Lampiran I : PETA LOKASI PENELITIAN

  Lampiran I : PETA LOKASI PENELITIAN

  Lampiran II : TRANSKRIP TEKS NASKAH UPACARA MELENGKAN

  (A.R Hakim Aman Pinan)

  [1]Reje,,, kami si geh ni tose sarakopat lime jema.[2] Pertama selapis menentong ari reje,[3] kemuduk nari oya ara tose,[4] tikik ejed niet angan kasad.[5] Gelah bang ku sawahen tikikmi,[6] kati muperseh terang, kami si geh ni ari si opat.[7]Reje,,, ejed niet angan kasad ni mulo tose, ari berakah male kin tuah, kemana male bunge bang mujadi uwah, oya empue si mumetihe.[8] Enta kune oya ke turah kite syukuri urum – urum.[9]Reje,,, buet ni tose gere nguk gantung tunung patah titi. Buet ni si ara ni jema, deleni pake, nge turun temurun tane temane ari pudahami.[10] Reje begi peri sine, gelap ngenaken terang, kuyu keras ke turah berpenamong, edet berujud, fiil berupe semi bertubuh. [11]Langkahni singuk i perin, ike kite ulaken ku edette, beramat-amaten kite kusi nge munge, kene si tetuen te, [12]berturun caram berjule emas kin edet si katan unyuk kata oleh te.Reje,,, gelah kami tenumpitmi bang ku tenumpiten si king si katan kuning nge betimang, ke si perin putih keta nge bebilang. [13]Reje ujud baru berubah, mukim mera mupinah,[14] mata ni mera musapur terang, bagi kite ni heme, merawe mutaluk iden, merawe mulupen lale. [15]Enta kune reje kenge melengkan seperti murum- murum ke si selput lepas inarun, [16] ke si konot nguk kite jengkal, ke si naru nguk kite setai, ke si kul kase kite dokopi. [17]Reje,,, ini mana nama hujutte, kami nahen ku kite F 300,-gelah selese ikekesi rejengku pedih.

  Jawaban Sarakopat Pihak Perempuan (Inen mayak)

  [18]Reje,,, gelah kubelesen bang pora keranante.[19] Tebang tose bebeles, ceding betunes beta kata oleh te.[20] Kemana si perin empuni edet munyawahni kesah halus, kona bang turah ulu ni edet menerime. [21]Reje,,, langkah nari reje gip ilen kite nge pertama, pintu nge beruke, alas nge pedenang. [22]Ke si perin angan kasad ejed niet, kati enti gantung tunung patah titi oya asal kene kata olehte nge beta kin edette. [23]Ke amatte turah mutubuh, penganne turah murasa, [24] engon sareh panang nyata, kuringe mupegaruten, item mutoran mangan. [25]Reje,,,kuyu keras berpenampung, edet berujud fiil berupe semi bertubuh, ke sikatan kuning nge betimang, [26] si putih nge bebilang, gere lebih gere kurang si agih – agih he we.

  [27]Reje,,, selapis lagu peri sine, tose kami nimi we si mutang ku ari reje. Enta kune oya pe urum pakat jeroh genap bise, utang ke turah bejelas, ido turah betungu. [28]Ra tun, ra, ara akal ara becara. Ke nge tumung peden urum becara, bewene nguk i lagu. [29]Sarami enti kite lupen, buge enti muhali urum museli, mutungku urum mu tingki, pulang kadang lamg mi lo, gere kite tiro, begi si katan langkah rejeki, [30] petemun urum mut, kadang enta sana kase si mulintang semawah kami ku reje. [31]Reje, semantum silep seberlep lale, jerohen ling te mu tali ulang, kati ke tingkis ulak ku bide, sesaat ulak ku dene, [32] kadang pulang palis tulah, mumulo kadang mupuren, mutuker kadang mutakir, tingkis kadang mantut, [33] ke benang gasut ulaken ku langen, anak ongot ulaken ku inee, pinang ulaken ku tampuk, belo ulaken ku rudang, pucuk ulaken ku mayang. [34]Ku bedalil ku bulet ni pakat tirus ni genap, selapis ,mi mien kene awan anane, nerah ku langkah urum ku pebintangen, [35] nge i dede mah, enta ter empat belas rebulen arap ni tose sinte ni kite luahi. [36]Reje,,,oya mulo naru konote si nguk kami sawahen ku kite, [37] dang dang sawah kin hat hinge kedah so korong bang atente, pues nge semangate.

  [38]Segele puji ku tuhente Allah SWT. Selawat urum salam ku nabinte Muhammad SAW. [39]Reje..., aku si becerakni ari dowa sempenani perang mupangkal kerje musukut, nge kamul ralik juwelen, [40] wali porak urum wali sejuk, wali kancing, cabang nge murai cabang, ranting munangon ranting, [41] biak gip urum jarak, biak dekat si nguk iperin rempak nge lagu re, susun bilang belo, gere ne ara si taring maring. [42]Reje...,risik urum kono mokotdi nge araye, ari entah turun ku muyang, ari muyang turun ku datu, [43] ari datu menurun ku awan, ari awan renyel ku ama, ari ama baru ku kite. Si ngut i perin, nge mucap ku atu mulabang ku papan. [44]Reje...,

