EFEK PEMBERIAN PROPOLIS SECARA TOPIKAL TERHADAP PERTUMBUHAN JARINGAN GRANULASI PADA LUKA SAYAT TIKUS

b.un

d

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

g
://di


g
://di

d

g
://di

d

d

d

g
://di

g
://di


d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

d

d

d

http

d

d

j
une
ilib.

j
une
ilib.

g
://di

g
://di

http


ttp

d

d

d

ac.i

j.
une
ilib.

d

d

j.
une

ilib.

d

g
://di

j.
une
ilib.

d

ttp

g
://di

ttp


g
://di

e

b.un

gili
://di

http

d

d

ac.i

ac.i


j.
une
ilib.

http

d

http

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

e


b.un

gili
://di

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

http

http

ttp


d

g
://di

g
://di

g
://di

http

ac.i

j.
une
ilib.

e


b.un

gili
://di

http

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i


j.
une
ilib.

d
.id
.id
ac.i FAKULTAS KEDOKTERAN
j.ac
j.ac
e
e
n
n
.u
.u
UNIVERSITAS
gilib
gilib JEMBER
i
i
d
d
/
/
/
/
:
:
2010
http
http

http

ttp

http

http

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

e

b.un

gili
://di

g
://di

g
://di

http

http

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

d

g
://di

g
://di

g
://di

http

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

http

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

h

ac.i

j.
une
ilib.

http

d

Oleh
Teddy Tejomukti
.id
j.ac
e
n
NIM 062010101064
.u
gilib
i
d
/
/
ttp:

id
.ac.

id
.ac.

e

b.un

gili
://di

http

http

http

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

g
://di

g
://di

d

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

http

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

http

htt

ac.i

j.
une
ilib.

http

g
://di

j.
.une
SKRIPSI
b
i
l
i
ig
p://d

e

b.un

gili
://di

ac.i

j.
une
ilib.

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

d

http

ac.i

g
://di

id

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

http
j.
une
ilib.

http

id

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

http

id

g
://di

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

.
.
.
EFEK nPEMBERIAN
PROPOLIS
j.ac
j.ac
j.acSECARA TOPIKAL
e
e
e
n
n
.u
.u
.u
JARINGAN
gilib
gilibTERHADAP PERTUMBUHAN
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
p:
httpTIKUS
http
httPADA
GRANULASI
LUKA SAYAT

d

g
://di

http

g
://di

http

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

g
://di

g
://di

http

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

http

ac.i

j.
une
ilib.

http

d

http

ac.i

j.
une
ilib.

http

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

g
://di

g
://di

http

d

ac.i

j.
une
ilib.

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

http

ac.i

j.
une
ilib.

http

http

g
://di

http

ttp

gili
://di

gili
://di

http

http

b.un

b.un

gili
://di

gili
://di

ttp

ttp

b.un

b.un

gili
://di

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

e

b.un

ttp

gili
://di

b.un

d

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

d

g
://di

d

d

d

g
://di

g
://di

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

d

.id

b.u

gili
://di

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

d

d

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

http

ttp

d

d

g
://di

j.
une
ilib.

d

ttp

g
://di

http

ttp

http

d

e

b.un

gili
://di

http

d

d

ac.i

ac.i

g
://di

e

b.un

gili
://di

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

http

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
une
ilib.

d

http

http

ttp

e

http

http

ac.i

g
://di

g
://di

g
://di

http

b.un

g
://di

j.
une
ilibii.

e

b.un

gili
://di

gili
://di

g
://di

.id
.id
j.ac
j.ac
e
e
n
n
.u
ib.u
FAKULTAS
gilib
gilKEDOKTERAN
i
i
d
d
/
/
/
/
:
UNIVERSITAS
JEMBER http:
http
2010

d

j.
une
ilib.

http

d

http

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

ac.i

j.
une
ilib.

d

http

ac.i

g
://di

http

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

http
j.
une
ilib.

.id
j.ac
e
n
Oleh
ib.u
gilTejomukti
i
d
/
Teddy
/
tp:
htNIM
062010101064

d

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

e

b.un

gili
://di

g
://di

http

ac.i

ac.i

g
://di

d

ac.i

j.
une
ilib.

SKRIPSI .id
.id
j.ac
j.ac
e
e
n
n
.u
.u
.u
gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
salah
satu syarat
:
:tugas akhir dan memenuhi
p:Diajukan guna melengkapi
http
http
httuntuk
menyelesaikan pendidikan di Program Studi Pendidikan Dokter (S1)
dan mencapai gelar Sarjana Kedokteran
.id
.id
.id
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
n
n
n
.u
.u
.u
gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http

http
j.
une
ilib.

http

.id

g
://di

ttp

e

b.un

gili
://di

ac
nej.

d

g
://di

d

http

ac.i

j.
une
ilib.

id

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

http
ac
nej.

http

id

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

http

id

g
://di

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

.
.
.
EFEK nPEMBERIAN
PROPOLIS
j.ac
j.ac
j.acSECARA TOPIKAL
e
e
e
n
n
.u
.u
.u
JARINGAN
gilib
gilibTERHADAP PERTUMBUHAN
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
p:
httpTIKUS
http
httPADA
GRANULASI
LUKA SAYAT

d

g
://di

http

g
://di

http

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

g
://di

g
://di

http

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

http

ac.i

j.
une
ilib.

http

d

http

ac.i

j.
une
ilib.

http

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

g
://di

g
://di

http

d

ac.i

j.
une
ilib.

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

http

ac.i

j.
une
ilib.

http

http

g
://di

http

ttp

gili
://di

gili
://di

http

http

b.un

b.un

gili
://di

gili
://di

ttp

ttp

b.un

b.un

gili
://di

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

e

b.un

ttp

gili
://di

b.un

b.un

b.un

gili
://di

ttp

d

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

d

g
://di

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

d

http

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

http

.id
j.ac
e
n
.u
gilib
i
d
/
PERSEMBAHAN
/
:
http

e

b.un

gili
://di

g
://di

http

ac.i

j.
une
ilib.

http

http

g
://di

http

ttp

gili
://di

gili
://di

http

http

b.un

b.un

gili
://di

gili
://di

http
d

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

g
://di

http

http

d Skripsi ini saya persembahkan
.id
.id
.id
untuk :
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
n
n
n
ne
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
i
d
1. Orang
Subekti yang p://d
://d tuaku tercinta, Ibunda
://Agus
://dSurtiwi dan Ayahanda
http
http
http
htt
senantiasa memberi doa dan kasih sayangnya tiada henti, serta yang telah

ac.i

j.
une
ilib.

/dig

ttp:/

d

ac.i

j.
une
ilib.

