Nidzomu ta'addudi al-ahzab bi indunisiyya wa maqifu al-nidzham al-siyasiyyu al-Islamiyyi minhu
ﻈﺎم ـــﺪد اﻷ ــﺰاب ﺈ ﺪو
و ﻮ
ا ــــﻈﺎم ا ــ ﺎ
ﺪم إ ﻰ آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
ــ ﺎ
اﻹ ــــ
هﺪا ﺔ اﷲ ا
ﺔ وا ﺮ ﺔ ﺎ ﺔ ﺮ
ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ
ﻮا ﺎة أ ﺪ ا ﺮوط
ﺔا و
ا ﺪر ﺔ ا ﺎ
)(S.S.I.
إ ﺪاد
ا ﺎ /ﺮ
هﺎدى
ﺮا ﻮ
ر ا ﺪ106060002158 :
آ ﺔ ا ﺪرا ـــﺎت اﻹ
ﺎ ﺔ ﺮ
ــﺔ وا ﺮ ــــﺔ
هﺪا ﺔ اﷲ اﻹ
ﺎآﺮ ﺎ
2010ـ 1431/هـ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ
ﺔ
ﻈﺎم ـــﺪد اﻷ ــﺰاب ﺈ ﺪو
ا ــــﻈﺎم ا ــ ﺎ
و ﻮ
ﺪم إ ﻰ ا ﻜ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
ــ ﺎ
اﻹ ــــ
هﺪا ﺔ اﷲ ا
ﺔ وا ﺮ ﺔ ﺎ ﺔ ﺮ
ﺎآﺮ ﺎ
ﻮل ﻰ ا ﺪر ﺔ ا ﺎ
ﺔ ا و ﻰ )(S.S.I
إ ﺪاد
ا ﺎ /ﺮ
ﺮا ﻮ
هﺎدى
ر ا ﺪ106060002158 :
إ ﺮاف
ﺮ ﺎن
ﺎ ﺔ ﺮ
ﻮد ا ﺎ
هﺪا ﺔ اﷲ اﻹ
آ ﺔ ا ﺪرا ـــﺎت اﻹ
ﺮ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ
ــﺔ وا ﺮ ــــﺔ
ﺎآﺮ ﺎ
2010ـ 1431/هـ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ
NIZÕMU TA’ADDUDI AL-AHZĀBI BI-INDÛNÎSIYĀ
WA MAUQIFU AN-NIZÕMI AS-SIYĀSIYYI ALISLĀMIYYI MINHU
(DIRĀSAH MAKTĀBIYYAH)
Skripsi
Diajukan kepada Fakultas Dirasat Islamiyah
Untuk Memenuhi Persyaratan Memperoleh
Gelar Sarjana Studi Islam (S.SI)
Oleh
Syarif Hadi Saputra Lubis
NIM:106060002158
Pembimbing
Irfan Mas’ud, MA
FAKULTAS DIRASAT ISLAMIYAH
UNIVERSITAS ISLAM NEGERI (UIN)
SYARIF HIDAYATULLAH
JAKARTA
1431 H/2010 M
NIZÕMU TA’ADDUDI AL-AHZĀBI BI-INDÛNÎSIYĀ
WA MAUQIFU AN-NIZÕMI AS-SIYĀSIYYI ALISLĀMIYYI MINHU
(DIRĀSAH MAKTĀBIYYAH)
Skripsi
Diajukan kepada Fakultas Dirasat Islamiyah
Untuk Memenuhi Persyaratan Memperoleh
Gelar Sarjana Studi Islam (S.SI)
Oleh
Syarif Hadi Saputra Lubis
NIM:106060002158
FAKULTAS DIRASAT ISLAMIYAH
UNIVERSITAS ISLAM NEGERI (UIN)
SYARIF HIDAYATULLAH
JAKARTA
1431 H/2010 M
ﺚ
ﻰا
ﺔ ا ﺎ ﺔ وا ﻜ
ﺮﺮ
ﺎ ﺔ هﺬا ا
ا ﺪرا ـﺎت ا
ﻮل
ا ﺬى
ﺔ وا ﺮ ﺔ
ﻰ ا ﺪر ﺔ ا ﺎ
ﺪم
ﺎ ﺔ
ا ﺎ
ﺮ
ﺮ
هﺎدى
ﺮا ﻮ
هﺪا ﺔ اﷲ ا
ﺔ ا و ﻰ ) ( S.S.I
إﻰ آ ﺔ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ
آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
ﺎآﺮ ﺎ،
ﺔ وا ﺮ ﺔ
و ﻮا :
" ﻈﺎم ـــﺪد اﻷ ــﺰاب ﺈ ﺪو
و ﻮ
ﺪﺮ
ا ــــﻈﺎم ا ــ ﺎ
ﺪ ﺪا ،وذ ﻚ ﻰ 24
ﺮ 2010م ا ﻮا
ا ﺎ ﺔ وا ﻜ ،ا ﻰ ﻜﻮن
:
ﺎذ ا ﺪآ ﻮر أ ﻮ د
ﺎﺎ
.1ا
ﺪاﻜ ﺔ/ر
.2ا ﺪآ ﻮر
ﺎ
اﻹ ــــ
ا
ــ ﺎ
"
15ﻮال 1431هـ .ا ﺎم
) ( ....................
ﺔ
ﺎن ﻬﺎب
) ( ....................
ﺪ ا ﻜ ﺔ /ﻜﺮ ﺮا
.3ا ﺪ ﺮ ﺎن
ﻮا
.4ا ﺪآ ﻮر
ﻮا
.5ا ﺪ
ﻮا
ﻮد ا ﺎ
ﺔ/
ﺮ
) ( ....................
ﺮﺎ
ﺮى ا
ﺮ ﺪ
) ( ...................
ﺔ /ﺎ ﺎ
ﺮى ﺎ
ا ﺎ
ﺮ
) ( ...................
ﺔ /ﺎ ﺎ
اﷲ ا ﺮ
اﺮ
ﺔ
ﻜﺮ و ﺪ ﺮ
ﺪ ﷲ رب ا ﺎ
ا
إ اﷲ ،وأ ﻬﺪ أن
ﺪ
،
،و
ﻰ أ ﻮر ا ﺪ ﺎ وا ﺪ ،أ ﻬﺪ أن
ﺪ ر ﻮل اﷲ ،أ ﺎ ﺪ:
ﺪا
ﻬﺎء
ا ﺬي أ
آ ﺎ ﺔ هﺬا ا
ا ﻜ ﺮة ،و
ا
إ
ا
ﺎ
م وا
وا ﺪ ﺮ ﻰ
أن أ ﺪم
،
ﺎ
ﺔ وا ﺎ ﺔ ،وا
أ ﺪم
ﺎه ﻮا ﺎ ﻜﺎر وا
ا ﻜﺮ ﷲ ﺎ ﻰ
ﺎ
ﻬﺎد
ا ﻜﺮ وا
أ
ﻮ ﺎت
ﻮا
ﺔ وا
هﺬا ا
ﺔ
ﺮام
،وأ
ﺎ ﺬآﺮ:
-1
ﺎ ﺔ ﺮ
هﺪا ﺔ اﷲ ا
ا ﻜ ﺔ وا
ﺎح
ﺔ ا
ﺎذ
-2
ﺎ
-3
ﺔا
ﺎذ ا ﺪآ ﻮر أ ﻮ د
ﺮ ﺎن
ﺮاف ﻰ هﺬا ا
أ ﺎﺬ
ﺎ ﺎ وأر ﺪو
ﺎﺎ
ﻜ ﺎ ﺔ هﺬا ا
ﺪ آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
ﺔ وا ﺮ ﺔ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ ﻰ
هﺬ
،و
ﻮد ا ﺎ
و
ﻰ اﷲ أن
آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
ﻰأ
ﻰ اﷲ أن
ﺮ
ﺰ
ﻰ
ﺰ
و
أو ﺎ
ﺮا ﺰاء.
ﺔ وا ﺮ ﺔ ا ﺬ
أن أ ا ﺪرا ﺔ ﻬﺎ.
ﺮ ا ﺰاء.
ﻮ
ﺎ
ا ﻮ
-4
ا ﻜ ﺔ اﺮ
وا ﺮ ﺔ ا ﺬ
ﻰ أن
ﻮا
-5أ "ا ﺎج
ا ﺬان ر ﺎ
ﺄ
ﺮ ﺔ
ﻬ اﷲ أ ﻮره
ﺪ
ﻮ
" وأ "ا ﺎ ﺔ
ﺮ وأ ﺪو
ا
ا ﺮ ﺔ و
ﺄ
ﺎري هﺎ
ﻮان"
ﻰ اﷲ أن
ﻬﺎ
و ﻮا ﺪي وار ﻬ ﺎ آ ﺎ ر ﺎ
آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
ﺪ ﺎء
أ ﻮس
ﺮا ﺪ
ﻮﻮ
،
ﺔ وا ﺮ ﺔ ،و ﺎ
ﻮآﺎ ﻰ ،ﺎرس ﻮر ﻜ ،أ ﺮاﷲ،
ن ،ر ﺎن إ ﺎم ا
2006ا ﺬ
ﺔ ﺎ
.
أآ ﺮاﷲ ،أ ﺪ زآ
أر
،
ﺮة.
ا ﻮاب ،وأد ﻮ ﻬ ﺎ "ا ﻬ ا ﺮ
-6
،
ﺪ ،ﺮ
ﺪ ا ﺎدر
ﺎ ﺪو
وأ ﺮا ،أد ﻮ اﷲ ﺰ و
وأ ﺄل اﷲ أن ﻜﻮن هﺬا ا
وا
ﺮاءة و ﺎ ﺔ ا ﻜ
ا ﺪ ﺎ وا
ﺎﻮ
ﺬا
ﺮا".
ﺎع
ﺔ و ﻜ ﺔ آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
ا
ﺔ
ﺪﺔا
اﺪ
ﺪ دهﺮى ،ﺎ
هﺪا ﺔ اﷲ ،ور ﺔ ا ﺎ
ﻰ ،و
ز
آ ﺎ ﺔ هﺬا ا
.
أن
ﺎ ﺎ
ﺰﻬ أ
ﻰ
وأن ﻜﻮن
ﺎ ﺎ
ﻰ ﺰ ﺰ،
ﺎم
زهﺪى،
ﺎن
دا ﺎل،
،أ
ا ﺔ ا ﺪرا ﺔ
ا ﺰاء
و ﺮي و
ﻮص أ ﺪ
ﻰ ﺎ آﺎ ﻮا
ا ﻬ
ا ﺎ ﺔ
ﻮ
ﺎ ﻰ.
ﺪ اﷲ
و
ا ﺮ
ﺎ اﷲ و
ا
ا ﻮآ ،
ﻮاب و
ا ﻮﻰ و
م ﻰا ﺮ
ا
وا
ﺮ و
ﺪ ﷲ رب ا ﺎ
ﻰ أن ﻮ ﺎ اﷲ إ ﻰ
.
ا ﺎ
ﺮ
هﺎدي ﺎ ﺮا ﻮ
ﻮ ﺎت ا
ﺚ
ا ﻜﺮ وا ﺪ ﺮ ..........................................................أ
........................................................د
ﻮ ﺎت ا
ا ﺎب اﻷول
ا ﺪ ﺔ
ﺔا
أ.
1 .....................................................
ب .ﺪ ﺪ ا
5 ..............................................
ت .أهﺪاف ا
5 .............................................
ث .أه ﺔ ا
5...............................................
ج .ﻬ ا
6......................................................
ﺔا
7 .....................................................
ح.
ا ﺎب ا ﺜﺎ
ا ﻈﺮة ا ﺎ ﺔ
ا
أ.
ا ﻈﺎم ا
ا ول :ا
ﺮ
ب .ﺎر
ا
ﺎ
ا ﺪ ﻮر اﻹ ﺪو
ﺎم ا ﺎ
ﺎم ا ﺎ
ﻰ ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
و ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
ﺄة ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
وا
ﺎ ﺔ اﻹ
8 ............
8 ...................
و ﻮر 10 ..................
ﺔ.
ت .أه ﺔ ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
ث .ا ﺰب ا ﺎ
13 ...............................
ا ﺪو
أه
ج .ﺎ ﻮن ا ﺰب ا ﺎ
ا ﺎ :
ا
ﺮ
أ.
ب .ﺎر
ت .أه
وا
ودور 15 ...............
ﺎب ا ﺎم ا ﺪو
ﺎم ا ﺎ ﺔ ا
19 .............
ﺔ 20 ..........................
ا ﺎ ﺔا
ﺔ 20 ......................................
ا ﺎ ﺔ ﻰا
م و ﺄ 22........................
ﺔ
وا
ا
م وا ﺎ ﺔ 23 ...................
ا ﺎب ا ﺜﺎ ﺚ
ﻮ
أ.
ا ﻈﺎم ا
ﺮﺔا
ب .ﻮ
ﺎ ﺔ اﻹ
ﺔ
ﺎم ا ﺎ ﺔ ا
ا
ﺎم ا ﺎ
ا ﻈﺎم ﺪد اﻷ ﺰاب اﻹ ﺪو
ﺔ
ا
ﺎم ﺪد ا
ﺎم ﺪد ا
ﺰاب29.......
ﺰاب
ﺈ ﺪو ﺎ45................................................................
ا ﺎب ا ﺮا
ا ﺎ ﺔ
أ.
ب .ا
ﺎ
ا
51.....................................................
ﺮا ﺎت 53...............................................
ﻰ.
ا ﺮا 55 ...............................................................
ا
ﺎت61...............................................................
ا ﺎب اﻷول
ا ﺪ ﺔ
أ.
ﺔا
ﺚ
إن ﺮ ﺔ ا ﺮأي وا
ﺈ ﺪو
أه
ﺎ ) ا ﺪ ﻮر 1945
) (RISوا ﺪ ﻮر ا ﺆ
ﺎهﺮهﺎ ﺄ
ا ﺪ
و ﺪا ﺪ
ا
.آﺎ
ا ﺪ ﺮا ﺔ ﺬ ﺮ ا ﺔ ،1980و
أه ا ﻮ ﻮ ﺎت ﻰ ﺎر
ا
ﺎ
ﻜﺮة ا ﺪ ﺮ ﺔ ﺈ ﺪو
ﺎم
إﻰ ا
ﺎ ﻜﻮن وا ﺪا
ﻮن ا وا
ا ﺎر ﺔ ا ﺎ ﺔ ﻰ إ ﺪ
– آ ﻮآﺮ ﻮ،
ﺎ.
1
ﻜﺎ ﺔ ﺎ ﺔ ﻰ ا
،
ا ﻜﻮ ﺔ وا
ﺎم ا ﺪ ﺮا
.وا ﺰب
ﺎل إن ا ﺰب ا ﺎ
إﺎ ﺔ
2
وهﺬا آ ﺎ ﺎل
Schattscheiderا ﺬى
ا
ﺮ و
ﺎ،
ا ﻮى وا
.
ﺎا
ﺎ ﻬﺬ ا ﺮ ﺔ ،و
ﺎهﺎت ا ﺎ ﺔ ﺈ ﺪو
.ﺬ ﻚ ﺪأ ا ﺆ
ﺪة
دورا هﺎ ﺎ ﻰ إ ﺎد ا ﺪو ﺔ ا ﺎ ﺮة ا ﺪ ﺮا ﺔ .ﺬ ﻚ
ﺮور ﺎ و
هﻮ ه ﺰة ا ﻮ
ا ﺎ
ﺬ آﺎ
ا ﻜﺮ ا ﺎ
،
آﺎن و ﻮد ا ﺰب ا ﺎ
ا ﺪ ﺮا ﺔ.
ودو ﻮر ا ﻮ ﺎت ا ﺪو
اه ﺎ ﺎ
ﻮن ﻜ ا ﺪ ﺮا ﺔ
آﺎن ا ﺰب ا ﺎ
ا ﺎ
ﺎ
ح ،ﺬ ﻚ آﺎ
(UUDS) 1950
ﺰب ا ﺎ
و ﻮ ﻮ ﻮ ،و ﺎ ﺮ –
ا
ا ﺪ ﺎ ﺮ ا ﻮ ﻮدة
وا ﺎدر
ﻰ
ﺪ
.وا ﺮاد هﻮ ا ﺰب
ﺮ
ﺮ ا ﺪم ﻰ
3
وأ ﺎ ا
ﺔ
وراء و ﻮد ا ﺰب ا ﺎ
ا ﺪ ﺮا ﺔ ا ﺮا ﺔ ه ا ﺮ ﺔ وا
ﻮ ﻮدهﺎ ﻬﺮ
ﺎم ﺪد ا
ﻰ ا ﺪو ﺔ ا ﺪ ﺮا ﺔ ﺎ ﺪ ﺪ ﻰ
ﺎواة،
ﻬﺎ ﺮ ﺔ ا
ﺰاب .وأ ﺎز ﺄ
ا ﺰب
ﺮ و ﺮﺔ ا
ا
ﺎع وا
ﺎد.