  ari awalni buwet si katan serah merah, selangkan ara kene uren-uren edet opat ganyil lime genap, [45] tali si opat beluh tulu taring sara, si keruh kin inum si jernih kin pembasuh, beta kata olehte, munurung edett kati sah kerje mengerje jemen pudaha. [46]Reje..., lahir uah hate jantung rasa, musesuk utangte opat perkara si katan sinte opat, [47] pemulo i turun manen, keduwe i khatanan, ketige i serahen ku guru, [48] keopat waruse i wajipen ringenne beberet. [49]Reje..., wan kemuduk ni lo ni, kin ciconi manuk kelik ni kalang, ari bulet pakat tirus ni genap ngele kami denangen alasse, [50] ngele kami cecep mangase belo si menon pituye. [51]Reje...,berseseren kite ku hamal nume nipi jege, kire gere musiyer, [52] gere muhali, gere mupolok urum muliki, [53] gere mutungku gere mutingki, gere bolonen gere museldi. Putihe gere pucet, itemme gere mukilet, konotte gere mujingket, naruye gere melewas. [54] Si nguk kite perin mampat urum belangi. Insya Allah buge betami kase akhlak urum budi. [55]Reje...,kin syarat yakin tene kuwet, syarat denem tene muninget, kami nahen ku tenumpit ni reje beras padi tungket imen, [56] pinang berserudang, kapur kacu bunge lawang, konyel ari uten oya peserinenne, [57] iyiringi sara rilah ringit tene idung bertetunung tali puter tige. [58]Reje..., kuur semangat kami jurahen sara mungkur uten wih muneter si gere mera kering, [59] lopah tejem si musembiluye kati i eles reje kin pangir mutuju, buge putih zet, pulih sipet, pulih nyawa pulih tubuh, pulih anggota pitu, [60] ike si bise gelah tawarmi, ike si mugah gelah magihmi, sejuk peruntungne gelah mudah rejekiye. [61]Rje..., kite manat pitnah uwin/ipakni, iyejer marahi, kati enti kase we remalan begerdak, [62] mujurah enti munyintak, becerak enti sergak, boh gelah lagu santan mulimak ibibire, [63] tikel bebungei delahe. [64]Oyawa tose singuk ku nahen ku sarak opat: Reje si musuket sipet, [65] Imem mu perlu sunet petuwe musidik sasat, [66] Rakyat genap mupakat. Reje mu banta, Imem mulebe, [67] Petuwe musekolat, Rakyat mulu. [68] Lebih kurang ku Tuhen ku tiro ampun, ku sudere ku tiro ma’af. Wabillahi taufil wal hidayah Wassalamu’alaikum wr.wb.”

  3. Melengkan Mah Bai (Mengantar Pengantin Laki-laki Kerumah Perempuan) : Pihak laki-laki (Aman mayak) [69]Reje... ku tatangen jejaringku sepuluh ku tuah bahgie payung pelongohku”.

  [70]Reje... aku becerak ni ari si opat, malum kire kite . [71]Reje... kena nge sawah belonte sara resek pinang te sara semir wan batil isi dirie kite olehte” [72]Reje... kena nge mangas kite tersara cepahen, bagi kire belo, nge kite rasai kin munge, [73] si katan pinang nge kite rasai kin idee, ike kapurpe nge kite cecep kin apake, ike konyel nge kite rasai kin kelatte, bunge lawang kacu nge kite rasai kin lemak urum jinge, [74] kemuduk nari oya si perin bako, nge kite rasai kin mabukke”. [75]Reje... mien kami si geh ni, muiringen naru, mutenamunen kul pora”. [76]Ara kedahso opat lime ari kekanak”. [77] “enta kune kekanakni ari porakni rayohe meradi nemah kakak urum kekekke, betawe mien urum malupe, [78] meradi nemah gabuk dirie, selapismi ari si tetue nipe, [79] meradi nemah urumnuruhni taluk idenne”. [80]“pertama kami tiro ampun ku TUHEN urum ku NABI, [81] kemuduknoya kami tiro maaf ku tuah bahgiente”. [82]“Rejengku pedih”. “ kami si beceraknipe beta we, [83] bengi delah gere betulen, ipon gere berbilide, [84] bibir gere berdeku, mera we baris atas bubun ku tuyuh , baris tuyuh ibubun ku atas si mulo ipurenen, [85] begi ujud baru berubah mukim mupinah”. Reje...oyape lagu peri sine, [86] salam semahni kami, kami tiro maaf ku ari reje”. [87]Reje...sene bubak sene bube, berakah ijoyah sene itelege, kemana urum dowa sempenante, [88] urum ijinni empuwe, berakah tose berubah, sene tose bebunge”. [89]Reje... ari buletni pakat, tirusni genap, kemana sawah kami ku batang ruang, [90] tete gergelte, ngunuli alas pedenang, [91] kuning ijo ilang, si katan lintem bola, leladu, sisik nege jejepas, [92] ulip-ulipen, bingkeni keben, awahni ili si bekemang kapase rejengku pedih”. [93]“Reje, .... cerakte terang perinte selese, ujungte muasal angin te muusul, [94] perbuette muasaliyah”. [95]” Enta kune dalame beta, mera we edet ni kite pipet, resam ni kite gelah paham, [96] aturni udah di bele, enta kune reje dalame beta, [97] gelahmi bang urum-urum kite ningetne”. [98]“Mateni gajah i padang sari bulen, ukum ni anak ikaki reje”. [99]“kite gere mubantah hakim agung munumpang bale, kuyu keras berpenampong, [100] edet

