Bab-12-masyarakat-madani
BAB 12
MASYARAKAT MADANI
!
" " #
$ "
" %
& $
$ $ ' $ $
( )
( (
$ $ " "
"
& )
" " !
" " "
" " $ *
" '
$ + %
"
" (
% ,
- . $
) ' )'
" $ '
'
- ( .# /)01 $
'
(2)
2 $
" "
( 3
( )( #
% '
4
$ "
$ ' %
' " ) "
5
" 3
& " $ '
"
, " (
2 '
' %
3
$
( 6 "
' 7 " "
" '
" )
8
9 ' " $ :
; " + $
" * ! '
< ' 1/)=> & : < '
(3)
"
' "
) 7 &%5
/00 " '
7 ? ( ( % 8
; " 7
% - , ,
& % - ,
"
" "
2
-. ,
" ' '
) -% "
% ++/ ; 3 , ' +.
? 3 ,22 -% =.
& ' ( , , $
% , ,
" 3
" 3
& * 2
' , ' ; ' @
9 ' ) . @ )
& " "
2 7
@ ) .
2 ) .
7
2
$
-(
(4)
( * !
* ! 2 4 " ( "
(
% #
% "
' "
, " '
( 3
$ " 3 ' "
& " '
' (
7 ' " )
"
0 4 2
& '
&
A & 0111 $ " )
7 "
> 4
)
" $ "
' )' $ 4
( $
3 3
( (
3
% $ (
$ "
(5)
& ( #
$ (
3
0 $
(
> &$ $
' $ &
= 4 $
' $
) " " " "
/
+ $ " (
2 ( '
#
& # &
' ! 7, - , %
! $
! ( 2- % ,5 -4
( ! ; &! &
0
2 #
7?
? )
,
' 2 5
- ,
-5
(6)
2 C
9 2 & $ , $ 2 5 & 2 $
)
! (
" (
$ "
,
"
' )' $
" " $
"
( ,
'
* " ' '
'
)
( " $
- 7 5 '
' )
( & - ' )
' # '
3 ) 3 )
$ ' '
3
? ( '
# %
0 4
> 4 " '
" = 2
% ( '
(7)
" #$ $ ! (
)
" ' 4 (
'
&
& ) #
<
,
" '
& "
(
$ ' &
(
, '
-) '
4 ' " "
(8)
WACANA MASYARAKAT MADANI
(
CIVIL-SOCIETY
)
:
RELEVANSI UNTUK KASUS INDONESIA
##
%
2 $ "
$
) ; 4 2
,
@ 4 4
: 3 - < $
"
.1) - D
D - &' D
D
$ 1) ' )'
(
&' # >=/) 1 ,
)) " 8 ))
( 8 # 1=)>> & '
(
2 "
)) )) ' E E 7
$
)
( ) ( %
) ( ))
)) ' 1)
2 (
& $ > 5 = & "
) " )"
" ( '
" ' )
( " ))
" B (
" )) " % &
4 2 "
" " '
( (
( - /
% ( 2 0
, ' 3 $ '
(9)
' F
& $ ' $ ! '
$ '
' " & " % "
$ 7
) " &
.
' "
2 .
7 - /# )>
, $
( 3
$ ' , '
)
) @ 4 4
, : 3 - < $
$
( 3
9 % $ %
)
3 3
& % 0# #
! " #
& ' "
) '
#>0
% )
(
;4 & '
8 @ $ / # G
" @ #0=1 )0 "
" " #
3 C
(10)
%
C
"
B ( 3 C
" " % < '
( ( @ '
$ ) "
" )
7 ' )
" ( ) @
' $
$ " ) "
-/ & " '
( " @
" ; +
' .
