S BD 1105226 Chapter3
BAB III
MÉTODEU PANALUNGTIKAN
3.1. Desain Panalungtikan
Dina ngalakukeun panalungtikan,
sagala
nu
dibutuhkeun
dina
prosés
tangtu panalungtik
panalungtikan.
kudu nataharkeun
Sangkan
panalungtikan
lumangsung sacara lancar ku kituna dina ngalakukeun panalungtikan diperlukeun
hiji desain.
Desain panalungtikan téh nya éta mangrupa gambaran ngeunaan raraga
panalungtikan. Desain panalungtikan anu digunakeun nya éta:
Bagan 3.1 Desain Panalungtikan
Identifikasi masalah
Téhnik Ngumpulkeun Data
1.
2.
3.
4.
Talaah Pustaka
Wawancara
Dokumentasi
Observasi
Téhnik Ngolah Data
Déskripsi
Kacindekan
Iksan kharis, 2015
Ajen atikan jeung semiotik dina folklor kapamalian di kecamatan subang kabupaten subang
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan.upi.edu
23
3.2. Métodeu Panalungtikan
Dina
ieu
panalungtikan,
digunakeun
métode
déskripstif
pikeun
ngadéskripsikeun aspék kapamalian di Kecamatan Subang Kabupaten Subang.
Numtukeun Sudjana (2011, kc. 52), ieu métode téh digunakeun saupama
panalungtikanna miboga udagan pikeun ngadéskripsikeun atawa ngajelaskeun
kajadian nu aya dina mangsa kiwari. Masih numutkeun Sudjana (2011, kc. 52),
ieu métode téh ngawengku sababaraha téknik di jerona, nya éta studi kasus,
survey, studi pengembangan, studi korelasi. Metode panalungtikan deskripstif
bisa ngadéskripsikeun savariabel atawa leuwih, dina hiji panalungtikan.
3.3. Téhnik Ngumpulkeun Data
Téhnik ngumpulkeun data dina ieu panalungtikan ngawengku: (1) talaah
pustaka, (2) wawancara, (3) dokumentasi, (4) observasi.
1.
Talaah Pustaka
Talaah pustaka dilakukeun ku cara nalaah buku-buku jeung literatur-
literatur lianna nu patali jeung ieu panalungtikan, utamana tiori-tiori ngeunaan
folklor jeung semiotika Pierce.
2.
Wawancara
Wawancara dilakukeun pikeun ngumpulkeun sajumlahing data nu aya di
lapangan. Tahap wawancara ieu penting dilakukeun pikeun meunangkeun data nu
mangrupa kapamalian nu sumebar di Kecamatan Subang Kabupatén Subang. Data
nu kapanggih satuluyna dianalisis jeung dikelompokeun dumasar kana tiori hasil
tina studi pustaka.
3.
Dokuméntasi
Supaya data nu kapanggih leuwih valid, panalungtik ngadokumentasikeun
kagiatan ieu panalungtikan. Salian ti éta hasil tina dokumentasi anu mangrupa foto
jeung video, bakal ngarojong kana prosés analisis data sarta ngarojong dina prakprakan nyusun laporan hasil panalungtikan.
24
4.
Observasi
Dina ieu panalungtikan, observasi dilaksanakeun pikeun niténan objék
panalungtikan, tina éta kagiatan observasi panalungtik bisa meunangkeun data nu
leuwih spesifik sarta leuwih orsinil.
3.4. Instrumén Panalungtikan
Instrumén panalungtikan nya éta alat pikeun meunangkeun data. Ieu alat
kudu dipilih dumasar jinis data nu dipikahayang. Instrumen salaku alat pikeun
ngumpulkeun data dina hakékatna nya éta pikeun ngukur variabel panalungtikan
(dina Sudjana, 2011, kc. 58).
Anu dipaké pikeun ngumpulkeun data dina ieu panalugtikan téh nya éta:
1.
Alat pangrékam, anu dipaké pikeun ngumpulkeun data lisan ngeunaan folklor
aspék kapamalian nu aya di Kecamatan Subang.
2.
Kaméra, anu dipaké dina proses panalungtikan pikeun dokumentasi. Dimana
ieu kaméra dipaké pikeun nyokot foto narasumber dina panalungtikan
3.
Kartu panalungtikan, ieu kartu eusina ngawengku idéntitas narasumber jeung
hasil panalungtikan. Conto kartu panalungtikan:
Tabél 3.1 Format Wawancara
No
Wasta
Padumukan
Umur
Pakasaban
Atikan
Narasumber
Katerangan
Tanda
tangan
Tabél 3.2 Padoman Wawancara
Titimangsa Wawancara :
No
1.
Ngaran Narasumber
:
No. Narasumber
:
Naon waé istilah pamali nu sok dipaké di ieu désa? (life cycle: ngalahirkeun,
suanatan/gusaran, kawinan, maot)
2.
Naon fungsi pamali éta téh?
3.
Keur kaayana kumaha éta pamali diucapkeunana?
25
4.
Keur saha jeung ka saha waé éta pamali téh dilarapkeun?
5.
Naon waé sangsi/akibat/balukar lamun aya nu ngareumpak pamali ?
6.
Naha pernah aya kajadian nyata lamun aya nu ngareumpak ?
7.
Kumaha sangkan teu keuna ku kapamalian ?
8.
Naha kapamalian éta téh dipaké kénéh tepi ka ayeuna ?
3.5. Téhnik Ngolah Data
Data nu geus kakumpul ngaliwatan téhnik ngumpulkeun data, satuluyna
dianalisis ngaliwatan léngkah-léngkah saperti dihandap ieu:
1.
