Pokok-Pokok Pemikiran: Pembaruan Agraria dalam Pengelolaan Sumberdaya Alam dan Lingkungan Hidup

I);I~:IIFIF;tporan stat 11s lir~yl,z~iiy:lnIiidup Indoncsi;~rahun 2004 din! :12:1k:111 1c1-dapnt I O iwc.
k c r t ~ s a k i ~si1rn4~er(Ia!
n
:iImn cIa11 ! i n g h ~ ~ r ~y:81>g
g a ~ p~ e r l ~d ~ilili:~l l ~ i e l ~ y i l ~kcai1~11111yi1
ga~
\r:~~i;b
\crii;tLi~~inr~~!!!iI~;i\\ i~ii&;ill, !:I~~II: l ' c ~ ~ c c n i ; i r i ~~(I;~I~;I
i
~lt111K N L I S ~,At~ITIOS~~I'.
~ ~
li~mhtrtirli:111(Ian I'crrc.crn;~~.anAir.. I,urusnk:un dnii l'encsm;lt.;in I't.:ih!ii111
(>It!i i ~ i d ~ ~ q !L
r i .C ~ ~ ~II~I~;III.
~ I Y~I;III
~ I I
:]kt i lit;!> nzrnah 1;myy;t.
c~~KI\;~,;~IF
di

I'crul~ahnnihl irn [ILIIII~ Cii11.i Lonrlisi rial-~ital tt.i:i;t~l i h;irct~;~

ildii~l!;I tf'ek I-uiiialr k;lc.;r !:uI~.
hel.lel>ihail ~ l:IIitnokI21 hirrni. \c.l,;iyai ;iki bat r c l - g a n s s i ~a~ ~1,onipohici
!
gn\-!l:lx I * ~ I I T ~ ; Ih~ I; ~ ~ ; i

Kcrucaknn lapisau IW~III re~:jndi akihnt hcrbngai hkror ;11;1111 clan k e h e r i ~ d ; ~ :Il;llla~i
i~~
I'czt~cnk Chon (DPO). Kc~.usak;~n
Inpisan w o n yang s c t i u s tut-utamn tei:iatli rli :it;l.; t>cllu:i
Antal-lika. dilni~rinIt1hrtng yalig tel-hciittrk padn tatit~riI 000 llicncapai 50 !;FIL
krn? dan
r~icnil~gI;;~t
qornpni ?O Iiln.? p a d i ~tal7t1ii ?OOQ. Penipisnn I;~pisiuloi.on di :ltitx 14 il;!: ;~llkutir t~
i~tnl-:Imcncnp;~i :O'Y;. sscdnngk;in tli t i iln!lali Eropa 11i111\r, i In! nil 1nin11y;i Ilclrhi \ ; ~ ri~~l!;l~-:l
dan 30%.

r\

L c t ~ ~ ~ t ~a~i ll i terr~s
n n ~ncningk;~r.rel-rltamn unrllk Ilchufuh:ln T-II~IF

~;~II;:s;I,'~~~~IccsI~~.
pcl.tnni:!n. dan indsittri. sci rill9 derlgar~pcrtnml~aharrj u m l : ~ l pcnduduk
~
~!snpesnzti! ;l I;lj 11
PUIIFIJ:~III~III~~T~
(Ii h ~ ' r F x ~ y*cL'~oI..
:~i
Mt'11i11'i~t
ncparlemen K i ~ n p ~ . : ti ~
l kn c l v ~ z t ~ l ~air
a nc:~pai112.775 i u ~ : i m ' dati prc+!cl,ki I\C~\IILI~IAIII;II~~ITI '0211
riic~~c;~p;ii
127.707 ,~LI[;I t11 '.
Pengplrlcli~l;l~~
Illlt:>li (I i 1111IU q i r ~ i y i ~1;111 wadill\ XCI*I:I ~ > ~ ' I I ~ ~ L I I I ~ ~I;~II;III
II
~ l (I;ic-~-;lli
i
tangLapa11 a i l
I U - ~ I I )s;l~ig;~t r n e m p c n ~ n r i ~ l ikc4crscdin:tn

i
ail-. Sc-lain it^^
Z~er[;~rnhnhn\?:~
j i 1 1 7 ila11 penduduh dnn kcgiatnn pcmhangi~liar~
telah meniri~kntl\:111 tcknnan
acrliadnp Ial~nrn. p e r ~ ~ h a l ~ IILI~:III
: i ~ i ~neniadi hudid;l>a Ilon kchurallal~. xcr-ta Il:~ii!;l hn! a
~ l r l n n ~r.:ti\;r.
~ . Jali sit11
h i l i l ~ ~ gtclaF1
.
r l ~ ~ ~ ~ i ; ~Id>i ckvi ~
l ~LiI I ' ~ ~Jc~ti1;1nlpuan
I I F ~ ~ ~ ~ tannti
i ~ nLt I rucn!,cl.ap
~
ci:ln men! i l r i l ~ aa~ill hi~.iali.ball
rncnini bill k;ltl IJ:II!~ ir p;ltla \ant l ~ i u * i l n
11 i!iali. I'cl!l;inla~~nnpad3 s;l;~t rnusinl k e ~ n n ~tcr11;ld;lp
~u

