ANALISIS KINERJA KWH METER DIGITAL TIGA FASA MILIK PLN UNTUK BERBAGAI USIA PAKAI AKIBAT PENGARUH BEBAN LINIER DAN NON-LINIER

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/

/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

ac.
nej.

u

ilib.

dig

tp://

id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

ht

ht

ht

ht

id/

id/

u

ilib.

dig
tp://

ac
nej.

.u

.u

http

id/

ac.
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

ht

.id/

ac

nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ANALISIS KINERJA KWH METER DIGITAL TIGA FASA MILIK PLN
UNTUK BERBAGAI USIA PAKAI AKIBAT PENGARUH BEBAN LINIER
DAN NON-LINIER

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ht

SKRIPSI

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ht

Oleh
Muhammad Zainal Roisul Amin
NIM 081910201044

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

i
/dig
/
:
p
t
t

une

gili
i
d
/
/
:

h

ht

h

gili
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

FAKULtTtp
AS TEKNIK

http

tp

lib.u

PROidG/ RAM STUDI STRATA 1 id/
.
.
j.aOc
jJ.aUcRUSAN TEKNIK ELEKnTeR
e
n
b.u
b.u

/

.id
j.ac

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

h

h

lib.
i
g
i
://d

ac
nej.

lib.u

lib.u

lib.u

digi
tp://

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ht

UNIVERSITAS JEMBER

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
id/

ac.
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

.id/

.id/

2013

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht
id/

id/

id/

u

ilib.

dig
tp://

ac
nej.

.u

.u

http

id/

ac.
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

ANALISIS
KINERJA KWH METER
PLN
ht
ht DIGITAL TIGA FASA MILIK
ht
UNTUK BERBAGAI USIA PAKAI AKIBAT PENGARUH BEBAN LINIER

/
c.id

a
nej.

lib.u

digi
tp://

.id/DAN NON-LINIER .ac.id/
j
une
.
b
i
l
i
/dig
/
:
p
t
ht

lib.u

i
/dig
/
:
p
t
t

h

/

/

.id
j.ac

.id
j.ac

SKRIPSI

ac
nej.

lib.u

i
/dig
/
:
p
t
t

ht

h

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.une
b
i
lib.u
lib.u
l
i
i
i
g
g
g
i
i
i
d
guna melengkapi tugas
//d dan memenuhi syarat-syarat
://d
:akhir
://Diajukan
http
http
http

une

lib.
i
g
i
://d

.id/

ac
nej.

tp

ht

untuk menyelesaikan program studi teknik elektro (S1)
Dan mencapai
gelar sarjana teknik
/

/

.id

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

u

ilib.

http

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

id/

Oleh

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

ht

MuhammadhZainal
Roisul Amin
t

ht

ht

id/

id/

id/

ac.
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

dig
tp://

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

NIM 081910201044

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

i
/dig
/
:
p
t
t

nej

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

lib.u

PROGRAM STUDI STRATA 1

/
/
c.id
cR.iUdSAN TEKNIK ELEKTR
a
a
.
.
j
j
J
U
O
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
gKNIK
g
FAKULTA:S//d
TiE
://di
http
http
.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac.
nej.

ht
.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http
ac.
nej.

.id/

ac
nej.

.id/

2013

.u

.u

tp

ht

h

UNIVERSITAS JEMBER

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

h

h
id/
.ac.

ac
nej.

lib.u

lib.u

lib.u

digi
tp://

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

id/

ac.
nej.

id/
.ac.

lib.u

http

ht
.id/

.id/

c
PERSEMBAHAN .unej.a
gilib
i
d
/
/
:
http

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

ht
id/

Skripsi ini merupakan langkah
/ kesuksesan yang ku raih sebelum
.id/ menuju kesuksesan
.idawal

ac.
nej.

ac
nej.

ac
nej.

igili
igili
igili
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
Untuk
itu
saya
ingin
mempersembahkan
karya
ini
kepada:
http
http
http

nej

digi
tp://

.u

selanjutnya dalam bhidup
.u ku. Tenaga dan pikiran telah bku.ukorbankan selama hampir 3 tahun.
b.u

.u

igilib
d
/
/
:
tp

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ht

Ibunda Jum’adtun, Ayahanda Mujar Kakakku Hesti Dwi P serta adekku Shofi Indriani dan

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

c ketulusan, kasih sayang, kesabaran,
ac ketabahan dan doa
terima kasih atas doa,ndukungan,
ej.a
nej.

lib.u

lib.u

lib.u

i
/dig
/
:
p
t
t

gi
restunya;
://di

i
/dig
/
:
p
t
t

http

h

ht

h

Teman dan sahabatku sebagai tempat berbagi suka dan duka yang tidak akan terlupakan

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e ini.
ne ga ada kalian aku tidak akan
.une
.unseperti
.uKarena
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
Temen-temen elektro Alih Program dan temen – temen ProjekD, bersama kalian sungguh

merupakan kenangan terindah yang tak akan pernah terlupakan. terima kasih teman atas cinta,

c.
c.
kasih sayang,
ej.akalian adalah
ej.apersaudaraan yang begitu indah dan

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

.un

.un

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

/

d
ac.i
.
j
e
n

u

ilib.

dig
tp://

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

selalu yang
httpterbaik bagiku;

http

tp

id/

id/

d/
ac.i

ht

Buat semua teman-teman Jurusan Elektro angkatan 2008. Semua pihak yang tidak bisa