Mariksa sarta niténan folklor aspék kapamalian nu geus dikumpulkeun.
2.
Ngadéskripsikeun sarta nganalisis folklor aspék kapamalian.
3.
Nyieun kacindekan tina folklor aspék kapamalian nu geus kapaluruh.
3.6. Sumber Data
Sumber data nya éta subjék data-data panalungtikan nu dibeunangkeun ku
panalungtik. Data dina ieu panalungtikan mangrupa kapamalian nu masih kénéh
aya sarta dipaké di masarakat Sunda (dina Arikunto, 2010, kc. 172)
Anu dijadikeun subjék dina ieu panalungtikan nya éta warga Désa
Sukamelang, Wanerja, Parung, Dangdeur, jeung Cigadung nu umurna 40 taun
kaluhur.
3.6.1 Lokasi Panalungtikan
Lokasi ieu panalungtikan nya éta di Kacamatan Subang Kabupatén Subang.
Kecamatan Subang mangrupa salah sahiji kacamatan nu aya di Kabupatén
Subang, nu dijadikeun puseur pamaréntahan. Sacara geografis, ieu lokas kaasup
kana daérah dataran rendah, kira-kira 114 M dpl. Luas wilayah Kecamatan
Subang, kira-kira 5.896,946 Ha atawa 54 Km2 , nu ngawengku:
a. sawah
: 2.922,90 ha;
b. darat
: 2.974,046 ha.
Kecamatan Subang téh ngawengku sababraha wilayah administratif, nya éta
Kelurahan Sukamelang,
Kelurahan Wanareja,
Kelurahan Parung, Kelurahan
26
Pasirkareumbi, Kalurahan Dangdeur, Kelurahan Cigadung, Kelurahan Soklat,
jeung Kelurahan Karanganyar.
Kecamatan Subang Kabupatén Subang téh diwatesanan ku sababaraha
wilayah, nya éta:
-
beulah Kulon watesna Kecamatan Dawuan;
-
beulah Wétan watesna Kecamatan Cibogo;
-
beulah Kidul watesna Kecamatan Cijambe;
-
beulah Kalér watesna Kecamatan Pagaden jeung Pagaden Barat.
Jumlah penduduk Kecamatan Subang, dumasar kana data taun 2014 kurang
leuwih aya kana 124.367 jiwa, (lalaki, 63.162 jiwa atawa 50,79% jeung awéwé
61.205 jiwa atawa 49,21%). Pakasaban nu ilahar di ieu kacamatan nya éta PNS,
pedagang , buruh, jeung tani.
Gambar 3.1 Péta Kecamatan Subang Kabupatén Subang
1.
Kelurahan Sukamelang
Kelurahan Sukamelang aya ditungtung kalér Kecamatan Subang nu tapal
wates jeung Désa Jabong, beulah kulonna tapal wates jeung Kelurahan Dangdeur,
beulah wétanna tapal wates jeung Désa Belendung, beulah kidulna tapal wates
jeung Kelurahan Karanganyar. Kelurahan Sukamelang lokasina di Jl. Pramuka.
27
Kelurahan Sukamelang miboga luas wilayah 338.005 Ha/m², nu ngawengku:
Tabél 3.3 Luas Wilayah Kelurahan Sukamelang
No.
Tempat
Luas Wilayah
1
Sawah
331.000 Ha/m²
2
Tegal/ ladang/ kebon
7.000 Ha/m²
3
Pasar
0.5 Ha/m²
4
Usaha perikanan
4 Ha/m²
5
Terminal
0.3 Ha/m²
6
Pertokoan
0.2 Ha/m²
Total Luas Wilayah
338.005 Ha/m²
Dumasar data nu aya di désa jumlah penduduk Kelurahan Sukamelang nya
éta 14.992 jalma anu ngawengku
penduduk lalaki 7.496 jalma jeung awéwé
7.496 jalma nu ngawengku penduduk dewasa 12.476 jalma jeung balita 1.498
jalma. Jumlah penduduk kabagi jadi 6.500 Kepala Keluarga.
Masarakat
Kelurahan
Sukamelang
miboga
rupa-rupa
pakasaban.
Numutkeun data sénsus penduduk yén di ieu désa aya dalapan rupaning
pakasaban nu dipilampah ku masarakatna, katitén saperti ieu di handap.
Tabél 3.4 Jumlah Penduduk Kelurahan Sukamelang
No.
Pakasaban
Jumlah Penduduk
1
Petani
1.864 jalma
2
Buruh Tani
1.578 jalma
3
Kary.swasta
899 jalma
4
Wiraswasta
1.876 jalma
5
PNS
1.555 jalma
6
TNI/Polri
750 jalma
7
Pengrajin
1.125 jalma
8
Lain-lain
5.345 jalma
Total Jumlah Penduduk
14.992 jalma
28
Ditilik tina atikana di désa Sukamelang rata-rata tingkat pendidikan formal
masarakatna
téh
lolobana
tamatan
SLTA
(Sekolah
Lanjutan
Tingkat
Atas)/sadrajat, katitén tina tingkatan ieu di handap.
Tabél 3.5 Tingkat Pendidikan Formal Kelurahan Sukamelang
No.
Tingkat Pendidikan Formal
Jumlah
1
Lulusan SD
3.685 jalma
2
Lulusan SLTP
2.143 jalma
3
Lulusan SLTA
6.342 jalma
4
Sarjana
756 jalma
Total
2.
