DERIVASI DAN INFLEKSI DALAM BAHASA JAWA PADA MAJALAH PANJEBAR SEMANGAT

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/

:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

/

rary

lib
tp://

.id/

ry.u

a
nej.

ry.u

h

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

h

/

rary

d/

.un

tp

/

c.id

rary

://lib
http

rary

://lib
http

UNIVERSITAS JEMBER
2013
/

.id/

.id

ac
nej.

y.u

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:

tp

ry.u

h

/

c.id

h
.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/

/
:
p
tt

h

h

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:

p
tt

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h
.id/

ac
nej.

ry.u JURUSAN SASTRA bINDONESIA
ry.u
a
r
i
://l
FAKULTAS
http SASTRA

h

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

/

h

c.id

j.a
.une

.id/

ry.u

c.id

ht

oleh

.id/

a
nej.

y.u

/
id/ Erni Widayanti
.
c
c.id
a
a
NIM
090110201034
.
.
j
j
e
e
y.un
y.un
r
r
a
a
r
r
://lib
://lib
p
p
t
t
t
t
h
h

ac
nej.

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

://li

rary

h

.id/

ac
nej.

u

j.a
.une

://lib
http

c.i
ej.a

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

http

c.id

.id/

ac
nej.

h

SKRIPSIbrary.

ht
j.a
.une

a
nej.

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ry.u

h

.id/

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

rary
b
i
l
/
/
:

.id/

ry.u

h

lib
tp://

h

DERIVASI DAN INFLEKSI DALAM BAHASA JAWA PADA
/
/
/
MAJALAH
c.id
c.id PANJEBAR SEMANGAT
c.id

a
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ry.u

h

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

c.id

j.a
.une

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

ac
nej.

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

/

rary

lib
tp://

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

ac
nej.

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

h

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http
.id/

rary

://lib
http

h

.id/

ac
nej.

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ry.u
ry.u
ry.u
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
://l DAN INFLEKSI DALAM
://l
://l
DERIVASI
BAHASA JAWA
http
http
http PADA

h

MAJALAH PANJEBAR SEMANGAT

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

d/
ac.i

nej.

y.u

ry.u

d/
ac.i

ry.u

libra
/
/
:
p
t

rary

lib
tp://
htoleh

/

c.id

rary

://lib
http

h

.id/

y.u

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

h

/

c.id

h
.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht ii
a
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

ac
nej.

h

UNIVERSITAS JEMBER
2013

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

ry.u JURUSAN SASTRA bINDONESIA
ry.u
a
r
i
l
://SASTRA
FAKULTAS
http

h

/

h

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

c.id

/

c.id

j.a
.une

.id/

ry.u

a
nej.

.id/

ac
nej.

Erni Widayanti

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

/
/
c.idNIM 090110201034
c.id
a
a
.
.
j
j
e
e
y.un
y.un
r
r
a
a
r
r
://lib
://lib
p
p
t
t
t
t
h
h

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

c.id

j.a
.une

rary

nej

SKRIPSI

h

diajukan guna
memenuhi
salah satu syarat
ry.umelengkapi tugas akhir dan
ry.u
ry.u
a
a
a
r
r
r
b
b
b
/li Sastra Indonesia (S1) tp://li
://liuntuk menyelesaikan Program
p:/Studi
t
t
http
h
ht
dan mencapai gelar Sarjana Sastra

://lib
http

id/
.ac.

ry.u

h

nej.

/

rary

lib
tp://

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

ry.u

h

.id/

y.u

y.u

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

PERSEMBAHAN
ht

ht

h

/

d/
d/
d/
ac.i
ac.i
ac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
Dengan segala kerendahan
ini untuk:
y.un hati, penulis persembahkan
y.ukarya
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
://libtua saya yang telah mendoakan,
://libmembiayai dan memberikan
://lib
1. kedua
orang
http
http
http motivasi

c.id

j.a
.une

rary

lib
tp://

h

sehingga bisa menyelesaikan studi;

/
/
/
.id/
Jember;
c.id2. almamater Fakultas Sastra
cUniversitas
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
.unesekolah dasar sampai dengan
y.un
ysejak
y.un perguruan tinggi yang rtelah
y.un
r
r
r
r
3.
guru-guru
saya
a
a
a
a
r
r
r
lib
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h
h
h
memberikan
ilmunya.
.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

/

rary

lib
tp://

y.u

.id/

ry.u

rary

://lib
http

ry.u

ry.u

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht iii
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h
ac
nej.

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

h

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

/

ry

libra
tp://

y.u

/

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

t
hMOTO

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

h

/

c.id

j.a
.une

/

c.id

j.a
.une

Menuntut ilmuamerupakan
kewajiban dan mencari
ry
ry
ary ilmu merupakan pengorbanan.
r
r
b
b
i
i
ibra
l
l
l
/
/
/
Mengejar
ilmu
adalah
ibadah,
mengajarkan
ilmu
adalah
sedekah.
/
/
/
:
:
:
p
http
httChang)
http
(Djunaidy

h

.id/

/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e kekuasaan-Nya ialah menciptakan
e
Dan diantara tanda-tanda
langit dan bumi dan une
y.un dan warna kulitmu. Sesungguhnya
y.un
r
r
ry.
a
a
a
berlain-lainan
bahasamu
pada
yang
demikian
itu
r
r
r
b
b
b
i
i
i
l
://l
://l
tp://
terdapat tanda-tanda
htbenar-benar
httpbagi orang-orang yang mengetahui.
http

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

(QS. Ar-Ruum:22)

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

y.u

d/
ac.i

y.u

y.u

/

rary

/

rary

://lib
http
.id/

ry.u

rary

://lib
http

ry.u

ry.u

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht iv
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h
ac
nej.

