GAMBARAN EFEK SAMPING TERAPI DOTS (DIRECTLY OBSERVED TREATMENT SHORT-COURSE) FASE INTENSIF PADA PASIEN TUBERKULOSIS RAWAT JALAN DI RUMAH SAKIT PARU JEMBER (COHORT STUDY)

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i

:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n

u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i

l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u

b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne

.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j

e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u

b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.

.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j

e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id

.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e

ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

GAMBARAN EFEK SAMPING TERAPI DOTS (DIRECTLY OBSERVED
TREATMENT SHORT–COURSE)
FASE INTENSIF
.id
.idPADA PASIEN

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

cac.id
cac.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
ej.
TUBERKULOSIS
RAWAT JALAN
SAKIT
nej.
nRUMAH
nej.
.bu.n
.buDI
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
PARU
JEMBER
(COHORT
STUDY)
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
n
SKRIPSIilibi.bu.une
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
Oleh:
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
tp
hthttp
hthtGUMIYANTINA
RHIYANA

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
j.
FARMASI KOMUNITAS
neBAGIAN
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
FAKULTAS
FARMASI
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
UNIVERSITAS
hthttp
hthttp JEMBER

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

NIM 062210101004

2010

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

GAMBARAN EFEK SAMPING TERAPI DOTS (DIRECTLY OBSERVED
TREATMENT SHORT–COURSE)
FASE INTENSIF .PADA
d PASIEN
ca.cid.idRAWAT JALAN DI RUMAH
cacid.iSAKIT
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
TUBERKULOSIS
j
j
j
e j.
uneej.
u.n
uneej.
une
ilibi.b.unPARU JEMBER (COHORT
ilibi.bSTUDY)
ilibi.b.un

idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id SKRIPSI
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhttuntuk
hh
tt
diajukan
guna melengkapi tugas h
akhir
htt dan memenuhi salah satu syarat
menyelesaikan Pendidikan Strata Satu Fakultas Farmasi dan mencapai gelar
Sarjana Farmasi

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
Oleh:
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne RHIYANA GUMIYANTINA
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
NIM 062210101004
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
BAGIAN
FARMASI
hthttp
hthttp KOMUNITAS

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

FAKULTAS FARMASI
UNIVERSITAS JEMBER
d
2010
ac.i .id

je. j.ac
e
n
u
n
.
giigliiblib.u
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
RINGKASAN
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
hthttp Efek Samping Terapi hDOTS
hthttp Short –
Gambaran
(Directly Observed Treatment
Course) Fase Intensif pada Pasien Tuberkulosis Rawat Jalan di Rumah Sakit

d
d
d
d
2010: 90
aj.ca.ci .id Rhiyana Gumiyantina,ej.062210101004;
aj.ca.ci .id Paru jember (Cohortej.Study);
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
halaman; Fakultas.Farmasi
u.n
ne Universitas Jember. ilib.bu.n
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhttPenyakit tuberkulosis (TB)hhadalah
hhtt
tt
penyakit menular langsung
yang
disebabkan oleh kuman TB (Mycobacterium tuberculosis), yakni kuman aerob yang

d
ca.cid.id dapat hidup terutama di
ca.cid.idatau di berbagai organ jtubuh
ca.cid.ihidup
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
paru
lainnya
yang
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
gigili parsial oksigen yang tinggi.
ili tahun 1994 WHO menetapkan
mempunyai
ig ili
idtekanan
idgigSejak
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp(Directly Observation Treatment
hthttp
hthttp strategi
DOTS
Short–Course) sebagai
penyembuhan TB jangka pendek dengan pengawasan secara langsung. Salah satu

d
d
dd
ca.cid.id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id elemen dalam strategieDOTS
aj.ca.ci .iadalah
ajpenggunaan
.
.
.
.
pengobatan dengan
obat tunggal
j
j
j
j
.
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
FDC (Fixed
gigil Combination) yaitu kombinasi
idgisatu
ig il
idDoses
idgigi2l sampai 4 obat anti TB dalam
gil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
tablet.
Penelitian ini bertujuan untuk mengetahui gambaran efek samping yang