.id/
.id/
c
c
a
a
.
.
j berdoa;
j
disebutkan
yang ikut dalam membantundan
.u e
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
://di
://di
p
p
t
t
t
t
h
h

ht

id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

ht

Tinggi yang terhormat, terimad/kasih telah memberikan
/
d/Guru-guruku sejak TK sampai cPerguruan
id/
.
c.id
c.i
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e dan mendidik dengan penuh.ukesabaran;
ne
.une
.unilmu
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
http
httpnever be able to reply your helpful”
http “For my married partner, I will

c.i
ej.a

.un

ilib
//dig

tp:

tp

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

http

id/

ac.
nej.

ht
.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

tp

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

.u

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

ac
nej.

lib.u Jember.
lib.uAlmamater Fakultas Teknikig
i
i
g
Universitas
i
://d
://d
http
http

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ht

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

ht
.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

lib.u
i
g
i
://d
http
PERSEMBAHAN

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

ht

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
ej ku raih sebelum menuju.unej
Skripsi ini merupakan
.unyang
.une langkah awal kesuksesan
.u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
igilib
igku. Tenaga dan pikiran telah
ig
ig
kesuksesan
selanjutnya dalam hidup
ku
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
tp
http
http Untuk itu saya ingin mempersembahkan
http
korbankan
selama hampir 4,5 tahun.
karya ini kepada:
/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
Ibunda Istiqomah,
Misbah serta adikku
.une
.uneIntan Fitriyani dan terima
.unAyahanda
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
di
di kasih sayang, kesabaran,
di
//di atas doa, dukungan, ketulusan,
:kasih
tp://
tp://
tp://
t
t
h
h
http
dan ketabahannya,
id/

ac.
nej.

Teman dan sahabatku Suwono Group sebagai tempat berbagi suka dan duka yang
/
/
/
c.id
c.idtidak akan terlupakan j.ac.id
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Karena
akan
.une
.uneseperti ini.
.une ga ada kalian aku tidak
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
dig
/dig
/dig
/dig
tp://
ttp:/
ttp:/
ttp:/
h
h
h
Temen-temen elektro Angkatan 2008, temen – temen ProjekD dan pembimbing
terbaikku bapak dedi K.S, bersama Anda semua sungguh merupakan kenangan
/
/
/
d
i
.id/ atas cinta, kasih
c.id
cteman
c.id terlupakan. terima kasih
c. terindah yang tak akanj.apernah
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e kalian adalah
ne
sayang,
yang begitu indah
.une
.undan
.upersaudaraan
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
dig
selalu yangttpterbaik
://di
://di bagiku;
://di
p
p
t
t
tp://
t
t
h
h
h

ht

ht

.id/

para pembingbing penelitianku pada saat di PLN Sidoarjo yaitu pak Silo, Maz
id/
.id/
.id/ Sidoarjo.
.Karyawan
Prima dan Semua
PT.PLN
(Persero)
APJ
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
/dig yang terhormat, terima
//dig telah
:kasih
:/Tinggi
://disejak TK sampai Perguruan
Guru-guruku
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
memberikan ilmu dan mendidik dengan penuh kesabaran;

dig

tp://

.id/

ac
nej.

lib.u

digi
tp://

/
id/
.id/
c.id
cJember.
c.Fakultas
Almamater
Teknik
Universitas
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
http
http
http
ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

.id/

id/

ac.
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

httpii

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ht

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

ht

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ht

d/
ac.i

j.

une
ilib.

ht

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
ttp:
hMOTTO

http

tp

/

d
ac.i
.
j
e
n

u

ilib.

dig
tp://

.id/

ac
nej.

u
ilib.

ht
.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

ht

“Dan Allah mengeluarkan
kamu dari perut ibumu
dalam
d/
d/
i
i
.id/
.
.
c
c
c
a
a
a
keadaan tidak
mengetahui
sesuatu
pun,
dan
Dia
memberi
.
.
.
j
j
j
.une
.unenurani agar kamu
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
kamu
pendengaran,
penglihatan,
dan
hati
i
i
i
/dig
//dig
//dig
:
:
:/bersyukur
p
p
p
t
t
t
t
t
t
(menggunakannya
sesuai petunjuk Ilahi untuk
h
h
h
memperoleh pengetahuan)”
/
/
/
c.id
c.id
c.id(QS Al-Nahl [16]: 78)
j.a

j.a

j.a

une
ilib.

une
ilib.

une
ilib.

g
dig
“Bacalah
(menyebut) nama Tuhanmu
/ditelah
/dig Yang menciptakan.tpDia
/dengan
/
/
/
:
:
:
p
p
t
t
ht
ht
ht
menciptakan
manusia dari segumpal
darah. Bacalah, dan Tuhanmulah
yang Maha Mulia. Yang mengajar manusia (dengan) pena.
/
/
/
/
d
i
.
c.id
c.id
c.idmanusia apa yang tidakj.adiketahuinya”
c
Dia
mengajarkan
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
(QS
Al-'Alaq
[96]:
1-5)
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
dig
://di
://di
://di
tp://
http
http
http
dig

tp://

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

d/

c.i
ej.a

.un

ilib
//dig

tp:

.id/

.id/
.id/
.id/ yang tidak pernah puas,
“Dua keinginan
keinginan
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une ilmu dan keinginanilibmenuntut
menuntut
harta”
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
(Sabda
Rasulullah)
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

ht

“Jangan sampai
hari-harimu tanpa masalah,
/
/
id/
.
c.id
c.id
c
a
a
a
.
.
.
Apabila
tidak
ada
masalah
dalam
hidupmu
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
Maka
carilah
sebuah
masalah
g
g
g
://di
://di
://di
http
httppenyelesaiannya”
http
Lalu temukan
(Misbah, ST)
gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

