Biologi Ulat Kipat Cricula trifenestrata Helf. (Lepidoptera: Saturniidae) pada Tanaman Alpokat (Persea americana Mill.)
{,7
.JJ
"
B
2
Af
y
+
,:
/ 1c~%.>$<
$) T-
.,.d
,*>
BlOLOGl ULAT KIPAT Gricula trilenestrata Helf.
( Lepidoptera: Saturniidae PABA TAWAMAPI ALPOKAT
( Persea americana Mill. 1
Oleh
SUDARYANTO
A 19.1235
JURUSAN HAMA D A N P E N Y A K I T TUMBUHAN
FAKULTAS PERTANIAN
I N S T I T U T PERTANIAN BOGOR
1 0 8 6
-,:
B i o l o g i E l a t K i p a t C f i c u l a t r i f e n a s t a Helf ,
SUDARY3XW.
S a t u r n i i d a e ) pada Tanaman Alpokat (Persea
(Lepidoptera:
affierica.n;a M i l l . )
(Di bavzah bimbingan AUNU RAUF),
P e n e l i t i a n i n i d i l a k u k a n d i L a b o r a t o r i u a B i o l o g i daiz
Ekologi H a m a , J u r u s a n Hama dala P e n ~ e k i tTunbuhan, Fahsultas
P e r t a n i a n , I n s t i t u t P e r t a n i a n Bogor, s e j a k 20 Agustua 1 9 8 5
sampai dengan 18 Desember 1985.
P e n e L i t i a n b e r t u j u a n un-
t u k niengetahui pengwub daun a l p o k a t mude dan t u a Lsrhadap
b i o l o g i u l a t kipat.
hsfrBf1 pesernelitian m e n u n j a k n b&wa stadiun: t e l u r b a i k
pada p e r l s k u a n daun a l p o k a t muda maupun daun a l p o k a t t u a
a d a l a h LO h a r i a
Stadium l a r v a pada daun a l p o k a t nuda 30.89
h a r i dan pada clam a l p o k a t t u a 31,19 h a r i , stadium prs-pupa
masing-masing 3.11 h a r i dan
3,13 h a r i s e r t a stadium pupa
masing-masing 20.11 h a r i dan 20.81 h a r f .
Imago pada perla-
kuan daun a l p o k a t muda raampu meletakkan t e l u r a n t w a 79
-
251 b u t i r , sedang pada daun a l p o k a t t u a aampu meletakkan
telur antara
71
- 306 b u t i r ,
Lama hidup imago h e t i n a d a a
j a n t a n pada perlakuan daun a l p o k a t muda a a s i n g - a a s i n g
5
-
- 9 h m i , sedang pada perlakuan daun a l p o k a t
t u a 5 - 9 h a r i dan 6 - 10 h a r i . Rats-rata s i b l u s h i d u p
11 h m i dan 5
masing-masing 68 -5 dan
68.9 h a r i .
Pengaruh daun a l p o k a t muda dan t u a pada s e b a g i a n b e s a r
parameter yang d i a m a t i t i d a k berbeda n y a t a ,
BlOLOGI ULAT KIPAT
(Lepidoptera:
Belf,
S a t u r n i i d a e ) PADA TANAHAX ALWKAT
Mill.
1
Oleh
SUDARYAN TO
Laporan Masalah Khtrsus
Sebagai s a l a h s a t u s y a r a t uaztuk memperolet g e l a r
Sarlrjana Per t a n i a n
pada
Fakul tas Pertanian, I n s t i t u t Per tanian Bogor
JURUSAN HAMA DAN PENYAKIT TIIMBUBM
FAKULTAS PERTANIAN
INSTITUT PERTANIBN BOGOR
1986
J udul
:
BLOLOGI ULAT K I P A T
Helf
. (Lepidoptera:
Saturniidae
PADA
Mill,
Nama Mahasiswa : SUDAFtYAWTO
Nomor Pokok
: A l y . 1235
1
.
Dosen Pembimbing
Komisi Pendidikan
Tanggal l u l u s :
'2 0 NOV 1986
RMAYAT HIDUP
P e n u l i s d i l a h i r k a n pada tanggal 16 JanuarB 1963 d%
K a r a ~ g a n y a r , Suralmta.
P e n u l i s nerupskan putera k e t i g a
d a r i t i g a bersaudara, d a r i bapak bernaaa S a s t r o s u t a r y o
dan i b u SuMrah.
Pada tahun 1975 p e n u l i s rnengelesaikan p n d i d P k a ~ 1
sekolah dasar d i SD Negeri Kerjo 2.
Tahm 1979 pnuLBa
m e n y c s l e s a i b sekolah mensagah p e r t a a a dL H P Megeri 2
Kerjo, dan sekolah nenengah a t a a d l s e l e e r a i k a ~pada talnun
1982 d l sMA E e g e r i 3 Surakarta.
