PEN6ARUH PENAMBAHAN VITAMIN E ASETAT TERHADAP EFEKTIVITAS BAHAN TABIR MATAHARI BUTIL METOKSIDIBENZOILMETAN DAN OKTIL METOKSISINAMAT YANG DIFORMULASI DALAM " v a n is h in g

  S K R I P S I

  J E N N Y

  PEN6ARUH PENAMBAHAN VITAMIN E ASETAT TERHADAP EFEKTIVITAS BAHAN TABIR MATAHARI BUTIL METOKSIDIBENZOILMETAN DAN OKTIL METOKSISINAMAT YANG DIFORMULASI DALAM " v a n i s h i n g c r e a m

  • SECARA IN VIVO

  M

  1 L U F E R F O S T A l L A A n

  • - V N Prfc K SlTA S A 1JU-A W O UA '

  S U R A B A Y A k k s k k

  • fT. 6 5 5' S M

  f

  FAKULTAS FARMASI UNIVERSITAS AUtLANGGA S U R A B A Y A ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA 1 9 9 4 PENGARUH PENAMBAHAN VITAMIN E ASETAT TERHADAP EFEKTIVITAS BAHAN TABIR MATAHARI BUTIL METOKSIDIBENZOILMETAN DAN OKTIL METOKSISINAMAT YANG DIFORMULASI DALAM " v a n i s h i n g c r e a m "

  SECARA IN VIVO S K R I P S I D ibuat untuk m em anuhi syarat m uncapai gelar Sarjana Farm asi pada Fakultaa Farm asi Universitas AJrlangga

  1 9 9 4 O L E H :

  J E N N Y

  058 S

  11106 D isetujui olah Pam bim bing Dr. W I DJI SOERATRI Drs.

  8 0 EGI H ART H. Pem bim bing Utam a Pam bim bing Sert a

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  KAT A P E NGANT AR De n g a n me ma n j a t k a n p u j i s y u k u r k e h a d a p a n T u h a n Ya n g

  Ha h a Ka s i h a t a s b e r k a t r a h ma t - Ny a t e l a h t e r s u s u n s k r i p s i i n i d e n g a n b a i k .

  P a d a k e s e mp a t a n i n i , p e n y u s u n me n g u c a p k a n t e r i ma k a s i h d a n p e n g h a r g a a n s e t i n g g i - t i n g g i n y a k e p a d a :

  • Al ma ma t e r Un i v e r s i t a s Ai r l a n g g a k h u s u s n y a F a k u l t a s

  F a r ma s i y a n g t e l a h me n d i d i k d a n me mb e r i k a n f a s i l i t a s k e p a d a p e n y u s u n u n t u k me n u n t u t i l r a u.

  • I b u DR. Wi d j i S o e r a t r i , Ba p a k Dr s . S o e g i h a r t o Ha d i mo e l - j o s e l a k u d o s e n p e mb i mb i n g y a n g t e l a h me mb i mb i n g , me mb e r i s a r a n d a n s e ma n g a t s e r t a d o r o n g a n mo r a l y a n g s a n g a t b e r h a r g a d a l a m p e n y e l e s a i a n s k r i p s i i n i d e n g a n p e n u h k e s a b a r a n d a n k e b i j a k s a n a a n .
  • Ke t u a J u r u s a n F a r ma s e t i k a F a k u l t a s F a r ma s i Un i v e r s i t a s

  Ai r l a n g g a d a n Ke p a l a L a b o r a t o r i u m P r e s k r i p s i F o r mu l a s i s e r t a p a r a s t a f p e n g a j a r J u r u s a n F a r ma s e t i k a d a n k a r y a - wa n J u r u s a n F a r ma s e t i k a y a n g t e l a h me mb e r i k a n s e g a l a f a s i l i t a s y a n g s a y a p e r g u n a k a n u n t u k me l a k u k a n p e n e l i - t i a n i n i h i n g g a s e l e s s a i .

  • Ba p a k dar i i b u d o s e n F a k u l t a s F a r ma s i Un i v e r s i t a s Ai r ­ l a n g g a y a n g d e n g a n i k h l a s t e l a h me mb i mb i n g s e r t a me n g a - j a r k a n i l mu n y a me l a l u i k u l i a h d a n p r a t i k a .

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  • d a n P T Un i l e v e r I n d o n e s i a , y a n g t e l a h me n y e d i a k a n b a h a n - b a h a n u n t u k p e n e l i t i a n i n i .
  • P a p i , Ma mi , Ev i , d a n F e r r y , s e r t a k a u m k e r a b a t t e r c i n - t a y a n g t e l a h me mb e r i k a n d o r o n g a n o o r i l s e h i n g g a p e n y u - s u n a n s k r i p s i i n i d a p a t s e l e s a i .
  • Ci n g Hwa y , S u s a n s o me , Li n d a , Me i f o n g , Ut a r i , Ha p p y ,

  P T. S u r y a De ' r ma t o Me d i c a L a b o r a t o r i e s , P T Vi t a F a r ma s i

  En d a h , Di a n , Ag u n g , Ki m- k i m, J e mmy , Ru d d y , He n n y , Ba mb a n g , Lu s i , J e l l y d a n s e mu a p i h a k y a n g t i d a k d a p a t s a y a s e b u t k a n s a t u p e r s a t u , y a n g t u r u t me n d o r o n g d a n me mb &Rt u dal ». r a p s l a k s &n a a n p e n e l i t i a n i n i .

