pemberdayaan dan aksi Kolektif Sosyoloji pdf
ALFA® lllm l
Penguin
Ranaom
House
Alfa ｙ｡ｹｮｬｲＺ＠
2779
8
ｂ｡ｶｵｲＺ＠
ｓｏｙｌｊ＠
ｋｔａｂｉ＠
Orijinal ａ､＠
ｮｧｩｬｺ｣･＠
ａｳ
The Sociology Book
Çeviren Tufan Göbekçin
ｬ ｮ､｡＠
1. ｂ｡ｳｭＺ＠
2015
2. ｂ｡ｳｭ＠
2017
ISBN 978-605-171-085-3
Sertifika No: 10905
ｙ｡ｹｭ｣＠
ve Genel ｙ｡ｹｮ＠
Yönetmeni M. Faruk Bayrak
Genel Müdür Vedat Bayrak
ｙ｡ｹｮ＠
Yönetmeni Mustafa ｋｰｯｬｵ＠
Editörler Sam Atkinson
Sanat Yönetmeni Phil Ormerod
Çizimler james Graham
Grafik Uygulama Kamuran Ok
ｂ｡ ｳ ｭ＠
ｙ｡ｹｭ＠
ｄ｡ｴｭ＠
Ltd. ｴｩＮ＠
© Dorling Kindersley Limited, 2016
80 Strand, Landon WC2R ORL United Kingdom,
A Penguin Random House Company
© 2016, ALFA
ｋｩｴ｡｢ｮ＠
tüm yaym
ｹ｡ｰｬ｣ｫ＠
ｫｳ｡＠
｡ｬｮｴｲ＠
ｬ｡ｫｲ＠
Alfa
､ｮ｡
ｂ｡ｳｭ＠
Ｌ＠ ｹ｡ｮ｣＠
ｙ｡ｹｭ＠
ｄ｡ｴｭ＠
Ltd. ｴｩＮ＠ 'ne aittir. ｔ｡ｮｴｭ＠
｡ｭ｣ｹｬＬ＠
kaynak göstermek ｡ｲｴｹ
izni ｯｬｭ｡ｫｳｺｮ＠
hiçbir elektronik veya mekanik araçla ｯ｡
ｬｴ｡ｭｺＮ＠
Eser sahiplerinin manevi ve mali ｨ｡ｫｬｲ＠
ｳ｡ｫｬ､ｲＮ＠
ｹ｡ｺｬ＠
Alfa
ｂ｡
ｳ
Alemdar Mahallesi, ｔ｣｡ｲ･ｴｨｮ＠
ｭ＠
ｙ｡ｹｭ＠
ｄ｡ｴｭ＠
Ltd. ｴｩＮ＠
o: 15 34110 ｃ｡＠
Sokak
ｬｯｵ
Ｌ＠ ｳｴ｡ｮ｢ｵｬ＠
/Türkiye
Tel: (0212) 511 53 03 - 513 87 51 - 512 30 46
Faks: (0212) 519 33 00
www.alfakitap.com [email protected]
A WORLD OF IDEAS: SEE ALL THERE IS TOK OW (www.dk.com}
Çin.de ｏｲ･ｵｬｭ
Ｎ＠
Pnnted in ｃｨｮ｡
Ｎ＠
ｬ｡＠
KATKIDA BULUNANLAR
CHRISTOPHER THORPE, ｄａｎｉｍ＠
ｮ＠
ｵｹｯ
＠ ｹｯ
ｬ＠
EDiTÖR
ve yazar Christopher Thorpe sosyal kuram, kültürel
ｯｪｩ＠ｬ
ve ｴ｡ｬｹＧｮ＠
ｮｧｩｬｴ･ｲＧ＠
deki betimlemelerine ilgi duyan bir
ｯｧ､ｵｲＮ＠ｬ
ｳｫｯｹ｡
Ｇ＠ daki Aberdeen Üniversitesinde sosyoloji
ｳ＠
ｹ｡ｰｭｴｲ＠
ve Cultural Sociology dergisinde ｹ｡ｲ､ｭ｣＠
ｲ Ｌ＠ bi rçok akademik makale ｹ｡ｺｲ＠
ve An Invitation to Social
1 ＾ｭ｡
ｬ＼ｴｯｲ｡
＠ ｬｌｏ
ＯＧｬ｣
ｲｹ＠
(2012) ｡､ｬ＠
ｫｩｴ｡｢ｮ＠
CHRIS YUILL, ｄａｎｉｍ＠
＠ ｊｭ｡
･＠
ｹ｡ｺｲ､Ｎ＠
ve yazar Chris Yuill, sosyolog ve ｳｫｯｹ｡
Ｇ､｡＠
/\ l ＠ de en' deki Robert Gordon Üniversitesinde ｲ･ｴｩｭ＠
görevlisidir.
ｬ＠
ｬ ｮ ｮｬ｡ｲ＠
hem toplum hem de ｩｹ･ｲｮ､＠
ｳ｡ｬｮ＠
sosyal ｢ｯｹｵｴｬ｡ｲ＠
＠ · l Ｎ［ｭ
ｲｬ＠
bir kent ｭ･ｫ｡ｮ＠
için gerekli ｵｮｳｲｬ｡､Ｎ＠
ｮｧｩｬｺ＠
Sosyoloji
il ＠ 1l111 ＠ Ｇｮ＠
eski komite üyesidir ve Understanding the Sociology of
l ｬ＠ ｬｴ ｨ ﾷ＠ An Introduction (2011) ｫｩｴ｡｢ｮ＠
da ｡ｲｬｮ､＠
｢ｵｬｮ､＠
l ＬＺｯｫ＠
ｫｩｴ｡
｢ｮ＠
ｹ｡ｺｲ､Ｎ＠
MITCHELL HOBBS
ｬｹ｡Ｇ､＠
1＠
ｬ＠
｡ｳｴｬ･＠
＠ 'c
＠ ﾷＭ＠
ｭｵｮｩ｣｡ｴ
ｹＮｺ｡ｲ
ｩｯｮ
､ｲＮ＠
ｬｲ
Ｂｬｫ＠
Ｏ｜ｶ
Sydney Üniversitesinin medya ve ｩｬ･ｴｭ＠
ｲ･ｴｩｭ＠
görevlisi olan Mitchell Hobbs, Avustralya' daki
Üniversitesinde medya sosyolojisi ､ｯｫｴｲ｡ｳ＠
ｹ｡ｰｭｴｲＮ＠
＠ ｮ､･＠
l ｬ＠ ｷ｣
ｲ｡ｬｹ＠
New Media and Everyday Life (2011) ｡､ｬ＠
Küresel medya, kültürel
birçok ulusal ve ｵｬｳ｡ｲ＠
eski ｢｡
｡ ｫ｡ｮ＠
Julia ｇｩｬ｡ｲ､Ｇｮ＠
görev ｹ｡ｰｭｴｲ
Ｎ＠
ｮ､｡＠
ｴ
Ｌ＠
de Central Lancashire Üniversitesinin sosyal bilimler
bölümünde ｫ､･ｭｬｩ＠
ｲ･ｴｩｭ＠
görevlisi olan Megan Todd,
ｮｧｩｬｴ･ｲ
Ｇ､･ｫｩ＠
Newcastle Üniversitesinde sosyoloji ､ｯｫｴｲ｡ｳ＠
ｹ｡ｰｭｴｲＮ＠
ａｲ｡ｴｭ＠
｡ｬｮｲ＠
toplumsal cinsiyet, cinsellik ve
ｩ､･ｴｲＮ＠
ￇ･ｩｴｬ＠
ｹ｡ｮｬｲ､＠
cinsel ｩｬｫ･ｲ＠
ve ｩ､･ｴ＠
üzerine
bölümler ｹ｡ｺｭｴｲＬ＠
cinsellik üzerine bir ders ｫｩｴ｡｢＠
kaleme
｡ｬｭｫｴ､ｲＮ＠
EDiTÖR
ｮ＠
Ｏ｜ｶｍ｡
MEGAN TODD
ｮｧｩｬｴ･ｲＧ＠
｡ｫｬｲ＠
ｫｩｴ｡｢ｮ＠
ve siyasi ｩｬ･ｴｭ＠
｡ｬｭｮ＠
ｹ｡ｺｲ､Ｎ＠
ｩｬ･ｴｭ＠
sorumlusu
SARAH TOMLEY
Yazar, editör ve psikoterapist ｓ｡ｲｬ＠
Tomley, DK's Big Ideas
serisindeki Felsefe ｋｩｴ｡｢＠
(2011) ve Psikoloji ｋｩｴ｡｢＠
(2012)
ｫｩｴ｡ｰｬｲｮ＠
da ｡ｲｬｮ､＠
｢ｵｬｮ､＠
birçok sosyal bilim ｫｩｴ｡｢ｮ＠
ｫ｡ｴ､＠
｢ｵｬｮｭｴｲＮ＠
MARCUS WEEKS
Yazar ve müzisyen Marcus Weeks felsefe ･ｩｴｭｮ＠
ｴ｡ｭｬｹｰ＠
ｲ･ｴｭｮ＠
olarak görev ｹ｡ｰｴｫｮ＠
sonra ｹ｡ｺｲｬｫ＠
kariyerine
｢｡ｬｭｴｲＮ＠
DK's Big ldeas serisindeki ･ｩｴｬ＠
ｫｩｴ｡ｰｬｲｮ＠
da
｡ｲｬｮ､＠
｢ｵｬｮ､＠
birçok sanat ve popüler bilim ｫｩｴ｡｢ｮ＠
ｫ｡ｴ､＠
｢ｵｬｮｭｴｲＮ＠
6
ￇｎｄｅｋｌｒ＠
10 ｇｒ＠
SOSYAL
ｅﾧｔｓｚｌｋｒ＠
SOSYOLOJiNiN
ｔｅｍｌｒ＠
66 Burjuvaziyi ｡ｫ＠
toplumsal cinayetle itham
ediyorum Friedrich Engels
20 Fiziksel bir yenilgi hiçbir
zaman bir ulusun sonunu
｢ｮ＠
Haldun
ｧ･ｴｩｲｭ＠
68 20.
ｹｺｬｮ＠
problemi
engelidir
W. E. B. DuBois
21 ｮｳ｡ｬｫ＠
her zaman
sürüler ve topluluklar
halinde ､ｯｬ｡ｭＬ＠
ｹ･ｲｬｭｩＬ＠
32 Topluluk ve Toplum
Ferdinand Tönnies
74 Yoksullar ｯｬ｡ｮ＠
34 Toplum ｴｰｫ＠
insan
vücudu gibi birbiriyle
｢｡ｬｮｴ＠
parçalara,
ihtiyaçlara ve
ｩ Ｌ ｬ･ｶｲ＠
sahiptir
Emile Durkheim
22 Bilim daha iyi bir dünya
etmek için ｫｵｬ｡ｮＭ
Auguste Comte
bilir
ｩｮ｡＠
75 ｮｧｩｬｺ＠
｢｡ｹｲｮ､＠
siyah
olmayacak Paul Gilroy
76
26
ｂ｡ｭｳｺｬｫ＠
ｩｮｳ｡ｬｲ＠
ｹ｡ｲｳｬ＠
bildirgesinin
hiçbir
ilgisi yoktur
Harriet Martineau
･ｩｴ＠
ｰｲｯｬ･ｴ｡ｹｮ＠
ölçüde
KarlMarx
｡ｬｧｳ＠
Kafesi Max Weber
ｋｩｳ･ｬ＠
dertlerin ｢ｩｲｯｵ＠
genel sorunlar üzerinden
28 Burjuvazinin devrilmesi
ve
toplumdaki yeri
ｋｩｮ＠
38 Rasyonalitenin Demir
46
ｹ｡ｭ＠
modelleri, görenekler ve
etkinliklerin ､ｮ｡＠
｢ｲ｡ｫｬ＠
Peter Townsend
｡ｮｬｭｹ＠
ｶ｡ｲｭ＠
veya ｴ｡ｲｭ＠
Adam Ferguson
ｲｫ＠
Pierre Bourdieu
80
｡ｲｫ＠
tüm
ｄｯｵＧｮ＠
sahnedir
ｨ｡ｰｳ･､ｩｬ＠
Edward Said
｡ｮｬｭ､ｲ＠
Charles Wright Milis
zaferi
82 Getto
ｫ｡ｮｬｭｺ､ｲ＠
50 En
ｳｲ｡､ｮ＠
ｯｬ｡ｮ､＠
ｧｳｴ･ｲ､ｩｮｺ＠
gösterin
etkinliklere,
olaylara
dikkati
Harold Garfinkel
ｳｩｹ｡ｨｬｲｮ＠
ｹ｡､＠
yerdir
Elijah Anderson
ￖｺｧｲｬｮ＠
｡ｲｬ＠
84
｡ｬｭｮ＠
52
ｫｴｩ､｡ｲ＠
olan her yerde
､ｩｲ･ｮ＠
de ｶ｡ｲ､＠
Michel Foucault
ｫ｡ｹｮ＠
haline gelir
Richard Sennett
88 Erkeklerin ataerkillikten
56 Toplumsal cinsiyet
orijinali olmayan, bir tür
imitasyondur
Judith Butler
menfaati hegomonik
maskülenlikte ｹｯｵｮｬ｡ｲ＠
R. W. Connell
7
90 Beyaz ｫ｡､ｮｬｲ＠
｢･ｹ｡ｺｬｲ＠
üstün tutan bu
emperyalist kapitalist
｡ｴ･
ｲｫｩｬｮ＠
suç ｯｲｴ｡＠
ｯｬｭ
ｵ
ｴｵｲ＠
bel! hooks
152 Zihnin gücünün üretken
kapasitesinin serbest
｢ｲ｡ｫｬｭｳ＠
Manuel Castells
96 "Ataerkillik" ｫ｡ｶｲｭ＠
cinsel ･ｩｴｳｺｬｮ＠
tahlilinde olmazsa
ｯｬｭ｡
ｺ､ｲ＠
Sylvia Walby
156 Kontrol ･､ｩｬ｢ｲｮ＠
ötesine ｧ･ｭｩ＠
dünyada ｹ｡ｯｲｵｺ＠
Ulrich Beck
MODERN ｙａｍ＠
162 Bazen tüm dünya hareket
ｨ｡ｬｩｮ､･ｹｭ＠
gibi görünür
John Urry
ｄｩｳｮ･ｹｬｴｲｭ＠
126
günlük
ｹ｡ｶｮｬ＠
104 ｙ｡｢
｡ｮ｣ｬｲ＠
birey olarak
belli bir türün
ｮ｣ｳ＠
olarak ｡ｬｧｮｲ＠
eorg Simmel
､･
ｹ｡｢
110
ｙ｡ｬｮ
ｺ｣｡＠
KURESEL BiR
DÜNYADA
ｯｬｭ｡､ｲ＠
ｩｬ･ｴｭｮ＠
kendisi ｩｬ･ｴｭ＠
kurabilir
Niklas Luhmann
112 Toplum neyin iyi
ｯｬ､ｵ
ｵｮ＠
söylemelidir
Amitai Etzioni
ｍ｣ｄ
t oplumun neredeyse her
yönünü etkiler
eorge Ritzer
ｔｯｰｬｵ
ｺ｡ｹ
ｬｵｫ｡ｲｭｺｮ＠
ｦｬ｡ｭｴｲ＠
｢｡ｬｲ＠
163 Ülkeler görece çok az
tarihsel malzemeyle hayal
edilebilir ve kurulabilir
David McCrone
164 Küresel kentler yeni
operasyon türleri için
stratejik merkezlerdir
Saskia Sassen
166
ｙａｍｋ＠
ｆ｡ｲｫｬ＠
toplumlar
modernitenin
malzemelerini ｦ｡ｲｫｬ＠
･ｫｩｬ､＠
ｫｵｬ｡ｮｲ＠
Arjun Appadurai
ａｫ｡ｮ＠
136
､ｮｹ｡ｳ＠
modernitenin
girenler
bütünlük umudunu terk
etmelidir Zygmunt Bauman
ｯｮ｡ｬ､ｴｲｭ＠
120
124
､･ｩｴｲ＠
128 Loft mekanlarda ｹ｡ｭｫ＠
vitrinde ｹ｡ｭｫ＠
gibidir
Sharon Zukin
106 Kentlerimizi ve kendimizi
yeniden ｩｮ｡＠
etme
ｺｧｲｬ
＠
Hemi Lefebvre
108 Sokakta gözler
J ne Jacobs
ｧｳｴ･ｲｩｬ＠
deneyimlerle
Alan Bryman
ｩｬ＠
bir
144 Modern dünya sistemi
Immanuel Wallerstein
146 Global sorunlar, yerel
perspektifler
Roland Robertson
Robert D. Putnam
､･ｩｫｬ＠
sürekli
148 ｬｩｭ＠ｫ
ertelenen bir sorundur
Anthony Giddens
150 Küresel ｢ｩｬｳ･＠
adalet
olmadan sosyal adalet
ｳ｡ｬｮｭｺ＠
Boaventura de Sousa Santos
170
ｄ･ｩｭ＠
süreçleri insanlar
ve topluluklar ｡ｲｳｮ､ｫｩ＠
ｩｬｫ･ｲ＠
ｦ｡ｲｫｬｴｭ＠
David Held
8
196 Enformasyonun
ama ｡ｮｬｭ＠
｡ｺｬ､＠
dünyada ｹ｡ｯｲｵｺ＠
Jean Baudrillard
bir
246 ｲ･ｴｩｭｺ＠ￜ
üretir
204 Dünya genelinde kültür
kendini inatla sahnenin
248 Feminizasyon cinsiyet
VE . . .
