IDENTIFIKASI NEMATODA PARASIT TANAMAN KOPI PADA LOKASI PENGAMBILAN SAMPEL TANAH YANG BERBEDA

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i

:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n

u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i

l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u

b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne

.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j

e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u

b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.

.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j

e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a

.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

IDENTIFIKASI
SI NEMATODA PARASIT TANAM
AMAN KOPI
PADA LOKASI
SI PENGAMBILAN SAMPEL TAN
ANAH YANG

BERBEDA

SKRIPSI

Oleh
Edy Purnomo
NIM. 061510101171

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
u.n
nej. BUDIDAYAilibPERTANIAN
nej.
nej. IAN
.bRUSAN
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
JURU
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
FAKULTAS
PERTANIAN
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

UNIVERSITAS JEMBER

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
2010 b.unune
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
IDENTIFIKASI
SI NEMATODA
AMAN
hhttp
hhttp PARASIT TANAM
hhttpKOPI
PADA LOKASI
SI PENGAMBILAN SAMPEL TAN
ANAH YANG
ca.cid.id
ca.cid.id BERBEDA
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

.cid.id SKRIPSI
ca.cid.id
c
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
a
.
.
.
e
e
e
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h tt
hhtt
hhtt salah satu syarat untu
Diajuk
ukan guna memenuhi
tuk h
menyel
yelesaikan pendidikan Program Sarjana pad
ada
d
d
Prog
ogramcstudi
d Budidaya Pertanian Agronomi
d
aj.a.ci .iPertanian
aj.ca.ci .imi
.
.
j
j
e
e
F
Fakultas
Universitas
Jember
unne
unne

igliibli.b.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliibli.b.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
ca.cid.id
aj.ca.ci .id
a
.
.
j
j
.
e
e
Oleh
ne
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
Edy
Purnomo
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
NIM.
061510101171
t
t
t
t
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
li
ili RUSAN BUDIDAYA
idgigJURU
idgigiPERTANIAN
IAN ://d//idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthtp
hthttpPERTANIAN
ttp:
FAKULTAS

UNIVERSITAS JEMBER

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
n e
2010igiliibli.bu.un
://d/dig
hthtp
ttp:/
ii

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

SKRIPSI BERJUDUL

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
d
IDENTIFIKASI
NEMATODA
TANAMANp:KOPI
/:d
/:d
/:PARASIT
/:d
/
/
/
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
t
t
t
p
hthttp LOKASI PENGAMBILAN
hthttp
hthttYANG
PADA
SAMPEL TANAH
BERBEDA
d
d
d
d
i
i
.
.
aj.cac.id
aj.cac.id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
Oleh
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
Edytp
Purnomo
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
t
t
t
hhtt
htt
NIM.h061510101171

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
Pembimbing
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

Ir. Hari Purnomo, cM.Si.,
.cid.id Ph.D., DIC.
ca.cid.id Pembimbing Utama j.aca.cid.id :
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
a
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej. SP., M.Sc.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Pembimbing
Anggota
:
Nanang
Tri
Haryadi,
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
iii

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

PENGESAHAN

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
Skripsi berjudul:
Parasit
ig ili
idgigili Identifikasi Nematoda
idgigili Tanaman Kopi Pada://Lokasi
idgigili
d
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
Pengambilan
Sampel
Tanah
yang
Berbeda,
telah
diuji
dan
disahkan
:
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp oleh
Fakultas Pertanian pada:

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
Hari
:
Senin
idgigil
ig il
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
//dig
/
p
p
Tanggal
:
15
November
2010
t
t
t
t
hhtt
h tt
Tempat
: Fakultas Pertanian h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
Tim Penguji
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
Penguji
hthttp
hthttp 1

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
Ir. Hari Purnomo, M.Si.,
DIC.
il
idgigil
idgigPh.D.,
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
NIP.
196606301990031002
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili 2
Penguji
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
Penguji 3 //digigili
/:d
/
: /d
:
/
/
p
t
hthtp
hthttp
ttp:/

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
Nanang Tri Haryadi,
S.P.,
ne M.Sc.
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
ig il
NIP. 198105152005011003
/:d
:p//:d
/
/
//dig
p
t
t
hhtt