id.id
.cid.idjelamin, dan berat
ca.fase
ca.cid.id
ca
ca.cid.id muncul pada terapi DOTS
a
a
a
a
intensif
berdasarkan
usia,
jenis
c
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
badan, mengetahui
gigili obat pada pasien /TB,
idgigili onset munculnya efek
idgidan
idsamping
ig ili
gili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
hthttp munculnya efek samping
hthobat
menganalisis
ttp Sakit
ttp pada pasien yang berobat dihthRumah
Paru Jember dan pada pasien yang berobat di Puskesmas. Dalam pemakaian obat-

d
d
ca.cid.id kejadian efek sampingj.ayang
ca.cid.id
ca.cid.imempersulit
sasaran
aditemukan
aj.ca.ci .id obat anti TB tidak jarang
a
.
.
.
j
j
j
.
.
.
e
e
e
e
j
j
neefek
ne
nej
nesetiap
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
pengobatan.
Pengertian
samping
obat
(ESO)
adalah
pengaruh
obat
yang
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
tidak
yang merugikan
membahayakan pasien hh
dalam
t
t
hhtdikehendaki,
hhtatau
tt dosis
terapeutik untuk pencegahan, atau pengobatan penyakit. Sehingga diperlukan

d.id
ca.cid.id obat pada penggunaan terapi
ca.cid.id pengamatan tentang efekj.a
ca.cid.id
ca.ciDOTS.
samping
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.
e
e
e
e
n
nejkali
nej.
nej.
nej. secara cohort dengan
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.budilakukan
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
Pada
Pengamatan
ini,
pengambilan
data
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
quota
ini
p April 2010. Sampel dalamhpenelitian
hthwaktu
hthtt19
ttp selama 19 Januari sampai
berjumlah 92 pasien, yang terdiri dari 54 pasien yang berobat di RS Paru Jember dan

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
.
e
vii
nej
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
38 pasien yang berobat
di Puskesmas dan kontrol kembali
ke RS Paru Jember setelah neej.
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
iibli.bu.un
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
l
l
l
g
g
g
g
i
i
i
i
i
i
i
2 bulan pengobatan
di Puskesmas. Pengambilan
metode
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/dig
/dig sampel dilakukan dengan
/dig
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
hht
hht
hht
wawancara.
Hasil penelitian menunjukkan bahwa efek samping obat anti TB yang timbul

d
d
.cid.id
ca.cid.id yaitu yaitu badan lemah,
ajsamping
aj.ca.ci .id terdapat 12 macam efek
aj.canafsu
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
makan
menurun,
.
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
il
mual, kembung,
gatal-gatal, kesemutan,
idgigilnyeri ulu hati, sulit tidur,:/sakit
ig il
idgigkepala,
idglinuigil
/:d
/:d
//:d
:p//:d
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhsesak
tt dan demam. Berdasarkanhhusia,
ttp pasien yang paling seringhterpapar
linu,
http efek
samping adalah usia rentang 46-60 tahun yaitu sebesar 32,3% . Berdasarkan jenis

id
ca.cid.id kelamin, pasien laki-lakij.alebih
ca.cid.idbanyak terkena efek samping
ca.cid.dibandingkan
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
pasien
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
perempuandidengan
berdasarkan
berat badan, pasien
ig ili
idgigili
idgyang
igili
/:d
/://dgigili prosentase 64,5%,tpdan
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
//dig
/
/
p
p
t
t
tp terpapar efek samping adalah
hthtsering
hthttp pasien pada rentang berat badan
hthttp41-50 kg
paling
yaitu sebesar 61,3%.

