ERBANDINGAN PREDIKSI LEEWAY SPACE DENGAN MENGGUNAKAN TABEL MOYERS DAN TABEL SITEPU PADA PASIEN USIA 8-10 TAHUN YANG DIRAWAT DI KLINIK ORTODONSIA RUMAH SAKIT GIGI DAN MULUT UNIVERSITAS JEMBER

idgiigliilib.
/:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u

b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i

l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u

b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.

.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id

.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.

j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d

aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t

t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/

/
p

PERBANDINGAN PREDIKSI LEEWAY SPACE DENGAN MENGGUNAKAN
TABEL MOYERS DAN TABEL SITEPU PADA PASIEN USIA 8-10 TAHUN
YANG DIRAWAT DI KLINIK ORTODONSIA
RUMAH SAKIT GIGI DAN MULUT
UNIVERSITAS JEMBER

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

SKRIPSI

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

Oleh
DINIUSA SAPTIARI
NIM 071610101029

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

d.id
ca.cid.id
aj.ca.ciBAGIAN
a
.
.
j
j
.
e
e
ORTODONSIA
ne
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
FAKULTAS
KEDOKTERAN
GIGI
i
i
idgigil
idgigil
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
/
/
UNIVERSITAS
p: JEMBER
hthtp
hthtp
ttp:
tt2011

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgiigliilib.
/:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
PERBANDINGAN
PREDIKSI
LEEWAY SPACE
nej.
nej.
nej. MENGGUNAKAN
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.DENGAN
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili DAN TABEL SITEPU
idgPADA
idgigili
TABEL//MOYERS
TAHUN
d
igili PASIEN USIA 8-10
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
thttp
YANG DIRAWAThDI
KLINIK ORTODONSIA ht ttp
p
hthttp
h

h

RUMAH SAKIT GIGI DAN MULUT
UNIVERSITAS JEMBER

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgdan
idgigilguna
diajukan
melengkapi tugas akhir
igilimemenuhi salah satu syarat
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
hthttp untuk menyelesaikan studihthpada
ttp Fakultas Kedokteran Gigih(S-1)

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhSKRIPSI
tt

dan mencapai gelar Sarjana Kedokteran Gigi

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
Oleh
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

SAPTIARI
id.idDINIUSA
.
c
ca.cid.id
NIM
071610101029
a
a
c
.
.
j
j
a
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

d.id
ORTODONSIA c.id
ca.ciBAGIAN
a
.
.aj.ac.id
j
je
.
e
e
j
FAKULTAS
KEDOKTERAN
GIGI
n
n
e
liibli.bu.un
liibli.bu.un
i
i
UNIVERSITAS
JEMBER
g
g
i
i
://d/dig
:p//:d
//dig
hthtp
hthtp
tt2011
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
neej.
ii ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
/:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id PERSEMBAHAN ej.aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgbentuk
idgigil
idgigil
idgigilkarya kecilku ini sebagai
igil
/:d
Bismillahirrahmaanirrohim,
ku persembahkan
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp
tanggung
jawab, pengabdian, dan ungkapan
terimakasih, hormat, dan kasih
sayangku

id.id untuk :
.
c
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
idgigili
idgiSWT.
idgigilpada-Mu
idgihanya
gili Tuhan semesta Alam.:/Hanya
gili
/:d
/:d
/:d
/:d
1. pAllah
hamba menyembah,
/
/
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
t
p
hthttp
ht ttp
hthttp
kepada-Mu hamba bersujud, h
hanya kepada-Mu hamba meminta,
bersyukur,

h

dan menyerahkan hidup
.id hamba.

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

d
d
aj.ca.ci .id
aj.cac.id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
2. Nabi Muhammad
Allah, yang telah
e
ne
ne SAW. Rasul terakhir,
nkekasih
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil umat manusia menuju
idgigil Islam.
membimbing
cahaya
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
3. Ibunda, ibunda, dan ibunda, Hj. Anna Syafiati yang telah melahirkanku,

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
cac.id
cac.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ej. aku kasihi hingga saatbini.
saat ini, beliau
nej.
nej.
nyang
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigilini,
idgigilsangat
idgigiltercinta
/:d
/:d
/:d
/
/
/
4.tpBapakku
H. Bugi Purnomo
yang
aku hormati hingga
detik
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
beliau yang dengan bijaksananya memberikanku semangat untuk

