Pendahuluan Pengujian Model Persamaan Struktural

ANALISIS STRUCTURAL EQUATION M ODELING SEM DENGAN LISREL 8 FOR WINDOWS

A. Pendahuluan

S t r u c t u r a l E q u a t i o n M o d e l i n g SEM m er u p ak an gab u n gan an t ar a an alisis f ak t o r ko n f ir m at o r i d en gan an alisis jalu r yan g d ilaksan akan se car a sim u lt an . An alisis an alisis f akt o r ko n f ir m at o r i c o n f i r m a t o r y f a c t o r a n a l y s i s , CFA d igu n akan u n t u k m en gu n gkap m o d el k o n st r u k in st r u m e n . An alisis jalu r p a t h a n a l y s i s d igu n akan u n t u k m en get ah u i e f e k lan gsu n g d an at au t id ak lan gsu n g d ari var iab el ekso gen ke var iab el e n d o gen m au p u n var iab el e n d o gen ke e n d o gen . Var iab e l e kso gen ad alah var iab el d alam m o d el yan g t id ak p er n ah d ip e n gar u h i var iab el lain , sed an gkan var iab el e n d o gen ad alah var iab el yan g d ip e n gar u h i o leh var iab el ekso gen . Pen gu jian m o d el d en gan SEM d ap at m en gh asilkan p er sam aan p en gu k u r an , b aik u n t u k var iab el e kso gen m au p u n en d o gen , se r t a p er sam aan st r u kt u r al. Ru m u s u m um p er sam aan p en gu ku r an var iab el ekso gen ad alah : X = A x T| +8 Jo r esk o g So r b o m , 1996: 2 d an Su p r an t o , 2 0 04: 296. Pe r sam aan p en gu ku r an var iab el en d o gen secar a u m um d in yat akan d en gan Y = A Y T| + e Jo r esk o g So r b o m , 1996: 2 d an Su p r an t o , 2004: 296. Per sam aan st r u kt u r al secar a u m u m d in yat akan d en gan r| = F2, + Jo r esk o g So r b o m , 1996: 205. Per sam aan t e r se b u t d ap at d p er o leh secar a lan gsu n g d en gan LISREL.

B. Pengujian Model Persamaan Struktural

Pen gu jian m o d el d en gan LISREL d ap at d ilaku kan d en gan t iga p en d ekat an , yait u : 1 S t r i c k l y C o n f i r m a t o r y , 2 A l t e r n a t i v e M o d e l at au C o m p e t i n g M o d e l , d an 3 M o d e l G e n e r a t i n g Jo r esk o g So r b o m , 2 003. Pe n d e kat an S t r i c k l y C o n f i r m a t o r y m en u n t u t p en elit i u n t u k m en et ap k an sat u m o d el d an m e n gu m p u lk an d at a e m p ir ik u n t u k m en gu ji m o d el yan g ad a. Hasil an alisis ko n f ir m at o r i b er d asar kan d at a e m p ir ik d ap at m en e r im a at au m e n o lak m o d el yan g ad a. Pen d ekat an A l t e r n a t i v e M o d e l at au C o m p e t i n g M o d e l m en u n t u t p en elit i m e n ge m ­ b an gkan b eb er ap a m o d el alt e r n at if d an m en gu jin ya m en gggu n akan d at a yan g sam a u n t u k m em p er o le h m o d el yan g p alin g b aik. Pe n d e kat an M o d e l G e n e r a t i n g m en u n t u t p en elit i m em b u at m o d el t e n t at if d an m en gu jin ya. Jik a m o d el t id ak f it , m o d el h aru s d im o d if ik asi d an d iu ji lagi m en ggu n akan d at a yan g sam a. M o d if ikasi m o d el t er seb u t m u n gkin h ar u s d ilaku kan b er kali-kali sam p ai d it e m u k an m o d el yan g f it d an r asio n al.

C. Langkah-langkah Analisis SEM dengan Lisrel