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

h

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

ht

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

h

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

Apabila kecerdasan linguistik ini dilatihnya, niscaya dia akan memiliki kecerdasan
yang berkaitan dengan
menulis,
membaca, berbicara, .dan
/
/ berdebat.
c.id (Howard Gardner)
c id
a
a
.
.
j
j
ne
ne

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

lib
tp://

.id/

ac
nej.

Setiap
ry.u orang pastilah memilikibkecerdasan
ry.u linguistik.
ry.u
a
a
a
r
r
r
b
b
i
i
i
Apakah:/kecerdasan
ini menonjol atau tidak
mutlak
/l
://l pada seseorang, bergantung
://l
http
http tersebut.
http
pada orang

nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

h

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

y.u

y.u

/

ry

libra
tp://

y.u

/

ht

c.id

j.a
.une

/

h

c.id

j.a
.une

Saya yangarbertanda
tangan di bawah ini: ary
y
r
b
i
l
/
/libr
/
/
:
:
p
p
t
t
nama : Erni Widayantiht
ht
NIM

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

PERNYATAAN
ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

h

: 090110201034

/
/
/
id/
c.idmenyatakan dengan sesungguhnya
c.id bahwa karya ilmiah yang
c.berjudul
c.id
“Derivasi dan
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
ne
y.un
y.unJawa pada Majalah Panjebar
y.uSemangat”
y.un
r
r
r
r
a
a
a
a
Infleksi
dalam
Bahasa
adalah
benar-benar
r
r
r
r
lib
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h
h sudah saya sebutkan sumbernya,
h
hasil karya
sendiri, kecuali kutipan yang
belum

h

pernah diajukan pada institusi mana pun, dan bukan karya jiplakan. Saya bertanggung

id/
.ac.

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
jawab atas keabsahan n
dan kebenaran isinya sesuai dengan
sikap ilmiah yang harus ne
.u e
.une
y
y
r
r
ry.u
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
dijunjung tinggi.
://l
://l
://l
http
http
http

h

dari pihak mana pun serta
jika ternyata
/
/ bersedia mendapat sanksi akademik
/
/
.idpaksaan
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
di kemudian hari pernyataan
.une ini tidak benar.
.une
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
r
://lib
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

h

nej

ry.u

libra
/
/
:
p
t

Demikian pernyataan ini saya buat dengan sebenarnya, tanpa ada tekanan dan

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

j.a
.une

rary

lib
tp://

rary

://lib
http
d/

d/

c.i
ej.a

.un

rary
b
i
l
/
/
:

/

c.id

j.a
.une

c.i
ej.a

.un

rary
b
i
l
/
/
:

tp

http
.id/

ry.u

h

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht v
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

ac
nej.

h

.id/

y.u

.id/

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

a
nej.

/
d/ Widayanti
iErni
.
c
c.id
a
a
NIM
090110201034
.
.
j
j
e
e
y.un
y.un
r
r
a
a
r
r
://lib
://lib
p
p
t
t
t
t
h
h

ac
nej.

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

d/
d/
ac.i
ac.i
.
.
j
j
e
e
Jember, 23 Juni 2013 y.un
y.un
r
r
a
r
Yang menyatakan,
ib
ibra
l
l
/
/
/
/
:
:
http
http

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

ry.u

h

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

PENGESAHAN
ht

ht

h

/
d/
d/
id/
c.idKarya ilmiah Skripsi berjudul
dan Infleksi dalam
Bahasa
ac.“Derivasi
ac.i Jawa pada
ac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
y.un
y.upada:
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
Majalah Panjebar
Semangat”
telah
diuji
dan
disahkan
lib
lib
lib
tp://
tp://
tp://
t
t
t
h
h
h
hari, tanggal : 27 Juni 2013

j.a
.une

rary

lib
tp://

tempat

: Fakultas Sastra Universitas
Jember
/

id/
.ac.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ry.u

ry.u

ry.u

h

y.u

ht
/

c.id

rary

ht

rary

.id/

.id/

ry.u

.id/

ac
nej.

/

c.id

.id/

ry.u

h

/

h
.id/

y.u

c.id

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht vi
a
nej.

h

.id

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ry.u

h

.id

y.u

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

h

.id/

ac
nej.

Mengesahkan
/
d/ Dekan,
i
.
c
c.id
a
a
.
.
j
j
.une
.une
y
y
r
r
a
a
r
r
://lib
://lib
p
p
t
t
t
t
h
h
Dr. Hairus Salikin, M. Ed.
NIP 196310151989021001
/
/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

rary

://lib
http

ry.u

ac
nej.

/

c.id

j.a
.une

Dr. Agus Sariono, M.Hum.
NIP 196108131986011001

libra
/
/
:
p
tt

h

libra
/
/
:
p
t

://lib
http

ry.u

ac
nej.

/

h

c.id

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

y.u

j.a
.une

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

rary

Dr. Akhmad Sofyan, M.Hum.
NIP 1968051611992011001

h

Anggota II,ht

/

j.a
.une

://lib
http

h

y.u

c.id

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

Anggota I,

ac
nej.

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

lib
tp://

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

h
.id/

ac
nej.