ﺮاف ﺄ ﺎس ا ﺪو ﺔ ،أ
1
Yusril Ihza Mahendra, Dinamika Tata Negara Indonesia, (Jakarta: Gema Insani Press,1996), h. 66
Jimly Asshiddiqi,Pengantar Ilmu Hukum Tata Negara Jilid 2,( Jakarta: Sekretariat Jendral dan Kepaniteraan
Mahkamah Konstitusi RI, 2006) h.105
www.gatra.com/self-decaying-partai-partai-politik/ 3
2
وهﻮ ا ﺎدئ ا
ﺮا ﻬ و
ﺔ ) .(Pancasilaو ﻬﺮت
ﻬﺎ ر
ﻰ
ﺎ أن ا ﺮ ﺔ
أو
ﻮ
ا ﺪ
وآ ﺎ ﺪث
ﻬﻮم ا
ﺰأ
ﺄ
ﻮق ا ﺪ ﺔ
ا ﺎ ت ا ﺮة وا
ﻮاب ،آ ﺎ
ﺪا
ء ا ﻬﻮر ،و ﻮاب
ا ﺮ ﻮل
ﺎ ا ﺮض ر
ﺔ ﺎ ﺪل ﻬﺎ و ﺎ أر ﺪ ﻬﺎ و
ﺄآ ﺮ
هﺬا
وآ ﺎ
ا
م ،وو
ا
ﻰ .و
ا ﺪو
ﺮ ﺎ أن
ﻰ ا
أ
4
ﺄ ،و
ﺰاب ﺮ
ﻮن ﻰ ا
ﺰ و
اﻹ
،ا
د .وه ﺔ ا ﺰ
5ا ﺪآ ﻮر ﻮ ﻮف ا ﺮ ﺎوى،
ا ﺮ ﻮل ) :ﺮ
ﺔ،
ﺔ ،آﺎن ي
ﻰ
ﺎر
ﺪﺎ
ﺮ
ا ﺮأة وأ
ﺄ
ﺮ(.
ﺎ ) :إن هﺬ
ا ﺎ
اﷲ ﻮ ﻰ ،ﺪ آﺎن أوذي
4
إﻰ ا
ﺎم ا ﺪ ﺮا
ﻰ ﻜﺮ ا ﺎ ﺔ و
أﻬ
ا
ﻬ ﻮا
ا ﺮ
ﺎم ا ﺎ
ﺔ
و
ﻮى ا
ﺎم ﺪد ا
ﺎم
ﺰاب ﻰ
ﺰاب ا ﺎ ﺔ.
،أن ﻮهﺮ ا ﺪ ﻮ ﺮا ﺔ أن
ﻬ
ﺮ ﺎت ا
ﺮ
ا ﺎ ﺔ
ا ﺎ ﺔا
ﺮ ﻬﺎ ﻮ ) :أ ﺎ
ا ﺮة.
ا ﻮاهﺮ ا ﻮ ﻮدة ﻰ ا
وا ﺎ
وأ
ﺪد ا
ﺎ
ا ﺮأة ا
اﷲ(
ﺮ( .و ﻮ ذ ﻚ آ ﺮ
أﻬ
ﺮض
م ،و
اﺪ
أ ﻜﺎم ا ﺪ ،أو
ﺎآ ورد إ ﻰ ا
ﺪ ﺎ أراد و
ﺮات ا
ﺎ ﻰ وزارة ا ﺪل.
وا ﺪ ﺔ و ﺮهﺎ ،ﺈن ﺪث
ﺎدر
ﺰاب ا ﺪ ﺪة ﺎ ﺪ ﺎ ﺔ و ﺮو
ﺎآ ﻜﺮهﻮ ،أو
ﺮ إذا ا ﺮف.
ﺎر ا ﺎس
ﻜ ﻬ و ﻮ ﻮس أ ﺮه ،
ﺎم ﻜﺮهﻮ ،وأن ﻜﻮن ﻬ
5
،ا ﺔ ا ﺮا ﺔ ،ا ﺰء ،(8 :ص 332:
وأد ) ،دار ا ﻜﺮ د
ا ﺪو ﺔ ﻰ اﻹ م) ،دار ا ﺮوق :ﺮوت ،ا ﺔ ا و ﻰ (1997 .ص132 :
ﺎ ﺔ ا ﺎآ إذا
أﺎ
ا
دور ا ﺰب ا ﺎ
ﻰا
ﺔ ،ﺈ ﺮاز ﺄ ﺪ ا
ﺎ ﺪ ﻮر وا ﺎ ﻮن ا ﺬى
ﺮ
و
أ ﺰاب
ﺮ ﺎ
ا ﺎ ﺔ ﺪو ﺔ ا
ﺮ
ا
وﻮ
م
ا
ﺎ ﺔ
ا
أ ﻮال ا
ﺔ أو ا
هﺬا ا
ﺎم ا ﺎ
ا
ﺎ
ﺎم ا ﺎ
ا ﺎ
ﺮوع
ﻬﺪ .
ﻬﺎ ،و
ﺰ ا
ﻰ هﻮ ﺪ ﺮ ا ﺆون
ﺪى ﺪود ا ﺮ ﺔ
ﺎ
7
إ ﻰ أن
ه ﺎ ﻮ ﻮع هﺬا ا
ﺮاك
ﺎر.
ﺎ ﻬ ا ﺎص
ﻬﺎ و ﻬﺪ ﻮن إ ﻰ
ا
ود ا
ﺄ ﺔ ﺄ ﻰ ا ﺆال ،ه
ﺄﺔ ا ﻰ د
ﺎم .و
ﺔا
ﺎم ا ﺰ ﻰ ا
ا ﺎس ﻬ
ﻜﻮن ﻬﺎ و ﺪا ﻮن
ا ﻮ ﻮل إ ﻰ ا
ﺔ ﺎ ﻜ
ﻰ أ ﺎس هﺬ ا
ا
ﺪدة.
ﺰاب هﻮ ا
ﻮل
6
ﺰاب ا ﺎ ﺔ .أ ﺎ ا
وأ ﻮ ﻬﺎ ا ﻜ ﺔ إن
م ،وهﺬ ه ا
ﺎب ا ﺎم .و ﺪد ا
ﺰاب ا ﺎ ﺔ ه
وأهﺪا ﻬ ،و ﺎد ﻬ ا ﻰ
ا ﺪ ﺮا ﺔ ﻮ ﻮد ا
ﻬﻮ ﻮم ﺎ
ﻮن ﻮ ﻬﺎ و
ﺎد ﻬ وأهﺪا ﻬ
ﻰ ا ﺪوام ،و ﺎول ا
ﻰ
ﺪد ا
ﺰاب
ﻬﺎ
ﻜ د
ﺎ
ﺎم ﺪد ا
ﺰاب ﺈ ﺪو
هﻮ"
ﺎم ﻮ ﻮد ﺎ
ﻰ
ﺮﺔ ﻮ
".
6
Ahmad Rustandi,Mahkamah Konstitusi dalam Tanya Jawab, (Jakarta: Sekretariat Jendral dan Kepaniteraan
MK RI,2006) h.122
أ ﺪ،
ﺎت ا ﺮ ﺔ واﻹ ﺎ ت ا ﺎ ﺔ) ،دار ا
ا
7ﺪ ا ﺎ ﻚ أ ﺪ ا ﺎرك ر ﺎ ﻰ ا ﺰا ﺮى ،ﺪارك ا ﻈﺮ ﻰ ا ﺎ ﺔ
ا ﺎهﺮة ،ا ﺔ ا و ﻰ .(2004 ،ص177-176 :
ب.
ﺚ
ﺪﺪا
ﻰ هﺬا ا
.1
ﺎ هﻮ
.2
وﺎ ﻮ
ج .أهﺪاف ا
،ﺪد ا ﺎ
ﺎم ﺪد ا
ا
ﺎم ا ﺎ
؟
ا
ﺰاب ؟
ﺎم ﺪد ا
ﺚ
أ ﺎ ا هﺪاف ا ﻰ
.1
ﺮﺔا ﺎ
.2
ﺮﺔ ﻮ
د .أه ﺔ ا
ﻰ ا ﺆا
ﺰاب ا ﺪو
ا ﺎ
:
ﺪهﺎ ا ﺎ
ﺎه ﺔ
ا
ه :
ﺎم ﺪد ا
ﺎم ا ﺎ
ﺰاب ﺈ ﺪو
م
ا
ﺎ.
ﺎم ﺪد ا
ﺰاب.
ﺚ
أراد ا ﺎ
.1ا ه ﺔ ا
أ.
ب.
.2ا ه ﺔ ا
أ.
هﺬا ا
ا
ﻮل ﻰ أ ﻮر ﺔ:
ﺮﺔ
ز ﺎدة
ﻮ ﺎت ا ﺎ
ﻜﻮن إ ﻬﺎ ﺎ ﻜﺮ ﺎ و
ﻰ
ﺎم ﺪد ا
ﺎ
ﺎ
اه
ﺔ
ﻬ ا
ا
ﺎم ا ﺰ ﻰ
ﺰاب ﺈ ﺪو
ﺎوﻰا
ﺎل ا ﺎ ﺔ ﺈ ﺪو
م
ﺎ
ب.
ق ا ﻜﺮ ﺔ و
ا ﺎ ﻮن ﺄ ﺎل ا ﺰب أو ا ﺎ ﺔ ﺄ
ﺮرون آ و ﺔ ﻮ ﻮل إ ﻰ ﺎ ﻬ ا ﺎ ﺔ.
ﺚ
.ﻬ ا
أ ﺎ ﻬ هﺬا
اﻜ
ا
ا
هﻮ ا ﺪرا ﺔ ا ﻜ ﺔ وه ا ﺪرا ﺔ ا ﻰ
ﺔ ﺎ ﻮ ﻮع .وأ ﺎ ا
ﺎدة ﻬ
ﻰ ﻮ
.1ا
ﺎدر ا و ﺔ ،وه
ا
ﺎم ا ﺰ
ﺪد ا
.2ا
ﺎدر ا ﺎ ﻮ ﺔ ،وه
ﻜ أن ﻜﻮن ﺮا
ﺎ ﺔ ﺮ
اﻜ
ﺎ ﺔ ﻰ
وأ ﺎ ا ﻬ ا
ﻰا
ﻰ ا ﺎ ﺎت
ﻮ ﻮل
:
ﺰاب ﻰ إ ﺪو
هﺪا ﺔ اﷲ ا
ﺎدر ا ﻰ
ﺎ ﺪ ا ﺎ
ﺪ
ع ﻰ
ﺎم ﺪد ا
ﺰاب وا
ا
ﺔ و ﺎم
ﺎم ا ﺎ ﺔ ا
ﺎ.
ا
ا
وا ﻮ ﻮ ﺎت وا ﺎ
ﺔ
ﻮ ﻮع
ت وا ﺮا ﺪ و ﻜﺔ ا
ﺮ
أو
ﺮهﺎ ا ﻰ
.
اﻜﺎﺔ ﺪ ا
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ
ﺪ ا ﺎ
ﻰ ا ﻜ ﺎب ا ﺬى أ ﺪر
ﺎآﺮ ﺎ ﺎ ﻮان:
Pedoman Penulisan Skripsi, Tesis dan Disertasi UIN
Syarif Hidayatullah Jakarta
و.
ﺔا
ﻮى هﺬا ا
ﺚ
ﻰ أر ﺔ أ ﻮاب وه :
ا ﺎب ا ول :ا ﺪ ﺔ ،ا ﻰ
ا
،و ﻬ ا
،وأه ﺔ ا
ا ﺎب ا ﺎ ﻰ :وهﻮ ا
.و
ا
ا
ﺄ
ﺮة ا ﺎ ﺔ
ا
ا ﺎﻰ
و ﻮر وأه
ا ﺰب ا ﺎ
ﺈ ﺪو
ﺎم ا ﺎ
ﺎ ،وا
ﺎم ا ﺎ
ﻰ ﺮ
ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
و ﺎر
ا
ﻰا
ﻮ
:
ﺎ .و
ﻰ ﺮ
ا
ﺎم ا ﺎ
ﺎم ﺪد ا
ا
ﺰاب
:
ﺮﺔا
ب .ﻮ
ﺎم ا ﺎ
م
و ﺎر
و ﺄ
.
ا ﺎب ا ﺎ
أ.
ﺔا
.
و ﻮر ودور .
وا
ﺈ ﺪو
،و
ﻰ
،و ﺪﺪ ا
:
ا ول
وو
ﻮى
ﺔ ا
ﺄ ﺔ ،وأهﺪاف
ﺎم ا ﺎ ﺔ ا
ا
ﺎم ا ﺎ
ﺔ
ﺎم ﺪد ا
ا
ا ﺎب ا ﺮا :ا ﺎ ﺔ ،و
ﺎم ﺪد ا
ﻰ ﺎ
ا
،وا
ﺰاب.
ﺰاب ﺈ ﺪو ﺎ.
ﺮا ﺎت.
ا ﺎب ا ﺜﺎ
ا ﻈﺮة ا ﺎ ﺔ
ا ﻈﺎم ا
ﺎ
ا ﺪ ﻮر اﻹ ﺪو
وا ﻈﺎم ا
ﺎ
ﻰ اﻹ
م.
ا
أ.
اﻷول :ا ﻈﺎم ا
ﺎ
ﻰ ا ﺪ ﻮر اﻹ ﺪو
ا ﻈﺎم ا
ﺎ
و ا ﺪ ﻮر اﻹ ﺪو
ﺮ
ﻰ ا
ا
ﺎم ﻰ ﺎ ﻮس Tata Hukum Indonesiaهﻮ ا ﺮ
ﺔ 8 .ﺎ
ﺔ ﻜﻮن ا ﻮ ﺪة ا ﺎ
ا ﻰ آﺎن إ ﺎدهﺎ ﺮا ﺎ ﺎ ﺪو ﺔ.
ﺎم ا ﺰ ﻰ هﻮ ا
أر ﺔ
ا
،
ﺰاب.
ﺰاب ا ﺎ ﺔ و
ﻬﺎ
ﺎم ا ﺰ
ﻜﻮن
ا ﺮوف ﻰ ا ﺎ
ﺎم و ﺪة ا ﺰب)،(Sistem Satu Partai
ﺎم ا ﺰب
ﺎم ا ﺰب ا ﺰدوج )(Sistem Dua Partai
ﺰاب ).(Sistem Multi Partai
وا ﺬى أراد ا ﺎ
ا
أن ا
ﺮ )،(Sistem Partai Dominan
ﺎم ﺪد ا
ﺔ
ا
9
ﺮى أ ﺪ رو ﺎ ﺪى ﻰ آ ﺎ
،وه :
ا
ﻮال
ﺎم ﺪد ا
ﻰ
ﺰاب هﻮ
هﻮ ا
و ﺎ
ﺎم ﺰب
ﺎم ا ﺮا
أو ا
ﺎم
ﺮ ﻰ
ﺮوع ﺎ ﺪ ﻮر وا ﺎ ﻮن ا ﺬى
ﺪد
أ ﺰاب
ﺪدة.
ﻚ
ا
ﺪد ا
ﺎم ا
ﺰاب ﻰ ﺎر
ﺰاب ا ﺎ ﺔ ﻜﻮن ﻰ ﺎ ﺔ ا ﺎزع ﺬ أول ا
ﺪ ﻬﺮ ا
ف
ﺆ
ﻰ ا ﺪو ﺔ ا
ﺔ ﻰا
ا ﺰ ﺔ ﺈ ﺪو
ﺄة ا
ل.
ﺪ أن ﺮر إ
ﺰاب ا ﺎ ﺔ.
ﺎ،
ﻮ ﺔ
ن إ ﺪو
10
8
Fadmo Wahjono, Kamus Tata Hukum Indonesia, (Jakarta: Ind Hill-co, 1987) h. 253
Ahmad Rustandi,Mahkamah Konstitusi dalam Tanya Jawab, (Jakarta: Sekretariat Jendral dan Kepaniteraan
MK RI,2006) h.174
10
ﺎ ﺔ ﺪ ا ﻜﺮwww.sinarharapan.com Jum’at 22 ،Saatnya Mereformasi Sistem Multi Partai ،
ا ﺎ
September 2006 No.5408.
9
وآ ﺔ ا ﺪ ﻮر ر
ا
ﺎس أو ا
ا ﺎ ﻮ ﺔ.
ذ ﻮع ا
،آﺎ
ﺎرهﺎ
ﺮ ﺔا
،ﺈ ﺎ
.وﺪ ا
ﺪم ا
ﻰ ا ذن وا ﺮ
آ ﺔ ﺎر ﺔ
ﻰ
ﻰ ا ول ﻰ ا ﺔ
11
أ ﺎ ا ﻮا
ه
ﻮا ﺪ ا ﺪو ﺔ و
ا ﻮاب آ
ﺔ ا ﺮ ﺔ،
ا ﺪو ﺔ
ﺎم ا ﻜﻮ ،و
13
ا
ا ﺎن،
ﺎم ا ﻜ ﻮ ﺔ ﻜﻮن أ ﺎ ﺎ
ﺔ ا ﺪو ﺔ.
و ﻰ ﺎن ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
ﻰ ا ﺪ ﺔ وا
ﻬﺎ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎ ﻜﻮ ﺔ آ
وا ﺪ ﻮر هﻮ ا
ﺔا
ﺬﺔ
12
و
ا ﻮا
ﻰ
14
،1945آﺎن ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
ﻜﻮن
ف ﺪا ﺪ
ﺪ
ﻮى
ﻰ ا ﺪ ﺔ وا
دون
ا ﺎن.
