DAYA HAMBAT EKSTRAK ETANOL DAUN PARE (Momordica charanthia L.) TERHADAP PERTUMBUHAN JAMUR Candida (Candida albicans.)
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
DAYA HAMBAT EKSTRAK ETANOL DAUN PARE (Momordica
charanthia L.) TERHADAP PERTUMBUHAN JAMUR Candida
(Candida albicans.)
SKRIPSI
Oleh
Dyah Ayu Evitasari
NIM 060210193118
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
PROGRAM STUDI PENDIDIKAN BIOLOGI
d
d
d
JURUSAN
aj.ca.ci .id PENDIDIKAN MIPA
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
FAKULTAS
e
ne KEGURUAN DANilILMU
nPENDIDIKAN
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
i
i
i
i
i
UNIVERSITAS
idgigil
idgJEMBER
idgigil
igil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
2011
t
t
t
h tt
h tt
h tt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
h
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
DAYA HAMBAT
EKSTRAK ETANOL
idgigili
idgigili
idgigiliDAUN PARE (Momordica
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
charanthia
L.) TERHADAP hPERTUMBUHAN
JAMUR
thttp
p
hthttp
hthCandida
ttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
(Candida albicans.)
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
SKRIPSI
id
id
id
d syarat untuk
d akhir dan memenuhij.asalah
ca.c.isatu
Diajukan guna melengkapi
aj.ca.c.id
aj.ca.c.itugas
.
.
j
j
.
e
e
e
j
n e
n e
n e
menyelesaikan
iibli.bu.un Biologi (S1)
liibli.bu.un
lPendidikan
liibli.bu.un pada Program Studi
i
i
i
g
g
g
i
i
i
dan mencapai gelar:/Sarjana
/d/dig Pendidikan
://d/dig
://d/dig
hthtp
ttp:/
hthtp
ttp:/
hthtp
ttp:/
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
Oleh ilib.bu.n
u
u
b
i
l
i
i
i
idgigil
idgigil
d
:p//:Evitasari
:p//:d
/
/
/
/
p
p
Dyah
Ayu
t
t
t
t
hhtt
hhtt
NIM 060210193118
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
dd
d
d
PROGRAM
PENDIDIKAN BIOLOGI
aj.ca.ci .iSTUDI
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
MIPA
ne
ne
neJURUSAN PENDIDIKAN
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
KEGURUAN DAN
PENDIDIKAN
il
idgFAKULTAS
idgigil
idgigILMU
igil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
UNIVERSITAS
JEMBER
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
2011
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
ii
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne untuk :
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
Skripsi ini saya ipersembahkan
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
1.
Ibunda
Soenah
yang
selalu
menyertai,
mendoakan,
membimbing,
memberi
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp
h
ca.cid.id2.
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
3.
p
PERSEMBAHAN
semangat dan limpahan kasih sayang serta pengorbanan selama ini;
.cid.id
Almarhum Ayahanda.a
Subakir
setiap langkah
c.cid.id yang selalu ada di hati dan
.acmenyertai
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
kaki ini; gilib
i
i
l
l
i
i
idigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Adikku
tp W yang selalu ada untuk
hthttp tersayang Visit Ida R dan
hthtSatria
hthttpmenghibur
h
dikala duka lara;
d
d
.cid.id telah memberikan .ac.cid.id
aj.ca.ci .id4. Keluarga besar Banyuwangi,
aj.ca.ci .id Blitar, dan Lampung
aj.cayang
.
.
.
jej.a
j
j
j
e
e
e
e
n
n
n
n
e
e
e
u
u
u
u
n
n
n
n
.
.
.
.
u
u
u
u
b
b
b
b
.
.
.
.
i
i
i
i
kepercayaan,
mendoakan,
mendukung
dan
selalu
memberikan
semangat;
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
d
d
d
/
/
/
/
//:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
:
:
5. Guru
Dasar (SD), Sekolah
Pertama (SMP), Sekolah
p
hthtp
hthtp
hthtMenengah
ttpMenengah
ttpSekolah
ttp:
h
Atas (SMA) serta dosen Perguruan Tinggi (PT) terhormat yang telah memberi
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id penuh kesabaran;
ca.cid.id ilmu dan membimbing
dengan
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
ej.
nej.
nUniversitas
neKeguruan
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
6.