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
aj.cac.i
aj.cac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
n
beliau yang
ne
ne melewati semuanya.ilib.bu.n
ne mepercayaiku bahwaiaku
.bumampu
.bu.selalu
u
u
u
b
b
.
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p/dan
:p//:d
5.ttpKeluarga
besar Eyang Goestino
Eyang Imam Syafii, terimakasih
atas
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

h

h

membesarkanku, hingga
.id seperti aku berdiri
.id dengan sabarnya menjadikanku

h

menuntaskan studiku.iddid Fakultas Kedokteran Gigi .Universitas
Jember, dan
idd

h

semua dukungan dan doa yang diberikan selama ini.

6. Guru-guruku yang telah
.iddmembimbingku dan jasa yang.idtak
d terlupakan.

cac.i
ca.cid.id
cac.i
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
j.
7. Teman seperjuangan
Kanak-kanak hingga
nej.
neTaman
nej. menuntut ilmuku semenjak
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
saat
ini.
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
neej.
iii ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

8. Serta almamater tercinta Fakultas Kedokteran Gigi Universitas Jember.

idgiigliilib.
/:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

MOTTO

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil menghindar dari teriknya,
d
Ketika
matahari
bersinar kita selalu
:p//:d
:p//:d
:p//:berusaha
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Ketika malam datang baru kita sadar betapa pentingnya matahari

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ndiehidupmu,
ne
Nikmatilah
setiap detik yanglihadir
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
karena setiap detik itutttidak
akan
pernah kembali lagi
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

h

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
ej.
nej.
nsempurna.
nej. berusaha untuk menjadi
.bu.Jangan
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
Karena
kesempurnaan
hanya
milik
Illahi
Rabby.
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
neej.
iv ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

Sampai kita harus
.iddmenunggunya terbit kembali
.idesok
d hari

je.aj.cac.i
je.aj.cac.i
e
e
n
n
(Tondo
Bayu
Nogroho)
u
u
igliibli.b.un
igliibli.b.un
g
g
i
i
d
d
i
i
:// /d
:// /d
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/

Jika kau pandangi matahari terus menerus,

Kau takkan
.iddtahu dimana bayanganmu berada
.idd

je.aj.cac.i
e
n
liibli.bu.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/

je.aj.cac.i
e
n
(Agil Seto Kuncoro)
liibli.bu.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/

Jangan takut untuk mengambil suatu langkah besar

id.id memang itu diperlukanac.id.id
ca.cbila
a
.
je. j.ac
j
e
e
j.takkan bisa meloncati sebuah
n
n
e
u
u
Kita
jurang
n
n
.
.
u
u
b
b
liilib.
liilib.
i
i
g
g
i
i
//:d
:plompatan
:p//:d
/dig kecil
/dig
dengan dua
/
/
p
p
t
t
t
t
t
t
hht
hht
(Rizal Rizki W.)

(Rezandra Putra Hardita)

Berusahalah untuk menjadi yang terbaik dan memberi yang terbaik
(Penulis)

idgiigliilib.
/:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

.cid.id
bahwa Skripsi yang
“Perbandingan
ca.cid.id Menyatakan dengan sesungguhnya
ca.cid.id
caberjudul:
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
u.n
nej.
nedengan
nej. dan Tabel Sitepuilpada
nej.
.bu.n
.bSpace
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
Prediksi
Leeway
Menggunakan
Tabel
Moyers
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Pasien
p
p 8-10 Tahun yang dirawat
p Klinik Ortodonsia RumahhthSakit
hthttUsia
hthttdi
ttp Gigi dan

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

PERNYATAAN

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
u.n
ne tangan dibawah ini i:lib.bu.n
ne
.bbertanda
u
u
b
Saya yang
i
l
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
Nama
:
DINIUSA
SAPTIARI
t
t
hhtt
hhtt
Nim