P e n u l i s d l t e r i m a s s b a g a l mahasiswa S u s t i t u t P s r t a n i -
an Bogor pada tahun 3.982 rnePalui Proyek P e r i n t i s I.
Pada
tahun 1983 p n u l i s r n e d l l h Jurusan Hama dan Penyakit Turnbuhan, Fakultas P e r t m i a n , I n s t i t u t P e r t a n i a n Bogor.
P u j i syukur p e n u l i s panjatkan ke h a d i r a t Allah SWT,
karena hanya atas berkah, rahmat dan kwunia-Nya p e n u l i s
d a p a t merryelesaihn Laporan Masalah Khusus i n i .
Laporan i n i d i s u s m berdasarkan h a s f 1 p e n e l i t i a a
yang dilakukan d i k b o r a t o r i u n B i o l o g i dan Ekologi Hama,
J u r u s a n Ham dan Penyaklt Twbuhan, F a k u l t a s P e r t a n i a n ,
I n s t i t u t P e r t a n i a a Bogor.
P e n e l i t f a n dimulai s e j a k
20 Agustus 1985 sglnpai dengan 1 8 Desenber 1985.
Pada kesempatan i n 1 p e n u l i s m e n a c a p b n terimtr k a s i h
gang sebssar-basamya kepada:
1. Dr, Ir. Auau RauQ se1aku dosen p s b i m b i o g yaag t e l a h
banyak mernberikan bimbingan dan pengarahan a e j a k pers i a p a n penelitiala starapal dengan t e r s e l e s a i n y a penyusunan laporan i n k .
2.
SeLuruh e t a f dan karyawan $musam Ham dan Peuyakrit
Tumbuhan, F a k u l t a s Pertan-ban, I n s t i t u t P e r t a n I a n Bogor yang t e l a h bsnyak membantu d a l a a pelaksanaan pnelltian.
3.
Semua pihak yang t e l a h mernberi bantuan dan saran
hingga t e r s e l e s d n y a penulisan laporan i n i e
Semoga Allah SWT, mcitlberkfehi dan rnembalae budi b a i k
gang t e l a h d i b e r l k a a .
Akhirnya p e n u l i s berharap semoga
Laporan Masalah Khusus i n i dapat bermanfaat.
DAFTAR I S 1
Halainan
. . . . . . . . . . . . . . viii
DAFTAR
.................. x
PENDAHFLUAH . . . . . . . . . * . . . - . . - .
1
TINJXUAN PUSTAKA . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
Tanaman Alpokat
ameE;gcana
.. 3
Helf . . . . .
6
Serangga CricuLa
BAHAN rlAN KEIETODE
................ 9
Tempat dan Waktu Peneli'tian . . . . . . . . .
9
Bahan dan A l a t . . . . . . . . . . . . . . .
9
Rancangan Percobaan . . . . . . . . . . . . .
I
C
i
DAFTAR TABEL
G.WAR
(
Persiapan Penelitian
Pelaksanaan P e n e l i t i a n
HASIL DM PEMBAHASAN
i'lill.)
............
...........
e
.
.
S i k l u s Hidup
....
DAFTliK PUSTAKA . .
KESIMPULAN
LAMPIRAN
.....
10
. . . . . . . . . . . e r n . . 14
....................
Larva . . . .
Pra-pupa
..
Pupa
Imago . . . .
Telur
10
14
DAFTAR TABEL
Ralaman
N oaor
1. Rata-rata J u e l a h T e l u r yang D i l e t a k k a n
-
o l e h T i a p Imago B e t i n a 2 ,
t r a t a dan R a t a - r a t a P e r s e n t a s e Penet a s a n Telur
2.
..............
. . . . . . . . .2 .. . . . .
Larva 6.
..
Rata-rata Panjang dan Lebar T e l u r
&g---
n
dan
3 . Rata-rata Pertambahan U k ~ ~ r aTubuh
Lebar Kepala
4.
5.
. . . . . . . . . . w....
Rata-rata Panjang dan Lebar Tubuh Pupa
...........
.
Rata-rata Panjang dan Lebar Kokon C.
Xenestratq
C
^
6 . Rata-rata Panjang Tubuh, Lebar Tubuh dan
Rentang Sayap Imago g.
7.
Rata-rata Lama Hidup Masine;-masing Stadiurn,
Masa P r a o v i p o s i s i , S i k l u s Hidup dan
Masa O v i p o s i s i g. t r d f e n e s t r -
....
1. Jumlah T e l u r yang D i h a s i l k a n T i a p Imago
...........
dan P e r s e n t a s e Penetasan T e l u r
-C
c.
2.
Pan jang dan Lebar T e l u r
3.
Panjang dan Lebar Tubuh e e r t a Lebar KepaXa
pada Daun Muda
Larva 8 .
.
4.
Panjang dan Lebar Tubuh s e r t a '*bar Kepala
Larva S e
pada Daun Tua
.
5.
