HUBUNGAN MOTIVASI PASIEN DATANG KE RUMAH SAKIT GIGI DAN MULUT UNIVERSITAS JEMBER TERHADAP TINGKAT KOOPERATIF PASIEN

p:/

:/

:/

http

:/

http

http

HUBUNGAN MOTIVASI PASIEN DATANG KE RUMAH
SAKIT GIGI DAN MULUT UNIVERSITAS JEMBER
TERHADAP TINGKAT KOOPERATIF PASIEN

SKRIPSI

Oleh

LUSI NIRMALAWATI
NIM 081610101048

BAGIAN ILMU KESEHATAN GIGI MASYARAKAT
FAKULTAS KEDOKTERAN GIGI
UNIVERSITAS JEMBER
2012

c.id

c.id

c.id

c.id

:/ /d
p
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u

b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b

i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n

u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e

nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.

j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e

une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e

une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e

une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e

nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili MOTIVASI PASIEN
idgigili DATANG KE RUMAH
idgigili
HUBUNGAN
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthSAKIT
hthttp UNIVERSITAS JEMBER
hthttp
ttp
GIGI DAN MULUT
TERHADAP TINGKAT KOOPERATIF PASIEN
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
une
une
une
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
i
i
i
l
l
l
i
i
i
SKRIPSI
g
g
g
idigi
idigi
idigi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

Diajukan guna melengkapi tugas akhir dan memenuhi salah satu syarat untuk
id.id (S1)
ca.cid.id
ca.Gigi
ca.cid.id Program Studi Kedokteran
menyelesaikan
a
a
a
c
.
.
.
j
j
j
e j.
e j.
e
j.
gelar Sarjana Kedokteran
nemencapai
une Gigi
udan
une
b.un
b.un
b.un

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

idgiigliilib.
d
/
/
:
/
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
d
Oleh
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
une
une
bli.bu.n
bli.bu.n
i
i
l
l
i
i
g
g
idigi
idigi
Lusi Nirmalawati
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
NIM
081610101048
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
Pembimbingib.u.n
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
i
i
l
l
l
i
i
i
b
idgigili
idgigiliDosen Pembimbing Utama
:idgdrg.Kiswaluyo,
M.Kes
igili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp: drg. Zahara Meilawaty, M.Kes
hthttp Dosen Pembimbing Anggota

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
BAGIAN
GIGI
uMASYARAKAT
uneILMU KESEHATAN
une
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
idigi
idigi
idigi
FAKULTAS KEDOKTERAN
GIGI
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
UNIVERSITAS
JEMBER

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

c.id

idgiigliilib.
d
/
/
:
/
hthtp
ttp:/

idgiigliilib.
d
/
/
:
/
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

2012

c.id

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
i
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
c.id

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
c.id

:/ /d
p
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

PERSEMBAHAN

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
une
une
une
une
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
Skripsi ini sayailipersembahkan
kepada:
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
idigi
idigi
idigi
idigi
d
:p//:d
:p//:d
:p//:sesuatu,
:p//:d
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
1.
Allah
SWT,
terima
kasih
atas
segala
petunjuk,
perlindungan
dan
cinta
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
tt
kasih-Mu yang selalu menuntun kami menemukan cahaya hudupku.

d
d
saya sayangi, Ibunda
Spd
ca.cid.id 2. Kedua orang tua j.yang
ca.cid.isangat
ca.cid.iSumartiningrum,
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
j.
nej.
nej. cinta, kekuatan, semangat,
nepengorbanan
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
terimakasih
atas
do’a,
dan
pengertian
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:p//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
thttp selama ini dengan tulus hIbu
thttpberikan kepada ananda serta
Drs.
p
hyang
hthttBapak
tt
Suharman Sulistyo yang selalu ananda banggakan, terimakasih atas do’a, cinta,

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

.id.id
d
c.cid.iBapak
kesabaran, kepercayaan,
dan pengorbananj.a
yang
berikan kepada
j.ac cpengertian

d
aj.ca.ci .id
.
j
a
a
.
.
e
e
e
j
j
nne
ne
.bu.n
une
umembahagiakan
bli.bu.n
blIbu
i
i
ananda. iSemoga
senantiasa dan selalu
bisa
Bapak
dan
liibli.bu.usaya
l
l
i
i
i
i
g
g
g
idigi
idigi
/:d
dig
:p//:d
:p/pernah
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
sepanjang
waktu
walaupun
aku
tidak
bisa
membalas
semua
pengorbanan
hhtt
hhtt
hhtt
dan jasa Bapak dan Ibu sampai batas usiaku.