.id/

id/

ac.
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

httpiii

http

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

tp

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ht

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

http

gilib
i
d
/
/
:

ht

ht

.u

tp

ht

“Ilmu itu ada .dua
/
/ itulah
/ macam, ilmu di dalam dada,
c.id
c.id
c id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
yang.ubermanfaat,
dan ilmu sekadar
ne
.une
.undie ujung lidah,
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
/dig itu akan menjadi saksi
//dig memberatkan manusia”
://di
:yang
:/maka
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h Rasulullah)
h
(Sabda

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ht

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

/
.id/
.id/ ini:
.idSaya
c
c
c
yang
bertanda
tangan
dibawah
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
Nama
gAmin
g : Muhammad Zainal Roisul
dig
://di
://di
p
p
t
t
tp://
t
t
h NIM
: 081910201044 h

ht
id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

ht

menyatakan dengan sesungguhnya
bahwa proyek akhir yang
/ berjudul: Analisis
/

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
Kinerja KWh Meter
Tiga Fasa Milik PLN
.une
.uneUntuk Berbagai Usia Pakai
.unDigital
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
Akibat tpPengaruh
Beban Linier dantpNon-Linier
adalah benar-benar
//di karya
:hasil
://di
://di
http
ht
ht

ht

/
/
/
/
diajukan pada institusi
.idpernah
c.idkarya jiplakan. Saya j.ac.id
c.id mana pun, serta bukan
a
a
.
.
j
j
unekeabsahan dan kebenaran
bertanggung jawab
isinya
.une
.une sesuai dengan sikap ilmiah
.atas
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
yang harus
http
http
http dijunjung tinggi.

ht

id/
.ac.

nej

lib.u

digi
tp://

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

PERNYATAAN
http

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

sendiri, kecuali jika dalam pengutipan substansi disebutkan sumbernya dan belum

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

Demikian pernyataan ini saya buat dengan sebenarnya, tanpa adanya tekanan

/
/
/ serta bersedia mendapat.idsanksi
/
akademik jika
c.id
c
c.id
c.iddan paksaan dari pihakj.manapun
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
.une
.une
.uhari
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
ternyata
dikemudian
pernyataan
ini
tidak
benar.
i
i
i
i
g
g
g
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
h
h

ht

Jember,
.id/
.id/ Februari 2013
c
c
a
a
.
.
j
j
.une Yang menyatakan, ilib.une
b
i
l
i
g
g
://di
://di
p
p
t
t
t
t
h
h

ht

/
/
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
Muhammad
Zainal
R.A
.une NIM. 081910201044 ilib.une
b
i
l
i
g
/dig
/di
/
/
:
:
p
p
t
t
ht
ht

ht

id/

id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

.id/

.id/

ac
nej.

lib.u

lib.u

digi
tp://

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

h

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

.id/

id/

ac.
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

httpiv

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:
http
SKRIPSI

http

tp

id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

.id/

ac
nej.

lib.u

digi
tp://

.id/

.id/
gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

ac.
nej.

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

.id/

id/

ac.
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

httpv

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

lib.u

h

.id/

.id/

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

h

h
ac
nej.

.id/

ac
nej.

lib.u

lib.u

i
/dig
/
:
p
t
t

ht

.id/

.id/

lib.u

gilib
i
d
/
/
:

ht

id/

id/

.id/

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

ac.
nej.

ac
nej.

digi
tp://

.id/

ac
nej.

u
u Prasetyono, ST., MT.
u
Dosen
ilib.
ilib.
ilib. Pembimbing Utama d:igSuprihadi
g
g
i
i
d
d
/
/
/
Dosen
Pembimbing
Anggota
:
Dedy
Kurnia
Setyawan,
ST.,
MT.
:/
:/
:/
http
http
http

u

ilib.

ht

gilib
i
d
/
/
:

Pembimbing
http

id/

dig
tp://

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http
ac.
nej.

.u

.u

.u

.u

ht

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ht

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

h

.id/

ac
nej.

tp

ht

.id/

ac
nej.

Muhammad Zainal Roisul
lib.uAmin
i
g
i
/d
NIM 081910201044
ttp:/

http

gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

Oleh

ac
nej.

.u

.u

tp

.id/

ac
nej.

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une
une
une
.
.
.
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ANALISIS
KINERJA KWH METER
DIGITAL TIGA FASA
//dig
//dig
//dig
:
:
:
p
p
p
t
t
t
t
t
t
USIA PAKAI AKIBAT
h
h
hMILIK PLN UNTUK BERBAGAI
PENGARUH BEBAN LINIER DAN NON-LINIER
/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
http
http
http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

PENGESAHAN
http

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ht

.id/
.id/
.id/
.id/
c
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
Skripsi berjudul Analisis
nej Tiga Fasa Milik PLN
.une
.uDigital
.une Kinerja KWh Meter
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
dig
Untuk tBerbagai
Beban Linier dan
Non-Linier
://di
://di
://di Usia Pakai Akibat ttpPengaruh
p
p
t
t
tp://
t
h
h
h

ht

telah diuji dan disahkan oleh Fakultas Teknik Universitas Jember pada:

/
.idHari

: Senin

ac
nej.

h

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

Suprihadi Prasetyono, ST., MT.
NIP. 19670113 199803 1 002

.id/

.id/

ac
nej.

id/

ac.
nej.