Pertambahan Ukuran Tubuh dan Lebar Kepala
Larva 2. trif e n e s t r a t a
I
.
.
)
.
.
{,7
.JJ
"
B
2
Af
y
+
,:
/ 1c~%.>$<
$) T-
.,.d
,*>
BlOLOGl ULAT KIPAT Gricula trilenestrata Helf.
( Lepidoptera: Saturniidae PABA TAWAMAPI ALPOKAT
( Persea americana Mill. 1
Oleh
SUDARYANTO
A 19.1235
JURUSAN HAMA D A N P E N Y A K I T TUMBUHAN
FAKULTAS PERTANIAN
I N S T I T U T PERTANIAN BOGOR
1 0 8 6
-,:
B i o l o g i E l a t K i p a t C f i c u l a t r i f e n a s t a Helf ,
SUDARY3XW.
S a t u r n i i d a e ) pada Tanaman Alpokat (Persea
(Lepidoptera:
affierica.n;a M i l l . )
(Di bavzah bimbingan AUNU RAUF),
P e n e l i t i a n i n i d i l a k u k a n d i L a b o r a t o r i u a B i o l o g i daiz
Ekologi H a m a , J u r u s a n Hama dala P e n ~ e k i tTunbuhan, Fahsultas
P e r t a n i a n , I n s t i t u t P e r t a n i a n Bogor, s e j a k 20 Agustua 1 9 8 5
sampai dengan 18 Desember 1985.
P e n e L i t i a n b e r t u j u a n un-
t u k niengetahui pengwub daun a l p o k a t mude dan t u a Lsrhadap
b i o l o g i u l a t kipat.
hsfrBf1 pesernelitian m e n u n j a k n b&wa stadiun: t e l u r b a i k
pada p e r l s k u a n daun a l p o k a t muda maupun daun a l p o k a t t u a
a d a l a h LO h a r i a
Stadium l a r v a pada daun a l p o k a t nuda 30.89
h a r i dan pada clam a l p o k a t t u a 31,19 h a r i , stadium prs-pupa
masing-masing 3.11 h a r i dan
3,13 h a r i s e r t a stadium pupa
masing-masing 20.11 h a r i dan 20.81 h a r f .
Imago pada perla-
kuan daun a l p o k a t muda raampu meletakkan t e l u r a n t w a 79
-
251 b u t i r , sedang pada daun a l p o k a t t u a aampu meletakkan
telur antara
71
- 306 b u t i r ,
Lama hidup imago h e t i n a d a a
j a n t a n pada perlakuan daun a l p o k a t muda a a s i n g - a a s i n g
5
-
- 9 h m i , sedang pada perlakuan daun a l p o k a t
t u a 5 - 9 h a r i dan 6 - 10 h a r i . Rats-rata s i b l u s h i d u p
11 h m i dan 5
masing-masing 68 -5 dan
68.9 h a r i .
Pengaruh daun a l p o k a t muda dan t u a pada s e b a g i a n b e s a r
parameter yang d i a m a t i t i d a k berbeda n y a t a ,
BlOLOGI ULAT KIPAT
(Lepidoptera:
Belf,
S a t u r n i i d a e ) PADA TANAHAX ALWKAT
Mill.
1
Oleh
SUDARYAN TO
Laporan Masalah Khtrsus
Sebagai s a l a h s a t u s y a r a t uaztuk memperolet g e l a r
Sarlrjana Per t a n i a n
pada
Fakul tas Pertanian, I n s t i t u t Per tanian Bogor
JURUSAN HAMA DAN PENYAKIT TIIMBUBM
FAKULTAS PERTANIAN
INSTITUT PERTANIBN BOGOR
1986
J udul
:
BLOLOGI ULAT K I P A T
Helf
. (Lepidoptera:
Saturniidae
PADA
Mill,
Nama Mahasiswa : SUDAFtYAWTO
Nomor Pokok
: A l y . 1235
1
.
Dosen Pembimbing
Komisi Pendidikan
Tanggal l u l u s :
'2 0 NOV 1986
RMAYAT HIDUP
P e n u l i s d i l a h i r k a n pada tanggal 16 JanuarB 1963 d%
K a r a ~ g a n y a r , Suralmta.
P e n u l i s nerupskan putera k e t i g a
d a r i t i g a bersaudara, d a r i bapak bernaaa S a s t r o s u t a r y o
dan i b u SuMrah.
Pada tahun 1975 p e n u l i s rnengelesaikan p n d i d P k a ~ 1
sekolah dasar d i SD Negeri Kerjo 2.
Tahm 1979 pnuLBa
m e n y c s l e s a i b sekolah mensagah p e r t a a a dL H P Megeri 2
Kerjo, dan sekolah nenengah a t a a d l s e l e e r a i k a ~pada talnun
1982 d l sMA E e g e r i 3 Surakarta.