.cid.id Kedokteran Gigi Universitas
ca.cid.id Jember yang saya j.aca.cid.id
caFakultas
ca.cid.id 3. Almamaterku tercinta
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
banggakan.
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
:p//:d
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
thttp yang mencintai dan menyayangiku.
4. hSemua
hthttp
hthttp
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
ne j.
ii ilibi.bu.une
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

c.id

c.id

c.id

c.id

:/ /d
p
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

MOTTO

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e semangat dan janganbmenyerah
.bu.n
.bu.n
untetap
une sebelum melakukan.
une
b
bli.bu.n
Apapun yang
terjadi
*)
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
l
l
g
g
g
idigi
idigi
idigi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
d
id
Sesungguhnya
ac.ci .id
.ac.c.idsesuatu kesulitan itu ada .kemudahan

jej.a
jej.a
e
e
n
n
u
u
n
n
.
.
u
u
b
b
igliilib. 5-6) **)
idgiigliilib. (terjemahan Surat Alam
idgNasyrah:
d
d
i
/
/
/
/
:
:
/
/
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

.cid.iddari rahmat Allah. Sesunggunhnya
.id
Janganlah kamu berputus
j.acasa
j.ac c.id tiada berputus asa
e
e
ej.a
ej.a
u.n
u.n
n
n
.
.
u
u
b
b
i
i
dari
rahmat
Allah
melainkan
kaum
yang
kafir
l
l
giigilib
giigilib
i
i
d
d
/
/
/
/
d
d
: /
: /
tp
(Q.S
hthtp
hthYusuf:
ttp:/
ttp:/ 87) **)

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
nej. apabila kamu telah selesai
nekesulitan
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
Sesungguhnya
sesudah
itu
ada
kemudahan.
Maka
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
:p//:d
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
thttpsuatu urusan). Kerjakanlah dengan
hthttp sungguh-sungguh (urusan)hthyang
h(dari
tt
ttp lain. Dan
hanya Kepada Tuhanmulah hendaknya kamu berharap.

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
.cid.id
(terjemahan
aj.)ca**)
aj.ca.ci .id Q.S Alam Nasyrah :e6-8
.
.
j
j
e
une
une
bli.bu.n
bli.bu.n
i
i
l
l
i
i
g
g
idigi
idigi
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id ______________________________
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
une
une
une
une
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
*)
Penulis
g
g
g
g
idigi
idigi
idigi
idigi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhttTerjemahan.
tt
tt
**)hh
Kementrian
Agama Republik hIndonesia.
1971. Al Qur’an dan
htt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt
c.id

Jakarta: Yayasan Penyelenggara Penterjemah/Pentafsir Al Qur’

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
c.id

ca.cid.id
a
.
j
ne j.
iii ilibi.bu.une
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
c.id

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
c.id

:/ /d
p
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
.bu.n
une tangan di bawah ini:gilibli.bu.n
une
blbertanda
Saya yang
i
l
i
i
g
idigi
idigi
/:d
:p/Nama:
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
Lusi
Nirmalawati
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

