JENIS-JENIS TUMBUHAN BERKAYU DAN PEMANFAATANNYA OLEH SUKU MADURA DI PULAU GILI KETAPANG PROBOLINGGO
JENIS-JENIS TUMBUHAN BERKAYU DAN PEMANFAATANNYA
OLEH SUKU MADURA DI PULAU GILI KETAPANG
PROBOLINGGO
SKRIPSI
Oleh
Robiyatul Adawiyah
NIM 071810401078
JURUSAN BIOLOGI
FAKULTAS MATEMATIKA DAN ILMU PENGETAHUAN ALAM
UNIVERSITAS JEMBER
2013
JENIS-JENIS TUMBUHAN BERKAYU DAN PEMANFAATANNYA
OLEH SUKU MADURA DI PULAU GILI KETAPANG
PROBOLINGGO
SKRIPSI
diajukan guna melengkapi tugas akhir dan memenuhi salah satu syarat
untuk menyelesaikan Program Sarjana Sains (S1) Jurusan Biologi
Fakultas Matematika dan Ilmu Pengetahuan Alam
Oleh
Robiyatul Adawiyah
NIM 071810401078
JURUSAN BIOLOGI
FAKULTAS MATEMATIKA DAN ILMU PENGETAHUAN ALAM
UNIVERSITAS JEMBER
2013
ii
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
dig
tp://
gilib
i
d
/
/
:
http
id/ PERSEMBAHAN
.id/
c
a
.
j
.une
b
i
l
i
g
://di
p
t
t
h
u
t
h bangga skripsi ini saya persembahkan untuk:
Dengan
ht
id/
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
http
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
ht
1. Bapak Latif dan Ibu Misnati,
terima kasih atas curahan kasih
sayang, cucuran
/
id/
id/
.
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
keringat, dan lantunan
.une
.une
.une doa yang tidak pernah putus;
d/
c.i
ej.a
.un
ilib
//dig
gilib
gilib
gilib
i
di
2. AdiktpNurul
keceriaan dalam
://keluarga,
://dmemberikan
://di Laily Sa’adah yang selalu
http
http
ht
semoga adik kelak tidak hanya menjadi orang yang berhasil, tetapi juga menjadi
tp:
ht
/
agama dan negara; .id/
d/
.id/ orang yang berguna untuk
c.id
c
c.ikeluarga,
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e ikhlas membagi ilmunya;.une
e ustadzah serta dosen yang
3. seluruh guru,ilustad
.untelah
.undan
b
b
i
i
l
i
gilib
g
g
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
p: Ilmu Pengetahuan Alam
4. Almamater
Fakultas Matematikahttdan
httpUniversitas
http
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
ht
Jember.
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
dig
tp://
i
/dig
/
:
p
t
t
nej.
d/
ac.i
gilib
i
d
/
/
:
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
d/
ac.i
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
http
tp
.u
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
ht
h
.u
.u
tp
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
lib.u
lib.u
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
h
.id/
ac
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
i
/dig
/
:
p
t
t
h
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
digi
tp://
u
ilib.
dig
tp://
.id/
.id/
id/
ac.
nej.
ht
ht
ht
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
http
id/
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
d/
ac.i
iii
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
id/
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
gilib
i
d
/
/
:
http
ht
id/
id/
MOTTO
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
t
t
t
ac
nej.
.u
.u
http
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
h
Haihorang-orang yang beriman, jadikanlah
sabar dan sholat sebagai hpenolongmu,
sesungguhnya Allah bersama orang-orang yang sabar
/
/
/ Al-Baqarah: 153)*)
/
d
id(Qs.
i
.
.
c.id
c.id
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
Sesungguhnya
bersama
kesulitan
ada
kemudahan.
Maka
apabila
engkau
telah
selesai
g
g
g
g
di
di
://di
://di
tp://
tp://
urusan yanghtlain).
http keras (untuk
http(dari suatu urusan), tetaplah bekerja
(Qs. Asy-Syarh: 6-7)*)
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
i
/dig
/
:
p
t
t
.u
gilib
i
d
/
/
:
*)
tp
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
d/
ac.i
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
.id/
ac
nej.
http
nej.
ht
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
d
://d Restu
://Terjemahannya.
://d Agama. 1974. Al Qur’antdan
Departemen
Jakarta: PT.
Bumi
http
h tp
http
.u
d/
ac.i
i
/dig
/
:
p
t
t
h
.id/
ac
nej.
tp
ac
nej.
lib.u
lib.u
ac
nej.
.id/
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
h
.id/
ac
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
i
/dig
/
:
p
t
t
h
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
digi
tp://
u
ilib.
dig
tp://
.id/
.id/
id/
ac.
nej.
ht
ht
ht
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
http
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
ht
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
iv
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
id/ PERNYATAAN
.id/
c
a
.
j
.une
.u
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
://di
://di
p
p
t
t
t
t
h
h Saya yang bertanda tangan dibawah
ini:
ht
id/
ac.
nej.
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
ht
Nama : Robiyatul
/ Adawiyah
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
NIM.un: e
071810401078
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
i
di
menyatakan
sesungguhnya bahwa
ilmiah yang berjudultp“Jenis-jenis
://di
://karya
://ddengan
ht
http
http
d/
c.i
ej.a
.un
ilib
//dig
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
tp:
ht
Tumbuhan Berkayu dan Pemanfaatannya oleh Suku Madura di Pulau Gili Ketapang
/
/
/
adalah benar-benar
yang sudah saya
id/
.idProbolinggo”
c.id
c.kutipan
c.id hasil karya sendiri, kecuali
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
ne
sebutkan sumbernya,
pernah diajukan pada
mana pun, dan bukan
.une
.uinstitusi
.unbelum
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
/dig
://di
://di
karya hjiplakan.
ttp:/ Saya bertanggung jawab
httpisinya sesuai
httpatas keabsahan dan kebenaran
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
ht
dengan sikap ilmiah yang harus dijunjung tinggi.
.id/
ac
nej.
u
.
gilib
i
d
/
/
:
une
une
d
ac.
nej.
u
u
ilib.
dig
tp://
http
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
http
http
.id/
ac
nej.
ht
h
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
i
/dig
/
:
p
t
t
/
Robiyatul
c.idAdawiyah
a
.
j
une 071810401078
.NIM
ac
nej.
ac
nej.
lib.u
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
h
.id/
ac
nej.
ht
ht
.
.un
:
tp:
u
ilib.
dig
tp://
Yang menyatakan,
id/
c.i
ej.a
ilib
//dig
ac.
nej.
Jember, 6 Februari 2013
d/
.un
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
d/
c.i
ej.a
ht
id/
ac.
nej.
ht
ilib
//dig
http
id/
id/
ilib.
://d
d
tp://
tp://
ht
ht hari pernyataan ini tidak benar.
kemudian
.id/
ac
nej.
u
.
.
.
paksaan dari pihak
igilib di
igilib sanksi akademik jika ternyata
igilibmanapun serta bersedia mendapat
tp
dig
tp://
/
/
.id
.id
Demikian pernyataan
j.ac tanpa ada tekanan dan
j.ac ini saya buat dengan sebenarnya,
ht
v
nej.
d/
ac.i
nej.
d/
ac.i
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
id/
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
id/
ac.
nej.
u
ilib.
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
ht
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
u
u
u
ilib.
ilib.
ilib.
g
g
g
i
i
i
d
d
d
JENIS-JENIS
TUMBUHAN BERKAYU
DAN PEMANFAATANNYA
://
://
://
http
http
http
lib.u
digi
tp://
ht
id/
SKRIPSI
ht
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
dig
tp://
ht
ac
nej.
.u
.u
http
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
OLEH SUKU MADURA DI PULAU GILI KETAPANG
PROBOLINGGO
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
Oleh igilib.
://d
http Adawiyah
Robiyatul
NIM 071810401078
http
tp
u
ilib.
dig
tp://
u
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ttp
ht
: Dra. Dwi Setyati,
/ M.Si
.id/
.id
.id
j.ac
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
tp
.id/
h
: Dra. Umiyah, M.Sc.agr
une
une
.
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
Dosen Pembimbing Anggota
/
/
.id
j.ac
i
/dig
/
:
p
t
t
h
Pembimbing:
http Dosen Pembimbing Utamahttp
tp
ac
nej.
lib.u
lib.u
ac
nej.
ht
.id/
ac
nej.
h
.id/
ac
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
i
/dig
/
:
p
t
t
h
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
digi
tp://
u
ilib.
dig
tp://
.id/
.id/
ht
id/
ac.
nej.
ht
ht
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
.id/
ac
nej.
http
id/
id/
ac.
nej.
ht
.id/
ac
nej.
u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
vi
nej.
d/
ac.i
nej.
d/
ac.i
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
ht
id/ PENGESAHAN
.id/
.id/
c
c
a
a
.