/dig

ttp:/

yang telah mendidik dengan
penuh kesabaran mulaid dari
d 3. guru-guruku tercinta
id
id
.i
.
.
c
c
a
a
j.ac
j.
j. hingga perguruan tinggi.
e
e
e
ne
n
n
n
taman kanak-kanak
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
i
://d
://d
://d
://d
http
http
http
http

c.i
ej.a

b.un

gili
://di

mendidik dan menjadikanku
menjadi manusiaacyang
.id
.id
.id lebih baik;
j.ac
j.ac
j.
e
e
e
ne
n
n
n
lib.u
lib.u pernah lelah
lib.u om, dan seluruh keluarga
lib.u besar lainnya yang igtiada
2. Nenek,igitante,
i
i
i
g
g
i
i
/d
://d
://d
://d
ttp:/
http
http
hmemberi
http dan dukungan kepadaku;
kasih sayang, semangat,

ttp

d

j.
une
ilib.

d

d

j.
une
ilib.

d

d

j.
une
ilib.

d

d

j.
une
ilib.

d

d

j.
une
ilib.

d

d

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

d

g
://di

d

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

e

b.un

gili
://di

http

http
d

d

ac.i

ac.i

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

://

http

http

ttp

http

d

j.
.une
b
iii
i
l
i
dig

e

b.un

gili
://di

http
ac.i

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

http

http

ttp

d

g
://di

g
://di

g
://di

http

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

http

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

http

http

ttp

d

g
://di

g
://di

g
://di

http

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

http

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

http

http

ttp

d

g
://di

g
://di

g
://di

http

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

http

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

http

http

ttp

d

g
://di

g
://di

g
://di

http

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

http

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

http

http

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

g
://di

ttp

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

e

b.un

ttp

gili
://di

b.un

b.un

b.un

gili
://di

ttp

d

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

d

g
://di

d

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

.id

ac
nej.

u

ilib.

/dig
ttp:/

d

c.i
ej.a

un
ilib.

g
://di

http
d

d

j.
une
ilib.

d

d

j.
une
ilib.

d

d

j.
une
ilib.

d

d

j.
une
ilib.

d

d

j.
une
ilib.

d

d

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

d

g
://di

d

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

d

ttp

e

b.un

gili
://di

g
://di

http

http

j.
une
ilib.

g
://di

d

ac.i

j.
une
ilib.

d

d

ac.i

ac.i

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

http

http

://

e

b.un

gili
://di

g
://di

j.
.une
b
iv
i
l
i
dig

http

http

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

ac.i

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

http

http

ttp

http

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

g
://di

g
://di

g
://di

g
://di

d

ac.i

j.
une
ilib.

http

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

http

http

ttp

http

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

g
://di

g
://di

g
://di

g
://di

d

ac.i

j.
une
ilib.

http

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

http

d

http

http

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

ac.i

g
://di

g
://di

g
://di

http

g
://di

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

http

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
une
ilib.

d

http

http

http

http

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

g
://di

g
://di

g
://di

g
://di

ttp

http

d

http

ac.i

ac.i

g
://di

e

b.un

gili
://di

ac.i

j.
une
ilib.

d

http

http
j.
une
ilib.

http

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

ttp

http

[QS. An-Nahl : 69]
.id
j.ac
e
n
.u
gilib
i
d
/
/
:
http

ac.i

ac.i

g
://di

e

b.un

gili
://di

g
://di

yang bermacam-macam
warnanya, di dalamnya terdapat
obat menyembuhkan.ibagi
d
c.id
c.id
a
a
.
.
j.ac
j
j
e
e
e
ne
n
n
n
.u
manusia.
pada yangildemikian
itu benar-benar terdapat
ib.u
lib.u
lib.u tanda
libSesungguhnya
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
i
://d
://d
://d
://d
kebesaran Tuhan
http
http
http
http bagi orang yang memikirkan."

un
ilib.

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
une
ilib.

.id
.id
.id
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
n
n
n
u
.u
.u
ilib.
gilib makanlah dari tiap-tiap
gilib
g(macam)
i
i
i
"Kemudian
buah-buahan dan
tempuhlah
jalan
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
t
t
t
t
http
h
h
Tuhanmu yang telah dimudahkan (bagimu). Dari perut lebah itu keluar minuman

d

ttp

http

d

http

c.i
ej.a

g
://di

http

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

g
://di

g
://di Motto

http

d

ac.i

j.
une
ilib.

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

http

ac.i

j.
une
ilib.

http

http

g
://di

http

ttp

ttp

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

gili
://di

gili
://di

http

http

b.un

b.un

gili
://di

gili
://di

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

e

b.un

ttp

gili
://di

b.un

b.un

b.un

gili
://di

ttp

d

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

d

g
://di

http
d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

http

htt

.id tangan di bawah ini:.ac.id
Saya yang bertanda
j.ac
j
e
n
u
.Nama
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
:
Teddy
Tejomukti
g
g
://di
://di
p
t
t
http
h
NIM : 062010101064

e

b.un

gili
://di

g
://di

.id
j.ac
e
n
.u
gilib
i
d
/
PERNYATAAN
/
p:

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

http

ac.i

j.
une
ilib.

http

http

g
://di

http

ttp

gili
://di

gili
://di

http

http

b.un

b.un

gili
://di

gili
://di

http
d

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

g
://di

http

http
d

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

g
://di

http

http

d menyatakan dengan csesungguhnya
.id
.id
.id
bahwa karya
j.ac “Efek
j.a
j.ac ilmiah yang berjudul
e
e
e
ne
n
n
n
.u
lib.u
libGranulasi
lib.u Secara Topikal Terhadap
lib.u Pertumbuhan Jaringan
i
i
i
i
g
g
g
g
Pemberian
Propolis
Pada
i
i
i
i
://d
://d
://d
://d
http
http
http
http
Luka Sayat Tikus” adalah benar-benar hasil karya sendiri, kecuali jika dalam

ac.i

j.
une
ilib.

/dig

ttp:/

disebutkan sumbernya, dan
belum pernah diajukan.idpada
.id pengutipan substansi
c
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
ej.a
e
e
ne
n
n
n
u
u
u
.
.
.
institusi manapun,
serta
bukan
karya
jiplakan.
Saya
bertanggung
jawab
atas
lib.u
lib
lib
lib
i
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
i
://d
://d
://d
://d
keabsahan
dan kebenaran isinya
http yang harus dijunjung http
httpsesuai dengan sikap ilmiah
http

ac
nej.

u

ilib.

/dig
ttp:/

tinggi.

.id
c.id
c.id
j.acadanya
j.adengan
j.apernyataan
Demikian
ini
saya
buat
sebenarnya,
tanpa
e
e
e
ne
n
n
n
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
i
g
g
g
g
g
i
i
i
i
i
d paksaan dari pihak manapun
/d
tekanan
serta bersedia mendapat
://d sanksi akademik ttp://d
://d
://dan
ttp:/
h
http
http
http
jika ternyata di kemudian hari pernyataan ini tidak benar.
.id
.id
.id
.id
j.ac
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
e
ne
n
n
n
n
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
i
i
g
g
g
g
g
i
i
i
i
i
/d
/d
/d
://d
://d
ttp:/
ttp:/
ttp:/
h
h
http
http
Jember, 22 Juni 2010
id
.ac.

j
une
ilib.

ac
nej.

gili
://di

gili
://di

http

http

ttp

ac
nej.

b.u

b.u

b.u

gili
://di

.id

.id

.id

ac
nej.