77 t t a d ~ ~ ITC\;II.
lr
\ ; I I ~ ~ ~ ;1111
I I 1;111
A~*LISILI\
200.3 mc.ni~ni~ihh;~ii
hahiva 2.3 wadilh dalnln kondisi LC1*i11s. 38 \J,atlul, LI;II;IITI
Lolidihi hntvah nol-~naldill1 Ii;ln?a I I \v;~clisk yi;~
yang kebcrad;~i~n
airn>.;~dalan~Lontliki
~ ~ n ~ + t il3;lhkar~
ial.
dnlaln tilli~ln2002. I'ulatt Sn~va. C3ali. clan Vilsa '8 cngyl-cn~r n c r l ~ r ~ l ri l r ~ i
ctclihi~:tir setlesnl- I .; F 1niE>;1~In'
{ I J L ~ / I . ~ ? I ~ T L , ) ~ /

5enlcntar.a i to pc~izctii;i~.r-l~i
: ~ i rI ~ I C ~ I I ~j~1kil11
~
l \ e c r ~ i d c r u t ~ ~11ic11

~ ; ~ ni n y k a ~j :ILI:_~JI:I hill:^^ h:ili
)lIcli f i ~ a si~~ilirstri.
p c r t ; ~ ~ i i : tdari
~ ~ . i + ~ ~ r t:~n;:p.
l ~ i ~ I i PLII~II .I:II a ~ ~ i r n ~ l i I.:~II~!,
~ i l ~ i11~1
~ k ~i c ~ + t i ~ ~ s g i
il;ilam l\;ici~x pc~ict.~iinr-nn
a i r olch i t i d ~ ~rxi tvans 111c11c;rlwiS7 pcr\en. Si1I;i11
1 1 l i~nI>:~li
~II~LIS~T-i
>
I I ~ L - I I L C I ~ ~ I - ~ail+ ~t111g;ii adaIz111 I ~IIIII;II~
~ C S ~I > i ( j i ~il~iI:1l.il
.
I:ri 11 1111I
I'cnc.c.rr~;t~.n~~
~la1.ilimhah cjolncsri'l, tcl-pnntnt~di i;ull!!rti hcs;~~.. ni1~1 .;i~mh~r-penct-lri:~r !; I ~ F I I ~ kl ~i t i l l l l l i I C I II;I\I i
Lcl~craclaany;~
antara lain h~ianpaiipahl-ih, horcl. l - i ~ l n asakit.

l ~ key iatnrl p c r t ; i n i l ~ ; i ~ i ~ ; ~ ~ ~ .
kcpintan kel~urnnan dsh. Kcgi:~!n~~-lcc~!i:~tan
tcr-schur 5chagninn I~ucar ~ n c . ~ n h ~ ~ : ~ ~ ~ t r
I irnlxi1111~;ike la111seh i n g p tnc~tg;ihihath ; ~ ~t ci r h c i ~ ~ t a n i i n ~:I\ i ~Inti
~ !t dari tlc~.t~;igai
ha11;tn ki mia hasi 1 l ~ i ~ ; i i i y !';;111y
i ~ ~ IIIC'~II~~;I~R~~~:III
bagi biota laill di11111~;11ii1\i:i.
I

lJaerah psisir dnn Ia11t !nil y I\t.lniisnknn dan pericelnarann! a Ichili liliyyi acla l;111 h:i\+;ITIH
inrl~~.;tri.k;li\;rxalt pcl;tll~lli;~n.dan k:lttasan ivisata.

r:

Kolldisi s ~ t l n h c lday3 IILII;II~ d i IntPoriesia saat irli s ~ ~ t l ; ~p;ld:~
li
lil?yl,at !i~rig s311g;11
inun~kliaivntirli;ln. I 1;11 i 1 1 i dit itnjukan c-lcnpn semnkin tcrdc,y.adilsi~~ysI1~ l t n ntla11.I;lhan
di I~idniicsi;i J ;1n9 cl isehnt~kruialzh semnhin mcrqjalclnr~>