  Ak h i r k a t a , s k r i p s r i i n i s a y a p e r s e mb a h k a n k e p a d a a l ma ma t e r Fa k r . l t a s F a r ma s i Un i v e r s i t a s Ai r l a n g g a y a n g t e r c i n t a d e n g a n h a r a p a n s e mo g a d a p a t b e r ma n f a a t b a g i p e n e l i t i a n s e l a n j u t n y a .

  S u r a b a y a , De s e mb e r 1 9 9 3 P e n y u s u n i i DAF T AR I SI KAT A P E NGANT AR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i

  DAF T AR I SI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i i i DAF T AR T ABE L . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . v i i DAF T AR GAMBAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i x DAF T AR L AMP I RAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . x BAB I : P E NDAHUL UAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  1 1. La t a r b e l a k a n g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  1 2. P e r u mu s a n ma s a l a h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  5 3. Tu j u a r . p e n e l i t i a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  5 4. Ma n f a a t p e n e l i t i a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  5 BAB I I : T I NJ AUAN P US T AKA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  7 1. S i n a r ma t a h a r i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  7 1 . 1 . T i n j a u a n u mu m . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  7 1 . 2 . P e n g a r u h s i n a r ma t a h a r i t e r h a d a p k u l i t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  1 0

  1 . 2 . 1 . Re a k s i s u n b u r n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 2 1 . 2 . 2 . Re a k s i p i g me n t a s i . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 4 1 . 2 . 3 . P e r l i n d u n g a n t e r h a d a p s i n a r ma t a h a r i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  15 a . P e r l i n d u n g a n a l a mi a h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 5 b. P e r l i n d u n g a n b u a t a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 7

  2. S e d i a a n t a b i r ma t a h a r i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 8 2 . 1 . Ba h a n a k t i f t a b i r ma t a h a r i d a n me k a n i s me k e r j a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 8

  Ha l a ma n ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA i i i

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  i v 2 . 2 . Ba h a n y a n g d a p a t me n i n g k a t k a n e f e k t i v i t a s b a h a n a k t i f . . . . . . . . . . . . . . . . 1 9

  2 . 3 . Ba s i s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 1 2 . 4 . P e n e n t u a n f o r mu l a t e r p i l i h . . . . . . . . . . . . 2 2 2 . 4 . 1 . Ba h a n t a b i r ma t a h a r i . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 2 2 . 4 . 1 . 1 . Bu t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n . . . . . 2 2 2 . 4 . 1 . 2 . Ok t i l me t o k s i s i n a ma t . . . . . . . . . . . . . . 2 3 2 . 4 . 2 . . Vi t a mi n E a s e t a t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 4

  2 . 4 . 3 . Ba s i s v a n i s h i n g c r e a m . . . . . . . . . . . . . . . . 2 4 2 . 5 . E v a l u a s i e f e k t i v i t a s s e d i a a n t a b i r ma t a h a r i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 4 2 . 5 . 1 . % T r a n s mi s i e r i t e ma d a n % T r a n mi s i p i g me n t a s i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 5 2 . 5 . 2 . P e n e n t u a n n i l a i S u n Pr o t e c t i o n

  Fa c t o r

  ( S P F ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 7

  BAB I I I : ME T ODOL OGI P E NE L I T I AN . . . . . . . . . . . . . . . '. . . . . . . . 3 1

  1. Ba h a n - b a h a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 1

  2. Al a t - a l a t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 1

  3. T a h a p p e r c o b a a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 2 3 . 1 . Uj i k u a l i t a t i f b a h a n a k t i f .. . . . . . . . . . . 3 2 3 . 1 . 1 . P e mb u a t a n ma k s i mu m de . ~i b u t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n . . . . . . . . . . . . . . . . 3 2 3 . 1 . 2 . P e mb u a t a n ma k s i mu m d a r i o k t i l me t o k s i s i n a ma t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 2

  3 . 1 . 3 . P e mb u a t a n ma k s i mu m d a r i v i t a mi n E a s e t a t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 3 3 . 2 . P e mb u a t a n s e d i a a n t a b i r ma t a h a r i . . . . 3 3

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  3 . 2 . 1 . P e mb u a t a n b a s i s k r i m . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 . 2 . 2 . P e mb u a t a n s e d i a a n t a b i r ma t a h a r i . .

  3 . 2 . 3 . Ka r a k t e r i s t i k s e d i a a n . . . . . . . . . . . . . . .

  4. P e n e n t u a n e f e k t i v i t a s s e d i a a n t a b i r ma t a h a r i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  4 . 1 . P e n y i a p a n s u b y e k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  4 . 2 . U j i s u b y e k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 • 5. P e n g o l a h a n d a t a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . BABI V : HAS I L P ENE L I T I AN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  1. Ha s i l u j i k u a l i t a t i f b a h a n a k t i f . . . . . .

  1 . 1 . Ku r v a s e r a p a n b u t i l me t o k s i d i b e n z o i 1 me t a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  1 . 2 . Ku r v a s e r a p a n o k t i l me t o k s i s i n a ma t . . 1 . 3 . Ku r v a s e r a p a n v i t a mi n E a s e t a t . . . . . .

  2. Ha s i l k a r a k t e r i s a s i s e d i a a n . . . . . . . . . . . . .

  3. P e n g u k u r a n k a d a r d a n h o mo g e n i t a s s e d i a a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 . 1 . P e n e n t u a n p a n j a n g g e l o mb a n g ma k s i mu m 3 . 1 . 1 . Bu t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n . . . . . . . .

  3 . 1 . 2 . Ok t i l me t o k s i s i n a ma t . . . . . . . . . . . . . . . . .

