AFIKS BAHASA MELAYU DIALEK JEMBRANA BALI KAMPUNG LOLOAN KECAMATAN NEGARA KABUPATEN JEMBRANA

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/


giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u

b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i

l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u

b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.

.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

AFIKS BAHASA MELAYU DIALEK JEMBRANA BALI
KAMPUNG LOLOAN KECAMATAN NEGARA

KABUPATEN JEMBRANA

SKRIPSI

Oleh
Fitria Rahman
NIM 060210402108

PROGRAM STUDI PENDIDIKAN BAHASA DAN SASTRA INDONESIA
JURUSAN PENDIDIKAN BAHASA DAN SENI

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b

i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i

l
l
i
i
i
i
UNIVERSITAS/d
JEMBER
g il
idgigil
:p//:d
:p/://idig
/
/
p
p
t
t
t
t

hhtt
h2011
htt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/

p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/

p
t
hthttp

.idd

.idd

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

c i
aj.cac.i
FAKULTAS
DAN ILMU PENDIDIKAN
ej.KEGURUAN
ej.aj.ac.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

AFIKS BAHASA MELAYU DIALEK JEMBRANA BALI

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.
e
e
e
j.
neLOLOAN
nejNEGARA
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
KAMPUNG
KECAMATAN
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
KABUPATEN
JEMBRANA

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
SKRIPSI
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
nej.
nej.salah satu syarat
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.melengkapi
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
Diajukan
guna
tugas
akhir
dan
memenuhi
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
untuk
menyelesaikan
Program
Studi
Bahasa
dan
Sastra
Indonesia
(S1)
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp
hthttSarjana
hthttp
dan mencapai gelar
Pendidikan

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

id 060210402108
ca.cid.NIM
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hOleh
htt

Fitria Rahman

h

PROGRAM STUDI PENDIDIKAN BAHASA DAN SASTRA INDONESIA

.idd

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
FAKULTAS
KEGURUAN DAN
idgigil
idgigil
idgILMU
igil PENDIDIKAN p://:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhttp
hhtt JEMBER
UNIVERSITAS
.idd

cac.i
c c.i
JURUSAN
BAHASA DAN
ej.aj.PENDIDIKAN
ej.aj.aSENI

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

2011

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
ne
ne
nepuji syukur kepada iAllah
ne yang telah memberikan
.bu.n
.bu.n
.bu.dan
.bu.n
Segala puja
Swt.
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
limpahan
rahmat,
taufik,
hidayah
dan
karunia-Nya
kepada
penulis,
sehingga
karya
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp

h

d.id dan Ibunda Anisa Bin
d.id yang senantiasa
ca.cid.id 1) Ayahanda Abdurrahman
ca.ciBaraas,
ca.ciThalib
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j. selalu mengiringi tiap
n
ej. perhatian, cinta, dan
nej.
nsayang,
neyang
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.doa
.bu.n
memberikanilib
kasih
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
langkahku
dalam
mengarungi
kehidupan;
t
t
t
p
hthttp
hthttp
hthttp

h

d
d
ca.cid.id membimbingku j.aca.cid.id
aj.ca.ci .id 3) Guru-guruku, yangej.selalu
aj.ca.ci .idmelimpahkan ilmu dan
ajsenantiasa
.
.
j
j
.
e
e
e
n
n
n
n
ej.
e
e Terima kasih atas segalab.bimbingan
e dan nasihat-nasihatnya;
u
u
u
u
n
n
n
n
.
.
.
dalam
menuntut
ilmu.
u
u
u
u
b
b
b
.
.
.
.
i
i
i
i
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
d
d
d
/
/
/
/
//:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
dan
p
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:
ttp:
ttp:

h

PERSEMBAHAN

tulis ini dapat terselesaikan. Karya tulis ini dipersembahkan kepada:

2) Adikku tercinta Salim Abdurrahman Baraas yang selalu memberikan semangat;

4) Almamater Universitas Jember yang kubanggakan.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
ii
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Adakah sama
orang-orang
yang ilmengetahui
dengan orangu
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
orang
Sesungguhnya orang
hhttp yang
hhttp yang tidak mengetahui?
hhttp