Almamater
Fakultas
dan
Ilmu
Pendidikan
Jember;
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp
hthttp
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
iii
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e baik.
ne
nebersabarlah kamu dengan
nyang
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
Maka,
sabar
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
(QS.
Al-Ma’arif:
5)*
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
h
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
nej.
nej.All the best you can, In
nej.you can, In all places iyou
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.times
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Do
all
the
goods
you
can,
all
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttpcreature you can.
can, For allhthe
p
hthttp
hthttp
h
MOTTO
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
(Anonim)
d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
e
u.n
ne
ne
nelebih baik dari pada masa
ntapi
.bu.n
.bu.n
.bu
.blalu,
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
Masa
depan
tidak
selalu
persiapkanlah
diri
anda
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
untuk
p masa
p
tp masa depan, agar masahdepan
hhttpada
hhthadapi
http anda menjadi lebih baik dari
h
lalu.
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
ca.cid.id Leo Triandana Arizona)
(Komang
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t 1988. Al-Quran dan terjemahan.
hhtRI.
hhtt Semarang: CV. Asy-Syifahhtt
*Depag
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
iv
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
d Hambat Ekstrak j.ac.cid.id
ca.cid.idMenyatakan dengan sesungguhnya
ca.cid.id bahwa skripsi yang berjudul:
ca.cid.iDaya
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
j.
j.
j.
j.a
n
n
n
n
e
e
e
e
u
u
u
u
n
n
n
n
.
.
.
.
u
u
u
u
b
b
b
b
Etanol Daun Pare
charantia L.) gterhadap
Candida
b.
idgiigliilib.
idgiigliili(Momordica
idiigliilib. Pertumbuhan Jamur
idgiigliilib.
d
d
d
/
/
/
//:d
/
/
/
:
:
:
// karya sendiri, kecuali
://
:// dalam
(Candida
adalah benar-benar
p //
hthtp
hthtp
hthtp
ttpalbicans),
ttp:hasil
ttpjika
h
PERNYATAAN
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne tangan di bawah ini: ilib.bu.n
ne
.bu.n
u
u
Saya yang
bertanda
b
i
l
i
i
i
idgigil
idgigil
d
:p//:d
:p//:Ayu
/
/
/
/
p
p
t
t
Nama
:
Dyah
Evitasari
t
t
hhtt
hhtt
Nim
: 060210193118
pengutipan substansi disebutkan sumbernya, dan belum pernah diajukan pada institusi
d
did
Saya bertanggung
ca.cid.id atas keabsahan dan j.aca.cid.id
aj.ca.ci .idmana pun, serta bukanekarya
aj.ca.ci .jiplakan.
aj.jawab
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
n
n
n
ej.
e
e
e
u
u
u
u
n
n
n
n
.
.
.
.
u
u
u
u
b
b
b
b
.
.
.
.
i
i
i
i
kebenaran
isinya
sesuai
dengan
sikap
ilmiah
yang
harus
dijunjung
tinggi.
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
d
d
d
/
/
/
/
//:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
thtp
thtp
pernyataan ini sayahbuat
p
hthtDemikian
ttp: tekanan
ttp:
ttp:dengan sebenarnya, tanpahadanya
h
dan paksaan dari pihak manapun serta bersedia mendapat sanksi akademik jika ternyata
.cid.itidak
d benar.
ca.cid.id
caini
ca.cid.iddi kemudian hari pernyataan
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
//:d
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
p
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
Jember, 18 Februari 2011
Yang menyatakan,
c.idid
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
je.aj.ac
e
n
u
igliibli.b.un
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
v
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
je.aj.ac.
e
n
liibli.bu.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
Dyah Ayu Evitasari
NIM 060210193118
c.id.id
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
il
idgigL.)
idgigil
idgigil EKSTRAK ETANOL:/DAUN
idgigilPARE (Momordica charantia
/:d
//:d
//:d
//:d
DAYAtHAMBAT
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
p
hhttp
hTERHADAP
hhJAMUR
ttp
PERTUMBUHAN
Candida (Candida albicans.)