  3 . 1 . 3 . Vi t a mi n E a s e t a t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 . 2 . P e mb u a t a n k u r v a b a k u . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  3 . 2 . 1 . P e mb u a t a n k u r v a b a k u b u t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 . 2 . 2 . P e mb u a t a n k u r v a b a k u o k t i l me t o k s i s i n a ma t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  v i 3 . 2 . 3 . P e mb u a t a n k u r v a b a k u v i t a mi n E a s e t a t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 2 3 . 3 . . Ho mo g e n i t a s k a d a r b a h a n a k t i f d a l a m s e d i a a n k r i m . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 4 3 . 3 . 1 . Bu t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n . . . . . . . . 6 4

  3 . 3 . 2 . Ok t i l me t o k s i s i n a ma t . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 5

  6 6 3 . 3 . 3 . Vi t a mi n E a s e t a t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  4. Ha s i l p e n e n t u a n n i l a i S P F s e d i a a n t a b i r ma t a h a r i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 7 4 . 1 . Bu t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n . . . . . . . . . . 6 7 4 . 2 . Ok t i l me t o k s i s i n a ma t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 9

  BAB V : P E MBAHAS AN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 2 = BAB VI : KE S I HP UL AH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 9

  BAB VI I : S ARAN- S ARAH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 0 1 RI NGKAS AN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 0 2 DAF T AR P US T AKA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 0 4

  DAF T AR T ABE L

  1. F o r mu l a s e d i a a n t a b i r ma t a h a r i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 5

  2. F o l a p e r g i l i r a n p e n g o l e s a n s e d i a a n t a b i r ma t a h a r i 4 1

  3. Ni l a i s e r a p a n b u t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n d a l a m p e l a r u t e t a n o l 9 0 % p a d a b e r b a g a i p a n j a n g g e l o mb a n g 4 5

  4. Ni l a i s e r a p a n o k t i l me t o k s i s i n a ma t d a l a m p e l a r u t e t a n o l 9 0 % p a d a b e r b a g a i p a n j a n g g e l o mb a n g . . . . . . . . 4 8

  5. Ni l a i s e r a p a n v i t a mi n E a s e t a t d a l a m p e l a r u t e t a n o l 9 0 % p a d a b e r b a g a i p a n j a n g g e l o mb a n g . . . . . . . . 5 1

  6

  . Ka r a k t e r i s a s i s e d i a a n k r i m b u t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n d a n v i t a mi n E a s e t a t p a d a b e r b a g a i k a d a r . . . 5 3

  7. Ka r a k t e r i s a s i s e d i a a n k r i m o k t i l me t o k s i s i n a ma t d a n v i t a mi n E a s e t a t p a d a b e r b a g a i k a d a r . . . . . . . . . . 5 4

  8

  . Ka r a k t e r i s a s i s e d i a a n k r i m v i t a mi n E a s e t a t p a d a b e r b a g a i k a d a r . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 4

  9. Ni l a i s e r a p a n l a r u t a n b u t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n d a l a m p e l a r u t e t a n o l 9 0 % p a d a r e n t a n g p a n j a n g g e l o mb a n g 3 5 2 - 3 6 2 n m . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 5 10 . Ni l a i s e r a p a n l a r u t a n o k t i l me t o k s i s i s i n a ma t d a l a m p e l a r u t e t a n o l 9 0 % p a d a r e n t a n g p a n j a n g g e l o mb a n g 3 0 5 - 3 1 5 n m . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 6

  1 1. Ni l a i s e r a p a n l a r u t a n v i t a mi n E a s e t a t d a l a m p e l a r u t e t a n o l 9 0 % p a d a r e n t a n g p a n j a n g g e l o mb a n g 2 8 0 - 2 8 8 n m . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  5 7

  Ha l a ma n ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA v i i

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  v i i i 12 . Ni l a i s e r a p a n l a r u t a n b u t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n p e l a r u t e t a n o l 9 0 % p a d a p a n j a n g g e l o mb a n g 2 5 7 n m 5 8 13 . Ni l a i s e r a p a n l a r u t a n o k t i l me t o k s i s i s i n a ma t d a l a m p e l a r u t e t a n o l 9 0 % p a d a p a n j a n g g e l o mb a n g 3 1 0 n m 6 0

  14. Ni l a i s e r a p a n l a r u t a n v i t a mi n £ a s e t a t d a l a m p e l a r u t e t a n o l 9 0 % p a d a p a n j a n g g e l o mb a n g 2 8 4 n m 6 2

  15. Ka d a r b u t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n d a l a m ma s i n g - ma s i n g s e d i a a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 4

  16. Ka d a r o k t i l me t o k s i s i n a ma t d a l a m ma s i n g - ma s i n g s e d i a a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 5

  6 6

  17. Ka d a r v i t a mi n E a s e t a t d a l a m ma s i n g - ma s i n g s e d i a a n

  6 8 18. Ha s i l p e n g a ma t a n n i l a i S P F b a s i s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  19 . Ha s i l p e n g a ma t a n n i l a i S P F s e d i a a n y a n g me n g a n d u n g b u t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n 4 % . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 9 2 0 . Ha s i l p e n g a ma t a n n i l a i S P F s e d i a a n y a n g me n g a n d u n g b u t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n 4 % d a n v i t a mi n E a s e t a t 1 % . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 0 2 1 . Ha s i l p e n g a ma t a n n i l a i S P F s e d i a a n y a n g me n g a n d u n g b u t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n 4 % d a n v i t a mi n E