TUKETIMCILIK
ürünlerin ｧｳｴ･ｲｩ＠
tüketimi aylak
centilmenler için
｡ｭｬ＠
ｫ｡ｺｮｭ＠
ｕｹｧ｡ｲｬｭ＠
｡ｲ｣､＠
süreci sürekli
"ileri" hareket eder
Norbert Elias
182 Kitle kültürü siyasi
｢｡ｳｫｹ＠
｡ｲｴ＠
Herbert Marcuse
ｇ･ｬ｣ｩｮ＠
188
ｩｮｳ｡ｬｲ＠
tehlikesi
robota
､ｮ･｢ｩｬ｣ｫ＠
ｯｬｭ｡ｳ､ｲ＠
Erich Fromm
189 Kültür ｯｬ｡ｮ､ｲ＠
Raymond Williams
190 Damga derinlemesine
ｩｴ｢｡ｲｳｺｬｮ＠
bir
ｩｳｮ｡ｴｲ＠
Erving Goffman
｡ｺｬｭｳｮ＠
KURUMLARIN
ROLÜ
254 Din,
ｺｯｲｬ｡ｮｹｵ＠
ister; biz
Max Weber
sanat
224 Teknoloji de ｴｰｫ＠
gibi ｩｮｳ｡＠
hayal
gücünün üstün bir
ｵｹｧｬ｡ｭｳ､ｲ＠
Daniel Bell
226 Makineler ｧ･ｬｩｴｫ＠
ｩｬ･ｲ＠
daha az ｶ｡ｳｦｬ＠
hale
gelir
Harry Braverman
232 Otomasyon ｩｮ＠
ｩ＠
sürecine hakimiyetini
｡ｲｴ＠
Robert Blauner
234 Romantik ahlak
tüketimcilik ruhunu
｡ｬｴｮ､ｫｩ＠
iç
ｋ｡ｲ＠
260
220 Püriten, bir ｡ｲｹ＠
uyarak ｡ｬｭｹ＠
bunu yapmaya
｢｡ｳｫ＠
ｹ｡ｲｴｮ＠
bir
Thorstein Veblen
Antonio Gramsci
180
･ｩｴｳｺｬｮ＠
ｄ･ｲｬｩ＠
ｳ｡ｹｧｮｬｫ＠
ｹ｡ｭｫｴｲ＠
･ｹｬｲ＠
bizi
Daniel Miller
sadece küçük bir etkisi
ｯｬｭｵｴｲ＠
Teri Lynn Caraway
｡ｴｭｲ＠
ｫｲｬｮ｡＠
ｫ｡ｰｬｭ､ｮ＠
zorlamayla ｢ｩｲｬ･＠
Michael Burawoy
Jeffrey Alexander
214
､＠
ｲｺ｡Ｌ＠
202 Bütün topluluklar
hayalidir Benedict Anderson
ｩＮ＠
178 Modernitenin sorunu
illüzyonlar olmadan ve
ｋ･ｮ､ｩｬ＠
244
KULTUR VE
176 Ferdi "Ben" ve sosyal
"Ben"
G. H. Mead
destekler Colin Campbell
malzeme insan
236 ･ｮ＠ｬ
ｯｬ､ｵｮ｡Ｌ＠
ortaya ｫ｡ｮ＠
ürün bir ruh halidir
Af'lie Russell Hochschild
200 Modern kimlikler
merkezsiz hale
gelmektedir Stuart Hall
ｯｲｴ｡ｳｮ＠
ｋｍｌ＠
ｯ｡ｬ､＠
･ｫｩ､ｲ＠
ｏｬｩｧ｡ｲｮ＠
Marx
demir kanunu
9
ｅｩｴｭ＠
ｹｯｫｳｵｬ｡ｲｮ＠
288
maruz
ｹ｡ｲｬｮ､＠
hem
hem de
｢ｲ｡ｫｬ､＠
bir
Samuel Bowles ve
Herbert Gintis
･ｹ､ｩｲ＠
261
262
Robert Michels
ｓ｡
ｬｫ＠
insanlar
evlenmek, çocuk yapmak
ve ölmek için bürokrasiye
ihtiyaç duymaz Ivan Illich
ｂ｡ｺ
ｬ｡ｲ＠
sosyal bir ｫｯｵｬ｡＠
tepki olarak suç ｩｬ･ｲ＠
Robert K Merton
264 Total kurumlar ｩｮｳ｡ｬｲ＠
destek sistemlerinden ve
benlik ､ｵｹｧｬ｡ｲｮ＠
mahrum eder
Erving Goffman
270 Yönetmek yönetilen
･ｹ
ｬ･ｲｩｮ＠
adil bir biçimde
düzenlenmesidir
Michel Foucault
278 Din ｩｮ｡､ｲ｣ｬ＠
sosyal önemini
Bryan Wilson
ｋｩｭ
ｬｩｭｺ＠
280
､｡ｶｲ
ｴ｡ｮ
ｳ ｮ
ｦｬ｡ｮ､ｲｭｺ＠
ｫ｡ｬｲ＠
Paul Willis
AiLELER VE
YAKINLIKLAR
ｯｬｵｭ｡ｲ､＠
300 Aileler insan ｫｩｬ･ｲ＠
üreten ｦ｡｢ｲｩｫｬ､＠
Talcott Parsons
302
340 SÖZLÜK
344 ｄｚｩｎ＠
ｂ｡ｴｬ＠
insan ｩｴｲ｡ｦ＠
hayvana ､ｮｭｴｲ＠
Michel Foucault
351 ｔｅｋￜｒｌ＠
ve
göre
310
aile düzenlemeleri
｡ｫｮ＠
ve
ｂ｡ｴｬ＠
･ｩｴｬＬ＠
ｺｭｬ･ｮｩｴｲ＠
Judith Stacey
286 Ekonomik kriz derhal
sosyal krize ､ｮｲ＠
Jürgen Habermas
326 Oueer ｫｵｲ｡ｭ＠
ｫｩｭｬｮ＠
temellerini sorgular
Steven Seidman
332 REHBER
Margaret Mead
304 Heteroseksüellik bir
kurum olarak kabul edilip
incelenmelidir
Adrienne Rich
belirlenir
Howard S. Becker
zafer ｫ｡ｺｮ､ｴ＠
sonra her türlü yenilgiyle
ｹｺｬ･ｭｫ＠
zorunda ｫ｡ｬｲ＠
Ulrich Beck ve Elisabeth
Beck-Gernsheim
298 Cinsiyetler ｡ｲｳｮ､ｫｩ＠
farklar kültürel
ve
ｮ｡ｳｬ＠
ｭｬ｡ｮ､ｺ＠
320 ａｫ＠
324 Cinsellik fiziksel bedenle
ｯｬ､ｵ＠
kadar inançlar ve
ideolojilerle de ilgilidir
Jeffrey Weeks
ｯ｣ｵｫｬ｡ｲ＠
ｹｩｴｲｭ＠
ve
｡ｮｭｺ＠
ｩ＠
312 Evlilik
ｳｺｬ･ｭｩ＠
ｳｺｬ･ｭｩ､ｲ＠
Christine Delphy
kendi
､ｯｲｵ｡ｮ＠
aleyhinedir
Annüakley
291 Kabileler ｺ｡ｭｮ＠
Michel Maffesoli
ｳｮｦ＠
ｫｩｮ＠
ｧ･ｲｫｬｴｩｭｳｮ＠
290 Toplumlar ｡ｲｬｫ＠
ahlaki panik dönemleri
ｹ｡ｲ＠
Stanley Cohen
292 ｩ＠
318 Ev ｩｬ･ｲ＠
kendini
bir ｩ＠
12 ｇｩｒ＠
•
I
nsanlar sosyal ｶ｡ｲｬｫ､Ｎ＠
ｔｯｰｬ｡ｹ｣ｫ＠
ve ｡ｶ｣ｬｫ＠
ｺ｡ｭｮｬｲ､＠
beri
evrimimiz boyunca, gittikçe daha
büyük ve daha ｫ｡ｲｭ＠
hale gelen
sosyal gruplarda ｹ｡ｭ＠
ve
｡ｬｭ＠
･ｩｬｭ＠
gösterdik. Bu
gruplar basit aile birimlerinden,
klanlar ve kabilelere, köyler ve
kasabalara, kentler ve ulus
devletlere ｵｺ｡ｮｭｴｲ
Ｎ＠ Birlikte
ｹ｡ｭ＠
ve ｡ｬｭｹ＠
dönük
､ｯ｡ｬ＠
ｹ｡ｴｫｮｬｭｺＬ＠
uygar
ｴｯｰｬｵｭ｡ｲｮ＠
ｯｬｵｭｮ｡＠
yol
｡ｭｴｲＮ＠
Uygar toplumlar, artan
bilgi ､｡ｲ｣ｭｺ＠
ve
teknolojimizdeki ilerlemeyle
･ｫｩｬｮｭｴｲＮ＠
Bunun ｫ｡ｲｬｮ､
Ｌ＠
içinde ｹ｡､ｭｺ＠
toplumun
､ｯ｡ｳ＠
ｹ｡ｭｬｲｺｮ＠
hemen her
yönünü etkileyerek bizim toplumsal
''
Sosyoloji, toplumu ilerletmeye
dönük modern gayretten
､ｯｭｵｴｲＮ＠
Albion W. Small
ａｭ･ｲｩｫ｡ｬ＠
bilgin (1854- 1926)
''
､｡ｶｲｮｭｺ＠
･ｫｩｬｮ､ｲＮ＠
Sosyoloji, bireylerin gruplarda ｮ｡ｳｬ＠
､｡ｶｲｮ＠
ve ､｡ｶｲｮｬ＠
bu gruplar ｴ｡ｲｦｮ､＠
ｮ｡ｳｬ＠
･ｫｩｬｮ､ｲ＠
incelenmesidir.
Bu, ｧｲｵｰｬ｡ｮ＠
ｮ｡ｳｬ＠
ｯｬｵｴｮ［＠
onlara hayat veren dinamikleri ve
bu dinamiklerin ｮ｡ｳｬ＠
ｫｯｲｵｮ､＠
ve
grubu ｮ｡ｳｬ＠
､･ｩｴｲｮ＠
veya
toplumsal ､･ｩｭ＠
ｮ｡ｳｬ＠
､ｯｵｲｮ＠
kapsar. Günümüzde
sosyolojinin ｫ｡ｰｳｭ＠
sosyal
süreçler, ｹ｡ｰｬｲ＠
ve sistemlerin
kuramsal incelemesinden bu
ｫｵｲ｡ｭｬｮ＠
sosyal ｰｯｬｩｴｫ｡ｮ＠
bir
ｰ｡ｲｳ＠
olarak ｵｹｧｬ｡ｮｭｳ＠
kadar ｵｺ｡ｮｲＮ＠
Toplumlar tek tek
bireylerin ｴｯｰｬ｡ｭｮ､＠
ｯｬｵｴｮ､｡Ｌ＠
bir bütün olarak
toplumun ｹ｡ｰｬｲ＠
ve bireysel
üyelerinin ､｡ｶｲｮ＠
｡ｲｳｮ､＠
ｫ｡ｮｬｭｺ＠
bir ｢｡ｬｮｴ＠
ｶ｡ｲ､Ｎ＠
Bu
nedenle sosyologlar toplumun
ｫｵｲｭｬ｡＠
ve organizasyonu, ･ｩｴｬ＠
sosyal gruplar, katmanlar veya
bireylerin ･ｴｫｩｬｭｲ＠
ve
deneyimlerine odaklanabilirler.
Belki de ｡ｲｴ｣＠
bir biçimde,
sosyoloji görece modern bir
disiplindir. Antik Çin ve Antik
Yunan' daki filozoflar sivil toplumun
ｶ｡ｲｬｮ＠
ve sosyal düzenin
ｦ｡ｹ､ｬｲｮ＠
teslim etse de,
sosyolojik ｫ｡ｹｧｬｲ､ｮ＠
ziyade politik
ｫ｡ｹｧｬｲ＠
sahip ｯｬｭｵｴｲ［＠
toplumun
kendisini incelemek yerine
toplumun ｮ｡ｳｬ＠
yönetilmesi
organize
ve
ｯｬｭ｡ｳ＠
ｧ･ｲｫｴｩｮ＠
ｯ､｡ｫｬｮｭｲＮ＠
ｔｰｫ＠
siyaset
felsefesinin bu ｵｹｧ｡ｲｬｫ､ｮ＠
､ｯｭ｡ｳ＠
gibi, sosyoloji de,
ａｹ､ｮｬ｡ｭ＠
ￇ｡ｮ､＠
ｂ｡ｴ＠
toplumundaki önemli ､･ｩｭｬｲｮ＠
sonucu olarak ortaya ｫｭｴｲＮ＠
Bu ､･ｩｭｬｲｮ＠
birçok boyutu
ｶ｡ｲ､Ｎ＠
Çok dikkat çekici bir
biçimde, teknolojik ilerlemeler,
üretim yöntemlerini kökten
､･ｩｴｲｮ＠
ve zengin endüstriyel
kentler yaratan Sanayi Devrimini
getiren makineleri ｳ｡ｬｭｴｲ
Ｎ＠ Dini
inançlara ､｡ｹｬ＠
geleneksel
kesinlikler, ａｹ､ｮｬ｡ｭ＠
felsefesi
ｴ｡ｲｦｮ､＠
ｳｯｲｧｵｬ｡ｮｭｴ
Ｎ＠ ａｫｬ＠
ￇ｡＠
olarak ｡､ｬｮｲ＠
bu dönem
ｹ｡ｬｮｺ｣＠
Kilise'nin otoritesini
sarsmakla ｫ｡ｬｭｴｲＺ＠
Amerika ve
Fransa' da devrimlere yol açan
temsil gücü daha yüksek hükümet
talepleriyle, ｭｯｮ｡ｲｩｬ･＠
ve
aristokrasilerin eski düzenini de
tehdit ･ｴｭｩｲＮ＠
Toplum ve Modernite
ￇ｡ｮ､＠
yeni,
modern bir toplum ｹ｡ｲｴｬｭ
Ｎ＠
Filozoflar ve ､ｮｲｬ･＠
modernitenin ､ｯ｡ｳｮ＠
ve toplum
üzerindeki etkilerini anlamaya
｡ｬｴｫＬ＠
sosyoloji 18. ｹｺｬｮ＠
sonunda bu ､ｮｭ･＠
bir ｹ｡ｮｴ＠
olarak ortaya ｫｭ｡ｹ＠
｢｡ｬｭｴｲＮ＠
ａｹ､ｮｬ｡ｭ＠
ｇｒ＠
r· ｮ
ｬｭ｡ｺ＠
olarak, küçük, ｫｲｳ｡ｬ＠
oplumlarda bulunan aile ｢｡ｬｲ＠
ｬＮ＠ ｰ ｬ ｵｬ ｵｫ＠
ruhu gibi sosyal
I< ｹｮ｡
ｭ｡ｮ＠
geleneksel
\1>1 ｮ ｬ ｡ｲ ｮ＠
ve ortak bir din
＠ ｮｦｭ､
｡ｮ＠
sunulan ortak ､･ｲｬ＠
ｶ＠
＠ ｮ｡
ｮｬ｡ｲ＠
erozyona
＠
｣＠
ｭ｡ｳ
＠ Ｇ ｫｮｴ
＠ ｬｺｯｮ＠
＠ ＠
｜＠
＠
ｮ､｡＠
ｲＮ＠
ａｹ､
ｬ＠
Ｎｫ＠
ｬｰｨｮ＠
1 ｬｮＬ＠
ｰ＠
ｹ｡ｫｮｬｲ＠
ｲＮ＠
ｂ｡ｺｬｲ＠
da hem sosyal
hem de düzensizlik
ｴＮｮｳ
ｩｹ･ｬ＠
ｴ｡ｹｮ＠
toplumsal bir
•q ｩｭ
ｩ＠ getiren yeni sosyal
Ｌ［ｉ＠
rin etkili ｯｬ､ｵｮ＠
ｦ｡ｲｫｮ＠
Vlll ｮｴ
ｹＮ
ve
ｬ＠
ｮｬ｡ｭ＠
ruhuna uygun
bu ilk toplumsal ､ｮｲｬ･
Ｌ＠
incelemelerini objektif
ya ve felsefe, tarih ve
ll kadan ｡ｹｲ＠
bir bilimsel disiplin
Ｎｭ｡ｹ＠
｡ｬｭｴｲＮ＠
ﾷ
ｩｮ＠
Bir ｮ｣･ｬｭ＠
ｄｯ｡ｳ＠
ve Nedenleri
｡､ｬ＠
ｫｩｴ｡｢＠
Fakat ｡ｹｮ＠
＠ ＠ ＠ ＠ wnda Adam Ferguson ve Hemi
ｬ＠ ＠ Snint-Simon gibi felsefeci ve
ｬｫ＠
･ｴｭｩｲＮ＠
ekonomist Marx, kapitalizmin
ｧ･ｬｩｭｳｮ＠
ve ｳｯｮｲ｡､ｫｩ＠
ｳｮｦ＠
mücadelesine; Durkheim
ｳ｡ｮｹｩｬ･ｭ＠
ｧ･ｴｩｲ､＠
ｩ｢ｬｭｮ･＠
toplumun ｳ･ｫｬｲｭｩ＠
ve Weber de modern
ve
ｹ･ｲｬｴｩｭＮ＠
ｲ｡ｳｹｯｮ･ｬｭｩ＠
Comte'un izinden giden üç ｲ＠
｡｣＠
ｳｯｹｬｵｮＬ＠
sosyal ､｡ｶｲｮ＠
tahlili ve yorumuna ｩｬｫｮ＠
ｦ｡ｲｫｬ＠
ｹ｡ｫｬｭｲ＠
20. ｹｺｬ､｡＠
ve
ötesinde sosyolojinin gündemini
｢･ｬｩｲｭｴＮ＠
Bu üç sosyolog Kari
Marx, Emile Durkheim ve Max
Weber 'dir. Her biri toplumsal
düzeni, ､ｺ･ｮｳｩｬ＠
ve ､･ｩｭ＠
yaratan temel faktör olarak
modernitenin ｦ｡ｲｫｬ＠
bir yönünü
ｴ｡ｮｭｬｲＮ＠
Materyalist filozof ve
Üçü de ｣ｯｫｵｬ＠
takipçilere sahip
ｯｬｭｵ＠
ve günümüze kadar
sosyolojinin önemli ､ｮ｣･＠
ｄｯ｡＠
l ＠ l ＠ ＠ ｲ＠ leri (fizik, kimya, astronomi ve
l ｹｯｬｪｩＩ＠
ｹ･ｲｬｭｩｴ＠
ve ｡ｲｴｫ＠
ｳｲ｡＠
＠ ＠ ＠ ＠ Ｎ＠ ＠ ｲｬ｡
ｮ＠ ve ､｡ｶｲｮｬ＠
＠ ＠ ＠ :nl nmesine ｧ･ｬｭｩｴｲＮ＠
S nayi Devriminin ve
＠ •l ＺＬ［ｬｩｲ､
ｩ＠ kapitalizmin ､ｯ｡ｳ＠
＠ ＠ ＠ loniyle yeni "sosyal bilimlerin"
ｬ＠
＠ okonomi ｯｬｭｵｴｲＮ＠
Buna Adam
Ｚ
ｌｨＧｩｮ＠
1776 ｹｬｮ､｡＠
ｹ｡ｭｬｮ＠
ｶ＠
clnha çok ｕｬｵｳ｡ｲｮ＠
ｚ･ｮｧｩｬ＠
＠ ｬＬ＠ ＠ ＠ ＠ ｫ＠ bilinen ｕｬｵｳ｡ｲｮ＠
, ｣ ｮｬｩ
11 ＠ 11･＠ｮ
ｫｵｲ｡ｭ｣ｬ＠
ｴ｡ｲｦｮ､＠
sosyolojinin
de temelleri ｡ｴｬｭｲ＠
ve sonraki
ｹｺｬｮ＠
ilk ｫｳｭｮ､｡＠
Auguste
Comte'un toplum incelemesine
dönük bilimsel ｹ｡ｫｬｭ＠
sosyoloji
｢｡ｭｳｺ＠
bir disiplin olarak iyice
13
''
''
ｮｳ｡＠
､ｯ｡ｳＮ＠
.. ｩｮ｡ｬｭｺ＠
derecede ｹｵｭ｡ｫｴｲ＠
. .. ｫ｡ｲｴ＠
kültürel geleneklere hassas ve
･ｬｩｫ＠
bir biçimde ｹ｡ｮｴ＠
verir.
Margaret Mead
ｯｫｵｬ｡ｲｮ＠
ｯ､｡ｫｬｮｭｴｲＮ＠
･ｴｫｩｬｭｲＮ＠
Sosyal Bilim
Sosyoloji, bilim ve rasyonel ､ｮﾭ
cenin hüküm sürmeye ｢｡ｬ､＠
ａｫｬ＠
ￇ｡Ｇｮ＠
bir ürünüdür. Bu
nedenle ilk sosyologlar, disiplinlerinin ciddiye ｡ｬｮｭｳ＠
için metodlaｲｮ＠
ｫ｡ｴ＠
bir biçimde bilimsel
görünmesi ｧ･ｲｫｴｩｮ＠
､ｮｭﾭ
tür. ｮ｣･ｬ､ｩｫｲ＠
konunun ､ｯ｡ｳＬ＠
yani ｩｮｳ｡＠
sosyal ､｡ｶｲｮ＠
göz
önünde ｢ｵｬｮ､ｲ｡＠
bu
büyük bir ｢｡ｲ､Ｎ＠
Comte, yeni
sosyoloji "biliminin" temel kurallaｲｮ＠
｢･ｬｩｲｭｴ［＠
､ｯ｡＠
bilimlerindebiçimde deneysel ｫ｡ｮｴﾭ
kiyle ｡ｹｮ＠
ｬ｡ｲ＠
temel ｡ｬｭｴｲＮ＠
Marx da konuya
bilimsel olarak ｹ｡ｫｬｭｴ＠
ｳｲ｡＠
･ｴｭｩｲ＠
ve belki de Durkheim sosyolojinin akademik dünyada sosyal
bir bilim olarak kabul görmesini
ｳ｡ｬｹｮ＠
ilk ｫｩ＠
ｯｬｭｵｴｲＮ＠
Her ｡ｲｴｭ＠
metodu, bilimsel
olmak için nicel ｯｬｭ｡Ｌ＠
yani
ölçülebilir sonuçlar üretmelidir.