  berujud, fiil berupe, semi bertubuh”. [101“ Reje Langkahni singuk i perin, ike kite ulaken ku edette, beramat-amaten kite kusi nge munge, [102] kene si tetuen te, berturun caram berjule emas kin edet si katan unyuk kata oleh te. [103]Reje,,, gelah kami tenumpitmi bang ku tenumpiten si king si katan kuning nge betimang, [104] ke si perin putih keta nge bebilang. [105]Reje ujud baru berubah, mukim mera mupinah, mata ni mera musapur terang, [106] bagi kite ni heme, [107] merawe mutaluk iden, merawe mulupen lale. [108]Enta kune reje kenge melengkan seperti murum- murum ke si selput lepas inarun, ke si konot nguk kite jengkal, [109] ke si naru nguk kite setai, ke si kul kase kite dokopi. [110]Reje,,, ini mana nama hujutte, kami nahen ku kite F 300, [111]-gelah selese ikekesi rejengku pedih.

  Jawaban Pihak Perempuan (Inen mayak)

  [112]Reje... gelah kami belesen bang pora kin keranante”. “selangkan ara kene pake, [113] tebangni bebeles, cedingni bertunes”. [114]Reje... kami si menerime nipe, singuk iperin disne we kite, ari si opat”. [115] Kene kata oleh te, uten gere penah museruk, peraturan gere salah, kite we udahdi silep”. [116]Lagu kedah katan te, edet te turah iyamat enti luwah, [117] betawe resampe enti sawah tempier, peraturen wajib iperalai, edet si kite amat turah ipejamuri”. [118]Reje...fikik mi kite tamahen , kamipe meniro ampun ku tuhan urum ku nabi, [119] kemuduk noya kami tiro maaf ku tenamunen si mubegie”. [120]Reje... sebenarre mera we segele muubah, [121] beta we mukimpe mupinah, lagu peri ni reje ne”. [122]Reje... ejed urum, niet urum seizinni empuwe, kelam si sara kelemni, rempak kite bilang ere, [123] susun kite bilang belo, reriyah kite rerige, enta kune galakte, [124] enti muselpak, arok te enti mupolok”. [125]“sana si sawahni reje, konotte gere ne sifet, naruwe gere ne si terai, kulle gere ne si dokopi”. [126] Pues nge atese nerimee. [127]Reje...wali ukum wali nikah, wali ni anak jemaa tuee, wali ni reta empuwe”. [128]Reje...singuk kite pemetih te,. Edet ni berseseran ukum musifet ujud. Ukum munukum musifet kalam, [129] edet mengenal ukum mubeza”. [130]“kin si perin sinte, warus wajib ringen beberat, mokot olok nge arae, ari entah turun ku muyang, [131] ari muyang turun ku datu, ari datu turun ku awan, ari awan metuh ku ama, [132] ari ama le baru sawah ku kite “.

  [133]Reje... katae turah kite penieti, kubure kite entongi, [134] sawahen doante kati temas kin tonne”. [135]Reje...buet sikite tetah ni, sara ijadin rowa, ini sunnah ni nabinte”. [136]Reje... ari perang mupangkal kerje musukut, alas pedenang, kite pertama, [137] si katan mangas wan batil, [138] rokok wan cerpa, kemana oyape nge penanti”.alhamdulillah sene bubak sene bubo, [139] berakah ijoyah sene itelege, akhirre bebuah iyumah pitu ruang”. [140]Reje... murip ikanung edet mate ikanung bumi oyale kati becerak gere nguk bubak, [141]berperi gere nguk bubo”. [142]Reje.. berkat doante urum-urum, ke gelap terangen kati persah, [143] ke sakit itawari kati jeger. [144]“Mateni gajah ipadang sari bulen, ukumni anak ikaki reje “kite gere mubantah hakim munupang bale ku dene si benar, [145] si lagu ibuet ni si tetuente”. [146]“ Gere kite intei si katan mujorol nipe, mulumpet katak, menyemer kalang, [147] ke kuuten bercengkeh beliung, ke ku kampung pantik genuku”. [148]Reje...atuk ni reje... ehem ni kami, suke i reje, galak i kami, [149] kati buet ni musampe sahe musemperne munge”. [150]“Tikikmi kami tamahen, ke kuyu keras berpenopang, edet turah berujud, [151] fiil turah berupe”. [152]“katante terang perin te selese, si kuning nge betimang, ke si putih keta nge bebilang”. [153]“Konotte nge kite jengkal, naruwe nge kite depa, kulle nge kite dokopi, gere lebih, gere kurang, [154] nunung si agih-agih we, begi janyin te”. [155]“Sana si serahmi reje ku kami si katan taris nume kirimen, rempele nama hujud te, [156] nge kami terime urum ate putih urum dede lapang”. [157]“ Dalame beta, gelah urum-urum kite memapahie, buge gere mukunah urum muhali”. [158]Wan kata edet panah nge kite penge”. [159]I tepa enti musagi, i buli enti mutangki, turuhen dene se ikhlas – ikhlase”. [160]Iyamat enti muluwah, enti rusak, itatang enti osah metuh, i rengom enti muluwah. [161]Menengon berani rara porak, kerje berwali, utang urum ido musaksi”. [162] “reje tikikmi kami tamahen, [163] si peren nume kirimen, rempele nama hujutte, nge kami terime nge kami saksin”. [164]Itemme item manis, putihe gere pucet, konotte gere depet, naruwe gere murewat, [165]kurusse kurus mampat, gotole gotol belangi”. [166]Si nguk iperin, buet ni, lime belas urum tengah due puluh , senare opat kal, [167] sehasta due jengkal”. [168]Reje, keta seni gelah kite sawahi renyel si katan ukum. Si perin aqad nikah”.