http
h
ca.cid.id
ca.cid.id SKRIPSI
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ili
idgigili
idgigmemenuhi
idgigili pendidikan Program://Sarjana
idgigili
d
d
/:guna
/:d
//:d
/
/
diajukan
syarat untuktp
menyelesaikan
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
:
t
t
thttp
p
tp
hthStrata
hthtAlam
ttp Satu Jurusan PendidikanhMatematika
dan Ilmu Pengetahuan
h
PERSETUJUAN
Program Studi Pendidikan Biologi pada Fakultas Keguruan dan
Ilmu.iPendidikan
Universitas Jember .idd
dd
je.aj.cac.i
e
n
liibli.bu.un
i
g
i
://d
//dig
hthtp
ttp: :Dyah
Ayu Evitasari
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
: 060210193118
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
d
.cid.i1988
d
aj.ca.ci .id
aj.cJuli
aj.ca.ci .idLahir : Banyuwangi,e07
Tempat,eTanggal
.
.
.
j
j
j
a
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
Pembimbing
I,
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
Disetujui ib.u.n
nej.
nej.
.bu.n
u
u
b
i
l
l
i
i
b
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
Pembimbing
II,
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne Mudakir, M. Si
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
une M.Kes
b
b
i
i
liibliWahyuni,
l
l
Dr. H.ig
Dwi
Ir.
Imam
i
i
i
i
i
idgigil
d
diggil
dig
:p//:d
/
/
NIP
19600309
198702 2 002 ttp:p//://di NIP 19640510 199002
1:p//:001
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
vi
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
je.aj.cac.i
e
n
liibli.bu.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/ Nama Mahasiswa
NIM
ca.cid.id
a
.
Jurusan
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
Studi
ili
idgigProgram
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
Angkatan Tahun
Daerah Asal
.idd
c i
: PendidikannMIPA
ej.aj.ac.
b.uune
li .
: /Pendidikan
digiigilib Biologi
:/ //d
hthtp
ttp: :2006
: Banyuwangi
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
ne
ne
ne Daya Hambat Ekstrak
ne Daun Pare (Momordica
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.buEtanol
u
u
u
u
Skripsi iberjudul:
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
/:d
//:d
//:d
/L.)
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
charantia
Terhadap
Pertumbuhan
Candida
albicans,
telah
diuji
dan
disahkan
oleh
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp
h
PENGESAHAN
Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Jember pada:
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
j
a
.
e
e
e
n28ejPebruari
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
Tanggal
:
2011
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
: Fakultas Keguruan
hthTempat
hthttpdan Ilmu Pendidikan Universitas
hthttpJember
ttp
h
Hari
id
: Senin
.ac.c.id
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
//:d
//:d
:
/
/
/
/
p
t
t
Ketua,
p
hhttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
Tim Penguji b.un
ne
u
.
i
l
i
b
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
Sekretaris,
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
ili S.Pd, M.Pd
idgig
idgigili
Sulifah Aprilya
H.,
/:d
/
//:d
:
/
/
/
/
p
t
p
NIP 19790415
hthttp 200312 2 003
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigiliIr. Imam Mudakir, M. Si://didgigili
/:d
/
:
/
//
/
p
t
NIP 19640510 199002
hthtp
hthttp
tt1p:001
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
d
d
aj.ca.ci .idAnggota I,
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
//:d
//:d
:
/
/
/
/
p
t
t
p
hhttp
Dr. Dwi Wahyuni, M. Kes
NIP 19600309 198702 2 002
d
.i
Anggota
j.acaII,c.id
e
n
ej.
u
n
.
u
b
.
i
idgiigl ilib
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:
Prof. Dr. H. Joko Waluyo, M.Si
NIP 19571028 198503 1 001
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
Mengesahkan
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthDekan,
ttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgS.H.,
Drs. Imam Muchtar,
igil M.Hum
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt 198003 1 005
NIP 19540712
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
vii
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
RINGKASAN
Daya Hambat Ekstrak Etanol Daun Pare (Momordica charantia L.)
terhadap pertumbuhan Jamur Candida (Candida albicans.) Dyah Ayu Evitasari;
060210193118; 2010; 73 halaman; Program Studi Pendidikan Biologi Jurusan
Pendidikan MIPA Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Jember.