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

MOTTO

berakallah yang dapat menerima pelajaran.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt penakut
hhtt yang paling berbahaya
hhtt di atas dunia ini adalah
Musuh

h

dan bimbang. Teman .yang
paling setia, hanyalah
keberanian
ca.cid.id
ca.cid.id
cacid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
dan keyakinan
yang
nej.
nej.
nej. teguh.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp
hthttp Jackson)
hthttp
(Andrew

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
iii
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
(Terjemahan
QS
AzZumar
Ayat
9)
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

PERNYATAAN

d
did ini,
d
aj.ca.ci .id Saya yang bertanda tangan
aj.cadi.ci .bawah
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
ne
nRahman
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
Nama
:ib
Fitria
b
b
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
NIM
:
060210402108
t
t
p
hhttp
hhttp

menyatakan dengan sesungguhnya bahwa karya ilmiah yang berjudul Afiks Bahasa

.cid.id Kampung Loloan Kecamatan
ca.cid.id Melayu Dialek Jembrana
caBali
ca.cid.idNegara Kabupaten j.aca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
j.
nej.
nej. hasil karya sendiri,
nedalam
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Jembrana
adalah
benar-benar
kecuali
pengutipan
substansi
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp diajukan pada institusi hmana
thttp pun, serta
disebutkan
p
hthttp sumbernya, dan belum hpernah

h

bukan karya jiplakan. Saya bertanggung jawab atas keabsahan dan kebenaran isinya

d
.cid.id harus dijunjung tinggi. .ac.cid.id
ca.cid.id
a
aj.ca.ci .id sesuai dengan sikap ilmiah
aj.cayang
.
.
.
j
j
j
j
a
.
.
e
e
e
e
u.n
nej
ne
ne ini saya buat dengan
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bsebenarnya,
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
Demikian
pernyataan
tanpa
adanya
tekanan
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
danhh
paksaan
jika
p
ttp
ttp dari pihak mana punhserta
http bersedia mendapat sanksihhakademik

h

ternyata di kemudian hari pernyataan ini tidak benar.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej. Juni 2011
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
Jember,
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
Yang menyatakan,
hthttp
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne Rahman
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
Fitria
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
NIM 060210402108
hhtt
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
iv
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.BAHASA
.bu.n
u
u
u
b
b
b
AFIKS
MELAYU DIALEK
JEMBRANA
BALI
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt KECAMATAN NEGARAhhtt
KAMPUNG LOLOAN

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

.cid.id
JEMBRANA.ac.cid
caKABUPATEN
.id
a
.
j
j
a
.
.
e
e
j
j
n e
n e
liibli.bu.un
liibli.bu.un
i
i
g
g
i
i
:p//:d
:p//:d
/dig
/dig
/
/
p
p
t
t
t
t
t
t
hht
hht

h

HALAMAN PENGAJUAN

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

SKRIPSI

hhtt

hhtt

hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
Nama
Mahasiswa
i
idgigili
/:d
/
:
NIM
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
: FitriaiRahman
i
g li
digi
:p//:d
:tt060210402108
/
/
p
h:h2006
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

liibli.bu.un
i
g
i
:p//:d
//dig
p
t
t
t
h
t
Disetujui
oleh
h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

c.id.id

c.id.id

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

Oleh:

Angkatan Tahun
Daerah Asal
: Negara
d
d
Tempat, Tanggal
Lahir
: Denpasar, 15 Mei 1988
aj.ca.ci .idIndonesia
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
Jurusan/Program
:
PBS/
Bahasa
dan
Sastra
e
e
n e
n e

liibli.bu.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/
Dosen Pembimbing I

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Dra. Suhartiningsih, M.Pd

d
ca.cid.id
aj.ca.ci .id NIP 19601217 198802ej2.aj001
.
j
.
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
//:d
//:d
:
/
/
/
/
p
t
t
p
hhttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

c.id.id

je.aj.ac
je.aj.ac
je.aj.acsalah satu syarat
Diajukan guna
melengkapi
tugas akhir dan memenuhi
e
e
e
n
n
n
u
u
u
n
n
n
.
.
.
u Sastra Indonesia (S1) giliblib.u
untuk
Program Studi Bahasa
igliiblib.u
gimenyelesaikan
giigliiblib.dan
i
i
d
d
/di igi
/
/
/
/
dan mencapai tgelar
Pendidikan
//d
tp:p:Sarjana
ttp:p/://d
ttp:p://d