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
Ir.
ne
neSigit Soeparjono, MS. PhD.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
NIP. 196005061987021001
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
Mengesahkanib.u.n
nej.
nej.
.bu.n
u
u
b
i
l
l
i
i
b
idgigili
idgigili
Dekan
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
M.P.
ne Dr. Ir. Bambang Hermiyanto,
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
NIP. 196111101988021001
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

iv

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
n
nej. tangan di bawah ini:ilib.bu.n
nej.
.bubertanda
Saya yang
u
u
b
.
i
l
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
Nama
:
Edy
Purnomo
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

NIM

PERNYATAAN

: 061510101171

d
d
d
d
bahwa karya ilmiah
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id menyatakan denganej.sesungguhnya
aj.ca.ci .idyang berjudul :
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne Parasit Tanaman Kopi
ne
ne Lokasi Pengambilan
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Identifikasi Nematoda
Pada
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
/:d
:p/Tanah
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
Sampel
Yang
Berbeda,
adalah
benar-benar
hasil
karya
sendiri,
kecuali
jika
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
dalam pengutipan substansi disebutkan sumbernya, dan belum pernah diajukan

serta
bertanggung
jawab atas
ca.cid.id pada institusi mana pun,
ca.cid.idbukan karya jiplakan. Saya
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej. isinya sesuai denganilisikap
nej. yang harus dijunjung
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
keabsahan
dan
kebenaran
ilmiah
b
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
tinggi.
hthttp
hthttp
hthttp
Demikian pernyataan ini saya buat dengan sebenarnya, tanpa adanya

d
d
did mana pun serta bersedia
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id tekanan dan paksaanej.dari
aj.ca.ci .pihak
aj.ca.ci .idmendapat sanksi
.
.
.
j
j
j
e
e
e
u.n
ne
ne
ne hari pernyataan ini itidak
ne
.bu.n
.bu.n
.b
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
akademik jikaildi
kemudian
benar.
i
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgiigliilib.
d
/
/
:
/
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
.cid.id
aj.ca.ci .id
aj.caPurnomo
.
.
j
j
Edy
e
e
n
ne
ne 061510101171
.bu.n
.buNIM.
u
u
b
b
.
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

.cid.id
Jember, .15
2010
caNovember
a
j
.
e
j
n
e
Yang
menyatakan,
u
b. un

v

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

RINGKASAN

Identifikasi Nematoda Parasit Tanaman Kopi Pada Lokasi Pengambilan
Sampel Tanah Yang Berbeda.; Edy Purnomo; 061510101171; Jurusan
Budidaya Pertanian Fakultas Pertanian Universitas Jember.
Nematoda parasit merupakan salah satu Organisme Pengganggu
Tumbuhan (OPT) penting yang menyerang berbagai jenis tanaman budidaya. Di
Indonesia sudah diidentifikasi sebanyak 26 spesies nematoda parasit yang
menyerang tanaman pangan, hortikultura dan perkebunan (lada, nilam, jahe,
tembakau, kopi). Kerugian ekonomi akibat serangan nematoda pada tanaman di
Indonesia belum dapat diperkirakan, mengingat sampai saat ini data kerusakan
yang ada, masih bersifat parsial, hanya berdasarkan hasil-hasil penelitian di rumah
kaca dan lapang dalam luasan yang sangat terbatas. Masalah nematoda parasit di
Indonesia, baru mendapat perhatian serius pada tahun 2003, saat ini nematoda
tersebut menyebabkan kehilangan hasil rata-rata sebesar 56,84%, atau sekitar 150
ton kopi per tahun.
Nematoda ini sangat merugikan karena menyerang bagian akar tanaman
kopi sehingga menimbulkan kerusakan tanaman secara sistemik. Identifikasi
nematoda parasit pada tanaman kopi di Kabupaten Jember bisa dikatakan masih
belum banyak dilakukan, oleh sebab itu dilakukan identifikasi nematoda parasit
pada tanaman kopi. Maka dari itu dilakukan identifikasi nematoda prasit
khususnya di Kabupaten jember, sehingga dapat diketahui spesies nematoda
parasit yang menyerang tanaman kopi.
Dari hasil penelitian telah ditemukan 3 spesies nematoda parasit yaitu
Pratylenchus, Aphelenchoides dan Bursaphelenchus. Dengan telah ditemukannya
nematoda tersebut diharapkan nantinya dapat dilakukan pengendalian sehingga
populasi nematoda tersebut dapat berkurang.