: 071610101029

Mulut Universitas Jember” adalah benar-benar hasil karya sendiri, kecuali jika dalam

d
d
d.id
d
diajukan pada j.ac.cid
aj.ca.ci .id pengutipan substansiejdisebutkan
aj.ca.ci .id sumbernya, dan belum
aj.ca.cipernah
.
.
.
j
j
a .i
.
e
e
e
j
n
n
n
n
e
e
e
e
u.un
un bukan karya jiplakan. gSaya
institusi mana
pun,
jawab atas keabsahan
liibli.bu.un
liibli.bu.un
liibli.bu.dan
liibli.bbertanggung
i
i
i
i
g
g
g
i
i
i
i
/d ig
:p//:d
://d/dig
://:d
//dig
//dig yang harus dijunjunghttinggi.
tp
thtp
thtp
p://d
danhkebenaran
t
t
ttp:/ isinya sesuai dengan hsikap
ttpilmiah
h

h

Demikian pernyataan ini saya buat dengan sebenarnya, tanpa adanya tekanan

.cid.id
d
ca.cid.isanksi
ca.cid.idpun serta bersedia mendapat
ca.cid.id dan paksaan dari pihakj.amana
akademik jika j.ac
a
a
.
.
j
j
a
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.pernyataan ini tidak benar.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
ternyata
di
kemudian
hari
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp
hthttp
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
ca.cid.id
a
.
j
.
.
e
e
n
nej
nejmenyatakan
.bu.n
.buYang
u
u
b
b
.
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
n
nej.
nej. Saptiari
.bu.n
.buDiniusa
u
u
b
b
.
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
NIM 071610101029

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
neej.
v ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

.ci .id 2011
Jember,
j.acaFebruari

idgiigliilib.
/:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

SKRIPSI

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
/:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
PERBANDINGAN
PREDIKSI
LEEWAY
SPACE
DENGAN
MENGGUNAKAN
p
hhttp TABEL
hhttp
hhttp
MOYERS DAN TABEL SITEPU PADA PASIENUSIA 8-10 TAHUN
YANG DIRAWAT DI KLINIK ORTODONSIA
RUMAH
SAKIT
GIGI DAN MULUT
id
ca.cid
ca.cid.id
.
a
a
.
.
j
j
e j.
e j.
une UNIVERSITAS JEMBER
une
b.un
b.un

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

idgiigliilib.
d
/
/
:
/
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

idgiigliilib.
d
/
/
:
/
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

Oleh
id.id
.
ca.cid.id
c
a
a
c
.
.
j
j
a
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
Diniusa Saptiari
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
NIM 071610101029
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id Pembimbing :
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
Dosen
Pembimbing
Utama
: drg./Roedy
idgigili
idgigiliJoelianto, M. Biomed. ://didgigili
d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
/
p
p
:
t
t
thttp Pembimbing Anggota h:thdrg.
hDosen
ttp:/
ttp Rina Sutjiati, M. Kes. hthtp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
neej.
vi ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
/:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
e
ne
ne
nePerbandingan Prediksi iLeeway
nSpace
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Skripsi
yang
berjudul
dengan
Menggunakan
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
/:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Tabel
Moyers
dan
Tabel
Sitepu
pada
Pasien
Usia
8-10
Tahun
yang
dirawat
di
t
t
t
p
hhttp Klinik
hhttp
hhttp

h

PENGESAHAN

Ortodonsia Rumah Sakit Gigi dan Mulut Universitas Jember telah diuji dan disahkan

Gigi
ca.cid.id oleh Fakultas Kedokteran
ca.cid.idUniversitas Jember pada :j.aca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
hari
:
Kamis
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
tanggal
: 17 Februari 2011 ht ttp
p
hthttp
h
tempat

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

: Fakultas Kedokteran Gigi Universitas Jember

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
Tim Penguji,
l
i
i
idgigil
//:d
:
/
/
p
t
t
tp
hhtKetua

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
u.n
nej.
nej.drg. Roedy Joelianto,ilM.
.bBiomed.
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
NIP
197207151998021001
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt M. Kes
hhtt drg. Muhammad Nurul Amin,

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

Anggota I

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hdrg.
htt Rina Sutjiati, M. Kes
NIP 196510131994032001