  4. Melengkan Munenes (Mengunduh menantu) Pihak Perempuan (Inen mayak)

  [169]Nge bedetum bedil bedetong canang,terbelingen si jeroh terketika si bise, ngele murum kite sara tamunen, [170]bulette sara umut tiruste sara gelas, rempak kite bilang ere, [171]susun kite bilang belo. [172]Reje,..... kena nge mangas kite tersara cepahen, bagi kire pinang,sirihpe nge murasai. [173]Reje,... ike konyol ngele kite rasai kin kelatte, ike belo ngele kite rasai kin munge, [174] ike pinang ngele kite rasai kin idee, ike kapur ngele kite rasia kin apakke, [175] ike si bergeral bako ngele kite rasai kin mabukke. [176]Reje,... kena ujunte muasal,angin te muusul,perbuette muasaliyah. Dalamnya beta, [177] mera we edetni kite gere teringet, resamni udahdi kite gere paham, aturni udahdi bele, [178] enta kune gelah urum – urum kite meningetne. [179]Kemuduk noya, ku jurahen bang ling ku ni sara patah, peri sara kalimah. [180]Reje, .... kami payung pelengohku, serta kutatangen jejaringku si sepuluh, [181] ku tuah bahgiengku. [182]Reje, ... kami sigehni ari si opat malum kire kite, Reje nge turun temurun tane temane, [183]ari Entah melengkan ku Mayang, ari Muyang ku Datu, ari Datu ku awan, ari Awan ku Ama, [184] Ari Ama keta baru sawahku kite besiloni. [185]Sana kene ? “MURIP BETENES MATE BEDEBES“, singe mucap ku atu mulabang ku papan. [186] Selapis kire lagimi, langkahni kamini, sapur kati perseh, gelap kati terang, [187]kayu keras berpenampong, edet berujud, ukum berkalam semi bertubuh, [188] fiil berupe. [189]Reje, ...... kena ratipte musara anguk nyawante musara peluk, buetni mokotde nge arae, [190]menunung ejer pamahte,pertama kin risik, [191] ke due kin kono, ngelalu lepas urum dowa sempenate. [192]Sawah ketike si jeroh, bilangen si biseni, urum dowante si sara nge mujadi rowa, [193] si warusse nge berwajib. Itonenmi we kuton tempatte, kena nge tirus hat hingee. [194]Reje, .... Inen Mayak ni kami nahen kire ku kite, menurut edette. Inen Mayak ni kami nahen, [195] bertenemengen pumue, berjenujung uluwe, bernemen kudukke, berukir putih kuning ringokke, [196] beta we semperti pumue. [197]Si muyet are payape ara sara rowa kertek, si tangkuh ari lentikpe ara sara rowa bebuk. [198] Kuson kininne, si

  berupe mas pirak kemana ara sara canik, si berupe upuh singuk kami perin ara sara kener, [199] si katan pingen panggan kemana ara sara rowa leping. [200]Sarami ku sisun pora kukemiringte. Si mujangut ari belang kemana ara sara uki, [201]singe murasa naruni tanukke. [202]Enta kune Reje, kena tenemengni pumu ni Inen Mayak ni, jenunjung ni ulu nemenni kudukke, [203] kin nepkahe murip rerowanne, kin sedekahe ke sengkiren ulak ku Empuwe. [204]Nunung edette, bekasse nge kami jamurri, tubuhe nge kami pe nieti, gere nguk kase kin pangkale berjudi, [205] gere nguk kase kin pangkale besabung, gere nguk kase kin iseppe, [206]melengkan lagu peri sine kin nepkah rerowanne. [207]Enta gere berhat kase kadang Reje, kite ulaken mien Reje Kowan ejer marah manat petenahte. [208] Seger due ger, kadang pulang bantahen we, Rejengku pedih,sawah kesah haluste ku kite, [209] enti kase kite tulak urum serde kolak, enti kite senawat urum kayu lius. [210]Reje, .... konotte gerene kite jengkali, naruwe gerene kite setai, kulle gerene kite dokopi. [211]Inen Mayak ni kami tanganen, ikke koro mutungkelen, perau musakaten. Reje kami nahen ku tenumpitte, [212] bohikecal ni Reje 3enti muluwah , iemalen enti mupecah. Reje, nge kite engon sareh panang nyata, [213]edet mengenal Hukum mubeza, edet atan astana, hukum atan Agama, edetmenukum musifet ujud Hukum munukum musifat kalam. [214]Reje, .... kami urum Reje singuk iperin, gelahmi kite berutang budi berido kata, salahte bertegah, benarte berpapah. [215] Tingkis ulak ku bide sesat ulak ku dene, benang gasut ulaken ku elangen, [216] anak mongot ulaken ku inee, pinang ulaken ku tampuk, belo ulaken ku rudang pucuk ulaken ku seludang.

