INVENTARISASI UPAYA MENGATASI PERMASALAHAN YANG DIHADAPI GURU DALAM MENINGKATKAN KOMPETENSI PROFESIONAL PEMBELAJARAN BIOLOGI DI SMA NEGERI SE-KECAMATAN KOTA BONDOWOSO
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
INVENTARISASI UPAYA MENGATASI PERMASALAHAN YANG DIHADAPI GURU
DALAM MENINGKATKAN KOMPETENSI PROFESIONAL PEMBELAJARAN
BIOLOGI DI SMA NEGERI
SE-KECAMATAN KOTA BONDOWOSO
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
SKRIPSI
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
Oleh
Saiful Bahri
NIM 070210103096
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
ili
idgigPROGRAM
idgigili BIOLOGI
/:d
/:d
STUDI PENDIDIKAN
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
JURUSAN PENDIDIKAN
MIPA
FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN
UNIVERSITAS
JEMBER
.cid.id
c
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
2011
a
.
.
e
e
n j
n j
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
.bu.une
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
.bu.une
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
nej.
nej. MENGATASI PERMASALAHAN
nej.
nej.
.bu.n
.bu.UPAYA
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
INVENTARISASI
YANG
DIHADAPI
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
GURU
DALAM
MENINGKATKAN
KOMPETENSI
PROFESIONAL
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp
ht ttp
ht tp
PEMBELAJARAN hBIOLOGI
DI SMA NEGERI ht
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
SE-KECAMATAN KOTA BONDOWOSO
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
SKRIPSI
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
nej
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
Diajukan guna melengkapi tugas akhir dan memenuhi salah satu syarat
untuk mencapai
Sarjana Strata Satu (S1)d pada
id.id Gelar
.
c.i id
c
Program
Studi
Pendidikan Biologi
a
ej.a.ac.
ej. .ac
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
nej
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
ca.cid.id
a
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
.
e
e
Oleh
nej
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
Saiful
Bahri
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
NIM
070210103096
t
t
t
t
hhtt
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
h
h
PROGRAM STUDI PENDIDIKAN BIOLOGI
JURUSAN PENDIDIKAN MIPA
d
.cid.id
FAKULTAS
DAN ILMU PENDIDIKAN
aj.caKEGURUAN
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne UNIVERSITAS JEMBER
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
2011
/digigil
/digigil
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
:/ /d
hthtp
ttp:/
:/ /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
i
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ii
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
d
dd
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id Skripsi ini saya persembahkan
aj.ca.ci .iuntuk:
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
l
il
idgigirela
idgigil
idgigSutomo
idgigiladikku Desi tercinta yang
1. Mamak
dan Ibunda Salama
serta
telah
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
p
tp
tp ini, semoga selalu dalam
hhtperlindungan
hhttmemberikan
hhtsaat
segalanya hingga
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
PERSEMBAHAN
Allah SWT;
2. Bapak Sunarso danckeluarga
kepadaku;
id.id
.cid.id yang selalu memberikan
ca.cpertolongan
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
a
.
e
e
e
3. Guru- guru.uyang
mendidikku mulai .dari
n
ej. sampai Perguruan Tinggi
u.n
nejsudah
nTK
nej.
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
b
li jadi seperti saat ini,//dterutama
yang
aku
idgtelah
idgigibisa
idgigili
igili membimbingku hingga
/:d
/:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
thttp yang aku banggakan, semoga
p dosen Program Studi hBiologi
hthttuntuk
hthttpilmu yang
telah bapak/ibu berikan dapat berguna bagi bangsa, negara dan agama;
4. Dosen pembimbing akademik
Bapak Drs. Budoyo dan
Dr. Iis Nur Asyiah
.cid.id
.cid.Ibu
d
i
ca.cid.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
a
a
S.P, M.P, sehingga
aku
dapat
mengikuti
pendidikan
di
bangku
kuliah
mulai
.
.
.
e
e
e
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
daridiawal
sampai
lulus;
i
i
i
g il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//://digpembimbing skripsi Bapak
:p/Drs.
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
5.
Dosen
Wachju
Subchan,
M.
S,
Ph.D
t
t
t
hhtt dan Ibu
hhtt
hhtt
Dra. Pujiastuti M. Si, yang dengan sabar membimbingku dalam penyusunan
skripsi ini sehingga dapat
id.id terselesai dengan baik; ac.id.id
.
ca.cid.id
c
a
a
c
c
.
.
.
6. Teman-teman ePBIO
2007
Regular
dan
Non
Reguler
yang
aku
banggakan
j
j
j
a
a
e
e
j.
j.
nej.
neHasyim,
neArief,
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
(Rendra,
Ragil,
Vendy,
Junaidi,
Ichwan,
Alfian,
Bagus
dan
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
semuanya)
semoga
apa
yang
kita
harapkan
adalah
apa
yang
Allah
SWT
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
berikan;
7. Almamater Prodi Biologi FKIP Universitas Jember.
h
h
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
ii
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
“
selalu
berusaha
dan
berdoa
adalah
kunci
keberhasilan”
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
MOTTO
“Allah SWT akan memberi apa yang kita butuhkan bukan apa yang kita harapkan,
maka selaluid
bersyukurlah atas apa yang kita miliki”
id
ca.c.id
ca.c.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
j.
n
u.n
neyang
nej. ilmu, maka Allah akan
nej.
.bsiapa
.bu.mencari
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
“ Barang
menempuh
jalan
untuk
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
memudahkan
jalan
untuknya
menuju
surga”
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
(HR. Muslim)
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
iii
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
iv
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
d.id
“Inventarisasi
ca.cid.id menyatakan dengan sesungguhnya
ca.cid.id bahwa karya ilmiah jyang
ca.ciberjudul:
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej. dalam Meningkatkan
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Upaya
Mengatasi
Permasalahan
yang
Dihadapi
Guru
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Kompetensi
di SMA Negeri Se-Kecamatan
Kota
p
tp
hthttp Profesional Pembelajaran
hthtBiologi
hthttp
h
d
d
d
d.id institusi manapun,
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id substansi di sebutkan esumbernya,
aj.ca.ci .id dan belum pernah diajukan
aj.ca.cipada
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
n
ne
ne
ne Saya bertanggungjawab
ne keabsahan dan kebenaran
.bu.n
.bu.n
.bu.jiplakan.
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
serta
bukan
karya
atas
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
isinya
tp dengan sikap ilmiah yang
tp dijunjung tinggi.
hhttp
hhtsesuai
hhtharus
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
PERNYATAAN
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
.
.
e
e
Saya yang bertanda
nej tangan di bawah ini:ilib.bu.n
nej
.bu.n
u
u
b
i
l
i
i
i
il : Saiful Bahri
idgigNama
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
h tt
NIM : 070210103096h
Bondowoso” adalah benar-benar hasil karya sendiri, kecuali jika dalam pengutipan
Demikian pernyataan ini saya buat dengan sebenarnya, tanpa adanya tekanan
ca.cid.idsanksi akademik jika j.aca.cid.id
ca.cid.id serta bersedia mendapatkan
ca.cid.id dan paksaan dari pihakj.amanapun
a
a
.
.