Daun pare merupakan daun yang secara tradisional digunakan untuk mengobati
penyakit cacing, gangguan pencernaan, diabetes, obat malaria dan mempunyai efek
farmokologis sebagai obat antijamur (antifungi), peluruh haid obat penyakit kulit dan
kemandulan. Pare memiliki rasa pahit terutama pada daun dan buah, hal ini disebabkan
oleh kandungan zat sejenis gikosida yang disebut momordisin atau charantin. Selain itu
para ahli menemukan kandungan zat lain pada tanaman pare, antara lain insulin dan
resin. Kandungan pare yang berkhasiat dalam pengobatan adalah saponin, flavonoid,
polifenol, alkaloid, momordisin,glikosida cucurbitacin, charantin, asam butirat, asaam
palmiat, asam linoleat, dan asam strearat. Ekstrak daun pare mengandung flavonoid
dimungkinkan berfungsi sebagai antimikroba dan antivirus. Didalamnya juga
terkandung triterpenoid yang berfungsi sabagai antifungus, insektisida, atau anti
pemangsa dan mempengarui sistem saraf. Ekstrak buah pare berpotensi dalam
menghambat pertumbuhan Candida albicans, namun belum terdapat literatur mengenai
daya hambat ekstrak daun pare terhadap Candida albicans.
Penelitian ini bertujuan menguji daya hambat ekstrak daun pare, mengetahui
Konsentrasi Hambatan Minimum (KHM)-nya, mengetahui konsentrasi optimum
pertumbuhan Candida albicans serta mengetahui penurunan jumlah koloni Candida
albicans pada perlakuan pemberian ekstran daun pare. Penelitian ini dilakukan di
Laboraturium Mikrobiologi Fakultas MIPA Universitas Jember pada 31 Oktober 2010
sampai 30 Januari 2011. Penelitian ini merupakan penelitian in vitro dengan metode
sumuran dengan kontrol positif itrakonazol 10% dan kontrol negatif aquades steril.
Serial konsentrasi ekstrak yang digunakan adalah 10%, 20%, 30%, 40%, dan 50%.
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
viii
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
Penelitian ini dilakukan dengan 3 kali ulangan dan dianalisis dengan uji One Way
Anova. Uji duncan untuk menguji perbedaan antar perlakuan dengan α= 0,05.
Berdasarkan uji Anova, nilai F hitung pada ektrak daun pare adalah 2096,400
dengan nilai signifikansi sebesar 0,000 (P
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
DAYA HAMBAT EKSTRAK ETANOL DAUN PARE (Momordica
charanthia L.) TERHADAP PERTUMBUHAN JAMUR Candida
(Candida albicans.)
SKRIPSI
Oleh
Dyah Ayu Evitasari
NIM 060210193118
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
PROGRAM STUDI PENDIDIKAN BIOLOGI
d
d
d
JURUSAN
aj.ca.ci .id PENDIDIKAN MIPA
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
FAKULTAS
e
ne KEGURUAN DANilILMU
nPENDIDIKAN
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
i
i
i
i
i
UNIVERSITAS
idgigil
idgJEMBER
idgigil
igil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
2011
t
t
t
h tt
h tt
h tt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
h
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
DAYA HAMBAT
EKSTRAK ETANOL
idgigili
idgigili
idgigiliDAUN PARE (Momordica
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
charanthia
L.) TERHADAP hPERTUMBUHAN
JAMUR
thttp
p
hthttp
hthCandida
ttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
(Candida albicans.)
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
SKRIPSI
id
id
id
d syarat untuk
d akhir dan memenuhij.asalah
ca.c.isatu
Diajukan guna melengkapi
aj.ca.c.id
aj.ca.c.itugas
.
.
j
j
.
e
e
e
j
n e
n e
n e
menyelesaikan
iibli.bu.un Biologi (S1)
liibli.bu.un
lPendidikan
liibli.bu.un pada Program Studi
i
i
i
g
g
g
i
i
i
dan mencapai gelar:/Sarjana
/d/dig Pendidikan
://d/dig
://d/dig
hthtp
ttp:/
hthtp
ttp:/
hthtp
ttp:/
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
Oleh ilib.bu.n
u
u
b
i
l
i
i
i
idgigil
idgigil
d
:p//:Evitasari
:p//:d
/
/
/
/
p
p
Dyah
Ayu
t
t
t
t
hhtt
hhtt
NIM 060210193118
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
dd
d
d
PROGRAM
PENDIDIKAN BIOLOGI
aj.ca.ci .iSTUDI
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
MIPA
ne
ne
neJURUSAN PENDIDIKAN
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
KEGURUAN DAN
PENDIDIKAN
il
idgFAKULTAS
idgigil
idgigILMU
igil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
UNIVERSITAS
JEMBER
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
2011
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
ii
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne untuk :
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
Skripsi ini saya ipersembahkan
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
1.
