Dinamika Sosial Budaya Etnis Tionghoa di Kabupaten Jember Tahun 1965-2011
DINAMIKA SOSIAL BUDAYA ETNIS TIONGHOA DI
KABUPATEN JEMBER TAHUN 1965-2011
SKRIPSI
Oleh :
Melinda Puspitawati
NIM 050210302364
PROGRAM STUDI PENDIDIKAN SEJARAH
JURUSAN PENDIDIKAN ILMU PENGETAHUAN SOSIAL
FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN
UNIVERSITAS JEMBER
2012
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ili
SKRIPSI
//dig
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.u
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
/
/
/
.id/
ac
nej.
.u
.u
http
http
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
NIM 050210302364
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
://di
http Puspitawati
Melinda
d/
ac.i
.id/
ac
nej.
.u
Oleh ib.u
gil
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
http
gili
://di
gili
://di
http
.u
diajukan guna memenuhi salah satu syarat
/ Sejarah
/
untuk menyelesaikan
c.id
c.id Program Strata Satu jPendidikan
a
a
.
.
j
e
ne
b.uPendidikan
b.undan mencapai gelar Sarjana
d/
ac.i
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
:
http
http
.u
.id/
.id/
ac
nej.
b.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
http
.u
/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
DINAMIKA
BUDAYA ETNIS
TIONGHOA DI
e
.une
.une
.unSOSIAL
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
ig
JEMBER
://di
://di
://di TAHUN 1965-2011
://dKABUPATEN
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
d
d
c.id
PROGRAM
ac.i
aSEJARAH
ac.i STUDI PENDIDIKAN
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
n
JURUSAN
SOSIALilib.un
ib.u
lPENGETAHUAN
lib.u PENDIDIKAN ILMU
lib.u
i
i
i
g
g
g
g
g
i
i
i
://di
://di
://dDAN ILMU PENDIDIKAN
://dFAKULTAS KEGURUAN
://d
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
UNIVERSITAS
JEMBER
2012
/
/
d/
d/
i
i
.
.
c.id
c.id
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
igilib
.u
igilib
.u
ac
nej.
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
ig
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
PERSEMBAHAN
http
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
untuk:
.une
.une
.une
.une Skripsi ini saya persembahkan
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
//dig tak pernah
//digatas segala cinta kalian
//digmamaku tercinta terima
://di
:yang
:kasih
:dan
://di
1. papa
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
2.
http
3.
padam, kesabaran, dukungan baik materiil maupun moril, nasehat dan do’a,
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
c
c
serta perjuangan nkalian
untukku;
ej.a
ej.a yang tak pernah lelah n
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
kakak-kakakku
tersayang terima kasih
://dberikan;
://d atas semangat yang kalian
://d
http
http
http
/dig
:/
http
guru- guruku sejak SD sampai PT terhormat, yang telah memberikan ilmu dan
/
/
/
/
penuh
c.id
c.id
c.id kesabaran;
c.id membimbing dengan
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
une
.selama
.usayang,
.uneterima kasih atas kasih
.une 4. keluarga besarku
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
do’a,
dan
nasehat
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
kuliah
dan penulisan skripsi ini;
.id/
Jember.
5.
.id/
.id/ dan Ilmu Pendidikan Universitas
.id/ Almamater Fakultas Keguruan
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
igilib
gilib
i
d
/
/
:
.u
igilib
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
ig
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
tp:
htMOTTO
http
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
http
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
/
/
.id/ (Matius 22:39)
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
http
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
p
http
httmanusia
Kasihilah sesamamu
seperti dirimu sendiri.
http
http
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
http
.id/
.id/
ac
nej.
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
*) Lembaga
http Indonesia.
httpJakarta. Percetakan Lembaga Alkitab
httpAlkitab Indonesia . 1995. Alkitab.
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
igilib
.u
igilib
.u
ac
nej.
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
ig
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
id/
NIM : 050210302364
.ac.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
nama : Melinda Puspitawati
ac
nej.
.id/
ib.u
http
http
/dig
:/
http
http
ac
nej.
gil
igil bertanda tangan di bawah
Saya
://di ini:
://dyang
http
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
ac
nej.
ib.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
PERNYATAAN
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
nej
u
u
u
.
ib.
menyatakan dengan
ilib. ilmiah yang berjudul:
gilDinamika
gkarya
gilib sesungguhnya bahwa
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
ttp: Etnis Tionghoa di Kabupaten
http adalah benarhttp
SosialhBudaya
Jember Tahun 1965-2011
http
/dig
:/
http
/ substansi disebutkan .id/
/
benar
kecuali
jika dalam pengutipan
.id/ hasil karya sendiri,
c.id
c.id
a
a
.
.
j.ac
j
j
e
e
e
n
n
n
sumbernya, dan belum
pernah
diajukan
pada
institusi
mana
pun,
serta
bukan
karya
u
u
u
ib.
ib.
ib.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
l
l
l
digi
digi
digi
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
jiplakan.
tt sesuai dengan
htt keabsahan dan kebenaranhisinya
htt Saya bertanggung jawab atas
http
/dig
:/
http
sikap
/ tinggi.
/ ilmiah yang harus dijunjung
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Demikian pernyataan
ini saya buat denganun
tanpa adanya tekanan
e
.une
. sebenarnya,
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
ig
ig pihak mana pun serta
dig
dan paksaan
mendapat sanksi
jika
://di
://akademik
://dbersedia
://ddari
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
.id
j.ac
une
.
gilib
i
d
/
/
:
http
ternyata di kemudian hari pernyataan ini tidak benar.
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
igilib
.u
.u
igilib
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
/dig
:/
http
http
.u
.u
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.u
.u
.id/
.u
http
ac
nej.
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
h
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
/
:
NIM 050210302364
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
Melinda Puspitawati
ttp
http
http
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.u
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
a
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
Yangcmenyatakan,
.id/
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
/
:
Jember, 30 Maret 2012
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
http
http
http
http
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
ig
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gil
://di
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
gilib
i
d
/
/
:
.id/
gilib
i
d
/
/
:
http
http
gilib
i
d
/
/
:
Dosen Pembimbing Utama
.id/
.un
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
igilib
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.u
.u
ac
nej.
http
.id/
ac
nej.
/dig
:/
http
.id/
.u
http
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
ac
nej.
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.id/
http
.id/
.u
igilib
.un
ac
nej.