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Dosen Pembimbing II

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

Anita Widjajanti, S.S., M.Hum

c.idid

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

a c.
NIP 19710402
nej. j.a 200501 2 002

.bu.une
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
v
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
ne
ne
neini berjudul Afiks Bahasa
ne Dialek JembranailiBali
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.Melayu
u
u
u
u
Karya ilmiah ilskripsi
b
b
b
b
i
i
i
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Kampung
Loloan
Kecamatan
Negara
Kabupaten
Jembrana
telah
diuji
dan
disahkan
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp

h

PENGESAHAN

oleh Program Studi Pendidikan Bahasa dan Sastra Indonesia Fakultas Keguruan dan

d.id pada:
ca.cid.id Ilmu Pendidikan Universitas
ca.ciJember
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
Hari
:
Rabu
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
//:d
/
/
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
Tanggal
: 15 Juni 2011
p
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

Tempat

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

: Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Jember

did Penguji
d
aj.ca.ci .Tim
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
n
ne
ne
.bu.n
.bu.Sekretaris,
u
u
b
b
i
i
Ketua,
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
Drs. Arief Rijadi, M.Si., M.Pd

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

Anita Widjajanti, S.S., M.Hum.

ca.cid.id
ca.cid.id NIP. 19670116 199403 j1.a002
a
.
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/
//:d
:
/
/
/
/
p
t
p
p
I,
hthttAnggota

d
a
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
Anggota II,
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
aj.ca.ci .id Drs. H. Hari Satrijono,eM.Pd
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
n1002
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
NIP
1958022
198503
i
i
i
i
idgigil
idgigil
//:d
//:d
:
/
/
/
/
p
t
t
p
hhttp

d
ca.cid.id
a
.
j
.
.
e
e
n
nej
nej 198802 2 001 ilib.bu.n
.bu.19601217
u
u
b
i
l
NIP
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id Mengesahkan,
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
ej.
nej.
nPendidikan
nej.Fakultas Keguruan dan
.buDekan
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
Ilmu
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Universitas
hthttp
hthttp
hthttp Jember

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
id Imam Muchtar, S.H, M.j.Hum.
ca.cid.H.
ajDrs.
aj.ca.ci .id
.
j
.
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu1.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
NIP
19540712
198003
005
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
vi
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

.ci .id 2 002
NIP 19710402
j.ac200501

.i
Dra. Suhartiningsih,
j.acac.id M.Pd.

.id

.id

ac
nej.

b.u

ili
//dig

.id

ac
nej.

b.u

gili
://di

http

.id

ac
nej.

b.u

gili
://di

http

b.u

gili
://di

http

RINGKASAN

Afiks Bahasa Melayu Dialek Jembrana Bali Kampung Loloan Kecamatan
Negara Kabupaten Jembrana, Fitria Rahman; 060210402108; 2011; 93 halaman;
Program Studi Pendidikan Bahasa dan Sastra Indonesia; Jurusan Pendidikan Bahasa
dan Seni Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Jember.
Bahasa Melayu dialek Jembrana Bali adalah sebuah bahasa daerah yang hidup
dan berkembang di daerah pergaulan antar-etnis (multikultural) di Bali, tepatnya
Kampung Loloan Kecamatan Negara Kabupaten Jembrana. Etnis pendukung bahasa
ini adalah campuran etnis, seperti Melayu-Pontianak (Kalimantan Barat), Bugis
(Sulawesi), Trengganu (Malaysia), Arab, Jawa dan Bali.
Penelitian ini dilatar belakangi oleh penggunaan afiks masyarakat melayu
khususnya di Kampung Loloan. Afiks adalah satuan terikat yang apabila ditambahkan
pada kata dasar akan mengubah makna dan membentuk kata baru. Afiks tidak dapat
berdiri sendiri dan harus melekat pada satuan lain seperti kata dasar.
Rancangan dan jenis penelitian dalam penelitan ini menggunakan rancangan
penelitian kualitatif, sedangkn jenis penelitian menggunakan jenis penelitan
deskriptif. Metode yg digunakan dalam pemilihan tempat penelitian adalah metode
purposif sampling area. Analisis pengumpulan data , menggunakan metode simak,
metode cakap dan metode rekam. Metode analisis data menggunakan metode analisis
deskriptif, yang terdiri atas tiga tahap, yaitu: 1) Selektif data, 2) klasifikasi data dan 3)
analisis data.
Hasil penelitian dan pembahasan mendeskripsikan bahwa pada afiks dialek
jembrana bali Kampung Loloan, yang meliputi: 1) jenis-jenis afiks , yaitu prefiks
(awalan) meliputi: di-, ke-, me-, m-, meng-, ny-, dan ng-. Sufiks (akhiran) meliputi: i, -an, -nye, dan –ken. Konfiks meliputi: ke-an, pe-an, peng-an, se-nye, per-an-nye,
di-ken, di-i, ng-i, ke-an-nye, nge-i, ny-i, di-i-nye, me-an, ng-an, dan n-en. Fungsi
afiks dan makna afiks.
(1)