Ibunda
Soenah
yang
selalu
menyertai,
mendoakan,
membimbing,
memberi
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp
h
ca.cid.id2.
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
3.
p
PERSEMBAHAN
semangat dan limpahan kasih sayang serta pengorbanan selama ini;
.cid.id
Almarhum Ayahanda.a
Subakir
setiap langkah
c.cid.id yang selalu ada di hati dan
.acmenyertai
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
kaki ini; gilib
i
i
l
l
i
i
idigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Adikku
tp W yang selalu ada untuk
hthttp tersayang Visit Ida R dan
hthtSatria
hthttpmenghibur
h
dikala duka lara;
d
d
.cid.id telah memberikan .ac.cid.id
aj.ca.ci .id4. Keluarga besar Banyuwangi,
aj.ca.ci .id Blitar, dan Lampung
aj.cayang
.
.
.
jej.a
j
j
j
e
e
e
e
n
n
n
n
e
e
e
u
u
u
u
n
n
n
n
.
.
.
.
u
u
u
u
b
b
b
b
.
.
.
.
i
i
i
i
kepercayaan,
mendoakan,
mendukung
dan
selalu
memberikan
semangat;
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
d
d
d
/
/
/
/
//:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
:
:
5. Guru
Dasar (SD), Sekolah
Pertama (SMP), Sekolah
p
hthtp
hthtp
hthtMenengah
ttpMenengah
ttpSekolah
ttp:
h
Atas (SMA) serta dosen Perguruan Tinggi (PT) terhormat yang telah memberi
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id penuh kesabaran;
ca.cid.id ilmu dan membimbing
dengan
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
ej.
nej.
nUniversitas
neKeguruan
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
6.
Almamater
Fakultas
dan
Ilmu
Pendidikan
Jember;
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp
hthttp
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
iii
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e baik.
ne
nebersabarlah kamu dengan
nyang
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
Maka,
sabar
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
(QS.
Al-Ma’arif:
5)*
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
h
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
nej.
nej.All the best you can, In
nej.you can, In all places iyou
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.times
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Do
all
the
goods
you
can,
all
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttpcreature you can.
can, For allhthe
p
hthttp
hthttp
h
MOTTO
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
(Anonim)
d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
e
u.n
ne
ne
nelebih baik dari pada masa
ntapi
.bu.n
.bu.n
.bu
.blalu,
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
Masa
depan
tidak
selalu
persiapkanlah
diri
anda
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
untuk
p masa
p
tp masa depan, agar masahdepan
hhttpada
hhthadapi
http anda menjadi lebih baik dari
h
lalu.
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
ca.cid.id Leo Triandana Arizona)
(Komang
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t 1988. Al-Quran dan terjemahan.
hhtRI.
hhtt Semarang: CV. Asy-Syifahhtt
*Depag
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
iv
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
d Hambat Ekstrak j.ac.cid.id
ca.cid.idMenyatakan dengan sesungguhnya
ca.cid.id bahwa skripsi yang berjudul:
ca.cid.iDaya
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
j.
j.
j.
j.a
n
n
n
n
e
e
e
e
u
u
u
u
n
n
n
n
.
.
.
.
u
u
u
u
b
b
b
b
Etanol Daun Pare
charantia L.) gterhadap
Candida
b.
idgiigliilib.
idgiigliili(Momordica
idiigliilib. Pertumbuhan Jamur
idgiigliilib.
d
d
d
/
/
/
//:d
/
/
/
:
:
:
// karya sendiri, kecuali
://
:// dalam
(Candida
adalah benar-benar
p //
hthtp
hthtp
hthtp
ttpalbicans),
ttp:hasil
ttpjika
h
PERNYATAAN
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne tangan di bawah ini: ilib.bu.n
ne
.bu.n
u
u
Saya yang
bertanda
b
i
l
i
i
i
idgigil
idgigil
d
:p//:d
:p//:Ayu
/
/
/
/
p
p
t
t
Nama
:
Dyah
Evitasari
t
t
hhtt
hhtt
Nim
: 060210193118
pengutipan substansi disebutkan sumbernya, dan belum pernah diajukan pada institusi
d
did
Saya bertanggung
ca.cid.id atas keabsahan dan j.aca.cid.id
aj.ca.ci .idmana pun, serta bukanekarya
aj.ca.ci .jiplakan.
aj.jawab
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
n
n
n
ej.
e
e
e
u
u
u
u
n
n
n
n
.