Anggota II

NIP 197702042002121002

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
Mengesahkan
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
Dekan
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
drg. Hj. Herniyati,iliM.Kes.
u
u
b
b
i
l
i
i
i
idgigil
idgigil
NIP 195909061985032001
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
neej.
vii ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
/:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d
ca.cid.id Space dengan Menggunakan
aj.Leeway
aj.ca.ci .id Tabel Moyers dan ej.aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id Perbandingan Prediksi
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne Usia 8-10 Tahun ilyang
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Tabel
Sitepu
pada
Pasien
dirawat
di
Klinik
Ortodonsia
i
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil Gigi dan Mulut :Universitas
idgigil
idgigil
idgigil
/:d
//:d
//:d
//:d
Rumah
Sakit
Jember, Diniusa
Saptiari;
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
p
hhttp
hhttp Kedokteran Gigi Universitas
hhttJember.
071610101029;
2011; 40 halaman; Fakultas

h

RINGKASAN

Pada usia 5-6 tahun gigi geligi sulung akan mulai digantikan oleh gigi geligi
permanen. Pada pergantian kaninus dan molar sulung oleh kaninus permanen dan
premolar terdapat kelebihan ruang akibat adanya perbedaan lebar mesiodistal gigi
sulung dengan gigi penggantinya. Selisih ruang ini oleh Nance disebut dengan leeway
space. Penentuan tempat yang dibutuhkan pada gigi permanen yang sudah erupsi
dapat dilakukan dengan pengukuran langsung pada model. Apabila ada gigi
permanen yang belum erupsi, dapat dipakai rumus prediksi untuk memperkirakan
lebar mesiodistal gigi kaninus permanen, premolar pertama dan premolar kedua pada
satu sisi pada rahang atas atau rahang bawah. Metode pengukuran diskrepansi model
selama ini dihasilkan dan diperuntukkan untuk ras tertentu. Jika metode tersebut
digunakan untuk mengukur diskrepansi model ras yang lain, besar kemungkinan
mengurangi keakuratannya. Salah satu metode yang paling banyak digunakan adalah
metode Moyers yang diperuntukkan Ras Kaukasoid dimana sebagian besar hasilnya
digunakan pada klinik dalam proses pembelajaran, khususnya di Rumah Sakit Gigi
dan Mulut Universitas Jember. Oleh karena sebagian besar populasi yang dirawat di
klinik Ortodonsia Rumah Sakit Gigi dan Mulut Universitas Jember adalah golongan
Deutro Melayu, maka diperlukan suatu metode pengukuran diskrepansi model yang
khusus diperuntukkan untuk populasi ini. Sitepu membuat suatu rumus kerja untuk
meramalkan lebar mesiodistal gigi kaninus permanen dan premolar yang belum
tumbuh pada fase geligi pergantian yang hanya digunakan untuk mengukur
diskrepansi pada populasi golongan Deutro Melayu.
Penelitian yang dilakukan oleh Nance menunjukkan bahwa leeway space
pada rahang atas rata-rata 0,9 mm pada tiap sisi, sedangkan pada rahang bawah ratarata 1,7 mm pada tiap sisi. Pendapat Nance banyak digunakan dalam analisa dibidang
viii