12.926 jalma
Kelurahan Cigadung
Kelurahan Cigadung aya di tengah Kecamatan Subang nu tapal watesna
beulah kalér jeung kelurahan Sukamelang, beulah kulonna tapal wates jeung
Kelurahan Dangdeur, beulah wétanna tapal wates jeung Kelurahan Karanganyar,
beulah kidulna tapal wates jeung Kelurahan Pasirkareumbi.
Kelurahan Cigadung miboga luas wilayah 335.182 Ha/m², nu ngawengku:
Tabél 3.6 Luas Wilayah Kelurahan Cigadung
No.
Tempat
Luas Wilayah
1
Sawah
77 Ha/m²
2
Pemukiman
163,928 Ha/m²
3
Tegal/ ladang/ kebon
9,464 Ha/m²
4
Kuburan
63,672 Ha/m²
5
Pekarangan
63,72 Ha/m²
6
Taman Kota
21,119 Ha/m²
7
Perkantoran
21,119 Ha/m²
Total Luas Wilayah
335.182 Ha/m²
29
Dumasar data nu aya di désa jumlah penduduk Kelurahan Cigadung nya
éta 22.187 jalma anu ngawengku penduduk lalaki 10.431 jalma jeung awéwé
11.756. satuluyna jumlah penduduk kabagi jadi 6.223 KK jeung aya 3.750 KK
miskin. Masarakat Kelurahan Cigadung miboga rupa-rupa pakasaban. Numutkeun
data sénsus penduduk yén di ieu désa aya sapuluh rupaning pakasaban nu
dipilampah ku masarakatna, katitén saperti ieu di handap.
Tabél 3.7 Jumlah Penduduk Kelurahan Cigadung
No.
Pakasaban
Jumlah Penduduk
1
Petani
560 jalma
2
Pedagang
10.200 jalma
3
Penjahit
899 jalma
4
Pertukangan
1.876 jalma
5
PNS
1.200 jalma
6
TNI/Polri
312 jalma
7
Pengrajin
112 jalma
8
Pengusaha
1.300 jalma
9
Buruh/swasta
8.400 jalma
10
Lain-lain
500 jalma
Total Jumlah Penduduk
22.187 jalma
Ditilik tina atikana di désa Cigadung rata-rata tingkat pendidikan formal
masarakatna téh lolobana tamatan Sarjana, katitén tina tingkatan ieu di handap.
Tabél 3.8 Tingkat Pendidikan Formal Kelurahan Cigadung
No.
Tingkat Pendidikan Formal
Jumlah
1
Lulusan SD
2.088 jalma
2
Lulusan SLTP
1.042 jalma
3
Lulusan SLTA
1.088 jalma
4
Sarjana
5.131 jalma
Total
9.349 jalma
30
3.
Kelurahan Dangdeur
Kelurahan Dangdeur
aya di beulah kulon Kecamatan Subang nu tapal
watesna beulah kalér jeung kelurahan Cidahu, beulah kulonna tapal wates jeung
Kelurahan Subasari, beulah wétanna tapal wates jeung Kelurahan Cigadung,
beulah kidulna tapal wates jeung Kelurahan Parung.
Kelurahan Dangdeur miboga
luas wilayah 790.30 Ha/m², nu ngawengku:
Tabél 3.9 Luas Wilayah Kelurahan Dangdeur
No.
Tempat
Luas Wilayah
1
Sawah
325 Ha/m²
2
Pemukiman
Ha/m²
3
Tegal/ ladang/ kebon
Ha/m²
4
Kuburan
Ha/m²
5
Pekarangan
Ha/m²
6
Taman Kota
Ha/m²
7
Perkantoran
Ha/m²
Total
790.30 Ha/m²
Dumasar data nu aya di désa jumlah penduduk Kelurahan Dangdeur nya
éta 14.594 jalma anu ngawengku
penduduk lalaki 7.225 jalma jeung awéwé
7.339. Masarakat Kelurahan Dangdeur miboga rupa-rupa pakasaban. Numutkeun
data sénsus penduduk di désa aya sababaraha pakasaban nu kapanggih.
Tabél 3.10 Jumlah Penduduk Kelurahan Dangdeur
No.
Pakasaban
Jumlah Penduduk
1
Petani
1.766 jalma
2
Pedagang
193 jalma
3
PNS
449 jalma
Total Jumlah Penduduk
14.594 jalma
Ditilik tina atikana di désa Dangdeur rata-rata tingkat pendidikan formal
masarakatna téh lolobana tamatan Sarjana, katitén tina tingkatan ieu di handap.
31
Tabél 3.11 Tingkat Pendidikan Formal Kelurahan Dangdeur
No.
Tingkat Pendidikan Formal
Jumlah
1
Lulusan SD
2.088 jalma
2
Lulusan SLTP
1.042 jalma
3
Lulusan SLTA
1.088 jalma
4
Sarjana
5.131 jalma
Total
4.
9.349 jalma
Kelurahan Wanerja
Kelurahan Wanerja aya di tungtung wétan
Kecamatan Subang nu tapal
watesna beulah kalér jeung Désa Cinangsi, beulah kulonna tapal wates jeung
Kelurahan Soklat, beulah wétanna tapal wates jeung Désa Sadawarna, beulah
kidulna tapal wates jeung Désa Cikadu.
Kelurahan Wanerja miboga luas wilayah 1.864.250 Ha/m², nu ngawengku:
Tabél 3.12 Luas Wilayah Kelurahan Wanerja
No.