P e n u l i s d l t e r i m a s s b a g a l mahasiswa S u s t i t u t P s r t a n i -
an Bogor pada tahun 3.982 rnePalui Proyek P e r i n t i s I.
Pada
tahun 1983 p n u l i s r n e d l l h Jurusan Hama dan Penyakit Turnbuhan, Fakultas P e r t m i a n , I n s t i t u t P e r t a n i a n Bogor.
P u j i syukur p e n u l i s panjatkan ke h a d i r a t Allah SWT,
karena hanya atas berkah, rahmat dan kwunia-Nya p e n u l i s
d a p a t merryelesaihn Laporan Masalah Khusus i n i .
Laporan i n i d i s u s m berdasarkan h a s f 1 p e n e l i t i a a
yang dilakukan d i k b o r a t o r i u n B i o l o g i dan Ekologi Hama,
J u r u s a n Ham dan Penyaklt Twbuhan, F a k u l t a s P e r t a n i a n ,
I n s t i t u t P e r t a n i a a Bogor.
P e n e l i t f a n dimulai s e j a k
20 Agustus 1985 sglnpai dengan 1 8 Desenber 1985.
Pada kesempatan i n 1 p e n u l i s m e n a c a p b n terimtr k a s i h
gang sebssar-basamya kepada:
1. Dr, Ir. Auau RauQ se1aku dosen p s b i m b i o g yaag t e l a h
banyak mernberikan bimbingan dan pengarahan a e j a k pers i a p a n penelitiala starapal dengan t e r s e l e s a i n y a penyusunan laporan i n k .
2.
SeLuruh e t a f dan karyawan $musam Ham dan Peuyakrit
Tumbuhan, F a k u l t a s Pertan-ban, I n s t i t u t P e r t a n I a n Bogor yang t e l a h bsnyak membantu d a l a a pelaksanaan pnelltian.
3.
Semua pihak yang t e l a h mernberi bantuan dan saran
hingga t e r s e l e s d n y a penulisan laporan i n i e
Semoga Allah SWT, mcitlberkfehi dan rnembalae budi b a i k
gang t e l a h d i b e r l k a a .
Akhirnya p e n u l i s berharap semoga
Laporan Masalah Khusus i n i dapat bermanfaat.
DAFTAR I S 1
Halainan
. . . . . . . . . . . . . . viii
DAFTAR
.................. x
PENDAHFLUAH . . . . . . . . . * . . . - . . - .
1
TINJXUAN PUSTAKA . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
Tanaman Alpokat
ameE;gcana
.. 3
Helf . . . . .
6
Serangga CricuLa
BAHAN rlAN KEIETODE
................ 9
Tempat dan Waktu Peneli'tian . . . . . . . . .
9
Bahan dan A l a t . . . . . . . . . . . . . . .
9
Rancangan Percobaan . . . . . . . . . . . . .
I
C
i
DAFTAR TABEL
G.WAR
(
Persiapan Penelitian
Pelaksanaan P e n e l i t i a n
HASIL DM PEMBAHASAN
i'lill.)
............
...........
e
.
.
S i k l u s Hidup
....
DAFTliK PUSTAKA . .
KESIMPULAN
LAMPIRAN
.....
10
. . . . . . . . . . . e r n . . 14
....................
Larva . . . .
Pra-pupa
..
Pupa
Imago . . . .
Telur
10
14
DAFTAR TABEL
Ralaman
N oaor
1. Rata-rata J u e l a h T e l u r yang D i l e t a k k a n
-
o l e h T i a p Imago B e t i n a 2 ,
t r a t a dan R a t a - r a t a P e r s e n t a s e Penet a s a n Telur
2.
..............
. . . . . . . . .2 .. . . . .
Larva 6.
..
Rata-rata Panjang dan Lebar T e l u r
&g---
n
dan
3 . Rata-rata Pertambahan U k ~ ~ r aTubuh
Lebar Kepala
4.
5.
. . . . . . . . . . w....
Rata-rata Panjang dan Lebar Tubuh Pupa
...........
.
Rata-rata Panjang dan Lebar Kokon C.
Xenestratq
C
^
6 . Rata-rata Panjang Tubuh, Lebar Tubuh dan
Rentang Sayap Imago g.
7.
Rata-rata Lama Hidup Masine;-masing Stadiurn,
Masa P r a o v i p o s i s i , S i k l u s Hidup dan
Masa O v i p o s i s i g. t r d f e n e s t r -
....
1. Jumlah T e l u r yang D i h a s i l k a n T i a p Imago
...........
dan P e r s e n t a s e Penetasan T e l u r
-C
c.
2.
Pan jang dan Lebar T e l u r
3.
Panjang dan Lebar Tubuh e e r t a Lebar KepaXa
pada Daun Muda
Larva 8 .
.
4.
Panjang dan Lebar Tubuh s e r t a '*bar Kepala
Larva S e
pada Daun Tua
.
5.