Fungsi Afiks yaitu :
vii

ac
nej.

h

ili

ili

//dig

/dig
ttp:/

h

ili

/dig
ttp:/

h

ili

/dig
ttp:/

h

a) Berfungsi sebagai pembentuk kata kerja (verba).
b) Berfungsi untuk membentuk kata kerja.
c) Berfungsi kata benda.
d) Berfungsi untuk kata keterangan.
(2)

Makna Afiks BMDJmBl KpLln yaitu :
1) Bermakna melakukan sesuatu yang disebut dalam bentuk dasar.
2) Bermakna memiliki sesuatu sesuai bentuk dasarnya.
3) Bermakna menjelaskan sesuatu sesuai yang disebut pada bentuk dasarnya.
4) Bermakna suruhan/ melakukan sesuatu untuk orang lain.
5) Bermakna mengeluarkan sesuatu yang yang disebut dalam bentuk dasar
6) Bermakna menyatakan perintah.
7) Bermakna melakukan sesuatu yang disebut pada bentuk dasar.
8) Bermakna menegaskan sesuatu yang disebut pada bentuk dasar.
9) Bermakna menyatakan milik.
10) Bermakna kegiatan yang telah sedang berlangsung.
11) Bermakna memberikan sesuatu sesuai bentuk dasarnya.
12) Bermakna menyatakan proses melakukan kegiatan yang disebut pada bentuk
dasarnya.
13) Bermakna melakukan perbuatan untuk orang lain.
14) Bermakna keadaan sesuai bentuk dasarnya
15) Bermakna melakukan tindakan sesuai bentuk dasarnya.
Saran yang diberikan berdasarkan hasil penelitian yaitu: Hasil penelitian ini

dapat dijadikan sebagai bahan pengembangan pengetahuan struktur kata, dan dapat
dijadikan sebagai bahan diskusi dalam perkuliahan khususnya bidang morfologi, serta
Hasil penelitian ini dapat dijadikan sebagai referensi untuk peneliti lain yang tertarik
melakukan penelitian sejenis, Bagi peneliti lain, hasil penelitian ini dapat dijadikan
acuan untuk dapat dikembangkan lebih lanjut.

viii

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
ne
ne
ne puji syukur senantiasa
ne Allah Swt. yang iltelah
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bukepada
u
u
u
u
Segala ipuja
dan
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
melimpahkan
rahmat,
taufik,
dan
hidayah-Nya,
sehingga
skripsi
yang
berjudul
Afiks
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp

h

KATA PENGANTAR

Bahasa Melayu Dialek Jembrana Bali Kampung Loloan Kecamatan Negara

.cid.id diselesaikan. Skripsi ini.acdisusun
.cid.id untuk memenuhi .ac.cid.id
ca.cid.id Kabupaten Jembrana ini
cadapat
a
a
.
.
j
j
j
jej.a
a
e
e
e
e
j.
j.
j.
n
n
n
n
e
e
e
u
u
u
u
n
n
n
n
.
.
.
.
u
u
u
u
b
b
b
b
salah satu syarat
pendidikangStrata
.
liilib.
idgiigliilib.
idgiigliilibmenyelesaikan
idiigliilib. Satu (S1) pada Program
idgiigStudi
d
d
d
/
/
/
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
://
Pendidikan
p //
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:/ Bahasa dan Sastra Indonesia
ttp:/Fakultas Keguruan dan Ilmu
ttpPendidikan
Universitas Jember.