Yang menyatakan,
.id
j.ac
e
n
.u
gilib
i
d
/
/
:
Teddy
http Tejomukti

e

b.un

gili
://di

http

NIM 062010101064

d

j.
une
ilib.

d

d

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

d

g
://di

d

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

e

b.un

gili
://di

http

http
d

d

ac.i

ac.i

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

://

http

http

ttp

http

d

j.
.une
b
i
v
l
i
dig

e

b.un

gili
://di

http
ac.i

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

http

http

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

g
://di

ttp

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

http

http

http

http

ttp

e

b.un

gili
://di

g
://di

g
://di

g
://di

d

ac.i

j.
une
ilib.

j
une
ilib.

j
une
ilib.

j
une
ilib.

g
://di

id
.ac.

id
.ac.

id
.ac.

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

e

b.un

ttp

gili
://di

b.un

d

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

d

g
://di

d

http
d

g
://di

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

d

j.
une
ilib.

d

d

d

ac.i

j.
une
ilib.

http

ttp

d

d

j.
une
ilib.

d

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

http
Dosen Pembimbing Utama

ttp

d

d

http
d

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

http

d

d

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

d

d

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

e

b.un

gili
://di

http

http
d

d

ac.i

ac.i

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

://

http

http

ttp

d

j.
.une
b
i
vi
l
i
dig

e

b.un

gili
://di

http

ac.i

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

http

d

http

http

http

ttp

e

b.un

gili
://di

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

g
://di

g
://di

d

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

g
://di

ac.i

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

: dr. Hairrudin,
.id
.id Dosen Pembimbing .Anggota
c.id M.Kes.
c.id
a
a
.
j.ac
j
j
e
e
e
n
n
n
.u
.u
.u
gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http

ttp

g
://di

d

ac.i

j.
une
ilib.

ac
nej.

b.u

gili
://di

http

http

http
dr. Dina Helianti, M.Kes.

:

e

b.un

gili
://di

g
://di

http

.i
Pembimbing
j.ac
e
n
.u
gilib
i
d
/
/
:

http

d

ac.i

d

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

g
://di

http

http

ttp

http

gili
://di

j.
une
ilib.

d

g
://di

g
://di

g
://di

e

b.un

gili
://di

http

ac.i

j.
une
ilib.

http

d

g
://di

Oleh
.id
j.ac
e
n
b.u
Teddy
giliTejomukti
i
d
/
/
tp: 062010101064
htNIM

e

b.un

gili
://di

ac.i

j.
une
ilib.

http

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
une
ilib.

d

g
://di

g
://di

g
://di

http

ac.i

j.
une
ilib.

http

ac.i

j.
une
ilib.

d

e

b.un

gili
://di

http
ac.i

d

http

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

j.
une
ilib.

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

d

http

g
g
g
://di
://di
://di
p
p
t
t
t
t
SECARA
TOPIKAL
TERHADAP
httpEFEK PEMBERIAN PROPOLIS
h
h
PERTUMBUHAN JARINGAN GRANULASI
PADA LUKA SAYAT .TIKUS
id
.id
c.id
a
.
j.ac
j
j.ac
e
e
e
n
n
n
.u
.u
.u
gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http

ac.i

j.
une
ilib.

http

ht

e

b.un

gili
://di

g
://di

j.
.une
b
i
l
i
dig
tp:// SKRIPSI

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
une
ilib.

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

http

ac.i

j.
une
ilib.

http

http

g
://di

http

ttp

gili
://di

gili
://di

http

http

b.un

b.un

gili
://di

gili
://di

ttp

ttp

b.un

b.un

gili
://di

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

e

b.un

ttp

gili
://di

b.un

b.un

b.un

gili
://di

ttp

d

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

d

g
://di

http

d

ac.i

j.
une
ilib.

http

h

e

b.un

gili
://di

g
://di

.id
j.ac
e
n
.u
gilib
i
d
/
/
:
ttpPENGESAHAN

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

http

ac.i

j.
une
ilib.

http

http

g
://di

http

ttp

gili
://di

gili
://di

http

http

b.un

b.un

gili
://di

gili
://di

http
d

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

g
://di

http

http

.id
.id
.id
j.acPemberian Propolis nSecara
j.ac
j.ac Topikal terhadap Pertumbuhan
Skripsi berjudulunEfek
e
e
e
n
ne
lib.
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
i
g
g
g
g
g
i
i
i
i
i
/d
Jaringan
oleh Fakultas ttp://d
://dGranulasi pada LukattSayat
://d
://d Tikus telah diuji danttpdisahkan
ttp:/
http
h
h p
h
Kedokteran Universitas Jember pada :
.id
.id hari, tanggal : Selasa,
.id
.id
j.ac
j.ac
j.ac 22 Juni 2010
j.ac
e
e
e
e
ne
n
n
n
n
lib.u
lib.u
lib.u
lib.:uFakultas Kedokteran Universitas
lib.u
i
i
i
i
i
tempat
Jember
g
g
g
g
g
i
i
i
i
i
/d
://d
://d
://d
://d
ttp:/
http
http
http
http
d

ac.i

j.
une
ilib.

gili
://di

d

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

http

ttp

Anggota I,.ac.id
j
.une
b
i
l
i
//dig

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

:

http

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

/dig

d

ac.i

j.
une
ilib.

/dig

d

d

d

g
://di

e

b.un

gili
://di

http

e

b.un

gili
://di

http

j.
une
ilib.

d

ttp

g
://di

ttp

e

b.un

gili
://di

http

d

d

ac.i

ac.i

g
://di

http

d

http

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

://

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
.une
b
vii
i
l
i
dig

http

http

ttp

http

http

d

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

g
://di

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

Anggota II, .ac.id
j
.une
b
i
l
i
g
://di

d

ac.i

Prof.dr.
Bambang Suhariyanto,
d
.id
.id Sp.KK(K)
ac.i
j.ac
j.ac
e
e
NIP. 194701211983031001
n
n
.u
.u
gilib
gilib
i
i
d
d
/
/
/
/
:
:
http
http

http

ttp

http

http

.id
.id
j.ac
j.ac
e
e
n
n
.u
.u
dr. DinailHelianti,
M.Kes.
gilib
g ib
i
i
d
d
/
/
/
/
:
:
NIP.
http 197411042000122001 http
j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

g
://di

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

d

ac.i

j.
une
ilib.

dr. Hairrudin, M.Kes.
dr.
.id
.idCholis Abrori, M.Kes.,.aM.Pd.Ked.
.id
j c
j.ac
j.ac
e
e
e
ne
n
n
n
NIP. 197610112003121001
NIP. 197105211998031003
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
i
://d
://d
://d
://d
http
http
http
http
Mengesahkan,
Ketua Fakultas Kedokteran Universitas Jember
.id
.id
.id
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
ne
n
n
n
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
i
://d
://d
://d
://d
http
http
http
http

ac.i

j.
une
ilib.

ttp

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

ttp:/

http

http

ttp

ttp:/

ac
nej.

b.u

b.u

gili
://di

Tim Penguji id
.
j.ac
e
n
Ketua
.u
gilib
i
d
/
/
:

.id

.id

ac
nej.