/dig
:/
http
: Drs.Sugiyanto, M.Hum.
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
http
.id/
ac
nej.
http
.id/
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
c M.Si.
c
Dosen Pembimbing
Anggota : Drs.H.Sutjitro,
ej.a
ej.a
ac
nej.
http
.u
http
Pembimbing
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.u
.u
.u
.id/
.u
ac
nej.
/dig
:/
http
http
http
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
.id/
.id/
ac
nej.
Oleh
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
lib.u
i
g
i
d
Melinda
tp://Puspitawati
t
h
NIM 050210302364
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.u
.u
BUDAYA ETNIS TIONGHOA DI KABUPATEN
/
/
/ DINAMIKA SOSIALJEMBER
.id/
TAHUN 1965-2011
c.id
c.id
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
une
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.id
j.ac
.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
SKRIPSI .u
ib
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
ig
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
ib.u
ib.u
ib.u
/dig
:/
http
http
PENGESAHAN
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gil Jember
gil
gil
Skripsi berjudul
://di
://di Etnis Tionghoa di Kabupaten
://di Dinamika Sosial Budaya
/dig
:/
http
http
http
http
http
Tahun 1965-2011 telah diuji dan disahkan oleh Fakultas Keguruan dan Ilmu
/
/
/
.id/
pada:
c.id
c.id
c.id
cPendidikan
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une Hari
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
:
Jumat
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h : 30 Maret 2012
h
Tanggal
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
Ketua,
/
.id
j.ac
.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
.u
Drs. Marjono, M.Hum
/dig
:/
http
http
/Sekretaris,
/
.id
j.ac
.id
j.ac
une
une
une
.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ttp Penguji
hTim
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.id/
.id/
Tempat
: Fakultas Keguruan.idan
d/ Ilmu Pendidikan.
.id/
ac
nej.
.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
http
Drs. H Sutjitro, M.Si
/
/
/
1c001
NIP. 19580624
198601 1 001
.id/
c.id
c.id
c.id NIP. 19600422 198802
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h :
h
Anggota
/
/
/
1. (....................................)
.id/1. Drs. Sumarjono M.Si
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
NIP. 19580823
1 001
.une
.une
.un198702
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
/dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
ttp:/
2. hDrs.Sugiyanto
M.Hum.
2.
(....................................)
h
h
h
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
d/
ac.i
NIP. 19570220 198503 1 003
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.u
d/
ac.i
nej.
u
.u
igilib
.u
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
ac
nej.
.u
igilib
/dig
:/
http
http
.id/
igilib
.id/
une
.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
/dig
:/
http
http
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
Drs. H. Imam Muchtar, S.H, M.Hum
.id/
.id/
j.ac
j.acNIP. 19540712 198003 1 005
une
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
http
.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.u
http
.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.u
Dekan Fakultas Ilmu Keguruan dan Ilmu Pendidikan
d/
ac.i
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ttp
hMengesahkan,
http
http
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
nej.
igilib
.u
ac
nej.
ig
RINGKASAN
Dinamika Sosial Budaya Etnis Tionghoa di Kabupaten Jember Tahun 19652011; Melinda Puspitawati, 050210302364; 2005 ; xiii + 115 halaman; Program Studi
Pendidikan Sejarah, Jurusan Pendidikan Ilmu Pengetahuan Sosial, Fakultas Keguruan
Dan Ilmu Pendidikan, Universitas Jember.
Kampung Pecinan adalah tempat pemukiman etnis Tionghoa yang terletak
sekitar jalan Sultan Agung, Gajah Mada dan H.Syamanhudi yang termasuk dalam
Kecamatan Kaliwates Kabupaten Jember. Rumusan permasalahan penelitian ini
adalah apa yang melatarbelakangi kedatangan etnis Tionghoa di kabupaten Jember,
aktivitas dalam bidang politik sosial budaya etnis Tionghoa di Kabupaten Jember dari
tahun 1965-2011. Tujuan dan manfaat dari penelitian ini dapat mengaplikasikan
semua rumusan masalah dan memberi manfaat bagi ilmu pengetahuan, masyarakat
luas dan pemerintah. Metode penelitian yang digunakan adalah metode sejarah
dengan pendekatan sosial budaya, dan teori aksi sosial.
Hasil penelitian ini menunjukkan bahwa latar belakang etnis Tionghoa
memasuki kota Jember adalah dibangunnya jalur transportasi berupa kereta api yang
menyebabkan berkembangnya Jember serta suburnya perkebunan tembakau di
Jember. Seiring dengan perkembangan daerah ini orang-orang Tionghoa yang dikenal
sebagai kelompok pedagang juga berdatangan ke Jember. Pada umumnya etnis
Tionghoa di kabupaten Jember membuka toko, namun banyak pula yang menjadi
pedagang kelontong yang masuk ke daerah pedesaan. Selain itu juga mereka juga
melakukan pembelian tembakau langsung dari petani.
Aktivitas politik sosial budaya masyarakat Tionghoa pada masa Orde Baru
dipengaruhi oleh kebijakan-kebijakan yang dibuat oleh pemerintah. kebijakankebijakan itu dianggap sangat menyudutkan masyarakat Tionghoa secara politik,
sosial maupun budaya. Keadaan tersebut juga terjadi pada etnis Tionghoa keturunan
di kota jember, orang-orang Tionghoa yang telah terpinggirkan secara sosial politik
mampu beradaptasi dengan masyarakat lokal dan mampu hidup secara berdampingan
baik secara sosial maupun secara ekonomi. Etnis Tionghoa di kota Jember ini berhasil
membantu perekonomian masyarakat kota Jember karena dengan keberadaan etnis
Tionghoa di kota Jember ini banyak tersedia lapangan pekerjaan sehingga dapat
mengurangi pengangguran masyarakat Jember.
Sedangkan di era reformasi ini pemerintah mengupayakan pelaksanaan
kebijakan demokrasi. Sistem politik demokrasi ini ditandai dengan pencabutan
terhadap kebijakan diskriminasi terhadap etnis Tionghoa. Adanya pencabutan
kebijakan diskriminasi terhadap etnis Tionghoa juga dirasakan dalam kehidupan etnis
Tionghoa yang berada di Jember. Ini dapat dilihat dengan keterlibatan etnis Tionghoa
yang berada di Jember jauh lebih aktif dalam kehidupan bermasyarakat.