Tempat
Luas Wilayah
1
Sawah
214.000 Ha/m²
2
Pemukiman
158.800 Ha/m²
3
Tegal/ ladang/ kebon
436.625 Ha/m²
4
Kuburan
2.500 Ha/m²
5
Pekarangan
4.000 Ha/m²
6
Perkantoran
2.500 Ha/m²
7
Lain-lain
5.000 Ha/m²
Total
790.30 Ha/m²
Dumasar data nu aya di désa jumlah penduduk Kelurahan Wanerja nya éta
5.853 jalma anu ngawengku
penduduk lalaki 2.708 jalma jeung awéwé 3.145
satuluyna jumlah penduduk kabagi jadi 1.656 KK. Masarakat Kelurahan Wanerja
miboga rupa-rupa pakasaban. Numutkeun data sénsus penduduk yén di ieu désa
aya 12 rupaning pakasaban nu dipilampah ku masarakatna, katitén saperti ieu di
handap.
32
Tabél 3.13 Jumlah Penduduk Kelurahan Wanerja
No.
Pakasaban
Jumlah Penduduk
1
Petani
1.100 jalma
2
Buruh Tani
800 jalma
3
Pedagang
25 jalma
4
Peternak
120 jalma
5
Perikanan
2 jalma
6
Montir
6 jalma
7
Bidan
2 jalma
8
Perawat
5 jalma
9
Pembantu Rumah Tangga
50 jalma
10
TNI/Polri
3 jalma
11
Pengusaha
4 jalma
12
Buruh/swasta
280 jalma
Total Jumlah Penduduk
5.853 jalma
Ditilik tina atikana di désa Wanerja rata-rata tingkat pendidikan formal
masarakatna téh lolobana tamatan SD (Sekolah Dasar)/saderajat, katitén tina
tingkatan ieu di handap.
Tabél 3.14 Tingkat Pendidikan Formal Kelurahan Wanerja
No.
Tingkat Pendidikan Formal
Jumlah
1
Lulusan SD
260 jalma
2
Lulusan SLTP
36 jalma
3
Lulusan SLTA
36 jalma
4
Sarjana
15 jalma
Total
347 jalma
33
5.
Kelurahan Parung
Kelurahan Parung aya di tungtung kidul Kecamatan Subang nu tapal
watesna beulah kalér jeung Désa Cigadung, beulah kulonna tapal wates jeung
Kelurahan Dangdeur, beulah wétanna tapal wates jeung Désa Wanareja, beulah
kidulna tapal wates jeung Désa Tanjung Wangi.
Dumasar data nu aya di désa jumlah penduduk Kelurahan Parung nya éta
8.398 jalma anu ngawengku
penduduk lalaki 4.127 jalma jeung awéwé 4.271
satuluyna jumlah penduduk kabagi jadi 2.262 KK. Masarakat Kelurahan Parung
miboga rupa-rupa pakasaban. Numutkeun data sénsus penduduk yén di ieu désa
pakasaban nu dipilampah ku masarakatna téh nya éta pedagang, sopir, tani, jeung
ternak.
Ditilik tina atikana di désa Parung rata-rata tingkat pendidikan formal
masarakatna téh lolobana tamatan SD (Sekolah Dasar)/saderajat, katitén tina
tingkatan ieu di handap.
Tabél 3.15 Tingkat Pendidikan Formal Kelurahan Parung
No.
Tingkat Pendidikan Formal
Jumlah
1
Lulusan SD
6.427 jalma
2
Lulusan SLTP
4.300 jalma
3
Lulusan SLTA
4.220 jalma
4
Sarjana
40 jalma
Total
14.987 jalma
3.6.2 Populasi
Numutkeun Sudjana (2011, kc. 71), populasi téh teu kawatesanan, malah
aya nu teu kaitung jumlah jeung ukuranana. Ku kituna, populasi mah teu
sakabéhna bisa ditalungtik. Éta hal biasana dumasar kana teu kadugana tanaga,
waragad, sarta waktu panalungtik dina nalungtik éta populasi. Tina pedaran di
luhur, populasi dina ieu panalungtikan nya éta sakabéh kapamalian nu aya di
kelurahan nu aya di Kecamaatan Subang Kabupatén Subang.
34
3.6.3 Sampel
Pikeun
ngungkulana
pasualan
populasi
nu
teu
kaduga
éta,
dina
panaungtikan aya istilah nu disebut sampel panalungtikan. Sampel panalungtikan
téh mangrupa bagian atawa wakil tina populasi (dina Arikunto, 2010, kc. 174).
Dina ieu panalungtikan, panalungtik ngagunakeun téhnik purposive sampling, nya
éta panalungtikan anu nangtukeun unsur sampelna dumasar kana tujuan husus
nepi ka nyumponan kahayang jeung kapentingan panalungtik (dina Sudjana,
2011, kc. 73). Sampel ieu panalungtikan nya éta kapamalian nu sumebar di
Kelurahan Sukamelang, Wanerja, Parung, Dangdeur, jeung Kelurahan Cigadung.
Di Kecamatan Subang aya dalapan kelurahan. Tina dalapan kelurahan éta
téh dicokot sampel lima kelurahan. Pangna panalungtik nyokot lima kelurahan téh
ku sabab éta kelurahan nu jadi tungtung jeung puseur Kecamatan Subang.
Kelurahan Sukamelang nya éta tungtung kalérna Kecamatan Subang, Kelurahan
Parung tungtung kidul Kecamatan Subang, Kelurahan Dangdeur tungtung kulon
Kecamatan Subang, sarta Kelurahan Wanerja tungtung wétan Kecamatan Subang,
sedengkeun Kelurahan Cigadung aya di puseur Kecamatan Subang. Jadi, data
kapamalian nu aya di éta lima kelurahan téh geus ngawakilan data kapamalian nu
aya di Kecamatan Subang.