Pertambahan Ukuran Tubuh dan Lebar Kepala
Larva 2. trif e n e s t r a t a
I
.
.
)
.
.
.JJ
"
B
2
Af
y
+
,:
/ 1c~%.>$<
$) T-
.,.d
,*>
BlOLOGl ULAT KIPAT Gricula trilenestrata Helf.
( Lepidoptera: Saturniidae PABA TAWAMAPI ALPOKAT
( Persea americana Mill. 1
Oleh
SUDARYANTO
A 19.1235
JURUSAN HAMA D A N P E N Y A K I T TUMBUHAN
FAKULTAS PERTANIAN
I N S T I T U T PERTANIAN BOGOR
1 0 8 6
-,:
B i o l o g i E l a t K i p a t C f i c u l a t r i f e n a s t a Helf ,
SUDARY3XW.
S a t u r n i i d a e ) pada Tanaman Alpokat (Persea
(Lepidoptera:
affierica.n;a M i l l . )
(Di bavzah bimbingan AUNU RAUF),
P e n e l i t i a n i n i d i l a k u k a n d i L a b o r a t o r i u a B i o l o g i daiz
Ekologi H a m a , J u r u s a n Hama dala P e n ~ e k i tTunbuhan, Fahsultas
P e r t a n i a n , I n s t i t u t P e r t a n i a n Bogor, s e j a k 20 Agustua 1 9 8 5
sampai dengan 18 Desember 1985.
P e n e L i t i a n b e r t u j u a n un-
t u k niengetahui pengwub daun a l p o k a t mude dan t u a Lsrhadap
b i o l o g i u l a t kipat.
hsfrBf1 pesernelitian m e n u n j a k n b&wa stadiun: t e l u r b a i k
pada p e r l s k u a n daun a l p o k a t muda maupun daun a l p o k a t t u a
a d a l a h LO h a r i a
Stadium l a r v a pada daun a l p o k a t nuda 30.89
h a r i dan pada clam a l p o k a t t u a 31,19 h a r i , stadium prs-pupa
masing-masing 3.11 h a r i dan
3,13 h a r i s e r t a stadium pupa
masing-masing 20.11 h a r i dan 20.81 h a r f .
Imago pada perla-
kuan daun a l p o k a t muda raampu meletakkan t e l u r a n t w a 79
-
251 b u t i r , sedang pada daun a l p o k a t t u a aampu meletakkan
telur antara
71
- 306 b u t i r ,
Lama hidup imago h e t i n a d a a
j a n t a n pada perlakuan daun a l p o k a t muda a a s i n g - a a s i n g
5
-
- 9 h m i , sedang pada perlakuan daun a l p o k a t
t u a 5 - 9 h a r i dan 6 - 10 h a r i . Rats-rata s i b l u s h i d u p
11 h m i dan 5
masing-masing 68 -5 dan
68.9 h a r i .
Pengaruh daun a l p o k a t muda dan t u a pada s e b a g i a n b e s a r
parameter yang d i a m a t i t i d a k berbeda n y a t a ,
BlOLOGI ULAT KIPAT
(Lepidoptera:
Belf,
S a t u r n i i d a e ) PADA TANAHAX ALWKAT
Mill.
1
Oleh
SUDARYAN TO
Laporan Masalah Khtrsus
Sebagai s a l a h s a t u s y a r a t uaztuk memperolet g e l a r
Sarlrjana Per t a n i a n
pada
Fakul tas Pertanian, I n s t i t u t Per tanian Bogor
JURUSAN HAMA DAN PENYAKIT TIIMBUBM
FAKULTAS PERTANIAN
INSTITUT PERTANIBN BOGOR
1986
J udul
:
BLOLOGI ULAT K I P A T
Helf
. (Lepidoptera:
Saturniidae
PADA
Mill,
Nama Mahasiswa : SUDAFtYAWTO
Nomor Pokok
: A l y . 1235
1
.
Dosen Pembimbing
Komisi Pendidikan
Tanggal l u l u s :
'2 0 NOV 1986
RMAYAT HIDUP
P e n u l i s d i l a h i r k a n pada tanggal 16 JanuarB 1963 d%
K a r a ~ g a n y a r , Suralmta.
P e n u l i s nerupskan putera k e t i g a
d a r i t i g a bersaudara, d a r i bapak bernaaa S a s t r o s u t a r y o
dan i b u SuMrah.
Pada tahun 1975 p e n u l i s rnengelesaikan p n d i d P k a ~ 1
sekolah dasar d i SD Negeri Kerjo 2.
Tahm 1979 pnuLBa
m e n y c s l e s a i b sekolah mensagah p e r t a a a dL H P Megeri 2
Kerjo, dan sekolah nenengah a t a a d l s e l e e r a i k a ~pada talnun
1982 d l sMA E e g e r i 3 Surakarta.
P e n u l i s d l t e r i m a s s b a g a l mahasiswa S u s t i t u t P s r t a n i -
an Bogor pada tahun 3.982 rnePalui Proyek P e r i n t i s I.