Prof. Dr. Bambang
h Wibisono, M.Pd.
NIP 196004091985031003

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
Tim Penguji:
/
/
:
p
htt

h

libra
/
/
:
p
t

.id/

.id

nej

ht
/

c.id

a
nej.

h

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

y.u

rary

lib
tp://

y.u

y.u

ht

RINGKASAN

j.
.une

rary

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
d/
ac.i

://lib
http

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
d/
ac.i

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.
.une

ry.u

h

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

/

h

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

h

Derivasi dan Infleksi dalam Bahasa Jawa pada Majalah Panjebar Semangat;
Erni Widayanti, 090110201034;/ 2009: 170 halaman; Jurusan
/ Sastra Indonesia

id/
.ac.

c.id
a
.
j
e Jember.
Fakultas Sastra Universitas
y.un
r
a
r
://lib
p
t
t
h

nej

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

.id

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

h

h

Panjebar Semangat adalah satu majalah berbahasa Jawa dipakai sejak jaman

/
/ mendeskripsikan dan menjelaskan
/
/
Belanda, dengan tujuan
derivasi dan
.idpenjajahan
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
infleksi dalam bahasa
pada majalah Panjebar
meliputi derivasi
.unJawa
.unSemangat,
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
r
://lib pada nominal verbal, dan
://lib
://lib
p
p
p
maupun
infleksi
adjektival.
t
t
t
t
t
t
h
h
h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

h

Metode yang digunakan adalah pendekatan kualitatif deskriptif yang

/
/
/
id/ metode dan teknik penyediaan
c.iddijabarkan menjadi tiga, yaitu
c.(1)
c.iddata, (2) metode dan
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
ne
.une
.undan
.upenyajian
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
teknik
analisis
data,
(3)
metode
dan
teknik
hasil
analisis
data,
a
a
a
a
r
r
r
libr
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h hasil dan pembahasan memaparkan
h
sedangkan
jenis-jenis derivasi danhinfleksi yang
merupakan percabangan atau bentuk-bentuk kata yang timbul akibat proses

d/
ac.i

rary

lib
tp://

.id/

.id/

.id/

c mengubah identitas morfemis
perubahan morfemis baik
j.ayang
j.ac menjadi bentuk lain nej.ac
e
e
n
n
u
u
u
ary.
ary. derivasi meliputi: (1) lderivasi
ary.
r
r
r
b
b
b
atau tetap mempertahankannya.
Uraian
jenis-jenis
i
i
i
l
l
//
//
//

j.
.une

h

ttp:
ttp:
ttp:
h
h
h
nominal, (2) derivasi verbal, dan (3) derivasi adjektival, sedangkan jenis-jenis infleksi

h

menjadi tiga, yaitu (1)
verbal,
/
/
ddibedakan
id/infleksi nominal, (2) infleksi
id/ dan (3) infleksi
.
.
c
c
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
adjektival.
y.un
y.un
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
b (1) verba denominal dan
ib kata
Derivasi
://lib nominal dibagi menjadittdua,
://liyaitu
://l(2)
p
p
p
t
t
t
t
h
h
h

c.i
ej.a

.un

rary
b
i
l
/
/
:

tp

h

adjektiva denominal. Adapun afiks-afiks penanda derivatif pada verba denominal

/
/
/
(1) prefiks N- serta
id/-ake, -(n)e, dan -na,
.iddiantaranya:
c.id kombinasinya dengan sufiks
c.-i,
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une
une dan -(n)e, (3) prefiks tak.kombinasinya
.-ake,
.une
(2) prefiks di- serta
dengan sufiksa-i,
y
y
y
r
r
r
a
a
r
r
r
://lib
://lib -an, dan (5) sufiks -na,
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
serta kombinasinya
dengan
sufiks
-i,
(4)
sufiks
sedangkan
h
h
h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

adjektiva denominal hanya terbentuk melalui konfiks ka-an.

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht vii
a
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

.id/
ht
/

c.id

a
nej.

h

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

ry.u

h

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

h

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

t
verbal terbagi menjadihtnomina deverbal dengan afiks-afiks
hDerivasi
ht penanda

h

derivatif, diantaranya: (1) prefiks paN- serta kombinasinya dengan sufiks -(n)e, -ku

/
d/
d/
id/
c.id pa-, (4) konfiks pe-an,j.(5)
ka-an, dan (6) ej.ac.i
ac.i dan -an, (2) prefiks pi-, e(3)
aprefiks
ac.konfiks
.
.
j
j
e
e
y.un
y.un
y.un
y.un
r
r
r
r
a
a
a
a
r
r
r
r
sufiks
-an.
lib
/lib
://lib
://lib
tp://
ttp:/ adjektival dibagi menjadi
hDerivasi
httpdua, yaitu (1) nomina deadjektival
http dan (2)

h

verba deadjektival. Adapun afiks-afiks
penanda derivatif pada nomina
deadjektival,
/
/
/
d
d
i
i
.
.
c
c
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
diantaranya: (1) prefiks
(2) konfiks ka-an serta ukombinasinya
dengan sufiks -e, une
ne
unpaN-,

id/
.ac.

nej

y.u
brar

ry.
ry.
ry.
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
l
(3) konfiks
dan (4) sufiks -an, sedangkan
verba deadjektival melalui:
(1)
://pe-an,
://l
://l
http
http
http

li
tp://

h

prefiks N- serta kombinasinya dengan sufiks -i, -ake, -(n)e dan -na, serta (2) prefiks