.
.
.
u
u
u
u
b
b
b
b
.
.
.
.
i
i
i
i
kebenaran
isinya
sesuai
dengan
sikap
ilmiah
yang
harus
dijunjung
tinggi.
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
d
d
d
/
/
/
/
//:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
thtp
thtp
pernyataan ini sayahbuat
p
hthtDemikian
ttp: tekanan
ttp:
ttp:dengan sebenarnya, tanpahadanya
h
dan paksaan dari pihak manapun serta bersedia mendapat sanksi akademik jika ternyata
.cid.itidak
d benar.
ca.cid.id
caini
ca.cid.iddi kemudian hari pernyataan
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
//:d
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
p
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
Jember, 18 Februari 2011
Yang menyatakan,
c.idid
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
je.aj.ac
e
n
u
igliibli.b.un
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
v
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
je.aj.ac.
e
n
liibli.bu.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
Dyah Ayu Evitasari
NIM 060210193118
c.id.id
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
il
idgigL.)
idgigil
idgigil EKSTRAK ETANOL:/DAUN
idgigilPARE (Momordica charantia
/:d
//:d
//:d
//:d
DAYAtHAMBAT
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
p
hhttp
hTERHADAP
hhJAMUR
ttp
PERTUMBUHAN
Candida (Candida albicans.)
http
h
ca.cid.id
ca.cid.id SKRIPSI
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ili
idgigili
idgigmemenuhi
idgigili pendidikan Program://Sarjana
idgigili
d
d
/:guna
/:d
//:d
/
/
diajukan
syarat untuktp
menyelesaikan
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
:
t
t
thttp
p
tp
hthStrata
hthtAlam
ttp Satu Jurusan PendidikanhMatematika
dan Ilmu Pengetahuan
h
PERSETUJUAN
Program Studi Pendidikan Biologi pada Fakultas Keguruan dan
Ilmu.iPendidikan
Universitas Jember .idd
dd
je.aj.cac.i
e
n
liibli.bu.un
i
g
i
://d
//dig
hthtp
ttp: :Dyah
Ayu Evitasari
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
: 060210193118
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
d
.cid.i1988
d
aj.ca.ci .id
aj.cJuli
aj.ca.ci .idLahir : Banyuwangi,e07
Tempat,eTanggal
.
.
.
j
j
j
a
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
Pembimbing
I,
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
Disetujui ib.u.n
nej.
nej.
.bu.n
u
u
b
i
l
l
i
i
b
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
Pembimbing
II,
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne Mudakir, M. Si
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
une M.Kes
b
b
i
i
liibliWahyuni,
l
l
Dr. H.ig
Dwi
Ir.
Imam
i
i
i
i
i
idgigil
d
diggil
dig
:p//:d
/
/
NIP
19600309
198702 2 002 ttp:p//://di NIP 19640510 199002
1:p//:001
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
vi
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
je.aj.cac.i
e
n
liibli.bu.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/ Nama Mahasiswa
NIM
ca.cid.id
a
.
Jurusan
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
Studi
ili
idgigProgram
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
Angkatan Tahun
Daerah Asal
.idd
c i
: PendidikannMIPA
ej.aj.ac.
b.uune
li .
: /Pendidikan
digiigilib Biologi
:/ //d
hthtp
ttp: :2006
: Banyuwangi
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
ne
ne
ne Daya Hambat Ekstrak
ne Daun Pare (Momordica
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.buEtanol
u
u
u
u
Skripsi iberjudul:
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
/:d
//:d
//:d
/L.)