Pada
tahun 1983 p n u l i s r n e d l l h Jurusan Hama dan Penyakit Turnbuhan, Fakultas P e r t m i a n , I n s t i t u t P e r t a n i a n Bogor.
P u j i syukur p e n u l i s panjatkan ke h a d i r a t Allah SWT,
karena hanya atas berkah, rahmat dan kwunia-Nya p e n u l i s
d a p a t merryelesaihn Laporan Masalah Khusus i n i .
Laporan i n i d i s u s m berdasarkan h a s f 1 p e n e l i t i a a
yang dilakukan d i k b o r a t o r i u n B i o l o g i dan Ekologi Hama,
J u r u s a n Ham dan Penyaklt Twbuhan, F a k u l t a s P e r t a n i a n ,
I n s t i t u t P e r t a n i a a Bogor.
P e n e l i t f a n dimulai s e j a k
20 Agustus 1985 sglnpai dengan 1 8 Desenber 1985.
Pada kesempatan i n 1 p e n u l i s m e n a c a p b n terimtr k a s i h
gang sebssar-basamya kepada:
1. Dr, Ir. Auau RauQ se1aku dosen p s b i m b i o g yaag t e l a h
banyak mernberikan bimbingan dan pengarahan a e j a k pers i a p a n penelitiala starapal dengan t e r s e l e s a i n y a penyusunan laporan i n k .
2.
SeLuruh e t a f dan karyawan $musam Ham dan Peuyakrit
Tumbuhan, F a k u l t a s Pertan-ban, I n s t i t u t P e r t a n I a n Bogor yang t e l a h bsnyak membantu d a l a a pelaksanaan pnelltian.
3.
Semua pihak yang t e l a h mernberi bantuan dan saran
hingga t e r s e l e s d n y a penulisan laporan i n i e
Semoga Allah SWT, mcitlberkfehi dan rnembalae budi b a i k
gang t e l a h d i b e r l k a a .
Akhirnya p e n u l i s berharap semoga
Laporan Masalah Khusus i n i dapat bermanfaat.
DAFTAR I S 1
Halainan
. . . . . . . . . . . . . . viii
DAFTAR
.................. x
PENDAHFLUAH . . . . . . . . . * . . . - . . - .
1
TINJXUAN PUSTAKA . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
Tanaman Alpokat
ameE;gcana
.. 3
Helf . . . . .
6
Serangga CricuLa
BAHAN rlAN KEIETODE
................ 9
Tempat dan Waktu Peneli'tian . . . . . . . . .
9
Bahan dan A l a t . . . . . . . . . . . . . . .
9
Rancangan Percobaan . . . . . . . . . . . . .
I
C
i
DAFTAR TABEL
G.WAR
(
Persiapan Penelitian
Pelaksanaan P e n e l i t i a n
HASIL DM PEMBAHASAN
i'lill.)
............
...........
e
.
.
S i k l u s Hidup
....
DAFTliK PUSTAKA . .
KESIMPULAN
LAMPIRAN
.....
10
. . . . . . . . . . . e r n . . 14
....................
Larva . . . .
Pra-pupa
..
Pupa
Imago . . . .
Telur
10
14
DAFTAR TABEL
Ralaman
N oaor
1. Rata-rata J u e l a h T e l u r yang D i l e t a k k a n
-
o l e h T i a p Imago B e t i n a 2 ,
t r a t a dan R a t a - r a t a P e r s e n t a s e Penet a s a n Telur
2.
..............
. . . . . . . . .2 .. . . . .
Larva 6.
..
Rata-rata Panjang dan Lebar T e l u r
&g---
n
dan
3 . Rata-rata Pertambahan U k ~ ~ r aTubuh
Lebar Kepala
4.
5.
. . . . . . . . . . w....
Rata-rata Panjang dan Lebar Tubuh Pupa
...........
.
Rata-rata Panjang dan Lebar Kokon C.
Xenestratq
C
^
6 . Rata-rata Panjang Tubuh, Lebar Tubuh dan
Rentang Sayap Imago g.
7.
Rata-rata Lama Hidup Masine;-masing Stadiurn,
Masa P r a o v i p o s i s i , S i k l u s Hidup dan
Masa O v i p o s i s i g. t r d f e n e s t r -
....
1. Jumlah T e l u r yang D i h a s i l k a n T i a p Imago
...........
dan P e r s e n t a s e Penetasan T e l u r
-C
c.
2.
Pan jang dan Lebar T e l u r
3.
Panjang dan Lebar Tubuh e e r t a Lebar KepaXa
pada Daun Muda
Larva 8 .
.
4.
Panjang dan Lebar Tubuh s e r t a '*bar Kepala
Larva S e
pada Daun Tua
.
5.
Pertambahan Ukuran Tubuh dan Lebar Kepala
Larva 2. trif e n e s t r a t a
I
.