/ serta kombinasinya dengan.isufiks
/ -i, -ake, dan -(n)e, (3) sufiks
/ -na.
/
.iddic d
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Infleksi nominal
.uneberciri afiks penanda inflektif,
.unediantaranya: (1) prefiksarN.une
y
y
y
r
r
a
a
r
r
ibr
://lib
://l-ku;
://lib
p
p
p
serta kombinasinya
dengan
sufiks
-(n)e
dan
(2)
prefiks
paserta
kombinasinya
t
t
t
t
t
t
h
h
h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

h

dengan sufiks -(n)e; (3) prefiks paN- serta kombinasinya dengan sufiks -(n)e dan -ku;

/
/
/
/
c.id(4) konfiks pe-an; (5) konfiks
c.idka-an serta kombinasinyaj.adengan
c.id sufiks -(n)e; (6)
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
.une
.une
.u(7)
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
infiks
-umserta
kombinasinya
dengan
sufiks
-(n)e;
sufiks
-(n)e;
(8)
sufiks
-ku;
a
a
a
a
r
r
r
libr
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h -mu; (10) sufiks -a; dan (11)h sufiks -an serta kombinasinyahdengan sufiks
(9) sufiks
-(n)e. Infleksi verbal diturunkan dengan afiks-afiks penanda inflektif, diantaranya: (1)

d/
ac.i

rary

lib
tp://

.id/

.id/

.id/

prefiks N- serta kombinasinya
-ake;
j.ac dengan sufiks -i, dan
j.ac (2) prefiks di- serta nej.ac
e
e
n
n
u
u
u
ary. sufiks -i, -ake, dan -na,
ary.prefiks tak- serta kombinasinya
ary.
r
r
r
b
b
b
kombinasinya
dengan
(3)
i
i
i
l
l
l
//
//
//

j.
.une

h

ttp:
ttp:
ttp:
h
h
h
dengan sufiks -i, -ake, dan -(n)e, (4) prefiks kok- serta kombinasinya dengan sufiks

h

/ (5) prefiks ka-, (6) prefiks ke-,
/
d-i,
id/ (7) prefiks pa-, (8) infiksa-in-,
id/(9) infiks -um-, (10)
.
.
c
c
c.id
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
ne -en, (14) sufiks -an, (15)
konfiks ka-an, (11) sufiks
y.un -na, (12) sufiks -ake,r(13)
y.usufiks
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
//lib adjektival diturunkanttpdengan
sufiks -a;
dan
://lib(16) sufiks -ku, sedangkan
:infleksi
://lib ciri
p
p
t
t
t
t
h
h
h

h

c.i
ej.a

.un

rary
b
i
l
/
/
:

tp

afiks penanda inflektif, diantaranya: (1) prefiks di- serta kombinasinya dengan sufiks

/ (2) prefiks ke-, (3) prefiks .dak/
/
d/ -i dan -ake, (4)
.id-i,
c id serta kombinasinya dengan
c.isufiks
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une-in-, (6) infiks -um-, (7)akonfiks
.une ka-an, (8) sufiks -(n)e, adan
.une
prefiks kami-, (5)arinfiks
y
y
y
r
r
r
r
r
://lib
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
(9) sufiks
-an.
h
h
h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht viii
a
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

.id/
ht
/

c.id

a
nej.

h

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

rary

lib
tp://

.id/

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

PRAKATA
ht

j.a
.une

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
j.a
.une

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

j.a
.une

h
/

c.id

j.a
.une

ry
ary
ary
Puji /syukur
libra penulis panjatkan ke hadirat
/libr Allah Swt, atas rahmat yang
/librtelah
:/

:/

:/

ttp
http
http berjudul
dilimpahkan-Nya
sehingga penulis h
dapat menyelesaikan skripsi yang
“Derivasi dan Infleksi dalam Bahasa
Jawa pada Majalah Panjebar
Semangat”.
/
/
/
d
d
i
i
.
.
c
c
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Skripsi ini disusun untuk
.une memenuhi salah satu syarat
.une menyelesaikan pendidikan.une

id/
.ac.

nej

y.u
brar

h

ary

ary

ary

r
ibr
ibr
strata satup(S1)
://libpada Jurusan Sastra Indonesia
p://lFakultas Sastra Universitas Jember.
p://l

li
tp://

htt

htt

htt

h

Penyusunan skripsi ini tidak lepas dari bantuan berbagai pihak. Oleh karena

/ penulis sampaikan terima kasih
/ kepada:
/
/
.iditu,
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
neEd., selaku Dekan Fakultasy.Sastra
une Universitas Jember; ry.une
1. Dr. Hairus Salikin,
.uM.
y
r
r
a
a
ibr
ibr
ibra
l
l
l
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
2. Dr. hAgus
tt Sariono, M.Hum., selaku Ketua
htt Jurusan Sastra Indonesia; htt

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

h

3. Bambang Aris Kartika, M.Hum., selaku Dosen Pembimbing Akademik;

/
/
/
/
I dan Dr.
c.id4. Prof. Dr. Bambang Wibisono,
c.id M.Pd., selaku Dosenj.aPembimbing
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une
.une
.M.Hum.,
.uneII yang telah membimbing,
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
Akhmad
Sofyan,
selaku
Dosen
Pembimbing
a
a
a
a
r
r
r
libr
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h
h serta memberikan motivasih pada penulis
memberikan
saran, meluangkan waktu,
d/
ac.i