  Jawaban Sarakopat Dari Pihak laki-laki (Aman mayak)

  [217]Reje... ku belesen bang pora keranante [218]Reje... kami simaki ari katante, kami tingkupi melengkan perinte, penuh nge roh semangat, korong pedi nge rasae, jantung ate utok kepalase. [219]Reje... enta kune, beseren kite ku singe munge, munerah kite kusi ara, ike jurahmi mampate berjamut, ke perini belangie turah bersamut, beta kata oleh te. [220]Reje...llagang asal turah berlepih, awal berpemulon, akhire berpemungen. Enta kunhe reje, malumkire kite, enti kire kase kene perini si

  tetue, [221] bbuyung pekemek labu pejejem, ureng malim gati tekona. [222]Reje... salah bertegah bener berpapah, lemem beramik (bertona) pantas berulo, [223] salah kese bidik bertegah, ike nbenar bersipapahen kite. [224]Reje si lebih malum, remalan turah bertungket, peri turah berabun, [225] kati enti kase regang gere bertali, temet gere bersifet, [226] reje... kena buetni nye i yedeten, pirak turah berabun, [227] kati enti kase regang gere bertali, temet gere bersifet, reje... kena buetni nge iyedeten, [228] pirak ketumu pirak, batil, batil becerak barumutuju, beta tose buette.

  [229]Kadang kase lingni, umpamani perang i leping penebesni ramung, galang puntung penebesni kerpe. [230] Lingni tose ukum tali sara wepuncee, cerak sara we mestikee. [231]Enta kune reje, ike rues engon ku ines, tungku engon ku pelu, amta engon ku tau benyer engon ku gantang, [232] sisir engon ku awal. [233]Singuk iperin kedahso ni kami ni lelang lolo,[234] lelang ku iwih, awin mutewah jangko muleno. [235]Reje...langkah nari reje langkah bererah, langkah mutentu, nume langkah mamang, [236]nume langkah selalu. Buetni buet oya we, si suntuk buetni jema, beta kata olehte ari pudaha. [237] Lagu peri nari reje ne. Murip betenes, mute bebedes, kedaheso jurah nari reje inen mayakni ku tenumpitni kami mumanat petenah muejer marah, [238] mutenemengen kumue mujenujungen ulue, [239] munemen kudukke, mien kami tamahen muputih kuning bedenne, [240]kemana kuiringen mien urum si mujangut ari belang. [241]Reje...kami panang nyata, kami engon tures, amate mutubuh pangane murasa, [242] iengon sareh i panang nyata, beta kata olehte. [243]Reje...manat nari reje kami bejamuri,. [244] Kaami saweahen ku kite, kin ingetni ate kin isi ni tuke. [245]Reje... musarik bumi mubelah langit, ike gere menenehen, enti lagu bunge gengemen, [246]enti lagu cacar, memake denie. Muripni ikanung edet, mate ikanung bumi [247]Reje... gelah urum-urum kite mumanat petenah ne, munejer marahie kena bedenne urum-urum mude, [248] kale lelang kekiree lolo, begi mange bunge sine. [249]Reje... buge betrami, boh gelahmi memengen manat gere tungkah tangkih urum mubantah, [250] berkat doa sempenante, ke konotte kite senumi, ke tempier kite kekuti. [251] Kene si tetuente ke ku dene jeroh, i jalu entik mantuk, [252] i tegu enti museruk, ibalut enti mulapuk. [253]Reje, belo mupedih, cerak mupeti. Cerak wajib peri mestika nge bersijjurahan

  kite. [254] Si jurah nari reje kami gamut urum salak putih pumu pelangak, si tumpuk nari reje kami peralai jeroh. [255]Reje berdoa kite urum-urum, boh enti we tangkoh ari uer ipangan kule, [256] ke sitangkuh ari tarak pangaan supak. [257]Berdoa mien kite ku TUHEN, narumi umur mudahmi rejeki, gelah lagu santan mulimak kase ibibere, [258] tikel berbunge idelahi. Anak kalah oya ku iwih oya ku lah, [259] male kin ketitin tegep, kin seseren kolak [260]Anak ni mata jantung rasa male kin tudung uren payung pelongohen. Reje ke umpama ni keramil, [261] kite menantin lemakke, ike gule male kite rasai kin lungie nike upah jebel male kite rasai kin pesame, [262] ike wih inum si angoe, buge bengimi kase rongok si gerhen. [263]Reje... tose lenge, naru urum konotte oya we si lepas nkusawahen ku kite.. enta kune ling ni mumulo puren, [264] mutaring lepas mutuker takir, salam semah ni kami, gelah bersimakjarin kite, [265]bersi ijinen kati luah kite denie kati lepas kite i akhirat.