14 ｇｩｒｉ＠
Marx ve Durkheim ｫｵｲ｡ｭｬｮ＠
desteklemek için olgular, figürler ve
istatistiklere ｩ｡ｲ･ｴ＠
･､｢ｩｬｭｴｲＬ＠
ama ｢｡ｺｬｲ＠
toplumsal
｡ｲｴｭｮ＠
daha nitel ｯｬｭ｡ｳ＠
ｧ･ｲｫｴｩｮ＠
ｳ｡ｶｵｮｭｴｲＮ＠
Özellikle
Weber ｹｯｲｵｭｬ｡｣＠
bir ｹ｡ｫｬｭ＠
｢･ｮｩｭｳ＠
ve modern toplumda
ｹ｡ｭｮ＠
neye ｢･ｮｺ､ｩ＠
ve
sosyal ｫ｡ｹｮｭ＠
için gerekli sosyal
･ｴｫｩｬｭ＠
ve ｩｬｫ･ｲｮ＠
ｩｮ｣･ｬｭｴｲＮ＠
Bu ｢｡ｫ＠
｢ｩｲｯｫｬ｡＠
｡ｳ＠
ilk ｢｡ｴ＠
ｴ｡ｲｦｮ､＠
bilimsel
da 20. ｹｺｬｮ＠
ikinci ｹ｡ｲｳｮ､＠
sosyoloji nicel ve
nitel ｡ｲｴｭ＠
tekniklerinin
｢ｩｲｬ･ｭｮ＠
içeren bir metodolojiyle
gittikçe yorumsal hale ｧ･ｬｭｩｴｲＮ＠
｢ｵｬｮｭ｡ｳ＠
･ｩｴｬ＠
･ｫｩｬｲ､＠
ｹｯｲｵｭｬ｡､Ｎ＠
Ama
mesele onu ､･ｩｴｲｭｫＬ
Ｂ＠
､･ｭｩｴｲ＠
ve hem sosyolog hem de
politik aktivist birçok takipçisi
bunu ｢･ｮｩｭｳｴｲＮ＠
Siyasi olarak hiçbir ･ｫｩｬ､＠
Marx
kadar radikal olmayan Durkheim,
sosyolojinin akademik bir disiplin
olarak kabul görmesi için çok çaba
sarf ･ｴｭｩｲＮ＠
Otoritelerin ｯｮ｡ｹ＠
kazanmak için ｹ｡ｬｮｺ｣＠
konunun
bilimsel ｫｩｭｬｮ＠
､･ｩｬＬ＠
｡ｹｮ＠
zamanda Avrupa' da ｆｲ｡ｮｳｺ＠
Devrimi'nden itibaren ｹｺｬ＠
｡ｫｮ＠
bir süre ｹ｡ｮ＠
siyasi
｡ｳｬ＠
ｨｵｺｲｳｬｮ＠
ｮ､｡＠
sosyolojinin ｯ｢ｪ･ｫｴｩｦｬｮ＠
de
göstermesi ｧ･ｲｫｭｩｴＮ＠
Bu bir
ölçüde gerçek dünyadan ｡ｹｲｬｮ＠
Ｂｦｩｬ､＠
kule" ｹ｡ｫｬｭ
Ｌ＠ 20. ｹｺｬｮ＠
Sosyal Reform
Birçok ｳｯｹｬ｡＠
göre, sosyoloji
toplumun objektif bir incelemesi ve
toplumsal ｹ｡ｰｬｲ＠
ve sistemlerin
tahlil edilip ｡ｫｬｮｭｳ＠
ötesindedir. ｄｯ｡＠
bilimlerindeki
kuramlar gibi sosyolojik kuramlar
da pratik uygulamalara sahiptir ve
içinde ｹ｡､ｭｺ＠
ｴｯｰｬｵ＠
ｧ･ｬｩｴｲｭｫ＠
için ｫｵｬ｡ｮ｢ｩｲＮ＠
19.
ｹｺｬ､｡＠
Comte ve Marx, sosyolojiyi
toplumsal bir ､･ｩｭ＠
ｳ｡ｬｭｫ＠
｡ｭ｣ｹｬ＠
toplumun ｩｬ･ｹｮ＠
｡ｮｬｭ＠
bir yolu olarak
ｧｲｭｴＮ＠
Marx herkesçe ｢ｩｬｮ､＠
gibi "Filozoflar sadece ､ｮｹ｡＠
''
''
Sosyolojinin ｩｬ･ｶＬ＠
gibi, örtülü
ｫ｡ｲｭｴＮ＠
ｯｬ｡ｮ＠
her bilim
｡＠
Pierre Bourdieu
ilk ｹ｡ｲｳｮ､＠
sosyolojide egemen
ama sosyologlar ｡ｭ＠
daha ｹｯｲｵｭｬ｡｣＠
bir ､ｵｲ＠
｡ｭ＠
benimserken ｡ｹｮ＠
zamanda
sosyolojinin toplumsal reformun bir
｡ｲ｣＠
ｯｬ､ｵｮ＠
da ｳ｡ｶｵｮｭｴｲＮ＠
Bu özellikle Marksist ｢｡ｫ＠
｡ｳｮ＠
sahip sosyologlar ve sol bir
siyasi gündeme sahip ､ｩ･ｲｬ＠
｡ｲｳｮ､＠
dikkat çeker. ｫｩｮ｣＠
Dünya
ｓ｡ｶｮ､＠
sonra Charles Wright
Mills ve Michel Foucault gibi
sosyologlar toplumda ｩｫｴ､｡ｲｮ＠
､ｯ｡ｳｮ＠
ve bunun birey üzerindeki
etkilerini; bizim toplumu ｮ｡ｳｬ＠
･ｫｩｬｮ､ｲ｣ｭｺ＠
ziyade
toplumun ｹ｡ｭｬｲｺ＠
ｮ｡ｳｬ＠
･ｫｩｬｮ､ｲ［＠
bu güçlere ｮ｡ｳｬ＠
ｯｬｭｵｴｲＬ＠
､ｩｲ･ｮ｢ｬ｣ｭｺ＠
ｩｮ｣･ｬｭｴｲＮ＠
Daha ana ｡ｫｭ＠
sosyolojide bile
tutum ､･ｩｭｴｲ＠
ve konunun
ｫ｡ｰｳｭＬ＠
toplumun akademik
incelemesinden kamu ｰｯｬｩｴｫ｡ｳｮ＠
bilgilendiren ve toplumsal ､･ｩｭ＠
yönlendiren pratik ｵｹｧｬ｡ｭｲ＠
içine alacak ･ｫｩｬ､＠
ｧ･ｮｩｬｭｴｲＮ＠
1972 'de ｳ｡ｹｧｮ＠
bir ａｭ･ｲｩｫ｡ｬ＠
sosyolog olan Howard Becker
ｵｮｬ｡ｲ＠
ｹ｡ｺｭｴｲ
Ｚ＠ Ｂｹｩ＠
sosyoloji .
organizasyonlar ve ｯｬ｡ｹｲｮ＠
｡ｮｬｭ＠
ｴ｡ｮｭｬｲＬ＠
ｫｴ＠
｢ｵｮｬ｡ｲ＠
ve ｶ｡ｲｬｮ＠
ｳｲ､ｮ＠
geçerli
｡ｫｬｭｲｮ＠
ve ｢ｵｮｬ｡ｲ＠
ｧ･ｬｩｴｲｭ＠
veya ｫ｡ｬ､ｲｭ＠
için gerçekçi öneriler üretir."
ortaya
ｮ｡ｳｬ＠
ｇｒ＠
15
,, .•
••
ＮＬｾＧ＠
....................
ｾ＠
ｾＬ＠
Kurumlar ve Bireyler
: ;<
ｹｯｬｪｩｮ
ｧ･ｲｬｩｮ＠ ｩｮ＠
ｹ｡ｰｬｮ＠
L, n vurgunun bir ｹ｡ｮｳｭ＠
olaI< konu 20. ｹｺｬｮ＠
ikinci ｹ｡ｲﾭ
､｡＠
daha fazla kabul ve ilgi gör111\ 1 ｴｲＬ＠
ｰｯｬ･ｲｭｩｴＮ＠
Daha
ｬｺＬ＠
､ ｮｲ＠
dikkatini toplumsal
11 ＠ unlara çevirince sosyolojinin
｡ｭ＠
ｧ･ｮｩｬｭｴｲＮ＠
Sosyoloji
l ｰｳ
＠ ＠ ｯ､･
ｲｮ＠
toplumun ｹ｡ｰ＠
ve sistemle＠ 1111 n; sosyal ｫ｡ｹｮｭ＠
güçleriｲ＠ ＠ Ｌ＠ sosyal ､ｺ･ｮｳｩｬ＠
nedenleri11111 geleneksel incelemesinden
＠ v ＠ ＠ ｮ ｬ･
･ｲ
ｫ Ｌ＠ bu alanlar ｡ｲｳｮ､ｫｩ＠
ｬ＠ ｱｬ＠
ｮ ｴｬ｡ｲ＠
ile bireylerin ve sosyal
＠ ＠ ＠ ＠ ｰｬ｡
ｲｮ＠
･ｴｫｩｬｭｲｮ＠
incele-
Sosyoloji, artan ､･ｩｭ＠
da ｹ｡ｮｴ＠
＠
ｶ｡ｮ､＠
ｧ･ｬｮ＠
＠＠ ＠
＠ ＠ ＠ ｹ｣＠
ｬ｡ｲｮ＠
Dünya Saitibaren birçok toplumsal
meydan ｯｫｵｮｭ＠
ve bunyerini yeni sosyal formlar alｂ｡ｴ＠
ｨ｡ｫｬｲ＠
ｭｴｲＮ＠
ｨｺｮ｡＠
ｫｩｮ｣＠ ｶ･ｲｭｴＮ
､ｮｹ｡ｳ＠
ｶ｡ｴｮ､ｬｫ＠
ve ｫ｡､ｮ＠
hareketleri ｲｫ＠ ve
cinsiyet ･ｩｴｳｺｬｫｲｮ＠
çözmek için
ｹ｡ｰｭｴｲ＠
ve sosyolojik kuçok ･ｹ＠
ramlar da cinsellik ve aile ｨ｡ｹｴｮ＠
ｩｬｫｮ＠
ｴｵｭｬ｡ｲｮ＠
､･ｩｭｳｮ＠
katｫ､｡＠
｢ｵｬｮｭｴｲＮ＠
Zygmunt Bauｭ｡ｮＧ＠
ileri ｳｲ､＠
gibi, "Sosyolojinin görevi bireyin ｹ｡ｲ､ｭｮ＠
ｫｯﾭ
ｭ｡ｫｴｲＮ＠
ￖｺｧｲｬｮ＠
hizmetinde olｭ｡ｬｹｺＮＢ＠
dikkatlerini kültürel ve ulusal kimliｩｮ＠
önemine ve ｫｲ･ｳｬｭｮｩ＠
etkilerine, özellikle de yerel topluluklar üzerindeki etkilerine ･ｶｩｲｭｴＮ＠
Yeni ｩｬ･ｴｭ＠
biçimleriyle - özellikle
internet ve ｨｺｬ＠
ｵｬｳ｡ｲ＠
seyahatle - birlikte yepyeni sosyal ｡ｬｲ＠
ortaya ｫｭｴｲＮ＠
Bunlar yüz yüze ve
temasa ､｡ｹｬ＠
olmasa da bireyleri ve
ｧｲｵｰｬ｡＠
bundan 50 ｹｬ＠ önce bile
bir araya
hayal edilemeyecek ･ｫｩｬ､＠
getirir. Modern teknoloji, sosyolojiye
bu yeni toplumsal ｹ｡ｰｬｲｮ＠
evrimini
｡ｲｴｭｮ＠
ve tahlil etmenin
ｧ･ｬｩｭ＠
bir yöntemini de ｳｵｮｭﾭ
tur.
｢ ｡ｬｭｴｲＮ＠
Y ｫｬ｡＠
ｹｺｬ＠
önce sosyologlar,
｡＠ makro seviyede ｹ｡ｫｬｮｲ＠
l ＠ ｵｹ
(l ＠ bütün olarak topluma ve onu
ｬｵ
ｲ｡ｮ＠
kurumlara bakanlar) ve
ｫｲｯ＠
seviyede ｹ｡ｫｬｮｲ＠
(bireyin
içinde ｹ｡ｭ＠
deneyimine
l ｰｬｵｭ＠
ｬＮｫ
ｬ ｡ ｮ｡ｬｲＩ＠
olmak üzere ikiye
ｹ＠
ｬｭ
ｴｲＮ＠
Bu ｡ｹｲｭ＠
bir ölçüde
ｬｲｭ＠
ｶ｡ｲｬｮ＠
korusa da,
ｲ＠ Ｚ ;yologlar günümüzde bu iki ･ｹｩｮ＠
y ｫ＠ ｮ､ ｡ｮ＠ ｢｡ｬｮｴ＠
ｯｬ､ｵｮ＠
＠ ＠ ｮ＠
ktedir ve ｢ｩｲｯｵ＠
＠ · ｬ＠ ｭ｡
ｬ｡ｲｮ＠
bu iki ｹ｡ｫｬｭｮ＠
Ｚ
ｮ､｡ｫｩ＠
gruplara
ｹ＠ ｲ＠ ＠ u ｮｬ｡ｴｲｭｫ､Ｚ＠
toplumsal
1111 nar; etnik, dini veya kültürel
＠ ｰｬ｡
ｲ［＠ aileler; cinsiyet veya
＠ ＠ ＠ ｈ＠
llik yönelimine göre
gruplar.
1 1111 ｮ ｬ ｡ ｮ｡＠
Küresel
ￇ｡＠
Teknolojik yenilikler muhtemelen Sanayi Devrimiyle ｫｹ｡ｳｬｮ｢ｩﾭ
lecek -veya daha da ｫ｡ｰｳｭｬＭ
toplumsal ､･ｩｫｬｲ＠
ｧ･ｴｩｲｭＮ＠
Artan otomasyon ve bilgisayarｬ｡ｭＬ＠
hizmet endüstrilerinin yükｳ･ｬｩ＠
ve tüketici toplumunun ｧ･ｬｩﾭ
mesi günümüzde ｢ｩｲｯｵｭｺｮ＠
içinde ｹ｡､＠
toplumun ･ｫｩｬｮﾭ
mesine ｫ｡ｴ､＠
｢ｵｬｮｭｴｲＮ＠
ｂ｡ｺ＠
sosyologlar bunu modernite sürecinin bir ､･ｶ｡ｭ＠
olarak görürken,
｢｡ｺｬｲ＠
da ｡ｲｴｫ＠
postmodern,
post-endüstriyel bir ｡＠
ｧｩｲ､ﾭ
mize ｩｮ｡ｭｫｴ､ｲＮ＠
ｬ･ｴｩｭ＠
ve ｵｬ｡ｭ､ｫｩ＠
ilerlemeler, ､ｮｹ｡＠
daha küçük bir yer yapｭｴｲＮ＠
Sosyologlar ｹ｡ｫｮ＠
ｧ･ｭｩｴ＠
''
Bizimki gibi bir toplumda ｡ｳｬ＠
siyasi görev, hem nötr hem de
｢｡ｭｳｺ＠
... görünen
ｫｵｲｭｬ｡ｮ＠
ｫ｡ｲ＠
･ｬｴｩｲｭｫＮ＠
ｩｬ･ｹｮ＠
.. ｫｩｮ＠
onlara
mücadele edebilmesi için
ve ｳ｡ｬ､ｲ＠
onlara ･ｬｴｩｲ＠
yöneltmektir.
Michel Foucault
''
18 ｇｩｒ＠
Ｂ
Mukaddime
｡､ｬ＠
eserinde ｢ｮ＠
Haldun, Arapçada
､｡ｹｮｭ
Ｂ＠ veya
sosyal ｫ｡ｹｮｭ＠
｡ｮｬｭ＠
gelen
asabiyye
toplum bilimi
･ｩｴｳｺｬｫｲ＠
ruhunun
ｹｵｲｴ｡ｬｫ＠
önemini ｡ｫｬｲＮ＠
Auguste Comte'un
Course in Positive
eseri
Philosophy ｡､ｬ＠
bir bilim olarak
sosyolojinin evrimini
｡ｹｲｮｴｬ＠
kadar bir
osyoloji, 20. ｹｺｬ｡＠
disiplin olarak ｲｴｮ＠
ispat
･ｴｭｩｲＬ＠
ama birçok düｮ｣･＠
kolu, ｹ｡ｫｬｭ＠
ve ｡ｬｭ＠
aｬ｡ｮ＠
tarihçiler ve ｦｩｬｯｺ｡ｲｮ＠
ｹｺｬﾭ
lar boyunca ｹｲｴ＠
｡ｬｭｲﾭ
dan ･ｶｲｩｭｬｴＮ＠
Sosyolojik bir ｡ｬｭ＠
olarak kabul edilebilen ilk eser 14. ｹｺｬ､｡＠
｢ｮ＠
Haldun'a ait olsa da, bugünkü
｢ｩｬ､ｭｺ＠
･ｫｬｩｹ＠
sosyolojinin önｳｯｮｬ｡ｲﾭ
cüleri, ancak 18. ｹｺｬｮ＠
dan itibaren toplum ｂ｡ｴ＠
Avrupa' da
büyük bir ､･ｩｭ＠
ｵｲ｡ｫ･ｮ＠
ortaya
ｫｭｴｲ
Ｚ＠ ａｹ､ｮｬ｡ｭ｣＠
fikirler geleneksel ｩｮ｡ｬｲ＠
yerini ｡ｬｭ＠
ve
Sanayi Devrimi ｩｮｳ｡ｬｲ＠
ｹ｡ｭ＠
ve ｡ｬｭ＠
biçimini ､ｮｴｲｭﾭ
tür. Bu gözlemciler, ｳ｡ｮｹｩｬ･ｭ＠
etkileri ve kapitalizmin ｧ･ｬｩｭｮ＠
ｹ｡ｮ＠
ｳｲ｡＠
ｳ･ｫｬｲｭ＠
ve rasyonalitenin daha az somut (ama daha az
önemli olmayan) etkilerini kapsa-
olarak ｡ｮｬｴｲ
Ｎ＠
｡ｹｲＮ＠
i
1887
1867
1848
t
1
toplum ve modern
toplumu birbirinden
i
1837
1830-42
eserinde geleneksel
KapitaJ.'in ilk
cildini yazar.