.
j
j
.une
.une
.u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h oleh Suku
h Berkayu dan Pemanfaatannya
Skripsih berjudul “Jenis-Jenis Tumbuhan
ac.
nej.
u
ilib.
ac
nej.
.u
.u
http
id/
dig
tp://
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac.
nej.
Madura di Pulau Gili Ketapang Probolinggo”
telah diuji dan disahkan
pada:
/
id/
id/
id/
.
.
.
c.id
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
hari, tanggal :
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
di
tempat tp://di : Jurusan Biologi FMIPAtUniversitas
Jember
://di
://di
tp://
http
ht p
ht
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
tp
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
htt
ht
.id/
c
a
.
j
Dra. Umiyah, M.Sc.agr.
.une
b
i
l
NIP 195808251986012003
i
g
://di
p
t
t
h
.id/
.id/
c
c
a
a
.
.
j
j
Dra.
Dwi Setyati, M.Si.
une196404171991032001
.une
.NIP
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
://di
://di
p
p
t
t
t
t
h
h
ht
ac.
nej.
ilib.
g
i
d
/
:/
Dr. Iis Nur Asyiah, S.P., M.P.
d/
NIP 197306142008012002
ac.i
/
c.id
a
nej.
lib.u
digi
tp://
.id/
i
/dig
/
:
p
t
t
ht
h
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
ttp
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
Prof. Drs. hKusno DEA, Ph. D.
NIP 196101081986021001
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
.u
http
.id/
.id
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
.id/
ac
nej.
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
h
.id
.u
gilib
i
d
/
/
:
nej.
Mengesahkan
Dekan Fakultas Matematika
dan Ilmu Pengetahuan/ Alam,
/
ac
nej.
tp
ht
ht
lib.u
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
Sulifah Aprilya H., S.Pd., M.Pd.
d/
NIP 197904152003122003
ac.i
nej.
h
gilib
i
d
/
/
:
ilib.
g
i
d
/
:/
http
http
tp
j
une
un
u
id/
/
Dosen.aPenguji
c.id II,
Dosen Penguji I, .ac.id/
ej
id/
ilib.
g
i
d
/
:/
ac
nej.
ac
nej.
u
lib.u
lib.Sekretaris,
i
i
g
g
i
i
(Dosen PembimbingpAnggota)
://d
://d
htt
http
Ketua, lib.u
igi
(Dosen
p://d Pembimbing Utama)
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
vii
nej.
d/
ac.i
ht
.id/
.id/
Tim Penguji
ht
nej.
d/
ac.i
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
RINGKASAN
Jenis-jenis Tumbuhan Berkayu dan Pemanfaatannya oleh Suku Madura di
Pulau Gili Ketapang Probolinggo; Robiyatul Adawiyah, 071810401078; 2013; 42
halaman. Jurusan Biologi Fakultas Matematika dan Ilmu Pengetahuan Alam,
Universitas Jember.
Salah satu Suku Madura yang masih memegang teguh budaya dan tradisi
Madura adalah masyarakat di Pulau Gili Ketapang. Pulau Gili Ketapang adalah
sebuah pulau kecil di Kabupaten Probolinggo. Karena terbentuk dari terumbu karang
dan dikelilingi lautan, kondisi lingkungan pulau Gili Ketapang menjadi tandus dan
panas. Keterbatasan ini yang menyebabkan masyarakat Gili Ketapang mulai
beradaptasi dengan kondisi pulau yang minim sumber daya. Melalui proses adaptasi
tanpa meninggalkan budaya dan tradisi asli mereka yaitu Madura, masyarakat Gili
Ketapang tetap mempertahankan Indigenous Knowledge (pengetahuan lokal
tradisional)
yang unik, termasuk dalam memanfaatkan tumbuhan secara arif.
Penelitian ini bertujuan untuk mengetahui jenis-jenis tumbuhan berkayu, dan bagianbagian tumbuhan berkayu yang dimanfaatkan, serta cara pemanfaatannya oleh
masyarakat Gili Ketapang Probolinggo.
Penelitian ini dilakukan melalui
Metode Kepustakaan (Desk Study) dan
Metode Participatory Ethnobotanical Appraisal (PEA), sedangkan teknik penentuan
informan kunci menggunakan teknik Purporsive Sampling dan penentuan informan
utama menggunakan teknik Snowball Sampling. Data yang diperoleh kemudian
dianalisis menggunakan Use Value untuk mengetahuai tumbuhan yang paling banyak
dimanfaatkan oleh masyarakat setempat.
Hasil penelitian menunjukkan terdapat 22 jenis tumbuhan berkayu dari 16
suku yang dimanfaatkan oleh masyarakat gili ketapang. Jenis-jenis tumbuhan berkayu
tersebut adalah asam jawa (Tamarindus indica L.), belimbing wuluh (Averrhoa
viii
bilimbi L.), belimbing manis (Averrhoa carambola L.), delima (Punica granatum L.),
jambu biji (Psidium guajava L.), jambu air (Syzigium aqueum (Burm.f.)Alston), jarak
(Jatropa curcas L.), jati (Tectona grandis L.f.), kedondong (Spondias dulcis G.
Forst), kelor (Moringa oleifera Lam.), kenitu (Chrysophyllum cainito L.), kersen
(Muntingia calabura L.), kijaran (Lannea coromandelica (Houtt.) Merr.), kurma cina
(Ziziphus mauritiana Lam.), mangga (Mangifera indica L.), mengkudu (Morinda
citrifolia L.), mimba (Azadirachta indica A.Juss), pohon bodhi (Ficus religiosa L.),
sawo (Manilkara achras (Mill.)Forberg), sirsak (Annona muricata L.), srikaya
(Annona squamosa L.), waru (Hibiscus tiliaceus L.). Bagian tumbuhan yang banyak
dimanfaatkan adalah buah, diikuti batang, daun, ranting dan terakhir bunga.
Pemanfaatan tumbuhan berkayu oleh masyarakat Gili Ketapang ada 6 cara yaitu
sebagai bahan pangan, perahu dan kapal, rumah ikan, obat, kayu bakar, bahan
bangunan, pakan ternak dan kerajinan ukir. Jati dan srikaya memiliki nilai Use Value
tertinggi yaitu 1,00, sedangkan mimba memiliki nilai persen penggunaan tertinggi
sebesar 75%.
ix
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
id/
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
id/
id/
PRAKATA
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
ht karunia-Nya
htPuji syukur kehadirat AllahhtSWT atas segala rahmat dan
sehingga penulis dapat menyelesaikan
skripsi yang berjudul “Jenis-Jenis
Tumbuhan
/
id/
id/
id/
.
.
.
c.id
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Berkayu dan Pemanfaatannya
oleh Suku Madura
.une
.une di Pulau Gili Ketapang
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
di
Probolinggo”.
salah satu syarat menyelesaikan
://di
://di
://di Skripsi ini disusun untukttpmemenuhi
tp://
http
h
http
ht
pendidikan strata satu (S1) pada Jurusan Biologi Fakultas Matematika dan Ilmu
/
/
/
/
Alam Universitas
.idPengetahuan
c.id
c.id
c.idJember.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une ini tidak lepas dari bantuan
Penyusunan
.une
.uneberbagai pihak. Oleh karena
.skripsi
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
ig
://di
://di
p://d
itu, penulis
http
httkepada:
http menyampaikan terima kasih
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
1.
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
Dra. Umiyah M.Sc.agr., selaku Dosen Pembimbing Utama, dan Dra. Dwi Setyati
d
Dr. Iis Nur Asyiah, S.P, M.P., selaku Dosen Penguji Utama dan Sulifah Aprilya
3.
Drs. Asmoro Lelono M.Si selaku Dosen Pembimbing Akademik yang selalu
nej.
.un
ilib
//dig
tp:
5.
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j telah memberikan masukan nej
j Dosen Penguji Anggota yang
H. S.Pd, M.Pd., selaku
u
.une
.une
b
b
i
i
l
l
ilib.
i
i
g
g
g
i
i
i
dan saran
demi
kesempurnaan
skripsi
ini;
d
d
d
/
/
/
:/
:/
:/
http
http
http
6.
/
motivasi demi kelancaran
c.idpenulisan skripsi ini;
a
nej.
g
.id/
.id/
ac
nej.
g
ac
nej.
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
.id/
.u
g
://di
://di
://di
ac
nej.
tp
ht
x
nej.
d/
ac.i
ht
u
.u karyawan-karyawati FMIPA
seluruh dosen
lib.u
ilib. Universitas Jember, terima ikasih
ilibdan
.id/
gilib
i
d
/
/
:
ht
Mas Musaffa yang dengan sabar membantu, membimbing dan memberikan
atas
httpbimbingan dan pelayanannya;http
tp
ht
memberikan masukan danidpengarahan
dalam bidang akademik;
/
id/
/
c.id
c.