2 '
7 % 8 9 8 4 - @ & 4
, ,
" " ( - ( (
7 - '
2 - '
3
)) " '
)) ' $
3 & "
3 ' "
, - ' 3 '
9 < % $ % 0# )
2
-5 * # 0 #
-' '
(11)
' " "
-( % (
2 - E E
7
-- 2 - " 9
-&
$ D D ' ' D
(
$ $ $ $
% (
)) '
)) ( "
9 " )
B " (
' F
% D' 3 ' D D ' ' DF
& )
3 )
) )
' " ) " ( F &
$ $ " $ DF 8 @ $ /
- '
$ 3 " " '
) 7 ) @
4 4 $
3
, $
" - $ '
9 $ 3
$ "
'
"
@ 4 4 ,
9 . & /C " ; + ( 3
(12)
" % & 4
" (
$ @ 4 4 4 " '
'
" ))
3 '
- $
' 3
3 ' 2
" $
%
5 * #0= # G
%
"
' @ 4
4 . ) 1
& '
-& $ 1) '
(
8 ' 8 0 $ )
' $ 3
$ $ ! '
2 $ '
#
, $ ' "
- '
$ $
? ))
,= , , , , '
" , ,
, , ' ,&,2 , & " , " 2
' ))
"
' '
)
( "
" )
(13)
"
$ )
5 ' $
7
) #
"
$ " " 7 (
"
$ ' " '
)
@ 4 4
" '
" " )
5 ' "
" ( "
@ 4 4 " $ '
$ " $
" " )" " ' "
) $ "
"
3 '
3 $ ' " )
'
8 3
)
@ 4 4 4 "
% (
" # ' (
" 3
' F ; 3
'
$ ' ( )
% )
7 (
"
) )
' $ "
' ' (
5 ' " " (
(14)
4 " 3 $ '
( (
" E E
E E % )
' $ " 7
( "
" " "
2 ( 3
' ' "
( ) (
7 ' " '
' "
& ))
' )
$ (
) ))
" $ &
' )) " < $ , ))
' " )
" ' $
# # ! '
& $ ' "
, 2 @
"
" 7 %
) "
E E 2 ' "
( ( "
& , '
2 4 (
# 0+.) >11
)
" " " )
(15)
" @ 4
4 ' &
& )
' 3 %
& $ " %
2 7
, '
" % " * - / 2
' "
$ ' ' )'
( " ' (
: 3
' , &
2 - $
' '
3
8
"
3 - $
- # 0)= ) $
$ @ 4 4
% " " ))
)) )
' " F
! 2
(B
, $
9 $ E " ! E
( (
&
() ( , (
& " = " 2 ' /# =)=1
(16)
) ' 3
$ "
( 3 2
"
' & ?, & " ? ,
"
3 ' ( )
'
$ ' $ '
'
, (
" "
) %
'
)
) "
% ))" &'
)
)) '
? 3
" " %
(17)
"( ) * (
2 ' 3 & ' ( ) #
? 3 /
2 % ( * * H ' # < ( & %
& ? 3 0
@ & 7 E< 3 & ' E & ) +
H 5 < # < A '
8 ; ' ' , - ) ! . ! - ( , 3 # 4
, 3 & ? 3 ,
8 ' 5 @ $ 2 E4 , I ( < 3 & ' E /
H + 7 > /
8 8 ' ) + , ) & 7 $ : # 4 8 , 0
@ E4 ' ( 2 E 9 % - * 0 ) ,
< # < ? 3 ,
- 9 % * 0 ) , < # < ? 3
,
- @ E ' ' # 4 ( 5 E
/ H + 7 0 /
- %& " * 9 # ,>@& /
- & , ) ) 0 )! 7 #
? 3 ( ! ,
9 4 E< , 4 # ' , ' (
' * @ @ E ( H 0+ 7 0
9 % % $ * ( ) < # 4 4
, 0
$ & E< ' & ( ; < ' ' E
( H 0 >
& ( E< 3 & ' E 9 % - * 0 )
, < # < ? 3 ,
; ; E, , $ 4 "
4 E / ( " 7 + +
&' , < E ' * 5 3 (E & )
+ H 5 < # < A '
& " ( . " 9 # ( =
& % J< 3 & ' %( < # 8 ! % * K
/ H + 7 /
5 * ' ) ! - * !I( # 2 2 '
5 , 9 E 4 ( % ; # , @ '
(18)
Tata Pemerintahan dan Masyarakat Madani:
Beberapa Pemikiran Dasar
! "
# #
$ " " % & ' ( ) ! )
( " " (
"
* * ( +
,
( - "
%
!
- " " "
( .
" "
*
+ , "
*
"
. ( " (
(19)
(
" !
- &
" * (
/
( ( .
& " (
-! (
"
! 0 "
" - "
.
" * *
1 (
" "
* * * *
2 3
+ ,
2 3
1 * *
1 (
. "
(20)
- (
( % "
" "
*
. * * 4 "
*
" +
," 5 "
(
* (
"
" "
" (
(
( * * *
! (
+ ,
( (
5
"
* &
*
* - ( "
" * !
" 2 3
* ! (
(21)
" 6 2 " 3 "
( " " " " "
"
) # 7
7
( 7
8 + , " "
! " "
5 &" " "
. *
.
* * " *
(
" 1
" " * * *
1 (
" ) "
.
( ( .
