Analisis Skala Usaha Ekonomis Pengembangan Agroindustri Jarak Pagar sebagai Bahan Biofuel pada Daerah Perkebunan di Jember

ej

gili
://di

.id

i

/dig

ej
b un

i

/dig

:/
http
d

ac.i

ili

/dig

:/
http

i

/dig

d

ac.i

i

/dig

d

ac.i

i

d

ac.i

ej
b un

.id

d

ac.i

il

/dig

:/
http
.id

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

gil

://di

://d

://d

il

/dig

:/
http

ili

/dig

:/
http

j ac

http

ne
lib u

/dig

e
b un
i
l
i
g
i

.id

j ac

:/
http

ili

.id

://d

http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

.id

ne
lib u

l

digi

://
http

http
j ac

:/
http

ili

.id

://d

http

ej

b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

.id

ne

lib u

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ili

.id

://d

http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

.id

ne
lib u

ej

b un

gili
://di

http
j ac

j ac

ne
lib u

ej

b un

gili
://di

http

http

:/
http

ej

b un

b un

gili
://di

http

Analisis Skala Usaha Ekonomis Pengembangan
Agroindustri Jarak Pagar sebagai Bahan Biofuel
pada Daerah Perkebunan di Jember

KARYA ILMIAH TERTULIS
( SKRIPSI )

Diajukan Guna Memenuhi Salah Satu Syarat Untuk
Menyelesaikan Pendidikan Program Strata Satu (S1)
Jurusan Teknik Pertanian
Fakultas Teknologi Pertanian
Universitas Jember

Oleh :
Ivan Hari Purnomo
Nim: 001710201055

JURUSAN TEKNIK PERTANIAN
FAKULTAS TEKNOLOGI PERTANIAN
UNIVERSITAS JEMBER
2007

.id

i

/dig

ttp:/

.id

i

/dig

ttp:/

ne
lib u

.id

i

/dig

ttp:/

ne
lib u

.id

i

/dig

ttp:/

ne
lib u

.id

j ac

j ac

j ac

j ac

j ac

ne
lib u

i

/dig

ttp:/

ne
lib u

il

/dig

ttp:/

ej

b un

gili
://di

http

.id

ne
lib u

i

/dig

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

i

/dig

ej
b un

.id
://
http
.id

i

ej
b un

i

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

.id

.id
://
http
.id

i

/dig

d

e
b un
i
l
i
g
i

e
b un
i
l
i
g
i

http
.id

i

/dig

e
b un
i
l
i
g
i

.id

i

/dig

ttp:/

lib u

i

/dig

ttp:/

lib u

.id

gil

://di

http
.id

j ac

ne
lib u

.id

l

digi

digi

://
http

ne
lib u

i

/dig

ttp:/

.id

://d

://
http
.id

j ac

j ac

ac
nej

il

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

digi

://
http

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

il

/dig

:/
http

ej
b un

j ac

.i

ac
nej

d

ac.i

.id

ne
lib u

ii d

.id

ac
nej

.id

digi

i

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

.id

ne
lib u

/dig

(DPA)

l

digi

://
http
j ac

:/
http

://d

ne
lib u

://
http

.id

gili
://di
p
t
t
h (DPU)

http

.id

j ac

digi

ej
b un

j ac

j ac

.id

ttp:/

M. Phil

://d

ne
lib u

://
http

d

gil

://di

http

ne
lib u

://
http

i

ac.i

.id
j ac

http

digi

digi

lib u

ej
b un

.id
j ac

.id

ne
lib u

/dig

.id

://d

j ac

:/
http

Ir. Hamid Ahmad

j ac

://
http

d

ac.i

://d

://d

ne
lib u

i

/dig

:/
http

ej
b un

.id

il

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

j ac

j ac

d

ac.i

ili

http

digi

il

/dig

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http
.id

ne
lib u

://
http

ne
lib u

DOSEN
g:ili
gili PEMBIMBING
://di
://di
p
p
t
t
t
t
h Ir. Soni Sisbudi H, hM. Eng,

.id
j ac

http

i

ac.i

ili

/dig

:/
http

ne
lib u

/dig

:/
http

ej
b un

.id

j ac

j ac

ne
lib u

.id

j ac

ne
lib u

://
http

d

ac.i

://d

digi

digi

digi

:/
http

.id

ne
lib u

i

j ac

http

.id

ne
lib u

/dig

e
b un
i
l
i
g
i

l

digi

://
http
j ac

:/
http

ili

.id

://d

http

.id

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

j ac

j ac

d

ac.i

.id

j ac

digi

i

gil

://di

http

ne
lib u

://
http

ne
lib u

/dig

ili

.id

.id

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

://
http

d

ac.i

://d

://d

http

i

/dig

ili

.id

ne
lib u

.id

://d

j ac

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

.id

il

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

://
http

d

ac.i

ili

.id

il

/dig

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

digi

digi

ne
lib u

/dig

:/
http

.id

j ac

://
http

d

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

j ac

j ac

ne
lib u

/dig

.id

j ac

ne
lib u

i

ac.i

://d

://d

ne
lib u

/dig

ili

.id

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http
.id

e
b un
i
l
i
g
i

http

digi

digi

d

ac.i

j ac

j ac

j ac

:/
http

.id

i

/dig

gili

.id

ne
lib u

l

digi

://
http

http
j ac

:/
http

ej
b un

://di

http

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

://
http

d

ac.i

://d

://d

http

i

/dig

ili

.id

.id

ne
lib u

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

.id

ne
lib u

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

i

/dig

ttp:/

ne
lib u

il

/dig

ttp:/

ej

b un

gili
://di

http

.id

ne
lib u

i

/dig

d

ac.i

gili

/di
ttp:/

i

/dig

ej
b un

d

c.i
ej a

n
lib u

digi

Hari

: Kamis

c.id

.id

d

ac.i

.id

ej
b un

d

ac.i

j ac

une

ili

/dig

.id
http

j

ne
lib u

d
ac.i

j

ne
lib u

://
http

i

i

/dig

ttp:/

://
http

ej
b un

.i

j

ne
lib u

://
http

iiid
.i

i

/dig

ttp:/

gil

://di

http
.id

j ac

.id

l

digi

digi

://
http

ne
lib u

i

/dig

ttp:/

.id

ne
lib u

://
http
.id

j ac

j ac

ac
nej

lib u

.id

j ac

ne
lib u

il

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

digi

digi

d

://d

://d

http

il

/dig

:/
http

ac.i

ili

.id

l

digi

://
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

Ir. A. Marzuki Moen'im MSIE.
d
NIP. 130
ac.i531 986
://
http

d

ac.i

igili

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

ac
nej

lib u

d

ac.i

Mengetahui, http://d
Dekan Fakultas Teknologi Pertanian
Universitasd Jember

.id

.id

ac
nej

ne
lib u

digi

digi

://d

d
ac.i

.id

j ac

j ac

ili

http

digi

digi

/dig

.id

e
b un
i
l
i
g
i

ej
b un

/dig

:/
http

://d

://d

lib u

d

j ac

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

.id

gil

://di

http

Dr. Siswoyo Soekarno STP. M. Eng
NIP. 132 090 696 .id
.id
c.id
c
j ac
ej a
ej a
e
n
n
n
u
u
u
gilib
gilib
gilib
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