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
4. H. Sakur sekeluarga,
.une
.unedan seluruh masyarakatiliGili
.une H. Suparyono sekeluarga,
b
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
://di
://di
://diyang telah bersedia membantu
Ketapang
http ini;
http kelancaran penulisan skripsi
http
d/
c.i
ej.a
http
2.
d/
ac.i
u
ilib.
://d
d
tp://
t
ht
terselesaikannya
penulisan skripsihini;
dig
tp://
/
/
/
.id
M.Si., selaku Dosen
Anggota yangj.atelah
c.id meluangkan waktu, j.ac.id
acPembimbing
.
j
e
e
.une
.un
.un
b
b
b
i
i
i
l
l
l
pikiran dan
perhatian
dalam
memberikan
bimbingan
dan
pengarahan
demi
i
i
i
ig
ig
ig
tp://
tp
ht
nej.
d/
ac.i
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
tp
7.
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
teman-teman
Jurusan Biologi khususnya
httpmemberikan
http angkatan 2007 yang selalu
http
ht
dorongan semangat, dan motivasi tiada henti;
/
/
.id/
.id
.id/ terima kasih atas keceriaan
.id8.
c
c
c
c
a
a
a
a
teman-teman
kost-an
tercinta,
dan
persahabatan,
serta
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g diberikan;
motivasi
yang
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h skripsi ini,
h
h semua pihak yang telah membantu
9. dan
dalam proses penyelesaian
.un
ilib
//dig
tp:
yang tidak dapat disebutkan/ satu persatu.
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Semoga doa,
yang telah diberikan
une
.une
.motivasi
.unebantuan, bimbingan dan
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
i dapat
mendapat
balasan
://dini
://di penulis mengharap skripsi
://di dari Allah SWT. Danttakhirnya
http
h p
http
d/
c.i
ej.a
ht
ht
bermanfaat bagi penulis, pembaca dan kemajuan ilmu pengetahuan khususnya dalam
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
Jember, 6 Februari 2013
gilib
i
d
/
/
:
i
/dig
/
:
p
t
t
nej.
d/
ac.i
gilib
i
d
/
/
:
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
d/
ac.i
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
http
tp
.u
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
ht
h
.u
.u
tp
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
lib.u
lib.u
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
h
.id/
ac
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
i
/dig
/
:
p
t
t
h
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
digi
tp://
u
ilib.
dig
tp://
.id/
.id/
id/
ac.
nej.
ht
ht
ht
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
http
id/
ac.
nej.
ht
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
Penulis
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
/
Biologi
.idbidang
ac
nej.
xi
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
dig
tp://
id/
u
ilib.
dig
tp://
ht
ht
Halaman
ii
HALAMAN PERSEMBAHAN
....................................................................
ej.a
ej.a
iii
HALAMAN PERNYATAAN........................................................................
v
HALAMAN
PEMBIMBINGAN
/
/ ...................................................................
/
vi
/
c.id
/
c.id
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
u
.un
.un
b
b
i
i
l
l
ilibiv.
i
i
g
g
g
i
i
i
HALAMAN
MOTTO
....................................................................................
d
d
d
://
://
://
http
http
http
tp:
.id
j.ac
.id
j.ac
.id
j.ac
ht
.id/
ac
e
e
HALAMAN PENGESAHAN
........................................................................
vii.unej.
n
n
u
u
.
.
gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
RINGKASAN
.................................................................................................
viii
:
:
:
http
http
http
une
lib.
i
g
i
://d
ht
HALAMAN JUDUL ......................................................................................
/
c.id
.u
ilib
//dig
http
id/ DAFTAR ISI
.id/
c
a
.
j
.une
b
i
l
i
g
://di
p
t
t
h
ht
a
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
http
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
tp
PRAKATA ......................................................................................................
ht
x
/
/
/
/
ISI...................................................................................................
xii
.idDAFTAR
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
une
.une
...........................................................................................
DAFTAR TABEL
xv.un
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
//dig
://di xvi
://di
:GAMBAR
p
p
p
t
t
t
t
t
t
DAFTAR
......................................................................................
h
h
h
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
DAFTAR LAMPIRAN ..................................................................................
xvi
xvii
/
.id/
.id/
.id/
.idBAB
c
c
c
c
1.
PENDAHULUAN
.............................................................................
1
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
une
une
une
.
.
.
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
1.1 Latar
g 1
g
g Belakang .............................................................................
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
h
h
id/
.ac.
lib.u
3
1.3 Tujuan ..........................................................................................
3
id/
.ac.
1.4 Manfaat .........................................................................................
nej
nej
http
http
http
2.1 Tumbuhan Berkayu .....................................................................
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
/
4
/
c.id
c.
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
2.2.1 Kayu
(Softwood) .......................................................
5 .une
.une
.unLunak
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di 6
://di
://di
http
http.......................................................
http 2.2.2 Kayu Keras (Hardwood)
2.3 Pemanfaatan Tumbuhan Berkayu .............................................
7
d/
2.3.1 Tumbuhan
Sebagai Alat Transportasi
.id/
ac.i (Perahu) .....
acBerkayu
8
ac
nej.
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
nej.
nej.
d/
ac.i
ac
nej.
.u
http
xii
id/
ac.
nej.
ht
.id/
gilib
i
d
/
/
:
http
http
d/
ac.i
nej.
.u
.u
.u
tp
ht
4
2.2 Struktur AnatomiidKayu
..............................................................
/
id/
.id/
gilib
i
d
/
/
:
ht
c.id
3 nej.a
u
u
u
.
.
ilib4 .
ilib
ilib PUSTAKA....................................................................
g
g
g
i
i
i
d
d
d
BAB 2. TINJAUAN
://
://
://
nej
digi
tp://
1.2 Rumusan Masalah .......................................................................
id/
.ac.
ht
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
tp
d/
ac.i
j.
une
ilib.
dig
d/
c.i
ej.a
.un
ilib
//dig
tp:
.u
http
ht
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
tp://
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http Bahan Pangan .........................
http 2.3.2 Tumbuhan Berkayu Sebagai
8
2.3.3 Tumbuhan Berkayu Sebagai Obat ........................................
9
Kerajinan ...............................................................................
9
ht
.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
Berkayu
Sebagai
Bahan
Bakar
...........................
9
2.3.4 Tumbuhan
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g Tumbuhan Berkayu Sebagai
2.3.5
Konstruksi
Bangunan dan //dig
:
://di
://di
p
p
t
t
t
t
http
h
h
2.4 Masyarakat Madura
/
/ Di Pulau Gili Ketapang ...........................
10
2.4.3 Keadaan Geografis ................................................................
11
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
2.4.1 Penyebaran
10.une
.une
.une Suku Madura .....................................................
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
/di Keadaan Masyarakat .............................................................
://di 10
://di
:/2.4.2
http
http
http
/
/
/
/
3. METODE PENELITIAN
12
.idBAB
c.id
c.id
c.id .................................................................
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
3.1 Waktu
dan
12.un
.une
.uneTempat Penelitian ....................................................
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
/dig
/dig
://di 12
tp:/Bahan
dan Alat Penelitian
ttp:/
http
h...........................................................
ht3.2
ht
ht
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
3.3 Pengumpulan Spesimen...............................................................
d/
ac.i
ej.
n
lib.u
i
g
i
d
tp://
d/
ac.i
nej.
u
ilib.
dig
tp://
d/
ac.i
d/
ac.i
14
17
4.1 Gambaran UmumidMasyarakat
Gili Ketapang .........................
/
id/
17
d/
.un
tp:
c.
ej.a
c.
ej.a
4.2 Jenis-jenis
oleh
.un
b.unTumbuhan Berkayu yangbDimanfaatkan
ht
id/
.
j.
j.
3.6 Rancangan
Penelitian
..................................................................
15 nej.ac
e
e
n
n
u
u
.u
ilib16.
ilib.
g
g
i
i
igilib Data .................................................................................
3.7:/Analisis
d
d
d
/
/
/
:/
:/
http
http
http
BAB 4. HASIL DAN PEMBAHASAN .........................................................
c.i
ej.a
ilib
//dig
12
/
/
/
3.4 Pengumpulanj.aData
13
c.id
c.id
c.id Etnobotani ..................................................
a
a
.
.
j
j
une
.une
........................................
.uneKepustakaan (Desk Study)
b
b
b
i
i
i
l
l
l
Metode
13
3.4.1
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h 3.4.2 Metode ParticipatoryhEthnobotanical Appraisal .................
13
3.5 Teknik Penentuan Informan .......................................................
ht
ht
.id/
ac
nej.
u
ilib.
ili
ili
g
g
g
i
i
i
d
d
d
://
://
18
tp://
http
ht..........................................................
http Masyarakat Gili Ketapang
ht
4.3 Berbagai Macam Pemanfaatan Tumbuhan Berkayu oleh
/
Masyarakat Gilic.Ketapang
........................................................
id/
c.id
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
a
nej.
a
nej.