  %

  a s e t a t 2 , 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 1 2 2 . Ha s i l p e n g a ma t a n n i l a i S P F s e d i a a n y a n g me n g a n d u n g b u t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n 4 % d a n v i t a mi n E a s e t a t 5 % . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 2

  2 3. Ha s i l p e n g a ma t a n n i l a i S P F s e d i a a n y a n g me n g a n d u n g

  7 3 v i t a mi n E a s e t a t 1 % . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  2 4 . Ha s i l p e n g a ma t a n n i l a i S P F s e d i a a n y a n g me n g a n d u n g

  7 4 v i t a mi n E a s e t a t 2 , 5 %. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  2 5 . Ha s i l p e n g a ma t a n n i l a i S P F s e d i a a n y a n g me n g a n d u n g v i t a mi n E a s e t a t 5

  %

  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 5 2 6 . Ni l a i S P F s e d i a a n k r i m t a b i r ma t a h a r i y a n g me n g a n d u n g b u t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n d a n v i t a mi n

  E a s e t a t p a d a b e r b a g a i k a d a r . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 6 2 7 . Ni l a i S P F s e d i a a n y a n g me n g a n d u n g v i t a mi n E a s e t a t p a d a b e r b a g a i k a d a r . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 6 2 8 . Ha s i l p e n g a ma t a n n i l a i S P F b a s i s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 8

  2 9 . Ha s i l p e n g a ma t a n n i l a i S P F s e d i a a n y a n g me n g a n d u n g o k t i l me t o k s i s i n a ma t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 1 3 0 . Ha s i l p e n g a ma t a n n i l a i S P F s e d i a a n y a n g me n g a n d u n g o k t i l me t o k s i s i n a ma t 4 % d a n v i t a mi n E a s e t a t

  1 % . .

  8 2 3 1 . Ha s i l p e n g a ma t a n n i l a i S P F s e d i a a n y a n g me n g a n d u n g o k t i l me t o k s i s i n a ma t 4 % d a n v i t a mi n E a s e t a t 2 , 5 % 8 3 3 2 . Ha s i l p e n g a ma t a n n i l a i S P F s e d i a a n y a n g me n g a n d u n g o k t i l me t o k s i s i n a ma t 4 % d a n v i t a mi n E a s e t a t 5 % . . 8 4 3 3 . Ha s i l p e n g a ma t a n n i l a i S P F s e d i a a n y a n g me n g a n d u n g v i t a mi n E a s e t a t

  1%

  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 5 3 4 . Ha s i l p e n g a ma t a n n i l a i S P F s e d i a a n y a n g me n g a n d u n g v i t a mi n E a s e t a t 2 , 5 / S. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  8 6

  3 5 . Ha s i l p e n g a ma t a n n i l a i S P F s e d i a a n y a n g me n g a n d u n g v i t a mi n E a s e t a t 5 % . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 7 3 6 . Ni l a i S P F s e d i a a n k r i m t a b i r ma t a h a r i y a n g me n g a n d u n g o k t i l me t o k s i s i n a ma t d a n v i t a mi n E a s e t a t p a d a b e r b a g a i k a d a r . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  8 8

  3 7 . Ni l a i S P F s e d i a a n y a n g me n g a n d u n g v i t a mi n E a s e t a t p a d a b e r b a g a i k a d a r . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  8 8

  ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA i x

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  DAF T AR GAMBAR Ha l a ma n 1. S p e k t r u m ma t a h a r i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  9 2. S p e k t r u m s i n a r l e mb a y u n g u l t r a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  9

  3. S k e ma p e n e mb u s a n s i n a r l e mb a y u n g u l t r a k e d a l a m

  1 2 k u l i t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  3 9 4. P o l a p e n g o l e s a n s e d i a a n t a b i r ma t a h a r i . . . . . . . . . . . . .

  5. Ku r v a h u b u n g a n n i l a i s e r a p a n d a n p a n j a n g g e l o mb a n g b u t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n d a l a m p e l a r u t e t a n o l 9 0 % . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 6

  6

  . Ku r v a h u b u n g a n n i l a i s e r a p a n d a n p a n j a n g g e l o mb a n g o k t i l me t o k s i s i n a ma t d a l a m p e l a r u t e t a n o l 9 0 % . . . . 4 9

  7. Ku r v a h u b u n g a n n i l a i s e r a p a n d a n p a n j a n g g e l o mb a n g v i t a mi n E a s e t a t d a l a m p e l a r u t e t a n o l 9 0 % . . . . . . . . . 5 2

  8

  . Ku r v a n i l a i s e r a p a n t e r h a d a p p a n j a n g g e l o mb a n g b a k u b u t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n d a l a m p e l a r u t e t a n o l 9 0 % p a d a p a n j a n g g e l o mb a n g 3 5 7 n m . . . . . . . . . 5 9

  9. Ku r v a n i l a i s e r a p a n t e r h a d a p p a n j a n g g e l o mb a n g b a k u o k t i l me t o k s i s i n a ma t d a l a m p e l a r u t e t a n o l 9 0 % p a d a p a n j a n g g e l o mb a n g 3 1 0 n m . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 1 1 0. Ku r v a n i l a i s e r a p a n t e r h a d a p p a n j a n g g e l o mb a n g b a k u v i t a mi n E a s e t a t d a l a m p e l a r u t e t a n o l 9 0 % p a d a p a n j a n g g e l o mb a n g 2 8 4 n m . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 3