Berdasarkan pembahasan di atas dapat disimpulkan bahwa masyarakat
Tionghoa keturunan di Jember sudah mampu beradaptasi dengan masyarakat lokal.
Kondisi seperti itu menberikan suasana kondusif bagi etnis Tionghoa keturunan di
kota Jember sehingga tidak seperti etnis Tionghoa yang berada di kota-kota lain pada
umumnya yang sering mengalami kerusuhan yang bersifat rasialis.
Berdasarkan hasil penelitian, saran yang dapat diberikan adalah bagi
pemerintah hendaknya pemerintah mengeluarkan kebijakan yang adil tidak ada lagi
etnis yang dirugikan, bagi masyarakat luas di perlukan adanya kesadaran untuk
memelihara hubungan sosial secara baik, sedangkan bagi etnis Tionghoa sendiri perlu
dikembangkan sikap sederhana dan empati terhadap situasi masyarakat sekitar
sehingga dapat mencegah kecemburuan sosial.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
ttp
hPRAKATA
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne dan karunia-Nya bsehingga
ne
Puji Syukur.ukepada
Tuhan atas segala .u
rahmat
.une
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
ig
://di
://dBudaya
://di berjudul Dinamika Sosial
://dimenyelesaikan skripsittpyang
penulis tdapat
Etnis
p
p
p
t
t
t
t
t
h
h
h
h
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
Tionghoa di Kabupaten Jember Tahun 1965-2011. Skripsi ini disusun untuk
/
/
id/
.id/
c.id
c.id strata satu (S1) pada
c.untuk
cmemenuhi
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
salah
satu
syarat
menyelesaikan
pendidikan
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
Jurusan Pendidikan
Sejarah, Fakultas :Keguruan
dan Ilmu Pendidikan,
//dig
://di
://di Universitas
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
Jember.
.id/
ac
nej.
u
.
gilib
i
d
/
/
:
/
/
/
d lepas dari bantuan berbagai
.id
.id pihak, oleh karena itu
Penyusunan skripsi
c.itidak
j.ac
j.ac
j.aini
une
.une
.une
.
gilib
i
d
/
/
:
penulis ingin menyampaikan
ucapan terima ikasih
gilib kepada:
igilib
g
://di
://d
://d
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h Moh. Hasan, M.Sc, Ph.D, selaku
1. Drs.
Rektor Universitas Jember;
/
/
selaku Dekan Fakultas
d/
.id/Drs. Imam Muchtar SH,
c.id
c.id Keguruan dan Ilmu
c.iM.Hum,
c2.
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Pendidikan Universitas
.une
.une
.une Jember;
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
dig
://di
://Sutjitro,
://di Pembimbing I dan Drs.
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
3.
Drs.
Sugiyanto,
M.Hum.
selaku
Dosen
M.Si.
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
http
II, yang telah meluangkan waktu
dan pikiran serta
/
/selaku Dosen Pembimbing
d/
d/
i
i
.
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
perhatian guna .umemberikan
bimbingan dan
pengarahan demi terselesainya
ne
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
ig
penulisan
ini;
://di
://di
://di
://dskripsi
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
.id
j.ac
une
.
gilib
i
d
/
/
:
http
4. Drs. Kayan Swastika, M.Si. selaku Dosen Pembimbing Akademik yang telah
/
/
/
.id/membimbing selama menjadi
c.id
c.id
c.id mahasiswa;
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
5. Teman-teman
semua
ig sebutkan
://di
://dsaya
://di pihak yang tidak dapat
://di angkatan 2005 dan
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h per satu, terima kasih untukhkalian semua.
satu
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
/
/
/
Penulis juga menerima
c.id
c.iddari semua pihak demi
c.id segala kritik dan saran
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
une
.udapat
.une
b
b
kesempurnaan gskripsi
berharap,
semoga
skripsi
ini
i
i
l
l
i
i
ilib. ini. Akhirnya penulis
g
g
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
/di
/di
://di
p
t
t
bermanfaat.
h
http
:/
http
:/
http
/dig
:/
http
/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Penulis
.une
.une
.une
.une Jember, 30 Maretili2012
b
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
igilib
.u
igilib
.u
ac
nej.
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
ig
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
HALAMAN
ttp
ttp
ttp JUDUL ......................................................................................
i
HALAMAN PERSEMBAHAN.....................................................................
ii
h
h
h
d/
ac.i
d/
ac.i
d/
ac.i
/dig
:/
http
Halaman
.id/
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
ttp
ISI
hDAFTAR
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
/dig
:/
http
.id/
j.ac
j.
j.
j. MOTTO ..........................................................................................................
iii
e
e
e
e
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
b.
gilib iv
gilib
gili.............................................................................................
gilib
i
i
i
i
PERNYATAAN
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
http
http
http
http
HALAMAN PEMBIMBING ........................................................................
/dig
:/
http
v
/
/
/
.id/
.............................................................................................
vi j.ac.id
c.id
c.id
cPENGESAHAN
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
.uvii
.une
.une
.une RINGKASAN ................................................................................................
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
PRAKATA
......................................................................................................
ix
DAFTAR
ISI ...................................................................................................
.id/
.id/
.id/
http
digi
digi
digi
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
DAFTAR
htt
htt
htt LAMPIRAN .................................................................................
xiii
BAB
/
/
/ 1. PENDAHULUAN..............................................................................
1
.id
j.ac
une
.
gilib
i
d
/
/
:
http
1.1 Latar Belakang
.une
.une Pemilihan Masalah................................................
b
b
i
i
lib.u
l
l
i
i
i
g
g
g
i
i
i
d
//d
//d
1.2
Pengertian Judul
7
tp://
tp:..........................................................
tp:Penegasan
7
d/
d/
BAB
.id/ 2. TINJAUAN PUSTAKA
ac.i
ac.i ...................................................................
11
://
.id/
ac
nej.
nej.
nej.
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
BAB 4.
h ETNIS TIONGHOA di hJEMBER
h SEJARAH KEDATANGAN
http
.id/
ac
nej.
.u
http
1889 ...............................................................................................
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
.u
.u
igilib
.u
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
35
d/
ac.i
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
26
26
/
c.id
c.
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
ne
4.2 Kondisib.Sosial,
une Ekonomi, dan Budaya
.u30
.u.........................................