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.pernyataan ini tidak benar.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
ternyata
di
kemudian
hari
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp
hthttp
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
iv
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
Jember, 30hSeptember
2011
hhtt
htt
Yang menyatakan,
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
Saiful Bahri
h
NIM. 070210103096
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
HALAMAN PERSETUJUAN
.id
.id
.id
cac.id MENGATASI PERMASALAHAN
INVENTARISASI
YANG
je.aj.cac.id
je.aj.UPAYA
je.aj.cac.id
e
e
e
n
n
n
n
.bu.un
DIHADAPI
DALAM MENINGKATKAN
KOMPETENSI ilib
liibli.bu.uGURU
liibli.bu.un
i
i
i
l
g
g
g
i
i
i
i
://ddig
://d/dig
://ddig
PROFESIONAL
PEMBELAJARAN
tp://
tp:// BIOLOGI DI SMA NEGERI
hthtp
hthtp
hthtp
t
ttp:/
t
SE-KECAMATAN KOTA BONDOWOSO
h
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
SKRIPSIilib.u.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp guna dipertahankan di depan
hthttptim Penguji sebagai salah satu
hthpersyaratan
ttp
Diajukan
h
untuk menyelesaikan pendidikan sarjana strata satu (S1) pada Program Studi
d
dd
Matematika danaIlmu
ca.cid.id
ca.cid.idPengetahuan Alam
a
aj.ca.ci .id Pendidikan BiologieJurusan
aj.ca.ci .iPendidikan
.
.
.
.
j
j
j
j
.
.
e
e
e
e
Fakultas
dan Ilmu Pendidikan
Universitas
Jember
nej
ne
nKeguruan
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
Oleh;
: Saiful Bahri
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
i
NIMgilib
:
070210103096
l
i
idgigili
idigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
20 April 1988
hthttpTempat dan Tanggal Lahir h:thBondowoso,
ttp
Nama
Jurusan/Program
: Pendidikan MIPA/ P. Biologi
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
Disetujui
oleh:
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
Dosen pembimbing I
caII.cid.id
Dosen pembimbing
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
.
: Drs. Wachju Subchan, M. S. Ph. D.
d
: Dra. Pujiastuti, M.j.Si.
aca.ci .id
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
v
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
vi
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id PENGESAHAN ej.aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
il
idgigGuru
idgigil
idgigil“Inventarisasi Upaya Mengatasi
idgigil Permasalahan yang Dihadapi
Skripsi :berjudul
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
tp Negeri
tp
hhtMeningkatkan
hhttp Pembelajaran Biologi hdihtSMA
dalam
Kompetensi Profesional
h
igliiblib.u
g
i
d
i
//
p://d
h
Se-kecamatan Kota Bondowoso” telah diuji dan disahkan oleh Fakultas Keguruan
ca.cid.id dan Ilmu Pendidikan Universitas
ca.cid.id Jember pada:
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Hari
: selasa
nej.
nej.
nej.
nej.
.une
.une
.une
.une
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d : 4-Oktober-2011
Tanggal
hthtp
ttp:/
Tempat
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
: Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Jember
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
Ketua p://d
//:d
/
/
/
/
:
t
t
p
hhttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
Sekretaris
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
Dr. Suratno, M.lib
Si.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
i
l
i
i
ili
idgig199203
idgigili
NIP. 19670625
1 003
/:d
/
//:d
:
/
/
/
/
p
t
p
hthttp
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej. M. Si.
Dra.
Pujiastuti,
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
idgigil19610222
NIP.
198702 2 001://d/idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthtp
hthttp
ttp:/
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
Anggota I
Tim Penguji:
Anggota II
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
Mengesahkan
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp dan Ilmu Pendidikan hthttp
Dekan Fakultas Keguruan
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Drs. Wachju Subchan, M. S.Ph. D.
NIP.19630813 199302 1 001
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Sulifah Aprilya, H, S. Pd, M. Pd.
NIP.19790415 200312 2 003
d Universitas Jember
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhMuchtar,
tt
Drs. H. Imam
SH., M.Hum
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
NIP. 19540712 198003 1 005
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
vi
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
.id
.id
ac
nej.
b.u
ili
//dig
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
.id
ac
nej.
b.u
gili
://di
http
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
.id
ac
nej.
b.u
gili
://di
http
http
Inventarisasi Upaya Mengatasi Permasalahan yang Dihadapi Guru
dalam Meningkatkan Kompetensi Profesional Pembelajaran Biologi di SMA
Negeri Se-kecamatan Kota Bondowoso; Saiful Bahri, 070210103096; 2011; 75
halaman; Jurusan Pendidikan MIPA Program Studi Pendidikan Biologi Fakultas
Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Jember.
Guru adalah suatu profesi yang sangat mulia dan sangat membutuhkan suatu
bentuk pengabdian yang benar-benar sesuai tuntutan profesi tersebut, sehingga guru
dituntut memiliki keahlian mendidik yang profesional. Guru profesional menjadi
fasilitator untuk membantu peserta didik mentransformasikan potensi yang dimiliki
peserta didik menjadi kemampuan serta keterampilan yang berkembang dan
bermanfaat bagi kemanusiaan. Kemampuan guru menggambarkan kemampuan yang
dituntut dari seseorang yang memangku jabatan guru. Artinya, kemampuan yang
ditampilkan menjadi ciri keprofesionalannya. Pada dasarnya dalam pengembangan
karier, baik guru profesional maupun guru pemula khususnya, dipengaruhi oleh
berbagai faktor yang saling terkait, baik faktor internal (guru), maupun berasal dari
lingkungan dimana guru tersebut melaksanakan kegiatan profesinya. Kondisi
pendidikan di Kabupaten Bondowoso rata-rata masih memprihatinkan dan berada di
bawah Standar Pelayanan Minimal (SPM) Departemen Pendidikan Nasional.
Berbagai upaya harus dilakukan dalam mengatasi permasalahan tersebut baik oleh
guru itu sendiri maupun oleh pihak-pihak yang terkait dalam satuan pendidikan
tersebut untuk mencapai tujuan pendidikan di kabupaten Bondowoso.
Penelitian dilaksanakan di SMA Negeri Se-kecamatan Kota Bondowoso yang
terdiri dari tiga sekolah yaitu SMA Negeri 1 Bondowoso, SMA Negeri 2 Bondowoso,
ini merupakan penelitian deskriptif
eksploratif, dengan menggunakan metode survei dan untuk penggalian data
menggunakan diantaranya, angket, wawancara serta dokumentasi. Data myang
vii
ac
nej.
b.u
gili
://di
RINGKASAN
dan SMA Negeri 3 Bondowoso. Penelitian
h
h
viii
c.id
c.id
a
nej.
b.u
ili
//dig
c.id
a
nej.
b.u
gili
://di
.id
a
nej.
b.u
gili
://di
http
ac
nej.
b.u
gili
://di
http
http
h
diperoleh dari hasil penelitian ini dianalisis dengan menggunakan analisis deskriptif
yang berupa rerata (mean), persentase dan frekuensi.
Data hasil dari angket menunjukkan bahwa responden guru sebanyak 8 orang
mengalami permasalahan dalam meningkatkan kompetensi profesional pembelajaran
biologi
di
SMA
terkait
kompetensi
profesional
adalah
kesulitan
dalam
menerjemahkan buku buku (37,5%) responden tidak pernah melakukannya, kesulitan
menulis buku pelajaran (50%) responden tidak pernah menulis buku pelajaran, dan
kesulitan menciptakan karya seni (62,5%) responden tidak pernah membuat karya
seni, kesulitan memahami visi dan misi (50%) responden jarang memahami visi dan
misi, dan kemampuan membangun sistem yang menunjukkan keterkaitan pendidikan
dan luar sekolah (62,5%) responden jarang mampu membangun sistem yang
menunjukkan keterkaitan pendidikan dan luar sekolah, kesulitan dalam memahami
struktur pengetahuan (37,5%) responden jarang memahami struktur pengetahuan,
menguasai substansi materi (37,5%) responden jarang menguasai substansi materi,
dan menguasai substansi kekuasaan sesuai dengan jenis pelayanan yang dibutuhkan
siswa (87,5%) responden jarang menguasai substansi kekuasaan sesuai dengan jenis
pelayanan yang dibutuhkan siswa.
