Perewncanaan Jadwal Tanam dan Kebutuhan Pompa Air pada Areal Perkebunan Tebu Berdasarkan Ketersediaan Air Tanah do Daerah Penrakaran Tanaman Tebu
8"
PERENCANAAN dADWAk TANAM DAN KEBUTUHAN PBMPA AIR
PADA AREAL PERKEBUNAN TEBU BERDASARKAN KEHERSEDlAAN AIR TANAM
DI DAERAN PERAKARAN TANAMAN HEBU
Oleh
BUD1 IRIANTA
1 9 8 7
FAKULTAS TEKNOLOOl PERTAMlAll
IMSTlTUT PERTANIAN BOQOR
B O G O R
Budi I r i a n t a .
F 19. 0656.
P e r e n c a n a a n jadwal tanam d a n k e
b u t u h a n pomp2 a i r pada a r e a l perkebunan t e b u b e r d a s a r k a n k e
t e r s e d i a a n a i r t a n a h d i d a e r a h p e r a k a r a n taneman t e b u .
Di
bewah bimbingan Ir. Dedi Kusnadi K a l s i m , N.Eng.
RINGKASAN
Ting!i.at ~ r o d u k s is u 2 t u j e n i s ta.namzn pada d a s a r n y a d i p e
n g a r u h i ol.eh t i g a f a k t o r y a i t u f a k t o r f i s i k ( l i n g k u n g a n ) , f -i
s i o i o g i t a n ~ m a ndan manajemen.
F a k t o r - f a k t o r yang p e r l u d i -
p e r h ~ t i k r ndalam hubungannya dengan p e n g e l o l a a n a i r u n t u k men i n g k a t k a n e f i s i e n s i dan p r o d u k t i f i t e s t a n ~ m a na d a l a h f a k t o r
f i s i k ( l i n g k u n g a n ) dan f a k t o r f i s i o l o g i tanaman.
P e n e l i t i a n i n i b e r t u j u a n u n t u k menentukan jadwel tanam
dan k e b u t u h e n pomva a i r pada a r e a l perkebunen t e b u b e r d a s a r kan k e t e r s e d i a a n a i r t a n a h d i d a e r a h p e r a k a r a n t a n a m m t e b u
s e r t a m e n g a n a l i s a d a r i s e g i ekonomisnya u n t u k mengetehui keuntungan dan k e r u g i a n dengan adanya yenggunaFn pompa a i r .
B e r e a s a r k a n jumlah h a r i d e f i s i t pada s e t i a r b u l a n tanam
.
,
maxa
o u l e n tznarn yang n a l i n g b a i k pada a r e a l perkebunan t e b u
P e n ~ t a r a nJ e n g k o l d i PG. P e s a n t r e n Baru a d a l a h b u l a n tanxm
September, Oktober dan November.
Xamun ! . e t dan P e n e e n b ~ n e a nF?b r i k Gula P e s a n t r e n Baru y a n g t e l a h banyaic men.b?ntu sel ama
dalam n e l a k s a n a a n p e n e l i t i a n
3. Ayah, I b u , Kakak dan Adik p e n u 1 . i ~ y z n g t e l a h banyak mernber i k a n b z n t u a n m o r i l mnupun m a t e r i e l s e h i n g g a p e n u l i s d a p n t
nenyelesaikan t u l i s a n s k r i p s i i n i .
4 . P a r a d o s e n n e n g u j i u j i a n s k r i p s i ypng t e l a h b e r s e d i a mengg
j i dan m e n i l a i u j i a n s k r i p s i p e n u l i s .
4 . S d r . B u d i S a t r i y o y a n g t e l a h banyak memberlkan b a n t u e n da-
l e m h a l ' p e m b u a t a n program k o m p u t e r .
5. Semue r e k e n mehasiswa ynng t e l a h banyak memberikan b ~ n t u a n
hing;a
s e l e ~ a i n y ap e n u l . i s a n a k r i p s i i n i .
6 . Sernua p i h ~ ky a n g t i d ~ kd a p a t p e n u l i s ~ebut::.an s?.tu r e r s ~ t u
di sini.
' k h i r n y a p e n u l - i s m e n y s d a r i b ~ h w st u l i s a n i n i m ~ s i h j a u h
2 r r i seulpurna.
mznfaat
3 a r a ; ) s n y e n u l i s seinogs t u l i s ~ ni n i d a p r t b e r -
.