ac.i

ili

/dig

:/
http

.id

://d

ne
lib u

il

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

Anggota II,
://
http

d

ac.i

ili

.id

il

/dig

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

://d

c.i
ej a

digi

://
http

ej
b un

d

j ac

http

n
lib u

i

ac.i

e
b un
i
l
i
g
i

d

d

http

http

.id

.id

ne
lib u

/dig

ej
b un

l

digi

://
http
j ac

:/
http

igili

://d

http

Ir. Hamid Ahmad
NIP. 131 366 655
.id
gilib
://di

gi
://di

d

ac.i

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

c.i
ej a

digi

j ac

ne
lib u

ttp:/

.id

n
lib u

://
http

i

/dig

:/
http

igili

Anggota I,

c.i
ej a

n
lib u

ej
b un

.id

j ac

://d
://d
Ir.
httpM. Phil.
httpSoni Sisbudi H, M. Eng,
NIP. 131 832 328

://d

http
d

://
http

d

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

Ketua,

ac.i

ili

.id

://d

http

ej
b un

/dig

:/
http

i

/dig

:/
http

.id

j ac

ne
lib u

://
http

ne
lib u

gil

://di

http

digi

digi

c.id
ej aPenguji
Tim
n
u
lib

.id

i

j ac

:/
http

.id

j ac

ne
lib u

digi

ne
lib u

/dig

e
b un
i
l
i
g
i

digi

ne
lib u

j ac

:/
http

ej
b un

://
http

.id

j ac

ej aNovember 2007
Tanggal u:n22

il

/dig

:/
http
c.id

c.id

c.id

lib

ili

http

ili

a
ja
ej Jember”
ej a Daerah Perkebunan
esebagai
Jarak Pagar
Bahan Biofuel
pada
di
telah diujib unej a
b un
b un
b un

digi

i

/dig

d

ac.i

Skripsi berjudul “Analisis Skala Usaha Ekonomis Pengembangan Agroindustri
c.id

il

/dig

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

://
:// Pertanian Universitas
tp://
: Fakultas Teknologi
http Jember
http
htTempat

ne
lib u

/dig

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

h

j ac

:/
http

gilib

i

/dig

:/
http

ej
b un

.id

j ac

ne
lib u

li
li
li
li
digi
digi
digi
digi
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
p
t
disahkan oleh Fakultas
Jember pada:htt
tt
htt Teknologi PertanianhUniversitas
htdan