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
charantia
Terhadap
Pertumbuhan
Candida
albicans,
telah
diuji
dan
disahkan
oleh
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp
h
PENGESAHAN
Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Jember pada:
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
j
a
.
e
e
e
n28ejPebruari
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
Tanggal
:
2011
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
: Fakultas Keguruan
hthTempat
hthttpdan Ilmu Pendidikan Universitas
hthttpJember
ttp
h
Hari
id
: Senin
.ac.c.id
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
//:d
//:d
:
/
/
/
/
p
t
t
Ketua,
p
hhttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
Tim Penguji b.un
ne
u
.
i
l
i
b
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
Sekretaris,
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
ili S.Pd, M.Pd
idgig
idgigili
Sulifah Aprilya
H.,
/:d
/
//:d
:
/
/
/
/
p
t
p
NIP 19790415
hthttp 200312 2 003
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigiliIr. Imam Mudakir, M. Si://didgigili
/:d
/
:
/
//
/
p
t
NIP 19640510 199002
hthtp
hthttp
tt1p:001
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
d
d
aj.ca.ci .idAnggota I,
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
//:d
//:d
:
/
/
/
/
p
t
t
p
hhttp
Dr. Dwi Wahyuni, M. Kes
NIP 19600309 198702 2 002
d
.i
Anggota
j.acaII,c.id
e
n
ej.
u
n
.
u
b
.
i
idgiigl ilib
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:
Prof. Dr. H. Joko Waluyo, M.Si
NIP 19571028 198503 1 001
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
Mengesahkan
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthDekan,
ttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgS.H.,
Drs. Imam Muchtar,
igil M.Hum
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt 198003 1 005
NIP 19540712
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
vii
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
RINGKASAN
Daya Hambat Ekstrak Etanol Daun Pare (Momordica charantia L.)
terhadap pertumbuhan Jamur Candida (Candida albicans.) Dyah Ayu Evitasari;
060210193118; 2010; 73 halaman; Program Studi Pendidikan Biologi Jurusan
Pendidikan MIPA Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Jember.
Daun pare merupakan daun yang secara tradisional digunakan untuk mengobati
penyakit cacing, gangguan pencernaan, diabetes, obat malaria dan mempunyai efek
farmokologis sebagai obat antijamur (antifungi), peluruh haid obat penyakit kulit dan
kemandulan. Pare memiliki rasa pahit terutama pada daun dan buah, hal ini disebabkan
oleh kandungan zat sejenis gikosida yang disebut momordisin atau charantin. Selain itu
para ahli menemukan kandungan zat lain pada tanaman pare, antara lain insulin dan
resin. Kandungan pare yang berkhasiat dalam pengobatan adalah saponin, flavonoid,
polifenol, alkaloid, momordisin,glikosida cucurbitacin, charantin, asam butirat, asaam
palmiat, asam linoleat, dan asam strearat. Ekstrak daun pare mengandung flavonoid
dimungkinkan berfungsi sebagai antimikroba dan antivirus. Didalamnya juga
terkandung triterpenoid yang berfungsi sabagai antifungus, insektisida, atau anti
pemangsa dan mempengarui sistem saraf. Ekstrak buah pare berpotensi dalam
menghambat pertumbuhan Candida albicans, namun belum terdapat literatur mengenai
daya hambat ekstrak daun pare terhadap Candida albicans.
Penelitian ini bertujuan menguji daya hambat ekstrak daun pare, mengetahui
Konsentrasi Hambatan Minimum (KHM)-nya, mengetahui konsentrasi optimum
pertumbuhan Candida albicans serta mengetahui penurunan jumlah koloni Candida
albicans pada perlakuan pemberian ekstran daun pare. Penelitian ini dilakukan di
Laboraturium Mikrobiologi Fakultas MIPA Universitas Jember pada 31 Oktober 2010
sampai 30 Januari 2011. Penelitian ini merupakan penelitian in vitro dengan metode
sumuran dengan kontrol positif itrakonazol 10% dan kontrol negatif aquades steril.
Serial konsentrasi ekstrak yang digunakan adalah 10%, 20%, 30%, 40%, dan 50%.
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
viii
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
Penelitian ini dilakukan dengan 3 kali ulangan dan dianalisis dengan uji One Way
Anova. Uji duncan untuk menguji perbedaan antar perlakuan dengan α= 0,05.
Berdasarkan uji Anova, nilai F hitung pada ektrak daun pare adalah 2096,400
dengan nilai signifikansi sebesar 0,000 (P