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
vi

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

SUMMARY

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
n
nej.
nej.Parasitic Nematodesilib
nej. On The Location iOf
nej.
.bu.n
.bu.Plant
.bu.n
IdentificationiliOf
Of.bu.Coffee
u
u
u
u
b
b
b
i
i
l
l
i
ig ili
idgSoil
idgigili 061510101171; Faculty
idgigofili
igili Sampling.; Edy pPurnomo;
Different
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
t
t
t
hthttp Study Program, Faculty
hthof
hthttp
ttpAgriculture, Jember University.
Agronomy

Plant parasitic nematode
to threaten
d.id
.cid.id is one of the organisms
.cid.id
.cicontinue
c
c
c
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
agricultural crops..uIn
26 species of plant
parasitic
n
ej
nIndonesia,
nej
nej nematodes infecting
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
i
i
i
i
l
il
idgigihorticulture,
ig il
idgig(black
idgigil
d
/:d
/:d
various
and estatep:crops
pepper, patchouli,
//:d
//:ginger,
:p/food,
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
h ttp
hhttp
tobacco,
and coffee) have been hidentified. Amongst those, Meloidogyne,

and
id.id Pratylenchus, Radopholus
id.idGlobodera are the most destructive
id.id nematodes in
.
.
.
c
c
c
ca.cid.id
a
a
a
a
c
c
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
e
e
e
j.
n
n
Indonesia. World.ueconomical
crop losses caused.uby
may reach 80 .une
nej.
nej.
nenematodes
nej.
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
.
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
b
b
li
ili losses due to nematodes
ig ili
idg$.igiBecause
idgigcrop
idgiginili
/:d
/:d
/:d
/:d
billionp:US
of unavailable
data,
/
/
/
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
t
t
t
hthttp
ht ttp
ht ttp
Indonesia
have not been estimated.hNowadays, various componentsh of control

d.idtolerant varieties,
.cid.id methods have been obtained,
.cid.idsuch as the use of resistant
.cior
ca.cid.id
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
n
cultural practices.u(fertilizer,
organic matter, rotation,
nej
nej
nej
nejcover crops), botanical
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil seed powder, castor :/meal),
idgigilbiological agents (Arthrobotrys,
/:d
/:d
//:d
pesticides
(neem
:
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhttp
hhtt
hhttp
Pasteuria penetrans), chemical pesticides, as well as quarantine (to protect

.cid.id to uninfected area). As
.cid.most
id important part
cainfected
ca.cid.id
cathe
ca.cid.id nematodes spreading from
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
e
ej. control strategy ofb.u.n
of the development
Pest Management
nofejIntegrated
nej.
n(IPM),
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
gigili
gigili
idmust
idgigili
idand
ig ili
d
/:d
/:precise
/:d
/:d
/
/
/
nematodes
be conducted integratedly
ecofriendly based on tthe
:
:
:
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
concept through combining of some control method components, supported by

dprudents. Operational prudent
d operational and technical
d
d includes training
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
program, research
coordination
of government andb.un
nedevelopment through the
ne
ne
ne
.bu.and
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
d
/:d
/:d
:p/institution
:p//:d
:p//:Technical
private
as well as farmers.
prudent includesttp
control
of
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
existency (surveillance) of nematodes, the development of disease caused by

ca.cid.id
ca.cid.id nematodes, and its spreading.
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
Key : Plant Parasitic
Nematodes
On Coffee
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
//dig
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
vii

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

PRAKATA

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
j. penulis ungkapkan .une
u.n
nej.
nej.
nedapat
nej.
.bu.n
.bu.n
.b
Bismillahirrohmanirrohim....
Tiada rasa
yang
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
d
/:d
/:d
/:atas
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
selain
rasa
syukur
yang
sebesar-besarnya
rahmat
dan
hidayah-Nya
yang
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp telah
memberikan kemampuan berpikir dan kesabaran dalam menyelesaikan Karya

d.id berjudul “Identifikasic.iNematoda
d
d
d
Parasit
aj.ca.ci yang
aj.ca.ci .id Ilmiah Tertulis (skripsi)
aj.ac.id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
ne Lokasi PengambilanilibSampel
ne
ne Tanah yang Berbeda.
ne
.buPada
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Tanaman Kopi
u
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
/:d
//:d
:p/ini
:psalah
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
Skripsi
disusun
untuk
memenuhi
satu
syarat
untuk
menyelesaikan
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
pendidikan program strata satu (S1) Program Studi Agronomi, Jurusan Budidaya