://d
http

://
http

i

/dig

:/
http

.i
PENGESAHAN
j ac
une

/di
ttp:/

.id

j ac

l

digi

://
http

http

ne
lib u

d

d

ac.i

h

e
b un
i
l
i
g
i

i

/dig

gili

.id
j ac

.id

ne
lib u

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej
b un

/di
ttp:/

h

:/
http

.id

ne
lib u

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

i

/dig

ttp:/

ne
lib u

il

/dig

ttp:/

ej

b un

gili
://di

http

.id

ne
lib u

i

/dig

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

i

/dig

ej
b un

.id
://
http
.id

ne
lib u

i

/dig

ej
b un

i

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

.id

.id
://
http
.id

i

/dig

i

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

.id

.id

ne
lib u

://
http

i

/dig

ttp:/

://
http

i

/dig

ttp:/

lib u

i

/dig

ttp:/

lib u

.id

gil

://di

http
.id

j ac

ne
lib u

.id

l

digi

digi

://
http

ne
lib u

i

/dig

ttp:/

.id

://d

://
http
.id

j ac

j ac

ac
nej

il

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

digi

://
http

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

il

/dig

:/
http

ej
b un

j ac

.i

ac
nej

d

ac.i

.id

ne
lib u

ivd

.id

.id

ac
nej

.id

j ac

ne
lib u

digi

digi

digi

lib u

.id

i

j ac

http

.id

ne
lib u

/dig

e
b un
i
l
i
g
i

l

digi

://
http
j ac

:/
http

://d

://d

http

.id

ili

.id

.id

j ac

digi

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

j ac

j ac

d

gil

://di

http

ne
lib u

://
http

i

ac.i

ili

.id

.id

ne
lib u

/dig

.id

://d

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

://
http

d

ac.i

://d

://d

i

/dig

ili

.id

il

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

digi

ne
lib u

d

ac.i

ili

j ac

://
http

il

/dig

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http
.id

ne
lib u

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

/dig

:/
http

ej
b un

.id

j ac

j ac

ne
lib u

.id

j ac

ne
lib u

://
http

d

ac.i

://d

digi

digi

digi

:/
http

.id

ne
lib u

i

j ac

http

.id

ne
lib u

/dig

e
b un
i
l
i
g
i

l

digi

://
http
j ac

:/
http

ili

.id

://d

http

.id

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

j ac

j ac

d

ac.i

.id

j ac

digi

i

gil

://di

http

ne
lib u

://
http

ne
lib u

/dig

ili

.id

.id

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

://
http

d

ac.i

://d

://d

http

i

/dig

ili

.id

ne
lib u

.id

://d

j ac

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

.id

il

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

://
http

d

ac.i

ili

.id

il

/dig

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

digi

digi

ne
lib u

/dig

:/
http

.id

j ac

://
http

d

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

j ac

j ac

:/
http

.id

ne
lib u

i

ac.i

://d

://d

http

digi

digi

.id

j ac

ne
lib u

/dig

ili

.id

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

e
b un
i
l
i
g
i

j ac

j ac

://
http

.id

j ac

http

ne
lib u

gili

://di

http

e
b un
i
l
i
g
i

i

/dig

:/
http

b un

.id

ne
lib u

l

digi

://
http

http
j ac

c.id
PERSEMBAHAN
ej a

d

ac.i

://d

://d

http

i

/dig

ili

.id

.id

ne
lib u

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

.id

ne
lib u

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

i

/dig

ttp:/

ne
lib u

il

/dig

ttp:/

ej

b un

gili
://di

http

.id

ne
lib u

i

/dig

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

i

/dig

ej
b un

.id

ne
lib u

i

/dig

:/
http

b un

gili

://di

http

.id

ne
lib u

ne
lib u

i

/dig

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

.id

j ac

:/
http

ej
b un

l

digi

://
http

http
j ac

.id
KATAePENGANTAR
j ac

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

i

/dig

ej
b un

.id

ne
lib u

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

ej
b un

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

il

/dig

:/
http

il

/dig

:/
http

Dengan segala kerendahan hati mengucapkan puja dan puji syukur yang
.id

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

://d

http

c.id
c.id
c.id
c.id
sebesar-besarnya
ej aserta hidayah-Nya unej a
ej a atas limpahan rahmat
ej a ke hadirat AllahuSWT
n
n
n
u
u
b
lib
lib
lib
igili menyelesaikan skripsi
digi
ddapat
digi ridho-Nya penulis
digi penulis. Sehinggapdengan
kepada
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
t
t
t
t
ht

ht

ht

ht

gil

://di

http

yang berjudul Analisis Skala Usaha Ekonomis Pengembangan Agroindustri Jarak
.id

j ac

ne
lib u

digi

://
http

d
d
.id
cBahan
Pagar Sebagai
Biofuel PadaejDaerah
Perkebunan diejJember.
Skripsi ini ej ac.id
ac.i
ac.i
ej a
n
n
n
un
u
u
u
ib
gilib
gilib
gilsatu
gilibuntuk memenuhi salah
i
i
i
i
disusun
syarat
untuk
menyelesaikan
pendidikan
strata
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
p:
p:
p:
p:
htt

htt

htt

htt

l

digi

://
http

satu (S1) pada Jurusan Teknik Pertanian Fakultas Teknologi Pertanian Universitas
.id

j ac

ne
lib u

.id

.id

ne
lib u

.id

ne
lib u

.id

j ac

j ac

j ac

j ac

ne
lib u

ne
lib u

i
gi
igi
igi
lepas dari bantuan
pihak, oleh karena
/dig Penyusun Skripsitpini
://di
://dberbagai
://dtidak
p
p
t
t
t
t
t
h
h
h

i

/dig

:/
http

Jember.
:/
http

itu dalam kesempatan ini penulis ingin mengucapkan terima kasih kepada:

ej
b un

:/
http
.id

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

://d

http

e
b un

e
b un

e
b un

li
gili
2.igiliIr. Hamid Ahmad selaku
digi
/d
://Anggota
://di Dosen Pembimbing
p
p
t
t
t
t
h
h

ili

/dig

:/
http

.id Utama.
.id
1. Ir. Soni
c.id selaku Dosen Pembimbing
j ac
j acSisbudi H, M. Eng, M.j aPhil

d

ac.i

ej
b un

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

3. Dr. Siswoyo Soekarno STP, M. Eng selaku Penguji Makalah Ilmiah

c.id
c.id
c.id
ej a
ej a
ej a
e
n
n
n
n
u
u
u
u
b
lib
lib Teknologi Pertanian
lib selaku Dekan Fakultas
4.igiliIr.
A Marzuki M,://M.SIE
digi
digi
digi
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
p
htt
htt
htt
htt
.id
Tertulis
j ac

d ijin penulis
d yang telah memberikan
d
5. Manajer
ac.i
ac.i
ac.iUBS PTPN XII di Jember

.id

j ac

://
http

materiilac.id

.id

ne
lib u

.id

ne
lib u

.id

ne
lib u

.id

ne
lib u

d

ej
b un

d

ac.i

ej
b un

d

ac.i

ej
b un

d

ac.i

ej
b un

d

ac.i

li
ili
kekurangan, penulis
gili
gidari
gili yang tidak terlepas
/dig Sebagai mahluk tpTuhan
://di
://di
://di
p
p
t
t
t
t
t
h
h
h

ili

:/
http
.id

j ac

://d

http

kekurangan yang
itu saran,
id
c.id maupun perbaikan.c.Untuk
c.idmembutuhkan penambahan

d

c.i
ej a
ej a
ej a
ej a
n
n
n
n
u
u
u
u
lib
lib penulisan selanjutnya.
lib sangat diharapkan untuk
ilib himbauan yang berguna
kritik
digi
digi
digi
digdan
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
p
htt
htt
htt
htt

Akhirnya dengan segala kerendahan dan keikhlasan hati, penulis meminta maaf

.id

ne
lib u

://
http

i

/dig

ttp:/

lib u

://
http

i

/dig

ttp:/

lib u

i

/dig

ttp:/

lib u

://
http
.id

ne
lib u

i

/dig

ttp:/

.id

l

digi

://
http
.id

j ac

j ac

ac
nej

gil

://di

http

j ac

ne
lib u

digi

digi

://
http
.i

ac
nej

.id

j ac

ne
lib u

vd

.id

.id

ac
nej

.id

j ac

ne
lib u

digi

digi

digi

://
http

.id

j ac

j ac

ne
lib u

il

/dig

:/
http

menyadari sepenuhnya bahwa karya ini masih belum sempurna dan masih banyak

e
b un
i
l
i
g
i

il

/dig

:/
http

dan inspirasi selama penulisan karya ilmiah tertulis

ac.i

l

digi

://
http
j ac

j ac

j ac

j

ne
lib u

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

.id

digi

://
http

gil

://di

http

j ac

ne
lib u

i
7.igi Teman-teman Jurusan
Pertanian yang
telah
memberikan motivasi
gi
gi
gTeknik
/d
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

i

/dig

ne
lib u

ne
lib u

6. Bapak dan Ibu tercinta yang telah memberikan dorongan spiritual maupun

j ac

:/
http

j

j

j

ne
lib u

i
gi ini selesai
gsampai
karya tulis ilmiah
digi mengadakan penelitian
://di
://di
http
http