.id/

id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

ht
.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

httpvi
ac.
nej.

ht

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

lib.u

h

h

Mengesahkan
Dekan,

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

/di
ttp:/

.id

.u

ht

.id/

.u

ac
nej.

u

ilib.

dig
tp://

c
Samsul Bachri
ej.a M, ST., M.MT.
n
u
.
b
NIP.
199802 1 001
gili19640317

Ir. Widyono Hadi, MT.
NIP./ 19610414 198902 1 001

ac
nej.

id/

ac.
nej.

ht

http

.id/

gilib
i
d
/
/
:

ac.
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

ht

id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

Dedy Kurnia Setiawan, ST., MT..
NIP. 19800610 200501 1 003

.u

.u

.u

ht

/
id/
c.M.T.
c.idDr. Triwahju Hardianto, ST.,
a
a
.
.
j
j
.une1 001
.une
b
b
NIP. 19700826g199702
i
i
l
l
i
i
g
di
://di
tp://
http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

II,
u
.Penguji

ht

gilib
i
d
/
/
:

http

igilib
d
/
/
:
tp

di
tp://

ht
.id/

.u

ac.
nej.

Penguji I, b.u
gili

.u

igilib
d
/
/
:
tp

http
.id/

id/

id/

ac.
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

ac
nej.

Pembimbing Anggota (Sekretaris),

d/
ac.i

nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

Pembimbing Utama (Ketua Penguji),

d/
ac.i

ht

h

lib.u
i
g
i
TimpPenguji
://d
htt

.u

.u

tp

lib.u

h

.id/

.id/

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

: Fakultas Teknik Universitas Jember

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

i
/dig
/
:
p
t
t

Tanggal
Tempat

ac
nej.

lib.u

.u
ilibJanuari
:
28
2013
g
i
d
/
/
:
p
t
t

lib.u

digi
tp://

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ht
.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

tp Fasa Milik PLN Untuk hBerbagai
ttp
Analisis
Usia
httpKinerja KWh Meter DigitalhtTiga

tp

Pakai Akibat Pengaruh Beban Linier dan Non-Linier

u

ht

ac.
nej.

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

id/

id/

id/

d/
ac.i

nej.

ilib.

dig
tp://

ht

b.u

u

ilib.

ili
Muhammad Zainal
//digRoisul Amin

dig
tp://

ttp:

ac.
nej.

ht

t

h
h
Jurusan Teknik Elektro, Fakultas
Teknik,Universitas Jember

ABSTRAK
/
/
id/
id/
.
.
c.id
c.id
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
PT. PLN (Persero) merupakan
perusahaan yang bergerak
.diune
.une di bidang jasa kelistrikan
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
di
Indonesia.
sistem pembacaantpmeter
//di PLN (Persero) telah mengembangkan
://di energi
://di
:PT.
tp://
ht
http
http

ht

/
/
/
/
Dalam perkembangannya,
PT. PLN biasa mengganti
.idlistriknya.
c.id KWh meter yang j.ac.id
c.id
a
a
.
.
j
j
ne
telah didistribusikan
konsumen setiap i5libtahun
.une
.une sekali. Kinerja KWh meter
.ukepada
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
dig
://di meter
://di beban dan usia pakaittpKWh
tp://fasa dipengaruhi oleh penggunaan
digitalhttiga
h
http

ht

secara otomatis untuk meningkatkan dan menjaga mutu dan keandalan sistem tenaga

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

tersebut. Beban non linier mengakibatkan pengukuran nilai daya pada KWh meter

/
/
/
.id/ sebenarnya. Usia KWh.ameter
c.id juga mempengaruhi j.ac.id
cyang
c.idmenjauhi nilai daya beban
a
a
.
.
j
j
j
e
ne
.une
.umeter,
.unyang
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
pengukuran
nilai
daya
ditunjukkan
oleh
KWh
semakin
tua
dan
semakin
i
i
i
i
g
g
g
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
lama h
usia pemakaiaan KWh meter maka
nilai pengukuran dayanyah semakin jauh

ht

dengan nilai daya yang sesungguhnya. Berdasarkan hasil penelitian menunjukkan

nej.

u

ilib.

dig
tp://

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j untuk pembebanan liniernemasing-masing
jumlah error persen n
daya
adalah untuk nej
u
.u
.u e
b
b
i
i
l
l
ilib.=
i
i
g
i
ig , KWh meter EDMI tahun
ig meter EDMI tahun 2011 :=//d3,33%
PQA=0% ,:/KWh
2006
d
d
/
/
:/
http
http
http

d/
ac.i

10,5% , KWh meter ITRON tahun 2011 = 8,33% dan KWh meter ITRON tahun 2006

d=/ 25,8% .

c.i
ej.a

.un

ilib
//dig

tp:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

.id/

id/

ac.
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

httpvii

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

ht

.id/

.id/

.id/

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

ac
nej.

u
u
u
ilib.
ilib.
ilib.
g
g
g
i
i
i
d
d
d
://
://
://
kata kunci
http
httpbeban linier, beban non linier.
http : KWh meter digital tiga fasa,

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ht

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ht
.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ttp
Performance
Analysis of Three Phase
To
http KWh Meter Digital PLNhBelongs
http

tp

Wear Due to Age Effect of Various Load Linear and Non-Linear

u

ac.
nej.