Upaya yang dilakukan oleh guru sendiri, kepala sekolah dan dinas pendidikan
untuk mengatasi permasalahan yang dihadapi oleh guru dalam meningkatkan
kompetensi profesional pembelajaran biologi di SMA adalah melalui MGMP,
pendidikan diklat, program induksi, bimbingan secara personal, penyediaan sarana
dan prasarana di sekolah yang dapat menunjang kegiatan guru dalam melaksanakan
pembelajaran serta adanya apresiasi bagi guru yang berprestasi oleh sekolah dan
dinas pendidikan.
c.id
c.id
j.a
.une
ilib
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
c.id
j.a
.une
ilib
/dig
ttp:/
c.id
j.a
.une
ilib
/dig
ttp:/
j.a
.une
ilib
/dig
ttp:/
h
h
h
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
neej.
viii ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
d
did
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .ALLAH
aj.ca.ci .idhidayah dan karunia- ej.aj.ca.ci .id
Puji syukur kehadirat
SWT atas segalaerahmat,
.
.
.
j
j
j
e
e
ne
ne
nedapat menyelesaikan skripsi
ne Skripsi ini disusun untuk
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Nya sehinggailipenulis
ini.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
d
//:(S1)
//:d
//:d
//:d
:
:
:
memenuhi
salah
satu syarat untuk menyelesaikan
pendidikan strata tsatu
pada
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp
program studi Pendidikan Biologi Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan
h
PRAKATA
Universitas Jember.
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
Penyusunan
pihak. Oleh karena
n
nej.
nej. ini tidak terlepas dariilibbantuan
neberbagai
nej.
.bu.n
.bu.skripsi
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
ili kepada:
itu penulis/dingin
ucapan terima
kasih
idgigili
idgigilmenyampaikan
idgig
idgigili
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
p
hthttp
ht ttp
ht ttp
1. Drs. Imam Muchtar, S.H, M.hHum., selaku Dekan Fakultas h
Keguruan Dan
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
Ilmu Pendidikan Universitas Jember;
id selaku Ketua Jurusanj.Pendidikan
ca.cid.Si.,
ca.cid.id MIPA Fakultas j.aca.cid.id
2. Dra. Sri Astutikj.aM.
a
.
.
e
e
e
n
n
n
ej.
ej Pendidikan Universitas
ej
u
u
u
n
n
n
.
.
.
Keguruan
Dan
Ilmu
Jember;
u
u
u
b
b
b
.
.
.
i
i
i
idgiigl ilib
idgiigl ilib M. Si., selaku Ketua:/Program
idgiigl ilibStudi Pendidikan Biologi
d
d
/
/:d
/
/
/
3.tpDr.
Suratno,
Fakultas
:
:
/
/
/
/
/
/
p
tp:
hthtp
hthttKeguruan
hthtp
ttp:
tUniversitas
Dan Ilmu Pendidikan
Jember;
4. Dosen pembimbing skripsi Bapak Drs. Wachju Subchan, M. S, Ph.D dan Ibu
Dra. Pujiastuti M.
id dengan sabar membimbingku
ca.cid.id dalam penyusunan j.aca.cid.id
caSi,.cid.yang
a
a
.
.
j
j
e
e
e
u.n
u.n
skripsi ini
nej.
nej.
nej. dapat terselesai dengan
.bu.n
.bbaik;
.bsehingga
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
gigiliBudoyo dan Ibu Dr. Iis Nur
ili
idgAsyiah
idDrs.
idgigpembimbing
igili
/:d
/:d
/:d
5. pDosen
akademik Bapak
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
t
p M.P, sehingga aku dapat
tp mulai
hthtkuliah
hthmengikuti
hthttS.P,
ttp
pendidikan di bangku
dari awal sampai lulus;
d
d
id
6. Segenap dosen program
Keguruan Dan
aj.ca.ci .id
aj.ca.Fakultas
aj.ca.ci .id studi Pendidikan Biologi
c.id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
Ilmu Pendidikan
ne
ne
neUniversitas Jember; ilib.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
i
gigil KASI kurikulum DIKMEN
il
il biologi, kepala sekolah
idgigdinas
idserta
idgigguru
7. Guru:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhttpendidikan kebupaten Bondowoso
tt
yang telah membantuhh
selama
proses
penelitian;
8. Teman-teman PBIO
2007
id Regular dan Non Reguler
ca.cid
ca.cid.idyang aku banggakan j.aca.cid.id
.
a
a
.
.
j
j
e
e
e
j.
j.
(Rendra, Ragil,
Vendy, Junaidi, Ichwan,
Alfian, Bagus dan
nej.
neHasyim,
neArief,
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
semuanya)
harapkan
ili
idgigili semoga apa yang kita
idgigSWT
idgigili adalah apa yang Allah
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttberikan;
hthttp
hthttp
9. Almamater Prodi Biologi FKIP Universitas Jember.
d
d
.cid.id semua pihak yang .ac.cid.id
Penulis juga menerima
aj.ca.ci .id segala kritik dan saran
aj.ca.ci .id
aj.cadari
.
.
.
j
j
jej.a
j
e
e
e
e
n
n
n
n
e
e
e
u
u
u
u
n
n
n
n
.
.
.
.
berkompeten
demi
kesempurnaan
skripsi
ini.
Akhirnya
penulis
sampaikan
u
u
u
u
b
b
b
b
.
.
.
.
i
i
i
i
giigl ilib
iddan
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
d
d
d
/
/
/
/
//:d
/
/
terimakasih
semoga
skripsi
ini
bermanfaat.
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:
ttp:
ttp:
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
Jember September 2011
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
ix
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
h
h
h
h
h
Penulis
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
DAFTAR ISI
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
HALAMAN
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
HALAMAN JUDUL......................................................................................................
I
d
d
d
.cid.id
Iij.ac
aj.ca.ci .id HALAMAN PERSEMBAHAN....................................................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
a
.
e
e
e
e
nIiiej
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
HALAMAN
MOTTO....................................................................................................
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
Iv
hhttp
hhttp PERNYATAAN.......................................................................................
hhttp
HALAMAN
HALAMAN PENGAJUAN..........................................................................................
V
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id HALAMAN PENGESAHAN.......................................................................................
Vi
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
RINGKASAN.................................................................................................................
idgigili Vii
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp
hthttp
hthttp
Ix
PRAKATA.....................................................................................................................
DAFTAR ISI..................................................................................................................
h
h
X
d
d
d
d
aj.ca.ci .id DAFTAR TABEL..........................................................................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
Xvi
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
Xviii
i
i
i
i
DAFTAR
GAMBAR.....................................................................................................
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
d
d
d
/
/
/
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:
ttp:
ttp: LAMPIRAN.................................................................................................
Xix
DAFTAR
h
ca.cid.id
ca.cid.id BAB 1. PENDAHULUAN..........................................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
1
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
Belakang....................................................................................
idgigilLatar
idgigili
idgigili 1
idgigili
d
/:1.1
/:d
/:d
/
//:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp 1.2 Rumusan Masalah...............................................................................
hthttp
hthttp
4
h
1.3
Batasan Masalah.................................................................................
5
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
ca.cid.id
ca.cid.id
ajPenelitian................................................................................
aj.ca.ci .id
.
.
5j.a
1.4 Tujuan
j
j
.
.
e
e
e
nej
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
6
1.5igigilManfaat Penelitian..............................................................................
idgigil
idgigil
d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
xi
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA................................................................................
7
7 ac.cid
je. j.a .id
j
j
a
a
.
.
e
e
e
j
j
n
n
n
e
e
.bu.un Pengertian Guru.........................................................................
liibli.bu.un7
liibl2.1.1
liibli.bu.un
i
i
i
i
g
g
g
i
i
i
://d/dig
://d/dig 2.1.2 Pengertian Profesi.....................................................................
://d/dig
7
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/
ttp:/
2.1
d
id
Profesi.Guru........................................................................................
ac.ci .id
.ac.c.id
2.1.3 Pengertian Profesi Guru............................................................
2.2.2 Guru Pemula..............................................................................
h
10
10
ca.cid.id
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
n10ej
nePengertian
nej Guru...............................
