KEMAMPUAN MAHASISWA PPL BIOLOGI TAHUN AJARAN 2011/2012 DALAM PENERAPAN PEMBELAJARAN SAINS DI SMP NEGERI JEMBER

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/


giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u

b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i

l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u

b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.

.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id

.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.

j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d

aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt


d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t

t
hhtt

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d

/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

KEMAMPUAN MAHASISWA PPL BIOLOGI TAHUN AJARAN 2011/2012
DALAM PENERAPAN PEMBELAJARAN SAINS
DI SMP NEGERI JEMBER

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
SKRIPSI
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

diajukan guna melengkapi tugas akhir dan memenuhi salah satu syarat untuk
menyelesaikan jpendidikan
ca.cid.idBiologi (S1)
ca.cid.id di Program Studi Pendidikan
a
a
.
.
j
e j.
eej. mencapai gelar Sarjana.Pendidikan
undan
une
b un
b.un

idgiigliilib.
d
/
/
:
/
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

h

h

idgiigliilib.
d
/
/
:
/
hthtp
ttp:/
oleh

Rina Wulandari
NIM 070210193159

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

PROGRAM STUDI PENDIDIKAN BIOLOGI
JURUSAN PENDIDIKAN MIPA
d.id
FAKULTAScKEGURUAN
DAN ILMU PENDIDIKAN
ca.cid.id
a
aj.a.ciUNIVERSITAS
.
.
j
j
.
e
e
JEMBER
ne
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
2012
i
i
ig il
ig il

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

://d/dig
hthtp
ttp:/

://d/dig
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
n
KEMAMPUAN.uMAHASISWA
PPL BIOLOGI
nej.
nej.
nej. AJARAN 2011/2012
nej.
.bu.n
.bu.TAHUN
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
PENERAPAN PEMBELAJARAN
SAINS
ili
idgigili
idgigDALAM
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
DI SMPhNEGERI
JEMBER
thttp
p
hthttp
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
SKRIPSI
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

diajukan guna melengkapi tugas akhir dan memenuhi salah satu syarat untuk
menyelesaikan jpendidikan
ca.cid.idBiologi (S1)
ca.cid.id di Program Studi Pendidikan
a
a
.
.
j
e j.
eej. mencapai gelar Sarjana.Pendidikan
une
undan
b un
b.un

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
aj.ca.ci .id Rina Wulandari ej.aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
NIM
070210193159
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

h

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

idgiigliilib.
d
/
/
:
/
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

idgiigliilib.
d
/
/
:
/
hthtp
ttp:/
oleh

PROGRAM STUDI PENDIDIKAN BIOLOGI
JURUSAN PENDIDIKAN MIPA
d.id
FAKULTAScKEGURUAN
DAN ILMU PENDIDIKAN
ca.cid.id
aj.a.ciUNIVERSITAS
a
.
.
j
j
.
e
e
JEMBER
nej
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
2012
i
i
ig il
ig il

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

://d/dig
hthtp
ttp:/

://d/dig
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
i
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
e syukur Alhamdulillahbsaya
e
ne
ne
ndan
npanjatkan
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
Sembah
sujud
kepada Allah iSWT
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
atas
karunia
yang
telah
diberikan,
serta
Sholawat
dan
Salam
atas
Nabi
Muhammad
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp

h

PERSEMBAHAN

SAW, dengan rasa syukur Alhamdulillah skripsi ini saya persembahkan kepada:

ca.cid.id 1.
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
2.
p

idid
Allah S.W.T yang telah
ridho, nikmat.adan
yang tak
id
c.cid.karunia-Nya
.ac.c.memberikan

ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
eej.
e
e
n
nej. ini dengan petunjuk-Nya;
nej.
.bu.skripsi
.bu.n
unpenulis
u
u
bli.bu.n
b
b
terhinggagsehingga
dapat menyelesaikan
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idigi
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
S.A.W yang telah memberikan
petunjuk dan sebagai
bagi
tp
hRasulullah
hthttp
hthtpanutan
kehidupan;

d
d
.cid.idcinta dan kasih yang .ac.cid.id
Ayahanda
aj.ca.ci .id 3. Ibunda Supartik dan
aj.ca.ci .id Alm. Muslimin tercinta,
aj.caatas
.
.
.
jej.a
j
j
j
e
e
e
e
n
n
n
n
e
e
e
u
u
u
u
n
n
n
n
.
.
.
.
u
u
u
u
b
b
b
b
.
.
.
.
i
i
i
i
senantiasa
memberikan
do’a
dan
kasih
sayangnya
serta
dukungan
moril
dan
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
d
d
d
/
/
/
/
//:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
thtp
p
takkan pernah berhenti
pun
hthtp
hmateriil
hthtp
ttpsedetik
ttp: untuk keberhasilanku, serta
ttpAnanda

h

berusaha untuk membahagiakan kalian di dunia maupun di akhirat;

ca.cid.id 4.
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
5.

ca.cid.id
a
.
j
e
e
e
j.
n
nej.
nej.
nebersama-sama;
.bu.n
.bu.n
.butawa
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
mengisi icanda
i
i
i
gigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
thttp Samsul Sabani, terimakasih
do’a,
hthatas
hNinin
ttp segala cinta, kasih sayang,hdukungan
d

d

.i d
.i id adikku Rini Ayuningtyas
kakakku Samsul Arifin
yang telah
j.acac.itersayang
j.acac.dan

h

kesabaran dan nasihat yang diberikan untuk membuatku agar tetap kuat

d
d
d
ca.cid.id
aj.ca.ci .id menyelesaikan karya
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
ajini;
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
e
n
e
ne
ne
nTaman
ne
.bu.n
.bu.n
.buPerguruan
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
6.
guru-guruku
sejak
Kanak-kanak
sampai
Tinggi
yang
terhormat,
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
atas semua ilmunya h
yang
hhttp
hterimakasih
httptiada batas;
http

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

h

h

7. Almamater yang kubanggakan Program Studi Pendidikan Biologi, Fakultas

id

id

Keguruan dan Ilmu
.a.ca.c.id Universitas Jember.ej.a.ca.c.id
ejPendidikan,

nej
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

nej
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
ii igiliib
ig li
/:d
/
d
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Jadikanlah
sabar
dan
shalat
sebagai
penolongmu.
Dan
sesungguhnya
yang
demikian
p
hhttp
hhttp
hhttp

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
j.
n
Kekurangan
nej. adalah kelebihan yang
neditampilkan.
nej.
.bu.n
.butidak
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
2)
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
(Hitam Putih
Trans7)
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

MOTO

itu sungguh berat, kecuali bagi orang-orang yang khusyu.
(Terjemahan Surat Al-Baqarah (2) : 45) 1)

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
1
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Rhieyanto.
Dalam
http://www.nusantaraku.org/forum/religious-talk/12943-terjemahan-al-quranp
hhttp
hhttp
h ttp
surat-al-baqarah.html.
[25 Januari 2012]. h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

2

Hitam Putih Trans7. 2011

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
iii//digigili
: /d
p
t
hthttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

“Kemampuan
id
ca.cid.id Menyatakan dengan sesungguhnya
ca.cid.id bahwa karya ilmiah j.yang
ca.cid.berjudul
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
u.n
nej.
nej.Tahun Ajaran 2011/2012
nej. Penerapan Pembelajaran
nej.
.bu.n
.Biologi
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Mahasiswa
PPL
dalam
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Sains
hasil karya sendiri,
jika
p
p
p
hthtditpSMP Negeri Jember” adalah
hthttbenar-benar
hthttkecuali

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

PERNYATAAN

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
u.n
ne tangan di bawah ini:ilib.bu.n
ne
.bbertanda
u
u
b
Saya yang
i
l
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
nama
:
Rina
Wulandari
t
t
hhtt
hhtt
NIM