｡ｫｬｲＮ＠
i
1813
1767
ｫ｡ｰｳｭｬ＠
kapitalizmin
analizi
sosyal
i
Adam ｆ･ｲｧｵｳｯｮ
Ｇ ｮ＠
Essay on
the History of Civil Society
｡､ｬ＠
eseri, toplumda
kapitalizmin ｹｫ｣＠
etkisine
｢｡ｳｫ＠
Gemeinschaft und
Gesellschaft ｡､ｬ＠
KarlMarx,
ve ｩ＠
ｫ｡､ｮｬｲ＠
ｳｮｦ｡＠
ｵｹｧｬ｡ｮｭｳ､ｫｩ＠
önerir.
Y.1377
S
kölelere,
eserinde bir
｡､ｬ＠
ｫ｡ｶｲｭｮ＠
Ferdinand Tönnies,
and Practice of Society in
America ｡､ｬ＠
eserinde
Essayon the
Science of Man
｡ｫｬｲＮ＠
ｫ｡ｲ＠
Harriet Martineau, Theory
Hemi de
Saint-Simon,
1874-85
Kar! Marx ve Friedrich
Engels, Komünist
Manifesto' da proleter
devrimin bir sonucu
olarak toplumsal
､･ｩｭ＠
öngörür.
Herbert ｓｰ･ｮ｣ｲ
çok ciltli
Ｇ ｮ＠
System of Synthetic
Philosophy ｡､ｬ＠
eseri,
ｴｯｰｬｵｭ｡ｲｮ＠
ｹ｡ｭ＠
ｦｯｲｭｬ｡＠
gibi ･ｶｲｩｭｬｴｮ＠
ｹ｡ｬｮｺ｣＠
ve
en güçlü
yan "modernite" olarak bilinen güçler ｴ｡ｲｦｮ､＠
yönlendirilen toplumsal ､･ｩｭ＠
ｴ｡ｮｭｬｲＮ＠
Sosyal Bilim
Modern toplum, ａｫｬ＠
ￇ｡ｮ＠
- rasve bilimsel ｫ･ｩｦﾭ
yonel ､ｮ｣･ｩ＠
lerin ｵｹｧｬ｡ｮｭｳ＠
- ürünüdür.
Bu duruma uygun olarak, ｆｲ｡ｮｳｺ＠
felsefeci Hemi de Saint-Simon ve onun himayesindekii Auguste Comte
gibi sosyolojinin öncüleri ｫｵｲ｡ｭｬ＠
desteklemek için ､ｯｲｵｬ｡ｮ｢ｩ＠
kaｮｴｬ｡ｲ＠
sunmaya ｡ｬｭｴｲＮ＠
Comte,
sosyal düzenin güçlerinin fizik ve
kimya ｹ｡ｳｬｲｮ＠
benzer kurallarla
｡ｫｬｮ｢ｩ･｣＠
ve ｡ｹｮ＠
zamanda
ｵｹｧｬ｡ｭ＠
sosyolojinin, ｴｰｫ＠
uyguｬ｡ｭ＠
bilimlerin teknolojik ilerlemegibi sosyal reforma
lere yol ｡ｭｳ＠
ｩｮ｡ｭｴｲＮ＠
Comte
yol ｡｢ｩｬ･｣ｮ＠
gibi Karl Marx da toplumu incelemenin ｹ｡ｬｮｺ｣＠
onu ｴ｡ｮｭｬｫ＠
veya
ｯｬ｡ｮ＠
savunur.
ayakta ｫ｡ｬ､ｮ＠
｡ｫｬｭ＠
ｬｩｴｲｭ･ｫ＠
､･ｩｬＬ｡ｹｮ＠
zamanda gede ｯｬ､ｵｮ｡＠
ｩｮ｡ｭｴｲＮ＠
Bilimsel olmaya da ｡ｹｮ＠
ölçüde önem ｶ･ｲｭｩｴＬ＠
ama yeni ekonomi
bilimini kendine model ｳ･ｭｩ＠
ve
kapitalizmi modernitenin toplumsal
､･ｩｭ＠
yönlendiren ana faktörü olarak ｴ｡ｮｭｬｲＮ＠
Marx'tan neredeyse ｹｺｬ＠
önce
ｳｫｯ＠
felsefeci Adam Ferguson, kapitalizmin ｫ｡ｲ｣ｬｮ＠
geleneksel
sosyal ｫ｡ｹｮｭ＠
tehdit ･ｴｩｮ＠
dikkat ･ｫｭｩｴｲＮ＠
Hem Harriet Martineau hem de ｡ｬｭ＠ ｍ｡ｲｸＧｮ＠
arｫ｡､＠
Friedrich Engels, 19. ｹｺﾭ
ｬｮ＠
ｯｲｴ｡ｳｮ､＠
ｳ｡ｮｹｩｬ･ｭ＠
kapitalist toplumun sosyal adaletsizliklerini ｡ｮｬｴｭｲＮ＠
Bir ､ｩ･ｲ＠
öncü sosyolog Ferdinand Tönnies, geleneksel ve modern toplumlardaki iki
ｦ｡ｲｫｬ＠
sosyal ｫ｡ｹｮｭ＠
türünü taｮｭｬ｡ｹｲｫ＠
ｹ｡ｮｫｬｭｴｲ［＠
ｆ･ｲｧｵｳｯｮＧ＠
ｧｲｬ･ｩｮ＠
bu kavram daha son-
ｓｏｙｌｊｎ＠
Charles Wright Mills ve
Hans Heinrich Gerth,
Emile Durkheim Bordeaux
Üniversitesinde
Avrupa'daki ilk
sosyoloji bölümünü
kurar ve The Rules of
Sociological Method
ｫｩｴ｡｢ｮ＠
From Max Weber:
Essays in Sociology ｡､ｬ＠
ｧｲｬ･ｩｮ＠
ｮｧｩｬ
｡､ｬ＠
ｫｯｮｵ｡＠
ｹ｡ｭｬｲＮ＠
i
ｬｫ＠
el
ｹ｡ｮ
ｲｩｮ＠
ｭ
olarak ｢｡ｭｬ＠
organik
｡ｳｮ＠
｡ｫｬｲＮ＠
eserinde
modern toplumun ｮ｡ｳｬ＠
･ｶｲｩｭｬｴｮ＠
dair yeni
bir ｡ｫｬｭ＠
sunar.
111 1＠ ＠
çok sosyolog ｴ｡ｲｦｮ､＠
ｦ｡ｲｫｬ＠
rde ｹｯｲｵｭｬ｡ｮｴＮ＠
19. ｹｺ
ｬｮ＠
ｳｯｮｬ｡ｲ＠
､ｯｲｵＬ＠
sosｹ＠ ｬ＠ >i ＠ büyük ölçüde Emile Durkhe1111' 111 sayesinde tarih, felsefe, politibir ｡ｬｭ＠
1 ＠ ve ekonomiden ｡ｹｲ＠
＠ ｬ＠ ＠ ＠ ＠ olarak kendini ｫ｡ｮｴｬｭｲＮ＠
＠ Ｇ＠ ｌ＠
'un toplum incelemesine bimetodolojiyi uygulama fikrini
1ｯｬ＠
1＠ ＠ ＠ mseyen Durkheim biyolojiyi mo＠ ｬ＠ l ｬｭｴｲＮ＠
Kendisinden önceki
l ｬ＠ ＠ ｬ＠ rt Spencer gibi Durkheim da
l ＠ ｰｬｵ＠
mu her biri özel bir ｩｬ･ｶ＠
yerine
111 ｴＮ＠ n ｦ｡ｲｫｬ＠
"organlardan" ｯｬｵ｡ｮ＠
l ＠ ＠ "organizma" olarak ｧｲｭｴＮ＠
Ｑ
Ｑ
ｩ＼ ｬ＠
ｯｲｵｭ
＠ ＠ ＠ ＠ ｫｨ･ｩ
ｬ ｡ｹ｣＠
ｭＧｮ＠
｡､ｬ＠
ｙ｡ｫｬｭ＠
objektif ｫ･ｳｩｮｬ＠
akaＱｬ＠
k kabul görmesini ｳ｡ｬｭ＠
ｬ＠ Ｌ＠ Ｎｵｭ＠
sosyologlar sosyal sorunla＠ ＠ ＠ ＠ ｬｩ
ｭｳ･ｬ＠
metodlarla incelenebi1111 ﾷ＠ ＼＠ ＠ ni veya ｫ･ｦ､ｩｬｭｹ＠
bekleｹｵ
＠ ＠ toplum Ｂｹ｡ｳｬｲ＠
｢ｵｬｮ､＠
ｩｮｳ｡ｬｲ＠
ya ｴ･ｶｩｫ＠
ｨ｡ｹｴｬｲｮ＠
｡ｲｳｮ､＠
･ｴｭｩｲＮ＠
Disiplin ve Ceza
eserinde ｳｯｹｬｧ｡ｲｮ＠
toplumu ｧ･ｬｩｴｲｭｮ＠
yolunu önermesi
ｧ･ｲｫｴｩｮ＠
savunur.
Max Weber daha
bir ｹ｡ｫｬｭ＠
｢･ｮｩｭｳｴｲＮ＠
Modernitenin ｢｡ｬﾭ
ca gücü, Marx'a göre kapitalizm,
Durkheim'a göre ｳ｡ｮｹｩｬ･ｭ､ｲＮ＠
Weber'in ｯ､｡ｮ＠
ise ｲ｡ｳｹｯｮ･ｬﾭ
me ve ｳ･ｫｬｲｭｮｩ＠
bireyler üzerindeki etkileri yer ｡ｬｭｴｲＮ＠
ｋ｡ｴ＠
bir biçimde bilimsel bir disiplinin yerini｡ｭ＠ ｡ｭ＠
fikirlerin incelemesi olan bir sosyoloji alｭｴｲ［＠
kültür, kimlik ve iktidar gibi
ölçülemez kavramlar ｩｮ｣･ｬｭｴｲＮ＠
20. ｹｺｬｮ＠
ｯｲｴ｡ｳ＠
itibariyle, sosyologlar makro düzeyde topluma baｫｴ｡ｮＬ＠
mikro düzeyde bireysel deneyime ｹｮ･ｬｭｩｴｲＮ＠
Charles Wright
Mills, ｳｯｹｬｧ｡ｲ＠
toplumun kurumｬ｡ｲ＠
(özellikle de "iktidar eliti" olarak
ｮｩｴ･ｬ､ｲ＠
kurumlar) ve ｢ｵｮｬ｡ｲ＠
･ｴｫｩｬ､＠
Michel Foucault
Sociological Imagination
｡､ｬ＠
kabul ･ｴｭｩｲＮ＠
sübjektif Ｂｹｯｲｵｭｬ｡｣＠
ｳｲ｡､ｮ＠
l
Charles Wright Milis, The
ve Kapitalizmin
Ruhu
1975
t
Max Weber, Protestan
ａｨｬ｡ｫ＠
ｫｩｴ｡｢ｮ､＠
1990
1959
l
l
｡､ｬ＠
1967
1904-05
!•:mile Durkheim The
ｬｲ･ｹ
toplumsal cinsiyet ve
｣ｩｮｳ･ｬ＠
dair
geleneksel fikirleri
sorgular.
1946
1893
I Ｉｶｩｳ
ｩｯｮ＠
of Labour in
Society ｡､ｬ＠
ｫｩｴ｡｢ｮ､＠
ｫｩｴ｡｢ｮ､＠
sosyolojide
sosyal düzeni ｰ･ｫｩｴｲｮ＠
gündelik eylemleri
gözlemleyen yeni bir
metodoloji önerir.
i
1895
l
ｺ｣･＠
milletlere
ｴ｡ｮｲＮ＠
in Ethnomethodology
Judith Butler, Gender
Trouble: Feminism and
the Subversion of ldentity
Hamid Garfinkel, Studies
｡､ｬ＠
kitapta Weber'in
TEMELLERi 19
ｮ｡ｳｬ＠
ｫｩｮ｣＠
｢｡ｬｮｴ＠
kurmaDünya Sa-
｡､ｬ＠
eserinde toplumda
ｩｫｴ､｡ｲｮ＠
､ｯ｡ｳｮ＠
incelemeye ｢｡ｬｲＮ＠
ｶ｡ｮ､＠
sonra ｢｡ｫｬｲ＠
da ｡ｹｮ＠
Harold Garfininsanlakel sosyal düzenin ｳｲ｡､ｮ＠
ｲｮ＠
günlük eylemleri üzerinden incelenmesi için sosyolojik ｭ･ｴｯ､ｬ｡ｲｮ＠
tamamen ､･ｩｴｲｬｭｳｮ＠
savunｭｵｴｲ［＠
Michel Foucault ise iktidar
ｩｬｫ･ｲｮ＠
bireyleri sosyal normlara, özellikle de cinsel normlara uymaya ｮ｡ｳｬ＠
ｺｯｲｬ｡､ｮ＠
tahlil ･ｴｭｩﾭ
tir. Bu fikir, Judith ｂｵｴｬ･ｲ
Ｇｮ＠
toplumsal cinsiyet ve cinsellik incelemesinde daha da ileri ｴ｡ｮｭｲＮ＠
ｙｺｹｬｮ＠
sonuna ､ｯｲｵ＠
toplumun bir bütün olarak objektif incelemesi ve bireysel deneyimin yoｲｵｭｬ｡ｹ｣＠
incelemesi ｡ｲｳｮ､＠
bir
denge ｫｵｲｬｭｴＮ＠
Gündem, ｲ＠
açan bir avuç sosyolog ｴ｡ｲｦｮ､＠
｢･ｬｩｲｮｭｴ＠
ve gittikçe küreselle･ｮ＠
geç-modern dünyada toplumu
incelemek için günümüzde ｯｮｬ｡ｲ＠
､ｵｲ＠
ｭ･ｴｯ､ｬ｡ｲ＠
ｳ･ｲｧｩｬｭｴＺ＠
ｵｹｧｬ｡ｮｭｫｴ､ｲＮ＠
20
ｆｚｋｓｅｌ＠
ｂｒ＠
ｈￇｂｒ＠
ｙｅｎｌｇ＠
ZAMAN ｂｒ＠
ULUSUN SONUNU
ｂｎ＠
ｙａｋｌｉｍ＠
ｄ｡ｹｮｭ＠
ￖｎｅｍｌ＠
ｔａｒｈｌｅ＠
ｳｬ｡ｭ＠
devleti Medine'de
kurulur.
c. 1377 ｢ｮ＠
Haldun dünya tarihine ｧｩｲ
Ｌ＠ Mukaddime (veya ｇｩｲＩ＠
eserini tamamlar.
1835 Alexis de Tocqueville'in
Democracy in America ｡､ｬ＠
çaｬｭ｡ｳｮ＠
birinci cildi, bireylerin ortak amaç ､ｯｲｵｬｴｳｮ｡＠
bir araya gelmesinin siyasi ve
sivil topluma ｮ｡ｳｬ＠
fayda ｳ｡ｬ
ﾭ
､ｮ＠
｡ｫｬｲＮ＠
1887 Ferdinand Tönnies Gemeinschaft und Gesellschaft (Topluluk ve Toplum) ｡､ｬ＠
eserini yazar.
1995 Robert Putnam, 2000 ｹﾭ
ｬｮ､｡＠
bir kitap haline ｧ･ｴｩｲ｣＠
"Bowling Alone" ｢｡ｬｫ＠
makalesinde sosyal sermaye kavraｭｮ＠
｡ｫｬｲ
Ｎ＠
ｓｔｒ＠
HALDUN (1332-1\0&)
ｧ･ｬｩｰ＠
diegemen ｯｬｭ｡ｳｮ＠
grup dinamikleri, Arap filozof ve tarihçi ｢ｮ＠ Haldun'u büyüleｭｩｴｲＮ＠
｢ｮ＠
Haldun en çok ｋｩｴ｡｢ｵ
Ｇ ｊＭﾭ
ber ｡､ｬ＠
çok ciltli, ｫ｡ｰｳｭｬ＠
bir dünya tarihi ve özellikle de onun Mukaddime ｡､ｬ＠
ｧｩｲ＠
bölümüyle ｴ｡ｮﾭ
ｮｲＮ＠
ｋｩｴ｡｢ｵ
Ｇ ｊＭ ｢･ｲ
Ｌ＠ Berberi ve Arap
ｴｯｰｬｵｭ｡ｲｮ＠
tahlilleri nedeniyle
sosyolojinin öncüsü olarak görülür.
｢ｮ＠
Haldun bir toplumun ｢｡ｲﾭ
ｳｮ＠
｡ｫｬｲ･ｮ＠
Arapça asabiyye
ｫ｡ｶｲｭｮ＠
veya toplumsal ､｡ｹｮﾭ
ｭ｡ｹ＠
merkeze ｹ･ｲｬｴｩＮ＠
Asabiyye
ｫ｡ｶｲｭ＠
aslen klanlar ve nomadik
topluluklarda bulunan aile ｢｡ｬｲｮ＠
ｩ｡ｲ･ｴ＠
eder, ama ｵｹｧ｡ｲｬｫ＠
ｧ･ｬｩｴｫﾭ
çe aidiyet hissi ｡ｮｬｭ､＠
ｫｵｬ｡ｮﾭ
maya ｢｡ｬｮｭｴｲ＠
ve günümüzde
Ｂ ､｡ｹｮｭ
Ｂ＠ olarak çevrilmektedir.
｢ｮ＠
Haldun'a göre asabiyye ｫ｡ｶｲｭＬ＠
klanlar kadar küçük ve imparatorluklar kadar büyük tüm toplumlarda
mevcuttur, ama ortak amaç ve ｹ｡ｺｧ＠
hissi bir toplum ｧ･ｬｩｰ＠
ｹ｡ｬｮ､ｫ＠
ｹｰｲ｡ｮ＠
ve ｵｹｧ｡ｲｬｫ＠
ｺ｡ｹｦｬｲＮ＠
Nihayetinde bu tür bir ｵｹｧ｡ｲｬｫＬ＠
daha güçlü
hissine sahip daha
bir ､｡ｹｮｭ＠
küçük veya daha genç bir toplumun
B
KISACA
622 ｬｫ＠
ｇｅｔｒｍ＠
ｴｯｰｬｵｭ｡ｲｮ＠
･ｲｬｩｮ＠
｡ｺ＠
ｾ＠
･ｧｭｮｬｩ＠
girecektir. Bir ulus fiziksel bir yenilgi deneyimleyebilir, ama bu yenilgi onu hiçbir zaman yok
etmez. Ulus "psikolojik bir yenilginin
ｫ ｵｲ ｢｡ｮ＠
ｯｬ､ｵ＠
zaman ... bu onun
sonuna ｩ｡ｲ･ｴ＠
eder."
Toplumda ､｡ｹｮｭ＠
ve sosyal
ｫ｡ｹｮｭ＠
önemini vurgulayan
bu ｹ｡ｫｬｭ
Ｌ＠ Robert ｐｵｴｮ｡ｭ
Ｇ ｮ＠
｡ﾭ
､｡＠
toplumun ｴｯｰｬｵ｡＠
ｫ｡ｴｬｭｮ＠
ｫｮ､･＠
mustarip ｯｬ､ｵｮ＠
teda dahil olmak üzemel alan ｫｵｲ｡ｭ＠
re modern sosyolojide topluluk ve
ｹｵｲｴ｡ｬｫ＠
ruhu ｨ｡ｫｮ､ｩ＠
birçok
ｧｲｮ＠
habercisi ｯｬｭｵｴｲ
Ｎ＠
｢ｮ＠
Haldun sosyal ve psikolojik
faktörlerin ｵｹｧ｡ｲｬｫｮ＠
ｹｫ
ｳ･ ｬｩｮ･＠
ve
ｫｮ
･＠ ｫ｡ｴ､＠
｢ｵｬｮ､＠
grup
､ｩｮ｡ｭ
ｩ＠ ｫｵｲ
｡ ｭｮ､
｡＠ çöldeki Bedevi
kabilelerinden söz ･ｴｭｩｲＮ＠
1996 Michel Maffesoli'nin Du
Nomadisme ｡､ｬ＠
lecilik ｡ｬｭｳｮ＠
eseri neo-kabidevam ettirir.