.u
4.3.1 iPemanfaatan
Tumbuhan Berkayu
Bahan Pangan ..
lib.u
ilibSebagai
g
://di
g
://di
httpBerkayu Sebagai Bahan
http 4.3.2 Pemanfaatan Tumbuhan
tp
gilib
i
d
/
/
:
.u
nej.
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
d/
ac.i
d/
ac.i
ht
21
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
tp
http
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
20.u
gilib
i
d
/
/
:
Pembuatan Perahu dan Kapal ...............................................
d/
ac.i
19
ht
xiii
nej.
d/
ac.i
nej.
d/
ac.i
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
tp
d/
ac.i
j.
une
ilib.
dig
.un
ilib
//dig
tp:
gilib
i
d
/
/
:
4.3.4 Pemanfaatan Tumbuhan Berkayu Sebagai Obat ...................
29
dan Kerajinan Ukir ................................................................
32
4.3. 7 Pemanfaatan Tumbuhan
Berkayu Sebagai Pakan
/ Ternak ...
/
33
5.1 Kesimpulan ...................................................................................
37
5.2 Saran ............................................................................................
.id/
.id/
37
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
4.4 Tingkat.Pemanfaatan
Tumbuhan Berkayu
une
.une............................... ilib34.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
/dig 37
/di
/di
BAB 5. tPENUTUP
.........................................................................................
/
/
/
:
:
:
p
p
p
t
t
ht
ht
ht
ac
nej.
g
://di
ac
nej.
g
://di
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
dig
tp://
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
tp
.u
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
ht
h
.u
.u
tp
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
lib.u
lib.u
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
h
.id/
ac
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
i
/dig
/
:
p
t
t
h
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
digi
tp://
u
ilib.
dig
tp://
.id/
.id/
ht
id/
ac.
nej.
ht
ht
ac
nej.
.u
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
http
id/
id/
ac.
nej.
ht
43
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
ht
xiv
nej.
d/
ac.i
nej.
d/
ac.i
ht
ac
nej.
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
38.u
gilib
i
d
/
/
:
LAMPIRAN
http
http
http ....................................................................................................
tp
ht
d/
.id/
.id/ Bakar .......
.iTumbuhan
c
c
c
a
a
a
4.3.5 Pemanfaatan
Berkayu
Sebagai
Kayu
31
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g Sebagai Bahan Bangunan//dig
g Pemanfaatan Tumbuhan Berkayu
4.3.6
:
://di
://di
p
p
t
t
t
t
http
h
h
u
u
DAFTAR PUSTAKA
ilib.
ilib. .....................................................................................
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
27
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
ttp .
httpBerkayu Sebagai PerangkaphIkan
http 4.3.3 Pemanfaatan Tumbuhan
d/
c.i
ej.a
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
tp://
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
dig
tp://
gilib
i
d
/
/
:
http
id/ DAFTAR TABEL
.id/
c
a
.
j
.une
b
i
l
i
g
://di
p
t
t
h
u
ht
ht
id/
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
http
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
ht
Halaman
4.1 Jenis tumbuhan Berkayu yang
/
/ dimanfaatkan oleh masyarakat
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Gili Ketapang ............................................................................................
18.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
4.2 Jenis
tumbuhan
berkayu yang dimanfaatkan
://di
://di sebagai bahan pangan toleh
://di
h tp
http
http
d/
c.i
ej.a
.un
ilib
//dig
tp:
masyarakat Gili Ketapang .........................................................................
ht
21
/
/
/
/ Jenis tumbuhan berkayu .yang
.id4.3
c.id
c.idpembuatan
c id dimanfaatkan sebagai jbahan
a
a
a
.
.
.
j
j
e
e masyarakat Gili Ketapang.....................................
kapal dan perahu
22.un
.une
.unoleh
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di sebagai obat oleh masyarakat
://di
4.4 Jenis
http
http
httptumbuhan berkayu yang dimanfaatkan
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
Gili Ketapang ............................................................................................
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac.
nej.
u
ilib.
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
tp
.u
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
ht
h
.u
.u
tp
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
lib.u
lib.u
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
h
.id/
ac
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
i
/dig
/
:
p
t
t
h
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
digi
tp://
u
ilib.
dig
tp://
.id/
.id/
ac
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ht
ht
.u
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
.id/
ac
nej.
http
id/
id/
dig
tp://
.u
http
http
tp
30
d/
ac.i
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ht
xv
nej.
d/
ac.i
nej.
d/
ac.i
ht
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
/
.id/
.idDAFTAR
c
c
a
a
GAMBAR
.
.
j
j
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
://di
://di
p
p
t
t
t
t
h
h
ht
id/
u
ilib.
dig
tp://
ht
ac.
nej.
ht
Halaman
2.1 Struktur anatomi kayu lunak
...................................................................
6
/
id/
id/
id/
.
.
.
c.id
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e keras ...................................................................
2.2 Struktur anatomi
7 .une
.une
.unkayu
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
di Ketapang ................................................................................
di
2.3 Pulau
://di 11
://di
://Gili
tp://
http
http
http
4.1
Pemanfaatan tumbuhan berkayu berdasarkan kelompok kegunaan .......
ht
19
/
/
/
/
Bagian tubuh tumbuhan.iberkayu
yang dimanfaatkan .............................
20
.id4.2
c.id
c.id
c d
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
4.3 PembuatanilKapal
25.un
.une
.unedan Perahu .................................................................
b
b
b
i
i
i
l
l
i
i
g
g
g
://di 28
://di
://di
4.4 Onjhem
http
http
http ...................................................................................................
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
4.5
Penjemuran kayu bakar ...........................................................................
32
/
/
/
.id/ proses pembuatan kusen.arumah
33
c.id
c.id ................
ckayu;
c.id4.6 Contoh kerajinan ukir
a
a
a
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une pakan kambing ......................................................
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
4.7
Daun
ambar
sebagai
34
i
i
i
i
g
g
g
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
h yang dimanfaatkan oleh
h Use Value tumbuhan berkayu
4.8 Nilai
d/
ac.i
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ht
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
lib.u
h
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
h
ht
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
lib.u
ht
xvi
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
ht
id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
digi
tp://
35
d/
ac.i
.
j.ac
j.
j. jenis tumbuhan berkayu oleh
4.9 Tingkat pemanfaatan
masyarakat
e
e
e
n
n
n
u
u
u
ilib36.
ilib.
ilib...........................................................................................
g
g
g
i
i
i
Gili Ketapang
d
d
d
/
/
/
:/
:/
:/
http
http
http
nej.
u
ilib.
dig
tp://
masyarakat Gili Ketapang .......................................................................
d/
ac.i
ht
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
d/
.id/
.iDAFTAR
c
c
a
a
LAMPIRAN
.
.
j
j
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
://di
://di
p
p
t
t
t
t
h
h
ht
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
ht
Halaman
1. Pedoman Wawancara ................................................................................
43
/
id/
id/
id/
.
.
.
c.id
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e Value Jenis Tumbuhan Berkayu
2. Perhitungan Nilai
Use
.une
.une yang
.un
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
di
Dimanfaatkan
://di 46
://di Probolinggo .....................
://di oleh Masyarakat GilittKetapang
tp://
http
h p
http
ht
3. Perhitungan Persentase Tingkat Pemanfaatan jenis Tumbuhan Berkayu
/
/ ............
Gili Ketapang Probolinggo
48
.id/
.id/ yang Dimanfaatkan oleh
c.id
c.id
cMasyarakat
a
a
a
.
.
.
j
j
j
4. Jenis-Jenis Tumbuhan
.une
.uneoleh Masyarakat
.une Berkayu dan Pemanfaatannya
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
ig
://di 50
://di
p://d .............................................................................................
Gili
http
http
httKetapang
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
ht
5. Klasifikasi dan Deskripsi Jenis Tumbuhan Berkayu yang
/
/
/
.id/ Dimanfaatkan oleh Masyarakat
52
c.id
c.id
c.id Gili Ketapang ..........................................
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
6. Daftar Informan..........................................................................................
67
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h Pernyataan Kepala Desa GilihKetapang ...........................................