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

e

b.un

ttp

gili
://di

b.un

d

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

d

g
://di

http
d

ac.i

j.
une
ilib.

/dig

d

ac.i

j.
une
ilib.

http

htt

e

b.un

gili
://di

g
://di

.id
j.ac
e
n
.u
gilib
i
d
/
RINGKASAN
/
p:

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

http

ac.i

j.
une
ilib.

http

http

g
://di

http

ttp

gili
://di

gili
://di

http

http

b.un

b.un

gili
://di

gili
://di

ttp

ttp:/

b.un

b.un

gili
://di

http
d

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

g
://di

http

http

.id
.id
.id
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
n
n
n
ne
lib.u Propolis Secara igTopikal
lib.u Jaringan
lib.u terhadap Pertumbuhan
lib.u
Efek Pemberian
i
i
i
i
g
g
g
i
i
i
d
/d
/d
://d
tp://
ttp:/
ttp:/
http
Granulasi
pada Luka SayathTikus;
Teddy Tejomukti, h062010101064;
2010: 42 ht

Umum Universitas Jember.
d halaman; Fakultas Kedokteran
id
.id
.
.id
c
a
j.ac
j.
j.ac
e
e
e
ne
n
n
n
n
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
i
i
g
g
g
g
g
i
i
i
i
i
/d
://d
://d
://d
://d
ttp:/
http
http
http
http
Propolis adalah salah satu produk dari lebah yang merupakan suatu zat
.id
.id
.id berupa getah yang .dihasilkan
c.id dan juga bagian batang,
oleh tunas-tunas
j.ac yang
j.adaun
j ac
j.ac
e
e
e
e
ne
n
n
n
n
ib.u
lib.u
lib.u yang dikumpulkanigiloleh
lib.u melalui kulit tumbuhan
lib.u
i
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
i
merembes
keluar
lebah
dan
/d
://d
://d
://d
://d
ttp:/
http
http
http
http
dicampur dengan lilin dan air liur lebah. Di dalam propolis terkandung berbagai zat

c.i
ej.a

dan
d
d yang dapat dimanfaatkan.
.idapat
.id Vitamin C. Flavonoid
.id Misalnya Flavonoid
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
ne
n
n
n
.u
menghambat
eikosanoid. Penghambatan
ini akan menyebabkan
lib.u
lib.u penurunan
lib.u
libsintesis
i
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
i
://d
://d
://d
://d
http fosfolipid sel yang http
httppada jaringan membran
http
kandungan
asam arakhidonat

ac.i

j.
une
ilib.

/dig

ttp:/

mengakibatkan terhambatnya pelepasan sejumlah mediator inflamasi seperti
d
.id
c.id
ac.i
j.ajaringan
j.sehingga
j.ac
e
e
e
prostaglandin,
leukotrien
dan
tromboksan
gangguan
pada
ne
n
n
n
n
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
i
i
g
g
g
g
g
i
i
i
i
i
/d
/d
:/berkepanjangan
://d
://d Flavonoid akan tmenekan
berkurang.
respon inflamasi
dan ttp://d
ttp:/
h
http
h tp
http
menstimulasi aktivitas fibroblas melalui perantara makrofag. Flavonoid pada
.id
.id
.id
.id propolis juga mampu
jaringan granulasi
j.acdengan
j.ac
j.ac secara langsung mempengaruhi
j.ac
e
e
e
e
ne
n
n
n
n
.u
lib.u
lib.uyang dapat
lib.u
libproduksi
lib.u
i
i
i
i
i
merangsang
TGF-β
(transforming
growth
factor-β)
g
g
g
g
g
i
i
i
i
i
/d
://d
://d
://d
://d
ttp:/
http
http
http
http
meningkatkan migrasi dan proliferasi fibroblas di daerah jejas luka. Selain itu

d

c.i
ej.a

mengandung asam askorbat
yang berperan penting .dalam
id
.id propolis juga banyak
c.id
c.id
a
a
.
.
j.ac
j
j
e
e
e
ne
n
n
n
.u
mengaktifkan
prolil hidroksilaseilyang
dalam
ib.u menunjang tahapanighidroksilasi
lib.u
lib.u
libenzim
i
i
i
g
g
g
i
i
i
/d
://d
://d
://d
ttp:/ unsur integral kolagen.
pembentukan
hidroksiprolin, hsuatu
http Akibat peningkatan http
http

ac
nej.

u

ilib.

/dig
ttp:/

id
.ac.

j

une

.
gilib
i
d
/
/
:

ttp

jumlah kolagen, fibroblas mengalami apoptosis. Menurunnya jumlah fibroblas akibat
.id
.id
c.id
j.ac darah
j.asehingga
j.ac
apoptosis serta berhentinya
proses angiogenesis
tidak ada pembuluh
e
e
e
ne
n
n
n
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
i
baru tmenyebabkan
jaringan granulasi
://d
://d
://d semakin tipis.
://d
http
http
http
ht p

gili
://di

d

ttp

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

http

d

g
://di

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

http

d
ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

http
ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

http

ttp

g
://di

ac
nej.

b.u

b.u

gili
://di

viii

.id

.id

ac
nej.

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

e

b.un

ttp

gili
://di

b.un

b.un

b.un

gili
://di

ttp

d

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

http

http
d

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

http

http

e

b.un

gili
://di

g
://di

g
://di

http

ttp

gili
://di

gili
://di

http

http

b.un

b.un

gili
://di

gili
://di

http

d

.id
.id
.id
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
n
n
n
.u
.u
.u
g
gilib
gilib ini bertujuan untuk
gilib
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
Penelitian
mengetahui
potensi
pemberian
ekstrak
propolis
/
/
/
/
:
:
:
ttp:
http
http
http
pada proses penyembuhan luka karena kandungan senyawa penting yaitu Flavonoid
d
.id
.id
.id dan Vitamin C yang.aterdapat
.ipenelitian
di dalamnya. Metode
yang digunakan
adalah
j c
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
e
n
n
n
n
.u
.u
.u
.u di laboratorium Fisiologi
eksperimental
Fakultas
gilib laboratoris yang /dilakukan
gilib
gilib
gilib
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
p
t
tt
htt
htt Pada penelitian ini, htdigunakan
Kedokteran
Universitas Jember.
6 kelompok
ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