PERNYATAAN

NIM : 081610101048

d
“Hubungan
ca.cid.id Menyatakan dengan sesungguhnya
ca.cid.id bahwa karya ilmiahj.ayang
ca.cid.iberjudul
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
j.
n
u.n
nej.
nej. ke Rumah Sakit Gigi
neMulut
nej.
.bu.n
.bDatang
.budan
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
Motivasi
Pasien
Universitas
Jember
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:p//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
Terhadap
hthttp Tingkat Kooperatif Pasien”
hthttp adalah benar-benar hasilhthkarya
tt
ttp sendiri,
kecuali jika dalam pengutipan substansi disebutkan sumbernya dan belum pernah

d
d
d
id.id bertanggung jawab
aj.ca.ci .id diajukan pada institusiejmanapun
aj.ca.ci .id serta bukan karya jiplakan.
aj.ca.cSaya
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
n
une
une
une
uneilmiah yang harus dijunjung
bli.bu.n
bli.bu.kebenaran
bli.busikap
bli.bu.n
.
i
i
i
i
atas
keabsahan
dan
isinya
sesuai
dengan
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
idigi
idigi
idigi
idigi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
tinggi.
hhtt
hhtt
hhtt
tt
Pernyataan ini saya buat dengan sebenarnya, tanpa adanya tekanan dan

.cid.id
id
id serta bersedia mendapat
ca.cid.sanksi
ca.cid.pun
ca.cid.id paksaan dari pihak mana
akademik jika j.ac
a
a
a
.
.
.
j
j
j
a
e
e
e
e
nej.
nej. ini tidak benar. ilib.bu.n
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
dikemudian
hari
pernyataan
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
:p//:d
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
tt
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
une
une
bli.bu.n
bli.bu.n
i
i
l
l
i
i
g
g
idigi
idigi
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
Jember, 27 Januari
hh2012
hhtt
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ej
u.n
n
.
u
b
i
l
idgiigilib
d
/
/
:
/
/
p
hthtttp:

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
ne j.
iv ilibi.bu.une
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

c.id

c.id

Yang menyatakan,

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Lusi Nirmalawati

id

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

c. id
NIM.
.ac.
ej.a0816101010148

c.id

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
c.id

:/ /d
p
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

SKRIPSI

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
une
une
une
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
idigi
idigi
idigi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
MOTIVASI
DATANG KEhRUMAH
hHUBUNGAN
hhPASIEN
tt
htt
htt
SAKIT GIGI DAN
d.idMULUT UNIVERSITAS
d.id JEMBER
i
i
.
.
c
c
ca.cid.id
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
TERHADAP
PASIEN
nej. TINGKAT KOOPERATIF
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
(Penelitian
Observasional
Analitik)
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
Lusi Nirmalawati
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
NIM
081610101048
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
j.
nej. M.Kes
nePembimbing
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Dosen
Utama : drg.Kiswaluyo,
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
d
/:d
/:drg.
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
Dosen
Pembimbing
Anggota
:
Zahara
Meilawaty,
M.Kes
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
ne j.
v ilibi.bu.une
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

c.id

c.id

Oleh

Pembimbing

c.id

c.id

:/ /d
p
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

PENGESAHAN

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
ne “Hubungan Motivasi
une
uberjudul
une Datang ke RumahgiSakit
une
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.Pasien
bli.bu.n
Skripsiilyang
i
i
i
i
l
l
l
i
i
g
g
g
idigi
idigi
idigi
idigi
d
:p//:d
:p//:Mulut
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
Gigi
dan
Universitas
Jember
Terhadap
Tingkat
Kooperatif
Pasien”
telah
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
tt
diuji dan disahkan oleh Fakultas Kedokteran Gigi Universitas Jember pada:

Januari
ca.cid.id Hari, tanggal : jum’at, 27
ca.cid.id 2012
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
j.
nej.
neKedokteran
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
Tempat
:
Fakultas
Gigi
Universitas
Jember
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:p//:d
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
hthttp
hthttp
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

d.id 196708211996012001 c.id.id
ca.cid.id
ca.ciNIP.
a
a
a
c
.
.
.
j
j
j
a
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Anggota h
II,thttp
hthttp
hthttpAnggota I,

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
.bu.n
une
blMeilawaty
i
l
Drg. Zahara
i
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hNIP.
htt 19800527200812200

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
.bu.n
une
une
bli.bu.n
blHestieyonini
i
i
l
l
Drg.
Hadnyanawati,
M.Kes
i
i
i
g
g
idigi
idigi
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt NIP. 197306011999032001