:I l?rnl,tclc pcriyclt~ndupa~i
La! LI
cl;in p c ~ ~ c l > n rl~i :! ~~(illl: ;\ l ~ i ~plyi I e p a . ~ f~~i1 1 1 ~II~I~:~II
s i ri~ciii;~tIi~IIII:?~I
IIOII
I~LII~II.
ICII~:I~;II "iL I ~ ~ I
kcgi;~tnrl pc1lchi111::;ln l ~ i ~ r aliar
j i dnn lichnknt-nu I~u!arn d m I;1P1;111 > : L I I ~. i i ~ y i i ~ ~ i c r n l ~ i ~ i i ~
tcr-jodirr! n licr~~s:tk:in Ii~ltnn dan la11;ln semnkin ccp;~t d e i ~ y n sknln !ring l u x .
I Iepnr2cnlcn Kcli utanan riie~~geniu
kakarl lajir ht.ivi~s:ik:~riItu~arlrncr~capai 1.6
2 illt;il
Iick~nrpcrtaliiln. Bah Aan pi hnk Fo14cst Watch Indancsia t: 2Vl) ~nemperkir;tkan I;!iu
Lcl-l~.;;tL;!n liz~t;rr~lehih besar lagi ~;nn~pni
tlaln!il 1lih~111
200 1 ~ a i ~ i p 2003
ai
IIJCIIC';I~I:~~
4. I

, j l r t ; ~ 11vLtnl- 11.is I;I~IUIT. t !;!I ilii tc~:i:idi :ilk il7:11 iid>ir?> pl-nktclc pcnebangnn 1i;lr. Ach;tk;rrarl
I 1111aii
clan lahan. Icinahn! a upn! a pcncg:~kanhi~I\l~rn.
pellye1 ~lndupandiui pcl-nm\lalltar~.

Tlanh ISunin r e l n l ~~liempcl-kirnknn pntla tatit1112005 b ~ n i \ ~ ~i IlI ( R I I ii;l1i11.;111~.c.~l.rl:illdi
Surnntcl-n akan hilan 9. ~cdanpknri(ti Kalimrt~ltandipel-kivakan ekari Ili I;ITI~ ~I;I~,I~;III~III
20 I O. Akihat r i i c r ~ i r ~ ~ak alaiu
~ r ~kcrtlsaknn
~
11uz:in tersebur. sna~ i r ~ i I;~II;III
is Ji
Intloncria mcncnpni -1.; jutn Iwktar dnri total k c ~ c l i ~ ~ - tluas
~ l ~ ha tn~ t i ~( n170..;5 ji~l:.iI ~ ~ l i ~ ; + l - )
311: ~ c I - s c J ~ ; ~ Iii1111pil.
~
i l i ~ L111*11I)
' I 11iiIo1ic~ii1.
s ~ p c ri t~ l Saiva.
i

Ral i. N L I ~1Lc~lgyii~.;~.
I
3ch;yi:in
S I I : ~ : ~T . I I ~ I I Koritlisi
I
kcl-11s:lhan hutan any palin ti hrit i \ tcr:i;~cli w l > i ~ y i n r ~
l3esa1- (1 i IPLIILILI f a \ \ a. LCT-LIG~
ha11 l ~ l i a t~cir i ~ t a ~ a~ hi ai l ~ ; ~I>~I-I;IITI~J:II~~:III
i
: I I I ~I i i l : ~ l , t~>p;i!
scrrlakiri I w s tl:111 c ~ ~ Il Ii It I I I ~d~i ~
r ~ l ~ i ~ t ~ i l hcnitwli.
itasi

Dner;ll~ :Illinn St~rlgai( D A S ) mcl-upnkan kesa~ualickoxi\tcrin tliqni~rin,j;~u~clI ~ i ~ i udan
p
li~~;:h~~n~!;~rin!
;I 't~c.~.iiitcrah\iscca1.a dir~aiei
k d;in tcrd;tp;i~ s;ilirly Letel-gnntungan
( i r ~ r i ~ ~ - ( l i ; l r t ~ ~;1111;11'

r r I i :1~ ~ L
~ ~o il )l ~ p o ~ ~ e n - k o m p o~
~~
i eci ilLISLIII~:
i!
;l, Kcl-l~qnLantJi liirrn~-il- sern ua
dacl-nl~nlir-:III \t~n!!iti ( I 5 ) wdah ~ncncnpait a l ~ i ~rnc11g1,linir
l>
nr il.k;in
I d \

K C l ~ ~ ~ < ; I)!\%
~Liir~