digi

://
http

il

/dig

:/
http

Universitas Jember

ne
lib u

il

/dig

:/
http

i

/dig

ttp:/

ne
lib u

il

/dig

ttp:/

ej

b un

gili
://di

http

.id

ne
lib u

i

/dig

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

i

/dig

ej
b un

.id

d

ac.i

.id

.id
://
http
.id

i

/dig

d

ili

.id

.id

ne
lib u

://
http

i

/dig

ttp:/

i

/dig

ttp:/

://
http
.i

i

/dig

i

/dig

il

/dig

:/
http
.id

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

.id

gil

://di

://d

http
.id

j ac

ne
lib u

.id

l

digi

digi

://
http

://
http
.id

j ac

j ac

ttp:/

d

ac.i

ili

http

ne
lib u

il

/dig

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http
.id

ne
lib u

vid

ttp:/

d

j ac

ac
nej

lib u

i

ac.i

digi

digi

://
http

ac
nej

lib u

.id

.id

ne
lib u

/dig

j ac

j ac

l

digi

://
http
j ac

:/
http

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

.id

.id

ac
nej

lib u

.id

.id

://d

://d

http

digi

digi

.id

.id

j ac

digi

ili

gil

://di

http

ne
lib u

://
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

j ac

j ac

d

ac.i

ili

.id

.id

i

/dig

.id

://d

http

ne
lib u

il

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

://
http

d

ac.i

://d

://d

http

i

/dig

ili

.id

ne
lib u

d

ac.i

ili

j ac

://
http

il

/dig

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http
.id

ne
lib u

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

.id

i

d

digi

digi

i

ac.i

.id

j ac

.id

ne
lib u

ac.i

://d

http

l

digi

://
http
j ac

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

.id

digi

://
http

/dig

ili

gil

://di

http
j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http
.id

ne
lib u

://
http

ne
lib u

/dig

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

.id

j ac

j ac

ne
lib u

d

ac.i

://d

ne
lib u

.id

ne
lib u

.id

i

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

digi

digi

:/
http

.id

Penulis

ne
lib u

/dig

ili

/dig

:/
http

.id

j ac

:/
http

ej
b un

j ac

j ac

://
http

d

j ac

http

ne
lib u

i

ac.i

://d

://d

ne
lib u

/dig

e
b un
i
l
i
g
i

.id

j ac

:/
http

ili

://
http

il

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

j ac

ne
lib u

digi

digi

ej
b un

/dig

:/
http

.id

j ac

.id

d

ac.i

ili

.id

il

/dig

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

://
http

i

j ac

http

.id

ne
lib u

/dig

ili

i

://d
://d Jember, Desember t2007
h tp

://d

j ac

:/
http

.id

j ac

j ac

.id

e
b un
i
l
i
g
i

ili

e
b un
i
l
i
g
i

http

digi

ej
b un

/dig

:/
http

.id

ne
lib u

://
http

i

/dig

ne
lib u

/dig

ht

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

j ac

:/
http

ili

://d

digi

.id

j ac

:/
http

b un

ht

http

ne
lib u

i

/dig

:/
http

b un

ili

j ac

://
http

i

/dig

:/
http

.id

j ac

ne
lib u

l

digi

://
http

http

g
dig
/dig bagi pencari ilmutppada
berguna
://di umumnya dan penulis
tp:// khususnya.

.id

ne
lib u

.id

j ac

b un

:/
http

://d

http

http

ne
lib u

ej

b un

gili
://di

c.id
c.id kata atau ungkapan
c.id
bila ada kesalahan
ej a dalam karya ini dan
ej a
ej asemoga karya ini

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

.id

ne
lib u

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

i

/dig

ttp:/

ne
lib u

il

/dig

ttp:/

ej

b un

gili
://di

http

.id

ne
lib u

i

/dig

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

i

/dig

ej
b un

.id

ne
lib u

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

i

/dig

ej
b un

.id

ne
lib u

gili

://di

http

i

/dig

c.id ISI
DAFTAR
ej a

b un

.id

ne
lib u

ne
lib u

i

/dig

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

.id

j ac

:/
http

ej
b un

l

digi

://
http

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

ej
b un

d

ac.i

ili

/dig
Halaman
ttp:/

il

/dig

:/
http

il

/dig

:/
http

h

HALAMAN JUDUL ................................................................................... i
.id

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

b un
igili

b un
igili

b un
igili

.id

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ht

ht

ht

gil

://di

d
d
LEMBAR
PENGESAHAN.........................................................................
iiid
://d
tp://
tp://
tp://

://d

http

d
c.id
c.id
HALAMAN
ii
ac.i
ej a
ej a
ej PEMBIMBING......................................................................

http

PERSEMBAHAN ....................................................................................... iv
.id

j ac

ne
lib u

.id

ne
lib u

.id

j ac

ne
lib u

ne
lib u

ne
lib u

ne
lib u

://
http

i
igi
igi
DAFTAR
LAMPIRAN ...............................................................................
ix igi
/dig
p://d
p://d
p://d

i

/dig

.id
.id
.id
DAFTAR GAMBAR...................................................................................
viii
j ac
j ac
j ac
:/
http

il

/dig

:/
http

htt

htt

htt

l

digi

i
gi
gi
gi
DAFTAR
ISI ..............................................................................................
//dig
:vi
://di
://di
://di
http
http
http
http
DAFTAR TABEL ....................................................................................... vii
j ac

:/
http

.id

j ac

ne
lib u

n
lib u

n
lib u

n
lib u

digi

://
http

c.id
c.id
c.id
KATA PENGANTAR.................................................................................
v
ej a
ej a
ej a

RINGKASAN.............................................................................................. x
ej
b un

d

ac.i

:/
http
.id

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

://d

http

ej
b un

e
b un

e
b un

e
b un

d

ac.i

gili
gili
gili
igiliLatar Belakang ..................................................................................
1.1
/d
:1//di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

ili

/dig

:/
http

.id
.id
.id
I. PENDAHULUAN
..................................................................................
1
j ac
j ac
j ac

1.2 Permasalahan .................................................................................... 2

c.id

.id
.id
.id
1.3 Tujuan
Penelitian
..............................................................................
3
j ac
j ac
j ac

ej a
e
e
e
b un
b un
b un
b un
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
1.4
i Manfaat Penelitian :............................................................................
//di
:3//di
://di
://d
http
http
http
http
d
d Pertanian................................
d
2.1 Pembangunan
Agroindustri di Bidang
4
ac.i
ac.i
ac.i

