Pengaruh Kedalaman Pengolahan Tanah Terhadap Besarnya Evaporasi Pada Tanah Posdolik Merah Kuning Pada Suhu dan Kelembaban Udara Tertentu
OblK MeRQH
B E S a R N Y A EVAPORaSl P A D A 7
KUNING
P A D P S U H U D A N KELEM
D A R a TERTEWTU
O'eh
SUMONO
FAKULTAS P A S C 1 S W R J A N A
INSTITUT PERTPNIAN
1081
BOBQS
-
Dengar1 kurangnya prociuk!;j. p e r t a n i a n d i d u n i a d a l m bebe
r a p a t a h u n t e r a k h i r i n i , t a n ~ i lk e ~ i i l gusndapnt per-hatian yaug
l e b i h nenonjol,
-
Terbukki dengan dj.nulainya " A r i c i Zono P r o
grmme" d s r i U l \ l E C 3 pada t a h u n 1951 dar. d i i k u t i dengan badao
pengembangan dan p e n e l i t i v t a n a h lrering d i b e r b a g a i negara d l
dunk.
Xeadaan d i a t a s t e l a k juga d i r a s a k a n d i I n d o d e s l n , 'ie
-
m'tuna u n t u k memenuhi kebutuhan ballan makanan d m bchei: clentah
i l ~ d u s t p~ sid a masa mendataag.
H a l i n i t e l a h G i t e g a ~ h i idalam
Kcngres Agronomi 1977 d e n g m Sj.m?~orjicn?Pendayaguaaan Tanah Kerhg.
T e l a h d i s n d a r i bers.x?~ap e n t i n g n y a pe!igembsilgan . a n a h
k e r i n g untulr koi4cdit-i. pangan i n d u c . t z i , l*&ususnya d a l m r a n ~ k a
~ > e r l u a s a nmeal. p s r t z n i a n dj. l u a r p u l a u J a c a ( T a j a n g daii
Wimatziodjo, 1978).
D a r i l u z s dera.ktiil I n d o ~ l e s i as e b a s a r 200 j u t a he!;tarj
j u t a h e l c t a r at.au 31 76 .te:eei:or
v!esi dan I r i a n Jaya.
-
d i Snmatcra, ICalinantan, S ~ 1 a
Dard ju!nl&h l u a s d i l r a t a c Lursobut,
j u t s h e k t a r b e r n l l j t ~ dtat'&
162
124
k o r i n g drin 38 j u t a h e i r t a r l a g i t e r -
i:xjud .kaaah basal: (rawn 93.sang s u ~ . ~clan
t r a m bukan pasang su-rut )
Sebagiarl t e r b e s a r a t a u s&kiaar SO J u t a h e l r t a r d a r i 162
j u t n h e i < t a r t . ~ , n d!iePing
~
i t u tergo1on.g j e n i s
yang terli.1-as adaZah .Podsoli!c t4erah :Cun.in,o,
d l Sum~?.tere,Eaiiinnntan,
S~.;'L;aesi
~ C I Y '~PIo d s ~ l i k ,
Luas ponyebarnnnya.
b ~ n
Irj.:iil J a y a a d a l a h
44
jo-
+:a l l e l ~ t a ratail 27 7; d s r i l u s s tanall 45ring dj. keeir!p?.t p u l a u
teroe:>ul,
DisarflpAilg je11j.s tancih Ya6soli:s,
ss5ogian :.a&
ter
g ' ~ l o 9 gjcn5.s t a n ~ 'lakosol,
? ~
Altdosoi, Xed'sterail dan Eo$osol
.-
2
( S a t a r i , S a j a d d m S a s t r o s o e d a r d j o , 1977).
iJ?~kuliaemenuhi kebu k h a n b a h m ~aairanaild m i n d u s t r i gang
a e n a k i n meningkat, p e r t a n i a n t a n a h k e r i n g p e r l u d i t i n g k a t k a n ,
b a i k s s c a r a i n t e n s i f i k a s i mattpun s e c a r a e b t e n s i f i k a s i (Tajarig
dan YPiroatmodjo, 1978).