idgiigliilib.
/:d
p //

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

Ortodonsia, khususnya dalam menganalisa tempat yang dibutuhkan. Leeway space
menurut teori Nance belum tentu sama dengan leeway space bagi orang Indonesia
khususnya bagi ras Deutro Melayu. Pasien yang dirawat di Klinik Ortodonsia Rumah
Sakit Gigi dan Mulut Universitas Jember sebagian besar berasal dari ras Deutro
Melayu.
Tujuan penelitian ini adalah untuk mengetahui perbedaan hasil pengukuran
leeway space antara metode prediksi Moyers dan metode prediksi Sitepu dengan
pengukuran secara langsung pada model serta untuk mengetahui perbedaan antara
nilai rata-rata leeway space menurut Nance dengan nilai rata-rata leeway space pasien
yang dirawat di Klinik Ortodonsia Rumah Sakit Gigi dan Mulut Universitas Jember.
Penelitian ini merupakan penelitian observasional analitik dan dilaksanakan di
Klinik Ortodonsia Universitas Jember, dengan menggunakan besar sampel (subjek
penelitian) sebanyak 21 pasang model studi dari pasien usia 8 – 10 tahun yang
dirawat di Klinik Ortodonsia Rumah Sakit Gigi dan Mulut Universitas Jember tahun
2010 yang sesuai dengan kriteria yang telah ditetapkan penulis.
Hasil penelitian yang telah dikumpulkan selanjutnya ditabulasikan dan
dilakukan uji statistika dengan menggunakan uji t-independent sample test, dan
didapatkan perbedaan hasil pengukuran leeway space yang bermakna antara metode
prediksi Moyers dan metode prediksi Sitepu dengan pengukuran secara langsung
pada model rahang bawah, sedangkan pada rahang atas tidak ada perbedaan yang
signifikan.
Terdapat perbedaan yang bermakna antara nilai rata-rata leeway space
menurut Nance dengan nilai rata-rata leeway space pasien yang dirawat di Klinik
Ortodonsia Rumah Sakit Gigi dan Mulut Universitas Jember. Dari hasil penelitian
disarankan untuk menggunakan tabel prediksi Sitepu untuk pengukuran leeway space
pada pasien yang dirawat di Klinik Ortodonsia Rumah Sakit Gigi dan Mulut
Universitas Jember dan perlu dilakukan penelitian lebih lanjut dengan memperbesar
jumlah sampel dan pada jenis kelamin laki-laki dan perempuan.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
neej.
ix ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
/:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
d
d.id
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ciAllah
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
Puji
syukur
kehadirat
SWT
yang
telah
melimpahkan
rahmat,
taufik,
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
hidayah, serta
sehingga penelitian
Prediksi
il
il berjudul Perbandingan
idgigil
idgigil
idgigkarunia-Nya,
idgigyang
/:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p Pasien
p
tp Moyers dan Tabel Sitepu
hhttpada
hhttpSpace dengan Menggunakan
hhtTabel
Leeway

h

PRAKATA

Usia 8-10 Tahun yang dirawat di Klinik Ortodonsia Rumah Sakit Gigi dan Mulut

d.id
ca.cid.id Universitas Jember dapat
ca.citerselesaikan
ca.cid.id ini disusun untuk j.aca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
dengan
baik.
Skripsi
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ili
idgigili
idgigilisatu syarat dalam menyelesaikan
idgigili pendidikan strata satu://(S1)
idgigpada
memenuhi
salah
d
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
p
hthttpKedokteran Gigi Universitas
hthJember.
hthttp
ttp
Fakultas

h

Penyusunan skripsi ini dapat terselesaikan atas bantuan dari berbagai pihak, oleh

d
d
d
.cid.id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id karena itu penulis ingin
aj.ca.ci .id
aj.cakepada:
.
.
.
.
j
j
j
j
menyampaikan
ucapan
terima
kasih
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgHerniyati,
idgiFakulltas
1. drg. /Hj.
M. Kes selaku Dekan
Kedokteran Gigi Universitas
gil
igil
/:d
/:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
hhttp
hJember.
hhttp
http

h

2. drg. Roedy Joelianto, M. Biomed selaku Dosen Pembimbing Utama dan drg.
id.id
.
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
c
a
a
a
a
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
Rina Sutjiati, M.
Kes selaku Dosen Pembimbing
Anggota, yang dengan sabar neej.
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
iibli.bu.un
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
l
l
l
g
g
g
g
i
i
i
i
i
i
i
membimbing
ig
/d ig
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/dsampai
/dig serta motivasi dari ttpawal
/dig dan memberikan ttpetunjuk
/
/
/
p
p
t
t
p://d
t
t
t
hht
hht
hterselesaikannya
ht
skripsi ini.

h

M. Kes selaku Sekretaris penguji atas semua
d.id 3. drg. Muhammad Nurul
d
d
d.Amin,
i
i
.
.
d
i
c
c
aj.ac
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
ajpenyempurnaan
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
.
masukkannya
dalam
skripsi
ini.
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
l
il telah menjadi seorang//bapak
idgigil
idgigidan
idgigyang
idgigil M. Kes selaku dosen://wali
4. drg.:/Kiswaluyo,
d
d
/:d
/:d
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
:
:
t
t
t
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hmemberikan
http
motivasi selama menempuh
kuliah di Fakultas Kedokteran
Gigi