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

b.u

dig
tp://

ttp:

ac.
nej.

u

ilib.

ili
Muhammad Zainal
//digRoisul Amin

t

id/

id/

id/

d/
ac.i

nej.

ilib.

dig
tp://

ht

ht

t

h of Jember
h
Department
of Electrical Engineering,h Faculty of Engineering, University

ABSTRACT
/
/
id/
id/
.
.
c.id
c.id
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e of electricity services .inune
PT. PLN (Persero).uisnea company engaged in the.un
field
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
ilib
i
i
i
g
g
g
igmeter
i a system of automatic energy
i PLN (Persero) has developed
i
d
d
d
d
/
/
/
/
Indonesia.
PT.
/
/
/
/
:
:
:
:
tp
http
http
http

ht

/
/
/
/ its development, PT. PLN.idregular
replace KWh meters have
.idIn
c.id been distributed to j.ac.id
c
a
a
.
.
j
j
customers everyil5ibyears.
.ofune
.une is affected by the use
.une Digital KWh meter performance
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
three-phase
of
http
http Expenses resulting linear measurement
http loads and lifetime KWh meter.

ht

reading to improve and maintain the quality and reliability of electric power systems.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

rated power at KWh meters away from the actual value of the power load. Age also

/
/
/
/
.idKWh
meter, the older j.ac.id
cthe
c.id power value indicated by
c.idaffects the KWh meter measures
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une
.ofune
.of
.une meter measures the value
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
and
the
longer
age
KWh
getting
away
with
the
value
i
i
i
i
g
g
g
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
its realh power. Based on the results ofhthe study indicate the amount h
of percent error

ht

of power for each linear loading is to PQA = 0%, EDMI KWh meters by 2011 =

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j meters in 2011 = 8 , 33% nej
j in 2006 = 10.5%, ITRON nKWh
3.33%, EDMI KWh meters
u
.u e
.une
b
b
i
i
l
l
ilib.
i
i
g
g
g
i
i
i
and ITRON
KWh
meters
in
2006
=
25.8%.
d
d
d
/
/
/
:/
:/
:/
http
http
http

ht

/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
keywords: three-phase
KWh meters, linear load,
.une
.unenon-linear loads.
.undigital
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
di
://di
://di
://di
tp://
http
http
http

ht

d/
ac.i

nej.

u

ilib.

dig
tp://

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

.id/

id/

ac.
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

httpviii

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

RINGKASAN
Analisis Kinerja KWh Meter Digital Tiga Fasa Milik PLN Untuk Berbagai Usia
Pakai Akibat Pengaruh Beban Linier dan Non-Linier; Muhammad Zainal Roisul
Amin, 081910201044; 2013: 63 halaman; Jurusan Elektro Fakultas Teknik
Universitas Jember
Permasalahan yang timbul akibat adanya penggunaan Lampu Hemat Energi
(LHE) dan beban lainnya yang mengandung saklar semi konduktor secara berlebihan,
dapat menyebabkan adanya gangguan harmonisa pada sistem kelistrikan. Harmonisa
disebabkan oleh adanya komponen semikonduktor sebagai saklar electronik. Dampak
yang dapat ditimbulkan oleh adanya pengaruh harmonisa pada sistem, yaitu dapat
mengurangi keakuratan dan tingkan kepresisian dari pengukuran sebuah KWh meter.
Salah satu cara untuk memperikan pengukuran yang akurat oleh KWh meter yaitu
dengan menentukan batas tahun penggunaan KWh meter. Pengujian dilakukan pada
dua pembebanan yaitu beban linier dan non linier.
Pengujian harmonisa arus dan tegangan dilakukan terlebih dahulu, untuk
memastikan bahwa lampu pijar dan LHE ini memiliki kandungan harmonisa atau
tidak memiliki kandugan harmonisa. Kemudian dilanjutkan dengan pengukuran daya,
tegangan dan arus. Berdasarkan pengujian pembebanan pada KWh meter berbeda
merek dan berbeda usia maka nilai pengukurannya berbeda pula.
Pengukuran

KWh

meter

berbeda

merek

dan

berbeda

usia

pakai

mempengaruhi hasil pengukuran daya. Kesimpulan dari hasil penelitian yakni
semakin tua dan semakin lama pemakaian KWh meter maka pengukuran nilai
dayanya semakin menjauhi dengan nilai pengukuran Power Quality Analyzer yang
digunakan sebagai acuan pengukuran.

ix

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

PRAKATA
http

ht
id/

id/

ac.
nej.

c.
Bismillahirrohmanirrohim
ej.a
b.un

.u

igilib
d
/
/
:
tp

ac
nej.

.u

.u

id/

id/

ac.
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

b.u

b.u

ili
ili
Puji
igili ke hadirat Allah SWT
//dig
//digatas segala rahmat dan hidayah-Nya
//dsyukur
:

:

:

ac.
nej.

ttp
http Analisis Kinerja KWhhMeter
httplaporan tugas akhir yang berjudul
sehingga
Digital

ht

Tiga Fasa Milik PLN Untuk/ Berbagai Usia Pakai Akibat/ Pengaruh Beban
/
id/
.
c.id
c.id
c.id
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e Laporan tugas akhir ini
Linier dan Non-Linier
.une
.unbaik.
.une dapat terselesaikan dengan
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
i
di
disusun tuntuk
menyelesaikan pendidikan
://di strata
://ddalam
://di memenuhi salah satu syarat
tp://
http
http
ht p
satu (S1) pada Jurusan Teknik Elektro Fakultas Teknik Universitas Jember.

