PERANAN PASAL 162 DAN 163 K.U.H.P. DALAM PENERTIBAN IKLAN - IKLAN OBAT YANG BERTALIAN DENGAN PERBUATAN MELANGGAR KESUSILAAN (PASAL 283 DAN 535 K.U.H.P.) Repository - UNAIR REPOSITORY
B A B V.
KESIMPU LAN DAN S AKM W 3ARAN .
A . KSSIMPULAN*
V . Ik la n , t id a k s a ja n eru p a k a n c a r a p ea n a ea ra n p r o d u k s i g u n a m e n a r ik a im -
p a t i m a s ya ra k a t a g a r mau m e n ja d i la n g g a n a n d a r i b a s i l p r o d u k s i t e r a e -
b u t, m e la in k a n ju g a m eru p a ka n a l a t u n tu k b e r a a in g d a r i p a r a p en gu s a h a (p e r u e a h a a n ) gu n a n e n c a p a i k eu n tu n ga n ya n g s a m a k cim a l m u n gk in .
2,
D em i u n tu k m em p eroleii k eu n tu n ga n te r s e b u t, m aka p a r a p en gu a a h a t id a k
• • g a n - s e g a n m ela k u k a n p e r b u a ta n ya n g m eru p a k a n p e r b u a ta n m e la n g g a r h u -
k u a , S e b a g a i r e a l is a a i d a r i p a d a p e r b u a ta n te r s e b u t, d a p a t k it a b u k tik
k a n d en g a n a d a n ya p r a tt'a k c p r a k te k p em a a a n ga n ik la n - ik la n o b a t ya n g b e r
te n ta n g a n d en g a n p e r a tu r a n p eru n d a n g- u n d a n ga n (te r u ta c a a s e k a li. ik l a n -
ik la n o b a t ya n g b e r t a lie n d en g a n p e r b u a ta n m e la n g g a r k e a u a ila a n )? 33 .P r a k te k ^ p r a k te k
pemasangan
ik L a n - 4 k la n o b a t ya n g b e r te n ta n g a n d en g a n
p a r a tu r a n p eiu n d a n g - u n d a n g te r e e fe u t p a d a h a k ek a tn ya tid a k h a n ya a ek o -
d a r m eru p a ka n p r a k te k peesa sa n ga n ik la n o b a t ya n g b e r te n ta n g a n d en g a n
k e s u s ila a n , t e t a p i ju g a m eru p a ka n s u a tu p e n a va r a n (k e p a d a k h a la ^ a k r a -
m a i) a k a n o b a t- o b a t u n tu k a n t i h e r a il d a n o b a t- o b a t u n tu k m en ggu gu riw n
k a n d u n g a n A a m d l.4* Penawaran obat-obat untuk anti hnmil dan obat-obat untuk menggugurkan
k a n d u n ga n / h a Kd l te r s e b u t d ila k u k a n r a e la lu i m a s s - m od ea y a n g te a tu a a j*
a ifa tn y a " s e c a r a te r b u k a " s o h in g g a d a p a t d i l i h a t , d ib a o a , d id e n g a r o -
le h k h a la y a k r a n a i. H a l i n i a d a la h e a n g a t b e r h a h a ya , te r a to m a b i l a o -
b a t- o b a t a n t ihaiail
te r s e b u t d i c d l i k i o L eh a n a lc- a n a k a ta u orang-orang
ya n g tid a k b e r ta n g g u n g ja w a b , d a p a t d ip a s tik a n a k a n b a n ya k d ila k u k a n -
61 ADLN - Perpustakaan Universitas Airlangga
ADLN - Perpustakaan Universitas Airlangga
zyft paraatubuhan (hubungon keleed n ) d llu a r parnikahan. Labih^Labih la g i, dinagara k ita , pada hakakatnya paneguguran ttasih d ila - rang# Maka akan barbahaya sakaH a pa b ila ob at-ob at untuk oaaagguguj&an kandungan taraabufc aaopal d in ilik i ola h Qrcng-orang yang tid a k berhak
ja w a b ),
(w mgkin anak-onak atau orang-orang yang tid a k bartanggung dapat d ip is tlk en akan M ndorog b aiyak dilaku karaya pwieguguran kandungan*
- Jalaalah babva Baaalah periklanan, khuauanya iklan obat, hukanlah ba
5 oazupekan naaalah akanoada yang harua romdapat tanggapoi aaoara
n/a
kcnools, tatopi juga maropokan Baaalah Jurldla karooimra parln MOda - pat tsnggcpan aaoara Juridia pula.