d
d
d
.cid.itidak
d mungkin dapat diselesaikan
Penyusunan skripsi
aj.ca.ci .id
aj.caini
aj.ca.ci .idtanpa dukungan dan ej.aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
nberharga
ne itu disampaikan terima
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
bantuan
yang
sangat
dari
berbagai
pihak.
Untuk
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
kasih
p
hhttp
hhyang
hhttp
ttp tulus kepada:

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

h

h

1) Dr. Ir. T. Sutikto, M.Sc., selaku Rektor Universitas Jember;

d
d
ca.cid.id
a
.
j
a
a
e
neej.
neej.
nej.
.bu.n
u
b
i
l
liibli.bu.un Universitas Jember; igiliibli.bu.un
Ilmuig
Pendidikan
i
i
idgigili
ig
ig
/:d
/:d
/:d
/
/
/
d
d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp Jurusan Pendidikan Bahasa
p Sukatman, M.Pd., selakuhKetua
hthdan
h3)thttDr.
ttpSeni;
.i .id
.i
2) Drs. H. Imam Muchtar,
Keguruan dan
j.ac cFakultas
j.ac c.idS.H, M.Hum., selaku Dekan

h

4) Drs. Arief Rijadi, M.Si., M. Pd. selaku Ketua Program Studi Pendidikan

d
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
.
.
.
e
e
e
n ej
u.n
nej
nej
.bu.n
.bPembimbing
u
u
b
b
i
i
l
l
liibli.bu.un
5) Dra. ig
Suhartiningsih,
M.Pd., selaku Dosen
I
yang
telah
banyak
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
dig
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
selama
hhtt
hhtt yang berharga dan bimbingan
hhttmemberikan pengarahan, saran
ca.ci .id
Bahasa dan Sastra
j.aIndonesia;

penyusunan skripsi ini;

id

ca.cid.id
a
.
j
e
e
e
nej.
nej.dan bimbingan dalam
nej. memberikan pengarahan
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
penuh
kesabaran
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttmenyelesaikan
hthttp
skripsi ini; hthttp

h

id

ca.c.idM.Hum., selaku Dosen jPembimbing
6) Anita Widjajanti,
.aca.c.id II yang dengan
j.aS.S.,

h

7) segenap dosen program studi Pendidikan Bahasa dan Sastra Indonesia

id

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

:// /di
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

:// /di
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
ix
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

id

c. .id telah memberikan bekal
c. .id dan pengetahuan
Universitas Jember
ej.a.acyang
ej.a.acilmu
.unnej

.unnej

liiblib.u menjadi mahasiswa; igiliiblib.u
selama
digigpenulis
d g

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

8) teman-teman program studi Pendidikan Bahasa dan Sastra Indonesia

ca.cid.id
a
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
nej
nej demi terselesaikannya
neini;
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
motivasi
dan
saran
skripsi
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
9)
Faris
Akbar
Baradjak,
S.Pt
terima
kasih
atas
semangat,
motivasi,
doa,
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
d
id.id
Universitas Jember
angkatan 2006, terima
ac.ckhususnya
ac.ci .idkasih atas semangat,

h

perhatian, cinta, dan kasih sayang demi terselesaikan skripsi ini;

id
.cid.id
10) Teman-teman kos
72 khususnya Lala,
c.id Nana dan Weni,
.ackalimantan
.ac.Chery,

ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
ej. terselesaikan skripsi bini;
nej.semangat, dan motivasinya
ndemi
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
terima
kasih
atas
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttdan
hthttp
hthttp

h

11) Semua pihak yang telah membantu hingga terselesaikannya skripsi ini yang

d
d
dd
d
tidak dapat disebutkan
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .isatu-persatu.
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne skripsi ini masih ilibanyak
nekekurangan dan jauhilidari
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
Penulis
menyadari
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
kesempurnaan.
Oleh karena itu, segala
p
tp dan saran yang membangun
hhttpakan sangat
hhttp
hhtkritik

h

bermanfaat bagi penyempurnaan skripsi ini. Harapan penulis semoga skripsi ini

id para pembaca.
ca.cid.id
ca.cidbagi
ca.cid.id banyak memberikan manfaat
.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
//:d
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
p
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