وآﺎن د ﻮر ا ﺪو ﺔ ﺰء
ﺎ ﻮ ﺎ 1945أ ﺎ
ﻮ ﺔا
ﻰ أ ﻜﺎ ﻬﺎ ا ﺎدة و
ﺄة ا ﺪ ﻮر اﻹ ﺪو
إن ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
ﺮﺔ
ا ﻮا
ﺮ ا ﻜ ﻮ ﺔ ﺪ ﻜﻮن
و ﻜﻮ ﻬﺎ ،ا ﻰ أ
ب .ﺎر
ا ﻜ ﻮ ﺔ و ﺮ ا ﻜ ﻮ ﺔ .ﺎ ﻜ ﻮب ﺪ ﻜﻮن
ل إ ﺪو
ﺔ
ﺎ ﺔ ا ﺎر ﺔ ﻰ أ
ﺎة ا
اﺪ
و ﺎ
ﻬﺎ.
15
و ﻮر
1945هﻮ ا ﺎ ﻮن ا
ﺎ ﻰ ا ﺎر
ا
ﺔ ا ﺪو ﺔ
18أ
ﺎ
ﺪو ﺔ.
.1945
16
و
ﻰ ا ﺎر
ﺔ
27د
ﺮ
11
ﺮ ،ا ﻈ ا ﺎ ﺔ وا ﺎ ﻮن ا ﺪ ﻮرى ،دار ا ﻬ ﺔ ا ﺮ ﺔ ،ا ﺎهﺮة ،1999 ،ص299 :
ﺎ
ﺪأ
12
ا ﻮاب ا ﻰ .و ﻜ ﺪ أن
ﻮا ﺔ
ﺮ ﻰ ﺪ ا ﻮا
ا ﻬﻮر ﺔ
ا ﺮ ،أن ا ﺮ
ﻰ ا ﺪ ﻮر 1945ﺎدة 5أ ﺔ 1
.
ا ﻮاب ا
ﺮو ﻬﺎ إ ﻰ
ﻰ ﺪ
ا ﻬﻮر ﺔ
ﺮت هﺬ ا ﺎدة آﺎن ا ﺮ
13
Sudarsono, Kamus Hukum(Jakarta: Reinka Cipta, 2004), h. 527
ﺔ ) ،(Trias Politicaﻰ
ا
ﺔ إ ﻰ ﺔ ﺮوع ،ا ﻬﻮر
ﺮة ا
ﻮ ) (Baron de montesqiueuﺪد
14ﺎرون د ﻮ
ا ﺮ ﺔ ) ،(Legislatifوا ﺬ ﺔ ) (Eksekutifو ﺎ ﺔ ).(Yudikatif
15
Simorangkir, Hukum dan Konstitusi Indonesia, (Jakarta:CV Haji Masagung,1988), h.15
ــ "ا ﺪ ﻮر" ) (Oendng-Oendang Dasarدون ﺔ " ."1945و ﻬﺮ هﺬا
16آﺎن ﻰ ﺮ و ﺮ ﺮ "ا ﺪ ﻮر "1945أ
ا ﺪ ﺮا ﺔ ا ﻮ ﻬﺔ وا ﺮ ﻮع إ ﻰ ا ﺪ ﻮر
ﻰ
ح ﻰ أول ﺔ ،1959ﻰ ﺪ ﺎ وزارة ا ﺔ ﻰ 19ﺮا ﺮ 1959
ا
.1945ا ﺮ ،Hukum dan Konstitusi Indonesia،Simorangkirا ﺮ ا ﺎ ،ص 150 :
د ﻮر ا ﻮ ﺎت ا ﺪو
،1949و
هﺬا ا ﺪ ﻮر،
ا ﺎر
ﺪق ر
،2002 -1999ﺮى
ا ﺪ ﺔ وا
ﺪأت
ﺔ ا
ﺮع ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
5ﻮ ﻮ 1959
ﻜﻮن
ﺪة.
ﺪ
ا
ا ﺆ
ﻬﻮر ﺔ
ا ﺪ ﻮر أر
ﺎ
ا
17
ﻰ
و ﻰ ا ﺎر
1950ﻰ ﺮ ﺔ ا
ﻰ
ﺪاد.
ﺮوع ا ﺪ ﻮر .1945و
ﺮات .و
آﺎ
ا ﺪ
ﻬﺎ 16ﺎ ﺎ 37 ،ﺎدة 65 ،ﺔ.
ﺄة ا ﺪ ﻮر 1945ﻰ
17أ
1950
ا ﺔ
ﻮص ا ﺪ ﻮر
18
22ﻮ ﻮ ،1945وآﺎن
ﺎق ﺎآﺮ ﺎ ﻰ ا ﺎر
ﺎق ﺎآﺮ ﺎ أ ﺎ ﺎ ﻰ ﺪ ﺔ ا ﺪ ﻮر .1945
ﺪ أن أزا
آ ﺔ " إ ﺎب إ ﺎ ﺔ ا ﺮ ﺔ ا
ﺎآﺮ ﺎ ﺪ ﺔ ﺪ ﻮر ا ﺪو
ﺮﺔ
ﺮ
ل إ ﺪو
1945ا
ﺎ آ ﻮا
18أ
1945
ﺔ
ﺮو ﺔ ﻰ ا ﺎر
ﺔ اﻮ
أ ﺎ ﺔ .وأآﺪ
ﺔ ا ﺮآﺰ ﺔ
ﺔ ا ﺪو
.
ﺎ
ﺔ ا ﺪ ﻮر ﺔ
ا
ﻬﻮر إ ﺪو
ﺎ.
ﺔ 1959
ﺎ
و ﻮد ا
ا ﺪ ﻮر ،ﻮ ﻮد هﺬ ا ﻮا ﺔ أ
ا ﺎر
ﺔ
ﺎد " ،ﻜﻮن
ﻮص
ﺎق
5ﻮ ﻮ .1959و
،1945ﻜﻮ
ﺪ
ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
(1ا ﻮ ﻰ ا
أ ﺪ
ﻮ
ا ﺪ ﻮر ا ﺆ
ا ﻮا
ﺎ ﺔ ا ﺎ ﺔ أي ا ﺪ ﻮر ا ﺎ
ا
ا ﺎ ﺔ ﻬﺎ ) ﻰ ا
ر
آﺎن
ا
ﺔ(
ﺄ
ا
ﻬﻮر ﺔ ا ول ﻮآﺎر ﻮ إ
ﺔ
ﺎ ﻰ
ﺮو ﺎ ﺮة أ ﺮى ﻰ ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
ﺮ،
.1950و ﻰ هﺬا ا
ا ﺎوزات ﻬﺪم
،1945ﻬﺎ:
ﺎل ا
ﺔ.
ﺎ،
ﻬﻮر ﺔ إ ﺪو
ﺔ ،وه :ﻬﻮر ﺔ إ ﺪو
17آﺎ ا ﻮ ﺎت ا ﺪو ﺎ ا ﺪة ) (RISﻜﻮن ا ﺪول ا
دو ﺔ ﺎوى ا ﺮ ﻰ ،دو ﺔ ﺎدورا ،دو ﺔ ﻮ ﺮا ا ﺮ ﻰ ،دو ﺔ ﻮ ﺮا ا ﻮ ﻰ.
http://id.wikipedia.org/wiki/Undang-undang_dasar_Reublik_indoesia_1945_ 18
ﺎ ا ﺮ ﺔ ،دو ﺔ ﺎ ﺪان،
ا ﻮرى ا
(2ﺮ ﺮ
ﻰ أن ﻮآﺎر ﻮ هﻮ ر
ا ﺆ
ﻬﻮر ﺔ ﺪى
ا
ا ﺎة.
(3ﻮرة ا ﺰب ا ﻮ
ﻰ ا ﺎر
ا ﺪو
و ﻮد ا ﺎوزات ﺪ ﻮر ا ﺪو
ا ﻜﻮ ﺔ إ ﻰ ا ﺪ ﻮر 1945وا ﺎدئ ا
ﺔ .1998-1966وآﺎ
هﺬا ا
ﺮ ا ﺪ ﺪ ﻜﻮن ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
.1945و
ا
ﺔا
ﺎ ﻰ ﺪ
ر
ا
ﻬﻮر ﺔ ،و
و
ا
أهﺪاف
،و ﻮق ا
وا هﺪاف ا
ﺪ
ﺎن ،و
"ا ﺪو ﺔ ا
ﻬﻮر إ ﺪو
ﻬﻮر ﺔ .و ﻰ
ﻬﻮر ﺔ إ ﺪو
ﺎ ،آ ﺎ هﻮ ا ﻮا
ﻰ ،و ﻜ ا ﺎهﺮ
ا
ﺎم ا ﺪ ﺪ
ﺎ.
ﺎ ﻬﺎ هﻮ ﺪ
ﺮا
ﻰ
ﻜ آﺬ ﻚ،
19
ا ﺪ ﻮر
ﺎم ا ﺪ ﺪ أن
إ ﻬﺎ ﻜﻮن ﻰ ﺪ
.
ا
ﻮ
ﺮ ﺪ ﺔ ا ﺪ ﻮر .1945
ﺎد ﺔ
ﻮ
ا ﺪ ﻮر ﻜ ﺔ ا ﻮا ﺪ ا
ﺮى ا ﻰ ﺎدل
ﺮة
ﺮا
ﺔر
ح ا ﻰ آﺎن أ ﺪ
ﺔا
ا ﻮرى ا
ﻰ ﺪا
ﺔ
ﺮا
ﺎم ا ﺪ ،ﺮ
ﺆو ﺔ ﻰ
د ﻮرا " ﺪ ﺎ"
و ﻰ ﺎم 1998ﻬﺮت ﺮآﺔ ا
هﺬا ا
1945ﻰ
إﻰ
هﻮ إ ﺎءة ا
30
ﺔ
ا ﺎوزات
ﺮ.
ﺔ ،وآ ﺎن ا ﺪو ﺔ ا ﺪ ﻮ ﺮا ﺔ ،ودو ﺔ ا ﻜ ،
ﻮت ا
ﺪ
ﺎ".
ﺎ ﺔ آ
ا ﺪو ﺔ ،و ﺎدة
و ﺎ ﺎ ﻬﺎ .و ﻰ ﻮا ﺔ ﺪ
د ﺎع
ا ﺪو ﺔ ،وا
ﺎد ﻜﻮ ا
ﺪ
أن
ﻬﻮر ــ
20
ﺮ ﺎم ا ﺪ و ﺎم ا ﺪ ﺪ ﺔ 1998 – 1959أن ا ﺪ ﻮر ﺪس و ﺪر أ ﺔ ه ﺔ ﻰ ﺮ .آ ذ ﻚ ﺎ ﻰ ﺪد ا ﺎت
19ﻰ
) (MPRﻮل ا ﺪ ﻮر 1945ﺔ .2002 – 199أ ﺪ ﻮ
ا ﻮرى ا
ﺮة ﻮ ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ،
ﺮة
ا ﺪو ﺔ و ﺪ ﺪ
ﻰ ا ﺪ ﻮر.
ﺎو ﺔ ا ﻮا
ﺮ ﻬﺎ ه
ﺎم ا ﺮا ﺔ وا ﻮ ﺰن و ﺄة ﻜ ﺔ ا ﺪ ﻮر ،وآﺎ
ا ﻮرى ا
ﺮة
ه إزا ﺔ ﺎم
أ ﺮ Sekretariat Jendral dan Kepaniteraan ،Sistem Peraturan Perundang-undangan Indonesia،Nata Baya
2006 ،Jakarta ،Mahkamah konstitusiﻰ ا ﺪ ﺔ.
20
Nata Baya, Sistem Perundang-undangan Indonesia, (Jakarta: 2006). H. 12
و ﺪا
ا ﻜ
ت ا ﺎ ﺔ ،ا
ا ﻮا
21
ا ﺎ
ﺬ
ﺪ ﻮر 1945ا ﺪ ت ا ﻰ
أن ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
ﺮن
ا
ا ﻮا
ا
ﺮ
ل إ ﺪو
،1945هﻮ
ﺎ،
ﺎ ﺔا
ﺪر
هﺬ آ ﻬﺎ ،و
ﺮو ﺔ
ﺎ.
ﻬﻮر ﺔ إ ﺪو
ج .أه ﺔ ا ﺪ ﻮر اﻹ ﺪو
ا
ا
إن أه ﺔ ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
ه
ﺎ ﺔ .أو ﻜ ﺔ أ ﺮى أن ا
ﺎم ا ﺎ ﻮ
ﻮب ،إ ﺎ ﻰ ﺮ ﺮ ا
ﺎﺎ ﺎ ﻬ
ا
ا
ﺬا ﻜ .
ا ﺎ
ﺪ
ﺔ ﻰ ﻜﻮ ﺔ ا ﺪو ﺔ،
ا ﺪو ﺔ
ا
ا ﻜﻮ ﺔ ا
ﻰ ﻜ ،ﻜ
ﻰ د ﻮر ا ﺪو ﺔ ا
ا
ﺔ ﻰ
ا ﺪ ﻮر ا ﺪرا ﺔ ،آﺎ
أو ﺪ .أ ﺎ أه ﺔ ا ﺪ ﻮر
ﺪ
ﻰ و
إ ﻰ ا ﺮا ﺔ وا ﻮازن
ﺔ وا ﺪ
ﺔ ،آﻬ ﺔ ا
ﻮدي و ﻜ أ
.
ﻮدي أو "إ
ﺎد ﺔ ،وآﺎ
ا
"–
ﺔ
ا ﻜ ﺔ ا ﺮآﺰ ﺔ أ ﻮى ﺎ
ﺔ
ﺔ.
ا ﻜﻮ ﺔ ا ﺮآﺰ ﺔ وا ﺪو ﺔ ا
ﺔ ﻬ ﺎ ﺮﺔ ا ﺮﺮ ﻰ
ﻬ ﺎ.
ﻰ ا ﺪ ﻮر آﻮ ﺪرا ﻰ ،آﺎ ﺪو ﺔ ا
ا
ﺎ ﺔ ا ﺪو ﺔ ﻰ إ ﺎء
ﺎة
ح ﺮل ج .ﺮ ﺪر ﻚ ) – (Carl J.Fredrichهﻮ
ﺪة ه ﺎت ا ﻜﻮ ﺔ،
ا
هﻮ و ﺔ
و
ﻰ
ﻮ
22
وا ﺪ ﻮر
ا
ﺎم ا ﺎ ﻮ ،
ﺬ ا
ﺎم ا ﺎ ﻮ
ﺎ
ا ﺎة
ا
ﺪة ) (PBBو
ﺎد ﺔ ،و ﻜ
)(ASEAN
ﻰ ذات
ﺎد ﻬﺎ
أﺎ ا ه ﺔ ا
ﺎ ﺪول
ﺔ
ﻰ
ﺪر ا ﻜﻮن ﺄ
) (TAP MPRﺮة ،III/MPR/2000ذآﺮ ،أن ﺪر ا ﻜ
ا ﻮرى ا
ﺮار
21ﻰ ﺎدة ا و ﻰ
ﻰ ﺪﺔ
ﺔآ ﺎآ
ا ﻮا ،ﺪر ا ﻜ ﻜﻮن ﻰ ا ﻜ ا ﻜ ﻮب و ﺎو ﺔ ﻜ ﺔ ،أ ﺎس ﺪر ا ﻜ ا ﻮ ﻰ هﻮا ﺎدئ ا
ا ﺪ ﻮر 1945
22
Baya, Sistem Perundang-undangan Indonesia, h. 155
ﻬﺎ آﺎ
ﻬﻮرة
ا ﺪ ﺮا ﺔ ه
ﺪﺪا
ﻰ رأي ر
،
ثو ﺎ
ا
ا
ﺆدى إ ﻰ ا ﺪآ ﺎ ﻮر ﺔ.
ﻜ ﺔ ا ﺪ ﻮر ﺔ )(MK
ﻰ ا ﺪ ﻮر ا ﺎ
أه ﺔ ا ﺎ ﺔ أن ا ﺪ ﻮر
ا ﺪو
.
ا
ﺎ
ﺮ
اﻹ ﺪو
ا ﺬى
و ﻜ ا ﺰب ا ﺎ
أ
و ﻰ ذﻚ
اﻮ
ﻰ .وإذا آﺎ
،وا ﺪ ﻮر ا
ا ﺎل ا ﻮ
ا ﺰب
ﺎ ﻰ وا ﺎ
ﻰ
ﻰا
ﺔ ،و
23
ﺪ ﻰ ،أن ا ﺪ ﻮر ﻜﻮن
ﺎدى ،وا ﺪ ﻮر ا
و ﺪة إ ﺪو
ﺎ
ﺎ ﻰ .و ﻰ
ا ﺮ ﺎء
ﻰ
24
د .ا ﺰب ا
إن
ﺔ )ا ﺮ ﺔ ،وا
ﺔ
ﺬ ﺔ ،وا
ﺎ ﺔ( .ﺄه ﺔ ا ﺪو ﺔ
ﺪد.
