ANALISIS FAKTOR – FAKTOR YANG MEMPENGARUHI CADANGAN DEVISA INDONESIA TAHUN 1995.I – 2008.IV

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
.id

g

://di

http

.id

g


://di

http

une
ilib.

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

.id


g

://di

http

une
ilib.

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://


.id

g

://di

http

une
ilib.

://d
htthpttp:

.id

j.ac

j.ac


j.ac

j.ac

j.ac

une
ilib.

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://


j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

g

://di

http

une
ilib.


:

http

ANALISIS FAKTOR – FAKTOR YANG MEMPENGARUHI
CADANGAN DEVISA INDONESIA
TAHUN 1995.I – 2008.IV

SKRIPSI

Oleh : Yoga Prasetya
NIM : 050810101156

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u

/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t

h htt

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id

e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un

d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:


.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
c.id id
c.id id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
n
u
u
u
.
.
.
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/
/
/
:
:
:
p
p
p
t
t
t
ILMU EKONOMI
DAN STUDI PEMBANGUNAN
hthttp
hthttp
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

j. ac
j. ac JEMBER
UNIVERSITAS
.ubn.uenej.
.ubn.uenej.
b
b
i
i
l
l
i
i
g li
g li
://di digi
://di digi
htthpttp://
htthpttp://
2010

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

FAKULTAS EKONOMI
d
ac.i .id

d
ac.i .id

ANALISIS FAKTOR- FAKTOR YANG MEMPENGARUHI
CADANGAN DEVISA INDONESIA
TAHUN 1995.I – 2008.IV
SKRIPSI

diajukan sebagai salah satu syarat guna memperoleh gelar Sarjana Ekonomi pada
Fakultas Ekonomi Universitas Jember

Oleh
Yoga Prasetya
NIM 050810101156

ILMU EKONOMI DAN STUDI PEMBANGUNAN
FAKULTAS EKONOMI
UNIVERSITAS JEMBER
2010

i

j.

lib.
digi

http

j.

lib.
digi

lib.
digi

http

j.

une

://

://

http

j.

une

une

://

://

http

j.

une

une

lib.
digi

lib.
digi

://d

://

http

http

RINGKASAN
.id

g

://di

http

.id

une
ilib.

.id

une
ilib.

.id

une
ilib.

une
ilib.

g
dig
dig
/Tahun
/dig Devisa Indonesia
/Mempengaruhi
/diFaktor-Faktor
Analisis
yang
Cadangan
ttp:/
ttp:/
ttp:/
ttp:/
h

h

h

h

1995.I – 2008.IV; Yoga Prasetya, 050810101156: 2010: 64 halaman: Jurusan Ilmu
Ekonomi dan Studi Pembangunan Fakultas Ekonomi Universitas Jember.

Sebuah negara dikatakan berhasil dalam mewujudkan masyarakat yang adil
dan makmur salah satunya adalah dengan keberhasilan dalam pembangunan sektor
ekonominya. Pembangunan ekonomi dapat terwujud jika faktor-faktor yang
mendukung pembangunan tersebut dapat terpenuhi. Salah satu faktor penting dalam
pembangunan

ekonomi

adalah

faktor

pembiayaan.

Sumber

pembiayaan

pembangunan dapat berasal dari dalam negeri berupa penerimaan pajak, investasi
dalam negeri, maupun sumber pembiayaan luar negeri berupa cadangan devisa.
Kecukupan cadangan devisa merupakan keharusan suatu negara, dan jumlahnya
harus dapat memenuhi seluruh kebutuhan pembiayaan luar negeri negara yang
bersangkutan.
Tujuan penelitian ini untuk mengetahui besarnya

pengaruh nilai ekspor,

pendapatan nasional, nilai tukar dan investasi terhadap cadangan devisa Indonesia
tahun 1995.I – 2008.IV secara bersama-sama maupun secara parsial. Dalam
penelitian ini digunakan analisis regresi linier berganda, dan data yang digunakan
adalah data sekunder berupa data time series mulai tahun 1995.I – 2008.IV yang
diperoleh dari studi pustaka Laporan Bank Indonesia, Badan Pusat Statistik cabang
Jember dan pencarian dari berbagai situs internet. Data dalam penelitian ini adalah
nilai ekspor, pendapatan nasional, nilai tukar, investasi dan cadangan devisa.
Dari hasil analisis data diperoleh bahwa nilai ekspor, pendapatan nasional,
nilai tukar

dan investasi berdasarkan uji secara bersama-sama diperoleh nilai

signifikansinya ≤ α = 5% (0.0000 ≤ 0.05), dan berdasarkan uji secara parsial dari
variabel nilai ekspor diperoleh hasil probabilitas thitung ≤ α = 5% (0.0000 ≤ 0,05),

viii

.id

j.ac

j.ac

j.ac

j.ac

j.ac

une
ilib.