7. Surat
69
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
i
/dig
/
:
p
t
t
nej.
d/
ac.i
gilib
i
d
/
/
:
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
d/
ac.i
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
http
tp
.u
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
ht
h
.u
.u
tp
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
lib.u
lib.u
.id/
.u
ht
.id/
ac
nej.
h
.id/
ac
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
i
/dig
/
:
p
t
t
h
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
dig
tp://
.id/
.id/
ac
nej.
digi
tp://
ac.
nej.
ht
ht
id/
id/
id/
id/
ac.
nej.
ht
xvii
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
OLEH SUKU MADURA DI PULAU GILI KETAPANG
PROBOLINGGO
SKRIPSI
Oleh
Robiyatul Adawiyah
NIM 071810401078
JURUSAN BIOLOGI
FAKULTAS MATEMATIKA DAN ILMU PENGETAHUAN ALAM
UNIVERSITAS JEMBER
2013
JENIS-JENIS TUMBUHAN BERKAYU DAN PEMANFAATANNYA
OLEH SUKU MADURA DI PULAU GILI KETAPANG
PROBOLINGGO
SKRIPSI
diajukan guna melengkapi tugas akhir dan memenuhi salah satu syarat
untuk menyelesaikan Program Sarjana Sains (S1) Jurusan Biologi
Fakultas Matematika dan Ilmu Pengetahuan Alam
Oleh
Robiyatul Adawiyah
NIM 071810401078
JURUSAN BIOLOGI
FAKULTAS MATEMATIKA DAN ILMU PENGETAHUAN ALAM
UNIVERSITAS JEMBER
2013
ii
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
dig
tp://
gilib
i
d
/
/
:
http
id/ PERSEMBAHAN
.id/
c
a
.
j
.une
b
i
l
i
g
://di
p
t
t
h
u
t
h bangga skripsi ini saya persembahkan untuk:
Dengan
ht
id/
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
http
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
ht
1. Bapak Latif dan Ibu Misnati,
terima kasih atas curahan kasih
sayang, cucuran
/
id/
id/
.
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
keringat, dan lantunan
.une
.une
.une doa yang tidak pernah putus;
d/
c.i
ej.a
.un
ilib
//dig
gilib
gilib
gilib
i
di
2. AdiktpNurul
keceriaan dalam
://keluarga,
://dmemberikan
://di Laily Sa’adah yang selalu
http
http
ht
semoga adik kelak tidak hanya menjadi orang yang berhasil, tetapi juga menjadi
tp:
ht
/
agama dan negara; .id/
d/
.id/ orang yang berguna untuk
c.id
c
c.ikeluarga,
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e ikhlas membagi ilmunya;.une
e ustadzah serta dosen yang
3. seluruh guru,ilustad
.untelah
.undan
b
b
i
i
l
i
gilib
g
g
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
p: Ilmu Pengetahuan Alam
4. Almamater
Fakultas Matematikahttdan
httpUniversitas
http
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
ht
Jember.
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
dig
tp://
i
/dig
/
:
p
t
t
nej.
d/
ac.i
gilib
i
d
/
/
:
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
d/
ac.i
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
http
tp
.u
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
ht
h
.u
.u
tp
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
lib.u
lib.u
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
h
.id/
ac
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
i
/dig
/
:
p
t
t
h
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
digi
tp://
u
ilib.
dig
tp://
.id/
.id/
id/
ac.
nej.
ht
ht
ht
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
http
id/
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
d/
ac.i
iii
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
id/
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
gilib
i
d
/
/
:
http
ht
id/
id/
MOTTO
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
t
t
t
ac
nej.
.u
.u
http
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
h
Haihorang-orang yang beriman, jadikanlah
sabar dan sholat sebagai hpenolongmu,
sesungguhnya Allah bersama orang-orang yang sabar
/
/
/ Al-Baqarah: 153)*)
/
d
id(Qs.
i
.
.
c.id
c.id
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
Sesungguhnya
bersama
kesulitan
ada
kemudahan.
Maka
apabila
engkau
telah
selesai
g
g
g
g
di
di
://di
://di
tp://
tp://
urusan yanghtlain).
http keras (untuk
http(dari suatu urusan), tetaplah bekerja
(Qs. Asy-Syarh: 6-7)*)
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
i
/dig
/
:
p
t
t
.u
gilib
i
d
/
/
:
*)
tp
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
d/
ac.i
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
.id/
ac
nej.
http
nej.
ht
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
d
://d Restu
://Terjemahannya.
://d Agama. 1974. Al Qur’antdan
Departemen
Jakarta: PT.
Bumi
http
h tp
http
.u
d/
ac.i
i
/dig
/
:
p
t
t
h
.id/
ac
nej.
tp
ac
nej.
lib.u
lib.u
ac
nej.
.id/
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
h
.id/
ac
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
i
/dig
/
:
p
t
t
h
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
digi
tp://
u
ilib.
dig
tp://
.id/
.id/
id/
ac.
nej.
ht
ht
ht
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
http
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
ht
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
iv
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
id/ PERNYATAAN
.id/
c
a
.
j
.une
.u
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
://di
://di
p
p
t
t
t
t
h
h Saya yang bertanda tangan dibawah
ini:
ht
id/
ac.
nej.
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
ht
Nama : Robiyatul
/ Adawiyah
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
NIM.un: e
071810401078
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
i
di
menyatakan
sesungguhnya bahwa
ilmiah yang berjudultp“Jenis-jenis
://di
://karya
://ddengan
ht
http
http
d/
c.i
ej.a
.un
ilib
//dig
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
tp:
ht
Tumbuhan Berkayu dan Pemanfaatannya oleh Suku Madura di Pulau Gili Ketapang
/
/
/
adalah benar-benar
yang sudah saya
id/
.idProbolinggo”
c.id
c.kutipan
c.id hasil karya sendiri, kecuali
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
ne
sebutkan sumbernya,
pernah diajukan pada
mana pun, dan bukan
.une
.uinstitusi
.unbelum
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
/dig
://di
://di
karya hjiplakan.
ttp:/ Saya bertanggung jawab
httpisinya sesuai
httpatas keabsahan dan kebenaran
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
ht
dengan sikap ilmiah yang harus dijunjung tinggi.
.id/
ac
nej.
u
.
gilib
i
d
/
/
:
une
une
d
ac.
nej.
u
u
ilib.
dig
tp://
http
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
http
http
.id/
ac
nej.
ht
h
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
i
/dig
/
:
p
t
t
/
Robiyatul
c.idAdawiyah
a
.
j
une 071810401078
.NIM
ac
nej.
ac
nej.
lib.u
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
h
.id/
ac
nej.
ht
ht
.
.un
:
tp:
u
ilib.
dig
tp://
Yang menyatakan,
id/
c.i
ej.a
ilib
//dig
ac.
nej.
Jember, 6 Februari 2013
d/
.un
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
d/
c.i
ej.a
ht
id/
ac.
nej.
ht
ilib
//dig
http
id/
id/
ilib.
://d
d
tp://
tp://
ht
ht hari pernyataan ini tidak benar.
kemudian
.id/
ac
nej.
u
.
.
.
paksaan dari pihak
igilib di
igilib sanksi akademik jika ternyata
igilibmanapun serta bersedia mendapat
tp
dig
tp://
/
/
.id
.id
Demikian pernyataan
j.ac tanpa ada tekanan dan
j.ac ini saya buat dengan sebenarnya,
ht
v
nej.
d/
ac.i
nej.
d/
ac.i
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
id/
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
id/
ac.
nej.
u
ilib.
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
ht
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
u
u
u
ilib.
ilib.
ilib.
g
g
g
i
i
i
d
d
d
JENIS-JENIS
TUMBUHAN BERKAYU
DAN PEMANFAATANNYA
://
://
://
http
http
http
lib.u
digi
tp://
ht
id/
SKRIPSI
ht
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
dig
tp://
ht
ac
nej.
.u
.u
http
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
OLEH SUKU MADURA DI PULAU GILI KETAPANG
PROBOLINGGO
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
Oleh igilib.
://d
http Adawiyah
Robiyatul
NIM 071810401078
http
tp
u
ilib.
dig
tp://
u
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ttp
ht
: Dra. Dwi Setyati,
/ M.Si
.id/
.id
.id
j.ac
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
tp
.id/
h
: Dra. Umiyah, M.Sc.agr
une
une
.
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
Dosen Pembimbing Anggota
/
/
.id
j.ac
i
/dig
/
:
p
t
t
h
Pembimbing:
http Dosen Pembimbing Utamahttp
tp
ac
nej.
lib.u
lib.u
ac
nej.
ht
.id/
ac
nej.
h
.id/
ac
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
i
/dig
/
:
p
t
t
h
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
digi
tp://
u
ilib.
dig
tp://
.id/
.id/
ht
id/
ac.
nej.
ht
ht
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
.id/
ac
nej.
http
id/
id/
ac.
nej.
ht
.id/
ac
nej.
u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
vi
nej.
d/
ac.i
nej.
d/
ac.i
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
ht
id/ PENGESAHAN
.id/
.id/
c
c
a
a
.
.
j
j
.une
.une
.u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h oleh Suku
h Berkayu dan Pemanfaatannya
Skripsih berjudul “Jenis-Jenis Tumbuhan
ac.
nej.
u
ilib.
ac
nej.