d
.id
.id
Terselesaikannya j.skripsi
ac.i ini tidak terlepas dari ebantuan
j.ac berbagai pihak, oleh nej.ac
e
n
n
.u
.u
.u
karena itu disampaikan
igilib
igilib
igilib ucapan terima kasih kepada:

.u

gilib
i
d
/
/
:

/

/

/

.id/

ac
nej.

d

d

d

tp://

tp://

tp://

tp

ht Jember;
ht
1. htIr. Widyono Hadi, MT selaku Dekan
Fakultas Teknik Universitas

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

2. Sumardi,ST.,MT selaku Ketua Jurusan Teknik Elektro Fakultas Teknik

.id/

.id/

ac
Universitas Jember;
nej.

ib.u
l
i
g
i
3. Suprihadi
://d Prasetyono,
http

ST.,

.id/

ib.u
ib.u
l
l
i
i
g
g
i
i
MT selaku
/d Dedy
:/dan
://d dosen pembimbing Utama
http
http

ht

meluangkan waktu dan
pikiran serta perhatiannya
guna memberikan
.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
ej
ej penulisan laporan tugas
bimbingan bdan
.unepengarahan demi terselesaikannya
b.un
b.un

id/

ac.
nej.

u

ilib.

ht

ac
nej.

ac
nej.

Kurnia Setiawan, ST., MT selaku dosen pembimbing Anggota yang telah

dig
tp://

ht

gili

gili

igili

/di
ttp:/

/di
ttp:/

d
tp:// ini;
takhir

ht

h

h

h

4. Bapak Samsul Bachri M, ST., M.MT dan Bapak Dr. Triwahju Hardianto, ST.,

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

a
nej.

a
nej.

http

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

httpx

http

id/

ac.
nej.

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ht

.id/

.id/

.id/

.u

id/

:

:

http

.id/

ac
nej.

ac.
nej.

d/

d/

d/

.i ketabahan dan doa .ac.i
.i
atas doa, dukungan,
j.ac
j.acketulusan, kasih sayang, nkesabaran,
e
e
nej
n
u
u
u
.
.
.
b
b
b
i
i
i
il
il
il
restunya;
//dig
//dig
//dig
:

tp

ht

5. Ibunda Istiqomah, Ayahanda Misbah, dan adikku Intan Fitriyani terima kasih

http

tp

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

u
u
serta perhatiannya
guna memberikangilpengarahan
demi terselesaikannya
ib.u
ilib.
ilib.
g
g
i
i
i
d
d
d
://
://
tp://
skripsi ini;
http
http
htpenulisan

lib.u

digi
tp://

/
/
MT, selaku Tim Penguji
c.id waktu dan pikiran
c.id Skripsi yang telah meluangkan

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ht
.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

tp
ttp teknik elektro yang telah
6. htTeman-teman
seperjuangan hdi
http membantu

tp

u

ilib.

dig
tp://

meluangkan pikiran dan tenaga demi terselesaikannya laporan tugas akhir

d/
ac.i

nej.

ht

id/

id/

ac.
nej.

ac.
nej.

ini.

b.u

b.u

b.u

id/

ac.
nej.

i
li
Semoga
tugas akhir ini dapat
dalam mengembangkan
igili
igilbermanfaat
igilaporan
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
ttp
http dan saran
http
ilmu pengetahuan
khususnya untuk hdisiplin ilmu teknik elektro, kritik

ht

diharapkan terus mengalir untuk
lebih menyempurnakan proyek
akhir ini dan
/
id/
id/
id/
.
.
.
c.id
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
diharapkan dapat dikembangkan
untuk penelitian-penelitian
.une
.une selanjutnya.
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
di
://di
://di
://di
tp://
http
http
http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

i
/dig
/
:
p
t
t

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

.id/

id/

ac.
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

httpxi

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

lib.u

h

.id/

.id/

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

h

h

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

lib.u

lib.u

ac
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

ht

ht

.id/

lib.u

digi
tp://

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

.id/

id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

ht

id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

id/

u

ilib.

dig
tp://

ac
nej.

.u

.u

http

id/

ac.
nej.

ht
.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

http

.id/

.id/

ac
nej.

Penyusun

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

Jember,
.id/ Februari 2013

.id/

.id/

ac
nej.

ht

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

DAFTAR
http ISI

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ht

Halaman

/
.id/
.id/
.id/
.idHALAMAN
c
c
c
c
a
a
a
a
JUDUL
.......................................................................................
i
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
PERSEMBAHAN............................................................................................
ii g
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
h
h

ht

PERNYATAAN ..............................................................................................
iv
/
id/
id/
id/
.
.
.
c.id
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
LEMBAR PEMBIMBING
v
.une
.une
.une ..............................................................................
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
di
di
PENGESAHAN
://vi
://di
://di ...............................................................................................
tp://
http
http
http

ht

/
/
/
/
....................................................................................................
vii
.idABSTRACK
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
RINGKASAN ..................................................................................................
ix ilib.un
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
PRAKATA.......................................................................................................
http x
http
http

ht

MOTTO ........................................................................................................... iii

ABSTRAK ....................................................................................................... vii

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

DAFTAR ISI.................................................................................................... xii

/
/
/
/
xv
c.id
c.id
c.id
c.idDAFTAR GAMBAR .......................................................................................
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
DAFTAR
GRAFIK..........................................................................................
xvi
i
i
i
i
g
g
g
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
h
h TABEL............................................................................................
DAFTAR
xvii

ht

BAB 1. PENDAHULUAN .............................................................................. 1

ht

3
/
d/ 1.4 Tujuan....................................................................................................
id/
id/
.
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
1.5 Manfaat..................................................................................................
3
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
BAB 2.ttTINJAUAN
PUSTAKA .....................................................................
http 5
http
h p

ht

nej.