d
d
dd
ca.cid.id efek samping yang muncul
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.pertama
aj.ca.ci .ipaling
Pada sepuluh hari
tinggi adalah
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
efek
samping
berupa
mual
dengan
prosentase
18,9%.
Pada
sepuluh
hari
kedua
efek
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt yang muncul paling tinggihadalah
samping
Pada
tt
htt sesak dengan prosentasehh15,1%.
sepuluh hari ketiga efek samping yang muncul paling tinggi adalah nyeri ulu hati dan

id.id
ca.cid.id masing-masing 8,5%. Pada
ca.cid.id
ca.csepuluh
ca.cid.id sakit kepala dengan prosentase
hari keempat
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
nemenjadi
nej.
nej. paling tinggi dengan
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
nyeri
ulu
hati
masih
efek
samping
yang
muncul
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
prosentase
hthttp 6,1%. Pada sepuluh hari kelima
hthttp efek samping yang munculhthpaling
ttp tinggi
adalah nyeri ulu hati dan linu- linu dengan prosentase masing-masing 7,1%. Pada

d
d
did sesak sebesar
.cid.id yang muncul paling tinggi
aj.casamping
aj.ca.ci .id sepuluh hari keenam efek
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .adalah
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
8,7%.
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
d
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:Chi-square
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Dengan
menggunakan
uji
statistik
dengan
tingkat
kepercayaan
hhtt
hhtt
hhtt
95%, dapat diketahui usia diatas 45 tahun memiliki nilai yang signifikan (P = 0,01).

.cid.id
timbulnya efek sampanig,
camempengaruhi
ca.cid.id Artinya usia diatas 45 tahun
ca.cid.id
ca.cid.iddan dapat diketahui
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej. pasien RS Paru Jemberb.u.n
u.n
nej. efek samping obat anti
nej.
nej.
npada
.bu.n
.bu.n
.bTB
pula perbedaanilimunculnya
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
danhpasien
Puskesmas
juga
memiliki
nilai
yang
signifikan
(P
=
0,0004).
t
t
t
thttp
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
.
e
viii
nej
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

idgiigliilib.
/:d
//

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
DAFTAR ISI
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Halaman

i
ca.cid.id
ca.cid.id HALAMAN JUDUL j.....................................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
HALAMAN
PERSEMBAHAN
....................................................................
ii
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
HALAMAN
MOTO .......................................................................................
iii
hthttp
hthttp
hthttp
HALAMAN PERNYATAAN........................................................................

iv

d
d.id
d
d
v
aj.ca.ci .id HALAMAN BIMBINGAN
aj.ca.ci............................................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
HALAMAN
PENGESAHAN
........................................................................
vi
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
ig il
idgigil
idgigil
idgigil
/:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
RINGKASAN
.................................................................................................
vii
hhttp
hhttp
hhttp
PRAKATA ......................................................................................................

ix

ca.cid.id
ca.cid.id DAFTAR ISI ..................................................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
xii
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej.
nej.
nej.
n......................................................................................
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
DAFTAR
GAMBAR
xv
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
DAFTAR
hthttp xvi
hthttp TABEL ..........................................................................................
hthttp
DAFTAR LAMPIRAN .................................................................................. xvii

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id BAB 1. PENDAHULUAN
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
u.n
ne Masalah .............................................................
ne
ne
ne
.bBelakang
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
1.1
Latar
1
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
ig il
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
t
t
t
5
hhtt 1.2 Rumusan Masalah .......................................................................
hhtt
hhtt
1.3 Tujuan Penelitian .........................................................................