  Lampiran : III TRANSKRIP TEKS NASKAH UPACARA MELENGKAN (M. Saleh dan Baihaqi)

  perempuan)

  [1]Assalamualaikum warrahmatullahi wabarakatuh,tabi mulo kulangit si kami jujung seringkel payung, [2] maaf mulo ku bumi si kami jejak seringkel tapak. [3]Reje.. lagu peri cerak mane nge muganti ulen mebilangen lao antara kami urum kite musara pakat tumungni peden. [4]Takala rumput jarum jemarum uren reno remene, topan tomang simuk kuyu mu asal uren mu usul keta awale kami berpemulon akhire mukesudahen [5]Reje awale kede – kede ku raya rime diangi diang ku pematang sino-sino ku ladang rebe erah-erah ku lah ni belang. [6]Ara sara bunge si tengah kemang si tengah mulingang iyup-iyup kuyu seju daes bang setimang pasang mampat ipanang cacak ni rupe. [7]Reje sene i telege berakah i doyah sene berbunge berakah berbuah uwah ni rembie nge beramburen resam ni denie kin peraturen. [8]Kami titi tali alus sigere metus kami tunung dene rintis si lurus besilo se nge sawah kami beriringen naru bertenamunen dele kul kucak tue mude. [9]Reje ari sara datu gelahmi sari awan, ari sara awan gelahmi sara ine ama keras-keras kuyu pedemun ilang rara ipepanen keras-keras ni petemun huru hara iperaten si kami irengeni tikik gelah kucerite ibebuk getuk kin kaule, [10] iperut singtak kin narue akale pe lelang kekire e pe lolo. [11]Reje.. tentang ni pendidikne beta owe jadi kami samutazan kamat ku kemiringe ter lao sipitu kami ubuh geralle si temas italu si jeroh artie buge muripe mubahgie raya [12]Ike denie munamamat amanah keta i akhirat isini serge. [13]Nge sawah umure ku tun si pitu sekulah kami serahen ku guru mungaji kami serahen ku tengku tetah tentu we nge sekeder-kedere. [14]Reje... engon persih erah selese kerah sdr. Idene sine kami tonai nume lelah lempuk gere nguk remalan cume ari kaul nate kami mujulenne kuini ara engon sdr. [15] Sine male nik ku batang ruangni kami amiki sawah kunul kuatanni ampang nume kena gere munerah urum munengon cume ari kaul ni ate kami munamik tonane. [16]Ari pakete nge tumung ketuike pe nge beles nterbilangen, [17] sijeroh nge sawah hat urum inge e gere, [18] ara mukalang batang batang si muregang ilah ni dene. [19] Kami’jurahen batil bersap ini ku reje, [20] tentang ni isie konyel belo kapur kacu bako bunge lawang kutatangen jejari sepuluh reje ke sikuninge nge le betimang urum siputihe nge [21]bebilang keta beterime mi reje taris nama kirimen rempele nama mujute kami nahan ku reje kenaru pe tali reje rom we punce e kemarupe cerak sara we mustike e. [22]Wassalamualaikum warrahmatullahi wbarakatuh. [23]Tar pemulo pedih rahism Bismillah,kin pemberkat ni delah kami male berperi, [24] kami erengen urum. [25] Alhamdulillah buge enti mukekunah urum muhali seli tabi mulo langit si ku jujung seringkel payung tabi mulo bumi si ku pijak seringkel tapak, [26]tabi mulo ama maaf mulo ine tabi mulo pamili biyak saudere. [27]Reje kayu rubu pelongoho,doleng kolak seserenen, [28] siremalan kire farmulo si konol kire taruken, si timang kire beret si juil kire murelge, [29] rejr simusiket sifet, petue simu sidik sesat imem simuperlu sunat siberbuat iwan bedang age serta rakyat sigenep mupakat. [30]Sikarna denem ni mata ngele bersiengonen, denem ni ate male bersirasanen, sebelem kami berkeranan urum ari ama reje, [31] teringet kami kin kata pusaka ari negeri antara urum peri mustike ari negeri linge, [32] kuh tuh malo tebok jeli kati kemang jejari 10 mulo kami tatang, [33] kin ganti ni manges kacu bunge lawang katinti mutang gecik... ari akherat sawah ku dunie, [34] kin syarat ni kami mutertip, kin dene kami mulie, kami nahen ku ama reje batil bersaf edet ni sitetue, [35]ukir kerawang kerenem tembege isie lengkap lagi semperne. [36] Sara belo si tumong gageng siben mulekang ilen ari pucukke. [37] Roa pinang siben mulekang ilen ari tampokke. [38] Tulu Kapur tur barang si ancur, oyape kemana nge murom sara pelok [39] Opat bako sugi warnae item, i atente denem rasanye mabok. [40] Lime konyel ara iwan uten, kene jema jemen engok kin uwak ni mabok. [41] Onom kacu oya kene datu jemen. Oya getah ni kayu singe munge beraduk. [42] Pitu bunge lawang oya jarang – jarang wa ku jema singuk. [43]Reje si karna angin berasal, njen berusul, perbuaten berasaliah, [44] asal ni kuyu ari ngutte, [45]sene wonen sene itelege, sene ni kekanak sawak kutetue, ari alamien sawak ku duduk ni tenge, [46] akhere sawak kukite si tetue sene i telege berakah ijoyah sene buge kin bunge,[47] berakahni mera kin uwah. [48]Asal usul ni buetni ari resam ni bebujang, munanang mah galak ni ate, [49] teles mulintes bunge si tengah kemang temas ipang