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
2.3.1
Standar
Guru
dan
Tenaga
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
d
//:d
//:d
:
:p//:2.4
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
11
Kompetensi Guru................................................................................
hhttp
hhtt
hhttp
.idid dan Standar Kompetensi
.idd
Kompetensi
j.ac c.Guru
j.ac c.iGuru..........................
2.4.1 Pengertian Kompetensi Guru....................................................
Permasalahan Guru............................................................................
h
11
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id Kompetensi Guru........................................................
2.4.2 jDimensi
13
a
a
a
.
.
.
j
j
.
e
e
e
j.
u.n
nej.
nejMeningkatkan
nePeranan
.bu.n
.bdalam
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
2.4.3
Kepala
Sekolah
Kompetensi
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Guru...........................................................................................
15
hthttp
hthttp
hthttp
2.5
h
8
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ej. Dan Guru Pemula..........................................................
nPakar
nej.
n9ej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
2.2gilib
Guru
i
i
l
l
i
i
idigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
2.2.1 Guru Pakar.................................................................................
9
hthttp
hthttp
hthttp
2.3
h
h
20
d
d
ca.cid.id
20
a
.
j
.
.
.
e
e
e
j
u.n
n22ej
nej
nePermasalahan
.bu.n
.bKhusus...........................................
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
2.5.1
Guru
Secara
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Guru.............................................
25
hhtt
hhtt
hhtt 2.6 Upaya Mengatasi Permasalahan
i
.i
2.5.1 jPermasalahan
Guru Secara Umum............................................
.aca.c.id
j.acac.id
2.6.1 Strategi Pemberdayaan..............................................................
24
ca.cid.idPenyelesaian Masalah..................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
2.6.2 jStrategi
31
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
//:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hth3.ttp METODE PENELITIAN..............................................................................
hthttp
hthttp
34
BAB
3.1
Jenis Penelitian...................................................................................
h
h
34
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
d
d
ca.cid.iWaktu
aj.dan
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
34
3.2
Tempat
Penelitian..........................................................
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
34
3.3
Variabel
Penelitian............................................................................
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:
ttp:
ttp:3.4 Definisi Operasional..........................................................................
35
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
3.5
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
xii
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
Sumber Data.......................................................................................
36
36ac.cid
je. j.a .id
j
j
a
a
.
.
e
e
e
j
j
n
n
n
e
e
.bu.un
3.7 ilibiParameter
Penelitian........................................................................
liibli.bu.un37
liibli.bu.un
i
i
l
g
g
g
i
i
i
i
://d/dig
://d
://ddig
//dig Identifikasi Variabel
37
tp://Sub variabel Penalitian.........................
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:3.8
tdan
3.6
3.9
h
id
.cid.id
Prosedur
.acPenelitian...........................................................................
.ac.c.id
Metode Pengumpulan Data..............................................................
h
38
d
id
3.9.1 .Metode
ac.ci .id Wawancara.................................................................
.ac.c.id
38.ac.cid
.id
j
j
j
a
a
a
.
.
.
e
e
e
j
j
j
n e
n e
.bu.n
uneMetode Angket.........................................................................
liibli3.9.2
liibli.bu.un
liibli.bu.un39
i
i
i
g
g
g
i
i
i
d
:p//:3.10
:p//:d
:p//:d
/dig Data dan Analisis Data......................................................................
/dig
/dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
40
t
t
t
hht
hht
hht
3.11
Alur Penelitian...................................................................................
43
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
44
BAB
hhttp
hh4.ttp HASIL DAN PEMBAHASAN......................................................................
hhttp
4.1
Hasil Penelitian..................................................................................
Beban Mengajar Guru.....................................................
Penyusunan Perencanaan Pengajaran.............................
h
45
d
d
did Jumlah Guru dan Siswa........................................
d.
46
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .Rasio
.
.
.
j
j
j
e
e
e
u.n
n47e
ne
nee. Status Kepegawaian
.bu.n
.bGuru...............................................
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
f.
Pelaksanaan
47
hhtt
hhtt Kegiatan Praktikum....................................
hhtt
g.
h
44
ca.cid.idBiologi di SMA....... 44j.aca.cid.id
ca.cid.id
4.1.1 j.Permasalahan
yang Dihadapi oleh
Guru
a
a
.
j
e
e
e
j.
n
n44ej.
neRelevansi
nea.j. Kualifikasi Akademik
.bu.n
.bu.dan
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
Bidan
Ilmu...........
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
b. Pengalaman
45
hthttp
hthttp Mengajar Guru............................................
hthttp
c.
h
h
48
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
ca.cid.iJumlah
ca.cid.id Usia dan Jenis j.aca.cid.id
h.
Guru Biologi Berdasarkan
a
a
.
.
j
j
e
e
e
n48ej.
nej.
nej. Kelamin..........................................................................
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
i.
Permasalahan
yang
Dihadapi hth
Guru
ttp dalam
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
.cid.id
.cid.id
aj.ca.ci .id
aj.caKompetensi
Biologi di SMA Terkait
Profesional ej.a.c
.
.
j
j
a
e
e
nej
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
Guru...............................................................................
49
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:
ttp:
ttp:
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
h
Meningkatkan Kompetensi Profesional Pembelajaran
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
1)
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
2)
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
3)
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
xiii
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
Permasalahan yang Dihadapi Guru Dalam
d
d
Kompetensi
Profesional
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
n
ne
ne Terkait Pengembangan
.bu.n
.buBiologi
u
u
Pembelajaran
b
b
.
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
Profesi...................................................................
49
t
t
hhtt
hhtt
Meningkatkan
h
Permasalahan yang Dihadapi Guru Dalam
Kompetensi
Profesional
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej. Terkait Pemahaman
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
Pembelajaran
Biologi
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
thttp
52
hWawasan..............................................................
hthttp
Meningkatkan
h
Permasalahan yang Dihadapi Guru Dalam
d
d
Kompetensi
Profesional j.ac.cid
aj.ca.ci .id
.
j
a .i
.
e
e
j
n
n
e
e
u.un Terkait Penguasaan Bahan
Pembelajaran
liibli.bu.un
liibli.bBiologi
i
i
g
g
i
i
://d/dig
://d/dig
thtp
53
hthtp
hKajian
ttp:/
ttp:/Akademik..................................................
Meningkatkan
h
4.1.2 Upaya Guru Biologi, Kepala Sekolah dan Dinas Pendidikan
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
ca.cid.id
ca.cid.id Dalam Mengatasi jPermasalahanyang
Nasional
Dihadapi j.ac.ci .id
a
a
.
.
j
a
.
e
e
e
nej.
nej. Kompetensi Profesional
nejGuru
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
Dalam
Meningkatkan
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Pembelajaran
di SMA...............................................
54
hthttp
hthBiologi
hthttp
ttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
dd
.cid.id
.cid.id
a.
guru Biologi Dalam
Permasalahan j.ac
aj.caMengatasi
aj.ca.ci .iUpaya
.
.
j
j
a
.
e
e
e
n
nej
ne Dalam Meningkatkan
ne
.bu.n
.bu.Guru
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
yang
Dihadapi
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Kompetensi
hhtt Biologi di
hhtt Profesional Pembelajaran
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
id.id
.cid.id
d
ca.cid.iUpaya
ca.cMengatasi
b.
Kepala Sekolah Dalam
Permasalahan j.ac
a
a
.
.
j
j
a
e
e
e
n
nej.
nej. Dalam Meningkatkan
nej. yang Dihadapiilib.bu.Guru
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttpBiologi di
hthttp Profesional Pembelajaran
Kompetensi
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
dd
d
d
aj.ca.ci .iUpaya
aj.ca.ci .idDalam Mengatasi ej.aj.ca.ci .id
c.
Dinas
Pendidikan
.