MÉTODEU PANALUNGTIKAN
3.1. Desain Panalungtikan
Dina ngalakukeun panalungtikan,
sagala
nu
dibutuhkeun
dina
prosés
tangtu panalungtik
panalungtikan.
kudu nataharkeun
Sangkan
panalungtikan
lumangsung sacara lancar ku kituna dina ngalakukeun panalungtikan diperlukeun
hiji desain.
Desain panalungtikan téh nya éta mangrupa gambaran ngeunaan raraga
panalungtikan. Desain panalungtikan anu digunakeun nya éta:
Bagan 3.1 Desain Panalungtikan
Identifikasi masalah
Téhnik Ngumpulkeun Data
1.
2.
3.
4.
Talaah Pustaka
Wawancara
Dokumentasi
Observasi
Téhnik Ngolah Data
Déskripsi
Kacindekan
Iksan kharis, 2015
Ajen atikan jeung semiotik dina folklor kapamalian di kecamatan subang kabupaten subang
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan.upi.edu
23
3.2. Métodeu Panalungtikan
Dina
ieu
panalungtikan,
digunakeun
métode
déskripstif
pikeun
ngadéskripsikeun aspék kapamalian di Kecamatan Subang Kabupaten Subang.
Numtukeun Sudjana (2011, kc. 52), ieu métode téh digunakeun saupama
panalungtikanna miboga udagan pikeun ngadéskripsikeun atawa ngajelaskeun
kajadian nu aya dina mangsa kiwari. Masih numutkeun Sudjana (2011, kc. 52),
ieu métode téh ngawengku sababaraha téknik di jerona, nya éta studi kasus,
survey, studi pengembangan, studi korelasi. Metode panalungtikan deskripstif
bisa ngadéskripsikeun savariabel atawa leuwih, dina hiji panalungtikan.
3.3. Téhnik Ngumpulkeun Data
Téhnik ngumpulkeun data dina ieu panalungtikan ngawengku: (1) talaah
pustaka, (2) wawancara, (3) dokumentasi, (4) observasi.
1.
Talaah Pustaka
Talaah pustaka dilakukeun ku cara nalaah buku-buku jeung literatur-
literatur lianna nu patali jeung ieu panalungtikan, utamana tiori-tiori ngeunaan
folklor jeung semiotika Pierce.
2.
Wawancara
Wawancara dilakukeun pikeun ngumpulkeun sajumlahing data nu aya di
lapangan. Tahap wawancara ieu penting dilakukeun pikeun meunangkeun data nu
mangrupa kapamalian nu sumebar di Kecamatan Subang Kabupatén Subang. Data
nu kapanggih satuluyna dianalisis jeung dikelompokeun dumasar kana tiori hasil
tina studi pustaka.
3.
Dokuméntasi
Supaya data nu kapanggih leuwih valid, panalungtik ngadokumentasikeun
kagiatan ieu panalungtikan. Salian ti éta hasil tina dokumentasi anu mangrupa foto
jeung video, bakal ngarojong kana prosés analisis data sarta ngarojong dina prakprakan nyusun laporan hasil panalungtikan.
24
4.
Observasi
Dina ieu panalungtikan, observasi dilaksanakeun pikeun niténan objék
panalungtikan, tina éta kagiatan observasi panalungtik bisa meunangkeun data nu
leuwih spesifik sarta leuwih orsinil.
3.4. Instrumén Panalungtikan
Instrumén panalungtikan nya éta alat pikeun meunangkeun data. Ieu alat
kudu dipilih dumasar jinis data nu dipikahayang. Instrumen salaku alat pikeun
ngumpulkeun data dina hakékatna nya éta pikeun ngukur variabel panalungtikan
(dina Sudjana, 2011, kc. 58).
Anu dipaké pikeun ngumpulkeun data dina ieu panalugtikan téh nya éta:
1.
Alat pangrékam, anu dipaké pikeun ngumpulkeun data lisan ngeunaan folklor
aspék kapamalian nu aya di Kecamatan Subang.
2.
Kaméra, anu dipaké dina proses panalungtikan pikeun dokumentasi. Dimana
ieu kaméra dipaké pikeun nyokot foto narasumber dina panalungtikan
3.
Kartu panalungtikan, ieu kartu eusina ngawengku idéntitas narasumber jeung
hasil panalungtikan. Conto kartu panalungtikan:
Tabél 3.1 Format Wawancara
No
Wasta
Padumukan
Umur
Pakasaban
Atikan
Narasumber
Katerangan
Tanda
tangan
Tabél 3.2 Padoman Wawancara
Titimangsa Wawancara :
No
1.
Ngaran Narasumber
:
No. Narasumber
:
Naon waé istilah pamali nu sok dipaké di ieu désa? (life cycle: ngalahirkeun,
suanatan/gusaran, kawinan, maot)
2.
Naon fungsi pamali éta téh?
3.
Keur kaayana kumaha éta pamali diucapkeunana?
25
4.
Keur saha jeung ka saha waé éta pamali téh dilarapkeun?
5.
Naon waé sangsi/akibat/balukar lamun aya nu ngareumpak pamali ?
6.
Naha pernah aya kajadian nyata lamun aya nu ngareumpak ?
7.
Kumaha sangkan teu keuna ku kapamalian ?
8.
Naha kapamalian éta téh dipaké kénéh tepi ka ayeuna ?
3.5. Téhnik Ngolah Data
Data nu geus kakumpul ngaliwatan téhnik ngumpulkeun data, satuluyna
dianalisis ngaliwatan léngkah-léngkah saperti dihandap ieu:
1.