u

ilib.

dig
tp://

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
1.1 Latar Belakang.......................................................................................
1
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
1.2 Rumusan
://3di
://di
://di Masalah .................................................................................
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

d/
ac.i

1.3 Batasan Masalah.................................................................................... 3

c.i
ej.a

.un

ilib
//dig

tp:

2.1 KHh meter digital .................................................................................. 5

/
/
6
.id/ ...................................................................
.id/ 2.1.1 Prinsip Kerja KWh
c.id
c.id
cmeter
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
une Daya ........................................................................
.une
.Catu
2.1.2 Komponen
7 ilib.u
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
ig
://di
://di
p://d
2.1.3
Tegangan..........................................................................
http 8
http
httKomponen

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

2.1.4 Komponen Arus.................................................................................. 8

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

id/

ac.
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

httpxii

http

tp

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

d/
ac.i

ht

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ht
.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

p
2.1.5
Pengali .............................................................................
http 9
http
httKomponen

tp

ht

2.1.6 ADC (Analog to digital converter)..................................................... 10

.id/
.id/
.id/
.id/ 2.1.7 Tampilan.............................................................................................
c
c
c
c
a
a
a
a
11
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
2.2 Harmonisa..............................................................................................
11g
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
h
h Sumber Harmonisa .............................................................................
2.2.1
15
2.2.2 Efek Harmonisa ..................................................................................
15
/
/

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
2.2.3 Penentuan Distorsi
15
.une
.une
.une Harmonisa ...........................................................
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
di
2.2.4 tStandar
://16
://di
://di Harmonisa .............................................................................
http
http
ht p

ht

/
/
/
/
3. METODOLOGI PENELITIAN
.........................................................
19
.idBAB
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
3.1 Tempat Penelitian..................................................................................
19 ilib.un
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
ig
://di
://di
p://d Penelitian...............................................................................
3.1.1
http 19
http
httTempat

ht

d/

c.i
ej.a

.un

ilib
//dig

ht

tp:

2.2.5 Beban.................................................................................................. 17

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

3.1.2 Waktu Penelitian ................................................................................ 19

/
/
/
/
19
c.id
c.id
c.id
c.id 3.2 Alat dan bahan.......................................................................................
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
3.3
Alur
Penelitian.......................................................................................
19
i
i
i
i
g
g
g
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
h
3.4hBlok Diagram ........................................................................................
21
3.4.1 KWh meter ......................................................................................... 21

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
3.4.2 Pembebanan........................................................................................
21
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
3.5 Pemodelan
dig
://22
://di
://di Simulasi ..............................................................................
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

ht

22
/
d/ 3.5.2 Pembebanan multi beban....................................................................
id/
id/
.
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
BAB 4 ANALISA DATA
.........................................
24
.une
.une
.une DAN PEMBAHASAN
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di Sistematis Penelitian............................................................
4.1 Rangkaian
http 24
http
http

ht

d/
ac.i

nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

3.5.1 Pembebanan lampu pijar .................................................................... 22

c.i
ej.a

.un

ilib
//dig

tp:

4.2 Pembebanan menggunakan lampu pijar................................................ 25

/
/
/
26
.id/ 4.2.1 Pengukuran menggunakan
c.id
c.id
c.id PQA ........................................................
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
ne
ne meter digital ITRON beban
.unlampu
.uKWh
4.2.2 Pengukuran
pijar .............. 28 ilib.u
b
b
i
i
l
l
i
i
g
ig
dig
://di
p://d
tp:// beban lampu pijar ..................
4.2.3
KWh meter digtalhtEDMI
http 31
httPengukuran

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

4.2.4 Perbandingan PQA dan KWh meter beban lampu pijar .................... 37

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

id/

ac.
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

httpxiii

http

tp

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

d/
ac.i

ht

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ht
.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ttp
4.3hPembebanan
multi beban.......................................................................
http 38
http

tp

ht

4.3.1 Pengukuran menggunakan PQA......................................................... 38

.id/
.id/
.id/ ITRON pembebanan multi
.id/ 4.3.2 Pengukuran KWh.ameter
c
c
c
c
a
a
a
beban...............
41
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
4.3.3 Pengukuran
KWh meter EDMI pembebanan
multi beban.................//46
dig
: di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h Perbandingan PQA dan KWhhmeter pembebanan multi bebanh......... 51
4.3.4
4.4 Simulasi pembebanan............................................................................
53
/
/

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
4.4.1 Simulasi beban
54
.une
.une
.unelampu pijar ................................................................
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
di
4.4.2 tSimulasi
://57
://di
://di beban multi beban................................................................
http
http
ht p

ht

/
/
/
62
.id/ 5.1 Kesimpulan............................................................................................
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
DAFTAR PUSTAKA..................................................................................
63 ilib.un
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
http
http
http

ht

d/

c.i
ej.a

.un

ilib
//dig

ht

tp:

BAB 5 KESIMPULAN ............................................................................... 62

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

tp

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

u

ilib.

dig
tp://

i
/dig
/
:
p
t
t

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

id/

ac.
nej.

.id/

id/

ac.
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

httpxiv

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

lib.u

h

.id/

.id/

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

h

h

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

lib.u

lib.u

ac
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

i
/dig
/
:
p
t
t

ht

ht

.id/

lib.u

digi
tp://

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

.id/

id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

ht

id/

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ac
nej.