ﻰا
ودور
أه
أن ﻜﻮن
ﺮ ﺎ د ﺎ
ا ﺰب ﻰ
ﺮا ﺪ
ﻮﺎ
.ﻜ ﺔ ﺰب
و ﻰو
ﺮ وا ﻮ
ﺪﺪ ا
ا ﺪ ،
ﺮو ﺔ ﺬ ا ﺰ
ا ﺰ ﺎن
ا ﺪ ﺪ ﺬ ﻮا ﻰ ﺮن
25
ﺮ
ا ﺰب ﻰ ا
ﻜﺮة ا ﺰب
ﺮ و ﻜﺎد ﻜﻮن ﺎ ﺎ
ﺮآﺎ ﻰ
ﻮر ا ﺪ ﺔ
ﻰ ا
ﺮ
ﺎ
ف ا ﺰ ﺎن وا ﻜﺎن ﺈن ه ﺎك
ا
ﺎ
ﺰاب ،هﺬا ا
ﻮر هﻮ ا
ﻮر
ﺮا
ا
ﻮى
Muhammad Kusnadi dan R.Saragih Bintan, Ilmu Negara, ( Jakarta: Gaya Media Pratama, 2005), h. 123-150
http:/www.dpd.go.id/dpd.go.id/document/peraturan_perundang_undangan 24
25ﺎد ا ﺮ ﺎوى .ا ﻈ ا ﺎ ﺔ ﻰ ا ﺎ ا ﺎ ﺮ :ﺪ ﺎت و ﻮ ت ،دار ا ﻬ ﺔ ا ﺮ ﺔ :ا ﺎهﺮة ،2002 ،ص221 :
23
وا ﺎدى ا ﺬى
ﻬ
أ
ﻮن
ﺎء ا ﺰب .إذ ﻮ ﺪ
ﺎ
ﺮى آ
و
أ
إ ﺎﺔ
ﻬﺪف إ ﻰ ﻜ ﻬ
ﺎ ﻬ ﻮ
ﺪ ﺎ ﺮف ا
و ﻰ رأي ﺎرآ
ا
ا
ﺪد ا
ﺎت
ﻜﻮ
ﺮا
ا
ﺎ
ﺎم ا ﺰب ا
ا ﺰ
ﻜﻮن
ا ﺎدى أن ا ﺰب ﺮآﺔ ﻜﺮ ﺔ ،ﻬ أ ﺎ ﺎ ﺎ
ا
ﺮاف ﻬﺎ ﻮ ﻮد ﻮ ﻮ ﻰ
ا
و ﺮى ﻰ ا ﻜ ﻰ أن هﺬا ا ﺮ
ا
ﺰاب وه آﻮن ا ﺰاب
و راء
ﻮن
ا ﺮ
ﺎ
إدارة
ﻰ
ا
ا ﻮ ﻰ.
ﺮآﺔ أ
26
ﺔو ﻜ
ﻮدون ا ﺰب.
ﻰ ا ﻜﺮة ،وا ﻰ
ﻮع ا
ا
ا ﺎدى وا ﻜ ﻰ .ﺮى ﻰ
ا ﺎ ﺔ ،وه
ﺎص ا ﺬ
ﺮآﺰ
ا
ﺎ ﺔ .و
ﺎت وأ
ﺈن
،
ﻰ
ﺮ
أ ﻜﺎر ا ﺰب
ﺔ ﺮ ﻬﺎ.
أن
ﺮآﺰ ﻰ ا ﺎ
ا ﻮارد ﻰ ا ﺮف ا ول،
أه
ﻜ و
ﺔ إ
ﺰاب .أ ﺎ إذا أ
ﺰاب ،و ﻜﻮن
ﺮى ﺮدو أن ا ﺮ
ﺎت
ﺮاد
ا ﻜﺎر،
ﻰ إدارة ا ﻮن ا ﺎ ﺔ.
ﺮ ا ﺰب
ﺎت
ﺎ ﺔ
ﺬ.
ﺰاب ﺄ ﻬﺎ
ﺎر ﺔ ﺄ ﺮ
إﻰ
هﺆ ء ا
ا
ﺎء أ ﻜﺎر
ﺎ ﻬﺔ
ﺎ
ﺰ
ا ﺪ ﻮ ﺮا ﺔ وا
ﺮ
ﺎر ا
ا ﻜﻰ
ﺰب
أن ﺮدو ﺪم ﺮ ﺎ
ﺎول ا
ا ﺎ
هﻮ إ
ﻰ أه ﺔ ا ﺎ
ا ﻮ ﻮ ﻰ
ا ﺮ
ﺮا إ ﻰ أن
ﻮر
ﺎء ا ه ﺎم ﺎ ﺮأي ا ﺎم هﻮ أ ﺪ ﺎ
ﺮاع ا ﺎم.
26ﺎد ا ﺮ ﺎوى .ا ﻈ ا ﺎ ﺔ ﻰ ا ﺎ ا ﺎ ﺮ :ﺪ ﺎت و ﻮ ت) ،دار ا ﻬ ﺔ ا ﺮ ﺔ :ا ﺎهﺮة ،(2002 ،ص ،221 :وا ﺮ أ
Tanpa Tahun, h. 10 ،Kisah Mini Sistem kepartaian ،Pipit Karta dan Wijaya dan Mulyana dan Kusumah
ﺎ
ﺮى ا
ﺎد ﺮ ﺎوى أن ﻬ
ﺎذ
ﺮدو
ﻜ ز ﺎن و ﻜﺎن ،و ﺮ ﺎ
ﻰ ﻜﺮة ا ﺰب ،ﺈن ﺎ
ﺔ ا ﺎ ﺔ.
ﺮارات ا
ﺮا ﺪ
هﺬا ا ﺮ
ﺎ ﺄن أه
ا ﺰب ا ﺎ
ﻰ ﻮ ﻮل آﺮا
ﺪﺎ
ﺰاب
ﻬﻮم ا
ﺮض ﻬﺪف ا
ﺰاب.
ﺎ
ﺎ
ﺎ
ﻮت ا
ﻮب.
ﺎر أ ﺮ ا ﺪ ﻮ ﺮا ﺔ
ا ﺰب ﺄ ﺮ
هﻮ أ اآ ﻰ ﺄن
ﺰ ا ﺰب ا ﺎ
ا ﻜ
ﻮاء أ
ﺎ ﺎت ا
ذ ﻚ أو
ﺎت
ﻰ
هﻮ أن
.و ﻬﺬا ﺈن ا ﺮ
ﺎ هﻮ
ﺪ
ﺮور ﺎت ا
هﻮ أ ﺪ
ﺪة ا ﺮق
ﺮا
ﺬا ﻰ ا
ﺮ ﺎ
ﻰ
27
ا ﺰب ا ﺎ
أ ﻮاع ا
ﺎول أن ﺪم ﺮ
ﺰب
ﺔ .و
ا ﺰب ا ﺎ
ﻜ
ﺎء ا
ﺎ
ﻬﺎ ا
،و ﻮد ا ﺰب ا ﺎ
ﺪ ﺮ ﺎم ﻮدي أر ﻮ
ﺎت ا
.1إ
ﻮب
وا ﺪو ﺔ ﺪ
ا ﺎ ﺔ ا ﻰ
هﻮ و ﺔ
ﻬ ﺎت ه :
أر
ن
ا
ﻬﺎ
ﺮق
ﺔ ﻰ
28
إ ﺎءة ﻬ ا راء
ﺪ ا ﺎ
ا ﺎ ﺔ.
.2ه
أ ﺪ ا ﻮاهﺮ ا ﺎ ﺔ ا
ا ﺮ ﺔ ﺪرج ،آ
.3ا
وا
27
ﺎد ا ﺮ ﺎوى .ا ﻈ ا
ﺔ ﻰ ا ﺎة ا
ﺎت ا ﺪر ﺔ و
ﺪا ﺎ
ﻰ
ﻮا ﺎ
ﺎب ﺎ ﺮ أو
ﺎ ﺔ .و ﺎدة هﺬ
ﺎت ا ﺰب.
ﺎب آﻮادر رؤ ﺎء ا ﺪو ﺔ ﻰ ا
ﺎ ﺎت ا
ﺪدة
ﺮ ﺎ ﺮ.
ﺎ ﺔ ﻰ ا ﺎ ا ﺎ ﺮ :ﺪ ﺎت و ﻮ ت ،دار ا ﻬ ﺔ ا ﺮ ﺔ :ا ﺎهﺮة ،2002 ،ص223:
A.Rahman H.I, Sistem Politik Indonesia, (Yogyakarta: Graha Ilmu, 2007), h. 104
28
.4ﻬ ﺔ إدارة ا ﺮاع ،ﻰ هﺬ ا ه ﺔ أن ا ﺰب ا ﺎ
ا
ﻮ ﺔ ﺄ
ﺎ ا
وأ ﺎ أه ﺔ ا ﺰب ا ﺎ
ﻰ ا ﺎ ﻮن ه :
29
ﺎ ﻬﺎ و ﺎ ﺔ ا
ن ﻜﻮ ﻮا أ
ﺔ ﺪرآﻮن
ﻮ ﻬ ووا ﺎ ﻬ ﻰ ا ﺎة ا
.2و ﻮد ا ﺎخ ا ﻬﺎدئ
ا
ﺎد وو ﺪة ا
.3ا
ﺎل ا
.4ا
ﺎرآﺔ ا ﺎ ﺔ ﻰ ا ﺪو ﺔ.
.5ا
ا ﺎ
ﺪا ﺎ
ﻬﺮ ا
وا
ﺎواة
.
ا ﺎ
ﻮ ﺔ ا ﺪ ﺮا ﺔ ا ﻰ
وا ﺪو ﺔ ا ﺪ ﺮا ﺔ ا ﺎد ﺔ وا
ﺔ .أ ﺎ
هﻮ آ ﺎ ﻰ:
ﺎ
ا ﻜﻮ ﺔ وا
ﻰ
أ ﺎ
.3إ آﺎ ﻬﺔ ا ﺎ ﺔ ﺎ
.4
ﺎ ﺔ.
ﺬ ا ﻜﻮ ﺔ.
إ ءا
ﻰ ﺎء ا
.1ه ﺰة ا ﻮ
.2إ
ﺎء ا ﺪو ﺔ
ا ﺮ ﺎل وا ﺎء.
إن و ﻮد ا ﺰب ا ﺎ
دور ا ﺰب ا ﺎ
ﺎ ﻰ ﻰ
ﻰ ﺮ
30
و ﺔ
ﺎ ﻜ .
.1ا ﺮ ﺔ ا ﺎ ﺔ
ا ﺪو
ﺎء
ﺪا ﺮ
ﺰ
ا ﺎ
،إ ﺎ
ا
ﺎ .
ﺮا
ﺎ
ا
ﻰإﻰا دﻰوﺎ ﻜ .
ﻰ ا ﺪو ﺔ.
و ﺎر ﺔ ا ﺎة ا ﺎ ﺔ وا
ﺎ ﺔ.
31
29
http://pakyok.wordpress.com/2008/03/12/undang-undang-parpol-2008uu-no-02-2008
ﺔ ا ﺎل ،ﺮ ﺔ و ﻮ ﺔ ﻮ ﺔ
ﺎو ﺔ ﻰ
ا ﻬﻮر ﺔ ) (Inpresﺮة 12ﺔ 1982أن ا ﺮ ﺔ ا ﺎ ﺔ ه
ﺎت ر
30آ ﻰ
ﺔ
ﺎت ا ﺪ ﺪ ا ﺎ ﺔ ا
ﺔ ،ا ﻜﻮ ﺔ ﻰ
ﺔ وا ﺪ ﻮر ﺪو ﺔ ا ﺪو ﺔ ا
ﺎدئ ا
و
ا ﺎ ﺔ وا ﻜ ﺔ
ﺮا ﻰ ا ﻮ ﺔ ا ﺎ ﺔ ا ﻜﺎ ﺄة .أ ﺮ أ ﺎ ﻰ Kamus Tata ،Padmo Wahjono
ﺔ ﺎم ا ﺎ ا ﺪ ﺮا ا
ا ﺪو ﺔ
184 .h ،1987 ،Jakarta : Ind.Hill-Co،Hukum Indonesia
ﺪهﺎ ،ﻮ ﺔ ا ﺮة ،وا ﺔ وا ﺮ ﺪة
إﻰ ا
ا
ﺔ ا ﻜ ا ﺎ ﺔ ا ﺎ ﺔ ه ﺎ ﺎ ﺔ ا ﺎ ﺔ ،ﻰ ﻮارث ا ﺔ
31أن
و ﻮ ﺔ ا ﻬﺰة ا ﻜﻬﺮو ﺎ ﺔ ،Politik Indonesia Transisi Menuju Demokrasi ،Affan Ghoffar .ﻮ ﺎآﺎر ﺎ،Pustaka Pelajar :
102. h،Jilid ke-1
ﺪا
.5
ﺮاك ا
هـ .ﺎ ﻮن ا ﺰب ا
أ ﺎ ا ﺎ ﻮن ا
وا
ﺎ
ا
ﺎ ﺮ .2008
وأ ﺎ ﺎ ﻮن ا
ﺎم ،2008ﻮل ا
ا
ﻰ
ا ﺜﺎ
أ.
ﺎر
ﺮ
ا
ﻜ ﻮ ﺔ ﻰ ﻮا
ا ﺪو ﺔ ا ﺪو
22ﺎ ﺎ و 54ﺎدة .وهﺬ ا ﻮا
ﻬﻮر ﺔ ا ﺪو
ﻮ ﻮ ﺎ ﺎ
ﺮة 2
ﺎ ﺎق
ﻮدو ﻮ ﻮ ،ووا
ﺎب ا ﺎم ا ﺪو
ﺎب ا ﺎم :ﻜﻮن
24ﺎب و 320ﺎدة .وهﺬ ا ﻮا
ا
ﻬﻮر ﺔ ا ﺪو
ا ﺪو ﺔ ا ﺪو
ﻮ ﻮ ﺎ ﺎ
ﺎ ﺮة 10
ﺎ ﺎق
ﻮدو ﻮ ﻮ ،ووا
34
ﺎ ﺔ اﻹ
ﺔ
ﺔ
ﺎ ﺎ ﺔ ا ﺮ ﺔ ﻰ
ﺎ ا ﺎد وإن
ﺔ ا ﺮ هﻮ ﺪ
ﻰا ﺮ ﺎ
(و
و ة ا ﺮ ﻰ ا ﺮ
ﻮا ﻰ ذ ﻚ أ ﻮال ا ﻬﺎء ا
ﺎ ﺎ ﺔ ا ﺮ ﺔ آ ﻬﻮم و ﺮ ﺔ و ﺎر ﺔ ﺮ
ا ﺎ ﺔ )ا ﺎم
ﺔ
ﻜ ﻮ ﺔ ﻰ ﻮا
ﺎ ﺔ اﻹ
ا ﻬﺪا ﺎ
ﺎ
33
.2008
:ﻈﺎم ا
إن ﺎ
ا
ا
ا ﻮاب ور
ﺎآﺮ ﺎ 31
ا
:ﻜﻮن
ا ﻮاب ور
ﺎآﺮ ﺎ 4
ﺎب ا ﺎم ﺈ ﺪو
ﺔ ﺎ ﺰب ا ﺎ
ﺎم ،2008ﻮل ا ﺰب ا ﺎ
ﻰ
ﺎب ا ﺎم.
32
أ ﺎ ﺎ
ا ﺮ ﺔ)
ﻮ
،وﺎ ﺎﻰ
ﻚ ا ﻜﺮة ا ﻰ ﺮ
أ ﻜﺎم ا ﺮع
ﺎ ورد
Ahamad Rustandi, Mahkamah Konstitusi dalam Tanya Jawab, h. 123-124
33
http://uu_partai_index.htm
http://Pemilihan_umum_di_Indonesia.htm 34
32
،و ﺮا ﺎة
ﺮ ﺔ ﺎ
ا
ﺎر ر ﺎ ﺔ ا
ﺔ
اﷲ
ﺎ ﻮه
ﺎس
ﻮم ﺎ ﺔ و ﻮاس .و ﻮ
ن :أي آ
ﺎ
ﺪر
ﻮس ر
ا ﻮم:
ا
ﺎ
35
ﺮا ﺔ ا ﺪ ،و ﺎ
ا
ح
ﻮس ا ﺪواب إذا ﺎم
ﻰ
ﺮا ا ﺪ
.وا ﺎ ﺔ
اﺪ ﺎ
ﻜﺎم وا ﺮارات ،ز ﺮا
نأﺮ ﻰ
أ ﻮر ا ﺎس -ﻰ
ﻬﺎ ور ﺎهﺎ ،وا ﻮ
ء
أي ا ﺎم
ﺎ
ﻰ ﺪ ﺮ
ﻰ ا ﺎم وا ﺎص .ﺎ ﺎم،
ﺎن :ا
ر ﻮل اﷲ
ﺄ ﻬﺎ :ﺎ ﺔ
ﻰ اﷲ
ﻰ ا ﺎص ،وهﻮ ﺎ ﺮا ا ﺎم أو
ﺎد
ﺎد وا ،أو و ﺎ ﺔ
ﻮ ،أو
38
ﺪ ﺎ ،ا
70
36ا ﺎم ا
37
ا ﺮ
ا ﺮ ﺎوى ،ا
38ﻮ
ﺔا
ﻮ ﻬ ،و ﺎل :ﻮس
ﺎ ﺔ .و ﻮس ا ﺮ
ﺎ ﺎ ا ﺪا ﻰ ﻬﺎ
وهﻮ ﺪ ﺮ أ ﻮر ا ﺎس و ﺆون د ﺎه
اﺪ
ﺎ ﺔ :ﺎم
،ور
37
وا ﺎ ﺔ ﻰ ا
ﻮ
ﻮ
ح أن ا ﺎ ﺔ ه ا ﺎم
.