Mariksa sarta niténan folklor aspék kapamalian nu geus dikumpulkeun.
2.
Ngadéskripsikeun sarta nganalisis folklor aspék kapamalian.
3.
Nyieun kacindekan tina folklor aspék kapamalian nu geus kapaluruh.
3.6. Sumber Data
Sumber data nya éta subjék data-data panalungtikan nu dibeunangkeun ku
panalungtik. Data dina ieu panalungtikan mangrupa kapamalian nu masih kénéh
aya sarta dipaké di masarakat Sunda (dina Arikunto, 2010, kc. 172)
Anu dijadikeun subjék dina ieu panalungtikan nya éta warga Désa
Sukamelang, Wanerja, Parung, Dangdeur, jeung Cigadung nu umurna 40 taun
kaluhur.
3.6.1 Lokasi Panalungtikan
Lokasi ieu panalungtikan nya éta di Kacamatan Subang Kabupatén Subang.
Kecamatan Subang mangrupa salah sahiji kacamatan nu aya di Kabupatén
Subang, nu dijadikeun puseur pamaréntahan. Sacara geografis, ieu lokas kaasup
kana daérah dataran rendah, kira-kira 114 M dpl. Luas wilayah Kecamatan
Subang, kira-kira 5.896,946 Ha atawa 54 Km2 , nu ngawengku:
a. sawah
: 2.922,90 ha;
b. darat
: 2.974,046 ha.
Kecamatan Subang téh ngawengku sababraha wilayah administratif, nya éta
Kelurahan Sukamelang,
Kelurahan Wanareja,
Kelurahan Parung, Kelurahan
26
Pasirkareumbi, Kalurahan Dangdeur, Kelurahan Cigadung, Kelurahan Soklat,
jeung Kelurahan Karanganyar.
Kecamatan Subang Kabupatén Subang téh diwatesanan ku sababaraha
wilayah, nya éta:
-
beulah Kulon watesna Kecamatan Dawuan;
-
beulah Wétan watesna Kecamatan Cibogo;
-
beulah Kidul watesna Kecamatan Cijambe;
-
beulah Kalér watesna Kecamatan Pagaden jeung Pagaden Barat.
Jumlah penduduk Kecamatan Subang, dumasar kana data taun 2014 kurang
leuwih aya kana 124.367 jiwa, (lalaki, 63.162 jiwa atawa 50,79% jeung awéwé
61.205 jiwa atawa 49,21%). Pakasaban nu ilahar di ieu kacamatan nya éta PNS,
pedagang , buruh, jeung tani.
Gambar 3.1 Péta Kecamatan Subang Kabupatén Subang
1.
Kelurahan Sukamelang
Kelurahan Sukamelang aya ditungtung kalér Kecamatan Subang nu tapal
wates jeung Désa Jabong, beulah kulonna tapal wates jeung Kelurahan Dangdeur,
beulah wétanna tapal wates jeung Désa Belendung, beulah kidulna tapal wates
jeung Kelurahan Karanganyar. Kelurahan Sukamelang lokasina di Jl. Pramuka.
27
Kelurahan Sukamelang miboga luas wilayah 338.005 Ha/m², nu ngawengku:
Tabél 3.3 Luas Wilayah Kelurahan Sukamelang
No.
Tempat
Luas Wilayah
1
Sawah
331.000 Ha/m²
2
Tegal/ ladang/ kebon
7.000 Ha/m²
3
Pasar
0.5 Ha/m²
4
Usaha perikanan
4 Ha/m²
5
Terminal
0.3 Ha/m²
6
Pertokoan
0.2 Ha/m²
Total Luas Wilayah
338.005 Ha/m²
Dumasar data nu aya di désa jumlah penduduk Kelurahan Sukamelang nya
éta 14.992 jalma anu ngawengku
penduduk lalaki 7.496 jalma jeung awéwé
7.496 jalma nu ngawengku penduduk dewasa 12.476 jalma jeung balita 1.498
jalma. Jumlah penduduk kabagi jadi 6.500 Kepala Keluarga.
Masarakat
Kelurahan
Sukamelang
miboga
rupa-rupa
pakasaban.
Numutkeun data sénsus penduduk yén di ieu désa aya dalapan rupaning
pakasaban nu dipilampah ku masarakatna, katitén saperti ieu di handap.
Tabél 3.4 Jumlah Penduduk Kelurahan Sukamelang
No.
Pakasaban
Jumlah Penduduk
1
Petani
1.864 jalma
2
Buruh Tani
1.578 jalma
3
Kary.swasta
899 jalma
4
Wiraswasta
1.876 jalma
5
PNS
1.555 jalma
6
TNI/Polri
750 jalma
7
Pengrajin
1.125 jalma
8
Lain-lain
5.345 jalma
Total Jumlah Penduduk
14.992 jalma
28
Ditilik tina atikana di désa Sukamelang rata-rata tingkat pendidikan formal
masarakatna
téh
lolobana
tamatan
SLTA
(Sekolah
Lanjutan
Tingkat
Atas)/sadrajat, katitén tina tingkatan ieu di handap.
Tabél 3.5 Tingkat Pendidikan Formal Kelurahan Sukamelang
No.
Tingkat Pendidikan Formal
Jumlah
1
Lulusan SD
3.685 jalma
2
Lulusan SLTP
2.143 jalma
3
Lulusan SLTA
6.342 jalma
4
Sarjana
756 jalma
Total
2.
