Penampilan Generasi Pertama Diploid Ginogenetik Meiotik Ikan Mas Kumpai (Cyprinus carpio L.)

PENAMPILAN GENERASI PERT AMA
DIPLOID GINOGENETIK MElOTiK
IKAN MAS KUMPAI (Cyprinus carpio h.)

KARYA ILMIAH

Oleh :
MITA IVIATi ARTATI
C 22. 1399

JURUSAN BUDIDAYA PERAIRAN
FAKULTAS PERIKANAN
INSTITUT PERTANIAN BOGOR
1990

RINGKASAN
MITA IVIATI- ARTATI.

C 22.1399.

Penampilan G e n e r a s i


Per-

tama D i p l o i d G i n o g e n e t i l c Meio t i k Ilcan Mas Kumpai ( C y p r i n u s

-

c a r u i o L.).

Dibawah bimbingan Ir. KOMAR SUMANTADINATA,

s e b a g a i k e t u a dan I r . DARNAS DANA, M.Sc,

M.Sc.

anggo t a

sebagai

.


P e n e l i t i a n i n i b e r t u j u a n u n t u k mengamati p e n a m p i l a n
g e n e r a s i p e r t a m a d i p l o i d g i n o g e n e t i l c meio tili (G2N-rneiotilc)
ilcan mas liumpai ( C y p r i n u s c a r p i o L.),

y a n g m e l i p u t i penga-

matan morfometrilc, m e r i s t i k , warna s i s i l i , t i p e s i r i p e l i o r ,
p o l a s i s i k dan s t a b i l i t a s perlcembangan tubuh.
P o p u l a s i G2N-meiotik i k a n mas lcumpai d i p e r o l e h dengan
proses ginogenesis

.

T e l u r ilcan mas kumpai d i b u a h i o l e h

sperma i k a n tawes yang t e l a h d i r a d i a s i s i n a r u l t r a v i o l e t
Pada s a a t 2 ,

selama 2 menit.

ahan, t e l u r - t e l u r
ma

1.5 menit.

mal ( K Z N ) ,

3 d a n 4 m e n i t s e t e l a h pembu-

t e r s e b u t d i b e r i Icejutan panas 4 0 ' ~ s e l a -

Dan untulc memperoleh p o p u l a s i d i p l o i d n o r -

d i l a k u l c a n pembuahan n o r m a l t e r h a d a p t e l u r i k a n

mas lcumpai dengan menggunalian s p e r m a ilcan mas.

Kedua po-

p u l q s i t e r s c b u t liemudinn d i p e l i h a r a , dan s e t e l a h i l i a n b e r umur +-


3 b u l a n , d i l a l i u k a n pengamatan.

P a r a m e t e r m o r f o m e t r i k y a n g d i a m a t i a d a l a h p a n j a n g balcu ( P B ) , t i n g g i badan ( T B ) , l e b a r badan ( L B ) , p a n j a n g Icep a l a ( P K ) , t i n g g i k e p a l a ( T K ) d a n p a n j a n g u s u s (PU).

Se-

danglcan p a r a m e t e r m e r i s t i l c y a n c d i a m a t i a d a l a h jurnlah siec-':..,;
r'isili pad3 g a r i s rusulc (LL) , j a r i - j a r i lemah ~ i r ,+i'?.~ j :,'

~

i

p u n g p n g (D), s i r i p dada ( P ) , s i r i p p e r u t ( V ) ,
(A),

s i r i p elcor ( C ) ,

s i r i p anus


t a p i s i n s a n e pada t u l a n g lenglcung i n -

s a n g p e r t a m a ( G R ) dan v e r t e b r a e ( V t ) .

N i l a i r e l a t i f mor-

f o m e t r i l r dan n i l a i m e r i s t i l r d i a n a l i s i s dengan m e n g h i t u n g
n i l a i r o t a a n , simpancan balcu, Iceragaman, l c o e f i s i e n lceragaman, l r i s a r a n , u j i Iceragaman d a n u j i r a t a a n .