Cara e k s t e n s l f i k a s i yang p a l i n g me
-
mctngkii;!at!urtelZ, 1969).
Sacasan p e m h r i a n a i r
i . r i g a s i akan l e b i b e f i s i e n dan e f e l r t i p a p a b i l a didn!r;lng o l e h
persncanaan yang b a i k ,
dan w&tu
S e l a h s s t u p a r m e t e r p e n u ~ j u kjumlah
p e n b e r i a n air i r i g a s i a d a l a h deagaa lnongetahui peru-
bailan kandungan a i r d l dalain tan&.
Na!rano
( ? 9'/7) aengzinukakan p e n t i n g r ~ y apendugaan hubungan parti-
bahan p P o f i l k:xictungan a i r t a n & dengan v~aktusels.na e v o p o r a s i
pada t a n a h t e r b c k a a d a l a h u n t u k keper-luan proyek-proyeir i r l g a s i .
P ~ . d atanah yang s e l a l u t e r b u k a , pcrmukaannya s e c a r a langsung d i p e n g a r u h i s i n a r mai&a.ri dan a n g i n *
E v a p o r a s i akan me-
nggdrungi kirnndungan a-ir t a c n h s e c a r a c e g a t ( I I i l l t . 1 , 1971 ).
1:IjLaupun kecepatannya %ida!s saina, e v a p o r a s i akan b e r l a n g s u n g
s e c a r a k o n t i n y u selama maaih adanya a i r , perbeciaan telcanao uap
a:!,? %%.i;ara ~ e ~ m A s a at na n a h dar? a t n o s f i r a o r t a penyuplaiaii enersi.
-
Z e s n m y a evaporar;i d i t e n t u k e n o l e h i'dctor..: ( l j i k l i m ( ~ e
p e r t i ut?ilu, a n g i n , t e h n a n a t m o z f i r , r a d i a s i . olntahirnri dno
m o p y i;leTep ue3epemad q s y S u ~ 1neepaqinad neqe v;enP% u s r p p ~ 3 ~
- od
:-]:?..xada~'qeuaa cTepeqzo? u e n y e ~ ~ a(;?)
d ut?p ( ~ ~ 5
i j 1~ n . ~ p o o ~
j
Lmurp:.rm r e p q ~ o u a a$17951
mmp cljuu1.1 $2961 ' s s s ~ ~ r : q$2961
-
Te qa ' u o s ~ 0 $8961 6 a u C ~ ) i )G ' T I J ~ uerreq
T
uep Sun$eC yoySuoq. 'nqap
c. 6-
'TUL~XBC
' ~ ~ s i ~ Jnqeq
3 y 6 q r q s a y d : ~ q . r a d a s wmq dnqnnad uegsaq
-mad ( 1 ) uoauap y z p p e ~Xur?l€?3uE-pp
r c i e ~ a q a g -srqeTp c e q q n q a s r p
Sueh .xyyqe.raq TsoSaqey enpay gn-p-Cam wmqnJaq
ueeqtiwod se-,eTp
.?re d e n
cqeueq u m y n m a d
urrlepu-gxad y s u a ~ a q ~ n~q2 n e s n S u a m (1 )
eayq rcre-pp y3eqyp qudep ei;rrdysuwd e p r d q ~ u o quv
nq.re6 "-taoSa?,eq
-1?qn'm3d: ; 3 T e p n i
~ s e ~ o d a nu az a r r e ~ n 8 u a d ( 9 5 6 1 ) uomarI qlunuaL$
" ( L L ~ 6L ~ a ~ %nqasJa%
x ~ ~ )
d ~ y e qenpay uqepaqmam neqe $cz;rTarn yn9,'trn mqupi3unizam yep?$
~ e q q o qn q e u e q g n s a y ueslmqrcruain ~ 1 x 7T ~ H e p ~ a rx ~~ z e yp e p
wqn-qeq-n?aq a e p deqaq y e p ~ qeqeXu - ~ s r ~ o d e nr L
a s p ~ ~ S u e d e -ya
i
" (
B E S a R N Y A EVAPORaSl P A D A 7
KUNING
P A D P S U H U D A N KELEM
D A R a TERTEWTU
O'eh
SUMONO
FAKULTAS P A S C 1 S W R J A N A
INSTITUT PERTPNIAN
1081
BOBQS
-
Dengar1 kurangnya prociuk!;j. p e r t a n i a n d i d u n i a d a l m bebe
r a p a t a h u n t e r a k h i r i n i , t a n ~ i lk e ~ i i l gusndapnt per-hatian yaug
l e b i h nenonjol,
-
Terbukki dengan dj.nulainya " A r i c i Zono P r o
grmme" d s r i U l \ l E C 3 pada t a h u n 1951 dar. d i i k u t i dengan badao
pengembangan dan p e n e l i t i v t a n a h lrering d i b e r b a g a i negara d l
dunk.