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
/dig Kedatangan EtnistpTionghoa
://di
://di di Jember Tahun ttp://di
:/Sejarah
4.3
p
p
t
t
t
t
t
h
h
h
h
d/
ac.i
.u
/dig
:/
http
4.1 Kondisi Geografis idan
d/ Kependudukan .........................................
id/
nej.
igilib
/dig
:/
http
.u
.u
.u
BAB 3. METODE
gilib 22
gilib
gilib PENELITIAN .................................................................
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
/
/
d/
c.id
c.id
c.i.........................................................................
a
a
a
1.4 Rumusan Masalah
8
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
1.5 Tujuan
8
://di
://di
://di
://di Penelitian ...........................................................................
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h 1.6 Manfaat Penelitian..........................................................................
10
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ht
ht
/dig
:/
http
ac
n1ej.
1.3 Ruang Lingkup Penelitian .............................................................
d/
ac.i
ej.
gilib
i
d
/
/
:
.id
j.ac
.id
j.ac
ht
n
lib.u
i
g
i
d
http
.id/
ac
nej.
u
DAFTAR TABEL
lib.uxii
lib.u
lib...........................................................................................
.u
gilib
i
d
/
/
:
x
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
ig
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
tp KABUPATEN
tp
BAB 5.
SOSIAL BUDAYA
http ETNIS TIONGHOAhtdi
htAKTIVITAS
http
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
/
c.id
c.
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
ne
ETNIS TIONGHOA
TAHUN 1965-1998
.u40
.u........................................
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
dig
/dig ................................................
://di
://di
:/Baru
://Kebijakan
5.1
Pemerintah Orde
40
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
JEMBER PASCA DIBERLAKUKANNYA
KEBIJAKAN
TERHADAP
id/
id/
5.2 Dampak Terhadap Etnis Tionghoa di Kabupaten Jember ............
47
d/
ac.i
d/
ac.i
.id/
ac
47
nej.
5.2.1 Bidang
nej.
nej. Ekonomi ...............................................................
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
49
d
://d
://.......................................................
://d5.2.2 Bidang Sosial Budaya
http
http
http
5.2.3 Bidang Politik ...................................................................
/dig
:/
http
57
/
/
/
.id/ 6. KEHIDUPAN SOSIAL
di
c.id
c.id
c.id BUDAYA ETNIS TIONGHOA
cBAB
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
.une ................................ilib.u59
.uneJEMBER TAHUN 1998-2011
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
KABUPATEN
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h 6.1 Kebijakan Pemerintah Terhadap
h
Etnis Tionghoa 1998-2011
...... 59
6.1.1 Masa Presiden
.id/
.id/ BJ Habibie ................................................
.id/
ac
nej.
http
/
.id
j.ac
une
.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
6.1.2
................................lib.u61
.u
.u Presiden Abdurrahman
libWahid
libMasa
i
i
g
g
i
i
digi
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
6.1.3 Masa Presiden Megawati
dan Susilo BambanghHudoyono
tt
htt
htt
.u
gilib
i
d
/
/
:
59
ac
nej.
ac
nej.
http
..............................................................................................
/
/
63
.id
j.ac
.id
j.ac
/dig
:/
http
.id/
c
ej.a
e
e
6.2 Dampak.uTerhadap
Etnis Tionghoa di .Kabupaten
Jember ............ .u64
n
n
n
u
gilib 64
gilib
gilibBidang Politik ...................................................................
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
6.2.1
:
:
:
http
http
http
6.2.2 Bidang Sosial Budaya .......................................................
66
d/
d/
DAFTAR
PUSTAKA ....................................................................................
.id/
ac.i
ac.i
80
/dig
:/
http
/
/
/
.id/ 7. PENUTUP
c.id
c.id
c.id
cBAB
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
7.1 Kesimpulan
..................................................................................
77
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h7.2 Saran .............................................................................................
h
78
ac
nej.
.u
.u
.u
MATRIK PENELITIAN
..............................................................................
igilib 83
igilib
igilib
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
igilib
gilib
i
d
/
/
:
.u
igilib
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
:/
http
:/
http
:/
http
.id/
ac
nej.
/dig
/d
/d
/d
:/
http
http
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
nej.
nej.
igilib
.u
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
ig
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
.id/
j.ac
e
n
Halaman
u
ilib.
//dig
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
:
http
http
http
http
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.u
.u
.id/
ac
nej.
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
p
DAFTAR
httTABEL
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
4.1 Komposisi Penduduk Tahun 1930…………………………..........................28
/
/
/
.id/
c.id …………… 29 j.ac.id
c.id
c4.2
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Jumlah
Penduduk
…………………………………………….
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g 48
g
g
ig
5.2.2 Jumlah
Agama…………………………………………………
://di
://di
://di
://dPemeluk
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
5.2.2 Jumlah Tionghoa Menurut Jenis Kelamin………………………………. 53
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
igilib
.u
igilib
.u
ac
nej.
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
ig
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
A. Matrik
penelitian ........................................................................................
/
/
/
une
.
gilib
i
d
/
/
:
http
81
.id
j.ac
.id
j.ac
.id
j.ac
/dig
:/
http
ht
ht
D. Daftar informan ..........................................................................................
84
d/
ac.i
d/
ac.i
d/
ac.i
.id/
ac
n82ej.
B. Pedoman wawancara
.une
.unedan observasi ...........................................................
b
b
i
i
lib.u
l
l
i
i
i
g
g
g
i
i
i
d
d
83
C. Surat tketerangan
penelitian .........................................................................
p://d
tp://
tp://
ht
/dig
:/
http
:
http
http
http
http
.id/
j.ac
e
n
Halaman
u
ilib.
//dig
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
DAFTAR
LAMPIRAN
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
id/
.
85
j.ac
j.
j.
j. E. Surat Keterangan Wawancara......................................................................
e
e
e
e
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
gilib 102
gilib
gilib
gilib
F. Foto Hasil
Penelitian....................................................................................
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
http
httpMasalah Cina.......................................
http
http
G. Kebijaksanaan
Pokok Penyelesaian
104
108 ac.id/
nej.
u
u
u
.
.
.
b
b
b
I. Peraturan Ganti
gili 110
gili
gili Nama..................................................................................
/
d/
id/
H.
Agama Kepercayaan
.idPeraturan
ac.............................
ac.i dan Adat Istiadat Cina
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
nej.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
igilib
.u
igilib
.u
ac
nej.