http

e

b.un

gili
://di

http

sampel lima ekor. Tiap kelompok
hewan coba adalah dtikus
d perlakuan dengan jumlah
id
id
.i
.
.
c
c
a
a
j.ac
j.
j.
e
e
e
ne
n
n
n
n
putih galur wistar
jantan dengan kriteria
yang telah ditentukan. Semua
kelompok
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
i
i
g
g
g
g
g
i
i
i
i
i
/d
://d 2 cm. 6 kelompok ttp://d
://d
://d
diberi
ttp:/
h
http
httpluka sayat pada paha kanan
http sedalam 5 mm dan sepanjang
tersebut dibagi menjadi dua yaitu tiga kelompok kontrol yang diberi luka sayat tanpa
d
i
.id
.id
.id
.
diberi ekstrak propolis
j.acadalah
j.ac tiga kelompok lainnya
j.ac secara topikal sedangkan
j.ac
e
e
e
e
ne
n
n
n
n
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
i
i
g
g
g
g
g
i
i
i
i
i
kelompok
secara topikal
/d
//d
://d
:propolis
://d sayat dan diberi ekstrak
://d perlakuan yang diberittluka
ttp:/
http
http
h p
http
sebanyak 2 kali sehari. Masing-masing kelompok kontrol dikorbankan pada hari ke

c.i
ej.a

d 1, 3 dan 7 setelah perlukaan
hari ke 0. Hasil penelitian
dianalisis dengan uji
.idOne
.id
.id
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
ne
n
n
n
u
Way ANOVA
interval kepercayaan
lib.u
lib.u
lib.u95%.
lib.dengan
i
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
i
://d
://d
://d
://d
http granulasi pada hari http
http
http Dari hasil penelitian didapatkan
bahwa ketebalan jaringan

ac.i

j.
une
ilib.

/dig

ttp:/

ke-1, kelompok perlakuan lebih tebal dibandingkan kelompok kontrol. Pada hari ke.id
.id
.id
j.ac tebal
j.ac kelompok kontrol nlebih
j.ac mengalami penebalan,
e
e
e
3
jaringan
granulasi
ne
n
n
n
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
i
i
g
g
g
g
g
i
i
i
i
i
/d
://d jaringan granulasi ttp://d
://d
://d
dibandingkan
kelompok perlakuan.
ttp:/
h
http
http Pada hari ke-7 ketebalan
http
mengalami penurunan, kelompok perlakuan lebih tipis dibandingkan kelompok
.id
.id
.id
.id kontrol.
j.ac
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
e
ne
n
n
n
n
.u
lib.u
libcepat
lib.u jaringan granulasi lebih
lib.u dari penelitian iniigadalah
lib.u
i
i
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
i
Kesimpulan
terbentuk
/d
://d
://d
://d
://d
ttp:/
http
http
http
http
dan lebih cepat digantikan jaringan matur pada sediaan histologi jaringan luka tikus

d

c.i
ej.a

id
.id putih galur wistar jantan
c.idpropolis topikal pasca jperlukaan
c.idsetelah pemberian ekstrak
a
a
.ac.
.
.
j
j
e
e
e
ne
n
n
n
pada ekor tikus.
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
i
://d
://d
://d
://d
http
http
http
http

ac
nej.

u

ilib.

/dig
ttp:/

d

j.
une
ilib.

gili
://di

d

g
://di

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

http

d

g
://di

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

http

d
ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

http
ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

g
://di

http

ttp

http

ac.i

j.
une
ilib.

b.u

b.u

gili
://di

ix

ac
nej.

e

b.un

gili
://di

http

.id

.id

ac
nej.

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

http

http

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

g
://di

ttp

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

e

b.un

ttp

gili
://di

b.un

b.un

b.un

gili
://di

ttp

d

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

d

g
://di

http

d

ac.i

j.
une
ilib.

http

.i
j.ac
e
n
.u
gilib
i
d
/
/
ttp: PRAKATA

http
d

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

g
://di

http

h

e

b.un

gili
://di

g
://di

d

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

http

ac.i

j.
une
ilib.

http

http

g
://di

http

ttp

gili
://di

gili
://di

http

http

b.un

b.un

gili
://di

gili
://di

http

d
d
.id
ac.ihadirat ALLAH SWTej.atas
ac.i segala rahmat dan karunia-Nya
j.ke
j.ac
Puji syukur
e
e
n
n
n
ne
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
i
g
g
g
g
g
i
i
i
i
i
/d
sehingga
://dpenulis dapat menyelesaikan
://d Efek Pemberian ttp://d
://d skripsi ini yang berjudul
ttp:/
http
http
http
h
Propolis Secara Topikal terhadap Pertumbuhan Jaringan Granulasi pada Luka
.id
.id Sayat Tikus. Skripsi
.id
.id
salah satu syarat
j.ac untuk
j.ac
j.ac ini disusun untuk nememenuhi
j.ac
e
e
e
ne
n
n
n
lib.u
lib.u Universitas
lib.u
lib.upendidikan strata satuigi(S1)
lib.u pada Fakultas Kedokteran
i
i
i
i
menyelesaikan
g
g
g
g
i
i
i
i
/d
/d
/d
/d
/d
ttp:/
ttp:/
ttp:/
ttp:/
ttp:/
h
h
h
h
Jember.
d

ac.i

j.
une
ilib.

.id

ac
nej.

u

ilib.

/dig
ttp:/

j

une

.
gilib
i
d
/
/
:

id
.ac.

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

/dig

ttp:/

Penyusunan skripsi
ini tidak lepas dari bantuan
berbagai pihak, oleh karena
.id
c.id
c.id
a
a
.
.
j.ac
j
j
e
e
e
ne
n
n
n
itu penulis ingin
lib.u
lib.u
lib.u kepada :
lib.umenyampaikan terimaigkasih
i
i
i
i
g
g
g
i
i
i
/d
://d
://d
://d
ttp:/ dr. Bambang Suhariyanto,
1. hProf.
http Fakultas Kedokteran http
http Sp. KK (K) selaku Dekan

Universitas Jember atas segala fasilitas dan kesempatan yang diberikan selama
.id
.id
.id
j.ac
j.ac Jember;
j.ac
menempuh pendidikan
kedokteran di Universitas
e
e
e
ne
n
n
n
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
i
2. dr.p:/Dina
Helianti, M.Kes. selaku
dr. Hairrudin, p://d
/d
://d
://d Dosen PembimbingttpUtama,
htt
h
http
htt
M.Kes. selaku Dosen Pembimbing Anggota dan dr. Cholis Abrori, M.Kes.,