ａｹｲ｣｡＠
bkz.: Ferdinand Tönnies 32- 33 • Robert D Putnam 124- 25 •
Arjun Appadurai 166- 69 • David Held 170- 71 • Michel Maffesoli 291
ｓｏｙｌｊｎｩ＠
ｔｅｍｌｒ＠
21
ｎｓａｌｉｋ＠
HER ZAMAN SÜRÜLER
VE TOPLULUKLAR ｈａｌｎｄｅ＠
ｄｏｌａｍｉＬ＠
ａｎｌｍｙ＠
ｙｅｒｌｍＬ＠
ｖａｒｍｉ＠
VEYA
TARTISMISTIR
ADAM FBiGUSON (1723-1816)
•
l
ｙ ａｋｌｉｍ＠
Sivil Ruh
ￖ ｎｅｍｌ＠
ｔａｒｈｌｅ＠
1748 Montesquieu ｋ｡ｮｵｬｲ＠
l?uhu ｡､ｬ＠
eserini yazarak,
myasi ｫｵｲｭｬ｡ｮ＠
bir toplumun
sosyal geleneklerinden türetilmesi ｧ･ｲｫｴｩｮ＠
ileri sürer.
1767 Adam Ferguson, Essay
ｯ＠
the History of Civil Society
, ､ｬ＠
ｫｩｴ｡｢ｮ､＠
ｨ｡ｴ
ｧｲｬ･ｩｮ＠
ｬ｡ｲｮ＠
ana
ortaya koyar.
1776 Adam Smith,
ＷＬｯ
ｮｧｩｬ＠
ｫｩｴ｡｢ｹｬ＠
ｫ ｯｮｭ
Ｑ
ｩｹ･＠
lerleme hem ｫ｡ｮｬｭｺ＠
hem
de arzu edilir bir ･ｹ､ｩｲＬ＠
ama
ilerlemenin mal ｯｬ｡｢ｩ･｣＠
sosyal bedellerin her zaman farｫｮ､｡＠
ｯｬｭ｡ｺ＠
gerekir. Felsefeci ve
tarihçi Adam Ferguson'un ｵｹ｡ｲｳ＠
bu yöndedir. Ferguson, ｳｫｯ＠
ａｹ､ｮｬ｡ｭｳ＠
bir ｰ｡ｲｳ＠
olan
Edinburgh entelektüellerinin kur､ｵ＠
"Select Society" ｡､ｬ＠
grubun
bir üyesidir. Felsefeci David Hume
ve ekonomist Adam Smith de bu
grubun üyeleri ｡ｲｳｮ､Ｎ＠
Ferguson, ｴｰｫ＠
Smith gibi, ticari
ｕｬｵｳ｡ｲｮ＠
modem
öncülük eder.
1867 Karl Marx Kapital'in ilk
ｧ･ｬｩｭｮ＠
ｫｩｳ･ｬ＠
ｫ｡ｲ＠
ｹｮｬ･､ｩｲ＠
ｴ｡ｲｦｮ､＠
ｩｮ｡ｭｴｲＮ＠
Fakat
Smith'in aksine bu ｧ･ｬｩｭｮ＠
etkilerini analiz ･ｴｭｩ＠
ve bunun geleneksel ｩ｢ｲｬ＠
ve Ｂ､ｵｹｧ｡ｬｫ＠
､･ｲｬｩｮ＠
ｰ｡ｨｳｮ＠
ｩｮ＠
｡ｮｬｭｴｲＮ＠
ｧ･ｲｫｬｴｩﾭ
ｇ･ｭｩｴ＠
, ＠ hlaki ve sosyal temellerini
toplumlar
aileler ve ｴｯｰｬｵｫ｡ｲ＠
temel ｡ｬｭｴｲＮ＠
Onur ve sadakat fikirleri topluluk
ruhunu ｧｬ･ｮ､ｩｲｭｴＮ＠
Fakat kapitalizmin ｧ･ｲｫｴｩ､＠
ｫ｡ｲ｣ｬＬ＠
bu
､･ｲｬｩ＠
ｺ｡ｹｦｬｴｲ＠
ve nihayetinde
toplumsal ｫ
･＠
yol açar. Ferguson,
ticari kapitalizmin kendini yok edecek ｴｯｨｵｭｬ｡ｲ＠
ekmesinin önüne
geçmek için ｹｵｲｴ｡ｬｫ＠
ruhu hissinin
qüçlendirmek için CommuniL
Penguin
Ranaom
House
Alfa ｙ｡ｹｮｬｲＺ＠
2779
8
ｂ｡ｶｵｲＺ＠
ｓｏｙｌｊ＠
ｋｔａｂｉ＠
Orijinal ａ､＠
ｮｧｩｬｺ｣･＠
ａｳ
The Sociology Book
Çeviren Tufan Göbekçin
ｬ ｮ､｡＠
1. ｂ｡ｳｭＺ＠
2015
2. ｂ｡ｳｭ＠
2017
ISBN 978-605-171-085-3
Sertifika No: 10905
ｙ｡ｹｭ｣＠
ve Genel ｙ｡ｹｮ＠
Yönetmeni M. Faruk Bayrak
Genel Müdür Vedat Bayrak
ｙ｡ｹｮ＠
Yönetmeni Mustafa ｋｰｯｬｵ＠
Editörler Sam Atkinson
Sanat Yönetmeni Phil Ormerod
Çizimler james Graham
Grafik Uygulama Kamuran Ok
ｂ｡ ｳ ｭ＠
ｙ｡ｹｭ＠
ｄ｡ｴｭ＠
Ltd. ｴｩＮ＠
© Dorling Kindersley Limited, 2016
80 Strand, Landon WC2R ORL United Kingdom,
A Penguin Random House Company
© 2016, ALFA
ｋｩｴ｡｢ｮ＠
tüm yaym
ｹ｡ｰｬ｣ｫ＠
ｫｳ｡＠
｡ｬｮｴｲ＠
ｬ｡ｫｲ＠
Alfa
､ｮ｡
ｂ｡ｳｭ＠
Ｌ＠ ｹ｡ｮ｣＠
ｙ｡ｹｭ＠
ｄ｡ｴｭ＠
Ltd. ｴｩＮ＠ 'ne aittir. ｔ｡ｮｴｭ＠
｡ｭ｣ｹｬＬ＠
kaynak göstermek ｡ｲｴｹ
izni ｯｬｭ｡ｫｳｺｮ＠
hiçbir elektronik veya mekanik araçla ｯ｡
ｬｴ｡ｭｺＮ＠
Eser sahiplerinin manevi ve mali ｨ｡ｫｬｲ＠
ｳ｡ｫｬ､ｲＮ＠
ｹ｡ｺｬ＠
Alfa
ｂ｡
ｳ
Alemdar Mahallesi, ｔ｣｡ｲ･ｴｨｮ＠
ｭ＠
ｙ｡ｹｭ＠
ｄ｡ｴｭ＠
Ltd. ｴｩＮ＠
o: 15 34110 ｃ｡＠
Sokak
ｬｯｵ
Ｌ＠ ｳｴ｡ｮ｢ｵｬ＠
/Türkiye
Tel: (0212) 511 53 03 - 513 87 51 - 512 30 46
Faks: (0212) 519 33 00
www.alfakitap.com [email protected]
A WORLD OF IDEAS: SEE ALL THERE IS TOK OW (www.dk.com}
Çin.de ｏｲ･ｵｬｭ
Ｎ＠
Pnnted in ｃｨｮ｡
Ｎ＠
ｬ｡＠
KATKIDA BULUNANLAR
CHRISTOPHER THORPE, ｄａｎｉｍ＠
ｮ＠
ｵｹｯ
＠ ｹｯ
ｬ＠
EDiTÖR
ve yazar Christopher Thorpe sosyal kuram, kültürel
ｯｪｩ＠ｬ
ve ｴ｡ｬｹＧｮ＠
ｮｧｩｬｴ･ｲＧ＠
deki betimlemelerine ilgi duyan bir
ｯｧ､ｵｲＮ＠ｬ
ｳｫｯｹ｡
Ｇ＠ daki Aberdeen Üniversitesinde sosyoloji
ｳ＠
ｹ｡ｰｭｴｲ＠
ve Cultural Sociology dergisinde ｹ｡ｲ､ｭ｣＠
ｲ Ｌ＠ bi rçok akademik makale ｹ｡ｺｲ＠
ve An Invitation to Social
1 ＾ｭ｡
ｬ＼ｴｯｲ｡
＠ ｬｌｏ
ＯＧｬ｣
ｲｹ＠
(2012) ｡､ｬ＠
ｫｩｴ｡｢ｮ＠
CHRIS YUILL, ｄａｎｉｍ＠
＠ ｊｭ｡
･＠
ｹ｡ｺｲ､Ｎ＠
ve yazar Chris Yuill, sosyolog ve ｳｫｯｹ｡
Ｇ､｡＠
/\ l ＠ de en' deki Robert Gordon Üniversitesinde ｲ･ｴｩｭ＠
görevlisidir.
ｬ＠
ｬ ｮ ｮｬ｡ｲ＠
hem toplum hem de ｩｹ･ｲｮ､＠
ｳ｡ｬｮ＠
sosyal ｢ｯｹｵｴｬ｡ｲ＠
＠ · l Ｎ［ｭ
ｲｬ＠
bir kent ｭ･ｫ｡ｮ＠
için gerekli ｵｮｳｲｬ｡､Ｎ＠
ｮｧｩｬｺ＠
Sosyoloji
il ＠ 1l111 ＠ Ｇｮ＠
eski komite üyesidir ve Understanding the Sociology of
l ｬ＠ ｬｴ ｨ ﾷ＠ An Introduction (2011) ｫｩｴ｡｢ｮ＠
da ｡ｲｬｮ､＠
｢ｵｬｮ､＠
l ＬＺｯｫ＠
ｫｩｴ｡
｢ｮ＠
ｹ｡ｺｲ､Ｎ＠
MITCHELL HOBBS
ｬｹ｡Ｇ､＠
1＠
ｬ＠
｡ｳｴｬ･＠
＠ 'c
＠ ﾷＭ＠
ｭｵｮｩ｣｡ｴ
ｹＮｺ｡ｲ
ｩｯｮ
､ｲＮ＠
ｬｲ
Ｂｬｫ＠
Ｏ｜ｶ
Sydney Üniversitesinin medya ve ｩｬ･ｴｭ＠
ｲ･ｴｩｭ＠
görevlisi olan Mitchell Hobbs, Avustralya' daki
Üniversitesinde medya sosyolojisi ､ｯｫｴｲ｡ｳ＠
ｹ｡ｰｭｴｲＮ＠
＠ ｮ､･＠
l ｬ＠ ｷ｣
ｲ｡ｬｹ＠
New Media and Everyday Life (2011) ｡､ｬ＠
Küresel medya, kültürel
birçok ulusal ve ｵｬｳ｡ｲ＠
eski ｢｡
｡ ｫ｡ｮ＠
Julia ｇｩｬ｡ｲ､Ｇｮ＠
görev ｹ｡ｰｭｴｲ
Ｎ＠
ｮ､｡＠
ｴ
Ｌ＠
de Central Lancashire Üniversitesinin sosyal bilimler
bölümünde ｫ､･ｭｬｩ＠
ｲ･ｴｩｭ＠
görevlisi olan Megan Todd,
ｮｧｩｬｴ･ｲ
Ｇ､･ｫｩ＠
Newcastle Üniversitesinde sosyoloji ､ｯｫｴｲ｡ｳ＠
ｹ｡ｰｭｴｲＮ＠
ａｲ｡ｴｭ＠
｡ｬｮｲ＠
toplumsal cinsiyet, cinsellik ve
ｩ､･ｴｲＮ＠
ￇ･ｩｴｬ＠
ｹ｡ｮｬｲ､＠
cinsel ｩｬｫ･ｲ＠
ve ｩ､･ｴ＠
üzerine
bölümler ｹ｡ｺｭｴｲＬ＠
cinsellik üzerine bir ders ｫｩｴ｡｢＠
kaleme
｡ｬｭｫｴ､ｲＮ＠
EDiTÖR
ｮ＠
Ｏ｜ｶｍ｡
MEGAN TODD
ｮｧｩｬｴ･ｲＧ＠
｡ｫｬｲ＠
ｫｩｴ｡｢ｮ＠
ve siyasi ｩｬ･ｴｭ＠
｡ｬｭｮ＠
ｹ｡ｺｲ､Ｎ＠
ｩｬ･ｴｭ＠
sorumlusu
SARAH TOMLEY
Yazar, editör ve psikoterapist ｓ｡ｲｬ＠
Tomley, DK's Big Ideas
serisindeki Felsefe ｋｩｴ｡｢＠
(2011) ve Psikoloji ｋｩｴ｡｢＠
(2012)
ｫｩｴ｡ｰｬｲｮ＠
da ｡ｲｬｮ､＠
｢ｵｬｮ､＠
birçok sosyal bilim ｫｩｴ｡｢ｮ＠
ｫ｡ｴ､＠
｢ｵｬｮｭｴｲＮ＠
MARCUS WEEKS
Yazar ve müzisyen Marcus Weeks felsefe ･ｩｴｭｮ＠
ｴ｡ｭｬｹｰ＠
ｲ･ｴｭｮ＠
olarak görev ｹ｡ｰｴｫｮ＠
sonra ｹ｡ｺｲｬｫ＠
kariyerine
｢｡ｬｭｴｲＮ＠
DK's Big ldeas serisindeki ･ｩｴｬ＠
ｫｩｴ｡ｰｬｲｮ＠
da
｡ｲｬｮ､＠
｢ｵｬｮ､＠
birçok sanat ve popüler bilim ｫｩｴ｡｢ｮ＠
ｫ｡ｴ､＠
｢ｵｬｮｭｴｲＮ＠
6
ￇｎｄｅｋｌｒ＠
10 ｇｒ＠
SOSYAL
ｅﾧｔｓｚｌｋｒ＠
SOSYOLOJiNiN
ｔｅｍｌｒ＠
66 Burjuvaziyi ｡ｫ＠
toplumsal cinayetle itham
ediyorum Friedrich Engels
20 Fiziksel bir yenilgi hiçbir
zaman bir ulusun sonunu
｢ｮ＠
Haldun
ｧ･ｴｩｲｭ＠
68 20.
ｹｺｬｮ＠
problemi
engelidir
W. E. B. DuBois
21 ｮｳ｡ｬｫ＠
her zaman
sürüler ve topluluklar
halinde ､ｯｬ｡ｭＬ＠
ｹ･ｲｬｭｩＬ＠
32 Topluluk ve Toplum
Ferdinand Tönnies
74 Yoksullar ｯｬ｡ｮ＠
34 Toplum ｴｰｫ＠
insan
vücudu gibi birbiriyle
｢｡ｬｮｴ＠
parçalara,
ihtiyaçlara ve
ｩ Ｌ ｬ･ｶｲ＠
sahiptir
Emile Durkheim
22 Bilim daha iyi bir dünya
etmek için ｫｵｬ｡ｮＭ
Auguste Comte
bilir
ｩｮ｡＠
75 ｮｧｩｬｺ＠
｢｡ｹｲｮ､＠
siyah
olmayacak Paul Gilroy
76
26
ｂ｡ｭｳｺｬｫ＠
ｩｮｳ｡ｬｲ＠
ｹ｡ｲｳｬ＠
bildirgesinin
hiçbir
ilgisi yoktur
Harriet Martineau
･ｩｴ＠
ｰｲｯｬ･ｴ｡ｹｮ＠
ölçüde
KarlMarx
｡ｬｧｳ＠
Kafesi Max Weber
ｋｩｳ･ｬ＠
dertlerin ｢ｩｲｯｵ＠
genel sorunlar üzerinden
28 Burjuvazinin devrilmesi
ve
toplumdaki yeri
ｋｩｮ＠
38 Rasyonalitenin Demir
46
ｹ｡ｭ＠
modelleri, görenekler ve
etkinliklerin ､ｮ｡＠
｢ｲ｡ｫｬ＠
Peter Townsend
｡ｮｬｭｹ＠
ｶ｡ｲｭ＠
veya ｴ｡ｲｭ＠
Adam Ferguson
ｲｫ＠
Pierre Bourdieu
80
｡ｲｫ＠
tüm
ｄｯｵＧｮ＠
sahnedir
ｨ｡ｰｳ･､ｩｬ＠
Edward Said
｡ｮｬｭ､ｲ＠
Charles Wright Milis
zaferi
82 Getto
ｫ｡ｮｬｭｺ､ｲ＠
50 En
ｳｲ｡､ｮ＠
ｯｬ｡ｮ､＠
ｧｳｴ･ｲ､ｩｮｺ＠
gösterin
etkinliklere,
olaylara
dikkati
Harold Garfinkel
ｳｩｹ｡ｨｬｲｮ＠
ｹ｡､＠
yerdir
Elijah Anderson
ￖｺｧｲｬｮ＠
｡ｲｬ＠
84
｡ｬｭｮ＠
52
ｫｴｩ､｡ｲ＠
olan her yerde
､ｩｲ･ｮ＠
de ｶ｡ｲ､＠
Michel Foucault
ｫ｡ｹｮ＠
haline gelir
Richard Sennett
88 Erkeklerin ataerkillikten
56 Toplumsal cinsiyet
orijinali olmayan, bir tür
imitasyondur
Judith Butler
menfaati hegomonik
maskülenlikte ｹｯｵｮｬ｡ｲ＠
R. W. Connell
7
90 Beyaz ｫ｡､ｮｬｲ＠
｢･ｹ｡ｺｬｲ＠
üstün tutan bu
emperyalist kapitalist
｡ｴ･
ｲｫｩｬｮ＠
suç ｯｲｴ｡＠
ｯｬｭ
ｵ
ｴｵｲ＠
bel! hooks
152 Zihnin gücünün üretken
kapasitesinin serbest
｢ｲ｡ｫｬｭｳ＠
Manuel Castells
96 "Ataerkillik" ｫ｡ｶｲｭ＠
cinsel ･ｩｴｳｺｬｮ＠
tahlilinde olmazsa
ｯｬｭ｡
ｺ､ｲ＠
Sylvia Walby
156 Kontrol ･､ｩｬ｢ｲｮ＠
ötesine ｧ･ｭｩ＠
dünyada ｹ｡ｯｲｵｺ＠
Ulrich Beck
MODERN ｙａｍ＠
162 Bazen tüm dünya hareket
ｨ｡ｬｩｮ､･ｹｭ＠
gibi görünür
John Urry
ｄｩｳｮ･ｹｬｴｲｭ＠
126
günlük
ｹ｡ｶｮｬ＠
104 ｙ｡｢
｡ｮ｣ｬｲ＠
birey olarak
belli bir türün
ｮ｣ｳ＠
olarak ｡ｬｧｮｲ＠
eorg Simmel
､･
ｹ｡｢
110
ｙ｡ｬｮ
ｺ｣｡＠
KURESEL BiR
DÜNYADA
ｯｬｭ｡､ｲ＠
ｩｬ･ｴｭｮ＠
kendisi ｩｬ･ｴｭ＠
kurabilir
Niklas Luhmann
112 Toplum neyin iyi
ｯｬ､ｵ
ｵｮ＠
söylemelidir
Amitai Etzioni
ｍ｣ｄ
t oplumun neredeyse her
yönünü etkiler
eorge Ritzer
ｔｯｰｬｵ
ｺ｡ｹ
ｬｵｫ｡ｲｭｺｮ＠
ｦｬ｡ｭｴｲ＠
｢｡ｬｲ＠
163 Ülkeler görece çok az
tarihsel malzemeyle hayal
edilebilir ve kurulabilir
David McCrone
164 Küresel kentler yeni
operasyon türleri için
stratejik merkezlerdir
Saskia Sassen
166
ｙａｍｋ＠
ｆ｡ｲｫｬ＠
toplumlar
modernitenin
malzemelerini ｦ｡ｲｫｬ＠
･ｫｩｬ､＠
ｫｵｬ｡ｮｲ＠
Arjun Appadurai
ａｫ｡ｮ＠
136
､ｮｹ｡ｳ＠
modernitenin
girenler
bütünlük umudunu terk
etmelidir Zygmunt Bauman
ｯｮ｡ｬ､ｴｲｭ＠
120
124
､･ｩｴｲ＠
128 Loft mekanlarda ｹ｡ｭｫ＠
vitrinde ｹ｡ｭｫ＠
gibidir
Sharon Zukin
106 Kentlerimizi ve kendimizi
yeniden ｩｮ｡＠
etme
ｺｧｲｬ
＠
Hemi Lefebvre
108 Sokakta gözler
J ne Jacobs
ｧｳｴ･ｲｩｬ＠
deneyimlerle
Alan Bryman
ｩｬ＠
bir
144 Modern dünya sistemi
Immanuel Wallerstein
146 Global sorunlar, yerel
perspektifler
Roland Robertson
Robert D. Putnam
､･ｩｫｬ＠
sürekli
148 ｬｩｭ＠ｫ
ertelenen bir sorundur
Anthony Giddens
150 Küresel ｢ｩｬｳ･＠
adalet
olmadan sosyal adalet
ｳ｡ｬｮｭｺ＠
Boaventura de Sousa Santos
170
ｄ･ｩｭ＠
süreçleri insanlar
ve topluluklar ｡ｲｳｮ､ｫｩ＠
ｩｬｫ･ｲ＠
ｦ｡ｲｫｬｴｭ＠
David Held
8
196 Enformasyonun
ama ｡ｮｬｭ＠
｡ｺｬ､＠
dünyada ｹ｡ｯｲｵｺ＠
Jean Baudrillard
bir
246 ｲ･ｴｩｭｺ＠ￜ
üretir
204 Dünya genelinde kültür
kendini inatla sahnenin
248 Feminizasyon cinsiyet
VE . . .