Xeadaan d i a t a s t e l a k juga d i r a s a k a n d i I n d o d e s l n , 'ie
-
m'tuna u n t u k memenuhi kebutuhan ballan makanan d m bchei: clentah
i l ~ d u s t p~ sid a masa mendataag.
H a l i n i t e l a h G i t e g a ~ h i idalam
Kcngres Agronomi 1977 d e n g m Sj.m?~orjicn?Pendayaguaaan Tanah Kerhg.
T e l a h d i s n d a r i bers.x?~ap e n t i n g n y a pe!igembsilgan . a n a h
k e r i n g untulr koi4cdit-i. pangan i n d u c . t z i , l*&ususnya d a l m r a n ~ k a
~ > e r l u a s a nmeal. p s r t z n i a n dj. l u a r p u l a u J a c a ( T a j a n g daii
Wimatziodjo, 1978).
D a r i l u z s dera.ktiil I n d o ~ l e s i as e b a s a r 200 j u t a he!;tarj
j u t a h e l c t a r at.au 31 76 .te:eei:or
v!esi dan I r i a n Jaya.
-
d i Snmatcra, ICalinantan, S ~ 1 a
Dard ju!nl&h l u a s d i l r a t a c Lursobut,
j u t s h e k t a r b e r n l l j t ~ dtat'&
162
124
k o r i n g drin 38 j u t a h e i r t a r l a g i t e r -
i:xjud .kaaah basal: (rawn 93.sang s u ~ . ~clan
t r a m bukan pasang su-rut )
Sebagiarl t e r b e s a r a t a u s&kiaar SO J u t a h e l r t a r d a r i 162
j u t n h e i < t a r t . ~ , n d!iePing
~
i t u tergo1on.g j e n i s
yang terli.1-as adaZah .Podsoli!c t4erah :Cun.in,o,
d l Sum~?.tere,Eaiiinnntan,
S~.;'L;aesi
~ C I Y '~PIo d s ~ l i k ,
Luas ponyebarnnnya.
b ~ n
Irj.:iil J a y a a d a l a h
44
jo-
+:a l l e l ~ t a ratail 27 7; d s r i l u s s tanall 45ring dj. keeir!p?.t p u l a u
teroe:>ul,
DisarflpAilg je11j.s tancih Ya6soli:s,
ss5ogian :.a&
ter
g ' ~ l o 9 gjcn5.s t a n ~ 'lakosol,
? ~
Altdosoi, Xed'sterail dan Eo$osol
.-
2
( S a t a r i , S a j a d d m S a s t r o s o e d a r d j o , 1977).
iJ?~kuliaemenuhi kebu k h a n b a h m ~aairanaild m i n d u s t r i gang
a e n a k i n meningkat, p e r t a n i a n t a n a h k e r i n g p e r l u d i t i n g k a t k a n ,
b a i k s s c a r a i n t e n s i f i k a s i mattpun s e c a r a e b t e n s i f i k a s i (Tajarig
dan YPiroatmodjo, 1978).