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
igilib
/dig
:/
http
.id/
.id/
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
:/
http
:/
http
.id/
ac
nej.
http
/di
/di
/di
:/
http
http
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
igilib
.u
ac
nej.
ig
KABUPATEN JEMBER TAHUN 1965-2011
SKRIPSI
Oleh :
Melinda Puspitawati
NIM 050210302364
PROGRAM STUDI PENDIDIKAN SEJARAH
JURUSAN PENDIDIKAN ILMU PENGETAHUAN SOSIAL
FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN
UNIVERSITAS JEMBER
2012
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ili
SKRIPSI
//dig
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.u
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
/
/
/
.id/
ac
nej.
.u
.u
http
http
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
NIM 050210302364
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
://di
http Puspitawati
Melinda
d/
ac.i
.id/
ac
nej.
.u
Oleh ib.u
gil
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
http
gili
://di
gili
://di
http
.u
diajukan guna memenuhi salah satu syarat
/ Sejarah
/
untuk menyelesaikan
c.id
c.id Program Strata Satu jPendidikan
a
a
.
.
j
e
ne
b.uPendidikan
b.undan mencapai gelar Sarjana
d/
ac.i
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
:
http
http
.u
.id/
.id/
ac
nej.
b.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
http
.u
/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
DINAMIKA
BUDAYA ETNIS
TIONGHOA DI
e
.une
.une
.unSOSIAL
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
ig
JEMBER
://di
://di
://di TAHUN 1965-2011
://dKABUPATEN
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
d
d
c.id
PROGRAM
ac.i
aSEJARAH
ac.i STUDI PENDIDIKAN
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
n
JURUSAN
SOSIALilib.un
ib.u
lPENGETAHUAN
lib.u PENDIDIKAN ILMU
lib.u
i
i
i
g
g
g
g
g
i
i
i
://di
://di
://dDAN ILMU PENDIDIKAN
://dFAKULTAS KEGURUAN
://d
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
UNIVERSITAS
JEMBER
2012
/
/
d/
d/
i
i
.
.
c.id
c.id
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
igilib
.u
igilib
.u
ac
nej.
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
ig
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
PERSEMBAHAN
http
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
untuk:
.une
.une
.une
.une Skripsi ini saya persembahkan
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
//dig tak pernah
//digatas segala cinta kalian
//digmamaku tercinta terima
://di
:yang
:kasih
:dan
://di
1. papa
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
2.
http
3.
padam, kesabaran, dukungan baik materiil maupun moril, nasehat dan do’a,
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
c
c
serta perjuangan nkalian
untukku;
ej.a
ej.a yang tak pernah lelah n
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
kakak-kakakku
tersayang terima kasih
://dberikan;
://d atas semangat yang kalian
://d
http
http
http
/dig
:/
http
guru- guruku sejak SD sampai PT terhormat, yang telah memberikan ilmu dan
/
/
/
/
penuh
c.id
c.id
c.id kesabaran;
c.id membimbing dengan
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
une
.selama
.usayang,
.uneterima kasih atas kasih
.une 4. keluarga besarku
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
do’a,
dan
nasehat
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
kuliah
dan penulisan skripsi ini;
.id/
Jember.
5.
.id/
.id/ dan Ilmu Pendidikan Universitas
.id/ Almamater Fakultas Keguruan
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
igilib
gilib
i
d
/
/
:
.u
igilib
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
ig
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
tp:
htMOTTO
http
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
http
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
/
/
.id/ (Matius 22:39)
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
http
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
p
http
httmanusia
Kasihilah sesamamu
seperti dirimu sendiri.
http
http
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
http
.id/
.id/
ac
nej.
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
*) Lembaga
http Indonesia.
httpJakarta. Percetakan Lembaga Alkitab
httpAlkitab Indonesia . 1995. Alkitab.
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
igilib
.u
igilib
.u
ac
nej.
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
ig
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
id/
NIM : 050210302364
.ac.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
nama : Melinda Puspitawati
ac
nej.
.id/
ib.u
http
http
/dig
:/
http
http
ac
nej.
gil
igil bertanda tangan di bawah
Saya
://di ini:
://dyang
http
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
ac
nej.
ib.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
PERNYATAAN
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
nej
u
u
u
.
ib.
menyatakan dengan
ilib. ilmiah yang berjudul:
gilDinamika
gkarya
gilib sesungguhnya bahwa
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
ttp: Etnis Tionghoa di Kabupaten
http adalah benarhttp
SosialhBudaya
Jember Tahun 1965-2011
http
/dig
:/
http
/ substansi disebutkan .id/
/
benar
kecuali
jika dalam pengutipan
.id/ hasil karya sendiri,
c.id
c.id
a
a
.
.
j.ac
j
j
e
e
e
n
n
n
sumbernya, dan belum
pernah
diajukan
pada
institusi
mana
pun,
serta
bukan
karya
u
u
u
ib.
ib.
ib.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
l
l
l
digi
digi
digi
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
jiplakan.
tt sesuai dengan
htt keabsahan dan kebenaranhisinya
htt Saya bertanggung jawab atas
http
/dig
:/
http
sikap
/ tinggi.
/ ilmiah yang harus dijunjung
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Demikian pernyataan
ini saya buat denganun
tanpa adanya tekanan
e
.une
. sebenarnya,
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
ig
ig pihak mana pun serta
dig
dan paksaan
mendapat sanksi
jika
://di
://akademik
://dbersedia
://ddari
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
.id
j.ac
une
.
gilib
i
d
/
/
:
http
ternyata di kemudian hari pernyataan ini tidak benar.
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
igilib
.u
.u
igilib
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
/dig
:/
http
http
.u
.u
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.u
.u
.id/
.u
http
ac
nej.
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
h
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
/
:
NIM 050210302364
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
Melinda Puspitawati
ttp
http
http
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.u
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
a
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
Yangcmenyatakan,
.id/
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
/
:
Jember, 30 Maret 2012
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
http
http
http
http
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
ig
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gil
://di
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
gilib
i
d
/
/
:
.id/
gilib
i
d
/
/
:
http
http
gilib
i
d
/
/
:
Dosen Pembimbing Utama
.id/
.un
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
igilib
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.u
.u
ac
nej.
http
.id/
ac
nej.
/dig
:/
http
.id/
.u
http
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
ac
nej.
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.id/
http
.id/
.u
igilib
.un
ac
nej.
/dig
:/
http
: Drs.Sugiyanto, M.Hum.