: 070210193159

dalam pengutipan substansi disebutkan sumbernya, dan belum pernah diajukan pada

d
dd jiplakan. Saya bertanggungjawab
d
d
bukan
atas keabsahan j.ac.cid
aj.ca.ci .id institusi manapun, serta
aj.ca.ci .ikarya
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
a .i
.
e
e
e
e
j
n
n
n
n
e
e
e
e
n
n dijunjung tinggi. ilib.bu.un
bli.bu.uharus
iibli.bu.usesuai
dan kebenaran
dengan sikap ilmiah
liibli.bu.un
lisinya
liiyang
i
i
i
g
g
g
idgigili
i
i
i
g
g
d
d
d
ig
i
i
/
/
/
/
//:d
/
/
d
d
d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
tp
thtp
p
p:
pernyataan ini saya
hthtp
hthbuat
ttp: tekanan
ttDemikian
ttp: dengan sebenarnya, tanpahadanya

h

dan paksaan dari pihak manapun serta bersedia mendapat sanksi akademik jika

ca.cid.id ini tidak benar. j.aca.cid.id
ca.cid.id ternyata dikemudian harij.apernyataan
a
.
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
//:d
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
p
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

Jember, 31 Januari 2011

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

je.aj.ac
e
n
u
igliibli.b.un
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ivdiggili
// /di
:
p
t
hthttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

id

.
Yang menyatakan,
j.acac.id

e
n
ej.
u
n
.
u
b
.
i
idgiigl ilib
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:

Rina Wulandari
NIM 070210193159
c.id.id

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

SKRIPSI

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
KEMAMPUAN
MAHASISWA
PPL
BIOLOGI
TAHUN
AJARAN
2011/2012
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp
DALAM PENERAPAN PEMBELAJARAN SAINS
DI SMP NEGERI JEMBER

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
Oleh
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
Rina
Wulandari
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hh070210193159
tt
NIM

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
Dosen Utama
/
p
t
t
hhtt

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p://:d
/
/
Sulifah Aprilya H., S.Pd.,M.Pd.
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

h

Dosen Anggota

Pembimbing

:

Dr. Iis Nur Asyiah, S.P, M.P.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
v igiliib
ig li
/:d
/
d
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
u.n
u.n
ne
ne
ne
ne Tahun Ajaran 2011/2012
.bu.n
.bu.n
.b”Kemampuan
.bBiologi
u
u
u
u
Skripsi berjudul
Mahasiswa PPL
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
d
//:diuji
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
dalam
Penerapan
Pembelajaran
Sains
di
SMP
Negeri
Jember".
Telah
dan
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp

h

PENGESAHAN

disahkan oleh Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Jember pada:

: Selasa .ac.cid
id
ca.cid.id hari
ca.cid.id
ca.cid.id
.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
j
a
e
e
e
e
n
nej.
nej. 2012
nej.
nej.
.bu.n
.buJanuari
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
tanggal
:
31
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
tempat
: Fakultas Keguruan dan
Jember
p
tp Pendidikan Universitas h
hthttp
hthtIlmu

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
Ketua,
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne Sekretaris,
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

h

ca.cid.id
ca.cid.id Dr. Hj. Dwi Wahyuni M.Kes
a
a
.
.
j
j
.
e
e
NIP 19600309 198702
n2ej002
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/
//:d
:
/
/
/
/
p
t
p
hthttp

.cid.idAsyiah, S.P, M.P.
ca.cid.id
caNur
Dr. jIis
a
a
.
.
j
e
j.
neej.
n
NIP
2 008
ne197930614200801
ib.u.un
ib.u.u

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

Penguji I,

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
Sulifah
hhttAprilya H, S.Pd. M.Pd.
NIP 19790415 200312 2 003