ﺎص.
و ﻮ
ا ــــﻈﺎم ا ــ ﺎ
ﺪم إ ﻰ آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
ــ ﺎ
اﻹ ــــ
هﺪا ﺔ اﷲ ا
ﺔ وا ﺮ ﺔ ﺎ ﺔ ﺮ
ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ
ﻮا ﺎة أ ﺪ ا ﺮوط
ﺔا و
ا ﺪر ﺔ ا ﺎ
)(S.S.I.
إ ﺪاد
ا ﺎ /ﺮ
هﺎدى
ﺮا ﻮ
ر ا ﺪ106060002158 :
آ ﺔ ا ﺪرا ـــﺎت اﻹ
ﺎ ﺔ ﺮ
ــﺔ وا ﺮ ــــﺔ
هﺪا ﺔ اﷲ اﻹ
ﺎآﺮ ﺎ
2010ـ 1431/هـ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ
ﺔ
ﻈﺎم ـــﺪد اﻷ ــﺰاب ﺈ ﺪو
ا ــــﻈﺎم ا ــ ﺎ
و ﻮ
ﺪم إ ﻰ ا ﻜ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
ــ ﺎ
اﻹ ــــ
هﺪا ﺔ اﷲ ا
ﺔ وا ﺮ ﺔ ﺎ ﺔ ﺮ
ﺎآﺮ ﺎ
ﻮل ﻰ ا ﺪر ﺔ ا ﺎ
ﺔ ا و ﻰ )(S.S.I
إ ﺪاد
ا ﺎ /ﺮ
ﺮا ﻮ
هﺎدى
ر ا ﺪ106060002158 :
إ ﺮاف
ﺮ ﺎن
ﺎ ﺔ ﺮ
ﻮد ا ﺎ
هﺪا ﺔ اﷲ اﻹ
آ ﺔ ا ﺪرا ـــﺎت اﻹ
ﺮ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ
ــﺔ وا ﺮ ــــﺔ
ﺎآﺮ ﺎ
2010ـ 1431/هـ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ
NIZÕMU TA’ADDUDI AL-AHZĀBI BI-INDÛNÎSIYĀ
WA MAUQIFU AN-NIZÕMI AS-SIYĀSIYYI ALISLĀMIYYI MINHU
(DIRĀSAH MAKTĀBIYYAH)
Skripsi
Diajukan kepada Fakultas Dirasat Islamiyah
Untuk Memenuhi Persyaratan Memperoleh
Gelar Sarjana Studi Islam (S.SI)
Oleh
Syarif Hadi Saputra Lubis
NIM:106060002158
Pembimbing
Irfan Mas’ud, MA
FAKULTAS DIRASAT ISLAMIYAH
UNIVERSITAS ISLAM NEGERI (UIN)
SYARIF HIDAYATULLAH
JAKARTA
1431 H/2010 M
NIZÕMU TA’ADDUDI AL-AHZĀBI BI-INDÛNÎSIYĀ
WA MAUQIFU AN-NIZÕMI AS-SIYĀSIYYI ALISLĀMIYYI MINHU
(DIRĀSAH MAKTĀBIYYAH)
Skripsi
Diajukan kepada Fakultas Dirasat Islamiyah
Untuk Memenuhi Persyaratan Memperoleh
Gelar Sarjana Studi Islam (S.SI)
Oleh
Syarif Hadi Saputra Lubis
NIM:106060002158
FAKULTAS DIRASAT ISLAMIYAH
UNIVERSITAS ISLAM NEGERI (UIN)
SYARIF HIDAYATULLAH
JAKARTA
1431 H/2010 M
ﺚ
ﻰا
ﺔ ا ﺎ ﺔ وا ﻜ
ﺮﺮ
ﺎ ﺔ هﺬا ا
ا ﺪرا ـﺎت ا
ﻮل
ا ﺬى
ﺔ وا ﺮ ﺔ
ﻰ ا ﺪر ﺔ ا ﺎ
ﺪم
ﺎ ﺔ
ا ﺎ
ﺮ
ﺮ
هﺎدى
ﺮا ﻮ
هﺪا ﺔ اﷲ ا
ﺔ ا و ﻰ ) ( S.S.I
إﻰ آ ﺔ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ
آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
ﺎآﺮ ﺎ،
ﺔ وا ﺮ ﺔ
و ﻮا :
" ﻈﺎم ـــﺪد اﻷ ــﺰاب ﺈ ﺪو
و ﻮ
ﺪﺮ
ا ــــﻈﺎم ا ــ ﺎ
ﺪ ﺪا ،وذ ﻚ ﻰ 24
ﺮ 2010م ا ﻮا
ا ﺎ ﺔ وا ﻜ ،ا ﻰ ﻜﻮن
:
ﺎذ ا ﺪآ ﻮر أ ﻮ د
ﺎﺎ
.1ا
ﺪاﻜ ﺔ/ر
.2ا ﺪآ ﻮر
ﺎ
اﻹ ــــ
ا
ــ ﺎ
"
15ﻮال 1431هـ .ا ﺎم
) ( ....................
ﺔ
ﺎن ﻬﺎب
) ( ....................
ﺪ ا ﻜ ﺔ /ﻜﺮ ﺮا
.3ا ﺪ ﺮ ﺎن
ﻮا
.4ا ﺪآ ﻮر
ﻮا
.5ا ﺪ
ﻮا
ﻮد ا ﺎ
ﺔ/
ﺮ
) ( ....................
ﺮﺎ
ﺮى ا
ﺮ ﺪ
) ( ...................
ﺔ /ﺎ ﺎ
ﺮى ﺎ
ا ﺎ
ﺮ
) ( ...................
ﺔ /ﺎ ﺎ
اﷲ ا ﺮ
اﺮ
ﺔ
ﻜﺮ و ﺪ ﺮ
ﺪ ﷲ رب ا ﺎ
ا
إ اﷲ ،وأ ﻬﺪ أن
ﺪ
،
،و
ﻰ أ ﻮر ا ﺪ ﺎ وا ﺪ ،أ ﻬﺪ أن
ﺪ ر ﻮل اﷲ ،أ ﺎ ﺪ:
ﺪا
ﻬﺎء
ا ﺬي أ
آ ﺎ ﺔ هﺬا ا
ا ﻜ ﺮة ،و
ا
إ
ا
ﺎ
م وا
وا ﺪ ﺮ ﻰ
أن أ ﺪم
،
ﺎ
ﺔ وا ﺎ ﺔ ،وا
أ ﺪم
ﺎه ﻮا ﺎ ﻜﺎر وا
ا ﻜﺮ ﷲ ﺎ ﻰ
ﺎ
ﻬﺎد
ا ﻜﺮ وا
أ
ﻮ ﺎت
ﻮا
ﺔ وا
هﺬا ا
ﺔ
ﺮام
،وأ
ﺎ ﺬآﺮ:
-1
ﺎ ﺔ ﺮ
هﺪا ﺔ اﷲ ا
ا ﻜ ﺔ وا
ﺎح
ﺔ ا
ﺎذ
-2
ﺎ
-3
ﺔا
ﺎذ ا ﺪآ ﻮر أ ﻮ د
ﺮ ﺎن
ﺮاف ﻰ هﺬا ا
أ ﺎﺬ
ﺎ ﺎ وأر ﺪو
ﺎﺎ
ﻜ ﺎ ﺔ هﺬا ا
ﺪ آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
ﺔ وا ﺮ ﺔ
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎآﺮ ﺎ ﻰ
هﺬ
،و
ﻮد ا ﺎ
و
ﻰ اﷲ أن
آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
ﻰأ
ﻰ اﷲ أن
ﺮ
ﺰ
ﻰ
ﺰ
و
أو ﺎ
ﺮا ﺰاء.
ﺔ وا ﺮ ﺔ ا ﺬ
أن أ ا ﺪرا ﺔ ﻬﺎ.
ﺮ ا ﺰاء.
ﻮ
ﺎ
ا ﻮ
-4
ا ﻜ ﺔ اﺮ
وا ﺮ ﺔ ا ﺬ
ﻰ أن
ﻮا
-5أ "ا ﺎج
ا ﺬان ر ﺎ
ﺄ
ﺮ ﺔ
ﻬ اﷲ أ ﻮره
ﺪ
ﻮ
" وأ "ا ﺎ ﺔ
ﺮ وأ ﺪو
ا
ا ﺮ ﺔ و
ﺄ
ﺎري هﺎ
ﻮان"
ﻰ اﷲ أن
ﻬﺎ
و ﻮا ﺪي وار ﻬ ﺎ آ ﺎ ر ﺎ
آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
ﺪ ﺎء
أ ﻮس
ﺮا ﺪ
ﻮﻮ
،
ﺔ وا ﺮ ﺔ ،و ﺎ
ﻮآﺎ ﻰ ،ﺎرس ﻮر ﻜ ،أ ﺮاﷲ،
ن ،ر ﺎن إ ﺎم ا
2006ا ﺬ
ﺔ ﺎ
.
أآ ﺮاﷲ ،أ ﺪ زآ
أر
،
ﺮة.
ا ﻮاب ،وأد ﻮ ﻬ ﺎ "ا ﻬ ا ﺮ
-6
،
ﺪ ،ﺮ
ﺪ ا ﺎدر
ﺎ ﺪو
وأ ﺮا ،أد ﻮ اﷲ ﺰ و
وأ ﺄل اﷲ أن ﻜﻮن هﺬا ا
وا
ﺮاءة و ﺎ ﺔ ا ﻜ
ا ﺪ ﺎ وا
ﺎﻮ
ﺬا
ﺮا".
ﺎع
ﺔ و ﻜ ﺔ آ ﺔ ا ﺪرا ﺎت ا
ا
ﺔ
ﺪﺔا
اﺪ
ﺪ دهﺮى ،ﺎ
هﺪا ﺔ اﷲ ،ور ﺔ ا ﺎ
ﻰ ،و
ز
آ ﺎ ﺔ هﺬا ا
.
أن
ﺎ ﺎ
ﺰﻬ أ
ﻰ
وأن ﻜﻮن
ﺎ ﺎ
ﻰ ﺰ ﺰ،
ﺎم
زهﺪى،
ﺎن
دا ﺎل،
،أ
ا ﺔ ا ﺪرا ﺔ
ا ﺰاء
و ﺮي و
ﻮص أ ﺪ
ﻰ ﺎ آﺎ ﻮا
ا ﻬ
ا ﺎ ﺔ
ﻮ
ﺎ ﻰ.
ﺪ اﷲ
و
ا ﺮ
ﺎ اﷲ و
ا
ا ﻮآ ،
ﻮاب و
ا ﻮﻰ و
م ﻰا ﺮ
ا
وا
ﺮ و
ﺪ ﷲ رب ا ﺎ
ﻰ أن ﻮ ﺎ اﷲ إ ﻰ
.
ا ﺎ
ﺮ
هﺎدي ﺎ ﺮا ﻮ
ﻮ ﺎت ا
ﺚ
ا ﻜﺮ وا ﺪ ﺮ ..........................................................أ
........................................................د
ﻮ ﺎت ا
ا ﺎب اﻷول
ا ﺪ ﺔ
ﺔا
أ.
1 .....................................................
ب .ﺪ ﺪ ا
5 ..............................................
ت .أهﺪاف ا
5 .............................................
ث .أه ﺔ ا
5...............................................
ج .ﻬ ا
6......................................................
ﺔا
7 .....................................................
ح.
ا ﺎب ا ﺜﺎ
ا ﻈﺮة ا ﺎ ﺔ
ا
أ.
ا ﻈﺎم ا
ا ول :ا
ﺮ
ب .ﺎر
ا
ﺎ
ا ﺪ ﻮر اﻹ ﺪو
ﺎم ا ﺎ
ﺎم ا ﺎ
ﻰ ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
و ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
ﺄة ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
وا
ﺎ ﺔ اﻹ
8 ............
8 ...................
و ﻮر 10 ..................
ﺔ.
ت .أه ﺔ ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
ث .ا ﺰب ا ﺎ
13 ...............................
ا ﺪو
أه
ج .ﺎ ﻮن ا ﺰب ا ﺎ
ا ﺎ :
ا
ﺮ
أ.
ب .ﺎر
ت .أه
وا
ودور 15 ...............
ﺎب ا ﺎم ا ﺪو
ﺎم ا ﺎ ﺔ ا
19 .............
ﺔ 20 ..........................
ا ﺎ ﺔا
ﺔ 20 ......................................
ا ﺎ ﺔ ﻰا
م و ﺄ 22........................
ﺔ
وا
ا
م وا ﺎ ﺔ 23 ...................
ا ﺎب ا ﺜﺎ ﺚ
ﻮ
أ.
ا ﻈﺎم ا
ﺮﺔا
ب .ﻮ
ﺎ ﺔ اﻹ
ﺔ
ﺎم ا ﺎ ﺔ ا
ا
ﺎم ا ﺎ
ا ﻈﺎم ﺪد اﻷ ﺰاب اﻹ ﺪو
ﺔ
ا
ﺎم ﺪد ا
ﺎم ﺪد ا
ﺰاب29.......
ﺰاب
ﺈ ﺪو ﺎ45................................................................
ا ﺎب ا ﺮا
ا ﺎ ﺔ
أ.
ب .ا
ﺎ
ا
51.....................................................
ﺮا ﺎت 53...............................................
ﻰ.
ا ﺮا 55 ...............................................................
ا
ﺎت61...............................................................
ا ﺎب اﻷول
ا ﺪ ﺔ
أ.
ﺔا
ﺚ
إن ﺮ ﺔ ا ﺮأي وا
ﺈ ﺪو
أه
ﺎ ) ا ﺪ ﻮر 1945
) (RISوا ﺪ ﻮر ا ﺆ
ﺎهﺮهﺎ ﺄ
ا ﺪ
و ﺪا ﺪ
ا
.آﺎ
ا ﺪ ﺮا ﺔ ﺬ ﺮ ا ﺔ ،1980و
أه ا ﻮ ﻮ ﺎت ﻰ ﺎر
ا
ﺎ
ﻜﺮة ا ﺪ ﺮ ﺔ ﺈ ﺪو
ﺎم
إﻰ ا
ﺎ ﻜﻮن وا ﺪا
ﻮن ا وا
ا ﺎر ﺔ ا ﺎ ﺔ ﻰ إ ﺪ
– آ ﻮآﺮ ﻮ،
ﺎ.
1
ﻜﺎ ﺔ ﺎ ﺔ ﻰ ا
،
ا ﻜﻮ ﺔ وا
ﺎم ا ﺪ ﺮا
.وا ﺰب
ﺎل إن ا ﺰب ا ﺎ
إﺎ ﺔ
2
وهﺬا آ ﺎ ﺎل
Schattscheiderا ﺬى
ا
ﺮ و
ﺎ،
ا ﻮى وا
.
ﺎا
ﺎ ﻬﺬ ا ﺮ ﺔ ،و
ﺎهﺎت ا ﺎ ﺔ ﺈ ﺪو
.ﺬ ﻚ ﺪأ ا ﺆ
ﺪة
دورا هﺎ ﺎ ﻰ إ ﺎد ا ﺪو ﺔ ا ﺎ ﺮة ا ﺪ ﺮا ﺔ .ﺬ ﻚ
ﺮور ﺎ و
هﻮ ه ﺰة ا ﻮ
ا ﺎ
ﺬ آﺎ
ا ﻜﺮ ا ﺎ
،
آﺎن و ﻮد ا ﺰب ا ﺎ
ا ﺪ ﺮا ﺔ.
ودو ﻮر ا ﻮ ﺎت ا ﺪو
اه ﺎ ﺎ
ﻮن ﻜ ا ﺪ ﺮا ﺔ
آﺎن ا ﺰب ا ﺎ
ا ﺎ
ﺎ
ح ،ﺬ ﻚ آﺎ
(UUDS) 1950
ﺰب ا ﺎ
و ﻮ ﻮ ﻮ ،و ﺎ ﺮ –
ا
ا ﺪ ﺎ ﺮ ا ﻮ ﻮدة
وا ﺎدر
ﻰ
ﺪ
.وا ﺮاد هﻮ ا ﺰب
ﺮ
ﺮ ا ﺪم ﻰ
3
وأ ﺎ ا
ﺔ
وراء و ﻮد ا ﺰب ا ﺎ
ا ﺪ ﺮا ﺔ ا ﺮا ﺔ ه ا ﺮ ﺔ وا
ﻮ ﻮدهﺎ ﻬﺮ
ﺎم ﺪد ا
ﻰ ا ﺪو ﺔ ا ﺪ ﺮا ﺔ ﺎ ﺪ ﺪ ﻰ
ﺎواة،
ﻬﺎ ﺮ ﺔ ا
ﺰاب .وأ ﺎز ﺄ
ا ﺰب
ﺮ و ﺮﺔ ا
ا
ﺎع وا
ﺎد.