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
http
.id/
ac
nej.
http
.id/
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
c M.Si.
c
Dosen Pembimbing
Anggota : Drs.H.Sutjitro,
ej.a
ej.a
ac
nej.
http
.u
http
Pembimbing
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.u
.u
.u
.id/
.u
ac
nej.
/dig
:/
http
http
http
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
.id/
.id/
ac
nej.
Oleh
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
lib.u
i
g
i
d
Melinda
tp://Puspitawati
t
h
NIM 050210302364
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.u
.u
BUDAYA ETNIS TIONGHOA DI KABUPATEN
/
/
/ DINAMIKA SOSIALJEMBER
.id/
TAHUN 1965-2011
c.id
c.id
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
une
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.id
j.ac
.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
SKRIPSI .u
ib
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
ig
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
ib.u
ib.u
ib.u
/dig
:/
http
http
PENGESAHAN
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gil Jember
gil
gil
Skripsi berjudul
://di
://di Etnis Tionghoa di Kabupaten
://di Dinamika Sosial Budaya
/dig
:/
http
http
http
http
http
Tahun 1965-2011 telah diuji dan disahkan oleh Fakultas Keguruan dan Ilmu
/
/
/
.id/
pada:
c.id
c.id
c.id
cPendidikan
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une Hari
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
:
Jumat
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h : 30 Maret 2012
h
Tanggal
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
Ketua,
/
.id
j.ac
.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
.u
Drs. Marjono, M.Hum
/dig
:/
http
http
/Sekretaris,
/
.id
j.ac
.id
j.ac
une
une
une
.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ttp Penguji
hTim
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.id/
.id/
Tempat
: Fakultas Keguruan.idan
d/ Ilmu Pendidikan.
.id/
ac
nej.
.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
http
Drs. H Sutjitro, M.Si
/
/
/
1c001
NIP. 19580624
198601 1 001
.id/
c.id
c.id
c.id NIP. 19600422 198802
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h :
h
Anggota
/
/
/
1. (....................................)
.id/1. Drs. Sumarjono M.Si
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
NIP. 19580823
1 001
.une
.une
.un198702
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
/dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
ttp:/
2. hDrs.Sugiyanto
M.Hum.
2.
(....................................)
h
h
h
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
d/
ac.i
NIP. 19570220 198503 1 003
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.u
d/
ac.i
nej.
u
.u
igilib
.u
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
ac
nej.
.u
igilib
/dig
:/
http
http
.id/
igilib
.id/
une
.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
/dig
:/
http
http
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
Drs. H. Imam Muchtar, S.H, M.Hum
.id/
.id/
j.ac
j.acNIP. 19540712 198003 1 005
une
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
http
.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.u
http
.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.u
Dekan Fakultas Ilmu Keguruan dan Ilmu Pendidikan
d/
ac.i
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ttp
hMengesahkan,
http
http
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
nej.
igilib
.u
ac
nej.
ig
RINGKASAN
Dinamika Sosial Budaya Etnis Tionghoa di Kabupaten Jember Tahun 19652011; Melinda Puspitawati, 050210302364; 2005 ; xiii + 115 halaman; Program Studi
Pendidikan Sejarah, Jurusan Pendidikan Ilmu Pengetahuan Sosial, Fakultas Keguruan
Dan Ilmu Pendidikan, Universitas Jember.
Kampung Pecinan adalah tempat pemukiman etnis Tionghoa yang terletak
sekitar jalan Sultan Agung, Gajah Mada dan H.Syamanhudi yang termasuk dalam
Kecamatan Kaliwates Kabupaten Jember. Rumusan permasalahan penelitian ini
adalah apa yang melatarbelakangi kedatangan etnis Tionghoa di kabupaten Jember,
aktivitas dalam bidang politik sosial budaya etnis Tionghoa di Kabupaten Jember dari
tahun 1965-2011. Tujuan dan manfaat dari penelitian ini dapat mengaplikasikan
semua rumusan masalah dan memberi manfaat bagi ilmu pengetahuan, masyarakat
luas dan pemerintah. Metode penelitian yang digunakan adalah metode sejarah
dengan pendekatan sosial budaya, dan teori aksi sosial.
Hasil penelitian ini menunjukkan bahwa latar belakang etnis Tionghoa
memasuki kota Jember adalah dibangunnya jalur transportasi berupa kereta api yang
menyebabkan berkembangnya Jember serta suburnya perkebunan tembakau di
Jember. Seiring dengan perkembangan daerah ini orang-orang Tionghoa yang dikenal
sebagai kelompok pedagang juga berdatangan ke Jember. Pada umumnya etnis
Tionghoa di kabupaten Jember membuka toko, namun banyak pula yang menjadi
pedagang kelontong yang masuk ke daerah pedesaan. Selain itu juga mereka juga
melakukan pembelian tembakau langsung dari petani.
Aktivitas politik sosial budaya masyarakat Tionghoa pada masa Orde Baru
dipengaruhi oleh kebijakan-kebijakan yang dibuat oleh pemerintah. kebijakankebijakan itu dianggap sangat menyudutkan masyarakat Tionghoa secara politik,
sosial maupun budaya. Keadaan tersebut juga terjadi pada etnis Tionghoa keturunan
di kota jember, orang-orang Tionghoa yang telah terpinggirkan secara sosial politik
mampu beradaptasi dengan masyarakat lokal dan mampu hidup secara berdampingan
baik secara sosial maupun secara ekonomi. Etnis Tionghoa di kota Jember ini berhasil
membantu perekonomian masyarakat kota Jember karena dengan keberadaan etnis
Tionghoa di kota Jember ini banyak tersedia lapangan pekerjaan sehingga dapat
mengurangi pengangguran masyarakat Jember.
Sedangkan di era reformasi ini pemerintah mengupayakan pelaksanaan
kebijakan demokrasi. Sistem politik demokrasi ini ditandai dengan pencabutan
terhadap kebijakan diskriminasi terhadap etnis Tionghoa. Adanya pencabutan
kebijakan diskriminasi terhadap etnis Tionghoa juga dirasakan dalam kehidupan etnis
Tionghoa yang berada di Jember. Ini dapat dilihat dengan keterlibatan etnis Tionghoa
yang berada di Jember jauh lebih aktif dalam kehidupan bermasyarakat.
Berdasarkan pembahasan di atas dapat disimpulkan bahwa masyarakat
Tionghoa keturunan di Jember sudah mampu beradaptasi dengan masyarakat lokal.