Tim Penguji

idgiigl ilib
d
/
/
:
/
hthtp
ttp:/

idgiigl ilib
d
/
/
:
/
hthtp
ttp:/

h

Penguji II,

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
Dr. Jekti Prihatin,
t
hhtM.Si
hhtt

h

NIP 196510091991032001

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
Mengesahkan, uneej.
nej.
.bu.n
u
b
.un
i
l
i
igliibli.bJember
i
l
g
g
i
i
i
g
d
d
Dekan
FKIP
Universitas
i
i
:// /d
:// /d
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
ca.cid.id
ajDrs.
a
.
.
j
j
.
.
e
e
Imam Muchtar, SH., u
n
nej
ne
.bu.n
.bM.Hum.
u
u
b
b
.
i
i
l
l
i
i
NIP
19540712
198003
1
005
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
vi
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
e
ne
ne
nAjaran
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Kemampuan iliMahasiswa
PPL Biologi Tahun
2011/2012 dalam
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
il
idgPembelajaran
idgigNegeri
idgigil
idgigil
igil
/:d
Penerapan
Sains dip:SMP
Jember; Rinap:/Wulandari,
//:d
//:d
//:d
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
t
t
t
t
t
t
p
hhttp
hhttp Keguruan
ttp Pendidikan Biologi Fakultas
070210193159;
2007: 119 halaman:hh
Jurusan

h

RINGKASAN

dan Ilmu Pendidikan Universitas Jember.
Guru biologi adalah guru sains yang memiliki karakteristik khusus, yaitu ruh
berupa hakikat sains. Pembelajaran sains memiliki kekuatan untuk membangun
kemampuan berpikir siswa yang dapat dikembangkan melalui kegiatan inkuiri sains.
Fakta di lapangan selama kegiatan PPL yang dilakukan pada semester genap tahun
ajaran 2011/2012 ada beberapa hal yang perlu dicatat dalam merancang RPP yang
dibuat mahasiswa PPL Biologi, yaitu pemilihan materi yang bersifat kontekstual
hanya pada saat apersepsi, pemilihan sumber atau media pembelajaran pada
umumnya menggunakan buku siswa sebagai acuan pembelajaran utama, metode yang
paling banyak digunakan adalah ceramah dan diskusi. Biologi merupakan salah satu
kelompok sains yang dalam pembelajarannya melibatkan siswa berpikir aktif dan
kreatif dalam pembelajarannya. Oleh sebab itu, kenyataan di lapangan sangat jauh
berbeda dengan apa yang diharapkan.
Penelitian ini bertujuan untuk mengetahui kemampuan mahasiswa PPL dalam
merancang Rencana Pelaksanaan Pembelajaran (RPP) Biologi di SMP Negeri.
Penelitian ini dilakukan dengan metode deskriptif yang dilaksanakan pada semester
ganjil tahun ajaran 2011/2012, dengan metode pengumpulan data dokumentasi
(RPP). Penilaian RPP ini dilakukan secara acak tanpa melihat kompetensi dasar yang
menekankan pada kegiatan inkuiri dan tanpa melihat materi pembelajaran yang akan
disampaikan.
Hasil penelitian menunjukkan kemampuan mahasiswa PPL dalam merancang
Rencana Pelaksanaan Pembelajaran (RPP) Biologi berdasarkan hasil daftar indikator
pedoman pemberian skor penilaian RPP (Lampiran C.2 PP1 dan PP2). Aspek
perumusan indikator sesuai dengan KD persentase tertinggi pada skor kriteria 3

vii

sebesar 41% dan skor kriteria 4 sebesar 57%. Aspek perumusan tujuan pembelajaran
sesuai dengan indikator pembelajaran