.
)
.
.
{,7
.JJ
"
B
2
Af
y
+
,:
/ 1c~%.>$<
$) T-
.,.d
,*>
BlOLOGl ULAT KIPAT Gricula trilenestrata Helf.
( Lepidoptera: Saturniidae PABA TAWAMAPI ALPOKAT
( Persea americana Mill. 1
Oleh
SUDARYANTO
A 19.1235
JURUSAN HAMA D A N P E N Y A K I T TUMBUHAN
FAKULTAS PERTANIAN
I N S T I T U T PERTANIAN BOGOR
1 0 8 6
-,:
B i o l o g i E l a t K i p a t C f i c u l a t r i f e n a s t a Helf ,
SUDARY3XW.
S a t u r n i i d a e ) pada Tanaman Alpokat (Persea
(Lepidoptera:
affierica.n;a M i l l . )
(Di bavzah bimbingan AUNU RAUF),
P e n e l i t i a n i n i d i l a k u k a n d i L a b o r a t o r i u a B i o l o g i daiz
Ekologi H a m a , J u r u s a n Hama dala P e n ~ e k i tTunbuhan, Fahsultas
P e r t a n i a n , I n s t i t u t P e r t a n i a n Bogor, s e j a k 20 Agustua 1 9 8 5
sampai dengan 18 Desember 1985.
P e n e L i t i a n b e r t u j u a n un-
t u k niengetahui pengwub daun a l p o k a t mude dan t u a Lsrhadap
b i o l o g i u l a t kipat.
hsfrBf1 pesernelitian m e n u n j a k n b&wa stadiun: t e l u r b a i k
pada p e r l s k u a n daun a l p o k a t muda maupun daun a l p o k a t t u a
a d a l a h LO h a r i a
Stadium l a r v a pada daun a l p o k a t nuda 30.89
h a r i dan pada clam a l p o k a t t u a 31,19 h a r i , stadium prs-pupa
masing-masing 3.11 h a r i dan
3,13 h a r i s e r t a stadium pupa
masing-masing 20.11 h a r i dan 20.81 h a r f .
Imago pada perla-
kuan daun a l p o k a t muda raampu meletakkan t e l u r a n t w a 79
-
251 b u t i r , sedang pada daun a l p o k a t t u a aampu meletakkan
telur antara
71
- 306 b u t i r ,
Lama hidup imago h e t i n a d a a
j a n t a n pada perlakuan daun a l p o k a t muda a a s i n g - a a s i n g
5
-
- 9 h m i , sedang pada perlakuan daun a l p o k a t
t u a 5 - 9 h a r i dan 6 - 10 h a r i . Rats-rata s i b l u s h i d u p
11 h m i dan 5
masing-masing 68 -5 dan
68.9 h a r i .
Pengaruh daun a l p o k a t muda dan t u a pada s e b a g i a n b e s a r
parameter yang d i a m a t i t i d a k berbeda n y a t a ,
BlOLOGI ULAT KIPAT
(Lepidoptera:
Belf,
S a t u r n i i d a e ) PADA TANAHAX ALWKAT
Mill.
1
Oleh
SUDARYAN TO
Laporan Masalah Khtrsus
Sebagai s a l a h s a t u s y a r a t uaztuk memperolet g e l a r
Sarlrjana Per t a n i a n
pada
Fakul tas Pertanian, I n s t i t u t Per tanian Bogor
JURUSAN HAMA DAN PENYAKIT TIIMBUBM
FAKULTAS PERTANIAN
INSTITUT PERTANIBN BOGOR
1986
J udul
:
BLOLOGI ULAT K I P A T
Helf
. (Lepidoptera:
Saturniidae
PADA
Mill,
Nama Mahasiswa : SUDAFtYAWTO
Nomor Pokok
: A l y . 1235
1
.
Dosen Pembimbing
Komisi Pendidikan
Tanggal l u l u s :
'2 0 NOV 1986
RMAYAT HIDUP
P e n u l i s d i l a h i r k a n pada tanggal 16 JanuarB 1963 d%
K a r a ~ g a n y a r , Suralmta.
P e n u l i s nerupskan putera k e t i g a
d a r i t i g a bersaudara, d a r i bapak bernaaa S a s t r o s u t a r y o
dan i b u SuMrah.
Pada tahun 1975 p e n u l i s rnengelesaikan p n d i d P k a ~ 1
sekolah dasar d i SD Negeri Kerjo 2.
Tahm 1979 pnuLBa
m e n y c s l e s a i b sekolah mensagah p e r t a a a dL H P Megeri 2
Kerjo, dan sekolah nenengah a t a a d l s e l e e r a i k a ~pada talnun
1982 d l sMA E e g e r i 3 Surakarta.
P e n u l i s d l t e r i m a s s b a g a l mahasiswa S u s t i t u t P s r t a n i -
an Bogor pada tahun 3.982 rnePalui Proyek P e r i n t i s I.