.id

j ac

://
http

d
d
2.2.2 Taksonomi
dan Morfologiac........................................................
5
.id
ac.i
ac.i

.id
:/
http

ej
b un

d

ac.i

ili
ili
9 gili
gili
gPengupasan....................................................
/dig 2.2.6 Pengeringantpdan
://di
://di
://di
p
p
t
t
t
t
t
h
h
h

.id

://d

http

ej
b un

ej
b un

ej
b un

ej
b un

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

d
d
d
2.2.5 Pemanenan
...............................................................................
8
ac.i
ac.i
ac.i

d

2.3 Teknologi dalam Pembuatan Minyak Jarak ....................................... 10
2.3.1 Proses
11
c.id
c.id
c.id Pasca Panen...................................................................

d

c.i
ej a
ej a
ej a
ej a
n
n
n
n
u
u
u
u
lib
lib
lib
lib
11
digi
digi
digi Minyak Jarak...............................................
digi 2.3.2 Proses Pembuatan
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
p
htt
htt
htt
htt

2.5 Perkembangan
Usaha Minyak Jarak
15
c.id
c.id .................................................
c.id

.id

j ac

://
http

i

/dig

ttp:/

i

/dig

ttp:/

.i

ac
nej

lib u

://
http

viid

.id

.id

ac
nej

lib u

://
http

ne
lib u

i

/dig

ttp:/

lib u

://
http
.id

i

/dig

ttp:/

ne
lib u

l

digi

://
http
.id

j ac

j ac

ac
nej

.id

ne
lib u

digi

digi

digi

digi

digi

://
http

ne
lib u

gil

://di

http

j ac

ja

ja

ja

ne
lib u

il

/dig

:/
http

2.4 Karakteristik Minyak Jarak Pagar...................................................... 14

ne
lib u

il

/dig

:/
http

2.2.4 Pemeliharaan ............................................................................ 7

ac.i

ili

/dig

:/
http

ne
lib u

ne
lib u

ne
lib u

.id

j ac

j

j

j

ne
lib u

i
Tanaman
Jarak Pagar .......................................
6 gi
gi
gi
/dig 2.2.3 Syarat Tumbuh
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

i

/dig

:/
http

://
http

2.2.1 Asal usul Jarak Pagar................................................................ 4

j ac

ne
lib u

l

digi

gi
gi
2.2
........................................................................
4 gi
igi Tanaman Jarak Pagar
d
://di
://di
://di
http
http
http

digi

://
http

ne
lib u

ne
lib u

ne
lib u

.id

j ac

j

j

j

ne
lib u

gil

://di

http

II TINJAUAN PUSTAKA......................................................................... 4

ne
lib u

il

/dig

:/
http

i

/dig

ttp:/

ne
lib u

il

/dig

ttp:/

ej

b un

gili
://di

http

.id

ne
lib u

i

/dig

d

ac.i

http
.id

j ac

ne
lib u

i

/dig

:/
http

.id

ne
lib u

i

/dig

b un

.id

j ac

ne
lib u

i

/dig

:/
http

d
c.id
c.id
III METODOLOGI
PENELITIAN
17
ac.i
ej ..........................................................
ej a
ej a
b un

:/
http

l

digi

://
http

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

ej
b un

b un

il

/dig

:/
http
d

ac.i

ili
ili
gili
igiliWaktu dan Tempat:/Penelitian............................................................
/dig
/d3.1
//dig
://di
:17
p
p
t
t
t
t
http
h
h

ili

/dig

:/
http

i

/dig

ej
b un

.id

ne
lib u

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

il

/dig

:/
http

3.2 Metode Pengumpulan Data ............................................................... 17
.id
c.id
c.id ...............................................
3.2.1
17
j ac Pemilihan Lokasi Penelitian
ej a
ej a

.id

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

b un
igili

b un
igili

.id

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

gil

://di

//d
:17
://d
://d
://d3.3 Metode Analisis tData........................................................................
http
http
h tp

://d

http

e
b un
i
l
i
g
i

http

3.3.1 Perhitungan biaya perliter biodiesel dan harga per kg biji
.id

j ac

ne
lib u

digi

digi

://
http

.id
c.id
c.id
c.id
17
j ac jarak...................................................................................
ej a
ej a
ej a
n
n
n
u
u
u
b
ilib
ilib
igili
3.3.2 Kelayakan
.........................................................
18
/dig
/dig
/dEkonomis
/
/
/
:
:
:
p
p
p
t
t
t
ht
ht
ht

ne
lib u

://
http

l

digi

://
http

3.4 Asumsi.............................................................................................. 24
.id

j ac

ne
lib u

:/
http

ej
b un

ej
b un

e
b un

e
b un

d

ac.i

ili
gili
gili
igiliAnalisis Ekonomi .............................................................................
/d4.3
//dig
:26
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

.id

://d

http

ej
b un

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

d
.id
.id
4.2.1
26
ac.i Analisis Harga Biji Jarak
j ac
j ac Pagar..........................................

d

.id

j ac

4.3.1 Analisis Biaya.................................................................... 26

4.3.2
28
c.id
c.id
c.id
c.idAnalisis Pendapatan j ..........................................................
ej a
ej a
e a
ej a
n
n
n
n
u
u
u
u
lib
lib
lib
lib 4.3.3 Analisis Kelayakan
............................................................
28
digi
digi
digi
digi
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
p
htt
htt
htt
htt

://
http
.id

j ac

ne
lib u

d

ac.i

ili

.id

i

.id

://
http

ne
lib u

viiid

i

/dig

ttp:/

lib u

.i

ac
nej

i

/dig

ttp:/

i

/dig

ttp:/

.id

j ac

.id

l

digi

digi

://
http

ne
lib u

gil

://di

http

ne
lib u

://
http
.id

j ac

j ac

ac
nej

lib u

.id

j ac

ne
lib u

://
http

.id

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

digi

digi

://
http
.id

ac
nej

.id

il

/dig

:/
http

://d

://d

http

d

ac.i

ili

.id

il

/dig

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

j ac

j ac

d

ac.i

ili

.id

://d

ne
lib u

.id

/dig

ne
lib u

:
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

digi

digi

d

ac.i

ili

.id

://d

j ac

ttp:/

ne
lib u

:
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

lib u

d

ac.i

ili

.id

://d

://
http

:
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

.id

j ac

j

j

j

ne
lib u

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

5.2 Saran ............................................................................................... 31

d
d
d
DAFTAR PUSTAKA..................................................................................
32
ac.i
ac.i
ac.i

l

digi

://
http

i
i
i
i
LAMPIRAN
– LAMPIRAN
33
/dig
//dig
//dig
//dig.......................................................................