Jember.
d
ca.cid.id Pertanian, Fakultas Pertanian,
ca.cid.iUniversitas
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej.
ej. Tertulis (skripsi) inib.u.n
nej.
npenelitian
nIlmiah
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
Penyelesaikan
dan
penulisan
Karya
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
tidak
lepas
dari
bantuan
berbagai
pihak
sehingga
terlaksana
sesuai
harapan.
hthttp
hthttp
hthttp Oleh
karena itu, dalam kesempatan ini penulis menyampaikan ucapan terima kasih

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id sebesar-besarnya kepada:
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
1. Dr. Ir. Bambang
Hermiyanto,
M.P., selaku iDekan
Fakultas
Pertanian;
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
t
t
2. hIr.
Sigit
Soeparjono,
MS.
Ph.D.,
selaku
Ketua
Jurusan
Budidaya
Pertanian;
t
thtp
t
hhtt
hhtt
tt
3. Ir. Usmadi, M.P., selaku Ketua Program Studi Agronomi-Agroindustri

Spesifikasi Kopi dan.aKakao
ca.cid.id (Beasiswa Unggulan); j.aca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
j
e
e
e
e
j.
neM.Si.,
nej.
nej. Pembimbing Utama,
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
4.
Ir.
Hari
Purnomo,
Ph.D.,
DIC.,
selaku
Dosen
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
thttp Tri Haryadi, S.P., M.Sc.,
tp Dosen Pembimbing Anggota
hNanang
hthttp I, dan
hthtselaku

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

Ir. Sigit Soeparjono, MS. Ph.D., selaku Dosen Pembimbing Anggota II yang

d
.cid.idbermanfaat guna
telah memberikan j.bimbingan,
ac.ci .id masukan dan arahan
j.acyang

ca.cid.id
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n
nej
nej
nej ini;
.bupenyusunan
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
kesempurnaan
Karya
Ilmiah
Tertulis
(skripsi)
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p Suwandari, M.P, selaku
5. hIr.
tp Pembimbing Akademik
hhyang
hhtDosen
ttp telah
httAnik
membimbing selama menjadi mahasiswa;

d.id
d.id
ca.ciAdministrasi
ca.cid.id 6. Segenap Dosen danj.Staf
ca.cid.id
ca.ciUniversitas
Fakultas Pertanian
Jember;
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
j.
nedan
nej.
nej.
nej.memberikan semangat,
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
7.
Kedua
orangtuaku,
adik-adikku
yang
senantiasa
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
thttpkasih sayang dan dukunganhyang
thttp sangat membantu demi terselesaikannya
hdoa,
hthttp
skripsi ini;

d
d
d
.cid.id dan Fitri, terima
Gedang godok, Mat,
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id 8. Rekan kerja Lab.ePengendalian
aj.ca.ci .id
aj.caGreta
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
ne dukungan dan candaitawanya
ne
ne
neselama ini.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
kasih
atas
kerja
sama,
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

viii

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

9. Kepada semua pihak yang tidak dapat disebutkan satu persatu, yang telah

memberikan bantuan selama
skripsi ini.
ca.cid.id
ca.cid.id mengikuti studi dan penulisan
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
nej.
nej. bahwa penulisan skripsi
nemungkin
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Penulis
menyadari
ini
masih jauh dari
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
d
/:d
/:d
/:dari
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
kesempurnaan,
untuk
itu
kritik
dan
saran
pembaca
yang
bersifat
membangun
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
sangat penulis harapkan. Semoga skripsi ini dapat memberikan manfaat bagi

d
did
d
Budidaya Pertanian
Pertanian
ca.cid.id
aj.ca.ci .id pembaca, khususnyaej.ajmahasiswa
aj.ca.ci .Fakultas
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
.
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Universitas Jember.
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Jember, 15November 2010

Penulis

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ix

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

DAFTAR ISI

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Halaman
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
HALAMAN
JUDUL
....................................................................................
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp ii
HALAMAN PEMBIMBING ......................................................................

iii

dd
d
d
d
iv
aj.ca.ci .i.........................................................................
aj.ca.ci .id LEMBAR PENGESAHAN
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
LEMBAR PERNYATAAN
..........................................................................
vlib.bu.une
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
RINGKASAN
...............................................................................................
vi
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
PRAKATA .................................................................................................... viii

ix
ca.cid.id DAFTAR ISI .................................................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
DAFTAR
TABEL
........................................................................................
xi
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
DAFTAR
GAMBAR
....................................................................................
hthttp
hthttp
hthttp xii
DAFTAR LAMPIRAN ................................................................................ xiii

d
d
d.id
d
1
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id BAB 1. PENDAHULUAN
aj.ca.ci...........................................................................
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n e
n
ne
ne ...........................................................................
ne
.bu.n
.buBelakang
.bu.n
u
u
u
b
b
b
1.1 Latar
1libi.bu.un
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
/:d
:p//:d
:p/1.2
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
Perumusan
Masalah
...................................................................
2
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
1.3 Tujuan Penelitian .......................................................................