persentase tertinggi pada skor kriteria 4

sebesar 83%. Aspek perumusan tujuan pembelajaran sesuai dengan KD persentase
tertinggi pada skor kriteria 3 dan 4 dengan persentase sebesar 41% dan 57%. Aspek
penggunaan kata kerja operasional dalam perumusan tujuan pembelajaran paling
banyak menggunakan kata kerja operasional menjelaskan sebesar 87%.
Aspek kesesuaian materi pembelajaran dengan tujuan pembelajaran
persentase tertinggi pada skor kriteria 4 sebesar 85%. Aspek kesesuaian materi
pembelajaran dengan alokasi waktu persentase tertinggi pada skor kriteria 3 sebesar
94%. Aspek penghubungan materi pembelajaran dengan penerapan sehari-hari
persentase tertinggi sebesar 67% pada skor kriteria 3. Aspek pengintegrasian materi
pembelajaran dengan prinsip kerja ilmiah persentase tertinggi pada skor kriteria 3
sebesar 83%. Aspek pembelajaran dengan menerapkan kemampuan berpikir kreatif
untuk setiap konsep yang diajarkan persentase tertinggi pada skor kriteria 3 sebesar
94%. Aspek pengintegrasian keterampilan dasar laboratorium persentase tertinggi
pada skor kriteria 1 sebesar 74%. Pemilihan materi pembelajaran persentase materi
pembelajaran yang bersifat kontekstual dan teoritis masing-masing sebesar 54% dan
46%.
Aspek kesesuaian sumber atau media pembelajaran dengan tujuan
pembelajaran persentase tertinggi pada kriteria 4 sebesar 83%. Aspek kesesuaian
sumber atau media pembelajaran dengan materi ajar persentase tertinggi pada kriteria
4 sebesar 94%. Aspek kesesuaian sumber atau media pembelajaran dengan
karakteristik

siswa, persentase tertinggi pada kriteria 4 sebesar 94%. Pemilihan

sumber atau media pembelajaran persentase yang dicapai sebesar 93% memilih buku,
penggunaan media asli mahasiswa PPL Biologi sebesar 11%, pemilihan media
pembelajaran yang banyak digunakan adalah LCD sebesar 28%. Aspek kesesuaian
strategi atau metode pembelajaran dengan tujuan pembelajaran persentase tertinggi
terdapat pada skor kriteria 3 sebesar 43% dan skor kriteria 4 sebesar 57%. Aspek

viii

kesesuaian strategi atau metode pembelajaran dengan materi ajar persentase pada
skor kriteria 4 sebesar 78%. Aspek metode yang digunakan dalam pembelajaran sains
di sekolah persentase sebesar 54% pada skor kriteria 3. Metode diskusi dan metode
ceramah dengan masing-masing persentase sebesar 89% dan 59%, sebesar 15%
melakukan kegiatan eksperimen, observasi serta demonstrasi. Kelengkapan skenario
atau kegiatan pembelajaran persentase tertinggi terdapat pada skor kriteria 4
persentase sebesar 63%.
Kesimpulan dari hasil penelitian bahwa kemampuan mahasiswa PPL dalam
merancang Rencana Pelaksanaan Pembelajaran (RPP) Biologi sudah baik hanya saja
dalam menerapkan pembelajaran sains masih kurang. Hal ini disebabkan, karena pada
penilaian RPP yang sudah dilakukan tidak melakukan pemilahan terhadap KD yang
hanya menekankan pada kegiatan inkuiri sehingga pembelajaran sainnya masih
kurang. Hal ini tampak sebagaian besar RPP yang dibuat mahasiswa PPL Biologi
masih banyak menggunakan konsep dalam pembelajarannya sebesar 87%, metode
yang paling banyak digunakan adalah diskusi dan ceramah dengan persentase
masing-masing sebesar 89% dan 59%, materi pembelajaran tidak mengintegrasikan
keterampilan dasar laboratorium sebesar 74% serta penggunaan media asli biologi
sebagai media pembelajaran sebesar 11%.
.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ix
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
e
ne
ne
ne
nkehadirat
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
Denganilibmengucapkan
syukur Alhamdulillah
Allah S.W.T ilyang
b
b
b
i
i
i
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
telah
memberikan
rahmat
serta
hidayah-Nya
kepada
penulis,
sehingga
penulis
dapat
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp

h

.cid.id
Tahun
Pembelajaran
ca.cid.id Mahasiswa PPL Biologi
ca.cid.id Ajaran 2011/2012 dalam
caPenerapan
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
ej.
nej.
nJember”.
nepenulisan
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Sains
di
SMP
Negeri
Ada
pun
tujuan
daripada
skripsi
ini
adalah
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
sebagai
p
hthttpsalah satu syarat untuk memenuhi
hthttp salah satu syarat dalamhthmenyelesaikan
ttp

h

PRAKATA

menyelesaikan penulisan serta penyusunan skripsi ini dengan judul “Kemampuan

studi strata satu Program Studi Pendidikan Biologi, Jurusan Pendidikan Matematika

d
d
did
Keguruan dan Ilmu
ca.cid.id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id dan Ilmu PengetahuaneAlam,
aj.ca.ci .Fakultas
ajPendidikan.
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
ne
ne
ne ini penulis mengucapkan
neterimakasih yang sebesar.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
Dalam
kesempatan
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
besarnya
p
hhttp
hhttpatas bantuan serta bimbingan
hhkepada:
ttp

h

1. Drs. H. Imam Muchtar, SH, M.Hum selaku Dekan Fakultas Keguruan dan Ilmu

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
2.
l
i
idgigili
//:d
p //

d
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
a
e
e
ne
nej.
nej. MIPA FKIP Universitas
nej. selaku Ketua JurusaniliPendidikan
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
Dra. Sri ig
Astutik
l
liibli.bu.uM.Si
i
i
idgigili
idgigili
ig
/:d
/:d
/:d
/
/
/
d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
hthttp
hthttp
hJember;
.ci .id
Pendidikan Universitas
j.acJember;

h

3. Dr. Suratno, M.Si selaku Ketua Program Studi Pendidikan Biologi Fakultas

d
d
d
d
aj.ca.ci .id Keguruan dan IlmuejPendidikan
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id Universitas Jember;ej.aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
e
e
e
u.n
ne
nDosen
ne H.,S.Pd., M.Pd. iselaku
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bAprilya
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
4.
Ibu
Sulifah
Pembimbing
I
atas
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
dalam membimbing
hhhingga
hkesabarannya
ttp terselesaikannya skripsihini;
http
http

h

5. Dr. Iis Nur Asyiah, S.P., M.P. selaku Dosen Pembimbing II atas bantuan dan

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
6.
idgigili
//:d
p //

id

ca.cid.id
a
.
j
e
e
e
j.
j.
nej.
nePembimbing
neH.,
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
Ibu Sulifah
Aprilya
S.Pd.,
M.Pd.
selaku
Dosen
Akademik
atas
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp dan nasihatnya dalam membimbing
tp ini;
hbantuan
hthtskripsi
hthttp
hingga terselesaikannya
id

.
.c.id ini;
nasihatnya dalam membimbing
j.acac.id hingga terselesaikannya
j.acaskripsi

h

7. semua dosen FKIP Pendidikan Biologi, atas semua ilmu yang diberikan semoga

id

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
8.
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
.
e
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
Bapak dTamyis
selaku
teknisi
laboraturium
di
Program
Studi
Pendidikan
Biologi,
i
i
i
g il
idgigil
idgigil
:p//://idig
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hFakultas
hhtt Universitas Jember; hhtt
Keguruan dan Ilmu Pendidikan,
htt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
xigigili
/:d
/
d
:
/
/
p
t
hthttp

h

id

c. id dan bekal kehidupanj.dunia
c. id
akan menjadi berkah
.ac.
ej.aselamanya
e a.ac. dan akhirat;

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

9. mahasiswa

PPL Biologi selaku responden dari SMPN 1 Jember, SMPN 3

d
d
d.id SMPN 7 Jember.
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id Jember, SMPN 6 Jember
aj.ca.cidan
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
ne
ne
ne
ne atas segala bantuanildo’a
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.buJember
u
u
u
u
10. semua Keluarga
besarku
yang berada di Kota
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
dan
semangat
yang
diberikan;
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp
11. sahabatku mbak Bibit, Denok, Salun, Indun, dan Mak Siti,Rico terimakasih atas