Bogor,
O k t o b e r 1987
Penulis
DAFTAR I S 1
Halaman
DAFTARTABEL
...............
................
DAFTAR GAMBAR
................
vi
...............
vii
U T A PENGANTAR
DUTAR LAMPIRAN
. PENDAHULUAN . . . . . . . . . . . . . . . . .
A . LATAR BELAKANG . . . . . . . . . . . . . . .
B . TUJUAN
I1 . TINJAUAN PUSTAKA . . . . . . . . . . . . . .
A FISIOLOGI TANAMAN TEBU . . . . . . . . . .
B . KEBUTUHAN AIR TANAMAN . . . . . . . . . .
C . CURAH HUJAN EFEKTIF
. .........
D . AIR I R I G A S I . .
. . . . . . . . . . .
E . NERACA AIR .PADA DAERAH. PERAIURAN . . . . .
P a EKONOMI ENGINEERING . . . . . . . . . . .
I11. METODAPENELITIAN . . . . . . . . . . . . .
A . WAKTU DAN TEMPAT . . . .
........
B.PENGUMPULANDATA. . . . . . . . . . . . .
C.ALATPENELITIAN
.. .
.. ..
D . METODA PENELITIAN . . . . . . . . . . . .
I
e
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
IV
. HASIL DAN PEiVIBAHASAN . . . . . . . . . . . .
A . KEBUTUHAiu' D b l KETZESEDIAAIJ A 1 3 U J T U K TA;TAF;AN
B . JUMLAH HARI UEFISIT . . . . . . . . . . .
C . JUMLAH HARI KELEBIHAN AIR . . i . . . . . .
D . KEBU'IIUHAN AIR IRIGASI . . . . . . . . . .
i
v
1
1
3
4
4
15
27
27
28
30
32
E
. PERZNCANAAN
.
F PERENCANAAN
V
.
G
. PXENCANAAN
i!
.
I
. ANALISA
..........
L U A S TANAPT . . . . . . . . . . .
KEBUTUIiAN POPiPA A I R . . . . . .
JADWAL TANAM
PEIiDUGAAN H A S I L AKTUAL TANAKAN T B U
B I A Y A POMPA A I R
....
..........
.............
. . . . . . . . . . . . . . . . .
K E S I M P U L A N DAN SARAN
6
. KESIMPULAN
. SARAN
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
DATTAH PUSTAKA
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
LAMPIRAN
B
DAPTAR TABEL
Halaman
Jumlah e v a p o t r a n s p i r a s i p o t e n s i e l r a t a r a t a (mm) p a d a s e t i a p p e r i o d a p e r t u m b u h
a n tanaman t e b u
............
.- .
Jumlah h a r i d e f i s i t r a t e - r a t ? . pada s e t i
a p p e r i o d a pertumbuhan tanaman t e b u
Jumlah h a r i k e l e b i h a n a i r r a t a - r ? t a pas e t i a p p e r i n d a p o r t u m b u h ~ nt a n a r n ~ nt a b u
Xebutuhan a i r i r i g a s i r a t 3 - r n t a
r i ) pada s e t i a p b u l e n tanarn
(mm,ha-
......
Hasil a k t u a l tanaman t e b u r a t a - r ~ t a
( k w / h a ) dalam b e n t u k k r i s t a l g u l a u n t u k
s e t i a p b u l a n tanam
...........
T o t a l l u a s tanarz yang h a r u s d i s i a p k a n
pada s e t i a p a l t e r n a t i f p o l a tanam
...
J u m l a h l t e b u t u h a n pompa a i r pada s e t i a p
a l t e r n a t i f p o l s t ~ n a r nderlgan c n r a pember i a n a i r terus-zenerus ( t i e p h a r i ) ,
. .
Jumlah k e b u t u h a n pompa z i r b e r d a s a r k a n
emberian a i r s e c a r a t e r n n t u s - p u t u s
terselpng)
f,
.............
Y e r b a n d i n g a n h a s i l t e b u b e r d p s a r k a n !I?s i l d i l a p z n g t a n p a i r i g a s i , d e n g a n irig a s i d a n h a s i l maksirnum
H n s i l a n a l i s a biaya
. . . . . . .
p o m ~ aa i r . . . .