.id/

.id/

.id/

c
5. staf pengajar Jurusan
Sastra
Jember, atas nej.ac
j.ac Indonesia, Fakultas Sastra,
j.aUniversitas
e
e
n
n
u
u
y.u
ardiberikan
ary.
ary.
r
r
r
b
b
b
ilmu yang
telah
kepada
penulis;
i
i
i
l
l
l
//
//
//

j.
.une

rary

lib
tp://

dalam penyusunan skripsi ini;

ttp:
ttp:
h
h
6. staf karyawan Fakultas Sastra, Universitas Jember;

h

:

http

h

Jember dan seluruh dstaf
Koleksi Buku
/
d7./ staf Perpustakaan Pusatc.Universitas
id/
i /
.
c
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
Fakultas Sastra; .une
y
y.un
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
b Gono) dan cinta saya Doni
8. keduattporang
://lib tua tersayang saya (Sumini
://lidan
://lib Hadi
p
p
t
t
t
t
h
h
h

c.i
ej.a

.un

rary
b
i
l
/
/
:

tp

h

Irawan, M.Pd., terima kasih atas doa dan dukungannya;

/
/
/
.id9./ teman-teman Jurusan Sastra
c.idIndonesia: Dewi, kosan bidadari
c.id di Jalan Kalimantan
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une Arum, dan Linia), Tita,akelompok
.une Bangau (Fitri, Ana, Hari,
.une
Abiath No. 34a(Fresty,
y
y
y
r
r
r
a
r
r
r
//lib dan Endi) dan teman-teman
:Deri,
://liblainnya yang tidak dapatttpdisebutkan
://lib
p
p
t
t
t
t
Antok,
h
h
h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

secara keseluruhan, terima kasih atas kebersamaan, bantuan, dan semangatnya;

.id/

nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

d/
ac.i

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
/

c.id

a
nej.

.id/

ac
nej.

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht ix
a
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

ry.u

h

.id/

y.u

h

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

10. adik-adik
angkatan yang telah memberi
dorongan untuk segera menyelesaikan
ht
ht
ht

h

penulisan skripsi ini;

d/
d/
d/
d/
ac.i 11. teman-teman Kos Mastrip
ac.iII No. 34: Bu Nyep, Dije,ejPok
ac.iPupun, Pok I, Pok Al ej.ac.i
.
.
.
j
j
e
e
y.un
y.un terima kasih atas kebersamaan
y.undan semangatnya;
y.un
r
r
r
r
a
a
a
a
r
r
r
r
dan
Ndayu
Mendayu,
lib
lib
lib
lib
tp://
tp://
tp://
tp://
t
t
t
h
h
h
12. teman-teman KKN saya, Irma Setyo Rini, Agi, Eka Trisnawati, Anggun Tika
id/
.ac.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

Dewi, Diana Anggela, Herman,
/ dan Sofyan Yusuf yang telah
/ mememani dan

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
memberi motivasi;une
y.
y.un
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
ib
lib Mas Irul, Mas Munir, Mas
13. kakak-kakak
://lib saya yang tersayang (Mbak
://Yun,
://lPangat,
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

nej

dan Mas Fadil) yang jauh di sana, atas dukungan dan motivasinya agar tidak

.id/ menyerah.

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

h

.id/

.id/

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ry.u
ry.u
ry.u
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
l
://l
p://l
juga menerima segala
tp:// demi
httPenulis
http kritik dan saran semuahtpihak

h

kesempurnaan skripsi ini. Akhirnya penulis berharap semoga skripsi ini bermanfaat.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

y.u

rar
Jember, tp://lib
ht
/

rary

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http
.id/

ry.u

ry.u

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

ry.u

h

.id/

ac
nej.

y.u

/

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

c.id

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht x
a
nej.

h
.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ht
a
nej.

h

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ry.u

h

h
.id/

ry.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

rary

.id/

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

j.a
.une

://lib
http

h

.id/

/

c.id

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

/

rary

://lib
http

ry.u

ac
nej.

y.u

c.id

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

rar
Penulistp://lib
ht

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

ht

c.id

j.a
.une

lib
tp://

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

rary

lib
tp://

PS
Adj
N

id/
.ac.

nej

.u

rary
b
i
l
/
/
:

V

/

c.id

ary
= Panjebar
/libr Semangat

D

.id/

y.u

/

.id/

rary

://lib
http

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

a
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht xi
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

h
.id/

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ry.u

h

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h
.id/

ry.u

h

.id/

ry.u

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ry.u

h

libra
/
/
:
p
t

/

h

c.id

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

.id/

ry.u

ac
nej.

ht

/

rary

h
.id/

ac
nej.

c.id

ac
nej.

ry.u

y.u

j.a
.une

://lib
http

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ht

c.id

h

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

rary

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

ry.u

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

h
.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

libra
/
/
:
p
t

rary

://lib
http

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

j.a
.une

.id/

ac
nej.

/

c.id

ac
nej.

.id/

ry.u

lib
tp://

/

= Dasar

.id/

h

c.id

ac
nej.

= Verba

ht

rary

= Adjektif

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

j.a
.une

://lib
http

:/
http

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ry.u
ry.u
a
a
r
r
b
b
i
i
BUL = p
teknik
://l Bagi Unsur Langsung ttp://l
htt
h

tp

libra
/
/
:
p
t

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

= Noun

.id/

ac
nej.

DAFTAR
htSINGKATAN

c.id

h

.id/

ac
nej.

ht
j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

ht
/

c.id

ary
/libr

id/
.ac.

nej

.u

4. *
5. –

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

d/

.id/ 8. /…/

ac
nej.