Kondisi seperti itu menberikan suasana kondusif bagi etnis Tionghoa keturunan di
kota Jember sehingga tidak seperti etnis Tionghoa yang berada di kota-kota lain pada
umumnya yang sering mengalami kerusuhan yang bersifat rasialis.
Berdasarkan hasil penelitian, saran yang dapat diberikan adalah bagi
pemerintah hendaknya pemerintah mengeluarkan kebijakan yang adil tidak ada lagi
etnis yang dirugikan, bagi masyarakat luas di perlukan adanya kesadaran untuk
memelihara hubungan sosial secara baik, sedangkan bagi etnis Tionghoa sendiri perlu
dikembangkan sikap sederhana dan empati terhadap situasi masyarakat sekitar
sehingga dapat mencegah kecemburuan sosial.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
ttp
hPRAKATA
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne dan karunia-Nya bsehingga
ne
Puji Syukur.ukepada
Tuhan atas segala .u
rahmat
.une
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
ig
://di
://dBudaya
://di berjudul Dinamika Sosial
://dimenyelesaikan skripsittpyang
penulis tdapat
Etnis
p
p
p
t
t
t
t
t
h
h
h
h
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
Tionghoa di Kabupaten Jember Tahun 1965-2011. Skripsi ini disusun untuk
/
/
id/
.id/
c.id
c.id strata satu (S1) pada
c.untuk
cmemenuhi
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
salah
satu
syarat
menyelesaikan
pendidikan
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
Jurusan Pendidikan
Sejarah, Fakultas :Keguruan
dan Ilmu Pendidikan,
//dig
://di
://di Universitas
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
Jember.
.id/
ac
nej.
u
.
gilib
i
d
/
/
:
/
/
/
d lepas dari bantuan berbagai
.id
.id pihak, oleh karena itu
Penyusunan skripsi
c.itidak
j.ac
j.ac
j.aini
une
.une
.une
.
gilib
i
d
/
/
:
penulis ingin menyampaikan
ucapan terima ikasih
gilib kepada:
igilib
g
://di
://d
://d
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h Moh. Hasan, M.Sc, Ph.D, selaku
1. Drs.
Rektor Universitas Jember;
/
/
selaku Dekan Fakultas
d/
.id/Drs. Imam Muchtar SH,
c.id
c.id Keguruan dan Ilmu
c.iM.Hum,
c2.
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Pendidikan Universitas
.une
.une
.une Jember;
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
dig
://di
://Sutjitro,
://di Pembimbing I dan Drs.
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
3.
Drs.
Sugiyanto,
M.Hum.
selaku
Dosen
M.Si.
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
http
II, yang telah meluangkan waktu
dan pikiran serta
/
/selaku Dosen Pembimbing
d/
d/
i
i
.
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
perhatian guna .umemberikan
bimbingan dan
pengarahan demi terselesainya
ne
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
ig
penulisan
ini;
://di
://di
://di
://dskripsi
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
.id
j.ac
une
.
gilib
i
d
/
/
:
http
4. Drs. Kayan Swastika, M.Si. selaku Dosen Pembimbing Akademik yang telah
/
/
/
.id/membimbing selama menjadi
c.id
c.id
c.id mahasiswa;
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
5. Teman-teman
semua
ig sebutkan
://di
://dsaya
://di pihak yang tidak dapat
://di angkatan 2005 dan
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h per satu, terima kasih untukhkalian semua.
satu
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
/
/
/
Penulis juga menerima
c.id
c.iddari semua pihak demi
c.id segala kritik dan saran
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
une
.udapat
.une
b
b
kesempurnaan gskripsi
berharap,
semoga
skripsi
ini
i
i
l
l
i
i
ilib. ini. Akhirnya penulis
g
g
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
/di
/di
://di
p
t
t
bermanfaat.
h
http
:/
http
:/
http
/dig
:/
http
/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Penulis
.une
.une
.une
.une Jember, 30 Maretili2012
b
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
igilib
.u
igilib
.u
ac
nej.
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
ig
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
HALAMAN
ttp
ttp
ttp JUDUL ......................................................................................
i
HALAMAN PERSEMBAHAN.....................................................................
ii
h
h
h
d/
ac.i
d/
ac.i
d/
ac.i
/dig
:/
http
Halaman
.id/
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
ttp
ISI
hDAFTAR
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
/dig
:/
http
.id/
j.ac
j.
j.
j. MOTTO ..........................................................................................................
iii
e
e
e
e
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
b.
gilib iv
gilib
gili.............................................................................................
gilib
i
i
i
i
PERNYATAAN
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
http
http
http
http
HALAMAN PEMBIMBING ........................................................................
/dig
:/
http
v
/
/
/
.id/
.............................................................................................
vi j.ac.id
c.id
c.id
cPENGESAHAN
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
.uvii
.une
.une
.une RINGKASAN ................................................................................................
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
PRAKATA
......................................................................................................
ix
DAFTAR
ISI ...................................................................................................
.id/
.id/
.id/
http
digi
digi
digi
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
DAFTAR
htt
htt
htt LAMPIRAN .................................................................................
xiii
BAB
/
/
/ 1. PENDAHULUAN..............................................................................
1
.id
j.ac
une
.
gilib
i
d
/
/
:
http
1.1 Latar Belakang
.une
.une Pemilihan Masalah................................................
b
b
i
i
lib.u
l
l
i
i
i
g
g
g
i
i
i
d
//d
//d
1.2
Pengertian Judul
7
tp://
tp:..........................................................
tp:Penegasan
7
d/
d/
BAB
.id/ 2. TINJAUAN PUSTAKA
ac.i
ac.i ...................................................................
11
://
.id/
ac
nej.
nej.
nej.
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
BAB 4.
h ETNIS TIONGHOA di hJEMBER
h SEJARAH KEDATANGAN
http
.id/
ac
nej.
.u
http
1889 ...............................................................................................
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
.u
.u
igilib
.u
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
35
d/
ac.i
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
26
26
/
c.id
c.
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
ne
4.2 Kondisib.Sosial,
une Ekonomi, dan Budaya
.u30
.u.........................................
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
/dig Kedatangan EtnistpTionghoa
://di
://di di Jember Tahun ttp://di
:/Sejarah
4.3
p
p
t
t
t
t
t
h
h
h
h
d/
ac.i
.u
/dig
:/
http
4.1 Kondisi Geografis idan
d/ Kependudukan .........................................
id/
nej.
igilib
/dig
:/
http
.u
.u
.u
BAB 3. METODE
gilib 22
gilib
gilib PENELITIAN .................................................................