ﺮاف ﺄ ﺎس ا ﺪو ﺔ ،أ
1
Yusril Ihza Mahendra, Dinamika Tata Negara Indonesia, (Jakarta: Gema Insani Press,1996), h. 66
Jimly Asshiddiqi,Pengantar Ilmu Hukum Tata Negara Jilid 2,( Jakarta: Sekretariat Jendral dan Kepaniteraan
Mahkamah Konstitusi RI, 2006) h.105
www.gatra.com/self-decaying-partai-partai-politik/ 3
2
وهﻮ ا ﺎدئ ا
ﺮا ﻬ و
ﺔ ) .(Pancasilaو ﻬﺮت
ﻬﺎ ر
ﻰ
ﺎ أن ا ﺮ ﺔ
أو
ﻮ
ا ﺪ
وآ ﺎ ﺪث
ﻬﻮم ا
ﺰأ
ﺄ
ﻮق ا ﺪ ﺔ
ا ﺎ ت ا ﺮة وا
ﻮاب ،آ ﺎ
ﺪا
ء ا ﻬﻮر ،و ﻮاب
ا ﺮ ﻮل
ﺎ ا ﺮض ر
ﺔ ﺎ ﺪل ﻬﺎ و ﺎ أر ﺪ ﻬﺎ و
ﺄآ ﺮ
هﺬا
وآ ﺎ
ا
م ،وو
ا
ﻰ .و
ا ﺪو
ﺮ ﺎ أن
ﻰ ا
أ
4
ﺄ ،و
ﺰاب ﺮ
ﻮن ﻰ ا
ﺰ و
اﻹ
،ا
د .وه ﺔ ا ﺰ
5ا ﺪآ ﻮر ﻮ ﻮف ا ﺮ ﺎوى،
ا ﺮ ﻮل ) :ﺮ
ﺔ،
ﺔ ،آﺎن ي
ﻰ
ﺎر
ﺪﺎ
ﺮ
ا ﺮأة وأ
ﺄ
ﺮ(.
ﺎ ) :إن هﺬ
ا ﺎ
اﷲ ﻮ ﻰ ،ﺪ آﺎن أوذي
4
إﻰ ا
ﺎم ا ﺪ ﺮا
ﻰ ﻜﺮ ا ﺎ ﺔ و
أﻬ
ا
ﻬ ﻮا
ا ﺮ
ﺎم ا ﺎ
ﺔ
و
ﻮى ا
ﺎم ﺪد ا
ﺎم
ﺰاب ﻰ
ﺰاب ا ﺎ ﺔ.
،أن ﻮهﺮ ا ﺪ ﻮ ﺮا ﺔ أن
ﻬ
ﺮ ﺎت ا
ﺮ
ا ﺎ ﺔ
ا ﺎ ﺔا
ﺮ ﻬﺎ ﻮ ) :أ ﺎ
ا ﺮة.
ا ﻮاهﺮ ا ﻮ ﻮدة ﻰ ا
وا ﺎ
وأ
ﺪد ا
ﺎ
ا ﺮأة ا
اﷲ(
ﺮ( .و ﻮ ذ ﻚ آ ﺮ
أﻬ
ﺮض
م ،و
اﺪ
أ ﻜﺎم ا ﺪ ،أو
ﺎآ ورد إ ﻰ ا
ﺪ ﺎ أراد و
ﺮات ا
ﺎ ﻰ وزارة ا ﺪل.
وا ﺪ ﺔ و ﺮهﺎ ،ﺈن ﺪث
ﺎدر
ﺰاب ا ﺪ ﺪة ﺎ ﺪ ﺎ ﺔ و ﺮو
ﺎآ ﻜﺮهﻮ ،أو
ﺮ إذا ا ﺮف.
ﺎر ا ﺎس
ﻜ ﻬ و ﻮ ﻮس أ ﺮه ،
ﺎم ﻜﺮهﻮ ،وأن ﻜﻮن ﻬ
5
،ا ﺔ ا ﺮا ﺔ ،ا ﺰء ،(8 :ص 332:
وأد ) ،دار ا ﻜﺮ د
ا ﺪو ﺔ ﻰ اﻹ م) ،دار ا ﺮوق :ﺮوت ،ا ﺔ ا و ﻰ (1997 .ص132 :
ﺎ ﺔ ا ﺎآ إذا
أﺎ
ا
دور ا ﺰب ا ﺎ
ﻰا
ﺔ ،ﺈ ﺮاز ﺄ ﺪ ا
ﺎ ﺪ ﻮر وا ﺎ ﻮن ا ﺬى
ﺮ
و
أ ﺰاب
ﺮ ﺎ
ا ﺎ ﺔ ﺪو ﺔ ا
ﺮ
ا
وﻮ
م
ا
ﺎ ﺔ
ا
أ ﻮال ا
ﺔ أو ا
هﺬا ا
ﺎم ا ﺎ
ا
ﺎ
ﺎم ا ﺎ
ا ﺎ
ﺮوع
ﻬﺪ .
ﻬﺎ ،و
ﺰ ا
ﻰ هﻮ ﺪ ﺮ ا ﺆون
ﺪى ﺪود ا ﺮ ﺔ
ﺎ
7
إ ﻰ أن
ه ﺎ ﻮ ﻮع هﺬا ا
ﺮاك
ﺎر.
ﺎ ﻬ ا ﺎص
ﻬﺎ و ﻬﺪ ﻮن إ ﻰ
ا
ود ا
ﺄ ﺔ ﺄ ﻰ ا ﺆال ،ه
ﺄﺔ ا ﻰ د
ﺎم .و
ﺔا
ﺎم ا ﺰ ﻰ ا
ا ﺎس ﻬ
ﻜﻮن ﻬﺎ و ﺪا ﻮن
ا ﻮ ﻮل إ ﻰ ا
ﺔ ﺎ ﻜ
ﻰ أ ﺎس هﺬ ا
ا
ﺪدة.
ﺰاب هﻮ ا
ﻮل
6
ﺰاب ا ﺎ ﺔ .أ ﺎ ا
وأ ﻮ ﻬﺎ ا ﻜ ﺔ إن
م ،وهﺬ ه ا
ﺎب ا ﺎم .و ﺪد ا
ﺰاب ا ﺎ ﺔ ه
وأهﺪا ﻬ ،و ﺎد ﻬ ا ﻰ
ا ﺪ ﺮا ﺔ ﻮ ﻮد ا
ﻬﻮ ﻮم ﺎ
ﻮن ﻮ ﻬﺎ و
ﺎد ﻬ وأهﺪا ﻬ
ﻰ ا ﺪوام ،و ﺎول ا
ﻰ
ﺪد ا
ﺰاب
ﻬﺎ
ﻜ د
ﺎ
ﺎم ﺪد ا
ﺰاب ﺈ ﺪو
هﻮ"
ﺎم ﻮ ﻮد ﺎ
ﻰ
ﺮﺔ ﻮ
".
6
Ahmad Rustandi,Mahkamah Konstitusi dalam Tanya Jawab, (Jakarta: Sekretariat Jendral dan Kepaniteraan
MK RI,2006) h.122
أ ﺪ،
ﺎت ا ﺮ ﺔ واﻹ ﺎ ت ا ﺎ ﺔ) ،دار ا
ا
7ﺪ ا ﺎ ﻚ أ ﺪ ا ﺎرك ر ﺎ ﻰ ا ﺰا ﺮى ،ﺪارك ا ﻈﺮ ﻰ ا ﺎ ﺔ
ا ﺎهﺮة ،ا ﺔ ا و ﻰ .(2004 ،ص177-176 :
ب.
ﺚ
ﺪﺪا
ﻰ هﺬا ا
.1
ﺎ هﻮ
.2
وﺎ ﻮ
ج .أهﺪاف ا
،ﺪد ا ﺎ
ﺎم ﺪد ا
ا
ﺎم ا ﺎ
؟
ا
ﺰاب ؟
ﺎم ﺪد ا
ﺚ
أ ﺎ ا هﺪاف ا ﻰ
.1
ﺮﺔا ﺎ
.2
ﺮﺔ ﻮ
د .أه ﺔ ا
ﻰ ا ﺆا
ﺰاب ا ﺪو
ا ﺎ
:
ﺪهﺎ ا ﺎ
ﺎه ﺔ
ا
ه :
ﺎم ﺪد ا
ﺎم ا ﺎ
ﺰاب ﺈ ﺪو
م
ا
ﺎ.
ﺎم ﺪد ا
ﺰاب.
ﺚ
أراد ا ﺎ
.1ا ه ﺔ ا
أ.
ب.
.2ا ه ﺔ ا
أ.
هﺬا ا
ا
ﻮل ﻰ أ ﻮر ﺔ:
ﺮﺔ
ز ﺎدة
ﻮ ﺎت ا ﺎ
ﻜﻮن إ ﻬﺎ ﺎ ﻜﺮ ﺎ و
ﻰ
ﺎم ﺪد ا
ﺎ
ﺎ
اه
ﺔ
ﻬ ا
ا
ﺎم ا ﺰ ﻰ
ﺰاب ﺈ ﺪو
ﺎوﻰا
ﺎل ا ﺎ ﺔ ﺈ ﺪو
م
ﺎ
ب.
ق ا ﻜﺮ ﺔ و
ا ﺎ ﻮن ﺄ ﺎل ا ﺰب أو ا ﺎ ﺔ ﺄ
ﺮرون آ و ﺔ ﻮ ﻮل إ ﻰ ﺎ ﻬ ا ﺎ ﺔ.
ﺚ
.ﻬ ا
أ ﺎ ﻬ هﺬا
اﻜ
ا
ا
هﻮ ا ﺪرا ﺔ ا ﻜ ﺔ وه ا ﺪرا ﺔ ا ﻰ
ﺔ ﺎ ﻮ ﻮع .وأ ﺎ ا
ﺎدة ﻬ
ﻰ ﻮ
.1ا
ﺎدر ا و ﺔ ،وه
ا
ﺎم ا ﺰ
ﺪد ا
.2ا
ﺎدر ا ﺎ ﻮ ﺔ ،وه
ﻜ أن ﻜﻮن ﺮا
ﺎ ﺔ ﺮ
اﻜ
ﺎ ﺔ ﻰ
وأ ﺎ ا ﻬ ا
ﻰا
ﻰ ا ﺎ ﺎت
ﻮ ﻮل
:
ﺰاب ﻰ إ ﺪو
هﺪا ﺔ اﷲ ا
ﺎدر ا ﻰ
ﺎ ﺪ ا ﺎ
ﺪ
ع ﻰ
ﺎم ﺪد ا
ﺰاب وا
ا
ﺔ و ﺎم
ﺎم ا ﺎ ﺔ ا
ﺎ.
ا
ا
وا ﻮ ﻮ ﺎت وا ﺎ
ﺔ
ﻮ ﻮع
ت وا ﺮا ﺪ و ﻜﺔ ا
ﺮ
أو
ﺮهﺎ ا ﻰ
.
اﻜﺎﺔ ﺪ ا
ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ
ﺪ ا ﺎ
ﻰ ا ﻜ ﺎب ا ﺬى أ ﺪر
ﺎآﺮ ﺎ ﺎ ﻮان:
Pedoman Penulisan Skripsi, Tesis dan Disertasi UIN
Syarif Hidayatullah Jakarta
و.
ﺔا
ﻮى هﺬا ا
ﺚ
ﻰ أر ﺔ أ ﻮاب وه :
ا ﺎب ا ول :ا ﺪ ﺔ ،ا ﻰ
ا
،و ﻬ ا
،وأه ﺔ ا
ا ﺎب ا ﺎ ﻰ :وهﻮ ا
.و
ا
ا
ﺄ
ﺮة ا ﺎ ﺔ
ا
ا ﺎﻰ
و ﻮر وأه
ا ﺰب ا ﺎ
ﺈ ﺪو
ﺎم ا ﺎ
ﺎ ،وا
ﺎم ا ﺎ
ﻰ ﺮ
ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
و ﺎر
ا
ﻰا
ﻮ
:
ﺎ .و
ﻰ ﺮ
ا
ﺎم ا ﺎ
ﺎم ﺪد ا
ا
ﺰاب
:
ﺮﺔا
ب .ﻮ
ﺎم ا ﺎ
م
و ﺎر
و ﺄ
.
ا ﺎب ا ﺎ
أ.
ﺔا
.
و ﻮر ودور .
وا
ﺈ ﺪو
،و
ﻰ
،و ﺪﺪ ا
:
ا ول
وو
ﻮى
ﺔ ا
ﺄ ﺔ ،وأهﺪاف
ﺎم ا ﺎ ﺔ ا
ا
ﺎم ا ﺎ
ﺔ
ﺎم ﺪد ا
ا
ا ﺎب ا ﺮا :ا ﺎ ﺔ ،و
ﺎم ﺪد ا
ﻰ ﺎ
ا
،وا
ﺰاب.
ﺰاب ﺈ ﺪو ﺎ.
ﺮا ﺎت.
ا ﺎب ا ﺜﺎ
ا ﻈﺮة ا ﺎ ﺔ
ا ﻈﺎم ا
ﺎ
ا ﺪ ﻮر اﻹ ﺪو
وا ﻈﺎم ا
ﺎ
ﻰ اﻹ
م.
ا
أ.
اﻷول :ا ﻈﺎم ا
ﺎ
ﻰ ا ﺪ ﻮر اﻹ ﺪو
ا ﻈﺎم ا
ﺎ
و ا ﺪ ﻮر اﻹ ﺪو
ﺮ
ﻰ ا
ا
ﺎم ﻰ ﺎ ﻮس Tata Hukum Indonesiaهﻮ ا ﺮ
ﺔ 8 .ﺎ
ﺔ ﻜﻮن ا ﻮ ﺪة ا ﺎ
ا ﻰ آﺎن إ ﺎدهﺎ ﺮا ﺎ ﺎ ﺪو ﺔ.
ﺎم ا ﺰ ﻰ هﻮ ا
أر ﺔ
ا
،
ﺰاب.
ﺰاب ا ﺎ ﺔ و
ﻬﺎ
ﺎم ا ﺰ
ﻜﻮن
ا ﺮوف ﻰ ا ﺎ
ﺎم و ﺪة ا ﺰب)،(Sistem Satu Partai
ﺎم ا ﺰب
ﺎم ا ﺰب ا ﺰدوج )(Sistem Dua Partai
ﺰاب ).(Sistem Multi Partai
وا ﺬى أراد ا ﺎ
ا
أن ا
ﺮ )،(Sistem Partai Dominan
ﺎم ﺪد ا
ﺔ
ا
9
ﺮى أ ﺪ رو ﺎ ﺪى ﻰ آ ﺎ
،وه :
ا
ﻮال
ﺎم ﺪد ا
ﻰ
ﺰاب هﻮ
هﻮ ا
و ﺎ
ﺎم ﺰب
ﺎم ا ﺮا
أو ا
ﺎم
ﺮ ﻰ
ﺮوع ﺎ ﺪ ﻮر وا ﺎ ﻮن ا ﺬى
ﺪد
أ ﺰاب
ﺪدة.
ﻚ
ا
ﺪد ا
ﺎم ا
ﺰاب ﻰ ﺎر
ﺰاب ا ﺎ ﺔ ﻜﻮن ﻰ ﺎ ﺔ ا ﺎزع ﺬ أول ا
ﺪ ﻬﺮ ا
ف
ﺆ
ﻰ ا ﺪو ﺔ ا
ﺔ ﻰا
ا ﺰ ﺔ ﺈ ﺪو
ﺄة ا
ل.
ﺪ أن ﺮر إ
ﺰاب ا ﺎ ﺔ.
ﺎ،
ﻮ ﺔ
ن إ ﺪو
10
8
Fadmo Wahjono, Kamus Tata Hukum Indonesia, (Jakarta: Ind Hill-co, 1987) h. 253
Ahmad Rustandi,Mahkamah Konstitusi dalam Tanya Jawab, (Jakarta: Sekretariat Jendral dan Kepaniteraan
MK RI,2006) h.174
10
ﺎ ﺔ ﺪ ا ﻜﺮwww.sinarharapan.com Jum’at 22 ،Saatnya Mereformasi Sistem Multi Partai ،
ا ﺎ
September 2006 No.5408.
9
وآ ﺔ ا ﺪ ﻮر ر
ا
ﺎس أو ا
ا ﺎ ﻮ ﺔ.
ذ ﻮع ا
،آﺎ
ﺎرهﺎ
ﺮ ﺔا
،ﺈ ﺎ
.وﺪ ا
ﺪم ا
ﻰ ا ذن وا ﺮ
آ ﺔ ﺎر ﺔ
ﻰ
ﻰ ا ول ﻰ ا ﺔ
11
أ ﺎ ا ﻮا
ه
ﻮا ﺪ ا ﺪو ﺔ و
ا ﻮاب آ
ﺔ ا ﺮ ﺔ،
ا ﺪو ﺔ
ﺎم ا ﻜﻮ ،و
13
ا
ا ﺎن،
ﺎم ا ﻜ ﻮ ﺔ ﻜﻮن أ ﺎ ﺎ
ﺔ ا ﺪو ﺔ.
و ﻰ ﺎن ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
ﻰ ا ﺪ ﺔ وا
ﻬﺎ ا ﻜﻮ ﺔ ﺎ ﻜﻮ ﺔ آ
وا ﺪ ﻮر هﻮ ا
ﺔا
ﺬﺔ
12
و
ا ﻮا
ﻰ
14
،1945آﺎن ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
ﻜﻮن
ف ﺪا ﺪ
ﺪ
ﻮى
ﻰ ا ﺪ ﺔ وا
دون
ا ﺎن.