TUKETIMCILIK
ürünlerin ｧｳｴ･ｲｩ＠
tüketimi aylak
centilmenler için
｡ｭｬ＠
ｫ｡ｺｮｭ＠
ｕｹｧ｡ｲｬｭ＠
｡ｲ｣､＠
süreci sürekli
"ileri" hareket eder
Norbert Elias
182 Kitle kültürü siyasi
｢｡ｳｫｹ＠
｡ｲｴ＠
Herbert Marcuse
ｇ･ｬ｣ｩｮ＠
188
ｩｮｳ｡ｬｲ＠
tehlikesi
robota
､ｮ･｢ｩｬ｣ｫ＠
ｯｬｭ｡ｳ､ｲ＠
Erich Fromm
189 Kültür ｯｬ｡ｮ､ｲ＠
Raymond Williams
190 Damga derinlemesine
ｩｴ｢｡ｲｳｺｬｮ＠
bir
ｩｳｮ｡ｴｲ＠
Erving Goffman
｡ｺｬｭｳｮ＠
KURUMLARIN
ROLÜ
254 Din,
ｺｯｲｬ｡ｮｹｵ＠
ister; biz
Max Weber
sanat
224 Teknoloji de ｴｰｫ＠
gibi ｩｮｳ｡＠
hayal
gücünün üstün bir
ｵｹｧｬ｡ｭｳ､ｲ＠
Daniel Bell
226 Makineler ｧ･ｬｩｴｫ＠
ｩｬ･ｲ＠
daha az ｶ｡ｳｦｬ＠
hale
gelir
Harry Braverman
232 Otomasyon ｩｮ＠
ｩ＠
sürecine hakimiyetini
｡ｲｴ＠
Robert Blauner
234 Romantik ahlak
tüketimcilik ruhunu
｡ｬｴｮ､ｫｩ＠
iç
ｋ｡ｲ＠
260
220 Püriten, bir ｡ｲｹ＠
uyarak ｡ｬｭｹ＠
bunu yapmaya
｢｡ｳｫ＠
ｹ｡ｲｴｮ＠
bir
Thorstein Veblen
Antonio Gramsci
180
･ｩｴｳｺｬｮ＠
ｄ･ｲｬｩ＠
ｳ｡ｹｧｮｬｫ＠
ｹ｡ｭｫｴｲ＠
･ｹｬｲ＠
bizi
Daniel Miller
sadece küçük bir etkisi
ｯｬｭｵｴｲ＠
Teri Lynn Caraway
｡ｴｭｲ＠
ｫｲｬｮ｡＠
ｫ｡ｰｬｭ､ｮ＠
zorlamayla ｢ｩｲｬ･＠
Michael Burawoy
Jeffrey Alexander
214
､＠
ｲｺ｡Ｌ＠
202 Bütün topluluklar
hayalidir Benedict Anderson
ｩＮ＠
178 Modernitenin sorunu
illüzyonlar olmadan ve
ｋ･ｮ､ｩｬ＠
244
KULTUR VE
176 Ferdi "Ben" ve sosyal
"Ben"
G. H. Mead
destekler Colin Campbell
malzeme insan
236 ･ｮ＠ｬ
ｯｬ､ｵｮ｡Ｌ＠
ortaya ｫ｡ｮ＠
ürün bir ruh halidir
Af'lie Russell Hochschild
200 Modern kimlikler
merkezsiz hale
gelmektedir Stuart Hall
ｯｲｴ｡ｳｮ＠
ｋｍｌ＠
ｯ｡ｬ､＠
･ｫｩ､ｲ＠
ｏｬｩｧ｡ｲｮ＠
Marx
demir kanunu
9
ｅｩｴｭ＠
ｹｯｫｳｵｬ｡ｲｮ＠
288
maruz
ｹ｡ｲｬｮ､＠
hem
hem de
｢ｲ｡ｫｬ､＠
bir
Samuel Bowles ve
Herbert Gintis
･ｹ､ｩｲ＠
261
262
Robert Michels
ｓ｡
ｬｫ＠
insanlar
evlenmek, çocuk yapmak
ve ölmek için bürokrasiye
ihtiyaç duymaz Ivan Illich
ｂ｡ｺ
ｬ｡ｲ＠
sosyal bir ｫｯｵｬ｡＠
tepki olarak suç ｩｬ･ｲ＠
Robert K Merton
264 Total kurumlar ｩｮｳ｡ｬｲ＠
destek sistemlerinden ve
benlik ､ｵｹｧｬ｡ｲｮ＠
mahrum eder
Erving Goffman
270 Yönetmek yönetilen
･ｹ
ｬ･ｲｩｮ＠
adil bir biçimde
düzenlenmesidir
Michel Foucault
278 Din ｩｮ｡､ｲ｣ｬ＠
sosyal önemini
Bryan Wilson
ｋｩｭ
ｬｩｭｺ＠
280
､｡ｶｲ
ｴ｡ｮ
ｳ ｮ
ｦｬ｡ｮ､ｲｭｺ＠
ｫ｡ｬｲ＠
Paul Willis
AiLELER VE
YAKINLIKLAR
ｯｬｵｭ｡ｲ､＠
300 Aileler insan ｫｩｬ･ｲ＠
üreten ｦ｡｢ｲｩｫｬ､＠
Talcott Parsons
302
340 SÖZLÜK
344 ｄｚｩｎ＠
ｂ｡ｴｬ＠
insan ｩｴｲ｡ｦ＠
hayvana ､ｮｭｴｲ＠
Michel Foucault
351 ｔｅｋￜｒｌ＠
ve
göre
310
aile düzenlemeleri
｡ｫｮ＠
ve
ｂ｡ｴｬ＠
･ｩｴｬＬ＠
ｺｭｬ･ｮｩｴｲ＠
Judith Stacey
286 Ekonomik kriz derhal
sosyal krize ､ｮｲ＠
Jürgen Habermas
326 Oueer ｫｵｲ｡ｭ＠
ｫｩｭｬｮ＠
temellerini sorgular
Steven Seidman
332 REHBER
Margaret Mead
304 Heteroseksüellik bir
kurum olarak kabul edilip
incelenmelidir
Adrienne Rich
belirlenir
Howard S. Becker
zafer ｫ｡ｺｮ､ｴ＠
sonra her türlü yenilgiyle
ｹｺｬ･ｭｫ＠
zorunda ｫ｡ｬｲ＠
Ulrich Beck ve Elisabeth
Beck-Gernsheim
298 Cinsiyetler ｡ｲｳｮ､ｫｩ＠
farklar kültürel
ve
ｮ｡ｳｬ＠
ｭｬ｡ｮ､ｺ＠
320 ａｫ＠
324 Cinsellik fiziksel bedenle
ｯｬ､ｵ＠
kadar inançlar ve
ideolojilerle de ilgilidir
Jeffrey Weeks
ｯ｣ｵｫｬ｡ｲ＠
ｹｩｴｲｭ＠
ve
｡ｮｭｺ＠
ｩ＠
312 Evlilik
ｳｺｬ･ｭｩ＠
ｳｺｬ･ｭｩ､ｲ＠
Christine Delphy
kendi
､ｯｲｵ｡ｮ＠
aleyhinedir
Annüakley
291 Kabileler ｺ｡ｭｮ＠
Michel Maffesoli
ｳｮｦ＠
ｫｩｮ＠
ｧ･ｲｫｬｴｩｭｳｮ＠
290 Toplumlar ｡ｲｬｫ＠
ahlaki panik dönemleri
ｹ｡ｲ＠
Stanley Cohen
292 ｩ＠
318 Ev ｩｬ･ｲ＠
kendini
bir ｩ＠
12 ｇｩｒ＠
•
I
nsanlar sosyal ｶ｡ｲｬｫ､Ｎ＠
ｔｯｰｬ｡ｹ｣ｫ＠
ve ｡ｶ｣ｬｫ＠
ｺ｡ｭｮｬｲ､＠
beri
evrimimiz boyunca, gittikçe daha
büyük ve daha ｫ｡ｲｭ＠
hale gelen
sosyal gruplarda ｹ｡ｭ＠
ve
｡ｬｭ＠
･ｩｬｭ＠
gösterdik. Bu
gruplar basit aile birimlerinden,
klanlar ve kabilelere, köyler ve
kasabalara, kentler ve ulus
devletlere ｵｺ｡ｮｭｴｲ
Ｎ＠ Birlikte
ｹ｡ｭ＠
ve ｡ｬｭｹ＠
dönük
､ｯ｡ｬ＠
ｹ｡ｴｫｮｬｭｺＬ＠
uygar
ｴｯｰｬｵｭ｡ｲｮ＠
ｯｬｵｭｮ｡＠
yol
｡ｭｴｲＮ＠
Uygar toplumlar, artan
bilgi ､｡ｲ｣ｭｺ＠
ve
teknolojimizdeki ilerlemeyle
･ｫｩｬｮｭｴｲＮ＠
Bunun ｫ｡ｲｬｮ､
Ｌ＠
içinde ｹ｡､ｭｺ＠
toplumun
､ｯ｡ｳ＠
ｹ｡ｭｬｲｺｮ＠
hemen her
yönünü etkileyerek bizim toplumsal
''
Sosyoloji, toplumu ilerletmeye
dönük modern gayretten
､ｯｭｵｴｲＮ＠
Albion W. Small
ａｭ･ｲｩｫ｡ｬ＠
bilgin (1854- 1926)
''
､｡ｶｲｮｭｺ＠
･ｫｩｬｮ､ｲＮ＠
Sosyoloji, bireylerin gruplarda ｮ｡ｳｬ＠
､｡ｶｲｮ＠
ve ､｡ｶｲｮｬ＠
bu gruplar ｴ｡ｲｦｮ､＠
ｮ｡ｳｬ＠
･ｫｩｬｮ､ｲ＠
incelenmesidir.
Bu, ｧｲｵｰｬ｡ｮ＠
ｮ｡ｳｬ＠
ｯｬｵｴｮ［＠
onlara hayat veren dinamikleri ve
bu dinamiklerin ｮ｡ｳｬ＠
ｫｯｲｵｮ､＠
ve
grubu ｮ｡ｳｬ＠
､･ｩｴｲｮ＠
veya
toplumsal ､･ｩｭ＠
ｮ｡ｳｬ＠
､ｯｵｲｮ＠
kapsar. Günümüzde
sosyolojinin ｫ｡ｰｳｭ＠
sosyal
süreçler, ｹ｡ｰｬｲ＠
ve sistemlerin
kuramsal incelemesinden bu
ｫｵｲ｡ｭｬｮ＠
sosyal ｰｯｬｩｴｫ｡ｮ＠
bir
ｰ｡ｲｳ＠
olarak ｵｹｧｬ｡ｮｭｳ＠
kadar ｵｺ｡ｮｲＮ＠
Toplumlar tek tek
bireylerin ｴｯｰｬ｡ｭｮ､＠
ｯｬｵｴｮ､｡Ｌ＠
bir bütün olarak
toplumun ｹ｡ｰｬｲ＠
ve bireysel
üyelerinin ､｡ｶｲｮ＠
｡ｲｳｮ､＠
ｫ｡ｮｬｭｺ＠
bir ｢｡ｬｮｴ＠
ｶ｡ｲ､Ｎ＠
Bu
nedenle sosyologlar toplumun
ｫｵｲｭｬ｡＠
ve organizasyonu, ･ｩｴｬ＠
sosyal gruplar, katmanlar veya
bireylerin ･ｴｫｩｬｭｲ＠
ve
deneyimlerine odaklanabilirler.
Belki de ｡ｲｴ｣＠
bir biçimde,
sosyoloji görece modern bir
disiplindir. Antik Çin ve Antik
Yunan' daki filozoflar sivil toplumun
ｶ｡ｲｬｮ＠
ve sosyal düzenin
ｦ｡ｹ､ｬｲｮ＠
teslim etse de,
sosyolojik ｫ｡ｹｧｬｲ､ｮ＠
ziyade politik
ｫ｡ｹｧｬｲ＠
sahip ｯｬｭｵｴｲ［＠
toplumun
kendisini incelemek yerine
toplumun ｮ｡ｳｬ＠
yönetilmesi
organize
ve
ｯｬｭ｡ｳ＠
ｧ･ｲｫｴｩｮ＠
ｯ､｡ｫｬｮｭｲＮ＠
ｔｰｫ＠
siyaset
felsefesinin bu ｵｹｧ｡ｲｬｫ､ｮ＠
､ｯｭ｡ｳ＠
gibi, sosyoloji de,
ａｹ､ｮｬ｡ｭ＠
ￇ｡ｮ､＠
ｂ｡ｴ＠
toplumundaki önemli ､･ｩｭｬｲｮ＠
sonucu olarak ortaya ｫｭｴｲＮ＠
Bu ､･ｩｭｬｲｮ＠
birçok boyutu
ｶ｡ｲ､Ｎ＠
Çok dikkat çekici bir
biçimde, teknolojik ilerlemeler,
üretim yöntemlerini kökten
､･ｩｴｲｮ＠
ve zengin endüstriyel
kentler yaratan Sanayi Devrimini
getiren makineleri ｳ｡ｬｭｴｲ
Ｎ＠ Dini
inançlara ､｡ｹｬ＠
geleneksel
kesinlikler, ａｹ､ｮｬ｡ｭ＠
felsefesi
ｴ｡ｲｦｮ､＠
ｳｯｲｧｵｬ｡ｮｭｴ
Ｎ＠ ａｫｬ＠
ￇ｡＠
olarak ｡､ｬｮｲ＠
bu dönem
ｹ｡ｬｮｺ｣＠
Kilise'nin otoritesini
sarsmakla ｫ｡ｬｭｴｲＺ＠
Amerika ve
Fransa' da devrimlere yol açan
temsil gücü daha yüksek hükümet
talepleriyle, ｭｯｮ｡ｲｩｬ･＠
ve
aristokrasilerin eski düzenini de
tehdit ･ｴｭｩｲＮ＠
Toplum ve Modernite
ￇ｡ｮ､＠
yeni,
modern bir toplum ｹ｡ｲｴｬｭ
Ｎ＠
Filozoflar ve ､ｮｲｬ･＠
modernitenin ､ｯ｡ｳｮ＠
ve toplum
üzerindeki etkilerini anlamaya
｡ｬｴｫＬ＠
sosyoloji 18. ｹｺｬｮ＠
sonunda bu ､ｮｭ･＠
bir ｹ｡ｮｴ＠
olarak ortaya ｫｭ｡ｹ＠
｢｡ｬｭｴｲＮ＠
ａｹ､ｮｬ｡ｭ＠
ｇｒ＠
r· ｮ
ｬｭ｡ｺ＠
olarak, küçük, ｫｲｳ｡ｬ＠
oplumlarda bulunan aile ｢｡ｬｲ＠
ｬＮ＠ ｰ ｬ ｵｬ ｵｫ＠
ruhu gibi sosyal
I< ｹｮ｡
ｭ｡ｮ＠
geleneksel
\1>1 ｮ ｬ ｡ｲ ｮ＠
ve ortak bir din
＠ ｮｦｭ､
｡ｮ＠
sunulan ortak ､･ｲｬ＠
ｶ＠
＠ ｮ｡
ｮｬ｡ｲ＠
erozyona
＠
｣＠
ｭ｡ｳ
＠ Ｇ ｫｮｴ
＠ ｬｺｯｮ＠
＠ ＠
｜＠
＠
ｮ､｡＠
ｲＮ＠
ａｹ､
ｬ＠
Ｎｫ＠
ｬｰｨｮ＠
1 ｬｮＬ＠
ｰ＠
ｹ｡ｫｮｬｲ＠
ｲＮ＠
ｂ｡ｺｬｲ＠
da hem sosyal
hem de düzensizlik
ｴＮｮｳ
ｩｹ･ｬ＠
ｴ｡ｹｮ＠
toplumsal bir
•q ｩｭ
ｩ＠ getiren yeni sosyal
Ｌ［ｉ＠
rin etkili ｯｬ､ｵｮ＠
ｦ｡ｲｫｮ＠
Vlll ｮｴ
ｹＮ
ve
ｬ＠
ｮｬ｡ｭ＠
ruhuna uygun
bu ilk toplumsal ､ｮｲｬ･
Ｌ＠
incelemelerini objektif
ya ve felsefe, tarih ve
ll kadan ｡ｹｲ＠
bir bilimsel disiplin
Ｎｭ｡ｹ＠
｡ｬｭｴｲＮ＠
ﾷ
ｩｮ＠
Bir ｮ｣･ｬｭ＠
ｄｯ｡ｳ＠
ve Nedenleri
｡､ｬ＠
ｫｩｴ｡｢＠
Fakat ｡ｹｮ＠
＠ ＠ ＠ ＠ wnda Adam Ferguson ve Hemi
ｬ＠ ＠ Snint-Simon gibi felsefeci ve
ｬｫ＠
･ｴｭｩｲＮ＠
ekonomist Marx, kapitalizmin
ｧ･ｬｩｭｳｮ＠
ve ｳｯｮｲ｡､ｫｩ＠
ｳｮｦ＠
mücadelesine; Durkheim
ｳ｡ｮｹｩｬ･ｭ＠
ｧ･ｴｩｲ､＠
ｩ｢ｬｭｮ･＠
toplumun ｳ･ｫｬｲｭｩ＠
ve Weber de modern
ve
ｹ･ｲｬｴｩｭＮ＠
ｲ｡ｳｹｯｮ･ｬｭｩ＠
Comte'un izinden giden üç ｲ＠
｡｣＠
ｳｯｹｬｵｮＬ＠
sosyal ､｡ｶｲｮ＠
tahlili ve yorumuna ｩｬｫｮ＠
ｦ｡ｲｫｬ＠
ｹ｡ｫｬｭｲ＠
20. ｹｺｬ､｡＠
ve
ötesinde sosyolojinin gündemini
｢･ｬｩｲｭｴＮ＠
Bu üç sosyolog Kari
Marx, Emile Durkheim ve Max
Weber 'dir. Her biri toplumsal
düzeni, ､ｺ･ｮｳｩｬ＠
ve ､･ｩｭ＠
yaratan temel faktör olarak
modernitenin ｦ｡ｲｫｬ＠
bir yönünü
ｴ｡ｮｭｬｲＮ＠
Materyalist filozof ve
Üçü de ｣ｯｫｵｬ＠
takipçilere sahip
ｯｬｭｵ＠
ve günümüze kadar
sosyolojinin önemli ､ｮ｣･＠
ｄｯ｡＠
l ＠ l ＠ ＠ ｲ＠ leri (fizik, kimya, astronomi ve
l ｹｯｬｪｩＩ＠
ｹ･ｲｬｭｩｴ＠
ve ｡ｲｴｫ＠
ｳｲ｡＠
＠ ＠ ＠ ＠ Ｎ＠ ＠ ｲｬ｡
ｮ＠ ve ､｡ｶｲｮｬ＠
＠ ＠ ＠ :nl nmesine ｧ･ｬｭｩｴｲＮ＠
S nayi Devriminin ve
＠ •l ＺＬ［ｬｩｲ､
ｩ＠ kapitalizmin ､ｯ｡ｳ＠
＠ ＠ ＠ loniyle yeni "sosyal bilimlerin"
ｬ＠
＠ okonomi ｯｬｭｵｴｲＮ＠
Buna Adam
Ｚ
ｌｨＧｩｮ＠
1776 ｹｬｮ､｡＠
ｹ｡ｭｬｮ＠
ｶ＠
clnha çok ｕｬｵｳ｡ｲｮ＠
ｚ･ｮｧｩｬ＠
＠ ｬＬ＠ ＠ ＠ ＠ ｫ＠ bilinen ｕｬｵｳ｡ｲｮ＠
, ｣ ｮｬｩ
11 ＠ 11･＠ｮ
ｫｵｲ｡ｭ｣ｬ＠
ｴ｡ｲｦｮ､＠
sosyolojinin
de temelleri ｡ｴｬｭｲ＠
ve sonraki
ｹｺｬｮ＠
ilk ｫｳｭｮ､｡＠
Auguste
Comte'un toplum incelemesine
dönük bilimsel ｹ｡ｫｬｭ＠
sosyoloji
｢｡ｭｳｺ＠
bir disiplin olarak iyice
13
''
''
ｮｳ｡＠
､ｯ｡ｳＮ＠
.. ｩｮ｡ｬｭｺ＠
derecede ｹｵｭ｡ｫｴｲ＠
. .. ｫ｡ｲｴ＠
kültürel geleneklere hassas ve
･ｬｩｫ＠
bir biçimde ｹ｡ｮｴ＠
verir.