kona ku atep, [50]iwan empus ara pejamurem rukus rebus bercecah ungke, [51] enguk rulus ulung kin pingen biyespetus gere bergule, [52] jarak le jarak ku pedusunen tar kala mampak renyel ku mendale cerak-cerak iper simpangen beluh ulak mudemu sabe, [53] umah kul kin pengerjen iken ge akur ume berume, [54] kemahatur lagu jemen gelah jujur si telang ke. [55]Reje _ teringet kite utang ni jema tue kin buah ate jantung rasa ni ara tulu kire eurakke. [56] Sara iturun manin, ioboh prasin italu gerelle. [57] Roa iserahen ku tengku guru, si dungu buge kati panenge ara si ara arae. [58] Tulu warus berwajib bela perintah, ringen berberet sinte berluah, kin pong [59] mupakat urum musyawarah kin tempah tamah si lelang gantung kati perin jema kite mutertip i pikiri nasib i tungkaki untung. [60]Karna nge iyamik ni ama rejr kami ari alam-alamen ku duduk ni tenge, isang ni ama reje kami ku atanni kite si pitu tenge, [61] ikunulen ni ari reje kuatan batang ruang si pitil batang ari cike ara ari benang, sitekeke wani kite si delene pelastek ari jepang. [62]Reje jentik ne pepeltek mucantik urum kedidi, ike delepe tenaruh ni etik ke gere korek gere mujadi sentan kami tilik gere ne mempat winni pejejek lagu tersik, [63] sentan kami timang gerene remang pelintang lagu belide, [64] sentan kami etong gerene mampat pejenyong lagu tolong, [65] katinti kase ken omong mumerahi pong urum sudere. [66]Angan kire kasat ujet kire urum cinte male kite bobon winne kin kiding pantas kati temas kite mutalu kin pumu naru kakiti ni kayu kati lemas kite mujangko, [67] male kite bobon ken senok kin peniduk ni waib lalu. [68]Reje roa lao si kukudukni nge sewah kami ku batang ruang tete gergel ni ama reje, [69]munemeyen kire bebalun berukir urum batil tembege, [70] bererengen urum beras padi si tungket imen, sigere mera putus ari wan beberasen. [71] Kin perampan kire bade, kin penampong kire dene, siremalan bererengan urum belo beronom pitu berpinang kire tulu, [72] berjarum ayu, si bertenenting berpocak mien kukuning, [73] bermohon ari ulu sawah ku kiding, [74]buge nguk kin riling ni ampie ni kuyu bode, belang si gere ilen terpancang uten si gere ilen bertene. [75]Reje [76]Singket ni peri konot di cerak kusowahen ku sudere saat ketike munosah tenah betelah ke basa besilo [77]- putehe berbilang kati terang. [78]- kuninge bertunang berupa tangang.... beriringen mien tempat tidur lengkap urum isie. [79]Reje! [80]Ari bulet ni pakat urum tirus nigenap uru ari reje munungen

  adet urum resam turun ceram, singemubekas mujule mas kebasa besilo, [81] mungkuh renyel buet, musemet renyel janyi mupasti renyel waktu, isewah ni kekelang ku batang ruang kati terang. [82] I sampe ni telangke sibijak pane, [83] i ke gere mahali seli urum makelekio sewah ukum. [84]Reje. [85]Kami sigehni ara curakke. [86] Sara kekanak uadah mah kakak kakake [87] Roa sitetue singe maligen urum inge – inge [88] Tulu si memude simah gajah tegerre. [89] Opat si tetue pelen. Si gatune silep si biasae lupe ini pe kami tiro morji ku tuah bahgie. [90]Reje. [91]Kami sigehni nge rempek ari sukut sudere, pamili, biak, ari sagi, pendari, munatangen kire jejari sepuluh kati penuh sebelas urum utok ni kepala nikami. [92] Ari ama reje.[93] Munyerahen buah ate jantung rasa ku ama reje, penyerahan ni kami ni secara edet katenti puren kin upel ueum ceka,[94] okami tonai nume karna male musangka, kami amik nume karena mabota, karena nge iyengonni ama reja iarap ni ama reje urum bimang,[95] dan katinti bewene sudere salah panang, nume si kuen kirea,[96] waloupe bebulang, ike ibarat reje tiang si roani kin terupang boh gere mulingan ike gaikise gegebe. [97]Terbang ni keleton ian lao iyo tampel senye gerilo mukekamang karena nge tumong janyuite sitetue katinge silaha atanni ampang. [98] Tai ini reje konot doa selalu tarisnume kerence rempele nahma wujudte ini sikami nahan ku ama reje.

  2. Melengkan Munerime Rempele (Melengkan menerima pengantin laki-laki)

  [99]Reje... assalamualaikum awal ni peri bismillahirrahmanirahhim mulo ni kaji berdoa kite ku allahirabbi selawat urum salam ku rasul nabi [100]Reje... tabi mulo ku lanit si ku jujung seringkel payung, tabi mulo bumi si ku jejak seringkel tapak, tabi reje tabi tuen putri, [101] tabi kuen tabi kiri, tabi bewenne simukamul i awan batang ruang tete gergelni. [102]Reje... tabi reje simusuket sisifet sitingi derejet tabi mulo petue simusidik sasat sigere pipet tabi mulo imem simumerlu sunet si gere ilet, [103] tabi mulo rakyat sigenap mupakat. [104]Reje... ari kata oleh te nagin muasal munengon kite ari gerake uruen mu usul munengon kite ari redukte kati perbueten te ni muasalliah. [105]Reje... kenannge sawah reje kualam-alaman beraron naru musara niringen dele ni tamunen sara loloten gere musi kuyui gere tauhi uren alhamdulillah