9. […]

ry.u

libra
/
/
:
p
t

= bentuk tidak gramatikal
/

y.u

ry.u

y.u

rary

://lib
http

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

a
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht xii
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

h
.id/

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ry.u

h

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h
.id/

ry.u

h

.id/

ry.u

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ry.u

h

libra
/
/
:
p
t

/

h

c.id

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

.id/

ry.u

ac
nej.

ht

/

rary

://lib
http

h
.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

.id/

libra
/
/
:
p
t

h

c.id

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ht

/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

c.id

h
.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ht

rary

h
.id/

y.u

j.a
.une

.id/

ac
nej.

ry.u

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

h

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

rary

://lib
http

ry.u

= penanda
ry.u fonem

/

c.id

j.a
.une

.id/

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

/

ac
nej.

.id/

= batas ruas

.id/

lib
tp://

ht

j.a
.une

.un

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

c.id

c.i
= arti leksikal
ej.a atau makna harafiah

c.id
a
.
j
edengan
= sampai
y.un
r
a
r
lib

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

DAFTAR LAMBANG
DAN TANDA
ht

6. + p:// = ditambah dengan
htt
7. ~
= bervariasi menjadi

tp

.id/

ac
nej.

ry
ry
2. → /lib=ra
berubah
menjadi
ibra
l
/
/
/
:
:
ttp
http
3. h(…) = tanda opsional atau pemerlengkap

tp:/

rary
b
i
l
/
/
:

1. „…‟

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

rary

lib
tp://

.id/

y.u

y.u

/

ht

c.id

j.a
.une

/

c.id

j.a
.une

y

h
/

c.id

Halaman unej.a
aiiry.
r
b
i
l
//

y

r
rar
HALAMAN
ibra .................................................................................
//lJUDUL
//lib
:
http

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

DAFTAR
ISI
ht

c.id

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
j.a
.une

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

:
http

:

http
HALAMAN PERSEMBAHAN ...............................................................

h

iii

HALAMAN MOTO ..................................................................................
iv
/
id/
id/
id/
.
.
.
c
c
c
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e .....................................................................
e
HALAMAN PENYATAAN
v .une
y.un
y.un
y.un
r
r
r
ry
a
a
a
a
r
r
r
r
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
/
/
/
/
HALAMAN
PENGESAHAN
...................................................................
vi
/
/
/
/
:
:
:
tp:
http
http
http

h

/
/
/
/
.................................................................................................
viii
.idPRAKATA
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une ...........................................................................
.une
.une
DAFTAR SINGKATAN
xv
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
r
//lib
:LAMBANG
://lib
://lib xvi
p
p
p
t
t
t
DAFTAR
DAN
TANDA
.....................................................
t
t
t
h
h
h

h

RINGKASAN ............................................................................................

vii

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

DAFTAR ISI ..............................................................................................

xvii

/
/
/
/
c.idBAB 1. PENDAHULUAN
c.id
c.id
c.id
........................................................................
1
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
1.1
Latar
Belakang
..............................................................................
1
a
a
a
a
r
r
r
libr
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h
h
h
/

8

1.3 Rumusan Masalah.........................................................................

9

h

d/
d/
d/
ac.i
ac.i
ac.i
.
.
.
j
j
j
1.4 TujuanMasalah
.............................................................................
9
e
e
e
y.un
y.un
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
1.5 Manfaat
://lib ..........................................................................................
://lib
://lib 10
http
http
http

h

11
/
d/ 2.1Tinjauan Pustaka ...........................................................................
id/
id/
.
.
c
c
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
2.2 Landasan y
Teori
13y.une
.une............................................................................
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
l
l
l
/
/
/
/
/
/
: Kata Bahasa Jawa ............................................................
:
:
2.2.1ttJenis
14
h p
http
http

h

d
ac.i
.
j
e
n

ry.u

libra
tp://

1.2 Ruang Lingkup Masalah ..............................................................

BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA ...............................................................

11

c.i
ej.a

.un

rary
b
i
l
/
/
:

tp

2.2.2 Sejarah Derivasi dan Infleksi ....................................................

21

/
/
/
25
.id/ 2.2.3 Konsep Derivasi.adan
c.idInfleksi ....................................................
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
y
y
y
2.2.3.1 Derivasi.....................................................................................
25
r
r
r
a
a
a
r
r
/libr
://lib
://lib 27
p
p
t
t
ttp:/
t
t
(a)hJenis-Jenis
Derivasi .........................................................................
h
h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

(b) Konstruksi Derivasi .........................................................................

nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

d/
ac.i

nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

d/
ac.i

ht
/

c.id

a
nej.

nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht xiii
a
nej.

27

d/
ac.i

ht
/

c.id

a
nej.

h

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

ry.u

h

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

h

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

t
(c)hDistribusi
Afiks Derivasi ................................................................
ht
ht

29

2.2.3.2 Infleksi ....................................................................................

29

h

d/ (a) Jenis-Jenis Infleksi ..........................................................................
d/
d/
d/
31
ac.i
ac.i
ac.i
ac.i
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
y.un
y.un ..........................................................................
y.un
y.un
r
r
r
r
a
a
a
a
r
r
r
r
(b)
Konstruksi
infleksi
32
lib
lib
lib
lib
tp://
tp://
tp://
tp://
t
t
t
h
h
h
(c) Distribusi Afiks Infleksi ..................................................................
33
nej

ry.u

libra
/
/
:
p
t

BAB 3. METODE PENELITIAN
/ ............................................................
/

34

3.3 Metode dan Teknik Penyajian Hasil Analisis Data ...................

41

id/
.ac.

id
.ac.

id
.ac.