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
Mengesahan
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
tp
hthtDekan,

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
.bu.n
une
une
bM.Kes
bli.bu.n
i
i
l
l
i
i
Drg.
Hj.
Herniyati,
i
l
g
g
idigi
idigi
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
NIP. 195909061985032001

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
ne j.
vi ilibi.bu.une
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Tim Penguji

c.id

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Ketua,

Drg. Kiswaluyo, M.Kes

c.id

c.id

c.id

RINGKASAN
Hubungan Motivasi Pasien Datang ke Rumah Sakit Gigi dan Mulut Universitas
Jember Terhadap Tingkat Kooperatif Pasien; Lusi Nirmalawati; 081610101048;
2012; 75 halaman; Fakultas Kedokteran Gigi Universitas Jember.
Kesehatan merupakan suatu hal yang sangat penting dalam kehidupan seharihari dan untuk mencapai hal tersebut secara maksimal diperlukan motivasi pada
individu atau masyarakat untuk meningkatkan kesehatan. Motivasi yang diartikan
sebagai keadaan dalam pribadi seseorang yang mendorong keinginan individu untuk
melakukan kegiatan-kegiatan tertentu guna mencapai tujuan. Pasien yang berkunjung
ke RSGM Unej memiliki motivasi yang berbeda-beda. Pasien membawa harapan
yang ingin dipenuhi yakni untuk mendapat imbalan uang, keinginan menolong
mahasiswa profesi, dan benar-benar ingin merawat kesehatan gigi dan mulutnya.
Kooperatif merupakan kemampuan kerja sama ( collaborative skills ) seseorang
guna menyelesaikan masalah, melengkapi tugas atau mencapai tujuan secara
bersama. Kooperatif pasien sangat mempengaruhi hasil dari perawatan yang
dilakukan mahasiswa profesi, jika pasien bertindak kooperatif maka hasil yang
didapat akan baik dan sebaliknya.

Penelitian ini bertujuan untuk mengetahui

hubungan motivasi pasien datang ke Rumah Sakit Gigi dan Mulut Universitas Jember
terhadap tingkat kooperatif pasien.
Penelitin ini merupakan jenis penelitian observasional analitik dengan
pendekatan cross-sectional. Penelitian ini dilakukan di RSGM Unej yang berada di
Kecamatan Sumbersari, Kabupaten Jember. Pelaksanaan penelitian dilakukan pada
bulan September - Oktober 2011. Sampel penelitian adalah semua pasien yang datang
ke Rumah Sakit Gigi dan Mulut Universitas Jember yang memenuhi kriteria.
Pengambilan sampel dilakukan dengan menggunakan porposive. Penelitian ini
metode pengumpulan data diperoleh dari data primer dengan menggunakan
kuesioner. Kuesioner yang dibagikan pada variabel motivasi dan tingkat koopratif
vii

c.id

c.id

c.id

c.id

p:/

:/

:/

:/

http

http

http

masing-masing disediakan 11 pertanyaan, selanjutnya data dianalisis dengan
menggunakan uji statistik Chi-Square Test.
Hasil penelitian menunjukkan ada hubungan antara tingkat motivasi pasien
yang datang ke RSGM Unej dengan tingkat kooperatif pasien, semakin tinggi
motivasi pasien semakin tinggi tingkat koopratif pasien. Motivasi pasien yang datang
ke RSGM Unej tergolong sedang dan tingkat kooperatif pasien tergolong tinggi.