Sedangltan

s t a b i l i t a s perlcembangan t u b u h d i a n a l i s i s dengan m e n c h i t u n g
p e r s e n t a s e a b n o r m a l i t a s dan f l l l l r t u a s i a s i m e t r i ( b i l a n g a n
dan b e s a r a n a s i m e t r i ) .

Dari h a s i l pengamatan d i p e r o l e h bahwa n i l a i r a t a a n
b o b o t t u b u h (Bb) dan p r o p o r s i TK, LB dan PU p o p u l a s i G2Nm e i o t i l r l e b i h r e n d a h d i b a n d i n g k a n K2N, sedanglcan n i l a i r a t a a n p r o p o r s i PK dan TB pada p o p u l a s i G2N-meiotik l e b i h
t i n g g i dibandinglcan K2N.


H a s i l U j i r a t a a n menun julclcan

bahwa n i l a i r a t a a n p r o p o r s i TB dan PU a n t a r a lredua p o p u l a -

si t e r s e b u t berbeda s a n g a t n y a t a ( P (0.01).

N i l a i kera-

&aman Db dan p r o p o r s i TB, LB d a n PU G2N:meiotik

l e b i h ren-

d a h dibandin[;lian K2N, sedanglcan n i l a i licragaman p r o p o r s i

PK dan TK p o p u l a s i GZN-meiotilc l e b i h t i n g g i dibandinglcan
K2N.

Dan n i l a i keragaman Bb dan p r o p o r s i PU a n t a r a k e d u a

p o p u l a s i t c r s c b u t bcrbecla s s n c a t n y a t a ( P ( 0 . 0 1 ) .

H a s i l pengamatan m e r i s t i k menunjuklcan bahwa s e b a g i a n
b e s a r n i l a i r a t a a n m e r i s t i l c p o p u l a s i G2N-moiotik l e b i h r e n d a h dibandinglcan K2N, l c e c u a l i LL liiri, P lcanan dan C.

Dan

n i l a i r a t a a n m e r i s t i k kedua p o p u l a s i t e r s e b u t t i d a l c b e r b e -

da s a n g a t nyata ( P

< 0.01),

l r e c u a l i GR l u a r l r i r i d a n k a n a n ,

GR dalam lcanan d a n V t .

S e b a g i a n b e s a r n i l a i lceragaman 'me-

r i s t i G2N-meiotilc l e b i h t i n g g i d i b a n d i n g k a n K2N, l c e c u a l i
P k i r i , GR l u a r l c i r i d a n lcanan, G R d a l a m l c i r i d a n lcanan,
dan V t .


Dan n i l a i keragaman m e r i s t i k k e d u a p o p u l a s i t e r - -

s e b u t t i d a k berbeda sanEat n y a t a ( P < 0 . 0 1 ) .
Pada p o p u l a s i GZN-meiotile t e r j a d i s e ~ r e g a s iw a r n a s i s i l c dan t i p e s i r i p elcor.

Warna s i s i k y a n g nluncul p a d a po-

p u l a s i i n i a d a l a h h i j a u , lcuning d a n l c u n i n g - h i j a u ,
s i r i p e k o r y a n g muncul a d a l a h kumpai d a n b i a s a .

dan t i p e
Pada po-

p u l a s i G2N-meiotilc i n i t i d a k t e r j a d i s e g r e g a s i p o l a s i s i l c ,
i n d i v i d u dalam p o p u l a s i i n i m e m i l i k i p o l a s i s i k penuh.
P e r s e n t a s e ilcan G2N-meiotilc y a n g memililci l c a r a l r t e r
tubuh b i l a t e r a l yang a s i m e t r i l e b i h t i n g g i d i b a n d i n ~ l c a n

K 2 N , k e c u a l i p a d a GR l u a r d a n dalam.