.u

http

id/

id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

id/

ac.
nej.

ht
id/

ac.
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

http

ht

/
d/ Elektronik...........................................................
idGambar
.id/
.id/
.iMeter
c
c
c
2.6 Diagram Blok KWh
6
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une Tegangan DC………..7ilib.une
.unePenurun Tegangan dan Penghasil
b
b
i
i
l
l
Gambar 2.7 Rangkaian
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

.id/

gilib
i
d
/
/
:

DAFTAR
http GAMBAR

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

Gambar 2.8 Rangkaian Sensor Tegangan ...............................................................8

Gambar 2.9 Rangkaian Sensor Arus .......................................................................9

ac
Gambar 2.10 Rangkaian
j.ac (Multiplier).........................................................9
nej.
nePengali

nej

lib.u

digi
tp://

.id/

.id/

id/
.ac.

gi
gi
igi
Gambar 2.11
Penyearah ........................................................................10
://di
://di
://dRangkaian
http

http

http

.id/

ac
nej.

lib.u

lib.u

lib.u

ht

ht

Gambar 2.12 Rangkaian ADC ................................................................................10
Gambar
2.13 Bentuk Gelombang fundamental
dengan gelombang harmonisanya...........
12
/
/
/

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Gambar 2.14 Bentuk Gelombang
Hasil Distorsi Harmoniku..............................................
13 une
. ne
.une
b
b
i
i
lib.
l
l
i
i
i
g
g
g
i
i
i
d
Gambar 2.15
deret fourier dari suatu
://d 14
://dgelombang yang terdistorsi t...............
://Representasi
h tp
http
http

.id
j.ac

une

lib.
i
g
i
://d

tp

Gambar 2.16 Gelombang pada beban linier dan non-linier ............................................... 18

ht

Gambar
3.1 Flowchart Analisis KWH
Meter beban Linier dan Non-Linier
......... 20
/
/
/

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Gambar 3.2 Blok Diagram
ne Tiga Fasa .............. 21b.une
.uDigital
.une Pembebanan KWh Meter
b
b
i
i
li
l
l
i
i
digi
digpembebanan lampu pijar..............22
dig
/
/
/
/
Gambartt3.3
menggunakan MATLAB
:
:
://simulasi
p
p
p
htt
htt
h

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

tp

ht

Gambar 3.4 pemodelan simulasi pembebanan multi beban....................................23

/
3.5 rangkaian bebanc.lampu
id/ Philips ...........................................................23
idGambar
.id/
.id/
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.unedigital 3 fasa milik PLNil.................................................
Gambar 4.1 KWh
meter
24
b
b
b
i
i
i
l
l
i
i
g
ig
dig
://di 25
://dPQA
://Rangkaian
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Gambar
4.2
beban
menggunakan
dan
KWh
meter
.....................
h
h
h

ac.
nej.

u

ilib.

dig
tp://

ht

Gambar 4.3 pemodelan rangkaiaan beban lampu pijar untuk setiap fasanya ........ 54

/
/
/
/
c.id
c.id
c.id beban lampu pijar.............................................
c.idGambar 4.4 gelombang tegangan
55
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.unearus beban lampu pijar ....................................................
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
Gambar
4.5
gelombang
55
g
g
g
g
di
://di
://di
://di
tp://
http
http
http
Gambar 4.6 spektrum harmonisa tegangan simulasi beban lampu pijar................ 56
Gambar 4.7 spektrum harmonisa arus simulasi beban lampu pijar ....................... 57

id/
.ac.

.u

gilib
i
d
/
/
:

/

c.id

/

c.id

a
j.a
Gambar 4.8 pemodelan
pembebanan multi beban...................................
58
nej.
nesimulasi

nej

.id/

ac
nej.

lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
d
Gambar 4.9
lampu Philips.....................................................................
://d 58
://d
://rangkaian
http
http
http

tp

ht

Gambar 4.10 gelombang tegangan pada pembebanan multi beban....................... 59

tp

4.11 gelombang tegangan
60
/
/
/ pada pembebanan multi beban.......................
/
.idGambar
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
xv
h
h
h

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

ht

id/

ac.
nej.

id/

ac.
nej.

id/

ac.
nej.

id/

ac.
nej.

ht

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

DAFTAR
http GRAFIK

http

tp

ht

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

tp

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ht

.id/
.id/
.id/
.id/
c
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Grafik 4.1 Analisis nilai
ACE
.une
.une.......................................29
.unedaya KWh meter ITRON
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
dig
Grafik 4.2
//dig nilai tegangan KWhttmeter
://di
://diITRON ACE.................................30
:Analisis
p
p
p
t
t
tp://
t
t
h
h
h

ht

/
/
/
/
4.4 Analisis daya KWh.idMeter
EDMI ..........................................................33
.idGrafik
c.id
c.id
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Grafik 4.5 Analisis
tegangan
.une
.une
.une pada KWh Meter EDMI...........................................34
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
//di
://di
://di
Grafikh4.6
Arus pada KWh Meter
ttp:Analisis
http
http EDMI .................................................35

ht

Grafik 4.3 Analisis arus KWh meter ITRON ACE ................................................31

ac
nej.

lib.u

digi
tp://

Grafik 4.7 Nilai Harmonisa Arus............................................................................36

/
/
/
.id/
c.id
c.id
cTegangan....................................................................36
c.idGrafik 4.8 Nilai Harmonisa
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.uneMeter ............................37
.une daya antara PQA dengan
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
Grafik
4.9
Perbandingan
KW