://d

http

pendapatan nasional diperoleh hasil probabilitas thitung ≤ α = 5% (0.0031 ≤ 0,05),
nilai tukar diperoleh hasil probabilitas thitung ≤ α = 5% (0.0000 ≤ 0,05), dan investasi
diperoleh hasil probabilitas thitung > α = 5% (0.3439 > 0,05), sedangkan koefisien
determinasi R2 mempunyai nilai 0.964481 yang berarti sebesar 96,4 % perubahan
cadangan devisa dipengaruhi oleh variabel nilai ekspor, pendapatan nasional, nilai
tukar, dan investasi, sedangkan 3,6 % dipengaruhi oleh faktor lain yang tidak diteliti
dalam model ini.
Kesimpulan penelitian ini bahwa dengan pengujian secara bersama-sama nilai
ekspor, pendapatan nasional, nilai tukar, dan investasi mempunyai pengaruh yang
signifikan dan positf terhadap cadangan devisa, sedangkan dengan pengujian secara
parsial nilai ekspor, pendapatan nasional, dan nilai tukar mempunyai pengaruh yang
singnifikan dan positif terhadap cadangan devisa, sedangkan nilai investasi tidak
berpengaruh secara signifikan terhadap cadangan devisa.

ix

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

://d
htthpttp:

c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
.
.
.
.
.
.u
.u
giilgibilib.u
giilgibilib1995.I
giliblib.u
giilgibilibInfluence
giliblib.u
Factors
Indonesian
– 2008.IV;
:/p/d:/iYoga
:/p/d:/i/dOn
:/p/d:/i/digi Currency Reserve
:/p/d:/ithat
:/p/d:/i/digi
d
d
/
/
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h htt
h htt
h htt
h htt
h htt

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

SUMMARY

Prasetya, 050810101156: 2010: 64 pages: Jurusan Ilmu Ekonomi dan Studi

.id
.id id
.id
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.Jember.
j.eajc.ac.id Ekonomi Universitas
j.eajc.ac.id Pembangunan nFakultas
e
e
e
e
n
n
n
b.u un
b.u un
b.u un
b.u un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
/
/
/
/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/

A country is said to succeed in realizing a just and prosperous society is one
d.id
id
.id.id
.id
.id
ajc.a.icdevelopment
j.eajc.acdevelopment
j.eajc.ac.id sectors of economic
j.ethe
j.eajc.ac.id of the success nin
of ueconomic
canunej.eajc.a. c.id
e
e
e
e
n
n
n
u
u
u
lib. .un
libil.ib.un
lib. .un
lib. .un
ilgibil.ib.un
d/i/gdOne
d/i/gdiigilib can be fulfilled.
d/i/gdiisupport
d/i/gdiigilibif the factors pthat
d/i/gdiigilib
g
/
/
/
/
/
i
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
be
achieved
such
development
p
p
p
p
htthttp:
htthttp:
htthttp:
htthttp:
htthttp:

://d
htthpttp:

important factor is a factor in economic development financing. Source of
c.id id
c.icd.id
ca.icd.id
c.id id
c.id id
can be derived
tax revenue,
enj.eaj.ac.
enj.eaj.afrom
enj.eajdomestic
enj.eaj.ac. could come from
enj.eaj.ac. development.ufinancing
.
n
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
b u
ilib b.u
ilgibilib.u
ilgibilib.u
ilib b.u
igdiilgi ilib.
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdiforeign
/d:/foreign
/d:/i/gdinvestment,
/d:/i/gdigili
i
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
/
p
p
p
p
p
domestic
although
financing
is
the
exchange
reserves.
t
t
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
hthttp
hthttp

://d
htthpttp:

Adequacy of reserves is a necessity of a country, and the numbers must be in

d
c.id id
c.id id
c.id.id
c.id id
ajc.a.iforeign
c.id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.acof
enj.all
enj.eaj.ac. compliance with
financing
needs
the
country.
n
n
n
n
n
e
u
u
u
u
u
.
.
.
.
.
lib .u
ilib ib.u
giliblib.u
gilgibilib.u
giliblib.u
d/i/gdiigilib
//d:/i/gdigil
:exports,
:/p/d:/i/digi of the value of
:/p/d:/i/dito
:/p/The
:/p/d:/i/digi
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
:
t
t
t
t
t
purpose
of
this
study
determine
the
influence
h http
h htt
h htt
h htt
h htt

://d
htthpttp:

national income, exchange rates and foreign exchange reserve investment to

.id
.id
.id
.id
ca.icd.id
j.eajc.ac.id
j.eastudy
j.eajc.ac.id or partially. This
j.eajc.ac-.id2008.IV simultaneously
j.eajc.ac.id Indonesia in 1995.I
e
e
e
e
e
.
j
n
n
n
n
n
used
multiple
b.u un
b.u un
b.u un
b.u un
b.u un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
/
/
/
/
/
:/
tthptt1995.I
p:/
regression
series startinghin
htthpttptime
htthptused
htthpttp:/ analysis, and data
htthpttp:/
tp:/ are secondary data,

://d
htthpttp:

2008.IV obtained from literature reports of Bank Indonesia, BPS branch Jember and

.id
.id
.id
.id
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
e
e
e
e
e
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
searches
from
various
Internet
sites.
The
data
in
this
study
is
the
value
of
exports,
lib. .un
lib. .un
lib. .un
lib. .un
lib. .un
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
p
p
p
p
p
tthttp: investment and foreign
htthttp:
htthttp: reserves .
htthttp: income, exchangehrates,
htthttp:
national

://d
htthpttp:

From the data analysis that the value of exports, national income, exchange

c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
.
.
.
.
.
rates and ilinvestments
by simultaneously
testing the significance
of 0.0000 iwas
ib b.u
lib b.u
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
hthof
hthttp by the coefficient
hthpartial
hthttp and based on the
hthttp
ttp export
ttp
obtained,
test results obtained

://d
htthpttp:

value ≤ α = 5% (0.0000
≤ 0.05), national.idincome (0.0031 ≤ 0,05),
exchange rate
.id
.id
.id
c.id id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
enj.eaj.ac.
e
e
e
e
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
.
.
.
.
.
n
n
n
n
(0.0000 ig≤ilibil0,05),
and investments
blib.u the coefficient
ib.u
gilibof
giliwhile
giliblib.u(0.3439 > 0,05),
giliblib.u
lib.u
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d://dig
:/p/d:/i/digi
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
2
h htt of 0.964481 whichh means
h htt
h htt
htt
htt
determination
R has a value
that for 96.4%h change
in

://d
htthpttp:

value of exports,.idnational
income,
.id
.id
.id influenced by the .variable
.id foreign reserves .was
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j eajc.ac.id
j eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
e
e
e
e
e
n
n
n
n
n
b.u un
b.u un
b.u un
b.u un
b.u un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
/
/
/
/
/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

x

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

://d
htthpttp:

exchange rates, and investment, while 3.6% are influenced by factors others are not
examined in this model.
The conclusion of this study that the simultaneously test on a value of exports,
national income, exchange rates, and investment have a significant influence and
positive of foreign reserves, while the test on a partial value of exports, national
income, and exchange rates have an effect singnifikan and positive impact of foreign
exchange reserves, while the value of investment does not significantly affect the
foreign exchange reserves.

xi

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
c.id id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
u
u
.
.
ISI
.u
ilib bDAFTAR
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/
/
:
:
p
p
t
t
hthttp
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
c.id id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
u
u
.
.
Halaman
giliblib.u
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
p
p
t
t
t
t
h htt
h htt

://d
htthpttp:

.id
.id
.id
.id
.id
...........................................................................
ii
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id HALAMAN PEMBIMBING
e
e
e
e
e
n
n
n
n
n
b.u un
b.u un
b.u un
b.u.un
b.u un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilibPERNYATAAN
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
d
/
/
/
/
/
HALAMAN
........................................................................iii
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
/
/
/
/
/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