3

1.4 Manfaat Penelitian
3
ca.cid.id .....................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej.
nPUSTAKA
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
BAB
2.
TINJAUAN
.................................................................
4
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
4
hthttp2.1 Morfologi Nematoda ..................................................................
hthttp
hthttp
2.2 Nematoda Parasit Pada Tanaman Kopi ......................................

5

d
d
d
d
2.3 Biologi Nematoda
7
aj.ca.ci .idParasit ..........................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
u.n
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bPertanaman
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
2.4
Upaya
Pengendalian
Nematoda
Pada
Kopi
...........
11
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
/:d
:p/METODE
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
BAB
3.
PENELITIAN
..............................................................
12
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

3.1 Waktu dan Tempat ......................................................................

12

id
ca.cid
ca.cid.id
ca.cid.id
3.2 Bahan danj.Alat
...........................................................................
12
.
a
a
a
.
.
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
uPenelitian
u
u
bli.bu.n
b
b
i
i
i
3.3 gMetode
.......................................................................
12
l
l
l
i
i
i
idigi
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
.............................................
hthttp 3.3.1 Tahap Pengambilan
hthttp 12
hthttSampel
a. Pengambilan Sampel ....................................................

12

d
d
ca.cid.id
13
a
.
j
.
.
.
e
e
e
n
ej
nej Identifikasi NematodailiParasit
nej
n................................
.buTahap
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
l
l
3.3.2
14
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
.i id
.i
b. Isolasi
.........................................................
j.acac.Nematoda
j.acac.id

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

x

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

BAB 4. HASIL DAN PEMBAHASAN ......................................................

17

4.1 Hasil Penelitian
id
c.id...........................................................................
c.id.id

17
ca.cid.id
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
n
nej. Isolasi Nematodailibuntuk
nej.Semua Lokasi ilib.bu.n
nej.
4.1.1
.bu.Hasil
.bu.n
u
u
u
b
i
l
i
ili
idgigili Pengambilan Sampel:Tanah
idgig.............................................
idg17
igili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
tp
hthttp 4.1.2 Hasil Pengukuran
hthtPanjang
hthttp
Tubuh dan Panjang Stilet
Nematoda Parasit ..............................................................

17

d
.cid.id
.cid.id Tanaman
4.1.3 Hasil
Nematoda Parasit
aj.caIdentifikasi
aj.caPada
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
18ib.u.n
ne..................................................................................
ne
ne
.bu.Kopi
.bu.n
u
u
u
b
b
i
i
l
l
l
i
i
i
b
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
/:d
:p/4.2
:p//:d
:p//:d
Pembahasan ................................................................................
21
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
4.2.1 Nematoda Parasit (Pratylenchus) ...................................... 21

4.2.2 Nematoda
Parasit (Aphelenchoides) .................................
21
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
j.
n
4.2.3 .uNematoda
23 .une
nej.
nej. Parasit (Bursaphelenchus)
ne..............................
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
b
ig ili
idgigili
idgigili
idg25
igili
/:d
/:d
/:d
/:d
BAB p
5.:/SIMPULAN
DAN SARAN ............................................................
/
/
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
5.1 Simpulan ....................................................................................
25

5.2 Saran ...........................................................................................
25
.cid.id
.cid.id
.cid.id
ca.cid.id
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
j
DAFTAR PUSTAKA
26 .unnej
nej
ne...................................................................................
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
igliiblib.u
i
i
i
i
i
i
l
g26
gig..................................................................................................
gigil
i
i
idgigil
i
i
d
d
d
i
/
/:d
/
/
/
/
/
LAMPIRAN
: /d
: /d
: /d
//
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

xi

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

DAFTAR TABEL

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Tabel
Judul
Halamanlib.u.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
b
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
1.ht Hasil
Parasit Tanaman. ...
p
hthttNematoda
hthttp 18
http Pengukuran Panjang Tubuh
2.