Margaret Mead
ｯｫｵｬ｡ｲｮ＠
ｯ､｡ｫｬｮｭｴｲＮ＠
･ｴｫｩｬｭｲＮ＠
Sosyal Bilim
Sosyoloji, bilim ve rasyonel ､ｮﾭ
cenin hüküm sürmeye ｢｡ｬ､＠
ａｫｬ＠
ￇ｡Ｇｮ＠
bir ürünüdür. Bu
nedenle ilk sosyologlar, disiplinlerinin ciddiye ｡ｬｮｭｳ＠
için metodlaｲｮ＠
ｫ｡ｴ＠
bir biçimde bilimsel
görünmesi ｧ･ｲｫｴｩｮ＠
､ｮｭﾭ
tür. ｮ｣･ｬ､ｩｫｲ＠
konunun ､ｯ｡ｳＬ＠
yani ｩｮｳ｡＠
sosyal ､｡ｶｲｮ＠
göz
önünde ｢ｵｬｮ､ｲ｡＠
bu
büyük bir ｢｡ｲ､Ｎ＠
Comte, yeni
sosyoloji "biliminin" temel kurallaｲｮ＠
｢･ｬｩｲｭｴ［＠
､ｯ｡＠
bilimlerindebiçimde deneysel ｫ｡ｮｴﾭ
kiyle ｡ｹｮ＠
ｬ｡ｲ＠
temel ｡ｬｭｴｲＮ＠
Marx da konuya
bilimsel olarak ｹ｡ｫｬｭｴ＠
ｳｲ｡＠
･ｴｭｩｲ＠
ve belki de Durkheim sosyolojinin akademik dünyada sosyal
bir bilim olarak kabul görmesini
ｳ｡ｬｹｮ＠
ilk ｫｩ＠
ｯｬｭｵｴｲＮ＠
Her ｡ｲｴｭ＠
metodu, bilimsel
olmak için nicel ｯｬｭ｡Ｌ＠
yani
ölçülebilir sonuçlar üretmelidir.
14 ｇｩｒｉ＠
Marx ve Durkheim ｫｵｲ｡ｭｬｮ＠
desteklemek için olgular, figürler ve
istatistiklere ｩ｡ｲ･ｴ＠
･､｢ｩｬｭｴｲＬ＠
ama ｢｡ｺｬｲ＠
toplumsal
｡ｲｴｭｮ＠
daha nitel ｯｬｭ｡ｳ＠
ｧ･ｲｫｴｩｮ＠
ｳ｡ｶｵｮｭｴｲＮ＠
Özellikle
Weber ｹｯｲｵｭｬ｡｣＠
bir ｹ｡ｫｬｭ＠
｢･ｮｩｭｳ＠
ve modern toplumda
ｹ｡ｭｮ＠
neye ｢･ｮｺ､ｩ＠
ve
sosyal ｫ｡ｹｮｭ＠
için gerekli sosyal
･ｴｫｩｬｭ＠
ve ｩｬｫ･ｲｮ＠
ｩｮ｣･ｬｭｴｲＮ＠
Bu ｢｡ｫ＠
｢ｩｲｯｫｬ｡＠
｡ｳ＠
ilk ｢｡ｴ＠
ｴ｡ｲｦｮ､＠
bilimsel
da 20. ｹｺｬｮ＠
ikinci ｹ｡ｲｳｮ､＠
sosyoloji nicel ve
nitel ｡ｲｴｭ＠
tekniklerinin
｢ｩｲｬ･ｭｮ＠
içeren bir metodolojiyle
gittikçe yorumsal hale ｧ･ｬｭｩｴｲＮ＠
｢ｵｬｮｭ｡ｳ＠
･ｩｴｬ＠
･ｫｩｬｲ､＠
ｹｯｲｵｭｬ｡､Ｎ＠
Ama
mesele onu ､･ｩｴｲｭｫＬ
Ｂ＠
､･ｭｩｴｲ＠
ve hem sosyolog hem de
politik aktivist birçok takipçisi
bunu ｢･ｮｩｭｳｴｲＮ＠
Siyasi olarak hiçbir ･ｫｩｬ､＠
Marx
kadar radikal olmayan Durkheim,
sosyolojinin akademik bir disiplin
olarak kabul görmesi için çok çaba
sarf ･ｴｭｩｲＮ＠
Otoritelerin ｯｮ｡ｹ＠
kazanmak için ｹ｡ｬｮｺ｣＠
konunun
bilimsel ｫｩｭｬｮ＠
､･ｩｬＬ＠
｡ｹｮ＠
zamanda Avrupa' da ｆｲ｡ｮｳｺ＠
Devrimi'nden itibaren ｹｺｬ＠
｡ｫｮ＠
bir süre ｹ｡ｮ＠
siyasi
｡ｳｬ＠
ｨｵｺｲｳｬｮ＠
ｮ､｡＠
sosyolojinin ｯ｢ｪ･ｫｴｩｦｬｮ＠
de
göstermesi ｧ･ｲｫｭｩｴＮ＠
Bu bir
ölçüde gerçek dünyadan ｡ｹｲｬｮ＠
Ｂｦｩｬ､＠
kule" ｹ｡ｫｬｭ
Ｌ＠ 20. ｹｺｬｮ＠
Sosyal Reform
Birçok ｳｯｹｬ｡＠
göre, sosyoloji
toplumun objektif bir incelemesi ve
toplumsal ｹ｡ｰｬｲ＠
ve sistemlerin
tahlil edilip ｡ｫｬｮｭｳ＠
ötesindedir. ｄｯ｡＠
bilimlerindeki
kuramlar gibi sosyolojik kuramlar
da pratik uygulamalara sahiptir ve
içinde ｹ｡､ｭｺ＠
ｴｯｰｬｵ＠
ｧ･ｬｩｴｲｭｫ＠
için ｫｵｬ｡ｮ｢ｩｲＮ＠
19.
ｹｺｬ､｡＠
Comte ve Marx, sosyolojiyi
toplumsal bir ､･ｩｭ＠
ｳ｡ｬｭｫ＠
｡ｭ｣ｹｬ＠
toplumun ｩｬ･ｹｮ＠
｡ｮｬｭ＠
bir yolu olarak
ｧｲｭｴＮ＠
Marx herkesçe ｢ｩｬｮ､＠
gibi "Filozoflar sadece ､ｮｹ｡＠
''
''
Sosyolojinin ｩｬ･ｶＬ＠
gibi, örtülü
ｫ｡ｲｭｴＮ＠
ｯｬ｡ｮ＠
her bilim
｡＠
Pierre Bourdieu
ilk ｹ｡ｲｳｮ､＠
sosyolojide egemen
ama sosyologlar ｡ｭ＠
daha ｹｯｲｵｭｬ｡｣＠
bir ､ｵｲ＠
｡ｭ＠
benimserken ｡ｹｮ＠
zamanda
sosyolojinin toplumsal reformun bir
｡ｲ｣＠
ｯｬ､ｵｮ＠
da ｳ｡ｶｵｮｭｴｲＮ＠
Bu özellikle Marksist ｢｡ｫ＠
｡ｳｮ＠
sahip sosyologlar ve sol bir
siyasi gündeme sahip ､ｩ･ｲｬ＠
｡ｲｳｮ､＠
dikkat çeker. ｫｩｮ｣＠
Dünya
ｓ｡ｶｮ､＠
sonra Charles Wright
Mills ve Michel Foucault gibi
sosyologlar toplumda ｩｫｴ､｡ｲｮ＠
､ｯ｡ｳｮ＠
ve bunun birey üzerindeki
etkilerini; bizim toplumu ｮ｡ｳｬ＠
･ｫｩｬｮ､ｲ｣ｭｺ＠
ziyade
toplumun ｹ｡ｭｬｲｺ＠
ｮ｡ｳｬ＠
･ｫｩｬｮ､ｲ［＠
bu güçlere ｮ｡ｳｬ＠
ｯｬｭｵｴｲＬ＠
､ｩｲ･ｮ｢ｬ｣ｭｺ＠
ｩｮ｣･ｬｭｴｲＮ＠
Daha ana ｡ｫｭ＠
sosyolojide bile
tutum ､･ｩｭｴｲ＠
ve konunun
ｫ｡ｰｳｭＬ＠
toplumun akademik
incelemesinden kamu ｰｯｬｩｴｫ｡ｳｮ＠
bilgilendiren ve toplumsal ､･ｩｭ＠
yönlendiren pratik ｵｹｧｬ｡ｭｲ＠
içine alacak ･ｫｩｬ､＠
ｧ･ｮｩｬｭｴｲＮ＠
1972 'de ｳ｡ｹｧｮ＠
bir ａｭ･ｲｩｫ｡ｬ＠
sosyolog olan Howard Becker
ｵｮｬ｡ｲ＠
ｹ｡ｺｭｴｲ
Ｚ＠ Ｂｹｩ＠
sosyoloji .
organizasyonlar ve ｯｬ｡ｹｲｮ＠
｡ｮｬｭ＠
ｴ｡ｮｭｬｲＬ＠
ｫｴ＠
｢ｵｮｬ｡ｲ＠
ve ｶ｡ｲｬｮ＠
ｳｲ､ｮ＠
geçerli
｡ｫｬｭｲｮ＠
ve ｢ｵｮｬ｡ｲ＠
ｧ･ｬｩｴｲｭ＠
veya ｫ｡ｬ､ｲｭ＠
için gerçekçi öneriler üretir."
ortaya
ｮ｡ｳｬ＠
ｇｒ＠
15
,, .•
••
ＮＬｾＧ＠
....................
ｾ＠
ｾＬ＠
Kurumlar ve Bireyler
: ;<
ｹｯｬｪｩｮ
ｧ･ｲｬｩｮ＠ ｩｮ＠
ｹ｡ｰｬｮ＠
L, n vurgunun bir ｹ｡ｮｳｭ＠
olaI< konu 20. ｹｺｬｮ＠
ikinci ｹ｡ｲﾭ
､｡＠
daha fazla kabul ve ilgi gör111\ 1 ｴｲＬ＠
ｰｯｬ･ｲｭｩｴＮ＠
Daha
ｬｺＬ＠
､ ｮｲ＠
dikkatini toplumsal
11 ＠ unlara çevirince sosyolojinin
｡ｭ＠
ｧ･ｮｩｬｭｴｲＮ＠
Sosyoloji
l ｰｳ
＠ ＠ ｯ､･
ｲｮ＠
toplumun ｹ｡ｰ＠
ve sistemle＠ 1111 n; sosyal ｫ｡ｹｮｭ＠
güçleriｲ＠ ＠ Ｌ＠ sosyal ､ｺ･ｮｳｩｬ＠
nedenleri11111 geleneksel incelemesinden
＠ v ＠ ＠ ｮ ｬ･
･ｲ
ｫ Ｌ＠ bu alanlar ｡ｲｳｮ､ｫｩ＠
ｬ＠ ｱｬ＠
ｮ ｴｬ｡ｲ＠
ile bireylerin ve sosyal
＠ ＠ ＠ ＠ ｰｬ｡
ｲｮ＠
･ｴｫｩｬｭｲｮ＠
incele-
Sosyoloji, artan ､･ｩｭ＠
da ｹ｡ｮｴ＠
＠
ｶ｡ｮ､＠
ｧ･ｬｮ＠
＠＠ ＠
＠ ＠ ＠ ｹ｣＠
ｬ｡ｲｮ＠
Dünya Saitibaren birçok toplumsal
meydan ｯｫｵｮｭ＠
ve bunyerini yeni sosyal formlar alｂ｡ｴ＠
ｨ｡ｫｬｲ＠
ｭｴｲＮ＠
ｨｺｮ｡＠
ｫｩｮ｣＠ ｶ･ｲｭｴＮ
､ｮｹ｡ｳ＠
ｶ｡ｴｮ､ｬｫ＠
ve ｫ｡､ｮ＠
hareketleri ｲｫ＠ ve
cinsiyet ･ｩｴｳｺｬｫｲｮ＠
çözmek için
ｹ｡ｰｭｴｲ＠
ve sosyolojik kuçok ･ｹ＠
ramlar da cinsellik ve aile ｨ｡ｹｴｮ＠
ｩｬｫｮ＠
ｴｵｭｬ｡ｲｮ＠
､･ｩｭｳｮ＠
katｫ､｡＠
｢ｵｬｮｭｴｲＮ＠
Zygmunt Bauｭ｡ｮＧ＠
ileri ｳｲ､＠
gibi, "Sosyolojinin görevi bireyin ｹ｡ｲ､ｭｮ＠
ｫｯﾭ
ｭ｡ｫｴｲＮ＠
ￖｺｧｲｬｮ＠
hizmetinde olｭ｡ｬｹｺＮＢ＠
dikkatlerini kültürel ve ulusal kimliｩｮ＠
önemine ve ｫｲ･ｳｬｭｮｩ＠
etkilerine, özellikle de yerel topluluklar üzerindeki etkilerine ･ｶｩｲｭｴＮ＠
Yeni ｩｬ･ｴｭ＠
biçimleriyle - özellikle
internet ve ｨｺｬ＠
ｵｬｳ｡ｲ＠
seyahatle - birlikte yepyeni sosyal ｡ｬｲ＠
ortaya ｫｭｴｲＮ＠
Bunlar yüz yüze ve
temasa ､｡ｹｬ＠
olmasa da bireyleri ve
ｧｲｵｰｬ｡＠
bundan 50 ｹｬ＠ önce bile
bir araya
hayal edilemeyecek ･ｫｩｬ､＠
getirir. Modern teknoloji, sosyolojiye
bu yeni toplumsal ｹ｡ｰｬｲｮ＠
evrimini
｡ｲｴｭｮ＠
ve tahlil etmenin
ｧ･ｬｩｭ＠
bir yöntemini de ｳｵｮｭﾭ
tur.
｢ ｡ｬｭｴｲＮ＠
Y ｫｬ｡＠
ｹｺｬ＠
önce sosyologlar,
｡＠ makro seviyede ｹ｡ｫｬｮｲ＠
l ＠ ｵｹ
(l ＠ bütün olarak topluma ve onu
ｬｵ
ｲ｡ｮ＠
kurumlara bakanlar) ve
ｫｲｯ＠
seviyede ｹ｡ｫｬｮｲ＠
(bireyin
içinde ｹ｡ｭ＠
deneyimine
l ｰｬｵｭ＠
ｬＮｫ
ｬ ｡ ｮ｡ｬｲＩ＠
olmak üzere ikiye
ｹ＠
ｬｭ
ｴｲＮ＠
Bu ｡ｹｲｭ＠
bir ölçüde
ｬｲｭ＠
ｶ｡ｲｬｮ＠
korusa da,
ｲ＠ Ｚ ;yologlar günümüzde bu iki ･ｹｩｮ＠
y ｫ＠ ｮ､ ｡ｮ＠ ｢｡ｬｮｴ＠
ｯｬ､ｵｮ＠
＠ ＠ ｮ＠
ktedir ve ｢ｩｲｯｵ＠
＠ · ｬ＠ ｭ｡
ｬ｡ｲｮ＠
bu iki ｹ｡ｫｬｭｮ＠
Ｚ
ｮ､｡ｫｩ＠
gruplara
ｹ＠ ｲ＠ ＠ u ｮｬ｡ｴｲｭｫ､Ｚ＠
toplumsal
1111 nar; etnik, dini veya kültürel
＠ ｰｬ｡
ｲ［＠ aileler; cinsiyet veya
＠ ＠ ＠ ｈ＠
llik yönelimine göre
gruplar.