i

/dig

:/
http

.id

ne
lib u

ne
lib u

ne
lib u

gil

://di

http

j ac

j

j

j

ne
lib u

gi
gi
31 gi
igi Kesimpulan.......................................................................................
d5.1
://di
://di
://di
http
http
http

digi

://
http

d
d
d
V KESIMPULAN
31
ac.i
ac.i
ac.i DAN SARAN................................................................

il

/dig

:/
http

4.4 Kelayakan Lingkungan .................................................................... 29

ne
lib u

il

/dig

:/
http

4.2 Kelayakan Ekonomi.......................................................................... 26

ac.i

ili

/dig

:/
http

.id

j ac

ne
lib u

ne
lib u

ne
lib u

ne
lib u

i
gi
gi
igi Kelayakan Teknik .............................................................................
/d4.1
//dig
:25
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

i

/dig

:/
http

.id
.id
.id
IV HASIL PENELITIAN
DAN PEMBAHASAN......................................
25
j ac
j ac
j ac

i

/dig

ttp:/

ne
lib u

il

/dig

ttp:/

ej

b un

gili
://di

http

.id

ne
lib u

i

/dig

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

i

/dig

ej
b un

.id

ne
lib u

i

/dig

:/
http

b un

gili

://di

http

.id

ne
lib u

ne
lib u

i

/dig

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

.id

j ac

:/
http

ej
b un

l

digi

://
http

http
j ac

c.id
DAFTAR
ej a TABEL

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

i

/dig

ej
b un

.id

ne
lib u

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

ej
b un

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

il

/dig

:/
http

il

/dig

:/
http

Tabel 2.1 Perbandingan karakteristik CJCO dan Solar................................ 14
.id

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

b un
igili

b un
igili

b un
igili

.id

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ht

ht

ht

gil

://di

d
d pembuatan biofuel......................................
Tabel
pada
27d
://d 4.2 Biaya Variabel
tp://
tp://
tp://

://d

http

c.id
c.id
c.id
Tabel 4.1 Biaya
27
ej a
ej a biofuel............................................
ej a tetap pada pembuatan

http

Tabel 4.3 Total biaya pada pembuatan biofuel............................................ 27
.id

j ac

ne
lib u

n
lib u

://
http
.id

i

/dig

:/
http

i

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

.id
http
.id
://
http
.id

i

/dig

i

d

ac.i

ili

.id
http
.id
://
http

i

/dig

ttp:/

i

/dig

ttp:/

ixd
.i

i

/dig

ttp:/

.id

.id

i

/dig

gil

://di

http
.id

j ac

ne
lib u

.id

l

digi

digi

://
http

://
http
.id

j ac

j ac

ttp:/

.id

://d

ne
lib u

il

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

://
http

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

il

/dig

:/
http

ej
b un

j ac

ac
nej

lib u

d

ac.i

digi

digi

://
http

ac
nej

lib u

.id

j ac

ne
lib u

.id

.id

ac
nej

lib u

.id

digi

digi

://
http

ne
lib u

i

j ac

http

.id

ne
lib u

/dig

e
b un
i
l
i
g
i

l

digi

://
http
j ac

:/
http

://d

://d

http

.id

ili

.id

.id

j ac

digi

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

j ac

j ac

ne
lib u

d

gil

://di

http

ne
lib u

://
http

i

ac.i

ili

.id

e
b un
i
l
i
g
i

.id

ne
lib u

/dig

.id

://d

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

://d

://d

http

d

ac.i

j ac

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

i

/dig

ili

.id

il

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

digi

ne
lib u

d

ac.i

ili

j ac

://
http

il

/dig

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http
.id

ne
lib u

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

.id

j ac

.id

d

ac.i

://d

http

digi

i

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

.id

ne
lib u

/dig

ili

l

digi

://
http
j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http
.id

ne
lib u

://
http

ne
lib u

/dig

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

.id

j ac

j ac

ne
lib u

d

ac.i

://d

ne
lib u

i

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

digi

digi

:/
http

.id

.id

ne
lib u

/dig

ili

/dig

:/
http

://
http
j ac

:/
http

ej
b un

j ac

j ac

ne
lib u

://
http

d

ac.i

://d

://d

http

i

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

.id

.id

j ac

ne
lib u

digi

digi

://
http

ne
lib u

/dig

ili

n
lib u

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

.id

ne
lib u

/dig

:/
http

ej
b un

://
http
j ac

j ac

ne
lib u

n
lib u

digi

digi

digi

://
http

c.id
c.id
c.id
Tabel 4.4 Pendapatan
bersih pada pembuatan
biofuel .................................
28
ej a
ej a
ej a

i

/dig

ttp:/

ne
lib u

il

/dig

ttp:/

ej

b un

gili
://di

http

.id

ne
lib u

i

/dig

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

i

/dig

ej
b un

.id

ne
lib u

.id

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

://d

http

.id

j ac

b un
igili

i

/dig

i

.id

.id

i

/dig

d

ac.i

ili

.id

.id

ne
lib u

://
http

i

/dig

ttp:/

://
http

i

/dig

ttp:/

lib u

i

/dig

ttp:/

lib u

.id

gil

://di

http
.id

j ac

ne
lib u

.id

l

digi

digi

://
http

ne
lib u

i

/dig

ttp:/

.id

://d

://
http
.id

j ac

j ac

ac
nej

il

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

digi

://
http

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

il

/dig

:/
http

ej
b un

j ac

.i

ac
nej

d

ac.i

.id

ne
lib u

xd

.id

.id

ac
nej

.id

j ac

ne
lib u

digi

digi

digi

lib u

.id

i

j ac

http

.id

ne
lib u

/dig

e
b un
i
l
i
g
i

l

digi

://
http
j ac

:/
http

://d

://d

http

.id

ili

.id

.id

j ac

digi

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

j ac

j ac

d

gil

://di

http

ne
lib u

://
http

i

ac.i

ili

.id

.id

ne
lib u

/dig

.id

://d

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

://
http

d

ac.i

://d

://d

http

i

/dig

ili

.id

il

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

digi

ne
lib u

d

ac.i

ili

j ac

://
http

il

/dig

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http
.id

ne
lib u

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

.id

i

/dig

.id

digi

ne
lib u

d

ac.i

://d

http
j ac

://
http

i

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

.id

ne
lib u

/dig

ili

l

digi

://
http
j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http
.id

ne
lib u

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

.id

digi

ne
lib u

d

ac.i

://d

http
j ac

://
http

i

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

.id

ne
lib u

/dig

ili

.id

j ac

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http
.id

ne
lib u

j ac

:/
http

d

ac.i

://d

digi

i

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

/dig

ili

/dig

:/
http

.id

j ac

:/
http

ej
b un

j ac

://
http

.id

j ac

ne
lib u

gil

://di

http

htt

htt

htt

.id

ne
lib u

n
lib u

n
lib u

Centrifuge .............................................................................. 13