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
ne j.
viii ilibi.bu.une
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

c.id

c.id

c.id

c.id

:/ /d
p
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

PRAKATA

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
e
ne karena atas rahmatilibdan
.bu.n
une
unKepada
uEsa
une
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
Puji Syukur
Tuhan Yang Maha
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
l
g
g
g
g
idigi
idigi
idigi
idigi
/:d
//:d
:p//:d
:p//:d
:p/karya
:pHubungan
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
karuniaNya
penulis
dapat
menyelesaikan
tulis
ilmiah
yang
berjudul
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
tt
Motivasi Pasien Datang ke Rumah Sakit Gigi dan Mulut Universitas Jember

id memenuhi salah j.aca.cid.id
ca.cid.id Terhadap Tingkat Kooperatif
ca.cid.id Pasien. Skripsi ini disusun
ca.cid.untuk
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
n
nej.
nej.
nej.pada Fakultas Kedokteran
nej.
.bu.n
.bumenyelesaikan
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
satu
syarat
dalam
pendidikan
strata
(S1)
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:p//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
Gigi
Jember.
hthUniversitas
hthttp
hthttp
tt
ttp
Penyusun skripsi ini tidak lepas dari bantuan berbagai pihak, oleh karena itu

d
d.id terimakasih yang tiadacterhingga
d
d
kepada:
aj.ca.ci .id penulis ingin menyampaikan
aj.ca.ciucapan
aj.a.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
une
une
une
uneFakultas KedokterangilGigi,
bli.bu.n
bli.bu
bli.bu.n
bli.bu.n
.
i
i
i
i
1.
drg.
Hj.
Herniyati,
M.Kes,
selaku
Dekan
l
l
l
i
i
i
g
g
g
idigi
idigi
idigi
idigi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Universitas
Jember.
hhtt
hhtt
hhtt
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

2.

drg. Kiswaluyo, M.Kes, selaku Dosen Pembimbing Utama dan drg. Zahara

ca.cid.id
a
.
j
e
e
e
j.
n
nej.
neperhatiannya
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.serta
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
dan pikiran
guna
memberi
bimbingan
dan
pengarahan
demi
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
skripsi ini. hthttp
hthttp
hthttterselesaikannya
d

d

.i .id meluangkan waktu
ca.ci .id Pembimbing Anggota, yang
Meilawaty selaku
j.acactelah
j.aDosen

3. drg.

Hestieyonini

Hadnyanawati,

M.Kes

selaku

sekretaris

penguji,

d
d
d
aj.ca.ci .id
.
j
.
.
e
e
e
j
j
.bu.n
une
une
une
bli.bu.n
bli.bu.n
i
i
l
l
ini. igiliib
i
i
i
l
g
g
idigi
idigi
dig
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
yang
hhtt dosen wali terimakasih atashhmotivasi
h4.httdrg. Suhartini M. Biotech selaku
tt
.i
d petunjuknya demi kesempurnaan
terimakasih atasj.saran
aca.ci .idan
j.acac.id penelitian skripsi

telah diberikan.

ca.cid.id
a
.
j
e
e
e
j.
n
n
nememberi
nej. yang telah mengijinkan
nej.
.bu.n
.budan
.bu.Jember
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
Universitas
kesempatan
kepada
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p untuk melakukan penelitian.
hthttp
hthttp
hthttsaya
id

id

.
5. Prof. drg. Dwi Prijatmoko
.aca.c.idSakit Gigi dan Mulut
j.acac.id Ph.D selaku Direktur jRumah

6. Kedua orang tuaku Drs. Suharman Sulistyo dan Sumartiningrum, Spd terima

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

id
id
j
j
ne
.bu.n
une
utelah
blikepadaku.
bli.bu.n
i
i
l
l
i
i
terbaik
yang
papa
dan
mama
berikan
g
g
idigi
idigi
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
t
hhtdukungan
h7.httTeman-teman, terimakasih atas
dan bantuanya.