Hasil Pengukuran Panjang Stylet Nematoda Parasit Tanaman . ...

18

d
d
.cid.id Tiga
Jumlah Nematoda Parasit
ca.cid.id
aj.dan
aj.ca.ci .id 3. Hasil Identifikasi
aj.capada
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
Lokasi Pengamabilan
19 b.un
ne Sampel Tanah yangiliBerbeda
ne
ne.....................
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

xii

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

DAFTAR GAMBAR

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Gambar
Judul ilib.bu.n
Halaman
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttpPerbedaan Morfologi Nematoda
hthttpParasit dan non-Parasit ........hthttp 4
1.
2

Tanaman kopi Arabika berusia delapan bulan yang terserang

5.

Meloidogyne incognita .............................................................

d
d
d
d
nematoda Pratylenchus
7
aj.ca.ci .id sp .......................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n e
e
ncoffeae
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
3.
Pratylenchus
................................................................
8 ilibi.bu.un
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
/:d
:p/Radopholus
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
4.
...............................................................................
9
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
10

Metode isolasi nematoda
13
ca.cid.id 6.
ca.cid.id parasit (Baermann diperbaiki)
ca.cid.id.........
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.Parasit ............................................................
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
7.
Isolat lNematoda
14 lib.u.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
i
i
i
i
b
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
d
/:d
/:d
/:d
/:14
/
/
:
:
/
/
/
8. ttp:p/Preparat
Awetan Nematoda Parasit
..........................................
//dig
/
/
/
p
p
t
t
hhtt
hthttp
hthttp
9.

Mikroskop untuk Memperjelas dalam Mengambil Foto ..........

15

untuk merubah format.idgambar
d
d 10. Sofware Adobe Photoshop
id.id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.cTIFF
aj.cac.id
.
.
.
.
j
j
j
j
dari
JPEG
menjadi
...........................................................
15
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
ig il
idgigil Scion Image untuk Mengukur
idgigil Panjang Tubuh dan ://didgigil
11. /Sofware
/:d
/:d
/:d
:pPanjang
:p/..............................................
/
/
//
//dig
/
/
p
p
t
t
t
t
Stilet
Nematoda
Parasit
hthtp
hhtt
hhtt
ttp:16

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

12.

Metode Identifikasi Nematoda Parasit dengan menggunakan
sofwar Lucid (Nematoda
.idd Pratylenchus) ...................................
.idd

16
cac.i
ca.cid.id
cac.i
a
a
a
.
.
.
j
j
j
. Lokasi
e
e
e
n
ej.
13. Hasil Isolasi
Parasit Tanaman.uPada
nNematoda
nej.
nejTiga
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
Pengambilan
Sampel Tanah .....................................................
idgigili
idgigili
idgigili
d
/:d
/:17
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttpNematoda Parasit Pratylenchus
hthttp 20
hthtt................................................
14.
15.

Nematoda Parasit Aphelenchoides ...........................................

20

d
d
d
.cid.id
aj.caBursaphelenchus
aj.ca.ci .id 16. Nematoda Parasit
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.........................................
20
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
17.
Aphelenchoides
besseyi
............................................................
22
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
hhtt Bursaphelenchus cocophilus
hhtt 23
hht..................................................
18.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

xiii

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

DAFTAR LAMPIRAN

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
Tabel
Judul
Halaman
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttpHasil Isolasi Nematoda Untuk
h1.
hthStiap
hthttp
ttp Lokasi Pengambilan Sampel

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

Tanah ……………………………………………………………………..

id

28

id

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
28lib.u.n
u
i
i
i
b
b
b
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h3.htt Hasil Identifikasi Nematoda
hhtt Parasit pada Lokasi Pace
hhtt
.c.id Pace
2. Hasil
Identifikasi
aj.ca.c.idNematoda Parasit pada
aj.caLokasi
.
.
j
j
e
e
nnejam)........................................................................
n e
(Pengamatan
lib.u.u24
lib.u.un

(Pengamatan 48 jam) ........................................................................

id

31

id

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
33lib.u.n
u
i
i
i
b
b
b
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttpHasil Identifikasi Nematoda
h5.
hthttp Parasit pada Lokasi Panti
hthttp
ca.c.id Panti
4. Hasil
Identifikasi
aj.ca.c.idNematoda Parasit pada
aj.Lokasi
.
.
j
j
e
e
nnejam)........................................................................
n e
(Pengamatan
lib.u.u24
lib.u.un