.id

ne
lib u

ht

Gambar 2.7

d

://d

ht

gi
igi
Filter Pressp.............................................................................
13 igi
://di
p://d
p://d

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ht

igi 2.6
Gambar
p://d

ac.i

il

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

c.id
c.id
c.id
Gambar 2.5ej aSumur
Penampung .................................................................
12
ej a
ej a

/dig

ili

/dig

:/
http

b un
igili

Mesin Pemeras Biji Jarak ....................................................... 11

:/
http

ej
b un

b un
igili

Gambar 2.4

.id

d

ac.i

ili

dJemur.........................
d
Pengeringan
Buah
Jarak Pagar dengan
9d
tp://
tp://
tp://

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

Gambar
2.3
://d

htt

ne
lib u

d

il

/dig

:/
http

Tanaman Jarak Pagar di Lapang/ PTPN XII ........................... 7

n
lib u

digi

://
http

i

ac.i

ili

/dig

:/
http

ne
lib u

/dig

:/
http

ej
b un

.id

j ac

c.id
c.id
c.id Buah Jarak Pagar
Gambar 2.2ej aPanen
9
ej a
ej a.........................................................
http

ne
lib u

gili

://di

http

Gambar 2.1

i

/dig

:/
http

b un

.id

ne
lib u

l

digi

://
http

http
j ac

c.id
DAFTAR
ej a GAMBAR

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

i

/dig

ej
b un

.id

ne
lib u

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

i

/dig

ttp:/

ne
lib u

il

/dig

ttp:/

ej

b un

gili
://di

http

.id

ne
lib u

i

/dig

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

i

/dig

ej
b un

.id

ne
lib u

.id

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

://d

http

.id

j ac

b un
igili

i

/dig

.id

i

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

i

/dig

:/
http

ej
b un

.id

ne
lib u

://
http

i

/dig

ttp:/

://
http

i

/dig

ttp:/

lib u

i

/dig

ttp:/

lib u

.id

gil

://di

http
.id

j ac

ne
lib u

.id

l

digi

digi

://
http

ne
lib u

i

/dig

ttp:/

.id

://d

://
http
.id

j ac

j ac

ac
nej

il

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

digi

://
http

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

il

/dig

:/
http

ej
b un

j ac

.i

ac
nej

d

ac.i

.id

ne
lib u

xid

.id

.id

ac
nej

.id

j ac

ne
lib u

digi

digi

digi

lib u

.id

i

j ac

http

.id

ne
lib u

/dig

e
b un
i
l
i
g
i

l

digi

://
http
j ac

:/
http

://d

://d

http

.id

ili

.id

.id

j ac

digi

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

j ac

j ac

d

ac.i

gil

://di

http

ne
lib u

://
http

i

/dig

ili

.id

.id

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

://
http

d

ac.i

://d

://d

http

i

.id

://d

ne
lib u

il

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

j ac

.id

d

ac.i

ili

http

digi

il

/dig

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http
.id

ne
lib u

://
http

ne
lib u

/dig

ili

.id

.id

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

.id

ne
lib u

d

ac.i

://d

j ac

://
http

i

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

j ac

j ac

.id

.id

ne
lib u

/dig

ili

l

digi

://
http
j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

digi

digi

ne
lib u

/dig

.id

j ac

://
http

d

ac.i

://d

http

ne
lib u

i

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

.id

ne
lib u

/dig

ili

.id

://d

.id

.id

j ac

ne
lib u

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

digi

:/
http

d

ac.i

ili

j ac

://
http

i

/dig

:/
http

ej
b un

.id

j ac

ne
lib u

gil

://di

http

htt

htt

.id

ne
lib u

/dig

:/
http

.id

igi
igi
Jarak Pagar.............................................................................
37 igi
p://d
p://d
p://d

i

.id

ne
lib u

ht

n
lib u

htt

d

://d

ht

n
lib u

j ac

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ht

n
lib u

ac.i

il

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

c.id
c.idUsaha Budidaya Tanaman
c.id
Lampiran 5 ej aPerhitungan
untuk Analisis
ej a
ej a

/dig

ili

/dig

:/
http

b un
igili

Perhitungan untuk Analisis Kelayakan ................................... 36

:/
http

ej
b un

b un
igili

Lampiran 4

.id

d

ac.i

ili

d
Perhitungan
Biaya
Tetap dan BiayatpVariabel..........................
35d
://d
tp://
tp://

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

Lampiran
3
://d

://
http

ne
lib u

d

il

/dig

:/
http

Daftar Harga Alat dan Bahan serta Jumlah Pemakaian ........... 33

digi

digi

://
http

i

ac.i

ili

/dig

:/
http

ne
lib u

/dig

:/
http

ej
b un

.id

j ac

c.id
c.id
c.id
Lampiran 2 ej aPerhitungan
Analisis Biaya
34
ej a
ej a ....................................................
http