.
j
j
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
Permasalahan
yang
Dihadapi
Guru
Dalam
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtPembelajaran
hhtt
Meningkatkan
Kompetensi Profesional
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
SMA...............................................................................
SMA..............................................................
54
h
55
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
INVENTARISASI UPAYA MENGATASI PERMASALAHAN YANG DIHADAPI GURU
DALAM MENINGKATKAN KOMPETENSI PROFESIONAL PEMBELAJARAN
BIOLOGI DI SMA NEGERI
SE-KECAMATAN KOTA BONDOWOSO
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
SKRIPSI
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
Oleh
Saiful Bahri
NIM 070210103096
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
ili
idgigPROGRAM
idgigili BIOLOGI
/:d
/:d
STUDI PENDIDIKAN
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
JURUSAN PENDIDIKAN
MIPA
FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN
UNIVERSITAS
JEMBER
.cid.id
c
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
2011
a
.
.
e
e
n j
n j
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
.bu.une
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
.bu.une
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
nej.
nej. MENGATASI PERMASALAHAN
nej.
nej.
.bu.n
.bu.UPAYA
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
INVENTARISASI
YANG
DIHADAPI
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
GURU
DALAM
MENINGKATKAN
KOMPETENSI
PROFESIONAL
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp
ht ttp
ht tp
PEMBELAJARAN hBIOLOGI
DI SMA NEGERI ht
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
SE-KECAMATAN KOTA BONDOWOSO
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
SKRIPSI
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
nej
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
Diajukan guna melengkapi tugas akhir dan memenuhi salah satu syarat
untuk mencapai
Sarjana Strata Satu (S1)d pada
id.id Gelar
.
c.i id
c
Program
Studi
Pendidikan Biologi
a
ej.a.ac.
ej. .ac
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
nej
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
ca.cid.id
a
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
.
e
e
Oleh
nej
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
Saiful
Bahri
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
NIM
070210103096
t
t
t
t
hhtt
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
h
h
PROGRAM STUDI PENDIDIKAN BIOLOGI
JURUSAN PENDIDIKAN MIPA
d
.cid.id
FAKULTAS
DAN ILMU PENDIDIKAN
aj.caKEGURUAN
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne UNIVERSITAS JEMBER
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
2011
/digigil
/digigil
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
:/ /d
hthtp
ttp:/
:/ /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
i
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ii
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
d
dd
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id Skripsi ini saya persembahkan
aj.ca.ci .iuntuk:
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
l
il
idgigirela
idgigil
idgigSutomo
idgigiladikku Desi tercinta yang
1. Mamak
dan Ibunda Salama
serta
telah
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
p
tp
tp ini, semoga selalu dalam
hhtperlindungan
hhttmemberikan
hhtsaat
segalanya hingga
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
PERSEMBAHAN
Allah SWT;
2. Bapak Sunarso danckeluarga
kepadaku;
id.id
.cid.id yang selalu memberikan
ca.cpertolongan
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
a
.
e
e
e
3. Guru- guru.uyang
mendidikku mulai .dari
n
ej. sampai Perguruan Tinggi
u.n
nejsudah
nTK
nej.
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
b
li jadi seperti saat ini,//dterutama
yang
aku
idgtelah
idgigibisa
idgigili
igili membimbingku hingga
/:d
/:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
thttp yang aku banggakan, semoga
p dosen Program Studi hBiologi
hthttuntuk
hthttpilmu yang
telah bapak/ibu berikan dapat berguna bagi bangsa, negara dan agama;
4. Dosen pembimbing akademik
Bapak Drs. Budoyo dan
Dr. Iis Nur Asyiah
.cid.id
.cid.Ibu
d
i
ca.cid.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
a
a
S.P, M.P, sehingga
aku
dapat
mengikuti
pendidikan
di
bangku
kuliah
mulai
.
.
.
e
e
e
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
daridiawal
sampai
lulus;
i
i
i
g il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//://digpembimbing skripsi Bapak
:p/Drs.
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
5.
Dosen
Wachju
Subchan,
M.
S,
Ph.D
t
t
t
hhtt dan Ibu
hhtt
hhtt
Dra. Pujiastuti M. Si, yang dengan sabar membimbingku dalam penyusunan
skripsi ini sehingga dapat
id.id terselesai dengan baik; ac.id.id
.
ca.cid.id
c
a
a
c
c
.
.
.
6. Teman-teman ePBIO
2007
Regular
dan
Non
Reguler
yang
aku
banggakan
j
j
j
a
a
e
e
j.
j.
nej.
neHasyim,
neArief,
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
(Rendra,
Ragil,
Vendy,
Junaidi,
Ichwan,
Alfian,
Bagus
dan
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
semuanya)
semoga
apa
yang
kita
harapkan
adalah
apa
yang
Allah
SWT
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
berikan;
7. Almamater Prodi Biologi FKIP Universitas Jember.
h
h
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
ii
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
“
selalu
berusaha
dan
berdoa
adalah
kunci
keberhasilan”
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
MOTTO
“Allah SWT akan memberi apa yang kita butuhkan bukan apa yang kita harapkan,
maka selaluid
bersyukurlah atas apa yang kita miliki”
id
ca.c.id
ca.c.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
j.
n
u.n
neyang
nej. ilmu, maka Allah akan
nej.
.bsiapa
.bu.mencari
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
“ Barang
menempuh
jalan
untuk
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
memudahkan
jalan
untuknya
menuju
surga”
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
(HR. Muslim)
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
iii
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
iv
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
d.id
“Inventarisasi
ca.cid.id menyatakan dengan sesungguhnya
ca.cid.id bahwa karya ilmiah jyang
ca.ciberjudul:
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej. dalam Meningkatkan
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Upaya
Mengatasi
Permasalahan
yang
Dihadapi
Guru
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Kompetensi
di SMA Negeri Se-Kecamatan
Kota
p
tp
hthttp Profesional Pembelajaran
hthtBiologi
hthttp
h
d
d
d
d.id institusi manapun,
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id substansi di sebutkan esumbernya,
aj.ca.ci .id dan belum pernah diajukan
aj.ca.cipada
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
n
ne
ne
ne Saya bertanggungjawab
ne keabsahan dan kebenaran
.bu.n
.bu.n
.bu.jiplakan.
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
serta
bukan
karya
atas
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
isinya
tp dengan sikap ilmiah yang
tp dijunjung tinggi.
hhttp
hhtsesuai
hhtharus
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
PERNYATAAN
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
.
.
e
e
Saya yang bertanda
nej tangan di bawah ini:ilib.bu.n
nej
.bu.n
u
u
b
i
l
i
i
i
il : Saiful Bahri
idgigNama
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
h tt
NIM : 070210103096h
Bondowoso” adalah benar-benar hasil karya sendiri, kecuali jika dalam pengutipan
Demikian pernyataan ini saya buat dengan sebenarnya, tanpa adanya tekanan
ca.cid.idsanksi akademik jika j.aca.cid.id
ca.cid.id serta bersedia mendapatkan
ca.cid.id dan paksaan dari pihakj.amanapun
a
a
.
.
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.pernyataan ini tidak benar.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
ternyata
di
kemudian
hari
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp
hthttp
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
iv
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
Jember, 30hSeptember
2011
hhtt
htt
Yang menyatakan,
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
Saiful Bahri
h
NIM. 070210103096
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
HALAMAN PERSETUJUAN
.id
.id
.id
cac.id MENGATASI PERMASALAHAN
INVENTARISASI
YANG
je.aj.cac.id
je.aj.UPAYA
je.aj.cac.id
e
e
e
n
n
n
n
.bu.un
DIHADAPI
DALAM MENINGKATKAN
KOMPETENSI ilib
liibli.bu.uGURU
liibli.bu.un
i
i
i
l
g
g
g
i
i
i
i
://ddig
://d/dig
://ddig
PROFESIONAL
PEMBELAJARAN
tp://
tp:// BIOLOGI DI SMA NEGERI
hthtp
hthtp
hthtp
t
ttp:/
t
SE-KECAMATAN KOTA BONDOWOSO
h
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
SKRIPSIilib.u.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp guna dipertahankan di depan
hthttptim Penguji sebagai salah satu
hthpersyaratan
ttp
Diajukan
h
untuk menyelesaikan pendidikan sarjana strata satu (S1) pada Program Studi
d
dd
Matematika danaIlmu
ca.cid.id
ca.cid.idPengetahuan Alam
a
aj.ca.ci .id Pendidikan BiologieJurusan
aj.ca.ci .iPendidikan
.