6« Paraturen pcrundangHtndangan nanganai parlkLanan* khnauanya ik l an obat sacara raua dapat k ita tcau ka* pada Koda E th ik Par lk l m nn Indcnaala dan Koda E th ik Pa riklen a a Xnternaaional 1972/1973* dtefina r a a liiw a iiya (b a r dasaxfcan angka 3 Koda E th ik Pcril& anan In ta m aal cna l 1972/1973 aa rta bardasaxfcan angka 4 »a dan b Koda E th ik FsxikLanan In don esia ) dapat k i ta t*u k m i pada paa a l-pa a a l 162, 163# 233 dan 539 KUHP.
Pan aaeara Iflmsua dapat k ita twtikntn pada Su rat Kaputuaan M antarl Ka- aahatan yang barnoeaor 8 193/&ab/B.VII/71., p a sa l 7 dan paaaX 8.
7 . Paratu ron parundang-tind«gan dala a ad. 6 tereab u t adalah nexupakan ba ton p o a itif yang mengatur periklanan aaoara m m dan ik la n ob at aaoara kfcucua. BerlokuKya p o a itif in i adalah panting a a k a ll, k&rcna hukna po a i t i f in i diodakan untuk d ita a tl (nerupakon suatu kahaxusan) ola h B aa- yarakat dan untuk dip a ka l oloh hakin a a rta a la t- a la t pamarintahan yang ham s nongerabll tlndakkan b lla ada palanggaran tarhadap hukua p o a itif ta rsa b u t.
ADLN - Perpustakaan Universitas Airlangga
d* T at api dais® kanyataannya, »a llh s t adonya praktak-praktek paaaaangan ik la n - lk la n obat yang Malanggar p a ra ta xis paxundangHmd&ngan t araabut dan tld a k adax&a tjndakkim opa-epa b a lk o l«h a l a t -a l a t pcoarintahan atoupun ola h h a ki* yang barvanang n en g< »b il tindakkan tarhadap p tla - nggaran tora eb u t. 9* Tidak edanya tiadakkaa apa-apa d a ri yang b ervw ang ( da U n h a l in i pa ocrin ta h ) tarhadap praktak^prektak pcoaaangsn jk la a - iK Ia n ob at yang nanju ru i kaarah panavaran aaoora aalu a* dan tarbu ka ob at-ob at a n ti ha ndPL dan ob ot-ob at untuk Mnggugurkan kandungan ta ra ab u t, adalah am - n ga t berbahaya a a ka li karana nanyangkut ka*dl£aatan o o ra l bangaa* t a - xutana yang nenyangkut moral ganaraai auda bangaa Zbdooasia.
10* Adalah aarupakan kaharuaan dan tu gaa b a g! poaarlntab : untuk rangadakan panartiban tarhadap praktek-praktak pamas&ftgan ikla n -dkla n ob at ta r - aabut d ia toa . D alm rangka panarfciban taraab u t pemarlntah dapat menggunaknn aanda - ran hukua paaa l 162 dan 163 KEHP (yang narupskan r a a li a a a i d a rl Koda E th ik Pariklanan In tern a s icn a l angka 3, dan Koda EtJttk Pariklanan In - dcnaaia angka 4 »a dsai b ).
Paaal 162 KUHP in i pada pckckrya b a r ia i larcrcgen b a gl sia p a a a ja d i » auka warn menavarkan (ta r tu lia naupun lls a n ) untuk M aib arl katarangan keacrapatcn atau aarana untuk nalakuknn perh ia ta n pldana.
Pa n a d a la h aeru psfca n d oiik - p cj^ ra b a ra n d ia l
paaal 163 KUHP kajahatan yong d lla rcn g oleh p a sa l 162 KDHP.
tow
Dangan mfioggunakcn sandaran hu paaal 162 dan 163 KUHP ta ra a b u t, aa lea dapatlah k ita fa h sn l batapa perttingnya paranan paaal 162 dan 163 SOUP aabag ai M njat t t aspah untuk BantMD&sng adcwya praktak-pro ktak p «e o aan g «i lk Lo n-dk lan o b d y twg b « r t a li n n doagan parfauatan M lc n g g ar k aauaUaan t araabu* dcOm p aaal 283 dan 539 KEHP.
Q 'a m L z jm s * Maoganni aaran-aami* tldak bazqrok dean aqjra ajukan k a n m pa da hokokataora oudah tarcafcup daJUaa uraian pada bab i n dan bab XV#
Tatejpi tldak ada aalatagra kalott aflpa ajukan aakali l*gi daa t«Mga
djpot dlpskal aabagad. baton parftiaibangati* acfcabungcn dansco nkaa b*r-
tagauttgrya Kemegraa ParHdanrnt k*-Eonmbtr yang akan datang di Jakarta.