  11. Ku r v a h u b u n g a n a n t a r a n i l a i S P F d a n k a d a r v i t a mi n E a s e t a t ( %) p a d a s e d i a a n y a n g me n g a n d u n g b u t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 7

  x

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  x i 1 2 . Ku r v a h u b u n g a n a n t a r a n i l a i S P F d a n k a d a r v i t a mi n E a s e t a t ( %) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 8 1 3. Ku r v a h u b u n g a n a n t a r a n i l a i S P F d a n k a d a r v i t a mi n

  E a s e t a t ( 2 ) p a d a s e d i a a n y a n g me n g a n d u n g o k t i l me t o k s i s i n a ma t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 9

  14. Ku r v a h u b u n g a n a n t a r a n i l a i S P F d a n k a d a r v i t a mi n E a s e t a t ( %) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 0

  15. Ku r v a h u b u n g a n a n t a r a n i l a i S P F d a n k a d a r v i t a mi n E a s e t a t ( # ) p a d a s e d i a a n y a n g me n g a n d u n g b u t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n , o k t i l me t o k s i s i n a ma t • d a n v i t a mi n E a s e t a t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 0

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  DAF T AR LAMP I RAN Ha l a n a n

  1. S e r t i f i k a t b u t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n . . . . . . . . . . . . . 1 0 8

  2. S p e k t r a UV b u t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n . . . . . . . . . . . . . 1 1 0

  3. S e r t i f i k a t o k t i l me t o k s i s i n a ma t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I l l

  4. S e r t i f i k a t v i t a mi n E a s e t a t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1 3

  5. Ni l a i s e r a p a n u n t u k p e mb u a t a n p a n j a n g g e l o mb a n g ma k s i mu m b u t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n . . . . . . . . . . . . . . . 1 1 4

  6

  . Ni l a i s e r a p a n u n t u k p e mb u a t a n p a n j a n g g e l o mb a n g ma k s i mu m o k t i l me t o k s i s i n a ma t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1 7

  7. Ni l a i s e r a p a n u n t u k p e mb u a t a n p a n j a n g g e l o mb a n g ma k s i mu m v i t a mi n E a s e t a t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 2 0

  8

  . Ni l a i s e r a p a n b a k u b u t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n d a l a m p e l a r u t e t a n o l 9 0 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 2 3 9- Ni l a i s e r a p a n b a k u o k t i l me t o k s i s i n a ma t d a l a m p e l a r u t e t a n o l 9 0 % . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 2 4

  10 . Ni l a i s e r a p a n b a k u v i t a mi n E a s e t a t d a l a m p e l a r u t e t a n o l 9 0 % . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 2 5

  11. Ni l a i s e r a p a n u n t u k p e n e t a p a n k a d a r d a n u j i h o mo g e n i t a s s e d i a a n k r i m b u t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 2 6

  12. Ni l a i s e r a p a n u n t u k p e n e t a p a n k a d a r d a n u j i h o mo g e n i t a s s e d i a a n k r i m o k t i l me t o k s i s i n a ma t . . . . . 1 2 8

  13. Ni l a i s e r a p a n u n t u k p e n e t a p a n k a d a r d a n u j i h o mo g e n i t a s s e d i a a n k r i m v i t a mi n E a s e t a t . . . . . . . . . me t a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 3 0

  1 4. P o l a p e n g o l e s a n d a n h a s i l p e n g a ma t a n DEM s e d i a a n b u t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 3 2 1 5. P o l a p e n g o l e s a n d a n h a s i l p e n g a ma t a n DEM s e d i a a n o k t i l me t o k s i s i n a ma t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 3 9

  16. Da f t a r n a ma s u b y e k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 4 6

  17. T a b e l h a r g a p a d a

  a = 0 , 0 5 d a n 0 , 0 1 . . . . . . . . . . . . . . . . .

  1 4 7

  ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA x i i i P E NDAHUL UAN

  1

  . l a t a r b e l a k a n g I n d o n e s i a t e r ma s u k n e g a r a t r o p i s y a n g c e n d e r u n g me n e r i ma s i n a r ma t a h a r i s e p a n j a n g t a h u n . Ha l i n i me mb e r i - k a n k e u n t u n g a n b a g i k i t a d i ma n a s i n a r ma t a h a r i s e b a g a i s u mb e r e n e r g i b a g i k e l a n g s u n g a n h i d u p s e mu a ma k h l u k d i b u mi . E f e k y a n g b e r ma n f a a t d a r i p e n y i n a r a n ma t a h a r i y a n g s e d a n g , s e o a r a p s i k o l o g i k d a n f i s i o l o g i k a k a n me n i mb u l k a n r a s a n y a ma n d a n s e h a t . S i n a r ma t a h a r i d a p a t me r a n g s a n g p e r e d a r a n d a r a h , s e r t a me n i n g k a t k a n p e mb e n t u k a n h e mo g l o ­ b i n d a n d a p a t me n c e g a h a t a u me n g o b a t i p e n y a k i t r a k h i t i s me l a l u i p e mb e n t u k a n v i t a mi n D d a r i p r o v i t a mi n D ( 1 , 2 , 3 ) .

  Di s a mp i n g e f e k y a n g b e r ma n f a a t , s i n a r ma t a h a r i t e r - n y a t a j u g a me mb e r i k a n e f e k y a n g me r u g i k a n a k i b a t p a n c a r a n r a d i a s i g e l o mb a n g e l e k t r o ma g n e t i k y a n g t e r g a n t u n g d a r i f r e k u e n s i d a n l a ma n y a s i n a r me n g e n a i k u l i t , i n t e n s i t a s s i n a r ma t a h a r i s e r t a s e n s i t i v i t a s s e s e o r a n g ( 1 , 2 , 3 ) .