.u
.u
http
id/
dig
tp://
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac.
nej.
Madura di Pulau Gili Ketapang Probolinggo”
telah diuji dan disahkan
pada:
/
id/
id/
id/
.
.
.
c.id
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
hari, tanggal :
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
di
tempat tp://di : Jurusan Biologi FMIPAtUniversitas
Jember
://di
://di
tp://
http
ht p
ht
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
tp
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
htt
ht
.id/
c
a
.
j
Dra. Umiyah, M.Sc.agr.
.une
b
i
l
NIP 195808251986012003
i
g
://di
p
t
t
h
.id/
.id/
c
c
a
a
.
.
j
j
Dra.
Dwi Setyati, M.Si.
une196404171991032001
.une
.NIP
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
://di
://di
p
p
t
t
t
t
h
h
ht
ac.
nej.
ilib.
g
i
d
/
:/
Dr. Iis Nur Asyiah, S.P., M.P.
d/
NIP 197306142008012002
ac.i
/
c.id
a
nej.
lib.u
digi
tp://
.id/
i
/dig
/
:
p
t
t
ht
h
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
ttp
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
Prof. Drs. hKusno DEA, Ph. D.
NIP 196101081986021001
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
.u
http
.id/
.id
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
.id/
ac
nej.
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
h
.id
.u
gilib
i
d
/
/
:
nej.
Mengesahkan
Dekan Fakultas Matematika
dan Ilmu Pengetahuan/ Alam,
/
ac
nej.
tp
ht
ht
lib.u
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
Sulifah Aprilya H., S.Pd., M.Pd.
d/
NIP 197904152003122003
ac.i
nej.
h
gilib
i
d
/
/
:
ilib.
g
i
d
/
:/
http
http
tp
j
une
un
u
id/
/
Dosen.aPenguji
c.id II,
Dosen Penguji I, .ac.id/
ej
id/
ilib.
g
i
d
/
:/
ac
nej.
ac
nej.
u
lib.u
lib.Sekretaris,
i
i
g
g
i
i
(Dosen PembimbingpAnggota)
://d
://d
htt
http
Ketua, lib.u
igi
(Dosen
p://d Pembimbing Utama)
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
vii
nej.
d/
ac.i
ht
.id/
.id/
Tim Penguji
ht
nej.
d/
ac.i
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
RINGKASAN
Jenis-jenis Tumbuhan Berkayu dan Pemanfaatannya oleh Suku Madura di
Pulau Gili Ketapang Probolinggo; Robiyatul Adawiyah, 071810401078; 2013; 42
halaman. Jurusan Biologi Fakultas Matematika dan Ilmu Pengetahuan Alam,
Universitas Jember.
Salah satu Suku Madura yang masih memegang teguh budaya dan tradisi
Madura adalah masyarakat di Pulau Gili Ketapang. Pulau Gili Ketapang adalah
sebuah pulau kecil di Kabupaten Probolinggo. Karena terbentuk dari terumbu karang
dan dikelilingi lautan, kondisi lingkungan pulau Gili Ketapang menjadi tandus dan
panas. Keterbatasan ini yang menyebabkan masyarakat Gili Ketapang mulai
beradaptasi dengan kondisi pulau yang minim sumber daya. Melalui proses adaptasi
tanpa meninggalkan budaya dan tradisi asli mereka yaitu Madura, masyarakat Gili
Ketapang tetap mempertahankan Indigenous Knowledge (pengetahuan lokal
tradisional)
yang unik, termasuk dalam memanfaatkan tumbuhan secara arif.
Penelitian ini bertujuan untuk mengetahui jenis-jenis tumbuhan berkayu, dan bagianbagian tumbuhan berkayu yang dimanfaatkan, serta cara pemanfaatannya oleh
masyarakat Gili Ketapang Probolinggo.
Penelitian ini dilakukan melalui
Metode Kepustakaan (Desk Study) dan
Metode Participatory Ethnobotanical Appraisal (PEA), sedangkan teknik penentuan
informan kunci menggunakan teknik Purporsive Sampling dan penentuan informan
utama menggunakan teknik Snowball Sampling. Data yang diperoleh kemudian
dianalisis menggunakan Use Value untuk mengetahuai tumbuhan yang paling banyak
dimanfaatkan oleh masyarakat setempat.
Hasil penelitian menunjukkan terdapat 22 jenis tumbuhan berkayu dari 16
suku yang dimanfaatkan oleh masyarakat gili ketapang. Jenis-jenis tumbuhan berkayu
tersebut adalah asam jawa (Tamarindus indica L.), belimbing wuluh (Averrhoa
viii
bilimbi L.), belimbing manis (Averrhoa carambola L.), delima (Punica granatum L.),
jambu biji (Psidium guajava L.), jambu air (Syzigium aqueum (Burm.f.)Alston), jarak
(Jatropa curcas L.), jati (Tectona grandis L.f.), kedondong (Spondias dulcis G.
Forst), kelor (Moringa oleifera Lam.), kenitu (Chrysophyllum cainito L.), kersen
(Muntingia calabura L.), kijaran (Lannea coromandelica (Houtt.) Merr.), kurma cina
(Ziziphus mauritiana Lam.), mangga (Mangifera indica L.), mengkudu (Morinda
citrifolia L.), mimba (Azadirachta indica A.Juss), pohon bodhi (Ficus religiosa L.),
sawo (Manilkara achras (Mill.)Forberg), sirsak (Annona muricata L.), srikaya
(Annona squamosa L.), waru (Hibiscus tiliaceus L.). Bagian tumbuhan yang banyak
dimanfaatkan adalah buah, diikuti batang, daun, ranting dan terakhir bunga.
Pemanfaatan tumbuhan berkayu oleh masyarakat Gili Ketapang ada 6 cara yaitu
sebagai bahan pangan, perahu dan kapal, rumah ikan, obat, kayu bakar, bahan
bangunan, pakan ternak dan kerajinan ukir. Jati dan srikaya memiliki nilai Use Value
tertinggi yaitu 1,00, sedangkan mimba memiliki nilai persen penggunaan tertinggi
sebesar 75%.
ix
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
id/
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
id/
id/
PRAKATA
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
ht karunia-Nya
htPuji syukur kehadirat AllahhtSWT atas segala rahmat dan
sehingga penulis dapat menyelesaikan
skripsi yang berjudul “Jenis-Jenis
Tumbuhan
/
id/
id/
id/
.
.
.
c.id
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Berkayu dan Pemanfaatannya
oleh Suku Madura
.une
.une di Pulau Gili Ketapang
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
di
Probolinggo”.
salah satu syarat menyelesaikan
://di
://di
://di Skripsi ini disusun untukttpmemenuhi
tp://
http
h
http
ht
pendidikan strata satu (S1) pada Jurusan Biologi Fakultas Matematika dan Ilmu
/
/
/
/
Alam Universitas
.idPengetahuan
c.id
c.id
c.idJember.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une ini tidak lepas dari bantuan
Penyusunan
.une
.uneberbagai pihak. Oleh karena
.skripsi
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
ig
://di
://di
p://d
itu, penulis
http
httkepada:
http menyampaikan terima kasih
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
1.
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
Dra. Umiyah M.Sc.agr., selaku Dosen Pembimbing Utama, dan Dra. Dwi Setyati
d
Dr. Iis Nur Asyiah, S.P, M.P., selaku Dosen Penguji Utama dan Sulifah Aprilya
3.
Drs. Asmoro Lelono M.Si selaku Dosen Pembimbing Akademik yang selalu
nej.
.un
ilib
//dig
tp:
5.
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j telah memberikan masukan nej
j Dosen Penguji Anggota yang
H. S.Pd, M.Pd., selaku
u
.une
.une
b
b
i
i
l
l
ilib.
i
i
g
g
g
i
i
i
dan saran
demi
kesempurnaan
skripsi
ini;
d
d
d
/
/
/
:/
:/
:/
http
http
http
6.
/
motivasi demi kelancaran
c.idpenulisan skripsi ini;
a
nej.
g
.id/
.id/
ac
nej.
g
ac
nej.
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
.id/
.u
g
://di
://di
://di
ac
nej.
tp
ht
x
nej.
d/
ac.i
ht
u
.u karyawan-karyawati FMIPA
seluruh dosen
lib.u
ilib. Universitas Jember, terima ikasih
ilibdan
.id/
gilib
i
d
/
/
:
ht
Mas Musaffa yang dengan sabar membantu, membimbing dan memberikan
atas
httpbimbingan dan pelayanannya;http
tp
ht
memberikan masukan danidpengarahan
dalam bidang akademik;
/
id/
/
c.id
c.