.
.
.
j
j
j
j
.
.
e
e
e
e
Fakultas
dan Ilmu Pendidikan
Universitas
Jember
nej
ne
nKeguruan
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
Oleh;
: Saiful Bahri
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
i
NIMgilib
:
070210103096
l
i
idgigili
idigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
20 April 1988
hthttpTempat dan Tanggal Lahir h:thBondowoso,
ttp
Nama
Jurusan/Program
: Pendidikan MIPA/ P. Biologi
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
Disetujui
oleh:
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
Dosen pembimbing I
caII.cid.id
Dosen pembimbing
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
.
: Drs. Wachju Subchan, M. S. Ph. D.
d
: Dra. Pujiastuti, M.j.Si.
aca.ci .id
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
v
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
vi
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id PENGESAHAN ej.aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
il
idgigGuru
idgigil
idgigil“Inventarisasi Upaya Mengatasi
idgigil Permasalahan yang Dihadapi
Skripsi :berjudul
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
tp Negeri
tp
hhtMeningkatkan
hhttp Pembelajaran Biologi hdihtSMA
dalam
Kompetensi Profesional
h
igliiblib.u
g
i
d
i
//
p://d
h
Se-kecamatan Kota Bondowoso” telah diuji dan disahkan oleh Fakultas Keguruan
ca.cid.id dan Ilmu Pendidikan Universitas
ca.cid.id Jember pada:
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Hari
: selasa
nej.
nej.
nej.
nej.
.une
.une
.une
.une
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d : 4-Oktober-2011
Tanggal
hthtp
ttp:/
Tempat
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
: Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Jember
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
Ketua p://d
//:d
/
/
/
/
:
t
t
p
hhttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
Sekretaris
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
Dr. Suratno, M.lib
Si.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
i
l
i
i
ili
idgig199203
idgigili
NIP. 19670625
1 003
/:d
/
//:d
:
/
/
/
/
p
t
p
hthttp
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej. M. Si.
Dra.
Pujiastuti,
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
idgigil19610222
NIP.
198702 2 001://d/idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthtp
hthttp
ttp:/
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
Anggota I
Tim Penguji:
Anggota II
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
Mengesahkan
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp dan Ilmu Pendidikan hthttp
Dekan Fakultas Keguruan
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Drs. Wachju Subchan, M. S.Ph. D.
NIP.19630813 199302 1 001
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Sulifah Aprilya, H, S. Pd, M. Pd.
NIP.19790415 200312 2 003
d Universitas Jember
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhMuchtar,
tt
Drs. H. Imam
SH., M.Hum
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
NIP. 19540712 198003 1 005
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
vi
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
.id
.id
ac
nej.
b.u
ili
//dig
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
.id
ac
nej.
b.u
gili
://di
http
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
.id
ac
nej.
b.u
gili
://di
http
http
Inventarisasi Upaya Mengatasi Permasalahan yang Dihadapi Guru
dalam Meningkatkan Kompetensi Profesional Pembelajaran Biologi di SMA
Negeri Se-kecamatan Kota Bondowoso; Saiful Bahri, 070210103096; 2011; 75
halaman; Jurusan Pendidikan MIPA Program Studi Pendidikan Biologi Fakultas
Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Jember.
Guru adalah suatu profesi yang sangat mulia dan sangat membutuhkan suatu
bentuk pengabdian yang benar-benar sesuai tuntutan profesi tersebut, sehingga guru
dituntut memiliki keahlian mendidik yang profesional. Guru profesional menjadi
fasilitator untuk membantu peserta didik mentransformasikan potensi yang dimiliki
peserta didik menjadi kemampuan serta keterampilan yang berkembang dan
bermanfaat bagi kemanusiaan. Kemampuan guru menggambarkan kemampuan yang
dituntut dari seseorang yang memangku jabatan guru. Artinya, kemampuan yang
ditampilkan menjadi ciri keprofesionalannya. Pada dasarnya dalam pengembangan
karier, baik guru profesional maupun guru pemula khususnya, dipengaruhi oleh
berbagai faktor yang saling terkait, baik faktor internal (guru), maupun berasal dari
lingkungan dimana guru tersebut melaksanakan kegiatan profesinya. Kondisi
pendidikan di Kabupaten Bondowoso rata-rata masih memprihatinkan dan berada di
bawah Standar Pelayanan Minimal (SPM) Departemen Pendidikan Nasional.
Berbagai upaya harus dilakukan dalam mengatasi permasalahan tersebut baik oleh
guru itu sendiri maupun oleh pihak-pihak yang terkait dalam satuan pendidikan
tersebut untuk mencapai tujuan pendidikan di kabupaten Bondowoso.
Penelitian dilaksanakan di SMA Negeri Se-kecamatan Kota Bondowoso yang
terdiri dari tiga sekolah yaitu SMA Negeri 1 Bondowoso, SMA Negeri 2 Bondowoso,
ini merupakan penelitian deskriptif
eksploratif, dengan menggunakan metode survei dan untuk penggalian data
menggunakan diantaranya, angket, wawancara serta dokumentasi. Data myang
vii
ac
nej.
b.u
gili
://di
RINGKASAN
dan SMA Negeri 3 Bondowoso. Penelitian
h
h
viii
c.id
c.id
a
nej.
b.u
ili
//dig
c.id
a
nej.
b.u
gili
://di
.id
a
nej.
b.u
gili
://di
http
ac
nej.
b.u
gili
://di
http
http
h
diperoleh dari hasil penelitian ini dianalisis dengan menggunakan analisis deskriptif
yang berupa rerata (mean), persentase dan frekuensi.
Data hasil dari angket menunjukkan bahwa responden guru sebanyak 8 orang
mengalami permasalahan dalam meningkatkan kompetensi profesional pembelajaran
biologi
di
SMA
terkait
kompetensi
profesional
adalah
kesulitan
dalam
menerjemahkan buku buku (37,5%) responden tidak pernah melakukannya, kesulitan
menulis buku pelajaran (50%) responden tidak pernah menulis buku pelajaran, dan
kesulitan menciptakan karya seni (62,5%) responden tidak pernah membuat karya
seni, kesulitan memahami visi dan misi (50%) responden jarang memahami visi dan
misi, dan kemampuan membangun sistem yang menunjukkan keterkaitan pendidikan
dan luar sekolah (62,5%) responden jarang mampu membangun sistem yang
menunjukkan keterkaitan pendidikan dan luar sekolah, kesulitan dalam memahami
struktur pengetahuan (37,5%) responden jarang memahami struktur pengetahuan,
menguasai substansi materi (37,5%) responden jarang menguasai substansi materi,
dan menguasai substansi kekuasaan sesuai dengan jenis pelayanan yang dibutuhkan
siswa (87,5%) responden jarang menguasai substansi kekuasaan sesuai dengan jenis
pelayanan yang dibutuhkan siswa.