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
ne j.
ix ilibi.bu.une
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

c.id

. .id dan semua yang
c. id
kasih atas kasih
sayang,
j.a.caclelah,
.ac. bimbingan, doa yangetanpa
ej.a

c.id

c.id

c.id

:/ /d
p
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Semoga amal baik yang telah diberikan dengan tulus dan ikhlas pada penulis

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
j
j
a
a
.
.
e
e
e
j
j
e
.bu.n
.bu.n
.bu.n
unkesempurnaan
uneberharap semoga skripsi
une
blidemi
blPenulis
bliini
semua pihak
skripsi ini.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
idigi
idigi
idigi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
bermanfaat.
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
Jember, 27 Januari
p
hthttp
hthtt2012

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
uPenulis
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
ne j.
x ilibi.bu.une
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

c.id

id
.cid.id SWT. Penulis mengharapkan
mendapat balasan dari
.acAllah
.ac.c.idkritik dan saran dari

c.id

c.id

c.id

:/ /d
p
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

DAFTAR ISI

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
une
une
une
une
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
Halaman
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
idigi
idigi
idigi
idigi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
HALAMAN
JUDUL…………….……………………..................................
i
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
tt
HALAMAN PERSEMBAHAN…………………………………………….

ii

iii
ca.cid.id HALAMAN MOTTO………………………………………………………..
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
HALAMAN
PERNYATAAN………………………………………………
iv
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:p//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
HALAMAN
hthttp PEMBIMBING……………………………………………….
hthttp
hthttp v
tt
HALAMAN PENGESAHAN………………………………………………

vi

d
d
d
d
vii
aj.ca.ci .id RINGKASAN……………………………………………….………………
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
une
une
une
une
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
i
i
i
i
PRAKATA……………………………………………………..……………
ix
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
idigi
idigi
idigi
idigi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
DAFTAR
ISI…………………………………………………….…………..
xi
hhtt
hhtt
hhtt
tt
DAFTAR GAMBAR………………………………………………….……

xiv

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id DAFTAR TABEL…………………………………………………………..
xv
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
DAFTAR
LAMPIRAN………………………………..……….…………..
xvi
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
:p//:d
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
BAB
hthttp 1
hthttp
hth1.ttpPENDAHULUAN………………………………...……………….
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt
c.id

1.1 Latar Belakang…………………………………………………..

1

d
d
d
3
aj.ca.ci .id
.
j
.
.
e
e
e
j
j
n
une
une
une
bli.bu.n
bli.bu.n
i
i
l
l
liibli.bu.Penelitian……………………………………………...…
1.3iTujuan
4
i
i
i
g
g
g
idigi
idigi
dig
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
4
hhtt
hhtt
hhtt 1.4 Manfaat Penelitian…………………………………………...….
.i
.i
1.2 Rumusan Masalah…………………………………………….....
j.acac.id
j.acac.id

BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA………………………….…………...…..

5

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
2.1 Motivasi……….…………………………………………………
5
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
neej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
liibli.bu.un
i
i
i
2.2ig
Pasien……………………………………………………………
7
idgigili
idgigili
ig
/:d
/:d
/:d
/
/
/
d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thtRSGM……….…………………….
tp
hthttp 8
hthttp2.3 Motivasi Pasien Datanghke
2.4 Kooperatif………………………………………………………..

13

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .idPasien…………………………………….....
2.5 Tingkat Kooperatif
14
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nne
une
une
bli.bu.n
bli.bu.n
i
i
l
l
liibli.bu.u
i
i
i
2.6 iRumah
Sakit
Gigi
dan
Mulut……………………………………..
16
g
g
g
idigi
idigi
dig
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt 2.7 Pasien RSGM…………………………………………………….
21
2.8 Hubungan Motivasi Pasien dengan Tingkat Kooperatif Pasien..... 22

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
c.id

ca.cid.id
a
.
j
ne j.
xi ilibi.bu.une
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
c.id

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
c.id

:/ /d
p
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

BAB 3. METODE PENELITIAN…………………..……………………..

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

id
id
3.1 Jenis Penelitian…………………………………………………..
.ac.c.id
.ac.c.id

d
24
aj.ca.ci .id
.
j
j
j
a
a
.
.
e
e
e
j
j
neWaktu Penelitian…………………………………...
udan
une
une
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
3.2 Tempat
24
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
idigi
idigi
idigi
/:d
:p/3.3
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Populasi
Penelitian………………………………………………
24
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
3.4 Sampel Penelitian……………………………………………….