ll.Uotuk Eonoagah* nangurorigi ataa awaporitaoil teoztskdium ttebstaQra prak-
tak pflmngon iklan, kbaauaqjf# iklan ob&t, yang bartantongaa dangan
paraturon paruw&aig-undargan,, «cka ssabeUaya p w r l ntah ftangaabil tin-
datiun pravanttf yang baxupa * a ) . M i z d a o l , p a a a r t n t a b h a n z a o a c y u g i m a u & t a K o d a S t h i k P a r l k i a - n e a / e n g t a s p a r l n a l a o c o r a l a b i h k c o k x i t t a r u t m / e n g mm ~ n y o n g k u t o b a t - o b a t m a m d o n l a i n ^ l a t a y a * k a r e n a K o d a f t f e h l k y e s g b o r o i ? a t u a u » t k m d a p a t w d t o M k a a l n t a r p r a t a a i d * n o z Q u a e t i t a s i y * n g b o z b o d a - b a d a - b } » H i k a i s a l ^ p o a o r i n t s h h o r u a a n g o r a x my a a m g u & t n X f a d a n g « 4 Jh - d o n g ( P o f a o f c ) P a r l l & a o w i , y a t ® w a o g o t u r p u l a a a n g a n a i a a g i p o A i d a n a a r a g r t t *o )* P o rlu stany n pcflgetfoflon jrcng fcatafc dalasi d uc ia parlk lanan» khaaussgra m a o oktr*, a g t f r g c t km insk iniai at au kaaav pctaa untuk m ngadakan po langgarcn adalah r a l a t i f k a o l l .
(>4
ADLN - Perpustakaan Universitas Airlangga
32 C «a-Aaia 1974 bulan
ADLN - Perpustakaan Universitas Airlangga
65 M agan ai palakannaan pangattaian tara ab u t, paaarintoh dan naaa-oadla
harms dapat B aling bafc®rja-**aa d « d oukoecnya p*ng*raaan periklan an i t u a a n d iri* D iaatu pihak poaarintah dapat aengeluoxluei paratu ron p a - lakaana yang a ifa ta ya walindu ngi kQasuuen taxtudcp patyaU h-gunaan pa rikla non, dengan oatatan batera peratu ran palakaana tera eb u i jangan a «q m l Bwrugikaa g a r ok pexd^angan* D ila in pdhck* maaa-oaaia bandak-* ny* oanbcntu pcftarintah aaoara p o a itif ya itu dongon ttandak a m r t t t * k*nfo«qyiarican ildczw U clan yang jaXaa a a la qgga r Koda Ethii/Jndcat; - Unlaz^r (Pofeck) ParlfcU nan.
2. P«M ?lixbafe horug a cn ga s b il tindakkan yang tagaa tehoiU p palanggaran yaqg dilaku kan, rttoana tln d ikkan aaoara M m in i cobaikrgra aenipa - kan tindnkfasn ro p ra a if y ang berguna i a )* Rasia aaaa-taadia ycng dipakod aabcgai aarana untuk aoaaaang il& a n j b )* pcngoautaa dan paaerikim an tarbadap ai-peoaaeng ik la n ; atau o ) . Penagggilan dan penabanan untuk kapcntingon poaerlkaasnj d ). Paoontutan dan pa ra dila n ta xfcakp b alk ai-penaaang ik la n ma- upun ai**>anancBunB“j«tfa b aaaa«i&adiii yung baraangkutan.
3. Svaentara in i, eabelua tarauauijya Koda E th ik Periklan an yang baru atau aebelun tarsusunxyn Undang-tfndang (Pokok) Farlltlanan, p on erin - tab aayagyajgra nanindak pela^ ga ra n-pa la ngga ra n ta r*a b u t dengan awn- pargunakan a eb ^ & i l anda isn hukrcn I a )« 3 .K. H o itezi Keeahatan BO• 193Aab/&.VI3/71 « , untuk waabercn- tea prakt«k-s>rakt«k j*eiajangan iKLa n -ikla a ob at yang tid a k aa
ADLN - Perpustakaan Universitas Airlangga
66 d m
hot barbcntangon datigan p a sa l 7 don p a sa l 3 Su rat Stputuaan ta ra a b u t. b )# Faaal 283 dan 535 XUHPf untuk panghindarfcan kooungklnan d ja illlr ir y a
yeng
b b at-ob at a n ti h ia ril ola h onak-tnak a a rta orong-orang tid a k b ar tanggung^jvrab dan kaaftqgklnan d l»lllId yyV (U p a igu n a ka n rya ob at-ob at untuk aanggugurkan kandungon ola h orang**orang yong tid a k barhak. c ) . PaaaX 162 dan 163 KUHP«f untuk manghindarkan akaaa-akaa* yang naga- t i f oklb a t dltavfaritarmcra aaoara n a lu ej (kapada khalajrak m ta i) b b at- ob at A n ti hqa U dan ob at-ob at untuk auwggugurican kandungan, aahlngga, kaaingkinan noluas dllakukennya parsotubuhan d llu a r peikmdnsn dan dllaku kam va panggugoran kandungan dapat dicagah atau s a tld a k - tld a k - x$ra dapat dip a x& a oil.