Jember, Juni 2011

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
n
ne
.buPenulis
u
b
.
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
x
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Halaman
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
HALAMAN
JUDUL
...................................................................................
i
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp

h

iii
ca.cid.id HALAMAN MOTTOj..................................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
HALAMAN PERNYATAAN
.....................................................................
iv
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
HALAMAN
PEMBIMBINGAN
................................................................
v
t
t
t
p
hthttp
hthttp
hthttp

h

d
d
d
d
vii
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id RINGKASAN ..............................................................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne.................................................................................
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
KATA PENGANTAR
ix
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
DAFTAR
ISI
.................................................................................................
xi
t
t
t
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp

h

DAFTAR ISI

HALAMAN PERSEMBAHAN .................................................................

HALAMAN PENGESAHAN .....................................................................

DAFTAR LAMPIRAN ...............................................................................

ii

vi

xiv

d.id
1
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.ci..........................................................................
ca.cid.id BAB 1. PENDAHULUAN
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
e
nej.
nej.
nej...............................................................................
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
1.1
Latar
Belakang
1
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
5
thttpRumusan Masalah .........................................................................
p
hthttp
hthttp
h1.2
1.3 Tujuan Penelitian ...........................................................................

5

d
d
d
d.id
1.4 Manfaat Penelitian
5
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci.........................................................................
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
1.5
Definisi
Operasional
.......................................................................
6
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
BAB
2.
TINJAUAN
PUSTAKA
.................................................................
7
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

2.1 Bahasa .............................................................................................

h

h

7

.id
.id
2.2 Dialek ..............................................................................................
j.ac c.id
j.ac c.id

9
ca.cid.id
a
.
j
a
a
e
e
e
n
nej.
nej.
nej.
.bu.........................................................................................
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
2.3 Morfologi
10
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttpPengertian Morfem ........................................................................
h2.4
hthttp 12
hthttp
2.4.1 Jenis Morfem ...........................................................................

h

14

.idd
.id
2.5 Identifikasi Morfem
j.ac c.i.......................................................................
j.ac c.id

ca.cid.id
14
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n ej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
2.5.1igKesamaan
14
liibli.bu.un Arti dan Bentuk ...................................................
l
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
dig
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
15
hhtt2.5.2 Mengetahui dan Mengenal
hhtt
hhtt Makna ........................................
2.6 Klasifikasi Morfem ........................................................................

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
xi
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

16

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

2.6.1 Klasifikasi Morfem Berdasarkan Kebebasan .....................

16

17
ca.cid.id
a
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
j
nej
neMorfem
ne..............................
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
2.6.3 Klasifikasi
BerdasarkaniliMakna
17
b
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
:p//:d
:pPengertian
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
2.7
Afiksasi
..........................................................................
18
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

.cid.id ..........
2.6.2 KlasifikasiaMorfem
c.cid.id Berdasarkan Keutuhan
acBentuk

2.8 Pengertian Afiks ...............................................................................

h

18

id
id
2.9 Jenis Afiks ........................................................................................
.ac.c.id
.ac.c.id

18
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
ej.
n(awalan)
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
2.9.1
Prefiks
......................................................................
21
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp2.9.2 Infiks (sisipan) .........................................................................
hthttp
hthttp 21
2.9.3 Sufiks (akhiran) ......................................................................

h

21

21
ca.cid.id
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
nej
ne....................................................................................
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
2.10 Fungsi
Afiks
22
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
/:d
//:d
//:d
:
:p/2.10.1
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Fungsi Prefiks/awalan
tp
hhttp 22
hhtt
hht..........................................................

id
.id
2.9.4 Konfiks j(sirkumfiks
.ac.c.id / simulfiks) ............................................
j.ac c.id

2.10.2 Fungsi infiks/sisipan ............................................................

23

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
2.10.3 Fungsi jSufiks/akhiran
........................................................
23
a
a
a
.
.
.
j
j
e
e
e
j.
nej.
nej.
neKonfiks
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
2.10.4
Fungsi
...................................................................
24
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttpMakna Afiks .................................................................................
hthttp 25
hthttp
h2.11
2.11.1 Makna Prefiks/awalan .......................................................

h

h

25

d
d
ca.cid.id
30
a
.
j
.
.
.
e
e
e
j
nej
nej
neSufiks/akhiran
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
2.11.3
Makna
.......................................................
30
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
33
hhtt
hhtt
hhtt 2.11.4 Makna Konfiks ..................................................................
i
.i
2.11.2 Makna jInfiks/sisipan
.........................................................
.aca.c.id
j.acac.id

BAB 3. METODOLOGI PENELITIAN ...................................................