.id
.id
.id
.id
.id
..........................................................................
v
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id HALAMAN PENGESAHAN
e
e
e
e
e
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
lib. .un
lib. .un
libil.ib.un
lib. .un
lib. .un
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdii.....................................................................
d/i/gdiigilibPERSEMBAHAN
d/i/gdiigilib
g
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
HALAMAN
vi
p
p
p
p
p
htthttp:
htthttp:
htthttp:
htthttp:
htthttp:

://d
htthpttp:

HALAMAN JUDUL .......................................................................................... i

HALAMAN PERSETUJUAN ........................................................................ iv

HALAMAN MOTTO .................................................................................... vii
.id
c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
j.eajc.ac.id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
en................................................................................................viii
enj.eaj.ac. RINGKASAN
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
.
.
.
.
.
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili ......................................................................................................
/d:/i/gdigili
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
SUMMARY
x
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
hthttp
hthttp

://d
htthpttp:

KATA PENGANTAR .................................................................................... xii
c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
..................................................................................................
xiv
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac. DAFTAR ISI
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
.
.
.
.
.
giliblib.u
giliblib.u
giliblib.u
gilibilib.u
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digGAMBAR
:/p/d:/i/digi
p
p
p
p
p
DAFTAR
....................................................................................
xvii
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h htt
h htt
h htt
h htt
h htt

://d
htthpttp:

DAFTAR TABEL ........................................................................................xviii

.id
.id
.id
.id
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id .................................................................................
j.eajc.ac.id DAFTAR LAMPIRAN
e
e
e
e
e
xiv
n
n
n
n
n
b.u un
b.u un
b.u un
b.u un
b.u un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
/
/
/
/
/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

BAB. 1 PENDAHULUAN

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
p
t ttp:
t ttpRumusan
:
Masalahht................................................................................
htthttp3:
htthttp:
ht1.2
h
h
d
ac.i .id

d
ac.i .id

d
ac.i .id

nej.ej.ac
nej.ej.ac
nej.ej.ac
1.1 Latar
Belakang
Masalah ......................................................................
1
lib.u.un
lib.u.un
lib.u.un

1.3 Tujuan dan Manfaat Penelitian........................................................... 3
.id
j.ac c.id

.id
j.ac c.id

://d
htthpttp:

.id
j.ac c.id

://d
htthpttp:

.id
j.ac c.id

ne ej.a
ne ej.a
nuenej.a Penelitian ..........................................................................
1.3.1
4 ilib.ubn.uenej.a
.
libil.iub.un
libil.iub.un
libil.iubTujuan
i
i
i
g li
g
g
g
i
i
i
://di digi
://d dig
://d dig
://d//dig
htthpttp4://
htthpttp://
htthpttp://........................................................................
htthpttp:1.3.2
Manfaat Penelitian

c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
.
.
.
.
.
BAB.
2
TINJAUAN
PUSTAKA
giliblib.u
giliblib.u
giliblib.u
giliblib.u
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h htt 5
h htt
h htt
h2.1
h htt
htt Landasan Teori ....................................................................................

://d
htthpttp:

://d
htthpttp:

2.1.1 Teori Cadangan
Devisa ................................................................
5
.id
.id
.id

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
e
e
e
e
n
n
n
n
b.u un
b.uNegeri
b.uTeori
un
un Perdagangan Luar
2.1.2
...................................................
7 igilibil.iub.un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
d
d
d
/d dig
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
/
/
/
htthpttp://
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

xiv

2.1.3 Teori Pendapatan Nasional ........................................................... 9
2.1.4 Teori Nilai Tukar......................................................................... 10
2.1.5 Teori Investasi ............................................................................ 15
2.1.6 Pengaruh Ekspor terhadap Cadangan Devisa ............................. 17
2.1.7 Pengaruh Pendapatan Nasional terhadap Cadangan Devisa ...... 17
2.1.8 Pengaruh Nilai Tukar terhadap Cadangan Devisa ..................... 18
2.1.9 Pengaruh Investasi terhadap Cadangan Devisa ......................... 19
2.2 Kerangka Berfikir .............................................................................. 20
2.3 Penelitian Sebelumnya ....................................................................... 21
2.4 Hipotesis............................................................................................... 23

BAB. 3 METODE PENELITIAN
3.1 Jenis Penelitian ................................................................................... 24
3.2 Unit Analisis ....................................................................................... 24
3.3 Jenis dan Sumber Data....................................................................... 24
3.4 Metode Analisis Data.......................................................................... 25
3.4.1 Uji Statistik ................................................................................. 25
3.4.2 Uji Asumsi Klasik ....................................................................... 28
3.5 Definisi Variabel Operasional dan Pengukurannya........................ 29