" ( (
(22)
PERAN
CIVIL SOCIETY
(MASYARAKAT MADANI)
DALAM TATA PEMERINTAHAN
&
# $
' $
( & ' '
( '
" & '
' ,
" '
3
"
( * ,
" "
"
$ "
2 "
$ "
" ( "
"
" " "
'
' " "
' J K
" "
"
" " "
" " ,
"
(23)
, )
$ "
( "
"
"
" " ' " '
' 7 2
' " "
2 " '
,
'
$ "
- "
' 7
$ "
$ "
( '
( (
& " ) '
$ ( )(
( ) "
8 ' ( (
(
' "
$ $ 3
7
$ $ 7 )
(24)
(
& $ " " " '
$ 2
$
( ( 2
$
$
" 2
(
; " 3
" "
( 2
) 2
2 ' (
) &
, $
' ' '
' "
,
# " $
0 ( 2
) 4
' 3 "
( )
)
& " $ +1) "
3 3 '
" , & $
" , '
$
" $
2 )
, " '
" ( /1) '
/11L " L ' '
" $ )
(25)
& " /1) " ' ,
, ( (
3
( ( (
' ( 3 &
2
" "
2 $
" ,
( "
$ ( ) (
" '
( ,
"
' "
J ! K "
J K (
& (
J ' K " (
) " "
" " '
" 2
" "
' , '
( ( (
" &
"
$ " &
" J ! K
$
" J K (
" ,
'
(26)
( " "
M N
(
1 , '
"
& ! 2 ,; ( ' ( (
' ,;
)
$ (
" 4
' ( (
$ ( )
" " (
( " (
- ,; " ,
) "
$ " 4 ,;
$ ,;
& $
,; $ (
3 " , ,;
(
& ' ,;
? )? 7 +=
, ) $ ,;
' ,;
'
,; " ( , "
( (
? ) ? 7 +=
$ " ( 4
' ,; $
7 (
( " ,; "
,; " $
" '
(27)
# $ $
( , )
#
( )
" - )
(
) %! # (
, "
( )
$ )
" 8 '
'
" "
" " )
) "
3 2
, "
' '
, "
'
; ' $
# $
'
!
$ " "
$ (
" ' ' )
2 "
( #& "
(
(28)
$ )$ (
( " " " !
" $
)
" *
" '
2
$ )$
, ' 4
$
'
2
& ' #
( 0
&
#,
" (
&
" '
' "
, ( "
4
" '
2 2
( '
$ (
)
" $
"
( ' "
'
% " "
"
"
(29)
2 '
(
, '
'
'
( )(
' "
F 4 " $ ?
$ ?
"
)
" )
3
" ,
$ ( & " $
%
2 % ( * * 4 , ' !(( ' < ( &
% & ? 3 < H ' 1
& % 2 ) * , ' ? 3 , , '
7 $ 9 0
&* , J < 3 # , ' ( , )< & ' K
9 (( < % I 3 *
(30)
DEMOKRASI: Menyingkap Sumber Tiadanya Tata
Pemerintahan Yang Baik Di Indonesia
, ' ) )
) "
" " 4
& "
" , 0111
"
; $
) ' 4 "
5# 0 & #
C" ' ( ( ( C " )
( ( >
)
# 3 4 " $ "
) = '
" " 4 "
" )
)
) ( $
" )
3 9
# J
"
$ ) 3
' " ( K
( "
)
& B
$ ' $ 5# &
" $
(31)
' )
( ! ) ( ) 9 8
- ( < 3 9 $ ( "
# ) 3
C 0
! ( C >
$ J
K - ( 9
0111#= $ J "
! " !
- ( 9 0111# 0 - ( 9
$ E $ K
3 )) )
$ " $
$ ( ' )
$ - ( 9 '
9 < % $ % $
E ' '
( < %
0# I
' ( " ))
" )
)
) )) $
- ( ( 9
# $ '
' ' " " ) " "
J K
)) $ ))
' ( & $
( B
) $
- ( 9 (
3 ( ( " #' $
$ '
$ $ !
( ( $
< % )
C
$ #
(32)
( ( ) "
)01 )
& "
$ $
# , ! # .
# '
!
#J !
K # +
& " ) " $ ) + ) @
$ "
) ( )
)
) )
@ 3 $
%(
@ " ) @ 2
( )
)
) 3 "
' '
- ( 9 $ ) @ 2
% & )
$ $
) : "
- ( 9
J K - ( 9 0111# ,
J K ) )2
J- K ) )2 3
3 "
& " & " =#=1
! + ! & ! *'
#! , ! #!
% @
) . )
4 5
7
(33)
% & , ' 2
) ' " 9
(
" @ ; ! 2
! 3
" #
" ( #
) ) )
, ) ;
4 5# & )
) ' ) " 4
"
3 4
) ( "
( ) ( ' ' 7 )
$ , 0111 & "
& " % & " '
! % & $ "
- 2 % &
% & 2
,
) ) "
' )
) 3 )
' )
2 )
) "
) " "
) ' "
- . / $ # 0 )
!