PERENCANAAN dADWAk TANAM DAN KEBUTUHAN PBMPA AIR
PADA AREAL PERKEBUNAN TEBU BERDASARKAN KEHERSEDlAAN AIR TANAM
DI DAERAN PERAKARAN TANAMAN HEBU
Oleh
BUD1 IRIANTA
1 9 8 7
FAKULTAS TEKNOLOOl PERTAMlAll
IMSTlTUT PERTANIAN BOQOR
B O G O R
Budi I r i a n t a .
F 19. 0656.
P e r e n c a n a a n jadwal tanam d a n k e
b u t u h a n pomp2 a i r pada a r e a l perkebunan t e b u b e r d a s a r k a n k e
t e r s e d i a a n a i r t a n a h d i d a e r a h p e r a k a r a n taneman t e b u .
Di
bewah bimbingan Ir. Dedi Kusnadi K a l s i m , N.Eng.
RINGKASAN
Ting!i.at ~ r o d u k s is u 2 t u j e n i s ta.namzn pada d a s a r n y a d i p e
n g a r u h i ol.eh t i g a f a k t o r y a i t u f a k t o r f i s i k ( l i n g k u n g a n ) , f -i
s i o i o g i t a n ~ m a ndan manajemen.
F a k t o r - f a k t o r yang p e r l u d i -
p e r h ~ t i k r ndalam hubungannya dengan p e n g e l o l a a n a i r u n t u k men i n g k a t k a n e f i s i e n s i dan p r o d u k t i f i t e s t a n ~ m a na d a l a h f a k t o r
f i s i k ( l i n g k u n g a n ) dan f a k t o r f i s i o l o g i tanaman.
P e n e l i t i a n i n i b e r t u j u a n u n t u k menentukan jadwel tanam
dan k e b u t u h e n pomva a i r pada a r e a l perkebunen t e b u b e r d a s a r kan k e t e r s e d i a a n a i r t a n a h d i d a e r a h p e r a k a r a n t a n a m m t e b u
s e r t a m e n g a n a l i s a d a r i s e g i ekonomisnya u n t u k mengetehui keuntungan dan k e r u g i a n dengan adanya yenggunaFn pompa a i r .
B e r e a s a r k a n jumlah h a r i d e f i s i t pada s e t i a r b u l a n tanam
.
,
maxa
o u l e n tznarn yang n a l i n g b a i k pada a r e a l perkebunan t e b u
P e n ~ t a r a nJ e n g k o l d i PG. P e s a n t r e n Baru a d a l a h b u l a n tanxm
September, Oktober dan November.
Xamun ! . e t dan P e n e e n b ~ n e a nF?b r i k Gula P e s a n t r e n Baru y a n g t e l a h banyaic men.b?ntu sel ama
dalam n e l a k s a n a a n p e n e l i t i a n
3. Ayah, I b u , Kakak dan Adik p e n u 1 . i ~ y z n g t e l a h banyak mernber i k a n b z n t u a n m o r i l mnupun m a t e r i e l s e h i n g g a p e n u l i s d a p n t
nenyelesaikan t u l i s a n s k r i p s i i n i .
4 . P a r a d o s e n n e n g u j i u j i a n s k r i p s i ypng t e l a h b e r s e d i a mengg
j i dan m e n i l a i u j i a n s k r i p s i p e n u l i s .
4 . S d r . B u d i S a t r i y o y a n g t e l a h banyak memberlkan b a n t u e n da-
l e m h a l ' p e m b u a t a n program k o m p u t e r .
5. Semue r e k e n mehasiswa ynng t e l a h banyak memberikan b ~ n t u a n
hing;a
s e l e ~ a i n y ap e n u l . i s a n a k r i p s i i n i .
6 . Sernua p i h ~ ky a n g t i d ~ kd a p a t p e n u l i s ~ebut::.an s?.tu r e r s ~ t u
di sini.
' k h i r n y a p e n u l - i s m e n y s d a r i b ~ h w st u l i s a n i n i m ~ s i h j a u h
2 r r i seulpurna.
mznfaat
3 a r a ; ) s n y e n u l i s seinogs t u l i s ~ ni n i d a p r t b e r -
.