Upaya yang dilakukan oleh guru sendiri, kepala sekolah dan dinas pendidikan
untuk mengatasi permasalahan yang dihadapi oleh guru dalam meningkatkan
kompetensi profesional pembelajaran biologi di SMA adalah melalui MGMP,
pendidikan diklat, program induksi, bimbingan secara personal, penyediaan sarana
dan prasarana di sekolah yang dapat menunjang kegiatan guru dalam melaksanakan
pembelajaran serta adanya apresiasi bagi guru yang berprestasi oleh sekolah dan
dinas pendidikan.
c.id
c.id
j.a
.une
ilib
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
c.id
j.a
.une
ilib
/dig
ttp:/
c.id
j.a
.une
ilib
/dig
ttp:/
j.a
.une
ilib
/dig
ttp:/
h
h
h
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
neej.
viii ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
d
did
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .ALLAH
aj.ca.ci .idhidayah dan karunia- ej.aj.ca.ci .id
Puji syukur kehadirat
SWT atas segalaerahmat,
.
.
.
j
j
j
e
e
ne
ne
nedapat menyelesaikan skripsi
ne Skripsi ini disusun untuk
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Nya sehinggailipenulis
ini.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
d
//:(S1)
//:d
//:d
//:d
:
:
:
memenuhi
salah
satu syarat untuk menyelesaikan
pendidikan strata tsatu
pada
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp
program studi Pendidikan Biologi Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan
h
PRAKATA
Universitas Jember.
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
Penyusunan
pihak. Oleh karena
n
nej.
nej. ini tidak terlepas dariilibbantuan
neberbagai
nej.
.bu.n
.bu.skripsi
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
ili kepada:
itu penulis/dingin
ucapan terima
kasih
idgigili
idgigilmenyampaikan
idgig
idgigili
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
p
hthttp
ht ttp
ht ttp
1. Drs. Imam Muchtar, S.H, M.hHum., selaku Dekan Fakultas h
Keguruan Dan
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
Ilmu Pendidikan Universitas Jember;
id selaku Ketua Jurusanj.Pendidikan
ca.cid.Si.,
ca.cid.id MIPA Fakultas j.aca.cid.id
2. Dra. Sri Astutikj.aM.
a
.
.
e
e
e
n
n
n
ej.
ej Pendidikan Universitas
ej
u
u
u
n
n
n
.
.
.
Keguruan
Dan
Ilmu
Jember;
u
u
u
b
b
b
.
.
.
i
i
i
idgiigl ilib
idgiigl ilib M. Si., selaku Ketua:/Program
idgiigl ilibStudi Pendidikan Biologi
d
d
/
/:d
/
/
/
3.tpDr.
Suratno,
Fakultas
:
:
/
/
/
/
/
/
p
tp:
hthtp
hthttKeguruan
hthtp
ttp:
tUniversitas
Dan Ilmu Pendidikan
Jember;
4. Dosen pembimbing skripsi Bapak Drs. Wachju Subchan, M. S, Ph.D dan Ibu
Dra. Pujiastuti M.
id dengan sabar membimbingku
ca.cid.id dalam penyusunan j.aca.cid.id
caSi,.cid.yang
a
a
.
.
j
j
e
e
e
u.n
u.n
skripsi ini
nej.
nej.
nej. dapat terselesai dengan
.bu.n
.bbaik;
.bsehingga
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
gigiliBudoyo dan Ibu Dr. Iis Nur
ili
idgAsyiah
idDrs.
idgigpembimbing
igili
/:d
/:d
/:d
5. pDosen
akademik Bapak
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
t
p M.P, sehingga aku dapat
tp mulai
hthtkuliah
hthmengikuti
hthttS.P,
ttp
pendidikan di bangku
dari awal sampai lulus;
d
d
id
6. Segenap dosen program
Keguruan Dan
aj.ca.ci .id
aj.ca.Fakultas
aj.ca.ci .id studi Pendidikan Biologi
c.id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
Ilmu Pendidikan
ne
ne
neUniversitas Jember; ilib.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
i
gigil KASI kurikulum DIKMEN
il
il biologi, kepala sekolah
idgigdinas
idserta
idgigguru
7. Guru:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhttpendidikan kebupaten Bondowoso
tt
yang telah membantuhh
selama
proses
penelitian;
8. Teman-teman PBIO
2007
id Regular dan Non Reguler
ca.cid
ca.cid.idyang aku banggakan j.aca.cid.id
.
a
a
.
.
j
j
e
e
e
j.
j.
(Rendra, Ragil,
Vendy, Junaidi, Ichwan,
Alfian, Bagus dan
nej.
neHasyim,
neArief,
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
semuanya)
harapkan
ili
idgigili semoga apa yang kita
idgigSWT
idgigili adalah apa yang Allah
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttberikan;
hthttp
hthttp
9. Almamater Prodi Biologi FKIP Universitas Jember.
d
d
.cid.id semua pihak yang .ac.cid.id
Penulis juga menerima
aj.ca.ci .id segala kritik dan saran
aj.ca.ci .id
aj.cadari
.
.
.
j
j
jej.a
j
e
e
e
e
n
n
n
n
e
e
e
u
u
u
u
n
n
n
n
.
.
.
.
berkompeten
demi
kesempurnaan
skripsi
ini.
Akhirnya
penulis
sampaikan
u
u
u
u
b
b
b
b
.
.
.
.
i
i
i
i
giigl ilib
iddan
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
d
d
d
/
/
/
/
//:d
/
/
terimakasih
semoga
skripsi
ini
bermanfaat.
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:
ttp:
ttp:
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
Jember September 2011
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
ix
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
h
h
h
h
h
Penulis
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
DAFTAR ISI
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
HALAMAN
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
HALAMAN JUDUL......................................................................................................
I
d
d
d
.cid.id
Iij.ac
aj.ca.ci .id HALAMAN PERSEMBAHAN....................................................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
a
.
e
e
e
e
nIiiej
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
HALAMAN
MOTTO....................................................................................................
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
Iv
hhttp
hhttp PERNYATAAN.......................................................................................
hhttp
HALAMAN
HALAMAN PENGAJUAN..........................................................................................
V
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id HALAMAN PENGESAHAN.......................................................................................
Vi
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
RINGKASAN.................................................................................................................
idgigili Vii
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp
hthttp
hthttp
Ix
PRAKATA.....................................................................................................................
DAFTAR ISI..................................................................................................................
h
h
X
d
d
d
d
aj.ca.ci .id DAFTAR TABEL..........................................................................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
Xvi
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
Xviii
i
i
i
i
DAFTAR
GAMBAR.....................................................................................................
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
d
d
d
/
/
/
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:
ttp:
ttp: LAMPIRAN.................................................................................................
Xix
DAFTAR
h
ca.cid.id
ca.cid.id BAB 1. PENDAHULUAN..........................................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
1
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
Belakang....................................................................................
idgigilLatar
idgigili
idgigili 1
idgigili
d
/:1.1
/:d
/:d
/
//:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp 1.2 Rumusan Masalah...............................................................................
hthttp
hthttp
4
h
1.3
Batasan Masalah.................................................................................
5
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
ca.cid.id
ca.cid.id
ajPenelitian................................................................................
aj.ca.ci .id
.
.
5j.a
1.4 Tujuan
j
j
.
.
e
e
e
nej
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
6
1.5igigilManfaat Penelitian..............................................................................
idgigil
idgigil
d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
xi
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA................................................................................
7
7 ac.cid
je. j.a .id
j
j
a
a
.
.
e
e
e
j
j
n
n
n
e
e
.bu.un Pengertian Guru.........................................................................
liibli.bu.un7
liibl2.1.1
liibli.bu.un
i
i
i
i
g
g
g
i
i
i
://d/dig
://d/dig 2.1.2 Pengertian Profesi.....................................................................
://d/dig
7
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/
ttp:/
2.1
d
id
Profesi.Guru........................................................................................
ac.ci .id
.ac.c.id
2.1.3 Pengertian Profesi Guru............................................................
2.2.2 Guru Pemula..............................................................................
h
10
10
ca.cid.id
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
n10ej
nePengertian
nej Guru...............................