$ ' E $ K % &
2 J $ K $ ' "
" 2 " '
" '
(34)
"
E E E $ E4 5 & 0
2 - ( 9 $ )
) J $ KF 2
" $ '
%
J$ K " ' J K "
J K
$ ' ) J K J K
" $ ( )) )
)) $ ,
% $ '
) " %
2 ( '
,
# ! !
### ; ' ' ' % =+# /
, " J $ K % I
4 '6 3 J K )
( ' ' $ 4 '6 3
E E
J K J K#
) " %
! - !
# )
6 ! %
! 6 # )
4 '6 3 = #==
%& - "
J $ K ) E $ K
J K 4 '6 3 J E
- " ' )' 3 $
J ) )
K - /#> $ '
) '
, % & ) $
) ' '
@ J $ K
9 & J K " "
4 '6 3 1 " "
E E
J K
(35)
)/ ! 011 % J K ( )
( 6 7 ' $
7
" J K )
$ $
7 " $ ) '
"
& $ )
) "
" ! 2
! 2 J K "
* '
? ? = (
" ) 7 '
" " "
J K
" - 2
( 1 ! & ' 0 + 0
*
" " $
) &
"
7 "
9 &' J K &' +/ : J " K ..
'
, J $ K "
J K
" ! 2 ))J K ))
) ' >1)
"
" )
' ) " 2
" $ ) &
" " J K ' 7 "
J K " )
(36)
'
) %
4 '6 3
)
$
" )
() ( ( J K )
" ) (
# )
" '
4 " " "
( $ # 0
> 3 ' =
3 "
# #' % ( #
& ( ) (
) ) "
"
' " &
) " "
, '
" )
" "
; '
' #
7 $ )
" J, K
) ,
) 4 5 3 )
) $ " )
'
(37)
) ' ' )'
) '
) ,
' " )
) '
2 ) ) )
$
" ) " (
$
) ,
' " "
4
" ' '
'
" )
"
" , "
)
(1)
( ( ) "
)01 )
& "
$ $
# , ! # .
# '
!
#J !
K # +
& " ) " $ ) + ) @
$ "
) ( )
)
) )
@ 3 $
%(
@ " ) @ 2
( )
)
) 3 "
' '
- ( 9 $ ) @ 2
% & )
$ $
) : "
- ( 9
J K - ( 9 0111# ,
J K ) )2
J- K ) )2 3
3 "
& " & " =#=1
! + ! & ! *'
#! , ! #!
% @
) . )
4 5
7
(2)
% & , ' 2
) ' " 9
(
" @ ; ! 2
! 3
" #
" ( #
)
) )
, ) ;
4 5# &
)
) ' ) " 4
"
3 4
) ( "
( ) ( ' ' 7 )
$ , 0111 & "
& " % & "
'
! % & $ "
- 2 % &
% & 2
,
) ) "
' )
) 3 )
' )
2 )
) "
) " "
) ' "
- . / $ # 0 )
!
$ ' E $ K % &
2 J $ K $ ' "
" 2 " '
" '
" & "
()( ( $ '
(3)
"
E E E $ E4 5 & 0
2 - ( 9 $ )
) J $ KF 2
" $ '
%
J$ K " ' J K "
J K
$ ' ) J K J K
" $ ( )) )
)) $ ,
% $ '
) " %
2 ( '
,
# ! !
### ; ' ' ' %
=+# /
, " J $ K % I
4 '6 3 J K )
( ' ' $ 4 '6 3
E E
J K J K#
) " %
! - !
# )
6 ! %
! 6 # )
4 '6 3 = #==
%& - "
J $ K ) E $ K
J K 4 '6 3 J E
- " ' )' 3 $
J ) )
K - /#> $ '
) '
, % & ) $
) ' '
@ J $ K
9 & J K " "
4 '6 3 1 " "
E E
J K
(4)
)/ ! 011 % J K ( )
( 6 7 ' $
7
" J K )
$ $
7 " $ ) '
"
& $ )
) "
" ! 2
! 2 J K "
* '
? ? = (
" ) 7 '
" " "
J K
" - 2
( 1 ! & ' 0 + 0
*
" "
$
) &
"
7 "
9 &' J K &' +/
: J " K ..
'
, J $ K "
J K
" ! 2 ))J K ))
) ' >1)
"
" )
' ) " 2
" $ ) &
" " J K ' 7 "
J K " )
(5)
'
) %
4 '6 3
)
$
" )
() ( ( J K )
" ) (
# )
" '
4 " " "
( $ # 0
> 3 ' =
3 "
# #' % ( #
& ( ) (
) ) "
"
' " &
) " "
, '
" )
" "
; '
' #
7 $ )
" J, K
) ,
) 4 5 3 )
) $ " )
'
(6)
) ' ' )'
) '
) ,
' " )
) '
2 ) ) )
$
" ) " (
$
) ,
' " "
4
" ' '
'
" )
"
" , "
)