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
4. H. Sakur sekeluarga,
.une
.unedan seluruh masyarakatiliGili
.une H. Suparyono sekeluarga,
b
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
://di
://di
://diyang telah bersedia membantu
Ketapang
http ini;
http kelancaran penulisan skripsi
http
d/
c.i
ej.a
http
2.
d/
ac.i
u
ilib.
://d
d
tp://
t
ht
terselesaikannya
penulisan skripsihini;
dig
tp://
/
/
/
.id
M.Si., selaku Dosen
Anggota yangj.atelah
c.id meluangkan waktu, j.ac.id
acPembimbing
.
j
e
e
.une
.un
.un
b
b
b
i
i
i
l
l
l
pikiran dan
perhatian
dalam
memberikan
bimbingan
dan
pengarahan
demi
i
i
i
ig
ig
ig
tp://
tp
ht
nej.
d/
ac.i
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
tp
7.
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
teman-teman
Jurusan Biologi khususnya
httpmemberikan
http angkatan 2007 yang selalu
http
ht
dorongan semangat, dan motivasi tiada henti;
/
/
.id/
.id
.id/ terima kasih atas keceriaan
.id8.
c
c
c
c
a
a
a
a
teman-teman
kost-an
tercinta,
dan
persahabatan,
serta
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g diberikan;
motivasi
yang
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h skripsi ini,
h
h semua pihak yang telah membantu
9. dan
dalam proses penyelesaian
.un
ilib
//dig
tp:
yang tidak dapat disebutkan/ satu persatu.
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Semoga doa,
yang telah diberikan
une
.une
.motivasi
.unebantuan, bimbingan dan
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
i dapat
mendapat
balasan
://dini
://di penulis mengharap skripsi
://di dari Allah SWT. Danttakhirnya
http
h p
http
d/
c.i
ej.a
ht
ht
bermanfaat bagi penulis, pembaca dan kemajuan ilmu pengetahuan khususnya dalam
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
Jember, 6 Februari 2013
gilib
i
d
/
/
:
i
/dig
/
:
p
t
t
nej.
d/
ac.i
gilib
i
d
/
/
:
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
d/
ac.i
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
http
tp
.u
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
ht
h
.u
.u
tp
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
lib.u
lib.u
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
h
.id/
ac
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
i
/dig
/
:
p
t
t
h
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
digi
tp://
u
ilib.
dig
tp://
.id/
.id/
id/
ac.
nej.
ht
ht
ht
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
http
id/
ac.
nej.
ht
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
Penulis
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
/
Biologi
.idbidang
ac
nej.
xi
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
dig
tp://
id/
u
ilib.
dig
tp://
ht
ht
Halaman
ii
HALAMAN PERSEMBAHAN
....................................................................
ej.a
ej.a
iii
HALAMAN PERNYATAAN........................................................................
v
HALAMAN
PEMBIMBINGAN
/
/ ...................................................................
/
vi
/
c.id
/
c.id
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
u
.un
.un
b
b
i
i
l
l
ilibiv.
i
i
g
g
g
i
i
i
HALAMAN
MOTTO
....................................................................................
d
d
d
://
://
://
http
http
http
tp:
.id
j.ac
.id
j.ac
.id
j.ac
ht
.id/
ac
e
e
HALAMAN PENGESAHAN
........................................................................
vii.unej.
n
n
u
u
.
.
gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
RINGKASAN
.................................................................................................
viii
:
:
:
http
http
http
une
lib.
i
g
i
://d
ht
HALAMAN JUDUL ......................................................................................
/
c.id
.u
ilib
//dig
http
id/ DAFTAR ISI
.id/
c
a
.
j
.une
b
i
l
i
g
://di
p
t
t
h
ht
a
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
http
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
tp
PRAKATA ......................................................................................................
ht
x
/
/
/
/
ISI...................................................................................................
xii
.idDAFTAR
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
une
.une
...........................................................................................
DAFTAR TABEL
xv.un
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
//dig
://di xvi
://di
:GAMBAR
p
p
p
t
t
t
t
t
t
DAFTAR
......................................................................................
h
h
h
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
DAFTAR LAMPIRAN ..................................................................................
xvi
xvii
/
.id/
.id/
.id/
.idBAB
c
c
c
c
1.
PENDAHULUAN
.............................................................................
1
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
une
une
une
.
.
.
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
1.1 Latar
g 1
g
g Belakang .............................................................................
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
h
h
id/
.ac.
lib.u
3
1.3 Tujuan ..........................................................................................
3
id/
.ac.
1.4 Manfaat .........................................................................................
nej
nej
http
http
http
2.1 Tumbuhan Berkayu .....................................................................
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
/
4
/
c.id
c.
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
2.2.1 Kayu
(Softwood) .......................................................
5 .une
.une
.unLunak
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di 6
://di
://di
http
http.......................................................
http 2.2.2 Kayu Keras (Hardwood)
2.3 Pemanfaatan Tumbuhan Berkayu .............................................
7
d/
2.3.1 Tumbuhan
Sebagai Alat Transportasi
.id/
ac.i (Perahu) .....
acBerkayu
8
ac
nej.
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
nej.
nej.
d/
ac.i
ac
nej.
.u
http
xii
id/
ac.
nej.
ht
.id/
gilib
i
d
/
/
:
http
http
d/
ac.i
nej.
.u
.u
.u
tp
ht
4
2.2 Struktur AnatomiidKayu
..............................................................
/
id/
.id/
gilib
i
d
/
/
:
ht
c.id
3 nej.a
u
u
u
.
.
ilib4 .
ilib
ilib PUSTAKA....................................................................
g
g
g
i
i
i
d
d
d
BAB 2. TINJAUAN
://
://
://
nej
digi
tp://
1.2 Rumusan Masalah .......................................................................
id/
.ac.
ht
ht
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
tp
d/
ac.i
j.
une
ilib.
dig
d/
c.i
ej.a
.un
ilib
//dig
tp:
.u
http
ht
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
tp://
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http Bahan Pangan .........................
http 2.3.2 Tumbuhan Berkayu Sebagai
8
2.3.3 Tumbuhan Berkayu Sebagai Obat ........................................
9
Kerajinan ...............................................................................
9
ht
.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
Berkayu
Sebagai
Bahan
Bakar
...........................
9
2.3.4 Tumbuhan
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g Tumbuhan Berkayu Sebagai
2.3.5
Konstruksi
Bangunan dan //dig
:
://di
://di
p
p
t
t
t
t
http
h
h
2.4 Masyarakat Madura
/
/ Di Pulau Gili Ketapang ...........................
10
2.4.3 Keadaan Geografis ................................................................
11
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
2.4.1 Penyebaran
10.une
.une
.une Suku Madura .....................................................
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
/di Keadaan Masyarakat .............................................................
://di 10
://di
:/2.4.2
http
http
http
/
/
/
/
3. METODE PENELITIAN
12
.idBAB
c.id
c.id
c.id .................................................................
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
3.1 Waktu
dan
12.un
.une
.uneTempat Penelitian ....................................................
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
/dig
/dig
://di 12
tp:/Bahan
dan Alat Penelitian
ttp:/
http
h...........................................................
ht3.2
ht
ht
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
3.3 Pengumpulan Spesimen...............................................................
d/
ac.i
ej.
n
lib.u
i
g
i
d
tp://
d/
ac.i
nej.
u
ilib.
dig
tp://
d/
ac.i
d/
ac.i
14
17
4.1 Gambaran UmumidMasyarakat
Gili Ketapang .........................
/
id/
17
d/
.un
tp:
c.
ej.a
c.
ej.a
4.2 Jenis-jenis
oleh
.un
b.unTumbuhan Berkayu yangbDimanfaatkan
ht
id/
.
j.
j.
3.6 Rancangan
Penelitian
..................................................................
15 nej.ac
e
e
n
n
u
u
.u
ilib16.
ilib.
g
g
i
i
igilib Data .................................................................................
3.7:/Analisis
d
d
d
/
/
/
:/
:/
http
http
http
BAB 4. HASIL DAN PEMBAHASAN .........................................................
c.i
ej.a
ilib
//dig
12
/
/
/
3.4 Pengumpulanj.aData
13
c.id
c.id
c.id Etnobotani ..................................................
a
a
.
.
j
j
une
.une
........................................
.uneKepustakaan (Desk Study)
b
b
b
i
i
i
l
l
l
Metode
13
3.4.1
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h 3.4.2 Metode ParticipatoryhEthnobotanical Appraisal .................
13
3.5 Teknik Penentuan Informan .......................................................
ht
ht
.id/
ac
nej.
u
ilib.
ili
ili
g
g
g
i
i
i
d
d
d
://
://
18
tp://
http
ht..........................................................
http Masyarakat Gili Ketapang
ht
4.3 Berbagai Macam Pemanfaatan Tumbuhan Berkayu oleh
/
Masyarakat Gilic.Ketapang
........................................................
id/
c.id
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
a
nej.
a
nej.