12.926 jalma
Kelurahan Cigadung
Kelurahan Cigadung aya di tengah Kecamatan Subang nu tapal watesna
beulah kalér jeung kelurahan Sukamelang, beulah kulonna tapal wates jeung
Kelurahan Dangdeur, beulah wétanna tapal wates jeung Kelurahan Karanganyar,
beulah kidulna tapal wates jeung Kelurahan Pasirkareumbi.
Kelurahan Cigadung miboga luas wilayah 335.182 Ha/m², nu ngawengku:
Tabél 3.6 Luas Wilayah Kelurahan Cigadung
No.
Tempat
Luas Wilayah
1
Sawah
77 Ha/m²
2
Pemukiman
163,928 Ha/m²
3
Tegal/ ladang/ kebon
9,464 Ha/m²
4
Kuburan
63,672 Ha/m²
5
Pekarangan
63,72 Ha/m²
6
Taman Kota
21,119 Ha/m²
7
Perkantoran
21,119 Ha/m²
Total Luas Wilayah
335.182 Ha/m²
29
Dumasar data nu aya di désa jumlah penduduk Kelurahan Cigadung nya
éta 22.187 jalma anu ngawengku penduduk lalaki 10.431 jalma jeung awéwé
11.756. satuluyna jumlah penduduk kabagi jadi 6.223 KK jeung aya 3.750 KK
miskin. Masarakat Kelurahan Cigadung miboga rupa-rupa pakasaban. Numutkeun
data sénsus penduduk yén di ieu désa aya sapuluh rupaning pakasaban nu
dipilampah ku masarakatna, katitén saperti ieu di handap.
Tabél 3.7 Jumlah Penduduk Kelurahan Cigadung
No.
Pakasaban
Jumlah Penduduk
1
Petani
560 jalma
2
Pedagang
10.200 jalma
3
Penjahit
899 jalma
4
Pertukangan
1.876 jalma
5
PNS
1.200 jalma
6
TNI/Polri
312 jalma
7
Pengrajin
112 jalma
8
Pengusaha
1.300 jalma
9
Buruh/swasta
8.400 jalma
10
Lain-lain
500 jalma
Total Jumlah Penduduk
22.187 jalma
Ditilik tina atikana di désa Cigadung rata-rata tingkat pendidikan formal
masarakatna téh lolobana tamatan Sarjana, katitén tina tingkatan ieu di handap.
Tabél 3.8 Tingkat Pendidikan Formal Kelurahan Cigadung
No.
Tingkat Pendidikan Formal
Jumlah
1
Lulusan SD
2.088 jalma
2
Lulusan SLTP
1.042 jalma
3
Lulusan SLTA
1.088 jalma
4
Sarjana
5.131 jalma
Total
9.349 jalma
30
3.
Kelurahan Dangdeur
Kelurahan Dangdeur
aya di beulah kulon Kecamatan Subang nu tapal
watesna beulah kalér jeung kelurahan Cidahu, beulah kulonna tapal wates jeung
Kelurahan Subasari, beulah wétanna tapal wates jeung Kelurahan Cigadung,
beulah kidulna tapal wates jeung Kelurahan Parung.
Kelurahan Dangdeur miboga
luas wilayah 790.30 Ha/m², nu ngawengku:
Tabél 3.9 Luas Wilayah Kelurahan Dangdeur
No.
Tempat
Luas Wilayah
1
Sawah
325 Ha/m²
2
Pemukiman
Ha/m²
3
Tegal/ ladang/ kebon
Ha/m²
4
Kuburan
Ha/m²
5
Pekarangan
Ha/m²
6
Taman Kota
Ha/m²
7
Perkantoran
Ha/m²
Total
790.30 Ha/m²
Dumasar data nu aya di désa jumlah penduduk Kelurahan Dangdeur nya
éta 14.594 jalma anu ngawengku
penduduk lalaki 7.225 jalma jeung awéwé
7.339. Masarakat Kelurahan Dangdeur miboga rupa-rupa pakasaban. Numutkeun
data sénsus penduduk di désa aya sababaraha pakasaban nu kapanggih.
Tabél 3.10 Jumlah Penduduk Kelurahan Dangdeur
No.
Pakasaban
Jumlah Penduduk
1
Petani
1.766 jalma
2
Pedagang
193 jalma
3
PNS
449 jalma
Total Jumlah Penduduk
14.594 jalma
Ditilik tina atikana di désa Dangdeur rata-rata tingkat pendidikan formal
masarakatna téh lolobana tamatan Sarjana, katitén tina tingkatan ieu di handap.
31
Tabél 3.11 Tingkat Pendidikan Formal Kelurahan Dangdeur
No.
Tingkat Pendidikan Formal
Jumlah
1
Lulusan SD
2.088 jalma
2
Lulusan SLTP
1.042 jalma
3
Lulusan SLTA
1.088 jalma
4
Sarjana
5.131 jalma
Total
4.
9.349 jalma
Kelurahan Wanerja
Kelurahan Wanerja aya di tungtung wétan
Kecamatan Subang nu tapal
watesna beulah kalér jeung Désa Cinangsi, beulah kulonna tapal wates jeung
Kelurahan Soklat, beulah wétanna tapal wates jeung Désa Sadawarna, beulah
kidulna tapal wates jeung Désa Cikadu.
Kelurahan Wanerja miboga luas wilayah 1.864.250 Ha/m², nu ngawengku:
Tabél 3.12 Luas Wilayah Kelurahan Wanerja
No.