  P e n y i n a r a n ma t a h a r i y a n g s i n g k a t d i k u l i t d a p a t me n y e b a b k a n k e r u s a k a n e p i d e r mi s s e me n t a r a . S i n a r ma t a h a r i d a p a t me n y e b a b k a n e r i t e ma r i n g a n y a n g d i i k u t i p e mb e n t u k a n p e mb e n t u k a n

  | M I L I I

  \ F E R P U ST/ t ’CAAfti

  ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA i U K A B A Y A i

  2 b e r c a k c o k l a t k e h i t a ma n ( t a n n i n g ) d i ma n a p e mb e n t u k a n t a n n i n g me r u p a k a n r e a k s i p e r l i n d u n g a n t u b u h t e r h a d a p e f e k r a d i a s i s i n a r u l t r a v i o l e t , h i n g g a l u k a b a k a r y a n g n y e r i p a d a k a s u s y a n g l e b i h p a r a h . Umu mn y a e r i t e ma t e r j a d i 2 - 3 j a m s e t e l a h s e n g a t a n s i n a r ma t a h a r i , g e j a l a t e r s e b u t b e r k e mb a n g d a l a m 1 0 - 2 4 j a m. P e n y i n a r a n y a n g l a ma a k a n me n g a k i b a t k a n p e r u b a h a n d e g e n e r a t i f p a d a j a r i n g a n p e n g i k a t d a l a m k o r i u m, a k a n me n y e b a b k a n k u l i t me n e b a l , k e h i l a n g a n k e k e n y a l a n s e h i n g g a k u l i t k e l i h a t a n k e r i p u t k a r e n a k u l i t k e h i l a n g a n k a p a s i t a s i k a t a i r . S e n g a t a n ma t a h a r i y a n g b e r l e b i h a n d a p a t me n y e b a b k a n k e l a i n a n k u l i t d a r i d e r ma t i t i s r i n g a n h i n g g a k a n k e r k u l i t (

  1

  ,

  2 , 3 , 5 , 7 , 9 ) .

  S e c a r a a l a mi a h k u l i t me mp u n y a i p e r l i n d u n g a n t e r h a d a p s e n g a t a n ma t a h a r i y a i t u d e n g a n p e n e b a l a n s t r a t u m k o r n e u m d a n p i g me n t a s i k u l i t . Na mu n j i k a p e n y i n a r a n ma t a h a r i y a n g b e r l e b i h a n d a n d a l a m wa k t u l a ma , j a r i n g a n e p i d e r mi s k u l i t t i d a k c u k u p me l a wa n e f e k n e g a t i f t e r s e b u t . Ol e h k a r e n a i t u k u l i t me me r l u k a n p e r l i n d u n g a n b u a t a n b a i k p e r l i n d u n g a n f i s i k ma u p u n p e r l i n d u n g a n k i mi a y a i t u d e n g a n me ma k a i s e d i a a n k o s me t i k y a n g d i b u a t u n t u k t u j u a n p e r l i n d u n g a n t e r h a d a p s i n a r ma t a h a r i (

  1

  ,

  2 , 3 , 9 ) .

  Ba h a n - b a h a n y a n g e f e k t i f s e b a g a i t a b i r ma t a h a r i a n t a r a l a i n : P ABA ( As a m p a r a a mi n o b e n z o a t ) d a n d e r i v a t n y a , a n t r a n i l a t , d e r i v a t a s a m s i n a ma t , d e r i v a t s a l i s i l a t , o k s i b e n s o n , b u t i l me t o k s i d i b e n z o i l me t a n , Zn O ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  3

  0 2

  ( S e n g o k s i d a ) , T i ( T i t a n i u m d i o k s i d a ) y a n g d i b u a t d a l a m b e r ma c a m- ma c a m s e d i a a n mi s a l n y a : l o s i o . g e l , k r i m d a n l a i n - l a i n . F DA' s Ed Ni d a me n g k l a s i f i k a s i k a n 2 1 s a mp a i 2 7 b a h a n a k t i f t a b i r ma t a h a r i a n t a r a l a i n P ABA, c i n o k s a t , d i e t a n o l a mi n p - me t o k s i s i n a ma t > d i g a l l o i l t r i o l e a t , d i o k s i b e n z o n , e t i l 4 - ( b i s ( h i d r o k s i p r o p i l ) a mi n o b e n z o a t , 2 - e t i l h e k s i l 2 - s i a n o - 3 , 3 - d i f e n i l a k r i l a t , e t i l h e k s i l p -

  2

  me t o k s i s i n a ma t , - e t i l h e k s i l s a l i s i l a t , c l y c e r y l a mi n o b e n ­ z o a t , h o mo s a l a t , l a ws o n d e n g a n d i h i d r o k s i a s e t o n , me t i l a n t r a n i l a t , o k s i b e n z o n , p a d i ma t e

  A, p a d i ma t e 0 , 2 -

  2

  f e n i l b e n z i mi d a s o l - 5 - a s a m s u l f o n a t , s u l i s o d e n z o n , T i o d a n t r i e t a n o l a mi n s a l i s i l a t ( 5 , 1 7 , 2 8 ) .

  Un t u k me n g u r a n g i e f e k n e g a t i f s i n a r ma t a h a r i d i t a m- b a h k a n b a h a n - b a h a n y a n g d a p a t me mb a n t u me n g u r a n g i k e r u s a - k a n e p i d e r mi s d a n d a p a t me n i n g k a t k a n e f e k t i v i t a s s e d i a a n

  8 t a b i r ma t a h a r i , mi s a l n y a v i t a mi n E a s e t a t ( ) .