h

Universitas Jember.
id.id
.
ca.cid.id
c
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
e
e
e
e
5. drg. Budi Sumarsetyo,
ej. Sadik, Sp. Ortho untuk
nej.
nCh.
nej. Sp. BM dan drg.ilibDidik
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgidan
idgigili
idgigili
idgigili skripsi ini.
gili dukungannya dalam menyelesaikan
motivasi
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp tuaku tercinta dan tersayang,
hthttpBapak Bugi Purnomo (MyhthBig
ttp Boss) dan
6. Orang

h

Ibunda Anna Syafiati, dyang tiada henti mengirimkand doa, semangat, dan

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

ca.ci .id
ca.ci .id
a
a
.
.
j
j
.
.
e
e
j
dukungannya uuntuk
dineFakultas
nej menyelesaikan studiku
.b.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
l
idgigiJember.
idgigil
Universitas
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
.
e
Kedokteran Gigi
nej
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
neej.
x ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
/:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

7.

Saudaraku, My Keeper Sisters, Mbak Rika dan kembaranku, Usi atas dorongan

d
id.id
yang membangun demi
skripsi ini. .ac.cid
ca.cid.id
.id
a
aj.ca.ci .id
aj.ca.cterselesaikannya
.
.
.
j
j
j
j
a
.
.
e
e
e
e
ej Goes), khususnya kedua
nej
ne
ne Imam dan Eyang Goestino
n(Big
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
8.
Keluarga
besar
Eyang
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
d
d
/:d
//:sisi
//:d
//:mendapatkan
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
almh.
Eyang
Putriku,
semoga
eyang
tempat
terbaik
di
Allah
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp
SWT.

ca.cid.id 9. Agil Seto Kuncoro,j.aseorang
ca.cid.id sahabat semasa SMP jhingga
ca.cid.idsaat ini, yang selalu, j.aca.cid.id
a
a
.
.
j
e
e
e
e
j.
ej.
nej.
nemembuatku
ncelotehannya,
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
selalu,
dan
selalu
tertawa
dengan
dengan
segala
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp tingkahnya, dan dengan
p
hkelucuan
hthsegala
hthttp
ttp semangat dan doanya untukku.

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
tugas akhirmu.
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
11.hTeman-teman
Geronemo yang tidak
hhttpMeisa, Eka
hhttpakan pernah terlupakan, Cynthia
http
.idid
c.cid.idberjuang juga untuk
menyemangatiku dalam
skripsi ini,j.aterus
j.ac c.menyelesaikan

h

Ayu, Rara, Dimitra, Sandi, Ayip (terimakasih bijaksana, Bro), Priandi, Wawan,

h

13. Sahabat yang kusebut mereka sebagai besties, yang selalu ada di saat aku jatuh

d
d
ca.cid.id
a
.
j
.
.
.
e
e
e
u.n
nej
nej Reni, Kartika, Yano
nej Cintan, Endah, Tria,
.bu.n
.bAmellia,
.bu.:n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
cerita gembira
Deasy,
My
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhAldo.
hBro,
tt
htt Pinton, Andyka ‘Black’, dan
.i .id canda tawa dan
.i
dan berusaha membangkitkan
j.acacsegala
j.acac.id semangatku lagi dengan

h

14. Sahabatku yang sampai saat ini belum pernah bertatap muka, tetapi sudah sangat

id

ca.cid.id
a
.
j
e
e
e
n
nej.
nej.sudah menjadi dr. Lukas),
nej. Muda!), Lukas (yang
.bu.Dokter
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
perjuanganmu,
sekarang
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttpPoll (drg. Paulina Napitupulu)
thttp dentristry,
hKak
hthttpsebagai pembimbingku di hdunia
id

ca.c.id ‘Dedel’ (lanjutkan
sering kurasakan j.ketulusannya
dalam berteman,j.aBayu
aca.c.id

h

dan Akso ‘Dancer’, terimakasih sudah mewarnai hari-hariku, Kakak-kakakku.

dd
d
d
d
aj.ca.ci .iterimakasih
aj.ca.ci .id 15. Rezandra Putra Hardita,
aj.ca.ci .id doa, dan hari-hari ej.aj.ca.ci .id
atas segala ekesabaran,
.
.
.
j
j
j
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
bersamaku,
terimakasih
untuk
mengajariku
cara
me-manage
waktu,
dan
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
/:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
hterimakasih
hhttp
hhttp
atas waktumu.
http