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

24

24

d
id
3.5 Identifikasi .Variabel……………………………………………..
ac.ci .id
.ac.c.id

26
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
3.6 Alat
dan
Bahan…………………………………………………..
29
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp3.7 Prosedur penelitian………………………………………………
hthttp
hthttp 29
3.8 Analisa Data……………………………………………………..

29

d
d
d
d
3.9 Alur Penelitian…………………………………………………...
30
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
e
.bu.n
une
une
unPEMBAHASANAN……………………………......
une
bli.bu.n
bliDAN
bli.bu.n
bli.bu.n
i
i
i
i
BAB
4.
HASIL
31
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
idigi
idigi
idigi
idigi
d
:p//:d
:p//:Penelitian…………………………………………………................
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
4.1
Hasil
31
hhtt
hhtt
hhtt
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt
c.id

4.1.1 Distribusi Frekuensi Berdasarkan Usia………………………..

31

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id Berdasarkan Pekerjaan…………………..
4.1.2 Distribusij.a
Frekuensi
32
a
a
.
.
j
j
e
e
e
j.
nej.
neFrekuensi
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
4.1.3
Distribusi
Berdasarkan
Jenis
Kelamin………………
32
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Pembayaran………………..
hthttp 32
hthttp
hthttp4.1.4 Distribusi Frekuensi Berdasarkan
4.1.5 Distribusi Frekuensi Berdasarkan Pengetahuan Pasien

d
d
d
33
aj.ca.ci .id
.
j
.
.
e
e
e
j
j
unePasien……............ g34
uneFrekuensi Berdasarkan
une
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
i
i
i
l
l
l
4.1.6
Distribusi
Motivasi
i
i
i
g
g
idigi
idigi
idigi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Tingkat Kooperatif hhtt
hhtt
hhtt 4.1.7 Distribusi Frekuensi Berdasarkan
.i
.i
Tentang RSGM………………………………………………..
j.acac.id
j.acac.id

Pasien………………………………………………………….

34

Pasien…………………………………………………...........

37

Tingkat Kooperatif Pasien……………………………...........

39

d
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.idengan
4.1.8 Hubungan
Usia
Tingkat Kooperatif
Pasien…………..
35
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.
e
e
e
n
nej. Pasien…….. 36
nejPekerjaan
nej.
.bu.n
.buKooperatif
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
4.1.9
Hubungan
dengan
Tingkat
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttpdengan Tingkat Kooperatif hthttp
hthttp4.1.10 Hubungan Jenis Kelamin
d
d
.cid.id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.caPembayaran
4.1.11 Hubungan
dengan TingkatejKooperatif
.
.
.
j
j
e
e
.bu.n
une
une
une
bli.bu.n
bli.bu.n
bPasien………………………………………………………..
i
i
i
l
l
l
i
i
i
38
i
l
g
g
g
idigi
idigi
idigi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
hhtTentang
hhtt 4.1.12 Hubungan Pengetahuan
RSGM Unej denganhhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
c.id

ca.cid.id
a
.
j
ne j.
xii ilibi.bu.une
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
c.id

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
c.id

:/ /d
p
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

4.1.13 Hubungan Antara Motivasi dengan Tingkat Kooperatif

d
d
d
Pasien di.aRSGM
41
ca.cid.id UNEJ………………………………………
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
e
j
une
une
une
une
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
4.2 Pembahasan…………………………………………………….................
43
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
idigi
idigi
idigi
idigi
/:d
:p//:d
:p/KESIMPULAN
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
BAB
5.
DAN
SARAN………..…………………………...
47
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
tt
5.1 Kesimpulan……………………………………………………................... 47

47
ca.cid.id 5.2 Saran……………………………………………………………………….
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
DAFTAR
BACAAN……………………………………………………........
48
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:p//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
LAMPIRAN-LAMPIRAN…………………………………………………..
hthttp
hthttp
hthttp 52
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
ne j.
xiii ilibi.bu.une
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

c.id

c.id

c.id

c.id

:/ /d
p
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

DAFTAR TABEL

d
d
d
d
Halaman
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
une
uneBerdasarkan Usia…………………………………...
une
une
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
4.1 Distribusi iFrekuensi
31
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
idigi
idigi
idigi
idigi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
4.2
Distribusi
Frekuensi
Berdasarkan
Pekerjaan………………………….......
32
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
tt
4.3 Distribusi Frekuensi Berdasarkan Jenis Kelamin…………………………