وآﺎن د ﻮر ا ﺪو ﺔ ﺰء
ﺎ ﻮ ﺎ 1945أ ﺎ
ﻮ ﺔا
ﻰ أ ﻜﺎ ﻬﺎ ا ﺎدة و
ﺄة ا ﺪ ﻮر اﻹ ﺪو
إن ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
ﺮﺔ
ا ﻮا
ﺮ ا ﻜ ﻮ ﺔ ﺪ ﻜﻮن
و ﻜﻮ ﻬﺎ ،ا ﻰ أ
ب .ﺎر
ا ﻜ ﻮ ﺔ و ﺮ ا ﻜ ﻮ ﺔ .ﺎ ﻜ ﻮب ﺪ ﻜﻮن
ل إ ﺪو
ﺔ
ﺎ ﺔ ا ﺎر ﺔ ﻰ أ
ﺎة ا
اﺪ
و ﺎ
ﻬﺎ.
15
و ﻮر
1945هﻮ ا ﺎ ﻮن ا
ﺎ ﻰ ا ﺎر
ا
ﺔ ا ﺪو ﺔ
18أ
ﺎ
ﺪو ﺔ.
.1945
16
و
ﻰ ا ﺎر
ﺔ
27د
ﺮ
11
ﺮ ،ا ﻈ ا ﺎ ﺔ وا ﺎ ﻮن ا ﺪ ﻮرى ،دار ا ﻬ ﺔ ا ﺮ ﺔ ،ا ﺎهﺮة ،1999 ،ص299 :
ﺎ
ﺪأ
12
ا ﻮاب ا ﻰ .و ﻜ ﺪ أن
ﻮا ﺔ
ﺮ ﻰ ﺪ ا ﻮا
ا ﻬﻮر ﺔ
ا ﺮ ،أن ا ﺮ
ﻰ ا ﺪ ﻮر 1945ﺎدة 5أ ﺔ 1
.
ا ﻮاب ا
ﺮو ﻬﺎ إ ﻰ
ﻰ ﺪ
ا ﻬﻮر ﺔ
ﺮت هﺬ ا ﺎدة آﺎن ا ﺮ
13
Sudarsono, Kamus Hukum(Jakarta: Reinka Cipta, 2004), h. 527
ﺔ ) ،(Trias Politicaﻰ
ا
ﺔ إ ﻰ ﺔ ﺮوع ،ا ﻬﻮر
ﺮة ا
ﻮ ) (Baron de montesqiueuﺪد
14ﺎرون د ﻮ
ا ﺮ ﺔ ) ،(Legislatifوا ﺬ ﺔ ) (Eksekutifو ﺎ ﺔ ).(Yudikatif
15
Simorangkir, Hukum dan Konstitusi Indonesia, (Jakarta:CV Haji Masagung,1988), h.15
ــ "ا ﺪ ﻮر" ) (Oendng-Oendang Dasarدون ﺔ " ."1945و ﻬﺮ هﺬا
16آﺎن ﻰ ﺮ و ﺮ ﺮ "ا ﺪ ﻮر "1945أ
ا ﺪ ﺮا ﺔ ا ﻮ ﻬﺔ وا ﺮ ﻮع إ ﻰ ا ﺪ ﻮر
ﻰ
ح ﻰ أول ﺔ ،1959ﻰ ﺪ ﺎ وزارة ا ﺔ ﻰ 19ﺮا ﺮ 1959
ا
.1945ا ﺮ ،Hukum dan Konstitusi Indonesia،Simorangkirا ﺮ ا ﺎ ،ص 150 :
د ﻮر ا ﻮ ﺎت ا ﺪو
،1949و
هﺬا ا ﺪ ﻮر،
ا ﺎر
ﺪق ر
،2002 -1999ﺮى
ا ﺪ ﺔ وا
ﺪأت
ﺔ ا
ﺮع ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
5ﻮ ﻮ 1959
ﻜﻮن
ﺪة.
ﺪ
ا
ا ﺆ
ﻬﻮر ﺔ
ا ﺪ ﻮر أر
ﺎ
ا
17
ﻰ
و ﻰ ا ﺎر
1950ﻰ ﺮ ﺔ ا
ﻰ
ﺪاد.
ﺮوع ا ﺪ ﻮر .1945و
ﺮات .و
آﺎ
ا ﺪ
ﻬﺎ 16ﺎ ﺎ 37 ،ﺎدة 65 ،ﺔ.
ﺄة ا ﺪ ﻮر 1945ﻰ
17أ
1950
ا ﺔ
ﻮص ا ﺪ ﻮر
18
22ﻮ ﻮ ،1945وآﺎن
ﺎق ﺎآﺮ ﺎ ﻰ ا ﺎر
ﺎق ﺎآﺮ ﺎ أ ﺎ ﺎ ﻰ ﺪ ﺔ ا ﺪ ﻮر .1945
ﺪ أن أزا
آ ﺔ " إ ﺎب إ ﺎ ﺔ ا ﺮ ﺔ ا
ﺎآﺮ ﺎ ﺪ ﺔ ﺪ ﻮر ا ﺪو
ﺮﺔ
ﺮ
ل إ ﺪو
1945ا
ﺎ آ ﻮا
18أ
1945
ﺔ
ﺮو ﺔ ﻰ ا ﺎر
ﺔ اﻮ
أ ﺎ ﺔ .وأآﺪ
ﺔ ا ﺮآﺰ ﺔ
ﺔ ا ﺪو
.
ﺎ
ﺔ ا ﺪ ﻮر ﺔ
ا
ﻬﻮر إ ﺪو
ﺎ.
ﺔ 1959
ﺎ
و ﻮد ا
ا ﺪ ﻮر ،ﻮ ﻮد هﺬ ا ﻮا ﺔ أ
ا ﺎر
ﺔ
ﺎد " ،ﻜﻮن
ﻮص
ﺎق
5ﻮ ﻮ .1959و
،1945ﻜﻮ
ﺪ
ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
(1ا ﻮ ﻰ ا
أ ﺪ
ﻮ
ا ﺪ ﻮر ا ﺆ
ا ﻮا
ﺎ ﺔ ا ﺎ ﺔ أي ا ﺪ ﻮر ا ﺎ
ا
ا ﺎ ﺔ ﻬﺎ ) ﻰ ا
ر
آﺎن
ا
ﺔ(
ﺄ
ا
ﻬﻮر ﺔ ا ول ﻮآﺎر ﻮ إ
ﺔ
ﺎ ﻰ
ﺮو ﺎ ﺮة أ ﺮى ﻰ ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
ﺮ،
.1950و ﻰ هﺬا ا
ا ﺎوزات ﻬﺪم
،1945ﻬﺎ:
ﺎل ا
ﺔ.
ﺎ،
ﻬﻮر ﺔ إ ﺪو
ﺔ ،وه :ﻬﻮر ﺔ إ ﺪو
17آﺎ ا ﻮ ﺎت ا ﺪو ﺎ ا ﺪة ) (RISﻜﻮن ا ﺪول ا
دو ﺔ ﺎوى ا ﺮ ﻰ ،دو ﺔ ﺎدورا ،دو ﺔ ﻮ ﺮا ا ﺮ ﻰ ،دو ﺔ ﻮ ﺮا ا ﻮ ﻰ.
http://id.wikipedia.org/wiki/Undang-undang_dasar_Reublik_indoesia_1945_ 18
ﺎ ا ﺮ ﺔ ،دو ﺔ ﺎ ﺪان،
ا ﻮرى ا
(2ﺮ ﺮ
ﻰ أن ﻮآﺎر ﻮ هﻮ ر
ا ﺆ
ﻬﻮر ﺔ ﺪى
ا
ا ﺎة.
(3ﻮرة ا ﺰب ا ﻮ
ﻰ ا ﺎر
ا ﺪو
و ﻮد ا ﺎوزات ﺪ ﻮر ا ﺪو
ا ﻜﻮ ﺔ إ ﻰ ا ﺪ ﻮر 1945وا ﺎدئ ا
ﺔ .1998-1966وآﺎ
هﺬا ا
ﺮ ا ﺪ ﺪ ﻜﻮن ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
.1945و
ا
ﺔا
ﺎ ﻰ ﺪ
ر
ا
ﻬﻮر ﺔ ،و
و
ا
أهﺪاف
،و ﻮق ا
وا هﺪاف ا
ﺪ
ﺎن ،و
"ا ﺪو ﺔ ا
ﻬﻮر إ ﺪو
ﻬﻮر ﺔ .و ﻰ
ﻬﻮر ﺔ إ ﺪو
ﺎ ،آ ﺎ هﻮ ا ﻮا
ﻰ ،و ﻜ ا ﺎهﺮ
ا
ﺎم ا ﺪ ﺪ
ﺎ.
ﺎ ﻬﺎ هﻮ ﺪ
ﺮا
ﻰ
ﻜ آﺬ ﻚ،
19
ا ﺪ ﻮر
ﺎم ا ﺪ ﺪ أن
إ ﻬﺎ ﻜﻮن ﻰ ﺪ
.
ا
ﻮ
ﺮ ﺪ ﺔ ا ﺪ ﻮر .1945
ﺎد ﺔ
ﻮ
ا ﺪ ﻮر ﻜ ﺔ ا ﻮا ﺪ ا
ﺮى ا ﻰ ﺎدل
ﺮة
ﺮا
ﺔر
ح ا ﻰ آﺎن أ ﺪ
ﺔا
ا ﻮرى ا
ﻰ ﺪا
ﺔ
ﺮا
ﺎم ا ﺪ ،ﺮ
ﺆو ﺔ ﻰ
د ﻮرا " ﺪ ﺎ"
و ﻰ ﺎم 1998ﻬﺮت ﺮآﺔ ا
هﺬا ا
1945ﻰ
إﻰ
هﻮ إ ﺎءة ا
30
ﺔ
ا ﺎوزات
ﺮ.
ﺔ ،وآ ﺎن ا ﺪو ﺔ ا ﺪ ﻮ ﺮا ﺔ ،ودو ﺔ ا ﻜ ،
ﻮت ا
ﺪ
ﺎ".
ﺎ ﺔ آ
ا ﺪو ﺔ ،و ﺎدة
و ﺎ ﺎ ﻬﺎ .و ﻰ ﻮا ﺔ ﺪ
د ﺎع
ا ﺪو ﺔ ،وا
ﺎد ﻜﻮ ا
ﺪ
أن
ﻬﻮر ــ
20
ﺮ ﺎم ا ﺪ و ﺎم ا ﺪ ﺪ ﺔ 1998 – 1959أن ا ﺪ ﻮر ﺪس و ﺪر أ ﺔ ه ﺔ ﻰ ﺮ .آ ذ ﻚ ﺎ ﻰ ﺪد ا ﺎت
19ﻰ
) (MPRﻮل ا ﺪ ﻮر 1945ﺔ .2002 – 199أ ﺪ ﻮ
ا ﻮرى ا
ﺮة ﻮ ﺔ ا ﻜﻮ ﺔ،
ﺮة
ا ﺪو ﺔ و ﺪ ﺪ
ﻰ ا ﺪ ﻮر.
ﺎو ﺔ ا ﻮا
ﺮ ﻬﺎ ه
ﺎم ا ﺮا ﺔ وا ﻮ ﺰن و ﺄة ﻜ ﺔ ا ﺪ ﻮر ،وآﺎ
ا ﻮرى ا
ﺮة
ه إزا ﺔ ﺎم
أ ﺮ Sekretariat Jendral dan Kepaniteraan ،Sistem Peraturan Perundang-undangan Indonesia،Nata Baya
2006 ،Jakarta ،Mahkamah konstitusiﻰ ا ﺪ ﺔ.
20
Nata Baya, Sistem Perundang-undangan Indonesia, (Jakarta: 2006). H. 12
و ﺪا
ا ﻜ
ت ا ﺎ ﺔ ،ا
ا ﻮا
21
ا ﺎ
ﺬ
ﺪ ﻮر 1945ا ﺪ ت ا ﻰ
أن ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
ﺮن
ا
ا ﻮا
ا
ﺮ
ل إ ﺪو
،1945هﻮ
ﺎ،
ﺎ ﺔا
ﺪر
هﺬ آ ﻬﺎ ،و
ﺮو ﺔ
ﺎ.
ﻬﻮر ﺔ إ ﺪو
ج .أه ﺔ ا ﺪ ﻮر اﻹ ﺪو
ا
ا
إن أه ﺔ ا ﺪ ﻮر ا ﺪو
ه
ﺎ ﺔ .أو ﻜ ﺔ أ ﺮى أن ا
ﺎم ا ﺎ ﻮ
ﻮب ،إ ﺎ ﻰ ﺮ ﺮ ا
ﺎﺎ ﺎ ﻬ
ا
ا
ﺬا ﻜ .
ا ﺎ
ﺪ
ﺔ ﻰ ﻜﻮ ﺔ ا ﺪو ﺔ،
ا ﺪو ﺔ
ا
ا ﻜﻮ ﺔ ا
ﻰ ﻜ ،ﻜ
ﻰ د ﻮر ا ﺪو ﺔ ا
ا
ﺔ ﻰ
ا ﺪ ﻮر ا ﺪرا ﺔ ،آﺎ
أو ﺪ .أ ﺎ أه ﺔ ا ﺪ ﻮر
ﺪ
ﻰ و
إ ﻰ ا ﺮا ﺔ وا ﻮازن
ﺔ وا ﺪ
ﺔ ،آﻬ ﺔ ا
ﻮدي و ﻜ أ
.
ﻮدي أو "إ
ﺎد ﺔ ،وآﺎ
ا
"–
ﺔ
ا ﻜ ﺔ ا ﺮآﺰ ﺔ أ ﻮى ﺎ
ﺔ
ﺔ.
ا ﻜﻮ ﺔ ا ﺮآﺰ ﺔ وا ﺪو ﺔ ا
ﺔ ﻬ ﺎ ﺮﺔ ا ﺮﺮ ﻰ
ﻬ ﺎ.
ﻰ ا ﺪ ﻮر آﻮ ﺪرا ﻰ ،آﺎ ﺪو ﺔ ا
ا
ﺎ ﺔ ا ﺪو ﺔ ﻰ إ ﺎء
ﺎة
ح ﺮل ج .ﺮ ﺪر ﻚ ) – (Carl J.Fredrichهﻮ
ﺪة ه ﺎت ا ﻜﻮ ﺔ،
ا
هﻮ و ﺔ
و
ﻰ
ﻮ
22
وا ﺪ ﻮر
ا
ﺎم ا ﺎ ﻮ ،
ﺬ ا
ﺎم ا ﺎ ﻮ
ﺎ
ا ﺎة
ا
ﺪة ) (PBBو
ﺎد ﺔ ،و ﻜ
)(ASEAN
ﻰ ذات
ﺎد ﻬﺎ
أﺎ ا ه ﺔ ا
ﺎ ﺪول
ﺔ
ﻰ
ﺪر ا ﻜﻮن ﺄ
) (TAP MPRﺮة ،III/MPR/2000ذآﺮ ،أن ﺪر ا ﻜ
ا ﻮرى ا
ﺮار
21ﻰ ﺎدة ا و ﻰ
ﻰ ﺪﺔ
ﺔآ ﺎآ
ا ﻮا ،ﺪر ا ﻜ ﻜﻮن ﻰ ا ﻜ ا ﻜ ﻮب و ﺎو ﺔ ﻜ ﺔ ،أ ﺎس ﺪر ا ﻜ ا ﻮ ﻰ هﻮا ﺎدئ ا
ا ﺪ ﻮر 1945
22
Baya, Sistem Perundang-undangan Indonesia, h. 155
ﻬﺎ آﺎ
ﻬﻮرة
ا ﺪ ﺮا ﺔ ه
ﺪﺪا
ﻰ رأي ر
،
ثو ﺎ
ا
ا
ﺆدى إ ﻰ ا ﺪآ ﺎ ﻮر ﺔ.
ﻜ ﺔ ا ﺪ ﻮر ﺔ )(MK
ﻰ ا ﺪ ﻮر ا ﺎ
أه ﺔ ا ﺎ ﺔ أن ا ﺪ ﻮر
ا ﺪو
.
ا
ﺎ
ﺮ
اﻹ ﺪو
ا ﺬى
و ﻜ ا ﺰب ا ﺎ
أ
و ﻰ ذﻚ
اﻮ
ﻰ .وإذا آﺎ
،وا ﺪ ﻮر ا
ا ﺎل ا ﻮ
ا ﺰب
ﺎ ﻰ وا ﺎ
ﻰ
ﻰا
ﺔ ،و
23
ﺪ ﻰ ،أن ا ﺪ ﻮر ﻜﻮن
ﺎدى ،وا ﺪ ﻮر ا
و ﺪة إ ﺪو
ﺎ
ﺎ ﻰ .و ﻰ
ا ﺮ ﺎء
ﻰ
24
د .ا ﺰب ا
إن
ﺔ )ا ﺮ ﺔ ،وا
ﺔ
ﺬ ﺔ ،وا
ﺎ ﺔ( .ﺄه ﺔ ا ﺪو ﺔ
ﺪد.