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

h

10. Saudara seperjuangan, Mbak Dita Damayanti, terimakasih untuk tetap

d
ca.cid.id
ca.cid.id I miss you.
ca.cid.iBabebo,
ca.cid.id
Rayan, Badi’, Hadit,
Adit
dan semua anak Geronemo,
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.dua sahabat yang selalu
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
12.
Gilang
Satrio
Nugroho
dan
Mas
Fajrurrahman,
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
p
tertawa dan memberikan
hthttp
hthttpdoa untukku.
hmembuatku

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
neej.
xi ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

h

idgiigliilib.
/:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

16. Teman-teman KKN, khususnya Mbak Uul atau Ulpha, Cece, Mbak Uci, dan

d
d
Dyah, terimakasih .karena
ca.cid.id menyenangkan dan j.aca.cid.id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .idkalian membuat KKNku
aj.terasa
.
.
j
j
j
e
e
e
e
n
n
n
n
ej.
e
e baru yang belum pernah
ealami sebelumnya.
u
u
u
u
n
n
n
n
.
.
.
.
u
u
u
u
b
b
b
b
merasakan
pengalaman
aku
.
.
.
.
i
i
i
i
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
d
d
d
/
/:d
/
/
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
:
17.hTeman-teman
seperjuangan angkatan
tetap semangat dan kompak.
thtp
p
hthtp
hthtp
ttp:
ttp:
ttp2007,

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

h

18. Pihak-pihak lain yang tidak bisa disebutkan satu-persatu, terimakasih atas segala

id
dukungan baik moril.amaupun
c.cid.id materi yang telah diberikan.
.ac.c.id

jej.a
e
n
u
n
.
u
b
idgiigliilib.
d
/
/
:
/
thtp
hHarapan
ttp:/ penulis semoga

jej.a
e
n
u
n
.
u
b
idgiigliilib.
d
/
/
:
/
skripsi
manfaat
tp:/memberikan
hthtp
tini

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
bagi
dan
hthpembaca
ttp

h

memberikan informasi serta pengetahuan baru bagi khasanah Kedokteran Gigi. Amin.

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne Jember, Februari il2011
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
neej.
xii ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

h

Penulis

idgiigliilib.
/:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
Halaman
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
HALAMAN
………………………………………………….....
il
idgigil i
idgigJUDUL
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
iii
HALAMAN
PERSEMBAHAN.………………………………………...

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

HALAMAN MOTTO……………………………………………………

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

RINGKASAN…………………………………………………………….

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

DAFTAR TABEL ………………………………………………………..

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

DAFTAR ISI

iv

ca.cid.id …………………………………………..
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
v
j
j
j
HALAMAN PERNYATAAN
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ili
idgigPEMBIMBING
idgigili
idgigilivi
HALAMAN
……………………………………………
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
vii
HALAMAN
PENGESAHAN……………………………………………
viii

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
x
PRAKATA ……………………………………………………………….
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
l
gigil
idgigixiii
idISI……………………………………………………………...
idgigil
DAFTAR
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt GAMBAR …………………………………………………….
hhtt
xvi
DAFTAR

Fase Gigi Geligi Pergantian…..…………………………...

h

5

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ej. Pergantian Pertama …………………………...
2.1.1.
nej.
nej.
nFase
.bu.n
.b5u.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
2.1.2.
Fase
inter-pergantian………………………………..
9
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
2.1.3. Fase pergantian kedua……………………………....

h

4

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
2.1 Tujuan e
Penelitian…………………………………………...
4
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
l
1.4igiMaanfaat
Penelitian………………………………………...
idgigil 4
idgigil
d gi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hh2.tt TINJAUAN PUSTAKA………………………………………....
BAB
5
2.1

h

xvii

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
xviii
DAFTAR LAMPIRAN…………………………………………………..
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili 1
idgigili
idgigili
BAB 1.://PENDAHULUAN
………………………………………………
d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp1.1 Latar Belakang……………………………………………...
1
1.2 Rumusan Masalah…………………………………………..

h

h

10

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

d.id
d
ca.cid.id
aj.ca.ci……………………………………………....
aj.ca.ci .id
2.2 LeewayeSpace
11 ej.a
.
.
j
j
.
e
n e
nej
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
iibli.bu.un Model………………………………………....
i
i
l
l
i
i
2.3igilDiskrepansi
i
i
13
idgigil
idgigil
dig
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt 2.4 Berbagai Metode untuk
hhMemprediksi
tt
Ukuran Kaninus h
dan
htt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
neej.
xiii ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgiigliilib.
/:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

Premolar yang Belum Erupsi………………………..