Bogor,
O k t o b e r 1987
Penulis
DAFTAR I S 1
Halaman
DAFTARTABEL
...............
................
DAFTAR GAMBAR
................
vi
...............
vii
U T A PENGANTAR
DUTAR LAMPIRAN
. PENDAHULUAN . . . . . . . . . . . . . . . . .
A . LATAR BELAKANG . . . . . . . . . . . . . . .
B . TUJUAN
I1 . TINJAUAN PUSTAKA . . . . . . . . . . . . . .
A FISIOLOGI TANAMAN TEBU . . . . . . . . . .
B . KEBUTUHAN AIR TANAMAN . . . . . . . . . .
C . CURAH HUJAN EFEKTIF
. .........
D . AIR I R I G A S I . .
. . . . . . . . . . .
E . NERACA AIR .PADA DAERAH. PERAIURAN . . . . .
P a EKONOMI ENGINEERING . . . . . . . . . . .
I11. METODAPENELITIAN . . . . . . . . . . . . .
A . WAKTU DAN TEMPAT . . . .
........
B.PENGUMPULANDATA. . . . . . . . . . . . .
C.ALATPENELITIAN
.. .
.. ..
D . METODA PENELITIAN . . . . . . . . . . . .
I
e
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
IV
. HASIL DAN PEiVIBAHASAN . . . . . . . . . . . .
A . KEBUTUHAiu' D b l KETZESEDIAAIJ A 1 3 U J T U K TA;TAF;AN
B . JUMLAH HARI UEFISIT . . . . . . . . . . .
C . JUMLAH HARI KELEBIHAN AIR . . i . . . . . .
D . KEBU'IIUHAN AIR IRIGASI . . . . . . . . . .
i
v
1
1
3
4
4
15
27
27
28
30
32
E
. PERZNCANAAN
.
F PERENCANAAN
V
.
G
. PXENCANAAN
i!
.
I
. ANALISA
..........
L U A S TANAPT . . . . . . . . . . .
KEBUTUIiAN POPiPA A I R . . . . . .
JADWAL TANAM
PEIiDUGAAN H A S I L AKTUAL TANAKAN T B U
B I A Y A POMPA A I R
....
..........
.............
. . . . . . . . . . . . . . . . .
K E S I M P U L A N DAN SARAN
6
. KESIMPULAN
. SARAN
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
DATTAH PUSTAKA
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
LAMPIRAN
B
DAPTAR TABEL
Halaman
Jumlah e v a p o t r a n s p i r a s i p o t e n s i e l r a t a r a t a (mm) p a d a s e t i a p p e r i o d a p e r t u m b u h
a n tanaman t e b u
............
.- .
Jumlah h a r i d e f i s i t r a t e - r a t ? . pada s e t i
a p p e r i o d a pertumbuhan tanaman t e b u
Jumlah h a r i k e l e b i h a n a i r r a t a - r ? t a pas e t i a p p e r i n d a p o r t u m b u h ~ nt a n a r n ~ nt a b u
Xebutuhan a i r i r i g a s i r a t 3 - r n t a
r i ) pada s e t i a p b u l e n tanarn
(mm,ha-
......
Hasil a k t u a l tanaman t e b u r a t a - r ~ t a
( k w / h a ) dalam b e n t u k k r i s t a l g u l a u n t u k
s e t i a p b u l a n tanam
...........
T o t a l l u a s tanarz yang h a r u s d i s i a p k a n
pada s e t i a p a l t e r n a t i f p o l a tanam
...
J u m l a h l t e b u t u h a n pompa a i r pada s e t i a p
a l t e r n a t i f p o l s t ~ n a r nderlgan c n r a pember i a n a i r terus-zenerus ( t i e p h a r i ) ,
. .
Jumlah k e b u t u h a n pompa z i r b e r d a s a r k a n
emberian a i r s e c a r a t e r n n t u s - p u t u s
terselpng)
f,
.............
Y e r b a n d i n g a n h a s i l t e b u b e r d p s a r k a n !I?s i l d i l a p z n g t a n p a i r i g a s i , d e n g a n irig a s i d a n h a s i l maksirnum
H n s i l a n a l i s a biaya
. . . . . . .
p o m ~ aa i r . . . .