.cid.id
selama ini;
ca.cid.id bantuan, dukungan dan
canasihatnya
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej. dan Wulan terimakasih
nej.
nej. Nikmah, Weni, iDendis,
nDika
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
12.
teman-temanku
tersayang
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttpbantuannya dan kebersamaannya
p
hatas
hthttpdalam berjuang;
hthttp

h

13. teman seperjuangan skripsi Rico Rosi Estu P, Denik Mulyawati, Salun Nafiah,

d
d
d
id
selama ini.
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id Indah Savitri, Siti eFatimah,
aj.ca.ci .idtrimakasih atas kekompakan,
aj.ca.bantuannya
c.id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
n
e
ne
ne
ndikostan
ne kost serta temen-temen
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.buadik-adik
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
14.
sahabat-sahabatku
77E:
Denok,
Maya
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
serta warna persahabatan
p
hhttptulus yang
hlantai
hhbersama,
ttp
http atas, terimakasih buat tawa

h

telah kalian torehkan dengan tinta manis dan takkan pernah terhapus oleh waktu;

ca.cid.idUniversitas Jember j.aca.cid.id
ca.cid.id Studi Pendidikan Biologi
ca.cid.id 15. seluruh mahasiswaj.aProgram
a
a
.
.
j
j
e
e
e
e
j.
n
u.n
nej.
nesayang,
nej.
nej.
.bu.n
.bkasih
.bu.terimakasih
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
angkatan
2007,
atas
kekompakan,
kebersamaan
selama
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
thttpdan akan menjadi kenanganhselamanya;
p
hthttp
hstudi

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

h

h

16. dan semua pihak yang membantu kelancaran penulisan skripsi ini, yang belum

d
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
.
.
.
e
e
e
nej
nej tertulis di dalamnya idapat
neinij dapat bermanfaat dan
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
Semoga
skripsi
apa
yang
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
bermanfaat
dan lembaga pada umumnya.
hhtt
hhtt
hhtt khususnya bagi dunia pendidikan
.i
dapat tertulis dan tersebutkan.
j.acac.id

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
n
nej.
nej.
.bu2012
.bu.n
u
u
b
b
.
i
i
l
l
i
i
Jember,
31
Januari
idgigili
idgigili
/:d
/
//:d
:
/
/
/
/
p
t
p
hthttp

h

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
Penulis
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
xi
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
Halaman
t
t
hhtt
hhtt

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

DAFTAR ISI

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

HALAMAN JUDUL .................................................................................... i

ii
ca.cid.id HALAMAN PERSEMBAHAN
ca.cid.id ..................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej.
nej.
n....................................................................................
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
HALAMAN
MOTO
iii
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
HALAMAN
p
hthttp PERNYATAAN .....................................................................
hthttp
hthttpiv
HALAMAN PEMBIMBINGAN ................................................................. v

d
d
d
d
vi
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id HALAMAN PENGESAHAN
aj.ca.ci .id.....................................................................
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
RINGKASAN
..............................................................................................
vii
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
PRAKATA
p
hhttpx
hhttp ....................................................................................................
hhttp

h

DAFTAR ISI ................................................................................................xii

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id DAFTAR GAMBAR ...................................................................................
xv
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
e
nej.
nej.
nej..............................................................................
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
DAFTAR
LAMPIRAN
xvii
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
BAB
hthttp1
hthttp
hth1.ttpPENDAHULUAN ...........................................................................

