Tujuan Pembelajaran: Materi Ajar: Alokasi Waktu: Metode Pembelajaran: Sumber Belajar:

xliv RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN Nama Sekolah : SMA Negeri 1 Jogonalan Klaten Kelas Semester : X Sepuluh Gasal Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Aspek Keterampilan : Berbicara Alokasi Waktu : 2 X 45 menit KKM : 75 Standar Kompetensi : 1. Mampu mendengarkan dan lisan memahami wacana sastra maupun non sastra dalam berbagai ragam bahasa Jawa. Kompetensi Dasar : 1.Berdialog menggunakan parikanwangsalan. Indikator Pencapaian Kompetensi : Siswa dapat: 1. Membuat parikan dan wangsalan. 2. Berdialog menggunakan parikan dan wangsalan.

A. Tujuan Pembelajaran:

Setelah mempelajari materi ini, siswa diharapkan mampu: 1. Membuat parikan dan wangsalan. 2. Berdialog atau berbicara dengan orang lain dengan menerapkan parikan dan wangsalan dalam percakapannya.

B. Materi Ajar:

Ngetrapake Parikan lan Wangsalan Parikan Parikan tegese unen-unen kang runtut swarane mawa purwaka lan isi. Manut wandane, paraika iku bisa kaperang dadi 5, yaiku: a. Wanda 4.4 x 2, tuladha: Ngasah arit nganti landhep. Dadi murid kudu sregep. xlv b. Wanda 4.6 x 2, tuladha: Bisa nggambang ora bisa nyuling. Bisa nyawang ora bisa nyandhing. c. Wanda 4.8 x 2, tuladha: Kembang menur gandha sedhep sandhing sumur. Yen wis makmur aja lali karo sedulur. d. Wanda 8.8 x 2, tuladha: Jangan kacang jangan kara kaduk uyah kurang gula. Piwelingku mring pra mudha aja wedi ing rekasa. e. Wanda 3.5 x 2, tuladha: Timune diiris-iris. Gumune ra uwis-uwis. Wangsalan Wangsalan tegese unen-unenrumpakan kang surasane saemper cangkriman nanging batangane wis tinulis sinandhi kang diarani tebusan. Carane nggawe utawa ngarang wangsalan yaiku sing dikarang luwih dhisik perangan mburi ukara kang dadi batangane banjur ngarang perangan ngarep ukara wangsalane. Tuladha: Jenang gula lho dhik, aja lali titipanku. Jenang gula : Menika wangsalanipun. Ingkang dipunkajenganken menika jenang ingkang dipundamel saking gulagendhis inggih menika glali. Aja lali : B edhekanipun. Tembung “glali” kapendhet saking wanda ingkang kaping kalih, ing gih menika “li” ingkang wonten ing tembung “lali”.

C. Alokasi Waktu:

2 X 45 menit pembelajaran

D. Metode Pembelajaran:

Ceramah, Tanya Jawab dan Cooperative Script.

E. Sumber Belajar:

1. LKS Kresna. 2015. Klaten : CV. Sinar Mandiri 2. Poerwadarminta, W.J.S. 1939. Baoesastra Djawa. Batavia : J.B Wolter’s Uitgreves Maatscappij Groningen. xlvi 3. Nusatama Warsito, RE dkk, 1974. Pancaransari Jilid II. Yogyakarta.

F. Kegiatan Pembelajaran