B i l a n g a n dan b e s a r a n

a s i m e t r i l i a r a l c t e r LL d a n V pada p . o p u l a s i G2N-mciotilc l e b i h
t i n g g i d i b a n d i n g k a n KZN, sedanglran k a r a l c t e r l a i n n y a , y a i t u

P s e r t a GR l u a r d a n d a l a m p a d a p o p u l a s i G2N l e b i h r e n d a h
d i b a n d i n g l i a n K2N.

Pada pengmatan untulc lcelima l c a r a l r t e r

tubuh b i l a t e r a l t e r s e b u t , b i l a n g a n dan b e s a r a n a s i n l e t r i
p o p u l a s i GZN-meiotik l e b i h t i n g g i d i b a n d i n g k a n KZN.
*

U i d a l a m p o p u l a s i G2N-meiotilc diternulcan i n d i v i d u - i n -

d i v i d u y a n g m e m i l i k i lcaralcter t u b u h y a n g a b n o r m a l .

Per-


s e n t a s e ilcan G2N-meiotil; y a n g mcmililci lcaralcter t u b u h y a n g
a b n o r m a l l e b i h r e n d a h d i b a n d i n g k a n KZN.

PENilMPILAN GDIERASI PERTAMA

-

DIPLOID GINOGENETIK MEIOTIK

IKAN MAS KUMPAI ( C y p r i n u s c a r p i 0 L.)

KARYA ILMIAH

S e b z g a i s a l a h s a t u s y a r a t untulc memperoleh
g e l a r o a r j a n a nada F a l i u l t a s P e r i l c a n a n
I n s t i t u t P e r t a n i a n Bogor

Ole11 :
MITA IVIATI ARTATI

C 22.1399

blen~etahui.:
p a n i t i a Pendidil

6 Maret 1990
Tanggal l u l u s

I r . l)Arnas Dana, M.Sc.

An660 t a

RIWAYAT HIDUP
P e n u l l s d i l a h i r l c a n pada t a n g g a l 3 0 A p r i l 1967 d i S o l o
s e b a g a i analc k e d u a d a r i empat b e r s a u d a r a d a r i B e l u a r g a
Dr.

I r . O t t o A.S.

(ibu)

.

B r o t o s u n a r y o ( a y a h ) dan R.A.

Sri Noerini

P e n u l i s menyelesailcan pendidilcannya d i Selcolah D a s a r
L a t i h a n I11 b g o r pada t a h u n 1979, dan pada t a h u n 1 9 8 2 men y e l e s a i l c a n p e n d i d i k a n d i Selcolah Menengah P e r t a m a N e g e r i
I V Bogor.

P e n u l i s l u l u s d a r i Selcolah Menengah A t a s R e g i n a

P a c i s Bogor pada t a h u n 1985.

Pada t a h u n y a n g sama, penu-

l i s d i t e r i m a d i I n s t i t u t P e r t a n i a n Bogor m e l a l u i j a l u r Pe-

n e l u s u r a n M i n a t dan B a k a t (PMDK).

Pada t a h u n 1 9 8 6 p e n u l i s

memasuki F a k u l t a s Perilcanan IPB, dan kemudian rnengambil
b i d a n g k e a h l i a n Budidaya P e r a i r a n .
' S e l a n a menyelesailcan pendidilcannya d i F a l i u l t a s P e r i k a n a n X!'i3,

p e n u l i s d i a n g l c a t s e b a g a i a s i s t e n l u a r b i a s a pa-

d a mata a j a r a n A v e r t e b r a t a A i r p e r i o d e 1987/1988 d a n 1988/

1989 s e r t a pada mata a j a r a n D a s a r - d a s a r L i m n o l o g i p e r i o d e
1988/1989.

KATA PENGANTAR
P u j i dan syulcur p e n u l i s p a n j a t l c a n ice h a d i r a t A l l a h
S'KT. y a n g t e l a h melimpahlcan r a h m a t d a n lcarunia-Nya

sehing-

ga karya i l m i a h i n i d a p a t t e r s u s u n .
Pada lcesempatan i n i p e n u l i s menyampaikan t e r i m a k a s i h
y a n g tali t c r h i n c ~ al