5

2.1.1 Definisi Tuberkulosis........................................ ..................

7

2.1.5 Gejala-Gejala TB Paru………………………………….. ..

10

ca.cid.id.......................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
1.4
Manfaat
Penelitian
6
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
BAB
2.
TINJAUAN
PUSTAKA
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp2.1 Tuberkulosis ...............................................................................
hthttp
hthttp
7

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
d
ca.cid.id Penyakit TB Paru...................................
aj.Terjadinya
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
2.1.2 Proses
8
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
2.1.3
Cara
Penularan
TB
Paru........................
..............................
8
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
2.1.4 Risiko Penularan h
dan
9
httKekebalan ........................................
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
xii
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgiigliilib.
/:d
//

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

2.1.6 Klasifikasi Penyakit TB paru ...............................................

12

d
d
2.1.7 Tipe Penderita
ac.ci .id TB ................................................................
ac.ci .id

12
ca.cid.id
a
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
u.n
nej Tuberkulosis Paru................................................
nej
nej
.bDiagnosis
.bu.n
.bu.n
u
u
u
2.1.8
13
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
:p//:d
:ppenyakit
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
2.1.9
Pencegahan
Penularan
TB
.....................................
14
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
2.2 Pengobatan TB Paru.......................................................... ..........

16

id.id
2.2.1 Prinsip.aPengobatan......................................
c.cid.id
.ac.c.........................

16
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
j.
u.n
nej. TB Dengan Menggunakan
neFDC
nej.
.bPengobatan
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
2.2.2
(Fixed
Doses
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Combination)……………………………………………….
16
hthttp
hthttp
hthttp
2.2.3 Perubahan-perubahan dalam Masa Pengobatan ..................

21

.idid
2.2.4 Pemantuan
Hasil Pengobatan
c.cidParu………..
.id
j.ac c.Kemajuan
j.aTB

22
ca.cid.id
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
j
u.n
nePengobatan
neLanjut……………..
nej
.bHasil
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
2.2.5
TB
Paru
dan
Tindak
23
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
2.2.6
Faktor

Faktor
yang
Mempengaruhi
Keberhasilan
Pengobatan
hhtt
hhtt
hhtt
TB Paru……………………………………………………... 24

d
d
ca.cid.id
31
a
.
j
a
a
e
e
e
n
nej.
nej. Efek Samping Obat i...............................................
nej.
.bu.n
.buDefinisi
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
2.3.1
31
l
l
l
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Obat ......................................
32
hthttp
hthttp 2.3.2 Epidemiologi EfekhthSamping
ttp
.i .id ....................................................................
.i
2.3 Efek Samping
j.ac cObat
j.ac c.id

2.3.3 Pembagian Efek Samping Obat ..........................................

32

d
d
ca.cid.id
35
a
.
j
.
.
.
e
e
e
n ej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
liibli.bu.unDOTS ...........................................................................
l
l
2.4igStrategi
38
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
dig
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
2.4.1 Definisi DOTS ....................................................................
38
hhtt
hhtt
hhtt
.i
ca.ci .id
2.3.4 Faktor
......................................................
j.aPenyebab/Risiko
j.acac.id

2.4.2 Latar Belakang Terbentuknya Strategi DOTS ....................

39

2.5.1 Definisi PMO ......................................................................

46

3.2 Tempat dan Waktu Pelaksanaan Penelitian ...........................

48

.cid.id
id
ca.cid.Penting
ca.cid.id
ca..........................
2.4.3 Komponen
dalam Strategi DOTS
40
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
j.
n
nej. DOTS di Indonesia.................
nej.
ne...............................
.buStrategi
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
2.4.4
44
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hth2.5
hthttp
hthObat)
46
ttp PMO (Pengawas Menelan
ttp ...................................................

dd
d
d
d
aj.ca.ci .idan
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
2.5.2 Persyaratan
tugas PMO………………………………
46
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
BAB
3.
METODE
PENELITIAN
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt 3.1 Rancangan Penelitianh...............................................................
hhtt
48
htt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
xiii
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgiigliilib.
/:d
//

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

3.3 Populasi, sampel, dan cara pengambilan sampel

d
.cid.id
3.3.1 Populasi
ac...............................................................................
ac.ci .id

48
ca.cid.id
a
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n
nej dan cara pengambilanilibsampel....................................
nej
nej
.buSampel
.bu.n
.bu.n
u
u
u
3.3.2
48
b
b
.
i
i
l
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
/:d
:p/3.4
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Instrumen
Penelitian
..................................................................
49
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
3.5 Kriteria Inklusi ...........................................................................