  P e n g g u n a a n v i t a mi n me mb e r i k a n k e mu n g k i n a n y a n g me n a - r i k d a l a m me n g h a s i l k a n p r o d u k y a n g e f e k t i f , d i ma n a v i t a ­ mi n d i k u l i t d a p a t me mb a n t u me n c e g a h d a n me n g h a mb a t p e r u - b a h a n d e g e n e r a t i f p r o s e s k e t u a a n . Vi t a mi n E d a l a m k o s me - t i k s e b a g a i a n t i o k s i d a n d a n s t a b i l i s a s i me mb r a n , p e l i n - d u n g t e r h a d a p r a d i a s i UV d a n p e mb e n t u k a n n i t r o s a mi n , me mb a n t u d a l a m me l e mb a b k a n k u l i t k e r i n g d a n s e b a g a i e f e k a n t i i n f l a ma s i ( 8 . 2 7 ) .

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  4 P a d a u mu mn y a b e n t u k s e d i a a n k r i m mi n y a k d a l a m a i r

  v a n i s h i n g c r e a m

  l e b i h d i s u k a i t e r u t a ma k a r e n a d a p a t t e r c u c i d e n g a n a i r , d i n g i n , l e mb u t , e l e g a n t s e b a b b e r p e - n a mp i l a n p u t i h s e p e r t i k i l a u a n mu t i a r a d a n p e ma k a i a n k r i m i n i p a d a k u l i t t i d a k me n i mb u l k a n b e k a s . Na mu n u n t u k k e p e r l u a n b e r e n a n g , a t a u y a n g b e r h u b u n g a n d e n g a n a i r l e b i h d i s u k a i k r i m t i p e a i r d a l a m mi n y a k k a r e n a t i p e k r i m i n i t i d a k h i l a n g a t a u t e r h a p u s k a n b i l a t e r k e n a a i r ( 2 2 , 2 3 , 2 4 ) .

  E f e k t i v i t a s s e d i a a n t a b i r ma t a h a r i d a p a t d i n y a t a k a n

  %

  d a l a m % t r a n s mi s i e r i t e ma d a n t r a n s mi s i p i g me n t a s i

  S u n Pr o t e c t i o n Fa c t o r

  s e c a r a i n v i t r o ma u p u n p e n e n t u a n ( S P F ) y a i t u p e r b a n d i n g a n a n t a r a e n e r g i s i n a r UV y a n g

  Mi n i mu m E r y t h e ma 1

  d i p e r l u k a n u n t u k me n g h a s i l k a n s u a t u

  Do s e

  ( DEM) d i k a i t k a n d a l a m wa k t u ( d e t i k ) p a d a k u l i t y a n g t e r l i n d u n g i d e n g a n e n e r g i s i n a r UV u n t u k me n g h a s i l k a n DEM p a d a k u l i t y a n g t i d a k t e r l i n d u n g i . P e n e n t u a n n i l a i S P F i n i d a p a t d i l a k u k a n s e c a r a i n v i t r o ma u p u n s e c a r a i n v i v o

  ( 2 , 5 , 1 3 , 2 0 ) Me t o d a S P F me r u p a k a n me t o d e r e s mi d i Ar a e r i k a S e r i k a t d i ma n a F DA ( F o o d Dr u g Ad mi n i s t r a t i o n ) me n s y a r a t k a n b a h wa t i a p p r o d u k t a b i r ma t a h a r i h a r u s t e r c a n t u m n i l a i S P F - n y a y a n g a k a n me mb e r i k a n p e n g a r a h a n p a d a k o n s u me n me n g e n a i k e k u a t a n r e l a t i f d a r i p r o d u k t e r s e b u t ( 1 5 , 2 0 ) .

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  5 P a d a p e n e l i t i a n i n i a k a n d i k e t a h u i p e n g a r u h p e n a mb a - h a n v i t a mi n E a s e t a t t e r h a d a p e f e k t i v i t a s b a h a n t a b i r

  v a n i s h i n g c r e a m

  ma t a h a r i d a l a m b a s i s s e c a r a i n v i v o d e n g a n me n g g u n a k a n s u b y e k ma n u s i a .

  2 . P e r u mu s a n Ha s a l a h Ap a k a h a d a p e n g a r u h p e n a mb a h a n v i t a mi n E a s e t a t p a d a k o n s e n t r a s i l a z i m ( 1 - 5 %) t e r h a d a p e f e k t i v i t a s s e d i a a n t a b i r ma t a h a r i y a n g me n g a n d u n g a n t i UV- A b u t i l me t o k s i d i ­ b e n z o i l me t a n d a n a n t i UV- B o k t i l me t o k s i s i n a ma t , d a l a m b a s i s v a n i s h i n g c r e a m d a l a m b e n t u k t u n g g a l s e c a r a i n v i v o .

  2. T u j u a n P e n e l i t i a n P e n e l i t i a n i n i b e r t u j u a n u n t u k :

  • me n g e t a h u i p e n g a r u h p e n a mb a h a n v i t a mi n E a s e t a t t e r h a d a p e f e k t i v i t a s b a h a n t a b i r ma t a h a r i . ,
  • me n e n t u k a n s e b e r a p a b e s a r n i l a i S P F y a n g d i h a s i l k a n j i k a v i t a mi n E a s e t a t d i t a mb a h k a n p a d a b a h a n t a b i r ma t a h a r i d a l a m b a s i s v a n i s h i n g c r e a m s e c a r a i n v i v o d e n g a n me n g g u n a k a n s u b y e k ma n u s i a .