.id/

c
ej Penyediaan Data .........................................
ej
3.1 Metode dan Teknik
35 unej.a
n
n
u
u
.
.
.
ry
ary
rdan
rary
ra37
b
b
b
i
i
i
l
l
l
3.2 Metode
Teknik
Analisis
Data
...............................................
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http

h

/
/
/
.................................................................
42
.id/ 3.4 Data dan Sumber .Data
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
j
j
j
3.4.1 Data .............................................................................................
42
.une
.une
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
r
://lib Data ...............................................................................
://lib
://lib 42
p
p
p
3.4.2
Sumber
t
t
t
t
t
t
h
h
h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

BAB 4. HASIL DAN PEMBAHASAN ....................................................

d/
ac.i

j.
.une

ry

libra
tp://

45

(1) prefiks N- serta
dengan sufiks -i,ne
-ake,
j.
j. dan -(n)e .
nekombinasinya

46

:
http

c.i
ej.a

.un

rary
b
i
l
/
/
:

ry.u

ry.u

d/
ac.i

tp

:
http

(3) prefiks tak- serta kombinasinya dengan sufiks -i .........................

52

(4) Sufiks -an ......................................................................................
d/
d/

54

Konfiks ka-an ..................................................................................

58

c.i
ej.a

c.i
ej.a

h

/

c.id

j.a
.une

ry
ibra49
l
/
/
:
http

ra
ra
(2) prefiks
//lib di- serta kombinasinya dengan
//libsufiks -i, -ake ..................
d/

h
.id/

.ac
n
n
(5) Sufiks -ana .....................................................................................
56 .unej
u
u
.
rary
rary
rary
b
b
b
i
i
i
l
l
l
/
/
/
/
/
/
b) Kata
Sifat
Denominal
.....................................................................
58
:
:
:
http
http
http

h

/
/
/
60
.id/ B. Derivasi Verbal ...............................................................................
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une ..........................................................................
.une
.une
Kata Benda a
Deverbal
61
y
y
y
r
r
r
a
a
r
r
r
://lib paN- serta kombinasinyattpdengan
://lib sufiks -(n)e dan -an .....ttp://lib 61
p
t
t
(1)
prefiks
h
h
h

ac
nej.

ry.u

d/
ac.i

ej.

.un
rary

lib

tp://

a) Kata Kerja Denominal ...................................................................

d/
ac.i

h

45

/
/
/
d/ Majalah Panjebar Semangat
45
c.id 4.1 Derivasi Bahasa Jawa
c.ipada
c.id .........
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
.une
.uDerivasi
.une
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
4.1.1
Jenis-Jenis
....................................................................
45
a
a
a
a
r
r
r
libr
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h
h
A. hDerivasi Nominal ............................................................................
45

libra
/
/
:
p
t

h

/

c.id

a
nej.

(2) prefiks pi-......................................................................................

64

/
/
/
c.id
c.id
c.id
(3) prefiks pa- .....................................................................................
67
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
r
://lib
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
xiv
t
t
t
h
h
h
/

c.id

a
nej.

/

c.id

a
nej.

h

/

c.id

a
nej.

h

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

y.u

y.u

j.

libr

id/
.ac.

nej

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

(4)
ht konfiks pe-an ................................................................................
ht
ht

69

(5) konfiks ka-an ................................................................................

71

h

d/
d/
d/
(6) sufiks -an ......................................................................................
74
ac.i
ac.i
ac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
y.un .........................................................................
y.un
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
C. Derivasi
Adjektival
76
lib
lib
lib
tp://
tp://
tp://
t
t
t
h
h
h
a) Kata Benda Deadjektival ...............................................................
76
(1) Prefiks paN- ..................................................................................
/
/

77

(4) Sufiks -an ......................................................................................

83

id
.ac.

id
.ac.

h

.id/

c
j
ej kombinasinya dengan sufiks
e-(n)e
(2) Konfiks ka-an
serta
...............
78 unej.a
n
n
u
u
.
.
.
ry
ry
rape-an
rary
ra79
b
b
b
i
i
i
l
l
l
(3) Konfiks
...............................................................................
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http

(3) Sufiks -na ......................................................................................

d/
ac.i

ej.

.un
rary

lib

d/
ac.i

j.
.une

ry

libra
tp://

h

A. Infleksi Nominal .............................................................................

95

(1) Prefiks N- serta
dengan sufiks -(n)e
j.
nekombinasinya
nej.......................

96

:
http

c.i
ej.a

.un

rary
b
i
l
/
/
:

tp

.id/

ac
nej.

ry.u

ry.u

d/
ac.i

99

(4) Prefiks paN- serta kombinasinya
dengan sufiks -(n)e dan
d/
d/ -an .....

102

(7) Sufiks -(n)e ...................................................................................

110

/
/
(8) Sufiks -a ........................................................................................
c.id
c.id

112

c.i
ej.a

/

ry
ibra96
l
/
/
:
http

(3) Prefiks pi- serta kombinasinya dengan sufiks -(n)e .....................

c.i
ej.a

h
.id/

.ac
n
n
(5) Konfiks pe-an
serta kombinasinya dengan sufiks
-(n)e ...............
105 .unej
u
u
.
.
rary
rary
rary
b
b
b
i
i
i
l
l
l
/
/
/
/
/
/
(6)tKonfiks
ka-an
serta
kombinasinya
dengan
sufiks
-(n)e
................
108
:
:
:
h tp
http
http
a
nej.

a
nej.

lib

/

c.id

(1) Prefiks N- serta kombinasinya dengan sufiks -i, -ake, dan -a ......

h

.id/

ac
nej.

h

117

/
/
/
c.id
c.id.............
c.id
(2) Prefiks di serta kombinasinya
dengan sufiks -i danj.a-ake
118
a
a
.
.
j
j
.une
.une
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
r
://lib
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
xv
t
t
t
h
h
h
/

c.id

a
nej.