Tempat
Luas Wilayah
1
Sawah
214.000 Ha/m²
2
Pemukiman
158.800 Ha/m²
3
Tegal/ ladang/ kebon
436.625 Ha/m²
4
Kuburan
2.500 Ha/m²
5
Pekarangan
4.000 Ha/m²
6
Perkantoran
2.500 Ha/m²
7
Lain-lain
5.000 Ha/m²
Total
790.30 Ha/m²
Dumasar data nu aya di désa jumlah penduduk Kelurahan Wanerja nya éta
5.853 jalma anu ngawengku
penduduk lalaki 2.708 jalma jeung awéwé 3.145
satuluyna jumlah penduduk kabagi jadi 1.656 KK. Masarakat Kelurahan Wanerja
miboga rupa-rupa pakasaban. Numutkeun data sénsus penduduk yén di ieu désa
aya 12 rupaning pakasaban nu dipilampah ku masarakatna, katitén saperti ieu di
handap.
32
Tabél 3.13 Jumlah Penduduk Kelurahan Wanerja
No.
Pakasaban
Jumlah Penduduk
1
Petani
1.100 jalma
2
Buruh Tani
800 jalma
3
Pedagang
25 jalma
4
Peternak
120 jalma
5
Perikanan
2 jalma
6
Montir
6 jalma
7
Bidan
2 jalma
8
Perawat
5 jalma
9
Pembantu Rumah Tangga
50 jalma
10
TNI/Polri
3 jalma
11
Pengusaha
4 jalma
12
Buruh/swasta
280 jalma
Total Jumlah Penduduk
5.853 jalma
Ditilik tina atikana di désa Wanerja rata-rata tingkat pendidikan formal
masarakatna téh lolobana tamatan SD (Sekolah Dasar)/saderajat, katitén tina
tingkatan ieu di handap.
Tabél 3.14 Tingkat Pendidikan Formal Kelurahan Wanerja
No.
Tingkat Pendidikan Formal
Jumlah
1
Lulusan SD
260 jalma
2
Lulusan SLTP
36 jalma
3
Lulusan SLTA
36 jalma
4
Sarjana
15 jalma
Total
347 jalma
33
5.
Kelurahan Parung
Kelurahan Parung aya di tungtung kidul Kecamatan Subang nu tapal
watesna beulah kalér jeung Désa Cigadung, beulah kulonna tapal wates jeung
Kelurahan Dangdeur, beulah wétanna tapal wates jeung Désa Wanareja, beulah
kidulna tapal wates jeung Désa Tanjung Wangi.
Dumasar data nu aya di désa jumlah penduduk Kelurahan Parung nya éta
8.398 jalma anu ngawengku
penduduk lalaki 4.127 jalma jeung awéwé 4.271
satuluyna jumlah penduduk kabagi jadi 2.262 KK. Masarakat Kelurahan Parung
miboga rupa-rupa pakasaban. Numutkeun data sénsus penduduk yén di ieu désa
pakasaban nu dipilampah ku masarakatna téh nya éta pedagang, sopir, tani, jeung
ternak.
Ditilik tina atikana di désa Parung rata-rata tingkat pendidikan formal
masarakatna téh lolobana tamatan SD (Sekolah Dasar)/saderajat, katitén tina
tingkatan ieu di handap.
Tabél 3.15 Tingkat Pendidikan Formal Kelurahan Parung
No.
Tingkat Pendidikan Formal
Jumlah
1
Lulusan SD
6.427 jalma
2
Lulusan SLTP
4.300 jalma
3
Lulusan SLTA
4.220 jalma
4
Sarjana
40 jalma
Total
14.987 jalma
3.6.2 Populasi
Numutkeun Sudjana (2011, kc. 71), populasi téh teu kawatesanan, malah
aya nu teu kaitung jumlah jeung ukuranana. Ku kituna, populasi mah teu
sakabéhna bisa ditalungtik. Éta hal biasana dumasar kana teu kadugana tanaga,
waragad, sarta waktu panalungtik dina nalungtik éta populasi. Tina pedaran di
luhur, populasi dina ieu panalungtikan nya éta sakabéh kapamalian nu aya di
kelurahan nu aya di Kecamaatan Subang Kabupatén Subang.
34
3.6.3 Sampel
Pikeun
ngungkulana
pasualan
populasi
nu
teu
kaduga
éta,
dina
panaungtikan aya istilah nu disebut sampel panalungtikan. Sampel panalungtikan
téh mangrupa bagian atawa wakil tina populasi (dina Arikunto, 2010, kc. 174).
Dina ieu panalungtikan, panalungtik ngagunakeun téhnik purposive sampling, nya
éta panalungtikan anu nangtukeun unsur sampelna dumasar kana tujuan husus
nepi ka nyumponan kahayang jeung kapentingan panalungtik (dina Sudjana,
2011, kc. 73). Sampel ieu panalungtikan nya éta kapamalian nu sumebar di
Kelurahan Sukamelang, Wanerja, Parung, Dangdeur, jeung Kelurahan Cigadung.
Di Kecamatan Subang aya dalapan kelurahan. Tina dalapan kelurahan éta
téh dicokot sampel lima kelurahan. Pangna panalungtik nyokot lima kelurahan téh
ku sabab éta kelurahan nu jadi tungtung jeung puseur Kecamatan Subang.
Kelurahan Sukamelang nya éta tungtung kalérna Kecamatan Subang, Kelurahan
Parung tungtung kidul Kecamatan Subang, Kelurahan Dangdeur tungtung kulon
Kecamatan Subang, sarta Kelurahan Wanerja tungtung wétan Kecamatan Subang,
sedengkeun Kelurahan Cigadung aya di puseur Kecamatan Subang. Jadi, data
kapamalian nu aya di éta lima kelurahan téh geus ngawakilan data kapamalian nu
aya di Kecamatan Subang.