.u
4.3.1 iPemanfaatan
Tumbuhan Berkayu
Bahan Pangan ..
lib.u
ilibSebagai
g
://di
g
://di
httpBerkayu Sebagai Bahan
http 4.3.2 Pemanfaatan Tumbuhan
tp
gilib
i
d
/
/
:
.u
nej.
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
d/
ac.i
d/
ac.i
ht
21
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
tp
http
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
20.u
gilib
i
d
/
/
:
Pembuatan Perahu dan Kapal ...............................................
d/
ac.i
19
ht
xiii
nej.
d/
ac.i
nej.
d/
ac.i
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
tp
d/
ac.i
j.
une
ilib.
dig
.un
ilib
//dig
tp:
gilib
i
d
/
/
:
4.3.4 Pemanfaatan Tumbuhan Berkayu Sebagai Obat ...................
29
dan Kerajinan Ukir ................................................................
32
4.3. 7 Pemanfaatan Tumbuhan
Berkayu Sebagai Pakan
/ Ternak ...
/
33
5.1 Kesimpulan ...................................................................................
37
5.2 Saran ............................................................................................
.id/
.id/
37
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
4.4 Tingkat.Pemanfaatan
Tumbuhan Berkayu
une
.une............................... ilib34.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
/dig 37
/di
/di
BAB 5. tPENUTUP
.........................................................................................
/
/
/
:
:
:
p
p
p
t
t
ht
ht
ht
ac
nej.
g
://di
ac
nej.
g
://di
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
dig
tp://
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
tp
.u
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
ht
h
.u
.u
tp
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
lib.u
lib.u
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
h
.id/
ac
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
i
/dig
/
:
p
t
t
h
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
digi
tp://
u
ilib.
dig
tp://
.id/
.id/
ht
id/
ac.
nej.
ht
ht
ac
nej.
.u
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
http
id/
id/
ac.
nej.
ht
43
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
ht
xiv
nej.
d/
ac.i
nej.
d/
ac.i
ht
ac
nej.
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
38.u
gilib
i
d
/
/
:
LAMPIRAN
http
http
http ....................................................................................................
tp
ht
d/
.id/
.id/ Bakar .......
.iTumbuhan
c
c
c
a
a
a
4.3.5 Pemanfaatan
Berkayu
Sebagai
Kayu
31
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g Sebagai Bahan Bangunan//dig
g Pemanfaatan Tumbuhan Berkayu
4.3.6
:
://di
://di
p
p
t
t
t
t
http
h
h
u
u
DAFTAR PUSTAKA
ilib.
ilib. .....................................................................................
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
27
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
ttp .
httpBerkayu Sebagai PerangkaphIkan
http 4.3.3 Pemanfaatan Tumbuhan
d/
c.i
ej.a
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
tp://
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
dig
tp://
gilib
i
d
/
/
:
http
id/ DAFTAR TABEL
.id/
c
a
.
j
.une
b
i
l
i
g
://di
p
t
t
h
u
ht
ht
id/
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
http
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
ht
Halaman
4.1 Jenis tumbuhan Berkayu yang
/
/ dimanfaatkan oleh masyarakat
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Gili Ketapang ............................................................................................
18.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
4.2 Jenis
tumbuhan
berkayu yang dimanfaatkan
://di
://di sebagai bahan pangan toleh
://di
h tp
http
http
d/
c.i
ej.a
.un
ilib
//dig
tp:
masyarakat Gili Ketapang .........................................................................
ht
21
/
/
/
/ Jenis tumbuhan berkayu .yang
.id4.3
c.id
c.idpembuatan
c id dimanfaatkan sebagai jbahan
a
a
a
.
.
.
j
j
e
e masyarakat Gili Ketapang.....................................
kapal dan perahu
22.un
.une
.unoleh
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di sebagai obat oleh masyarakat
://di
4.4 Jenis
http
http
httptumbuhan berkayu yang dimanfaatkan
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
Gili Ketapang ............................................................................................
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac.
nej.
u
ilib.
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
tp
.u
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
ht
h
.u
.u
tp
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
lib.u
lib.u
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
h
.id/
ac
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
i
/dig
/
:
p
t
t
h
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
digi
tp://
u
ilib.
dig
tp://
.id/
.id/
ac
nej.
ht
id/
ac.
nej.
ht
ht
.u
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
.id/
ac
nej.
http
id/
id/
dig
tp://
.u
http
http
tp
30
d/
ac.i
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ht
xv
nej.
d/
ac.i
nej.
d/
ac.i
ht
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
/
.id/
.idDAFTAR
c
c
a
a
GAMBAR
.
.
j
j
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
://di
://di
p
p
t
t
t
t
h
h
ht
id/
u
ilib.
dig
tp://
ht
ac.
nej.
ht
Halaman
2.1 Struktur anatomi kayu lunak
...................................................................
6
/
id/
id/
id/
.
.
.
c.id
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e keras ...................................................................
2.2 Struktur anatomi
7 .une
.une
.unkayu
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
di Ketapang ................................................................................
di
2.3 Pulau
://di 11
://di
://Gili
tp://
http
http
http
4.1
Pemanfaatan tumbuhan berkayu berdasarkan kelompok kegunaan .......
ht
19
/
/
/
/
Bagian tubuh tumbuhan.iberkayu
yang dimanfaatkan .............................
20
.id4.2
c.id
c.id
c d
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
4.3 PembuatanilKapal
25.un
.une
.unedan Perahu .................................................................
b
b
b
i
i
i
l
l
i
i
g
g
g
://di 28
://di
://di
4.4 Onjhem
http
http
http ...................................................................................................
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
4.5
Penjemuran kayu bakar ...........................................................................
32
/
/
/
.id/ proses pembuatan kusen.arumah
33
c.id
c.id ................
ckayu;
c.id4.6 Contoh kerajinan ukir
a
a
a
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une pakan kambing ......................................................
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
4.7
Daun
ambar
sebagai
34
i
i
i
i
g
g
g
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
h yang dimanfaatkan oleh
h Use Value tumbuhan berkayu
4.8 Nilai
d/
ac.i
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ht
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
lib.u
h
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
h
ht
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
lib.u
ht
xvi
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
ht
id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
digi
tp://
35
d/
ac.i
.
j.ac
j.
j. jenis tumbuhan berkayu oleh
4.9 Tingkat pemanfaatan
masyarakat
e
e
e
n
n
n
u
u
u
ilib36.
ilib.
ilib...........................................................................................
g
g
g
i
i
i
Gili Ketapang
d
d
d
/
/
/
:/
:/
:/
http
http
http
nej.
u
ilib.
dig
tp://
masyarakat Gili Ketapang .......................................................................
d/
ac.i
ht
id/
ac.
nej.
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
tp
ht
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
d/
.id/
.iDAFTAR
c
c
a
a
LAMPIRAN
.
.
j
j
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
://di
://di
p
p
t
t
t
t
h
h
ht
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
ht
Halaman
1. Pedoman Wawancara ................................................................................
43
/
id/
id/
id/
.
.
.
c.id
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e Value Jenis Tumbuhan Berkayu
2. Perhitungan Nilai
Use
.une
.une yang
.un
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
di
Dimanfaatkan
://di 46
://di Probolinggo .....................
://di oleh Masyarakat GilittKetapang
tp://
http
h p
http
ht
3. Perhitungan Persentase Tingkat Pemanfaatan jenis Tumbuhan Berkayu
/
/ ............
Gili Ketapang Probolinggo
48
.id/
.id/ yang Dimanfaatkan oleh
c.id
c.id
cMasyarakat
a
a
a
.
.
.
j
j
j
4. Jenis-Jenis Tumbuhan
.une
.uneoleh Masyarakat
.une Berkayu dan Pemanfaatannya
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
ig
://di 50
://di
p://d .............................................................................................
Gili
http
http
httKetapang
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
ht
5. Klasifikasi dan Deskripsi Jenis Tumbuhan Berkayu yang
/
/
/
.id/ Dimanfaatkan oleh Masyarakat
52
c.id
c.id
c.id Gili Ketapang ..........................................
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
6. Daftar Informan..........................................................................................
67
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h Pernyataan Kepala Desa GilihKetapang ...........................................
7. Surat
69
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
i
/dig
/
:
p
t
t
nej.
d/
ac.i
gilib
i
d
/
/
:
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
d/
ac.i
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
http
tp
.u
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
ht
h
.u
.u
tp
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
lib.u
lib.u
.id/
.u
ht
.id/
ac
nej.
h
.id/
ac
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
i
/dig
/
:
p
t
t
h
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
dig
tp://
.id/
.id/
ac
nej.
digi
tp://
ac.
nej.
ht
ht
id/
id/
id/
id/
ac.
nej.
ht
xvii
id/
ac.
nej.
ht
id/
ac.
nej.