Cara e k s t e n s l f i k a s i yang p a l i n g me
-
mctngkii;!at!urtelZ, 1969).
Sacasan p e m h r i a n a i r
i . r i g a s i akan l e b i b e f i s i e n dan e f e l r t i p a p a b i l a didn!r;lng o l e h
persncanaan yang b a i k ,
dan w&tu
S e l a h s s t u p a r m e t e r p e n u ~ j u kjumlah
p e n b e r i a n air i r i g a s i a d a l a h deagaa lnongetahui peru-
bailan kandungan a i r d l dalain tan&.
Na!rano
( ? 9'/7) aengzinukakan p e n t i n g r ~ y apendugaan hubungan parti-
bahan p P o f i l k:xictungan a i r t a n & dengan v~aktusels.na e v o p o r a s i
pada t a n a h t e r b c k a a d a l a h u n t u k keper-luan proyek-proyeir i r l g a s i .
P ~ . d atanah yang s e l a l u t e r b u k a , pcrmukaannya s e c a r a langsung d i p e n g a r u h i s i n a r mai&a.ri dan a n g i n *
E v a p o r a s i akan me-
nggdrungi kirnndungan a-ir t a c n h s e c a r a c e g a t ( I I i l l t . 1 , 1971 ).
1:IjLaupun kecepatannya %ida!s saina, e v a p o r a s i akan b e r l a n g s u n g
s e c a r a k o n t i n y u selama maaih adanya a i r , perbeciaan telcanao uap
a:!,? %%.i;ara ~ e ~ m A s a at na n a h dar? a t n o s f i r a o r t a penyuplaiaii enersi.
-
Z e s n m y a evaporar;i d i t e n t u k e n o l e h i'dctor..: ( l j i k l i m ( ~ e
p e r t i ut?ilu, a n g i n , t e h n a n a t m o z f i r , r a d i a s i . olntahirnri dno
m o p y i;leTep ue3epemad q s y S u ~ 1neepaqinad neqe v;enP% u s r p p ~ 3 ~
- od
:-]:?..xada~'qeuaa cTepeqzo? u e n y e ~ ~ a(;?)
d ut?p ( ~ ~ 5
i j 1~ n . ~ p o o ~
j
Lmurp:.rm r e p q ~ o u a a$17951
mmp cljuu1.1 $2961 ' s s s ~ ~ r : q$2961
-
Te qa ' u o s ~ 0 $8961 6 a u C ~ ) i )G ' T I J ~ uerreq
T
uep Sun$eC yoySuoq. 'nqap
c. 6-
'TUL~XBC
' ~ ~ s i ~ Jnqeq
3 y 6 q r q s a y d : ~ q . r a d a s wmq dnqnnad uegsaq
-mad ( 1 ) uoauap y z p p e ~Xur?l€?3uE-pp
r c i e ~ a q a g -srqeTp c e q q n q a s r p
Sueh .xyyqe.raq TsoSaqey enpay gn-p-Cam wmqnJaq
ueeqtiwod se-,eTp
.?re d e n
cqeueq u m y n m a d
urrlepu-gxad y s u a ~ a q ~ n~q2 n e s n S u a m (1 )
eayq rcre-pp y3eqyp qudep ei;rrdysuwd e p r d q ~ u o quv
nq.re6 "-taoSa?,eq
-1?qn'm3d: ; 3 T e p n i
~ s e ~ o d a nu az a r r e ~ n 8 u a d ( 9 5 6 1 ) uomarI qlunuaL$
" ( L L ~ 6L ~ a ~ %nqasJa%
x ~ ~ )
d ~ y e qenpay uqepaqmam neqe $cz;rTarn yn9,'trn mqupi3unizam yep?$
~ e q q o qn q e u e q g n s a y ueslmqrcruain ~ 1 x 7T ~ H e p ~ a rx ~~ z e yp e p
wqn-qeq-n?aq a e p deqaq y e p ~ qeqeXu - ~ s r ~ o d e nr L
a s p ~ ~ S u e d e -ya
i
" (