M.Pd.Ked. selakuacdosen
waktu, pikiran,actenaga,
.id
.id
.id penguji yang telah.ameluangkan
j.
j c
j.
e
e
e
ne
n
n
n
lib.u
lib.u
lib.uakhir ini;
lib.u
dan perhatiannya
dalam penulisan itugas
i
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
d
/d
://d
p://d
tp://
ttp:/ Surtiwi dan Ayahanda
httdukungan
httpAgus Subekti tercinta atas
3. hIbunda
moril, materi, ht

petuah, nasehat, doa,
dan semua curahan kasihd sayang yang tak akan pernah
id
.id
.i
.
c
a
j.ac
j.ac
j.
e
e
e
ne
n
n
n
n
putus;
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
i
i
g
g
g
g
g
i
i
i
i
i
/d tante, om, dan seluruh
/d
://d
p://d tiada pernah lelah http://d
4. hNenek,
ttp:/
ttp:/
http keluarga besar lainnyahttyang
memberi kasih sayang, semangat, dan dukungan kepadaku;
d
i
.id
.id
.id
.
5. Adik-adikku Gigih
j.ac Adi
j.acAstiwi dan Febrian Rahman
j.ac Prio Nugroho, PutrineNur
j.ac
e
e
e
ne
n
n
n
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
i
i
g
g
g
g
g
i
i
i
i
i
yang
d
/d
://d
://bersama;
://dberbagi suka dan duka tsaat
://dselalu bisa dijadikan teman
ttp:/
http
h tp
http
http
6. Pujaan hatiku Dinda Ayu Sukma Pangestuti yang senantiasa memberikan cinta,

d

c.i
ej.a

d

ac.i

j.
une
ilib.

/dig

ttp:/

semangat, perhatian,
.id
.idhenti kepadaku;
.iddan kasih sayang yang .tiada
j.ac
j ac
j.ac
e
e
e
ne
n
n
n
7. Saudara-saudaraku,
Mohammad Dany,
lib.u
lib.u dan Teguh
lib.u Erdi Maulana, RezaigRisky
lib.u
i
i
i
i
g
g
g
i
i
i
/d
://d
://d
://d
ttp:/
http
http
http
hPrakoso
yang selalu ada baik
suka maupun duka;

d

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

http

ttp

d

g
://di

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

d

d

j.
une
ilib.

http

http
d

d

ac.i

ac.i

ttp

e

b.un

gili
://di

g
://di

j.
une
ilib.

g
://di

d

ac.i

ac.i

j.
.une
b
i
l
i
g
://di x
http

ac.i

ac.i

ttp

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

e

b.un

ttp

gili
://di

b.un

b.un

b.un

gili
://di

ttp

d

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

http

http
d

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

http

http

e

b.un

gili
://di

g
://di

g
://di

http

ttp

gili
://di

gili
://di

http

http

b.un

b.un

gili
://di

gili
://di

http

d

.id
.id
.id
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
n
n
n
u
u
lib.u
ilib.
ilib.
g
giObes,
gsekelompokku,
gDinda,
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
8.
Rekan
Ketut,
Adi,
Dwi,
Irfan,
Tofan,
dan Wida
/
/
/
/
:
:
:
ttp:
http
http
http
yang telah bersama-sama berkutat dengan tikus di dalam laboratorium
.id
.id
.id
farmakologi; .ac.id
j
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
e
n
n
n
n
u
u
.u
.u
ilib.
ilib. Bagus, Mas
9. Untuk
Bangun, Obes,
Dwi,
gMabesgankz,
g
gilib
gilib Wawan, Ketut, Adi,
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
ttp:
ttp:
hLukman,
http keluarga di perantauan
http telah menjadi saudara dan
Danar, dan Irfan yang
ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

http

e

b.un

gili
://di

http

ini dan memberi warna
dalam perjalanan hidupd ini, semoga kita bisa menjadi
id
.id
.
.i
c
a
j.ac
j.
j.ac
e
e
e
ne
n
n
n
n
kisah klasik
untuk masa depan;
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
i
i
g
g
g
g
g
i
i
i
i
i
/d
/d
/d
://d
://d
10.hTeman-temanku
HYGIEIA h2006
ttp:/
ttp:/
ttp:/ tercinta yang telah berjuang
http bersama-sama demi http
sebuah tujuan mulia;
d
i
.id
.id
.id
.
11. Semua pihak nyang
j.ac
j.acper satu.
j.actidak dapat disebutkannsatu
j.ac
e
e
e
e
ne
n
n
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
i
i
g
g
g
g
g
i
i
i
i
i
juga menerima segala
dari semua
/d
/d
://d
://d
://d kritik dan saran yangttmembangun
:/Penulis
ttp:/
http
h p
http
http
pihak demi kesempurnaan skripsi ini. Akhirnya penulis berharap, semoga skripsi ini

d

c.i
ej.a

d dapat bermanfaat.
.id
j.ac
e
n
.u
gilib
i
d
/
/
:
http

g
://di

ttp

d

c.i
ej.a

Jember, Juni 2010

d

d

d

d

d

j.
une
ilib.

d

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

http

ttp

d

g
://di

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

http

d

d

j.
une
ilib.

http

http
d

d

ac.i

ac.i

ttp

e

b.un

gili
://di

g
://di

j.
une
ilib.

g
://di

d

ac.i

ac.i

j.
.une
b
i
l
i
g
://di xi
http

e

b.un

gili
://di

http

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

http

http

ttp

d

g
://di

g
://di

g
://di

http

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

http

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

http

http

ttp

d

g
://di

g
://di

g
://di

http

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

http

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

http

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

http

ttp

ttp

d

g
://di

g
://di

http

http

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

g
://di

g
://di

http

ac.i

d

ac.i

j.
une
ilib.

un
ilib.

http

ttp

http

Penulis

d

c.i
ej.a

e

b.un

gili
://di

http

http

d

g
://di

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

un
ilib.

g
://di

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

c.i
ej.a

un
ilib.

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

e

b.un

ttp

gili
://di

b.un

b.un

b.un

gili
://di

ttp

d

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

d

g
://di

d

d

ttp

id
.ac.

j

une

d

j.
une
ilib.

http

ttp

e

b.un

gili
://di

g
://di

http

http
.id
Halaman
j.ac
e
n
lib.u

d

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
une
ilib.

dig
digi
dig
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
HALAMAN
SAMPUL..............................................................................
i
htt
htt
htt

g
://di

.
gilib
i
d
/
/
:

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

http

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

g
://di

g
://di
http DAFTAR ISI

http

d

ac.i

j.
une
ilib.