14

ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
ej
nej
nSpace……………………………………................
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Leeway
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil17
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt 2.6 Penggunaan Metode Sitepu
hhtt untuk Memprediksi Besar hhtt
d.id
.id.id Moyers untuk Memprediksi
2.5 Penggunaan
acModel
ac.iBesar

h

Leeway Space……………………………………………...

19
id.id
id.id
.
.
c
c
ca.cid.id
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
2.7 Hipotesis
………………………………………………….
a
a
21 neej.
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.un
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
l
l
l
g
g
g
i
i
i
i
i
i
BAB 3.://METODE
PENELITIAN………………………………………
d
:p//:d
:p//:d
/dig
/dig
/dig 22
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
t
t
t
p
t
t
t
hht 3.1 Jenis Penelitian…………………………………………….
hht
hht
22

h

3.2 Pendekatan Penelitian……………………………………..

22
d
d.id
d.id
i
i
.
.
c
c
aj.ca.ci .id
aj.aTempat
aj.ac
c
.
.
.
j
j
j
3.3 Waktu
dan
Penelitian……………………………
22
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
il
idgigil22
idgig3.3.1.
idgigil
Waktu Penelitian………………………………........
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
3.3.2. Tempat Penelitian……………………………...........
22

h

3.4 Populasi Penelitian………………………………………...

22
id.id
id.id
.
.
ca.cid.id
c
c
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
3.5 Sampel
e
e
22uneej.
ej.
nej.
nPenelitian………………………………………….
.b.un
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
l
l
l
g
g
g
i
i
i
i
i
i
3.5.1.
Cara
Pemilihan
Sampel…………………………......
g
g
g
d
d
d
22
i
i
i
:// /d
:// /d
:// /d
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/Sampel……………………...hthtp
ttp:/ 3.5.2. Pembagian Kelompok
24

h

3.6 Identifikasi Variabel Sampel……………………………...

24
.cid.id
.cid.id
ca.cid.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
jej.a bebas………………………………………
a
.
.
e
e
3.6.1. neVariable
24unnej
nej
.b.u
.bu.n
.bu.un
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
l
l
l
g
g
g
i
i
i
i
i
i
://d/dig 24
://d/dig
://d/dig3.6.2. Variable terikat……………………………………...
hthtp
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/
ttp:/ 3.6.3. Variable terkendali………………………………….
24

h

3.7 Definisi Operasional Penelitian…………………………...

24
id.id
id.id
.
.
c
ca.cid.id
c
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
j. Penelitian………………………………...
3.8 Alatudan
25
nej.
nej.
neBahan
.b.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
ili
idgig3.8.1.
idgigil25
idgigili
Alat penelitian………………………………………
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
3.8.2. Bahan penelitian…………………………………….
25

h

3.9 Prosedur Penelitian……………………………..................
d
d

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

26
.ci .id
.ci .id
c
ca.cid.id
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
3.9.1.
model studi……………………………....
26
ej
nej
nej
nPersiapan
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
il
idgig3.9.2.
idgigil26
idgmesiodistal
igil
Metode pengukuran:lebar
gigi…………
//:d
//:d
:p//:d
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhttp
hhttp

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
neej.
xiv ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgiigliilib.
/:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

d
did
d
3.9.2.1.
pengukuran lebar mesiodistal
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .Metode
aj.ca.ci .id keempat
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
gigi
insisivuslib.u.n
permanen
rahang
u
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
b
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
bawah………………………………………
/
/
/
p
p
p
t
t
t
26
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
/:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
/
p

3.9.2.2. Metode pengukuran leeway space…………..

26

27
ca.cid.id
a
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
ej.
nData………………………………………….........
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
3.10ilAnalisis
i
i
i
27
l
l
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
28
hthttp 3.11 Alur Penelitian……………………………………………..
hthttp
hthttp
3.9.3.

dd