49

id
id
3.6 Kriteria Eksklusi
.ac.c.id........................................................................
.ac.c.id

49
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
eej.
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
unOperasional
u
u
bli.bu.n
b
b
3.7 gDefinisi
...................................................................
49
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idigi
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
51
hthttp3.8 Desain Penelitian ........................................................................
hthttp
hthttp
3.9 Prosedur Pengumpul data .........................................................

52

id.id
.id
3.10 Analisis jData
.ac.c.............................................................................
j.ac c.id

ca.cid.id
52
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
nejKerja………………………………………………
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
3.11
Kerangka
53
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
BAB
hht4.tpHASIL DAN PEMBAHASAN……………………………………..
hhttp
hhttp 54
BAB 5. KESIMPULAN DAN SARAN

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
5.1 Kesimpulan
.................................................................................
72
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu............................................................................................
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
5.2
Saran
73
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
DAFTAR
hthttp 74
hthttp PUSTAKA .....................................................................................
hthttp
LAMPIRAN-LAMPIRAN…………………………………………………

78

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
xiv
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Dokumen yang terkait

Perilaku Penderita Tuberkulosis Paru (TB-Paru) Dalam Program Pengobatan dengan Strategi Directly Observed Treatment Shortcourse (DOTS) di Puskesmas Pasar Merah Tahun 2000

2 35 85

Hubungan Pelaksanaan Strategi Directly Observed Treatment Shortcourse (DOTS) dengan Tingkat Keberhasilan Pengobatan pada Pasien Tuberkulosis Paru di Balai Pengobatan Penyakit Paru-Paru (BP4) Medan.

5 58 111

Pengobatan Akupunktur Puadi Syamputra

1 37 69

Analisis Pelaksanaan Pengobatan TB Paru Dengan Strategi Dots Di Puskesmas Wilayah Kota Medan

4 54 131

Analisis Pelaksanaan Pengobatan Tb Paru Dengan Strategi DOTS Di Puskesmas Wilayah Kota Medan

0 32 1

HUBUNGAN PERAN PENGAWAS MINUM OBAT (PMO) DALAM PROGRAM DIRECTLY OBSERVED TREATMENT SHORTCOURSE (DOTS) DENGAN HASIL APUSAN BTA PASIEN TUBERKULOSIS PARU DI PUSKESMAS TANGGUL KABUPATEN JEMBER

0 7 19

HUBUNGAN KEPATUHAN DAN KEBERHASILAN TERAPI PADA PASIEN TUBERKULOSIS PARU FASE INTENSIF DI INSTALASI RAWAT JALAN Hubungan Kepatuhan Dan Keberhasilan Terapi Pada Pasien Tuberkulosis Paru Fase Intensif di Instalasi Rawat Jalan Balai Besar Kesehatan Paru Mas

0 4 15

HUBUNGAN KEPATUHAN DAN KEBERHASILAN TERAPI PADA PASIEN TUBERKULOSIS PARU FASE INTENSIF Hubungan Kepatuhan Dan Keberhasilan Terapi Pada Pasien Tuberkulosis Paru Fase Intensif di Instalasi Rawat Jalan Balai Besar Kesehatan Paru Masyarakat Surakarta.

0 2 12

Profil Pasien Tuberkulosis Paru Yang Mengikuti Program Directly Observed Treatment Short-Course (DOTS) Di Rumah Sakit Immanuel Bandung Selama Bulan Mei 2011.

0 0 24

ANALISIS SISTEM DOTS (DIRECTLY OBSERVED TREATMENT SHORT COURSE) SEBAGAI UPAYA PENGENDALIAN PENYAKIT TUBERKULOSIS DI PUSKESMAS PARAKAN KABUPATEN TEMANGGUNG TAHUN 2015

0 3 69