  singuk kami perinen. [106]Reje... kul pedi rasa ni tuah raya pedi rasa ni bahgie. [107] Ari pitu petala langit, pitu petala bumi lagu mutauh bintang ariu langit mupancar intan ari bumi kun tenumpit ni kami.[108]Reje ku alui kulah ni dene ari kul ni ate kin iringen ni reje ku rai ku alam-alamen kene jema jemen tene mulie ku amiken ari awahni pintu kati selalu ku batang ruang ku amiken ari sawah ni pintu. [109]Reje... keta ini jamurte taring supu kin penyebu, [110] rering kin penyiding kin penampis ni ari musi kuyu kin payung ari serlah luding kunul nge musara tumpuk ratip nge musara nanguk nyawante nge musara peluk. [111]Reje.. pentalumi ari tulu curake tutur atani pematang tutur atani belang tutur atani atani belang tutur atani ruang tutur atani pematang woi ari so woi ari ini tutur atani belang woi ari so abang ari ini. [112] Tape ike turu atani ruang nge ara turun terane nge ara batas urum perulukne.

  [113]Reje... si kerna oya sa mumetihe kadang beraabang tutur berengi nge italu ujang beta we kunulpe si terkiri nge kami bubiun terkuen. [114] Nge terduru sipatute kunule teruken. Oyape kami tiro tabi. Kusudere kutiro ampun kutuhen. [115]Reje... ari kata olehte kerna nge sawah reje mujulen tenanh munyawah ni janyi berdedingin sejuk bercelala bengi bertimah lemut berbesi berni. [116] Keta taluni renye nge bersut [117] Reje.. melengkan kutiro mulo ari pekekit atepe gunah termah langkah kuterime gere musakit reje mujurah gere susah kami munerime. [118]Reje... tuk mukaro burjenjani akang muniri ikala pedemun berdoa kite allahu rabbi ipak urum uwinni jerohmi petemun kalangmepot siner mucaya jema munepa ikala bernum kite tulung ku allah ta’alla bugemi bumi bumi e gere ne leta langite enti kire mu emun [119]Reje... bier sidahpe naru ni tali i cari-cari sara cerak urum peri ikaji kaji sara we mustikee. [120]Reje... segermi kutiro tabi kadang enta ara salah luah cerak urum peri kesalah kuedet ari bertobat kati lepas denie akherat. [121]Reje... lagu leng sine perinte mane ari sene bugak ku sene buge sene ni ni kekanak sawah ku tetue oya resam ari sedenge si kena sene atani belang wajib atani ruyang si kerna awale nge berpemulon akhirepe keta berkesudahen keta sarae kite roan haruse kite wajiben. [122]Reje... taris nama kirimen rempele nama ujute engon perser erah selese udah enta oya udah enta gere ke turah mungune kami kusudere kami erah mulo sekejep seketike oya ke [123] jemae....(oyale) [124]Nge kami terime sepenuh ate. [125]Reje

  sejeb seketike sine. Reje munye rohan barang bereet, kin putehe gere mukilet dan kin iteme gere bang kelet, ta – ini reje kekik pora kusamut, memang jurah turah bejamur selayak patut menurut edet gayo. [126]Reje sene itelege berakah ijoyah, sene muidi bunge berakah mujodi uwah, [127] sene bubak sene buke sene ni kekanak sewah ku tetue. [128]Batil tembage kerenem pirak lengkap kowel pinang kacu bunge lowang manges ni tetue kin balutte kati belangi ruji opot sogi berukir kerawang mampat ipanang ijurah ni ama reje. [129]Ideni pinang nge kite rasa, apak ni kapur nge kite cube demikien kacu bunge lowang mera kite mumang ike delepe bako inipe kami ucepen terime kasih. [130]Reje _ memang-memang ilang memang-memang ijo beda pudaha beta besilo. Ara ni edet ari kute marhum ara ni hukum ari syiah kuala beta kata oleh ni datunte. [131]Reje taris nume kiremen rempele nama wujutte oya kata oleh ni reje sine, situlu tepang kunul iyatan ni ampang si cengkeh bulang, keta inipe seber mulo sejeb seketike ku kunei mulo [132]ku kuen ku kiri katinti kin barah hati kige ke pasti ini jamu si terime. [133]Alhamdulillah gere lebih urum kurang nge tures ntum terang sitarlah tepang kunul iatan ni ampang nge kami terime. [134]Tar bilangan si jeroh urum ketike si bise kami nge sawah kubatang ruang kutete gergel ni ama reje. [135]Kadang selama kami kunul ibatang ruang ni ama reje gere cocok udah ipanang gere remang udah ipenge. [136] Keta kami tatangaen jejari sepuluh kati penuh sebelas urum ulok kepala ni kami berijin sudere. [137]Reje udah kase kami pipet iwan edet, gere mehat lupen iam peraturen, maklum delah gere bertulen, [138] beber gere berbelide gere mehat ari mudeni beden, [139] simulo ku bobon kupuren si duru kubobon tan riken, sikiri kubobon tarkuwen ini gere kami sejen ampun kutuhen maaf ku tuah bahgiengku.