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
2.3.1
Standar
Guru
dan
Tenaga
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
d
//:d
//:d
:
:p//:2.4
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
11
Kompetensi Guru................................................................................
hhttp
hhtt
hhttp
.idid dan Standar Kompetensi
.idd
Kompetensi
j.ac c.Guru
j.ac c.iGuru..........................
2.4.1 Pengertian Kompetensi Guru....................................................
Permasalahan Guru............................................................................
h
11
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id Kompetensi Guru........................................................
2.4.2 jDimensi
13
a
a
a
.
.
.
j
j
.
e
e
e
j.
u.n
nej.
nejMeningkatkan
nePeranan
.bu.n
.bdalam
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
2.4.3
Kepala
Sekolah
Kompetensi
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Guru...........................................................................................
15
hthttp
hthttp
hthttp
2.5
h
8
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ej. Dan Guru Pemula..........................................................
nPakar
nej.
n9ej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
2.2gilib
Guru
i
i
l
l
i
i
idigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
2.2.1 Guru Pakar.................................................................................
9
hthttp
hthttp
hthttp
2.3
h
h
20
d
d
ca.cid.id
20
a
.
j
.
.
.
e
e
e
j
u.n
n22ej
nej
nePermasalahan
.bu.n
.bKhusus...........................................
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
2.5.1
Guru
Secara
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Guru.............................................
25
hhtt
hhtt
hhtt 2.6 Upaya Mengatasi Permasalahan
i
.i
2.5.1 jPermasalahan
Guru Secara Umum............................................
.aca.c.id
j.acac.id
2.6.1 Strategi Pemberdayaan..............................................................
24
ca.cid.idPenyelesaian Masalah..................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
2.6.2 jStrategi
31
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
//:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hth3.ttp METODE PENELITIAN..............................................................................
hthttp
hthttp
34
BAB
3.1
Jenis Penelitian...................................................................................
h
h
34
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
d
d
ca.cid.iWaktu
aj.dan
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
34
3.2
Tempat
Penelitian..........................................................
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
34
3.3
Variabel
Penelitian............................................................................
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:
ttp:
ttp:3.4 Definisi Operasional..........................................................................
35
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
3.5
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
xii
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
Sumber Data.......................................................................................
36
36ac.cid
je. j.a .id
j
j
a
a
.
.
e
e
e
j
j
n
n
n
e
e
.bu.un
3.7 ilibiParameter
Penelitian........................................................................
liibli.bu.un37
liibli.bu.un
i
i
l
g
g
g
i
i
i
i
://d/dig
://d
://ddig
//dig Identifikasi Variabel
37
tp://Sub variabel Penalitian.........................
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:3.8
tdan
3.6
3.9
h
id
.cid.id
Prosedur
.acPenelitian...........................................................................
.ac.c.id
Metode Pengumpulan Data..............................................................
h
38
d
id
3.9.1 .Metode
ac.ci .id Wawancara.................................................................
.ac.c.id
38.ac.cid
.id
j
j
j
a
a
a
.
.
.
e
e
e
j
j
j
n e
n e
.bu.n
uneMetode Angket.........................................................................
liibli3.9.2
liibli.bu.un
liibli.bu.un39
i
i
i
g
g
g
i
i
i
d
:p//:3.10
:p//:d
:p//:d
/dig Data dan Analisis Data......................................................................
/dig
/dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
40
t
t
t
hht
hht
hht
3.11
Alur Penelitian...................................................................................
43
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
44
BAB
hhttp
hh4.ttp HASIL DAN PEMBAHASAN......................................................................
hhttp
4.1
Hasil Penelitian..................................................................................
Beban Mengajar Guru.....................................................
Penyusunan Perencanaan Pengajaran.............................
h
45
d
d
did Jumlah Guru dan Siswa........................................
d.
46
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .Rasio
.
.
.
j
j
j
e
e
e
u.n
n47e
ne
nee. Status Kepegawaian
.bu.n
.bGuru...............................................
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
f.
Pelaksanaan
47
hhtt
hhtt Kegiatan Praktikum....................................
hhtt
g.
h
44
ca.cid.idBiologi di SMA....... 44j.aca.cid.id
ca.cid.id
4.1.1 j.Permasalahan
yang Dihadapi oleh
Guru
a
a
.
j
e
e
e
j.
n
n44ej.
neRelevansi
nea.j. Kualifikasi Akademik
.bu.n
.bu.dan
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
Bidan
Ilmu...........
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
b. Pengalaman
45
hthttp
hthttp Mengajar Guru............................................
hthttp
c.
h
h
48
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
ca.cid.iJumlah
ca.cid.id Usia dan Jenis j.aca.cid.id
h.
Guru Biologi Berdasarkan
a
a
.
.
j
j
e
e
e
n48ej.
nej.
nej. Kelamin..........................................................................
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
i.
Permasalahan
yang
Dihadapi hth
Guru
ttp dalam
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
d
.cid.id
.cid.id
aj.ca.ci .id
aj.caKompetensi
Biologi di SMA Terkait
Profesional ej.a.c
.
.
j
j
a
e
e
nej
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
Guru...............................................................................
49
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:
ttp:
ttp:
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
h
Meningkatkan Kompetensi Profesional Pembelajaran
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
1)
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
2)
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
3)
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
xiii
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
Permasalahan yang Dihadapi Guru Dalam
d
d
Kompetensi
Profesional
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
n
ne
ne Terkait Pengembangan
.bu.n
.buBiologi
u
u
Pembelajaran
b
b
.
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
Profesi...................................................................
49
t
t
hhtt
hhtt
Meningkatkan
h
Permasalahan yang Dihadapi Guru Dalam
Kompetensi
Profesional
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej. Terkait Pemahaman
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
Pembelajaran
Biologi
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
thttp
52
hWawasan..............................................................
hthttp
Meningkatkan
h
Permasalahan yang Dihadapi Guru Dalam
d
d
Kompetensi
Profesional j.ac.cid
aj.ca.ci .id
.
j
a .i
.
e
e
j
n
n
e
e
u.un Terkait Penguasaan Bahan
Pembelajaran
liibli.bu.un
liibli.bBiologi
i
i
g
g
i
i
://d/dig
://d/dig
thtp
53
hthtp
hKajian
ttp:/
ttp:/Akademik..................................................
Meningkatkan
h
4.1.2 Upaya Guru Biologi, Kepala Sekolah dan Dinas Pendidikan
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
ca.cid.id
ca.cid.id Dalam Mengatasi jPermasalahanyang
Nasional
Dihadapi j.ac.ci .id
a
a
.
.
j
a
.
e
e
e
nej.
nej. Kompetensi Profesional
nejGuru
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
Dalam
Meningkatkan
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Pembelajaran
di SMA...............................................
54
hthttp
hthBiologi
hthttp
ttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
dd
.cid.id
.cid.id
a.
guru Biologi Dalam
Permasalahan j.ac
aj.caMengatasi
aj.ca.ci .iUpaya
.
.
j
j
a
.
e
e
e
n
nej
ne Dalam Meningkatkan
ne
.bu.n
.bu.Guru
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
yang
Dihadapi
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Kompetensi
hhtt Biologi di
hhtt Profesional Pembelajaran
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
id.id
.cid.id
d
ca.cid.iUpaya
ca.cMengatasi
b.
Kepala Sekolah Dalam
Permasalahan j.ac
a
a
.
.
j
j
a
e
e
e
n
nej.
nej. Dalam Meningkatkan
nej. yang Dihadapiilib.bu.Guru
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttpBiologi di
hthttp Profesional Pembelajaran
Kompetensi
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p
dd
d
d
aj.ca.ci .iUpaya
aj.ca.ci .idDalam Mengatasi ej.aj.ca.ci .id
c.
Dinas
Pendidikan
.
.
j
j
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
Permasalahan
yang
Dihadapi
Guru
Dalam
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtPembelajaran
hhtt
Meningkatkan
Kompetensi Profesional
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
SMA...............................................................................
SMA..............................................................
54
h
55
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.