Pada
tahun 1983 p n u l i s r n e d l l h Jurusan Hama dan Penyakit Turnbuhan, Fakultas P e r t m i a n , I n s t i t u t P e r t a n i a n Bogor.
P u j i syukur p e n u l i s panjatkan ke h a d i r a t Allah SWT,
karena hanya atas berkah, rahmat dan kwunia-Nya p e n u l i s
d a p a t merryelesaihn Laporan Masalah Khusus i n i .
Laporan i n i d i s u s m berdasarkan h a s f 1 p e n e l i t i a a
yang dilakukan d i k b o r a t o r i u n B i o l o g i dan Ekologi Hama,
J u r u s a n Ham dan Penyaklt Twbuhan, F a k u l t a s P e r t a n i a n ,
I n s t i t u t P e r t a n i a a Bogor.
P e n e l i t f a n dimulai s e j a k
20 Agustus 1985 sglnpai dengan 1 8 Desenber 1985.
Pada kesempatan i n 1 p e n u l i s m e n a c a p b n terimtr k a s i h
gang sebssar-basamya kepada:
1. Dr, Ir. Auau RauQ se1aku dosen p s b i m b i o g yaag t e l a h
banyak mernberikan bimbingan dan pengarahan a e j a k pers i a p a n penelitiala starapal dengan t e r s e l e s a i n y a penyusunan laporan i n k .
2.
SeLuruh e t a f dan karyawan $musam Ham dan Peuyakrit
Tumbuhan, F a k u l t a s Pertan-ban, I n s t i t u t P e r t a n I a n Bogor yang t e l a h bsnyak membantu d a l a a pelaksanaan pnelltian.
3.
Semua pihak yang t e l a h mernberi bantuan dan saran
hingga t e r s e l e s d n y a penulisan laporan i n i e
Semoga Allah SWT, mcitlberkfehi dan rnembalae budi b a i k
gang t e l a h d i b e r l k a a .
Akhirnya p e n u l i s berharap semoga
Laporan Masalah Khusus i n i dapat bermanfaat.
DAFTAR I S 1
Halainan
. . . . . . . . . . . . . . viii
DAFTAR
.................. x
PENDAHFLUAH . . . . . . . . . * . . . - . . - .
1
TINJXUAN PUSTAKA . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
Tanaman Alpokat
ameE;gcana
.. 3
Helf . . . . .
6
Serangga CricuLa
BAHAN rlAN KEIETODE
................ 9
Tempat dan Waktu Peneli'tian . . . . . . . . .
9
Bahan dan A l a t . . . . . . . . . . . . . . .
9
Rancangan Percobaan . . . . . . . . . . . . .
I
C
i
DAFTAR TABEL
G.WAR
(
Persiapan Penelitian
Pelaksanaan P e n e l i t i a n
HASIL DM PEMBAHASAN
i'lill.)
............
...........
e
.
.
S i k l u s Hidup
....
DAFTliK PUSTAKA . .
KESIMPULAN
LAMPIRAN
.....
10
. . . . . . . . . . . e r n . . 14
....................
Larva . . . .
Pra-pupa
..
Pupa
Imago . . . .
Telur
10
14
DAFTAR TABEL
Ralaman
N oaor
1. Rata-rata J u e l a h T e l u r yang D i l e t a k k a n
-
o l e h T i a p Imago B e t i n a 2 ,
t r a t a dan R a t a - r a t a P e r s e n t a s e Penet a s a n Telur
2.
..............
. . . . . . . . .2 .. . . . .
Larva 6.
..
Rata-rata Panjang dan Lebar T e l u r
&g---
n
dan
3 . Rata-rata Pertambahan U k ~ ~ r aTubuh
Lebar Kepala
4.
5.
. . . . . . . . . . w....
Rata-rata Panjang dan Lebar Tubuh Pupa
...........
.
Rata-rata Panjang dan Lebar Kokon C.
Xenestratq
C
^
6 . Rata-rata Panjang Tubuh, Lebar Tubuh dan
Rentang Sayap Imago g.
7.
Rata-rata Lama Hidup Masine;-masing Stadiurn,
Masa P r a o v i p o s i s i , S i k l u s Hidup dan
Masa O v i p o s i s i g. t r d f e n e s t r -
....
1. Jumlah T e l u r yang D i h a s i l k a n T i a p Imago
...........
dan P e r s e n t a s e Penetasan T e l u r
-C
c.
2.
Pan jang dan Lebar T e l u r
3.
Panjang dan Lebar Tubuh e e r t a Lebar KepaXa
pada Daun Muda
Larva 8 .
.
4.
Panjang dan Lebar Tubuh s e r t a '*bar Kepala
Larva S e
pada Daun Tua
.
5.
Pertambahan Ukuran Tubuh dan Lebar Kepala
Larva 2. trif e n e s t r a t a
I
.
.
)
.
.