BAB. 4 HASIL DAN PEMBAHASAN
4.1 Gambaran Umum Perekonomian Indonesia.................................... 31
4.1.1 Perkembangan Cadangan Devisa Indonesia ............................... 32
4.1.2 Perkembangan Ekspor Indonesia ................................................ 36
4.2.3 Perkembangan Pendapatan Nasional Indonesia ......................... 37
4.1.4 Perkembangan Nilai Tukar Indonesia ......................................... 39
4.1.5 Perkembangan Investasi Indonesia ............................................. 41

4.2 Hasil Analisis Data.............................................................................. 43
4.2.1. Analisis Regresi Linear Berganda .............................................. 43
xv

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
4.2.2
44 giliblib.u
ilib b.u
ilib Hasil
ilib b.u
b.u Uji Statistik d........................................................................
/:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/di igi
/
/
/
:
:
:
p
p
p
p
t
t
t
t
thttp
tht:t/p://d
hthttp
hthttp4.2.3 Hasil Uji Ekonometrika
h
h
.............................................................. 46

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

4.3 Pembahasan
48
.id
.id
.id ........................................................................................

c id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

BAB. 5 KESIMPULAN DAN SARAN

c id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

://d
htthpttp:

5.1 Kesimpulan
.........................................................................................
51
c.id id
c.id id
c.id id

.id
j.eajc.ac.id
j.eaj.ac.
j.eaj.ac.
j.eaj.ac.
e
e
e
e
n
n
n
n
b.u un
b.u un
b.u un
5.2 Saran
51digilgibil.iub.un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib....................................................................................................
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:// di
:
:
:
/
/
/
htthpttp://
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
DAFTAR
PUSTAKA .....................................................................................
53

://d
htthpttp:

56
.id
.id
.id
.id
.id LAMPIRAN ....................................................................................................
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
e
e
e
e
e
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
lib. .un
lib. .un
lib. .un
lib. .un
lib. .un
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
p
p
p
p
p
htthttp:
htthttp:
htthttp:
htthttp:
htthttp:

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

xvi

DAFTAR GAMBAR

Gambar

2.1

Halaman

Permintaan dan Penawaran Mata Uang Dalam Negeri
terhadap Mata Uang Asing ................................................................... 11

2.2

Kerangka Berpikir................................................................................. 19

4.1

Perkembangan Cadangan Devisa Indonesia Tahun 1995.I-2008.IV .... 32

4.2

Perkembangan Ekspor Indonesia Tahun 1995.I-2008.IV..................... 34

4.3

Perkembangan Pendapatan Nasional Indonesia
Tahun 1995.I-2008.IV .......................................................................... 35

4.4

Perkembangan Nilai Tukar Indonesia Tahun 1995.I-2008.IV............. 37

4.5

Perkembangan Investasi Indonesia Tahun 1995.I-2008.IV .................. 39

xvii

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
c.id id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
u
u
.
.
ilib b.u
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/
/
:
:
p
p
t
t
hthttp DAFTAR TABEL
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

://d
htthpttp:

.id
.id
.id
.id
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
e
e
e
e
e
n
n
n
n
n
u
b.u un
b.u un
libil.iub.un
1.1
Perkembangan
Cadangan
2digilgibil.iub.un
ilgibil.ib.unIndonesia Tahun
igdii1995-2008..............
igdDevisa
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
g
/ di
/
/
/
/
i
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
/
/
/
/
htthpttp://
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

Tabel

2.1

Halaman

Persamaan dan Perbedaan dengan Penelitian Sebelumnya................... 21

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/

://d
htthpttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:

://d
htthpttp:

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u

xviii

DAFTAR LAMPIRAN

Lampiran

Halaman

A Data Cadangan Devisa (R), Ekspor (X), Pendapatan Nasional (Y),
Nilai Tukar (ER) dan Investasi (I) Indonesia Tahun 1995.I-2008.IV... 53
B Hasil Analisis Regresi Linier Berganda ................................................ 55
C Uji Multikolinearitas ............................................................................. 56
D Uji Heteroskedastisitas.......................................................................... 60
E Uji Autokorelasi .................................................................................... 61

xix