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

http

ac.i

j.
une
ilib.

http

http

g
://di

http

ttp

gili
://di

gili
://di

http

http

b.un

b.un

gili
://di

gili
://di

e

b.un

gili
://di

http

HALAMAN JUDUL ................................................................................. ii
.id
.id
.id
LEMBAR PERSEMBAHAN
.................................................................
iii
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
n
n
n
.u
.u
.u
gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
MOTTO
...................................................................................................
iv
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http
LEMBAR PERNYATAAN ...................................................................... v

d LEMBAR PEMBIMBING
viac.id
.id
.id ......................................................................
j.
j.ac
j.ac
e
e
e
n
n
n
.u vii
.u
b
b
i
i
LEMBARigPENGESAHAN.....................................................................
l
l
lib.u
i
i
i
dig
dig
d
tp://
tp://
tp://
t
t
t
h
h
h
RINGKASAN......................................................................................... viii

e

b.un

gili
://di

http

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

d

c.i
ej.a

b.un

gili
://di

ttp

PRAKATA ................................................................................................ x
.id
.id
.id
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
n
n
n
DAFTAR ISIb...........................................................................................
xii
.u
.u
.u
gilib
gilib
gili
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
: TABEL ...................................................................................
DAFTAR
xv
http
http
http

DAFTAR GAMBAR.............................................................................. xvi
.id
.id
.id
.id DAFTAR LAMPIRAN
xvii
j.ac
j.ac
j.ac .........................................................................
j.ac
e
e
e
e
n
n
n
n
.u
.u
.u
.u
gilib
gilib
gilib
gilib
i
i
i
i
BAB
1.
PENDAHULUAN
.......................................................................
1
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
ttp:
http
http
http
1.1 Latar Belakang ...................................................................... 1

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

1.2 Rumusan cMasalah
..................................................................
. 3 c.id
.id
.id
j.a
j.ac
j.a
e
e
e
n
n
n
u
u
u
.
.
.
1.3gTujuan
Penelitian .....................................................................
3
lib
lib
lib
digi
digi
di i
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
t
htt
htt 1.4 Manfaat Penelitianht................................................................
....3

BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA .............................................. ................. 4
d
.id
.id
ac.i
j4.ac
j.ac
j.....................................................................................
e
e
e
2.1
Propolis
n
n
n
n
.u
.u
.u
.u
gilib
gilib
gilib
gilib
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
: ..........................................................
: 2.1.1 Komposisi Propolis
4
ttp:
http
http
http
2.2 Inflamasi ................................................................................ 6
.id
.id
.id
.id
2.2.1 Tanda-tanda
Inflamasi ......................................................
j7.ac
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
e
n
n
n
n
u
.u
.u
.u
ilib. Luka dan Penyembuhan
gilib
gilib....................... .............................
g2.2.2
gilib
7
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
ttp:
http
http
http
2.2.3 Prinsip-prinsip Penyembuhan Luka............. ...................... 8

e

b.un

gili
://di

http

e

b.un

gili
://di

http

e

b.un

gili
://di

http

e

b.un

gili
://di

http

d

c.i
ej.a

d

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

d

g
://di

j.
une
ilib.

d

ttp

g
://di

ttp

http

e

b.un

gili
://di

http

d

d

ac.i

ac.i

g
://di

e

b.un

gili
://di

d

http

j.
une
ilib.

http

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

://

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

ac.i

j.
.une
b
xii
i
l
i
dig

http

http

ttp

ttp

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

e

b.un

ttp

gili
://di

b.un

b.un

b.un

gili
://di

ttp

d

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

http

http
d

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

http

http

e

b.un

gili
://di

g
://di

g
://di

http

ttp

gili
://di

gili
://di

http

http

b.un

b.un

gili
://di

gili
://di

http

.id
.id
.id
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
n
n
n
u
.u
.u
ilib.
gilibLuka.......... ............ ...................
g2.2.4
gilib 10
i
i
i
d
d
d
/
/
/
Fase-fase
Penyembuhan
/
/
/
:
:
:
http
http
http
2.3 Jaringan Granulasi............................................................... 15
.id Jaringan Granulasi...
.id
2.3.1 Komponen
.....................................
15.ac.id
j.ac
j
j.ac
e
e
e
n
n
n
.uRegulasi Jaringan Granulasi...........................................
.u 16
.u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
2.3.2
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
t
t
t
t
http 2.4 Kerangka Konseptual
h
h
Penelitian .......................................... 18

2.5 Hipotesis ..................................................................................
19 d
id
id
.i
.
.
c
c
a
a
j.ac
j.
j.
e
e
e
n
n
n
n
BAB 3. METODE
.u 20
.u
.u PENELITIAN ............................................................
.u
gilib
gilib
gilib
gilib
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
p:
penelitian ...................................20
ttp:
http
http 3.1 Jenis, Tempat, dan
httWaktu
3.1.1 Jenis Penelitian ................................................................. 20
d
i
.id
.id
.id
.
3.1.2 n
Tempat
21
j.ac
j.ac
j.ac Penelitian .............................................................
j.ac
e
e
e
e
n
n
n
u
.u
.u
.u
ilib. Waktu Penelitian ..............................................................
gilib 21
gilib
g3.1.3
gilib
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
ttp:
http
http
http
3.2 Identifikasi Variabel Penelitian .............................................21

e

b.un

gili
://di

http

e

b.un

gili
://di

http

d

c.i
ej.a

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

d

c.i
ej.a

b.un

gili
://di

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

.id

ac
nej.

b.u

gili
://di

ttp

d

c.i
ej.a

b.un

gili
://di

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

3.2.1 Variabel
21 c.id
.id
.id Bebas .................................................................
j.a
j.ac
j.ac
e
e
e
n
n
n
u
u
u
.
.
.
3.2.2
lib 21
lib
lib Variabel Terikat ................................................................
digi
digi
digi
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
htt
htt
htt
3.2.3 Variabel Terkendali
..........................................................
21
3.3 Defenisi Operasional Penelitian .............................................22
.id
.id
.id
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
3.3.1
Propolis..............................................................................
22
n
n
n
.u
.u
.u
gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
: 3.3.2 Luka Sayat........................................................................
22
http
http
http
3.3.3 Pertumbuhan Jaringan Granulasi....................................... 22
.id
.id
c.id
3.4 Alat dan
22
j.ac
j.ac
j.aBahan........................................................................
e
e
e
n
n
n
u
.u
.u
ilib. Alat....................................................................................
gilib 22
gilib
g3.4.1
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http
3.4.2 Bahan................................................................................. 23
3.5 Sampel Penelitian
................................................
.................. 23 c.id
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
ej.a
e
e
n
n
n
u
u
u
.
.
.
3.5.1
Kriteria
Sampel..................................................................
23
gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
p:
http
htt.................................................................
http
3.5.2 Jumlah Sampel
24
3.6 Dosis Pemberian Propolis........................................................ 24
.id
.id
c.id
j.ac
j.ac
j.aPenelitian
e
e
e
3.7 Prosedur
.................................................................
24
n
n
n
.u
.u
.u
gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
24
:
:
: 3.7.1 Tahap Persiapan................................................................
http
http
http
3.7.2 Tahap Pengelompokan...................................................... 25
.id
.id
.id
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
n
n
n
.u
.u
b.u
gilib
gilixiii
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http

d

ttp

g
://di

d

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

d

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

http

e

b.un

gili
://di

http

e

b.un

gili
://di

http

e

b.un

gili
://di

http

e

b.un

gili
://di

http

e

b.un

gili
://di

http

e

b.un

gili
://di

http

e

b.un

gili
://di

http

d

ac.i

ac.i

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

e

b.un

ttp

gili
://di

b.un

b.un

b.un

gili
://di

ttp

d

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

http

http
d

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

http

http

e

b.un

gili
://di

g
://di

g
://di

http

ttp

gili
://di

gili
://di

http

http

b.un

b.un

gili
://di

gili
://di

http

.id
.id
.id
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
n
n
n
u
.u
.u
ilib.
gilib
g3.7.3
gilib 25
i
i
i
d
d
d
/
/
/
Tahap
Perlakuan................................................................
/
/
/
:
:
:
http
http
http
3.7.4 Tahap Pengambilan Jaringan dan Pembuatan Sediaan
.id Histopatologi. ...................................................
.id
Jaringan
26.ac.id
j.ac
j
j.ac
e
e
e
n
n
n
.uCara Pemeriksaan Hitopatologi.........................................
.u 26
.u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
3.7.5
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
t
t
t
t
http 3.8 Analisis Data...........................................................................
h
h
26