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

h

h

1.1 Latar Belakang ............................................................................ 1

d
d
ca.cid.id
a
.
j
.
.
.
e
e
e
n
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.buPenelitian
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
1.3 Tujuan
........................................................................
3
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t Batasan Masalah ...........................................................................
hhtt 4
hhtt
hht1.4
.i
.i
1.2 Rumusan Masalah
3
j.acac.id
j.acac.id.......................................................................

h

1.5 Manfaat Penelitian ...................................................................... 4

ca.cid.id ..................................................................
ca.cid.id BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA
ca.cid.id
ca.cid.id
5
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.Kependidikan
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
2.1
Program
Pengalaman
Lapangan
(PPL)
...........
5
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
//:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
tp Kompetensi Guru .........................................................................
htht2.2
hthttp7
hthttp

h

2.3 Kompetensi Pedagogik Guru ....................................................... 8

id

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
.
e
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
2.5 Pembelajaran
Sains
....................................................................
11
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t Pembelajaran Inkuiri .................................................................
hht2.6
hhtt 12
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
xiiigiliib
ig li
/:d
/
d
:
/
/
p
t
hthttp

h

id

c. .id
c. id
2.4 Hakikat Belajar
...........................................................
9
ej.a.acMengajar
ej.a.ac.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

2.7 Perencanaan Pembelajaran ....................................................... 14

d
d
d
id.id .............................................................
2.7.1 Penyusunan
15
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.cSilabus
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n e
ne
ne Rencana Pelaksanaan
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
2.7.2iliPenyusunan
Pembelajaran
(RPP) ..... 21 ilibi.bu.un
b
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
/:d
/30
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
BAB
3.
METODE
PENELITIAN
..............................................................
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

3.1 Jenis Penelitian ........................................................................... 30

id
id
3.2 Tempat dan Waktu
30
.ac.c.idPenelitian ...................................................
.ac.c.id

ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
j.
nePenelitian
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
3.2.1
Tempat
................................................................
30
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp 3.2.2 Waktu Penelitian ..................................................................
hthttp
hthttp30

h

3.3 Variabel Penelitian ...................................................................... 30

ca.cid.id
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n
nej
nej
nej
.bu.n
.buPengumpulan
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
3.5 Metode
Data
.......................................................
31
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
d
//:d
//:d
:
:p//:3.5.1
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Metode Dokumentasi
hhttp31
hhtt
hh...........................................................
ttp
.id
.id
3.4 Prosedur Penelitian
30
j.ac c.id....................................................................
j.ac c.id

h

3.6 Metode Analisis Data .................................................................. 31

d
d
ca.cid.id
a
.
j
a
a
.
e
e
e
nej.
nej.
nejData
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
3.6.2
Analisis
.......................................................................
32
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
tp Alur Penelitian ............................................................................
hthttp33
hthttp
htht3.7
.i
3.6.1 Metodej.Pengolahan
31
ac.ci .id Data ....................................................
j.ac c.id

h

BAB 4. HASIL DAN PEMBAHASAN ....................................................... 34

d
d
ca.cid.id
a
.
j
.
.
.
e
e
e
nej
nej Merancang
nej Mahasiswa PPL Biologi
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
4.1.1
Kemampuan
dalam
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Rencana Pelaksanaan
(RPP) di SMP Negeri
hhtt
hhPembelajaran
hhtt
tt
.i
.i .id
4.1 Hasil Penelitian
34
j.acac.id
j.acac...........................................................................

h

Jember .................................................................................. 34

id

ca.cid.id
a
.
j
e
e
e
nej.
nej. Merancang
nej. Mahasiswa PPL Biologi
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
4.2.1
Kemampuan
dalam
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthPembelajaran
Rencana Pelaksanaan
(RPP) di SMP Negeri
ttp
id

.
ca.c.id
4.2 Pembahasanj.a
................................................................................
49
j.acac.id

h

Jember ................................................................................. 49

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id BAB 5. PENUTUP .......................................................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
60
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
5.1
Kesimpulan
..................................................................................
60
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
tp Saran ............................................................................................
hht5.2
hhttp60
hhttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
xiii
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

DAFTAR BACAAN .................................................................................... 62

d
d
d
d
64
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id LAMPIRAN .................................................................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e