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
/
/
d/
c.id
c.id
c.i.........................................................................
a
a
a
1.4 Rumusan Masalah
8
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
1.5 Tujuan
8
://di
://di
://di
://di Penelitian ...........................................................................
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h 1.6 Manfaat Penelitian..........................................................................
10
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ht
ht
/dig
:/
http
ac
n1ej.
1.3 Ruang Lingkup Penelitian .............................................................
d/
ac.i
ej.
gilib
i
d
/
/
:
.id
j.ac
.id
j.ac
ht
n
lib.u
i
g
i
d
http
.id/
ac
nej.
u
DAFTAR TABEL
lib.uxii
lib.u
lib...........................................................................................
.u
gilib
i
d
/
/
:
x
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
ig
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
tp KABUPATEN
tp
BAB 5.
SOSIAL BUDAYA
http ETNIS TIONGHOAhtdi
htAKTIVITAS
http
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
/
c.id
c.
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
ne
ETNIS TIONGHOA
TAHUN 1965-1998
.u40
.u........................................
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
dig
/dig ................................................
://di
://di
:/Baru
://Kebijakan
5.1
Pemerintah Orde
40
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
JEMBER PASCA DIBERLAKUKANNYA
KEBIJAKAN
TERHADAP
id/
id/
5.2 Dampak Terhadap Etnis Tionghoa di Kabupaten Jember ............
47
d/
ac.i
d/
ac.i
.id/
ac
47
nej.
5.2.1 Bidang
nej.
nej. Ekonomi ...............................................................
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
49
d
://d
://.......................................................
://d5.2.2 Bidang Sosial Budaya
http
http
http
5.2.3 Bidang Politik ...................................................................
/dig
:/
http
57
/
/
/
.id/ 6. KEHIDUPAN SOSIAL
di
c.id
c.id
c.id BUDAYA ETNIS TIONGHOA
cBAB
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
.une ................................ilib.u59
.uneJEMBER TAHUN 1998-2011
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
KABUPATEN
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h 6.1 Kebijakan Pemerintah Terhadap
h
Etnis Tionghoa 1998-2011
...... 59
6.1.1 Masa Presiden
.id/
.id/ BJ Habibie ................................................
.id/
ac
nej.
http
/
.id
j.ac
une
.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
6.1.2
................................lib.u61
.u
.u Presiden Abdurrahman
libWahid
libMasa
i
i
g
g
i
i
digi
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
6.1.3 Masa Presiden Megawati
dan Susilo BambanghHudoyono
tt
htt
htt
.u
gilib
i
d
/
/
:
59
ac
nej.
ac
nej.
http
..............................................................................................
/
/
63
.id
j.ac
.id
j.ac
/dig
:/
http
.id/
c
ej.a
e
e
6.2 Dampak.uTerhadap
Etnis Tionghoa di .Kabupaten
Jember ............ .u64
n
n
n
u
gilib 64
gilib
gilibBidang Politik ...................................................................
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
6.2.1
:
:
:
http
http
http
6.2.2 Bidang Sosial Budaya .......................................................
66
d/
d/
DAFTAR
PUSTAKA ....................................................................................
.id/
ac.i
ac.i
80
/dig
:/
http
/
/
/
.id/ 7. PENUTUP
c.id
c.id
c.id
cBAB
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
7.1 Kesimpulan
..................................................................................
77
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h7.2 Saran .............................................................................................
h
78
ac
nej.
.u
.u
.u
MATRIK PENELITIAN
..............................................................................
igilib 83
igilib
igilib
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
igilib
gilib
i
d
/
/
:
.u
igilib
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
:/
http
:/
http
:/
http
.id/
ac
nej.
/dig
/d
/d
/d
:/
http
http
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
nej.
nej.
igilib
.u
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
ig
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
.id/
j.ac
e
n
Halaman
u
ilib.
//dig
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
:
http
http
http
http
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.u
.u
.id/
ac
nej.
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
p
DAFTAR
httTABEL
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
4.1 Komposisi Penduduk Tahun 1930…………………………..........................28
/
/
/
.id/
c.id …………… 29 j.ac.id
c.id
c4.2
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Jumlah
Penduduk
…………………………………………….
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g 48
g
g
ig
5.2.2 Jumlah
Agama…………………………………………………
://di
://di
://di
://dPemeluk
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
5.2.2 Jumlah Tionghoa Menurut Jenis Kelamin………………………………. 53
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
igilib
.u
igilib
.u
ac
nej.
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
igilib
.u
ac
nej.
ig
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
A. Matrik
penelitian ........................................................................................
/
/
/
une
.
gilib
i
d
/
/
:
http
81
.id
j.ac
.id
j.ac
.id
j.ac
/dig
:/
http
ht
ht
D. Daftar informan ..........................................................................................
84
d/
ac.i
d/
ac.i
d/
ac.i
.id/
ac
n82ej.
B. Pedoman wawancara
.une
.unedan observasi ...........................................................
b
b
i
i
lib.u
l
l
i
i
i
g
g
g
i
i
i
d
d
83
C. Surat tketerangan
penelitian .........................................................................
p://d
tp://
tp://
ht
/dig
:/
http
:
http
http
http
http
.id/
j.ac
e
n
Halaman
u
ilib.
//dig
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
DAFTAR
LAMPIRAN
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
id/
.
85
j.ac
j.
j.
j. E. Surat Keterangan Wawancara......................................................................
e
e
e
e
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
gilib 102
gilib
gilib
gilib
F. Foto Hasil
Penelitian....................................................................................
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
http
httpMasalah Cina.......................................
http
http
G. Kebijaksanaan
Pokok Penyelesaian
104
108 ac.id/
nej.
u
u
u
.
.
.
b
b
b
I. Peraturan Ganti
gili 110
gili
gili Nama..................................................................................
/
d/
id/
H.
Agama Kepercayaan
.idPeraturan
ac.............................
ac.i dan Adat Istiadat Cina
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
nej.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
igilib
.u
igilib
.u
ac
nej.
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
igilib
/dig
:/
http
.id/
.id/
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
:/
http
:/
http
.id/
ac
nej.
http
/di
/di
/di
:/
http
http
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
igilib
.u
ac
nej.
ig