ﻰا
ودور
أه
أن ﻜﻮن
ﺮ ﺎ د ﺎ
ا ﺰب ﻰ
ﺮا ﺪ
ﻮﺎ
.ﻜ ﺔ ﺰب
و ﻰو
ﺮ وا ﻮ
ﺪﺪ ا
ا ﺪ ،
ﺮو ﺔ ﺬ ا ﺰ
ا ﺰ ﺎن
ا ﺪ ﺪ ﺬ ﻮا ﻰ ﺮن
25
ﺮ
ا ﺰب ﻰ ا
ﻜﺮة ا ﺰب
ﺮ و ﻜﺎد ﻜﻮن ﺎ ﺎ
ﺮآﺎ ﻰ
ﻮر ا ﺪ ﺔ
ﻰ ا
ﺮ
ﺎ
ف ا ﺰ ﺎن وا ﻜﺎن ﺈن ه ﺎك
ا
ﺎ
ﺰاب ،هﺬا ا
ﻮر هﻮ ا
ﻮر
ﺮا
ا
ﻮى
Muhammad Kusnadi dan R.Saragih Bintan, Ilmu Negara, ( Jakarta: Gaya Media Pratama, 2005), h. 123-150
http:/www.dpd.go.id/dpd.go.id/document/peraturan_perundang_undangan 24
25ﺎد ا ﺮ ﺎوى .ا ﻈ ا ﺎ ﺔ ﻰ ا ﺎ ا ﺎ ﺮ :ﺪ ﺎت و ﻮ ت ،دار ا ﻬ ﺔ ا ﺮ ﺔ :ا ﺎهﺮة ،2002 ،ص221 :
23
وا ﺎدى ا ﺬى
ﻬ
أ
ﻮن
ﺎء ا ﺰب .إذ ﻮ ﺪ
ﺎ
ﺮى آ
و
أ
إ ﺎﺔ
ﻬﺪف إ ﻰ ﻜ ﻬ
ﺎ ﻬ ﻮ
ﺪ ﺎ ﺮف ا
و ﻰ رأي ﺎرآ
ا
ا
ﺪد ا
ﺎت
ﻜﻮ
ﺮا
ا
ﺎ
ﺎم ا ﺰب ا
ا ﺰ
ﻜﻮن
ا ﺎدى أن ا ﺰب ﺮآﺔ ﻜﺮ ﺔ ،ﻬ أ ﺎ ﺎ ﺎ
ا
ﺮاف ﻬﺎ ﻮ ﻮد ﻮ ﻮ ﻰ
ا
و ﺮى ﻰ ا ﻜ ﻰ أن هﺬا ا ﺮ
ا
ﺰاب وه آﻮن ا ﺰاب
و راء
ﻮن
ا ﺮ
ﺎ
إدارة
ﻰ
ا
ا ﻮ ﻰ.
ﺮآﺔ أ
26
ﺔو ﻜ
ﻮدون ا ﺰب.
ﻰ ا ﻜﺮة ،وا ﻰ
ﻮع ا
ا
ا ﺎدى وا ﻜ ﻰ .ﺮى ﻰ
ا ﺎ ﺔ ،وه
ﺎص ا ﺬ
ﺮآﺰ
ا
ﺎ ﺔ .و
ﺎت وأ
ﺈن
،
ﻰ
ﺮ
أ ﻜﺎر ا ﺰب
ﺔ ﺮ ﻬﺎ.
أن
ﺮآﺰ ﻰ ا ﺎ
ا ﻮارد ﻰ ا ﺮف ا ول،
أه
ﻜ و
ﺔ إ
ﺰاب .أ ﺎ إذا أ
ﺰاب ،و ﻜﻮن
ﺮى ﺮدو أن ا ﺮ
ﺎت
ﺮاد
ا ﻜﺎر،
ﻰ إدارة ا ﻮن ا ﺎ ﺔ.
ﺮ ا ﺰب
ﺎت
ﺎ ﺔ
ﺬ.
ﺰاب ﺄ ﻬﺎ
ﺎر ﺔ ﺄ ﺮ
إﻰ
هﺆ ء ا
ا
ﺎء أ ﻜﺎر
ﺎ ﻬﺔ
ﺎ
ﺰ
ا ﺪ ﻮ ﺮا ﺔ وا
ﺮ
ﺎر ا
ا ﻜﻰ
ﺰب
أن ﺮدو ﺪم ﺮ ﺎ
ﺎول ا
ا ﺎ
هﻮ إ
ﻰ أه ﺔ ا ﺎ
ا ﻮ ﻮ ﻰ
ا ﺮ
ﺮا إ ﻰ أن
ﻮر
ﺎء ا ه ﺎم ﺎ ﺮأي ا ﺎم هﻮ أ ﺪ ﺎ
ﺮاع ا ﺎم.
26ﺎد ا ﺮ ﺎوى .ا ﻈ ا ﺎ ﺔ ﻰ ا ﺎ ا ﺎ ﺮ :ﺪ ﺎت و ﻮ ت) ،دار ا ﻬ ﺔ ا ﺮ ﺔ :ا ﺎهﺮة ،(2002 ،ص ،221 :وا ﺮ أ
Tanpa Tahun, h. 10 ،Kisah Mini Sistem kepartaian ،Pipit Karta dan Wijaya dan Mulyana dan Kusumah
ﺎ
ﺮى ا
ﺎد ﺮ ﺎوى أن ﻬ
ﺎذ
ﺮدو
ﻜ ز ﺎن و ﻜﺎن ،و ﺮ ﺎ
ﻰ ﻜﺮة ا ﺰب ،ﺈن ﺎ
ﺔ ا ﺎ ﺔ.
ﺮارات ا
ﺮا ﺪ
هﺬا ا ﺮ
ﺎ ﺄن أه
ا ﺰب ا ﺎ
ﻰ ﻮ ﻮل آﺮا
ﺪﺎ
ﺰاب
ﻬﻮم ا
ﺮض ﻬﺪف ا
ﺰاب.
ﺎ
ﺎ
ﺎ
ﻮت ا
ﻮب.
ﺎر أ ﺮ ا ﺪ ﻮ ﺮا ﺔ
ا ﺰب ﺄ ﺮ
هﻮ أ اآ ﻰ ﺄن
ﺰ ا ﺰب ا ﺎ
ا ﻜ
ﻮاء أ
ﺎ ﺎت ا
ذ ﻚ أو
ﺎت
ﻰ
هﻮ أن
.و ﻬﺬا ﺈن ا ﺮ
ﺎ هﻮ
ﺪ
ﺮور ﺎت ا
هﻮ أ ﺪ
ﺪة ا ﺮق
ﺮا
ﺬا ﻰ ا
ﺮ ﺎ
ﻰ
27
ا ﺰب ا ﺎ
أ ﻮاع ا
ﺎول أن ﺪم ﺮ
ﺰب
ﺔ .و
ا ﺰب ا ﺎ
ﻜ
ﺎء ا
ﺎ
ﻬﺎ ا
،و ﻮد ا ﺰب ا ﺎ
ﺪ ﺮ ﺎم ﻮدي أر ﻮ
ﺎت ا
.1إ
ﻮب
وا ﺪو ﺔ ﺪ
ا ﺎ ﺔ ا ﻰ
هﻮ و ﺔ
ﻬ ﺎت ه :
أر
ن
ا
ﻬﺎ
ﺮق
ﺔ ﻰ
28
إ ﺎءة ﻬ ا راء
ﺪ ا ﺎ
ا ﺎ ﺔ.
.2ه
أ ﺪ ا ﻮاهﺮ ا ﺎ ﺔ ا
ا ﺮ ﺔ ﺪرج ،آ
.3ا
وا
27
ﺎد ا ﺮ ﺎوى .ا ﻈ ا
ﺔ ﻰ ا ﺎة ا
ﺎت ا ﺪر ﺔ و
ﺪا ﺎ
ﻰ
ﻮا ﺎ
ﺎب ﺎ ﺮ أو
ﺎ ﺔ .و ﺎدة هﺬ
ﺎت ا ﺰب.
ﺎب آﻮادر رؤ ﺎء ا ﺪو ﺔ ﻰ ا
ﺎ ﺎت ا
ﺪدة
ﺮ ﺎ ﺮ.
ﺎ ﺔ ﻰ ا ﺎ ا ﺎ ﺮ :ﺪ ﺎت و ﻮ ت ،دار ا ﻬ ﺔ ا ﺮ ﺔ :ا ﺎهﺮة ،2002 ،ص223:
A.Rahman H.I, Sistem Politik Indonesia, (Yogyakarta: Graha Ilmu, 2007), h. 104
28
.4ﻬ ﺔ إدارة ا ﺮاع ،ﻰ هﺬ ا ه ﺔ أن ا ﺰب ا ﺎ
ا
ﻮ ﺔ ﺄ
ﺎ ا
وأ ﺎ أه ﺔ ا ﺰب ا ﺎ
ﻰ ا ﺎ ﻮن ه :
29
ﺎ ﻬﺎ و ﺎ ﺔ ا
ن ﻜﻮ ﻮا أ
ﺔ ﺪرآﻮن
ﻮ ﻬ ووا ﺎ ﻬ ﻰ ا ﺎة ا
.2و ﻮد ا ﺎخ ا ﻬﺎدئ
ا
ﺎد وو ﺪة ا
.3ا
ﺎل ا
.4ا
ﺎرآﺔ ا ﺎ ﺔ ﻰ ا ﺪو ﺔ.
.5ا
ا ﺎ
ﺪا ﺎ
ﻬﺮ ا
وا
ﺎواة
.
ا ﺎ
ﻮ ﺔ ا ﺪ ﺮا ﺔ ا ﻰ
وا ﺪو ﺔ ا ﺪ ﺮا ﺔ ا ﺎد ﺔ وا
ﺔ .أ ﺎ
هﻮ آ ﺎ ﻰ:
ﺎ
ا ﻜﻮ ﺔ وا
ﻰ
أ ﺎ
.3إ آﺎ ﻬﺔ ا ﺎ ﺔ ﺎ
.4
ﺎ ﺔ.
ﺬ ا ﻜﻮ ﺔ.
إ ءا
ﻰ ﺎء ا
.1ه ﺰة ا ﻮ
.2إ
ﺎء ا ﺪو ﺔ
ا ﺮ ﺎل وا ﺎء.
إن و ﻮد ا ﺰب ا ﺎ
دور ا ﺰب ا ﺎ
ﺎ ﻰ ﻰ
ﻰ ﺮ
30
و ﺔ
ﺎ ﻜ .
.1ا ﺮ ﺔ ا ﺎ ﺔ
ا ﺪو
ﺎء
ﺪا ﺮ
ﺰ
ا ﺎ
،إ ﺎ
ا
ﺎ .
ﺮا
ﺎ
ا
ﻰإﻰا دﻰوﺎ ﻜ .
ﻰ ا ﺪو ﺔ.
و ﺎر ﺔ ا ﺎة ا ﺎ ﺔ وا
ﺎ ﺔ.
31
29
http://pakyok.wordpress.com/2008/03/12/undang-undang-parpol-2008uu-no-02-2008
ﺔ ا ﺎل ،ﺮ ﺔ و ﻮ ﺔ ﻮ ﺔ
ﺎو ﺔ ﻰ
ا ﻬﻮر ﺔ ) (Inpresﺮة 12ﺔ 1982أن ا ﺮ ﺔ ا ﺎ ﺔ ه
ﺎت ر
30آ ﻰ
ﺔ
ﺎت ا ﺪ ﺪ ا ﺎ ﺔ ا
ﺔ ،ا ﻜﻮ ﺔ ﻰ
ﺔ وا ﺪ ﻮر ﺪو ﺔ ا ﺪو ﺔ ا
ﺎدئ ا
و
ا ﺎ ﺔ وا ﻜ ﺔ
ﺮا ﻰ ا ﻮ ﺔ ا ﺎ ﺔ ا ﻜﺎ ﺄة .أ ﺮ أ ﺎ ﻰ Kamus Tata ،Padmo Wahjono
ﺔ ﺎم ا ﺎ ا ﺪ ﺮا ا
ا ﺪو ﺔ
184 .h ،1987 ،Jakarta : Ind.Hill-Co،Hukum Indonesia
ﺪهﺎ ،ﻮ ﺔ ا ﺮة ،وا ﺔ وا ﺮ ﺪة
إﻰ ا
ا
ﺔ ا ﻜ ا ﺎ ﺔ ا ﺎ ﺔ ه ﺎ ﺎ ﺔ ا ﺎ ﺔ ،ﻰ ﻮارث ا ﺔ
31أن
و ﻮ ﺔ ا ﻬﺰة ا ﻜﻬﺮو ﺎ ﺔ ،Politik Indonesia Transisi Menuju Demokrasi ،Affan Ghoffar .ﻮ ﺎآﺎر ﺎ،Pustaka Pelajar :
102. h،Jilid ke-1
ﺪا
.5
ﺮاك ا
هـ .ﺎ ﻮن ا ﺰب ا
أ ﺎ ا ﺎ ﻮن ا
وا
ﺎ
ا
ﺎ ﺮ .2008
وأ ﺎ ﺎ ﻮن ا
ﺎم ،2008ﻮل ا
ا
ﻰ
ا ﺜﺎ
أ.
ﺎر
ﺮ
ا
ﻜ ﻮ ﺔ ﻰ ﻮا
ا ﺪو ﺔ ا ﺪو
22ﺎ ﺎ و 54ﺎدة .وهﺬ ا ﻮا
ﻬﻮر ﺔ ا ﺪو
ﻮ ﻮ ﺎ ﺎ
ﺮة 2
ﺎ ﺎق
ﻮدو ﻮ ﻮ ،ووا
ﺎب ا ﺎم ا ﺪو
ﺎب ا ﺎم :ﻜﻮن
24ﺎب و 320ﺎدة .وهﺬ ا ﻮا
ا
ﻬﻮر ﺔ ا ﺪو
ا ﺪو ﺔ ا ﺪو
ﻮ ﻮ ﺎ ﺎ
ﺎ ﺮة 10
ﺎ ﺎق
ﻮدو ﻮ ﻮ ،ووا
34
ﺎ ﺔ اﻹ
ﺔ
ﺔ
ﺎ ﺎ ﺔ ا ﺮ ﺔ ﻰ
ﺎ ا ﺎد وإن
ﺔ ا ﺮ هﻮ ﺪ
ﻰا ﺮ ﺎ
(و
و ة ا ﺮ ﻰ ا ﺮ
ﻮا ﻰ ذ ﻚ أ ﻮال ا ﻬﺎء ا
ﺎ ﺎ ﺔ ا ﺮ ﺔ آ ﻬﻮم و ﺮ ﺔ و ﺎر ﺔ ﺮ
ا ﺎ ﺔ )ا ﺎم
ﺔ
ﻜ ﻮ ﺔ ﻰ ﻮا
ﺎ ﺔ اﻹ
ا ﻬﺪا ﺎ
ﺎ
33
.2008
:ﻈﺎم ا
إن ﺎ
ا
ا
ا ﻮاب ور
ﺎآﺮ ﺎ 31
ا
:ﻜﻮن
ا ﻮاب ور
ﺎآﺮ ﺎ 4
ﺎب ا ﺎم ﺈ ﺪو
ﺔ ﺎ ﺰب ا ﺎ
ﺎم ،2008ﻮل ا ﺰب ا ﺎ
ﻰ
ﺎب ا ﺎم.
32
أ ﺎ ﺎ
ا ﺮ ﺔ)
ﻮ
،وﺎ ﺎﻰ
ﻚ ا ﻜﺮة ا ﻰ ﺮ
أ ﻜﺎم ا ﺮع
ﺎ ورد
Ahamad Rustandi, Mahkamah Konstitusi dalam Tanya Jawab, h. 123-124
33
http://uu_partai_index.htm
http://Pemilihan_umum_di_Indonesia.htm 34
32
،و ﺮا ﺎة
ﺮ ﺔ ﺎ
ا
ﺎر ر ﺎ ﺔ ا
ﺔ
اﷲ
ﺎ ﻮه
ﺎس
ﻮم ﺎ ﺔ و ﻮاس .و ﻮ
ن :أي آ
ﺎ
ﺪر
ﻮس ر
ا ﻮم:
ا
ﺎ
35
ﺮا ﺔ ا ﺪ ،و ﺎ
ا
ح
ﻮس ا ﺪواب إذا ﺎم
ﻰ
ﺮا ا ﺪ
.وا ﺎ ﺔ
اﺪ ﺎ
ﻜﺎم وا ﺮارات ،ز ﺮا
نأﺮ ﻰ
أ ﻮر ا ﺎس -ﻰ
ﻬﺎ ور ﺎهﺎ ،وا ﻮ
ء
أي ا ﺎم
ﺎ
ﻰ ﺪ ﺮ
ﻰ ا ﺎم وا ﺎص .ﺎ ﺎم،
ﺎن :ا
ر ﻮل اﷲ
ﺄ ﻬﺎ :ﺎ ﺔ
ﻰ اﷲ
ﻰ ا ﺎص ،وهﻮ ﺎ ﺮا ا ﺎم أو
ﺎد
ﺎد وا ،أو و ﺎ ﺔ
ﻮ ،أو
38
ﺪ ﺎ ،ا
70
36ا ﺎم ا
37
ا ﺮ
ا ﺮ ﺎوى ،ا
38ﻮ
ﺔا
ﻮ ﻬ ،و ﺎل :ﻮس
ﺎ ﺔ .و ﻮس ا ﺮ
ﺎ ﺎ ا ﺪا ﻰ ﻬﺎ
وهﻮ ﺪ ﺮ أ ﻮر ا ﺎس و ﺆون د ﺎه
اﺪ
ﺎ ﺔ :ﺎم
،ور
37
وا ﺎ ﺔ ﻰ ا
ﻮ
ﻮ
ح أن ا ﺎ ﺔ ه ا ﺎم
.
ﺎص.