3.9 Alur Penelitian
.......................................................................
. 27 d
id
id
.i
.
.
c
c
a
a
j.ac
j.
j.
e
e
e
n
n
n
n
BAB 4. HASIL
.u 28
.u
.uDAN PEMBAHASAN.....................................................
.u
gilib
gilib
gilib
gilib
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
28
ttp:
http
http 4.1 Hasil Penelitian.........................................................................
http
4.1.1 Gambaran Histopatologi ................................................. 28
d
i
.id
.id
.id
.
4.1.2 n
Data
30
j.ac
j.ac
j.acPenelitian ...............................................................
j.ac
e
e
e
e
n
n
n
u
.u
.u
.u
ilib. Analisis Data ..................................................................
gilib 31
gilib
g4.1.2
gilib
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
ttp:
http
http
http
4.2 Pembahasan............................................................ . .................34

e

b.un

gili
://di

http

e

b.un

gili
://di

http

d

c.i
ej.a

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

d

c.i
ej.a

b.un

gili
://di

ttp

4.2.1 Pertumbuhan
Jaringan Granulasi cHari
.id ke-1 ..................... 36.ac.id
.id
j
j.a
j.ac
e
e
n
n
.une37
.u
.uPertumbuhan Jaringan iGranulasi
b
b
b
i
i
i
4.2.2
Hari
ke-3
.....................
l
l
l
i
i
g
ig
ig
://di
p://d
p://d
t
t
t
t
h
h
http
4.2.3 Pertumbuhan Jaringan Granulasi Hari ke-7 ..................... 38
BAB 5. KESIMPULAN DAN SARAN............................... ......................42
.id
.id
.id
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
5.1Kesimpulan.................................................................................42
n
n
n
.u
.u
.u
gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
. ................................................42
http
http
http 5.2 Saran........................................

DAFTAR PUSTAKA................................. ................................................43
.id
.id
.id
.id LAMPIRAN ............................................................................................
45
j.ac
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
e
n
n
n
n
.u
.u
.u
.u
gilib
gilib
gilib
gilib
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
ttp:
http
http
http

d

j.
une
ilib.

d

d

j.
une
ilib.

d

d

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

d

g
://di

d

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

ttp

g
://di

http

e

e

b.un

gili
://di

d

ac.i

e

b.un

gili
://di

g
://di

http

http

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

d

j.
une
ilib.

d

d

ac.i

ac.i

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

http

http

d

://

http

http

ttp

e

b.un

gili
://di

b.un

http

j.
.une
b
xiv
i
l
i
dig

http

ac.i

j.
une
ilib.

ac.i

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

gili
://di

g
://di

http

http

ttp

d

g
://di

g
://di

g
://di

http

http

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

d

http

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

http

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

http

http

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

g
://di

ttp

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

e

b.un

ttp

gili
://di

b.un

b.un

b.un

gili
://di

ttp

d

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

d

g
://di

http
d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

http

ht

e

b.un

gili
://di

g
://di

.id
j.ac
e
n
.u
gilib TABEL
i
d
/
DAFTAR
/
tp:

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

http

ac.i

j.
une
ilib.

http

http

g
://di

http

ttp

gili
://di

gili
://di

http

http

b.un

b.un

gili
://di

gili
://di

http
d

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

g
://di

http

http

.id
.id
.id
Halaman
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
n
n
n
.u
.u
.u
Tabel 2.1diKomposisi
Kimia Propolisd...............................................................5
gilib
gilib
gilib
i
i
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http4.1 Nilai rata-rata dan standar
http
http deviasi pengukuran ketebalan
Tabel

jaringan granulasi
..........................................................................30
id
.id
.
.id
c
a
j.ac
j.
j.ac
e
e
e
n
n
n
n
Tabel 4.2 One-Sample
Kolmogorov-Smirnov
.u
.u
.u
.u Test..........................................31
gilib
gilib
gilib
gilib
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
Tabel
ttp:
http
http4.3 Uji Homogen..................................................................................32
http
Tabel 4.4 Uji parametrik anova .....................................................................32
d
i
.id
.id
.id
.
Tabel 4.5 Hasil uji
LSD
j.ac antara kelompok nej.ac
j.ac ketebalan jaringan granulasi
j.ac
e
e
e
n
n
n
.u
.u
.u
.u
gilib
gilib ...................................................33
gilib dan kelompok perlakuan
gilib
i
i
i
i
kontrol
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
ttp:
http
http
http

e

b.un

gili
://di

http

d

c.i
ej.a

d

j.
une
ilib.

d

d

j.
une
ilib.

d

d

j.
une
ilib.

d

d

j.
une
ilib.

d

d

j.
une
ilib.

d

d

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

d

g
://di

d

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

d

ttp

e

b.un

gili
://di

g
://di

http

http

j.
une
ilib.

g
://di

d

ac.i

j.
une
ilib.

d

d

ac.i

ac.i

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

http

http

://

e

b.un

gili
://di

g
://di

j.
.une
b
xv
i
l
i
dig

http

http

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

ac.i

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

http

http

ttp

http

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

g
://di

g
://di

g
://di

g
://di

d

ac.i

j.
une
ilib.

http

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

http

http

ttp

http

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

g
://di

g
://di

g
://di

g
://di

d

ac.i

j.
une
ilib.

http

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

d

http

http

ttp

e

b.un

gili
://di

http

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

g
://di

d

ac.i

j.
une
ilib.

http

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

g
://di

http

http

ttp

d

g
://di

g
://di

g
://di

http

http

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

d

http

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

http

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

http

http

ttp

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

g
://di

ttp

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

e

b.un

gili
://di

j.
une
ilib.

ttp

g
://di

e

b.un

ttp

gili
://di

b.un

b.un

b.un

gili
://di

ttp

d

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

g
://di

g
://di

d

g
://di

d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

http
d

ac.i

j.
une
ilib.

g
://di

ttp

d

d

ac.i

ac.i

j.
une
ilib.

j.
une
ilib.

http

.id
j.ac
e
n
.u
gilibGAMBAR
i
d
/
DAFTAR
/