32

Pembayaran…………………………...
33
ca.cid.id 4.4 Distribusi Frekuensij.Berdasarkan
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
j.
u.n
nej.
neBerdasarkan
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bPasien
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
4.5
Distribusi
Frekuensi
Pengetahuan
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:p//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
thttp RSGM…………………………………………………….……..
hTentang
hthttp
hthttp 33
tt
4.6 Distribusi Frekuensi Berdasarkan Motivasi Pasien……………….….......

34

d
d
ca.cid.id
Tingkat Kooperatifj.ac.cid
.id
aj.ca.ci .id 4.7 Distribusi Frekuensi
ajBerdasarkan
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
a
.
.
e
e
e
e
j
une
une
une
une
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
i
i
i
i
Pasien…………………………………….……………………………….
34
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
idigi
idigi
idigi
idigi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
4.8
Hubungan
Usia
dengan
Tingkat
Kooperatif
Pasien…………………..…..
35
hhtt
hhtt
hhtt
tt
4.9 Hubungan Pekerjaan dengan Tingkat Kooperatif Pasien……………..…..

36

Pasien…………………………………………………..…...……………

38

Pasien di RSGM UNEJ…………………………………….....………….

41

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.iddengan Tingkat Kooperatif
ca.cid.id 4.10 Hubungan Jenis Kelamin
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
Pasien……………………………………………………………….......
37
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
:p//:d
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
thttp Kooperatif
4.11
Pembayaran denganhTingkat
hthttp
hthHubungan
ttp
tt

d
d
d.id
d
RSGM Unej dengan
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ciTentang
aj.ca.ci .id 4.12 Hubungan Pengetahuan
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
une
unePasien……………………..…………...………........
une
une
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
i
i
i
i
l
l
l
l
Tingkat
Kooperatif
40
i
i
i
i
g
g
g
g
idigi
idigi
idigi
idigi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
4.13
Antara Motivasi dengan
hhtt
hhttTingkat Kooperatif
hhHubungan
tt
tt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id Motivasi dengan Tingkat
ca.cid.id 4.14 Chi-Square Tests Hubungan
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
Kooperatif
Pasien……………………………………………………..…
42
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
:p//:d
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
une
bli.bu.n
i
l
i
g
idigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
ne j.
xiv ilibi.bu.une
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

c.id

c.id

c.id

c.id

:/ /d
p
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
:p//:d
/
/
p
tt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

DAFTAR GAMBAR

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
une
une
une
une
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
Halaman
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
idigi
idigi
idigi
idigi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
2.1
Model
Jendela
Pelanggan…………………………………………………
10
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
tt
2.2 Tujuh Bauran Pemasaran………………………………………………….

19

30
ca.cid.id 3.1 Skema Alur Penelitian…………………………………………………….
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
nej.
nej. Tingkat Kooperatif iPasien………………….…...
nej.
nej.
.bu.n
.bu.dengan
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
4.1
Hubungan
Usia
36
l
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:p//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
thttp
4.2hHubungan
Pekerjaan dengan Tingkat
hthttpKooperatif Pasien…………….…...
hthttp 37
tt
4.3 Hubungan Jenis Kelamin dengan Tingkat Kooperatif

d
d
d
d
Pasien……………….…………………………………………………….
38
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
une
une
une dengan Tingkat Kooperatif
une
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
bli.bu.n
i
i
i
i
4.4
Hubungan
Pembayaran
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
idigi
idigi
idigi
idigi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Pasien……...………………………………………..…...............………...
39
hhtt
hhtt
hhtt
tt
4.5 Hubungan Pengetahuan Tentang RSGM Unej dengan

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id Tingkat Kooperatif jPasien……...…………..…………...………………...
40
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
e