ne
lib u

gili

://di

http

Lampiran 1

i

/dig

:/
http

b un

.id

ne
lib u

l

digi

://
http

http
j ac

c.id
DAFTAR
ej aLAMPIRAN

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

i

/dig

ej
b un

.id

ne
lib u

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

i

/dig

ttp:/

ne
lib u

il

/dig

ttp:/

ej

b un

gili
://di

http

.id

ne
lib u

i

/dig

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

i

/dig

ej
b un

.id
://
http
.id

i

ej
b un

i

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

.id

.id
://
http
.id

i

/dig

i

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

.id

.id

ne
lib u

://
http

i

/dig

ttp:/

://
http

i

/dig

ttp:/

lib u

i

/dig

ttp:/

lib u

.id

gil

://di

http
.id

j ac

ne
lib u

.id

l

digi

digi

://
http

ne
lib u

i

/dig

ttp:/

.id

://d

://
http
.id

j ac

j ac

ac
nej

il

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

digi

://
http

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

il

/dig

:/
http

ej
b un

j ac

.i

ac
nej

d

ac.i

.id

ne
lib u

xiid

.id

.id

ac
nej

.id

j ac

ne
lib u

digi

digi

digi

lib u

.id

i

j ac

http

.id

ne
lib u

/dig

e
b un
i
l
i
g
i

l

digi

://
http
j ac

:/
http

://d

://d

http

.id

ili

.id

.id

j ac

digi

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

j ac

j ac

d

gil

://di

http

ne
lib u

://
http

i

ac.i

ili

.id

.id

ne
lib u

/dig

.id

://d

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

://
http

d

ac.i

://d

://d

i

/dig

ili

.id

il

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

digi

ne
lib u

d

ac.i

ili

j ac

://
http

il

/dig

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http
.id

ne
lib u

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

/dig

:/
http

ej
b un

.id

j ac

j ac

ne
lib u

.id

j ac

ne
lib u

://
http

d

ac.i

://d

digi

digi

digi

:/
http

.id

ne
lib u

i

j ac

http

.id

ne
lib u

/dig

e
b un
i
l
i
g
i

l

digi

://
http
j ac

:/
http

ili

.id

://d

http

.id

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

j ac

j ac

d

ac.i

.id

j ac

digi

i

gil

://di

http

ne
lib u

://
http

ne
lib u

/dig

ili

.id

.id

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

://
http

d

ac.i

://d

://d

http

i

/dig

ili

.id

ne
lib u

.id

://d

j ac

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

.id

il

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

://
http

d

ac.i

ili

.id

il

/dig

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

digi

digi

ne
lib u

/dig

:/
http

.id

j ac

://
http

d

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

j ac

j ac

ne
lib u

/dig

.id

j ac

ne
lib u

i

ac.i

://d

://d

ne
lib u

/dig

ili

.id

j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http
.id

e
b un
i
l
i
g
i

http

digi

digi

d

ac.i

j ac

j ac

j ac

:/
http

.id

i

/dig

gili

.id

ne
lib u

l

digi

://
http

http
j ac

:/
http

ej
b un

://di

http

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

://
http

d

ac.i

://d

://d

http

i

/dig

ili

.id

.id

ne
lib u

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej
b un

/dig

:/
http

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

.id

ne
lib u

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

i

/dig

ttp:/

ne
lib u

il

/dig

ttp:/

ej

gili
://di

.id

i

/dig

.id

ne
lib u

i

/dig

:/
http

.id

ne
lib u

i

/dig

.id

ne
lib u

i

/dig

l

digi

://
http

http

.id

j ac

j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

http
j ac

:/
http

ej

b un

gili
://di

http
j ac

j ac

ne
lib u

ej

b un

gili
://di

http

http

:/
http

ej

b un

b un

gili
://di

ne
lib u

i

/dig

:/
http

il

/dig

:/
http

“Analisis Skala Usaha Ekonomis Pengembangan Agroindustri Jarak Pagar
Sebagai Bahan Biofuel pada Daerah Perkebunan di Jember” Disusun oleh Ivan
Hari Purnomo, Nim.001710201055, Dosen Pembimbing Ir.Soni Sisbudi H, M.
Eng, M. Phil (DPU), Ir. Hamid Ahmad (DPA)

RINGKASAN
Mutu minyak dan teknik pembuatan yang sederhana dan pengetahuan tentang jarak
pagar yang ditanam merupakan faktor utama penyebab rendahnya mutu minyak serta
tingginya investasi untuk membuat alat penyuling standar.
Penelitian ini bertujan untuk mengetahui teknologi pembuatan biodiesel dan minyak
jarak. Dan kelayakan investasi pada usaha pembuatan minyak jarak di PTPN XII
Kotta Blater kabupaten Jember. Oleh karena itu perlu adanya suatu analisis
teknologis dan ekonomi untuk mengetahui kelayakan dalam proses pembuatan
minyak jarak / biodiesel. Analisis teknologi dengan metode observasi meliputi biaya
per liter biodiesel dan harga per kg biji jarak. Analisis ekonomi menggunakan metode
interview yang meliputi analisis biaya dan pendapatan serta analisis kelayakan usaha
(NPV, B/C ratio dan IRR).
Berdasarkan hasil penelitian diperoleh bahwa minyak jarak yang paling baik yaitu
minyak jarak dengan rendemen 35% sedangkan harga biji jarak per kg Rp 951. Pada
analisis ekonomis diperoleh pendapatan bersih yang diterima oleh PTPN XII sebesar
Rp 6.916.600. Sedangkan untuk analisis kelayakan didapatkan nilai NPV, B/C ratio,
dan IRR berturut-turut adalah + 9.681.173,32, 147,06 dan 7,36%. Berdasarkan
analisis ekonomi diatas, perkebunan PTPN XII Kabupaten Jember dinyatakan cukup
layak untuk terus melakukan produksi minyak jarak / biofuel, tetapi harus diiringi
dengan peningkatan diberbagai aspek lainnya.

ej
b un

d

ac.i

ili

/dig

:/
http

.id
http
.id

ne
lib u

://
http

i

/dig

ttp:/

lib u

://
http

i

/dig

ttp:/

.id

.id

i

/dig

ttp:/

lib u

://
http
.id

i

/dig

ttp:/

ne
lib u

l

digi

://
http
.id

j ac

j ac

ac
nej

.id

ne
lib u

digi

digi

gil

://di

http
j ac

j ac

://
http

.id

j ac

://d

ne
lib u

gil

://di

http

e
b un
i
l
i
g
i

http

x

ac
nej

lib u

.id

://d

j ac

d

ac.i

gili

j ac

.id

ej
b un

://di

http

e
b un
i
l
i
g
i

http

ne
lib u

.id

.id

ac
nej

.id

digi

digi

digi

://
http

.id

j ac

j ac

ne
lib u

http

d

ac.i

gili

j ac

e
b un
i
l
i
g
i

ej
b un

://di

http

://d

://d

://d

d

ac.i

gili

.id

e
b un
i
l
i
g
i

ej
b un

://di

http
j ac

j ac

http

d

ac.i

gili

://di

http

e
b un
i
l
i
g
i

ej
b un

i

/dig

ttp:/

ne
lib u

il

/dig

ttp:/