35

ca.cid.idPenelitian ...................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
3.1 Rancangan dan
Jenis
35
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej. Daerah Penelitianili..........................................
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
l
l
i
i
3.2 Metode
Penentuan
36
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttpData dan Sumber Data ..................................................................
h3.3
hthttp 36
hthttp
3.3 Metode Pengumpulan Data ...........................................................

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
neej.
xii ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

37

d
d
ca.cid.id.....................................................................
aj.Data
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
3.4 Metode Analisis
38
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
3.6 Instrumen
Penelitian
.....................................................................
39
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h3.7
hhtt
hhtt
39
htt Prosedur Penelitian ........................................................................
BAB 4. HASIL DAN PEMBAHASAN ......................................................

h

h

40

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

4.1 Jenis Afiks Dalam Bahasa Melayu Dialek Jembrana Bali Kampung
40
ca.cid.id
a
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
4.1.1 Prefiks
(awalan)
......................................................................
40
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
4.1.2
Sufiks
(akhiran)
.......................................................................
44
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

id.id Kabupaten Jembrana
id.id
Loloan Kecamatan
ac.cNegara
ac.c......................

4.1.3 Konfiks (sirkumfiks / simulfiks) ...............................................

h

47

id
.id.id Kampung Loloan
4.2 Fungsi Afiks jBahasa
.ac.c.idMelayu Dialek Jembrana
j.ac cBali

ca.cid.id
a
.
j
a
a
e
e
e
n
n
nej. Kabupaten Jembrana
nej.
nej.
.bu.Negara
.bu.....................................
.bu.n
u
u
u
b
b
b
Kecamatan
52
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
p Fungsi Prefiks/awalanh..............................................................
hthtt4.2.1
hthttp 52
4.2.2 Fungsi Sufiks/akhiran ...............................................................

h

54

ca.cid.id
57
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
nej
neBahasa
nej Bali Kampung Loloan
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
4.3 Makna
Afiks
Melayu
Dialek
Jembrana
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
/:d
//:d
//:d
:
:p/Kecamatan
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Negara Kabupaten
hhttp 60
hhtt
hhttpJembrana .................................
.idid
.id
4.2.3 Fungsi Konfiks
j.ac c.........................................................................
j.ac c.id

4.3.1 Makna Prefiks/awalan ..............................................................

60

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
4.3.2 Makna Sufiks/akhiran
..............................................................
63
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej. ........................................................................
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
4.3.3
Makna
Konfiks
67
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
BAB
hthttp 71
hthttp......................................................
hth5.ttpKESIMPULAN DAN SARAN
DAFTAR PUSTAKA ..................................................................................

h

h

73

d
d
aj.ca.ci .id LAMPIRAN
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
//:d
//:d
:
/
/
/
/
p
t
t
p
hhttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
neej.
xiii ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id Halaman
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
Lampiran A. Matrik
Penelitian
............................................................................
75
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
d
//:d
//:d
//:B.
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Lampiran
Instrumen
Pemandu
Pengumpul
Data
.............................................
76
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp

h

DAFTAR LAMPIRAN

Lampiran C. Instrumen Pemandu Analisis Data ...................................................

80

bahasa
91
ca.cid.id Lampiran D. Tabel Afiks
ca.cid.id Melayu .............................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
nej.
nej.....................................................................................
nej.
nej.
.bu.n
.buRekam
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
Lampiran
E.
Teknik
94
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
d
/:F.
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Lampiran
Peta
...................................................................................................
96
p
hthttp
hthttp
hthttp
Daftar Riwayat Hidup ..........................................................................................

h

97

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
n