  3. Ha n f a a t P e n e l i t i a n Ma n f a a t p e n e l i t i a n i n i a d a l a h d e n g a n me n g e t a h u i p e n g a r u h p e n a mb a h a n v i t a mi n E a s e t a t t e r h a d a p e f e k t i v i t a s

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  6

  s e d i a a n t a b i r ma t a h a r i d i h a r a p k a n d i p e r o l e h s u a t u s e d i a a n t a b i r ma t a h a r i y a n g e f e k t i f . De n g a n d e mi k i a n d a p a t d i h i n d a r i k e r u s a k a n k u l i t y a n g d i a k i b a t k a n o l e h e f e k n e g a t i f s i n a r u l t r a v i o l e t .

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  1. S i n a r ma t a h a r i 1 . 1 . T i n j a u a n u mu m Ma t a h a r i me ma n c a r k a n t e r u s me n e r u s r a d i a s i e l e k t r o ma g n e t i k p a d a r e n t a n g s p e k t r u m s i n a r g a mma , s i n a r

  X, s i n a r t a mp a k , s i n a r i n f r a me r a h , s i n a r u l t r a v i o l e t

  • 1 1 4

  s a mp a i g e l o mb a n g r a d i o a t a u d a r i 1 0 s a mp a i 1 0 A

  1 1 1 ( , ) .

  En e r g i r a d i a s i y a n g d i p a n c a r k a n o l e h ma t a h a r i k u r a n g l e b i h h a n y a 7 , 1 5 % y a n g d i t e r u s k a n o l e h l a p i s a n a t mo s f i r s a mp a i k e p e r mu k a a n b u mi , s e d a n g b a g i a n l a i n d i s e r a p o l e h - o k s i g e n , o z o n , u a p a i r d a n k a r b o n d i o k s i d a . Ra d i a s i s i n a r ma t a h a r i me ma n c a r d e n g a n k e c e p a t a n k o n s t a n , s e d a n g i n t e n - s i t a s n y a b e r u b a h - u b a h t e r g a n t u n g p a d a : wa k t u , mu s i m, l e t a k g e o g r a f i s , d a n k e t i n g g i a n t e mp a t s e r t a b a n y a k n y a d e b u a t a u a s a p d i u d a r a ( 1 , 2 , 4 ) .

  E f e k s i n a r ma t a h a r i y a n g me r u g i k a n t e r u t a ma d i s e b a b - k a n e f e k d a r i s i n a r u l t r a v i o l e t . Be r d a s a r k a n p a n j a n g g e l o mb a n g s i n a r u l t r a v i o l e t d a p a t d i b a g i d a l a m t i g a b a g i a n y a i t u : ( 3 , 5 , 1 1 , 1 8 )

  7

  

ADLN - PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

  8 a . Ul t r a v i o l e t A S i n a r d e n g a n p a n j a n g g e l o mb a n g a n t a r a 4 0 0 - 3 2 0 n m d e n g a n e f e k t i f i t a s t e r t i n g g i p a d a 3 4 0 n m, d a p a t me n y e ­ b a b k a n wa r n a c o k l a t p a d a k u l i t t a n p a me n i mb u l k a n k e me r a h a n s e b e l u mn y a d i s e b a b k a n o l e h a d a n y a o k s i d a s i me l a n i n d a l a m b e n t u k l e u k o y a n g t e r d a p a t p a d a b a g i a n a t a s k u l i t . S i n a r i n i d a p a t me n e mb u s k a c a , a i r d a n p l a s t i k y a n g me mp e r h e b a t d a y a me r u s a k d a r i s i n a r UV B.

  b. Ul t r a v i o l e t B S i n a r d e n g a n p a n j a n g g e l o mb a n g a n t a r a 3 2 0 - 2 9 0 n m d e n g a n e f e k t i f i t a s t e r t i n g g i p a d a 2 9 7 , 6 n m, me r u p a k a n

  s u n b u r n

  d a e r a h e r i t e mo g e n i k , d a p a t me n i mb u l k a n d a n t e r j a d i r e a k s i p e mb e n t u k a n me l a n i n a wa l . T a n d a - t a n d a k e me r a h a n p a d a k u l i t mu n c u l a n t a r a 3 - 8 j a m s e t e l a h p e ma p a r a n d e n g a n s i n a r ma t a h a r i d a n mu l a i me n g h i l a n g

  1 2

  j a m k e mu d i a n , t e t a p i b i l a s i n a r b e r l e b i h a n a t a u l a ma s e k a l i me n g e n a i k u l i t , ma k a k u l i t d a p a t t e t a p me r a h s e l a ma s e mi n g g u a t a u l e b i h . S u n b u r n k a r e n a s i n a r i n i me n g a k i b a t k a n t i mb u l n y a b e r c a k - b e r c a k h i t a m p a d a

  1 k u i t .

  c . Ul t r a v i o l e t C S i n a r d e n g a n p a n j a n g g e l o mb a n g d i b a wa h 2 9 0 n m, d a p a t me r u s a k j a r i n g a n k u l i t , t e t a p i s e b a g i a n b e s a r t e l a h

  ' t e r s a r i n g o l e h l a p i s a n o z o n d a l a m a t mo s f e r .

  9 X -

  ( n m ) M M r h u H R

  I V Z S I D L E 2 0 0

  4 0 0 « 0 0 Gb 1. S p e k t r u m ma t a h a r i u v - c

  U V - A J g VI S

  ( nr n>

  2 0 0 2 0 0

  9 2 0 4 0 0 G b 2. S p e k t r u m s i n a r l e mb a y u n g u l t r a