/

c.id

a
nej.

h

c.id

j.a
.une

114
ry.u
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
/l
://l
://l 115
ttp:/ Verbal ................................................................................
B. hInfleksi
http
http

d/
ac.i

a
nej.

:
http

u
.u kombinasinya dengan sufiks
(9) Sufiks -an
aryserta
ary. -(n)e ......................

ej.

.un
rary

ry.u

d/
ac.i

h

93

/
/
/
(4) Sufiks -ana ....................................................................................
94
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
ne
.unSemangat
.une
y
y
ry.u Jawa pada Majalah Panjebar
r
r
4.2 InfleksibrBahasa
..........
95
a
a
a
r
r
://li
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h Jenis-Jenis Infleksi .....................................................................
h
h
4.2.1
95

ra
ra
(2) Prefiks
//lib pa- serta kombinasinya dengan
//libsufiks -(n)e .....................

d/

tp://

ac
nej.

/................................................................
/
/
86
.id/ b) Kata Kerja Deadjektival
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
(1) Prefiks N-ryserta
86
.unekombinasinya dengan sufiks
.u-i,ne-ake, -(n)e, dan -na
.une
y
y
r
r
a
a
a
r
r
r
://lib di- serta kombinasinya dengan
://libsufiks -i dan -ake ............ttp://lib 90
p
p
(2)
Prefiks
t
t
t
t
h
h
h

ry.u

libra
/
/
:
p
t

h

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

tp://

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

d/
ac.i

une
.
y
r
a

tp://

ry.u

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

/

c.id

a
nej.

h

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

d/
ac.i

j.

une
.
y
r
a

libr

id/
.ac.

nej

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

(3)
ht Prefiks dak- serta kombinasinya
ht dengan sufiks -i, -ake, dan -(n)e
ht

121

(4) Prefiks kok- serta kombinasinya dengan sufiks -i ........................

123

lib

d/
ac.i

j.
.une

ry

d/
d/
d/
(5) Prefiks ka-.....................................................................................
127
ac.i
ac.i
ac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
.un
y.....................................................................................
y.un
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
(6) Prefiks
ke130
lib
lib
lib
tp://
tp://
tp://
t
t
t
h
h
h
(7) Infiks -in- ......................................................................................
133
(8) Infiks -um- serta kombinasinya
dengan sufiks -a .........................
/
/

135

(11) Sufiks -ana ..................................................................................

141

(12) Sufiks -ake ..................................................................................
.id/
.id/

143

id
.ac.

id
.ac.

ac
nej.

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

146

(2) Prefiks ke-.....................................................................................

151

. -ake .........
(3) Prefiks dak- serta
nej.kombinasinya dengan sufiksn-iejdan

152

ry.u

d/
ac.i

ry.u

d/

.un

:
http

(5) Infiks -in-......................................................................................

156

(6) Infiks -um- ....................................................................................
d/
d/

158

c.i
ej.a

c.i
ej.a

/

h
.id/

ac
nej.

(7) Konfiks ka-an
.unserta kombinasinya dengan sufiks
.un -(n)e ...............

160 .u
y
y
r
r
a
a
ary
r
r
r
b
b
b
i
i
i
l
l
l
/
/
/
/
/
/
(8)ttSufiks
-(n)e
...................................................................................
162
:
:
:
h p
http
http

tp

(9) Sufiks -an ......................................................................................

h

c.id

j.a
.une

ary
ibr155
l
/
/
:
http

ra
ra
(4) Prefiks
//lib kami- serta kombinasinya dengan
//lib sufiks -an ...................

c.i
ej.a

h

/
/
/
(16) Sufiks -ku ...................................................................................
148
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une ..........................................................................
.une
.une
y
y
y
r
r
r
C. InfleksibAdjektival
149
a
a
a
r
r
r
://li
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h Prefiks di- serta kombinasinyahdengan sufiks -i ...........................
h
(1)
149
d/
ac.i

h

.id/

c
ej
ej
(9) Konfiks ka-an
...............................................................................
137 unej.a
n
n
u
u
.
.
.
ry
ary
ra-na
rary
r139
b
b
b
i
i
i
l
l
l
(10)pSufiks
....................................................................................
/
/
/
/
/
/
:
:
:
htt
http
http

:
http

rary
b
i
l
/
/
:

h

144
ry.u
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
://l
://l
://l 145
(14)
httpSufiks -an ....................................................................................
http
http

ej.

libra
tp://

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

(15) Sufiks -a ......................................................................................

tp://

h

u
(13) Sufiks -en
ry.....................................................................................
ry.u

d/
ac.i

.un
rary

ac
nej.

h

.id/

y.u

tp://

ry.u

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

h

165

/ 5. PENUTUP.....................................................................................
/
/
/
166
.idBAB
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une
.....................................................................................
.une
.une
5.1 Kesimpulan
166
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
/libr
://lib
://lib 169
p
p
t
t
ttp:/ ..............................................................................................
t
t
5.2hSaran
h
h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

DAFTAR PUSTAKA ................................................................................

nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

d/
ac.i LAMPIRAN

nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

d/
ac.i

ht
/

c.id

a
nej.

nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht xvi
a
nej.

170

d/
ac.i

ht
/

c.id

a
nej.

h

h
/

c.id

a
nej.