1 1111 ｮ ｬ ｡ ｮ｡＠
Küresel
ￇ｡＠
Teknolojik yenilikler muhtemelen Sanayi Devrimiyle ｫｹ｡ｳｬｮ｢ｩﾭ
lecek -veya daha da ｫ｡ｰｳｭｬＭ
toplumsal ､･ｩｫｬｲ＠
ｧ･ｴｩｲｭＮ＠
Artan otomasyon ve bilgisayarｬ｡ｭＬ＠
hizmet endüstrilerinin yükｳ･ｬｩ＠
ve tüketici toplumunun ｧ･ｬｩﾭ
mesi günümüzde ｢ｩｲｯｵｭｺｮ＠
içinde ｹ｡､＠
toplumun ･ｫｩｬｮﾭ
mesine ｫ｡ｴ､＠
｢ｵｬｮｭｴｲＮ＠
ｂ｡ｺ＠
sosyologlar bunu modernite sürecinin bir ､･ｶ｡ｭ＠
olarak görürken,
｢｡ｺｬｲ＠
da ｡ｲｴｫ＠
postmodern,
post-endüstriyel bir ｡＠
ｧｩｲ､ﾭ
mize ｩｮ｡ｭｫｴ､ｲＮ＠
ｬ･ｴｩｭ＠
ve ｵｬ｡ｭ､ｫｩ＠
ilerlemeler, ､ｮｹ｡＠
daha küçük bir yer yapｭｴｲＮ＠
Sosyologlar ｹ｡ｫｮ＠
ｧ･ｭｩｴ＠
''
Bizimki gibi bir toplumda ｡ｳｬ＠
siyasi görev, hem nötr hem de
｢｡ｭｳｺ＠
... görünen
ｫｵｲｭｬ｡ｮ＠
ｫ｡ｲ＠
･ｬｴｩｲｭｫＮ＠
ｩｬ･ｹｮ＠
.. ｫｩｮ＠
onlara
mücadele edebilmesi için
ve ｳ｡ｬ､ｲ＠
onlara ･ｬｴｩｲ＠
yöneltmektir.
Michel Foucault
''
18 ｇｩｒ＠
Ｂ
Mukaddime
｡､ｬ＠
eserinde ｢ｮ＠
Haldun, Arapçada
､｡ｹｮｭ
Ｂ＠ veya
sosyal ｫ｡ｹｮｭ＠
｡ｮｬｭ＠
gelen
asabiyye
toplum bilimi
･ｩｴｳｺｬｫｲ＠
ruhunun
ｹｵｲｴ｡ｬｫ＠
önemini ｡ｫｬｲＮ＠
Auguste Comte'un
Course in Positive
eseri
Philosophy ｡､ｬ＠
bir bilim olarak
sosyolojinin evrimini
｡ｹｲｮｴｬ＠
kadar bir
osyoloji, 20. ｹｺｬ｡＠
disiplin olarak ｲｴｮ＠
ispat
･ｴｭｩｲＬ＠
ama birçok düｮ｣･＠
kolu, ｹ｡ｫｬｭ＠
ve ｡ｬｭ＠
aｬ｡ｮ＠
tarihçiler ve ｦｩｬｯｺ｡ｲｮ＠
ｹｺｬﾭ
lar boyunca ｹｲｴ＠
｡ｬｭｲﾭ
dan ･ｶｲｩｭｬｴＮ＠
Sosyolojik bir ｡ｬｭ＠
olarak kabul edilebilen ilk eser 14. ｹｺｬ､｡＠
｢ｮ＠
Haldun'a ait olsa da, bugünkü
｢ｩｬ､ｭｺ＠
･ｫｬｩｹ＠
sosyolojinin önｳｯｮｬ｡ｲﾭ
cüleri, ancak 18. ｹｺｬｮ＠
dan itibaren toplum ｂ｡ｴ＠
Avrupa' da
büyük bir ､･ｩｭ＠
ｵｲ｡ｫ･ｮ＠
ortaya
ｫｭｴｲ
Ｚ＠ ａｹ､ｮｬ｡ｭ｣＠
fikirler geleneksel ｩｮ｡ｬｲ＠
yerini ｡ｬｭ＠
ve
Sanayi Devrimi ｩｮｳ｡ｬｲ＠
ｹ｡ｭ＠
ve ｡ｬｭ＠
biçimini ､ｮｴｲｭﾭ
tür. Bu gözlemciler, ｳ｡ｮｹｩｬ･ｭ＠
etkileri ve kapitalizmin ｧ･ｬｩｭｮ＠
ｹ｡ｮ＠
ｳｲ｡＠
ｳ･ｫｬｲｭ＠
ve rasyonalitenin daha az somut (ama daha az
önemli olmayan) etkilerini kapsa-
olarak ｡ｮｬｴｲ
Ｎ＠
｡ｹｲＮ＠
i
1887
1867
1848
t
1
toplum ve modern
toplumu birbirinden
i
1837
1830-42
eserinde geleneksel
KapitaJ.'in ilk
cildini yazar.
｡ｫｬｲＮ＠
i
1813
1767
ｫ｡ｰｳｭｬ＠
kapitalizmin
analizi
sosyal
i
Adam ｆ･ｲｧｵｳｯｮ
Ｇ ｮ＠
Essay on
the History of Civil Society
｡､ｬ＠
eseri, toplumda
kapitalizmin ｹｫ｣＠
etkisine
｢｡ｳｫ＠
Gemeinschaft und
Gesellschaft ｡､ｬ＠
KarlMarx,
ve ｩ＠
ｫ｡､ｮｬｲ＠
ｳｮｦ｡＠
ｵｹｧｬ｡ｮｭｳ､ｫｩ＠
önerir.
Y.1377
S
kölelere,
eserinde bir
｡､ｬ＠
ｫ｡ｶｲｭｮ＠
Ferdinand Tönnies,
and Practice of Society in
America ｡､ｬ＠
eserinde
Essayon the
Science of Man
｡ｫｬｲＮ＠
ｫ｡ｲ＠
Harriet Martineau, Theory
Hemi de
Saint-Simon,
1874-85
Kar! Marx ve Friedrich
Engels, Komünist
Manifesto' da proleter
devrimin bir sonucu
olarak toplumsal
､･ｩｭ＠
öngörür.
Herbert ｓｰ･ｮ｣ｲ
çok ciltli
Ｇ ｮ＠
System of Synthetic
Philosophy ｡､ｬ＠
eseri,
ｴｯｰｬｵｭ｡ｲｮ＠
ｹ｡ｭ＠
ｦｯｲｭｬ｡＠
gibi ･ｶｲｩｭｬｴｮ＠
ｹ｡ｬｮｺ｣＠
ve
en güçlü
yan "modernite" olarak bilinen güçler ｴ｡ｲｦｮ､＠
yönlendirilen toplumsal ､･ｩｭ＠
ｴ｡ｮｭｬｲＮ＠
Sosyal Bilim
Modern toplum, ａｫｬ＠
ￇ｡ｮ＠
- rasve bilimsel ｫ･ｩｦﾭ
yonel ､ｮ｣･ｩ＠
lerin ｵｹｧｬ｡ｮｭｳ＠
- ürünüdür.
Bu duruma uygun olarak, ｆｲ｡ｮｳｺ＠
felsefeci Hemi de Saint-Simon ve onun himayesindekii Auguste Comte
gibi sosyolojinin öncüleri ｫｵｲ｡ｭｬ＠
desteklemek için ､ｯｲｵｬ｡ｮ｢ｩ＠
kaｮｴｬ｡ｲ＠
sunmaya ｡ｬｭｴｲＮ＠
Comte,
sosyal düzenin güçlerinin fizik ve
kimya ｹ｡ｳｬｲｮ＠
benzer kurallarla
｡ｫｬｮ｢ｩ･｣＠
ve ｡ｹｮ＠
zamanda
ｵｹｧｬ｡ｭ＠
sosyolojinin, ｴｰｫ＠
uyguｬ｡ｭ＠
bilimlerin teknolojik ilerlemegibi sosyal reforma
lere yol ｡ｭｳ＠
ｩｮ｡ｭｴｲＮ＠
Comte
yol ｡｢ｩｬ･｣ｮ＠
gibi Karl Marx da toplumu incelemenin ｹ｡ｬｮｺ｣＠
onu ｴ｡ｮｭｬｫ＠
veya
ｯｬ｡ｮ＠
savunur.
ayakta ｫ｡ｬ､ｮ＠
｡ｫｬｭ＠
ｬｩｴｲｭ･ｫ＠
､･ｩｬＬ｡ｹｮ＠
zamanda gede ｯｬ､ｵｮ｡＠
ｩｮ｡ｭｴｲＮ＠
Bilimsel olmaya da ｡ｹｮ＠
ölçüde önem ｶ･ｲｭｩｴＬ＠
ama yeni ekonomi
bilimini kendine model ｳ･ｭｩ＠
ve
kapitalizmi modernitenin toplumsal
､･ｩｭ＠
yönlendiren ana faktörü olarak ｴ｡ｮｭｬｲＮ＠
Marx'tan neredeyse ｹｺｬ＠
önce
ｳｫｯ＠
felsefeci Adam Ferguson, kapitalizmin ｫ｡ｲ｣ｬｮ＠
geleneksel
sosyal ｫ｡ｹｮｭ＠
tehdit ･ｴｩｮ＠
dikkat ･ｫｭｩｴｲＮ＠
Hem Harriet Martineau hem de ｡ｬｭ＠ ｍ｡ｲｸＧｮ＠
arｫ｡､＠
Friedrich Engels, 19. ｹｺﾭ
ｬｮ＠
ｯｲｴ｡ｳｮ､＠
ｳ｡ｮｹｩｬ･ｭ＠
kapitalist toplumun sosyal adaletsizliklerini ｡ｮｬｴｭｲＮ＠
Bir ､ｩ･ｲ＠
öncü sosyolog Ferdinand Tönnies, geleneksel ve modern toplumlardaki iki
ｦ｡ｲｫｬ＠
sosyal ｫ｡ｹｮｭ＠
türünü taｮｭｬ｡ｹｲｫ＠
ｹ｡ｮｫｬｭｴｲ［＠
ｆ･ｲｧｵｳｯｮＧ＠
ｧｲｬ･ｩｮ＠
bu kavram daha son-
ｓｏｙｌｊｎ＠
Charles Wright Mills ve
Hans Heinrich Gerth,
Emile Durkheim Bordeaux
Üniversitesinde
Avrupa'daki ilk
sosyoloji bölümünü
kurar ve The Rules of
Sociological Method
ｫｩｴ｡｢ｮ＠
From Max Weber:
Essays in Sociology ｡､ｬ＠
ｧｲｬ･ｩｮ＠
ｮｧｩｬ
｡､ｬ＠
ｫｯｮｵ｡＠
ｹ｡ｭｬｲＮ＠
i
ｬｫ＠
el
ｹ｡ｮ
ｲｩｮ＠
ｭ
olarak ｢｡ｭｬ＠
organik
｡ｳｮ＠
｡ｫｬｲＮ＠
eserinde
modern toplumun ｮ｡ｳｬ＠
･ｶｲｩｭｬｴｮ＠
dair yeni
bir ｡ｫｬｭ＠
sunar.
111 1＠ ＠
çok sosyolog ｴ｡ｲｦｮ､＠
ｦ｡ｲｫｬ＠
rde ｹｯｲｵｭｬ｡ｮｴＮ＠
19. ｹｺ
ｬｮ＠
ｳｯｮｬ｡ｲ＠
､ｯｲｵＬ＠
sosｹ＠ ｬ＠ >i ＠ büyük ölçüde Emile Durkhe1111' 111 sayesinde tarih, felsefe, politibir ｡ｬｭ＠
1 ＠ ve ekonomiden ｡ｹｲ＠
＠ ｬ＠ ＠ ＠ ＠ olarak kendini ｫ｡ｮｴｬｭｲＮ＠
＠ Ｇ＠ ｌ＠
'un toplum incelemesine bimetodolojiyi uygulama fikrini
1ｯｬ＠
1＠ ＠ ＠ mseyen Durkheim biyolojiyi mo＠ ｬ＠ l ｬｭｴｲＮ＠
Kendisinden önceki
l ｬ＠ ＠ ｬ＠ rt Spencer gibi Durkheim da
l ＠ ｰｬｵ＠
mu her biri özel bir ｩｬ･ｶ＠
yerine
111 ｴＮ＠ n ｦ｡ｲｫｬ＠
"organlardan" ｯｬｵ｡ｮ＠
l ＠ ＠ "organizma" olarak ｧｲｭｴＮ＠
Ｑ
Ｑ
ｩ＼ ｬ＠
ｯｲｵｭ
＠ ＠ ＠ ＠ ｫｨ･ｩ
ｬ ｡ｹ｣＠
ｭＧｮ＠
｡､ｬ＠
ｙ｡ｫｬｭ＠
objektif ｫ･ｳｩｮｬ＠
akaＱｬ＠
k kabul görmesini ｳ｡ｬｭ＠
ｬ＠ Ｌ＠ Ｎｵｭ＠
sosyologlar sosyal sorunla＠ ＠ ＠ ＠ ｬｩ
ｭｳ･ｬ＠
metodlarla incelenebi1111 ﾷ＠ ＼＠ ＠ ni veya ｫ･ｦ､ｩｬｭｹ＠
bekleｹｵ
＠ ＠ toplum Ｂｹ｡ｳｬｲ＠
｢ｵｬｮ､＠
ｩｮｳ｡ｬｲ＠
ya ｴ･ｶｩｫ＠
ｨ｡ｹｴｬｲｮ＠
｡ｲｳｮ､＠
･ｴｭｩｲＮ＠
Disiplin ve Ceza
eserinde ｳｯｹｬｧ｡ｲｮ＠
toplumu ｧ･ｬｩｴｲｭｮ＠
yolunu önermesi
ｧ･ｲｫｴｩｮ＠
savunur.
Max Weber daha
bir ｹ｡ｫｬｭ＠
｢･ｮｩｭｳｴｲＮ＠
Modernitenin ｢｡ｬﾭ
ca gücü, Marx'a göre kapitalizm,
Durkheim'a göre ｳ｡ｮｹｩｬ･ｭ､ｲＮ＠
Weber'in ｯ､｡ｮ＠
ise ｲ｡ｳｹｯｮ･ｬﾭ
me ve ｳ･ｫｬｲｭｮｩ＠
bireyler üzerindeki etkileri yer ｡ｬｭｴｲＮ＠
ｋ｡ｴ＠
bir biçimde bilimsel bir disiplinin yerini｡ｭ＠ ｡ｭ＠
fikirlerin incelemesi olan bir sosyoloji alｭｴｲ［＠
kültür, kimlik ve iktidar gibi
ölçülemez kavramlar ｩｮ｣･ｬｭｴｲＮ＠
20. ｹｺｬｮ＠
ｯｲｴ｡ｳ＠
itibariyle, sosyologlar makro düzeyde topluma baｫｴ｡ｮＬ＠
mikro düzeyde bireysel deneyime ｹｮ･ｬｭｩｴｲＮ＠
Charles Wright
Mills, ｳｯｹｬｧ｡ｲ＠
toplumun kurumｬ｡ｲ＠
(özellikle de "iktidar eliti" olarak
ｮｩｴ･ｬ､ｲ＠
kurumlar) ve ｢ｵｮｬ｡ｲ＠
･ｴｫｩｬ､＠
Michel Foucault
Sociological Imagination
｡､ｬ＠
kabul ･ｴｭｩｲＮ＠
sübjektif Ｂｹｯｲｵｭｬ｡｣＠
ｳｲ｡､ｮ＠
l
Charles Wright Milis, The
ve Kapitalizmin
Ruhu
1975
t
Max Weber, Protestan
ａｨｬ｡ｫ＠
ｫｩｴ｡｢ｮ､＠
1990
1959
l
l
｡､ｬ＠
1967
1904-05
!•:mile Durkheim The
ｬｲ･ｹ
toplumsal cinsiyet ve
｣ｩｮｳ･ｬ＠
dair
geleneksel fikirleri
sorgular.
1946
1893
I Ｉｶｩｳ
ｩｯｮ＠
of Labour in
Society ｡､ｬ＠
ｫｩｴ｡｢ｮ､＠
ｫｩｴ｡｢ｮ､＠
sosyolojide
sosyal düzeni ｰ･ｫｩｴｲｮ＠
gündelik eylemleri
gözlemleyen yeni bir
metodoloji önerir.
i
1895
l
ｺ｣･＠
milletlere
ｴ｡ｮｲＮ＠
in Ethnomethodology
Judith Butler, Gender
Trouble: Feminism and
the Subversion of ldentity
Hamid Garfinkel, Studies
｡､ｬ＠
kitapta Weber'in
TEMELLERi 19
ｮ｡ｳｬ＠
ｫｩｮ｣＠
｢｡ｬｮｴ＠
kurmaDünya Sa-
｡､ｬ＠
eserinde toplumda
ｩｫｴ､｡ｲｮ＠
､ｯ｡ｳｮ＠
incelemeye ｢｡ｬｲＮ＠
ｶ｡ｮ､＠
sonra ｢｡ｫｬｲ＠
da ｡ｹｮ＠
Harold Garfininsanlakel sosyal düzenin ｳｲ｡､ｮ＠
ｲｮ＠
günlük eylemleri üzerinden incelenmesi için sosyolojik ｭ･ｴｯ､ｬ｡ｲｮ＠
tamamen ､･ｩｴｲｬｭｳｮ＠
savunｭｵｴｲ［＠
Michel Foucault ise iktidar
ｩｬｫ･ｲｮ＠
bireyleri sosyal normlara, özellikle de cinsel normlara uymaya ｮ｡ｳｬ＠
ｺｯｲｬ｡､ｮ＠
tahlil ･ｴｭｩﾭ
tir. Bu fikir, Judith ｂｵｴｬ･ｲ
Ｇｮ＠
toplumsal cinsiyet ve cinsellik incelemesinde daha da ileri ｴ｡ｮｭｲＮ＠
ｙｺｹｬｮ＠
sonuna ､ｯｲｵ＠
toplumun bir bütün olarak objektif incelemesi ve bireysel deneyimin yoｲｵｭｬ｡ｹ｣＠
incelemesi ｡ｲｳｮ､＠
bir
denge ｫｵｲｬｭｴＮ＠
Gündem, ｲ＠
açan bir avuç sosyolog ｴ｡ｲｦｮ､＠
｢･ｬｩｲｮｭｴ＠
ve gittikçe küreselle･ｮ＠
geç-modern dünyada toplumu
incelemek için günümüzde ｯｮｬ｡ｲ＠
､ｵｲ＠
ｭ･ｴｯ､ｬ｡ｲ＠
ｳ･ｲｧｩｬｭｴＺ＠
ｵｹｧｬ｡ｮｭｫｴ､ｲＮ＠
20
ｆｚｋｓｅｌ＠
ｂｒ＠
ｈￇｂｒ＠
ｙｅｎｌｇ＠
ZAMAN ｂｒ＠
ULUSUN SONUNU
ｂｎ＠
ｙａｋｌｉｍ＠
ｄ｡ｹｮｭ＠
ￖｎｅｍｌ＠
ｔａｒｈｌｅ＠
ｳｬ｡ｭ＠
devleti Medine'de
kurulur.
c. 1377 ｢ｮ＠
Haldun dünya tarihine ｧｩｲ
Ｌ＠ Mukaddime (veya ｇｩｲＩ＠
eserini tamamlar.
1835 Alexis de Tocqueville'in
Democracy in America ｡､ｬ＠
çaｬｭ｡ｳｮ＠
birinci cildi, bireylerin ortak amaç ､ｯｲｵｬｴｳｮ｡＠
bir araya gelmesinin siyasi ve
sivil topluma ｮ｡ｳｬ＠
fayda ｳ｡ｬ
ﾭ
､ｮ＠
｡ｫｬｲＮ＠
1887 Ferdinand Tönnies Gemeinschaft und Gesellschaft (Topluluk ve Toplum) ｡､ｬ＠
eserini yazar.
1995 Robert Putnam, 2000 ｹﾭ
ｬｮ､｡＠
bir kitap haline ｧ･ｴｩｲ｣＠
"Bowling Alone" ｢｡ｬｫ＠
makalesinde sosyal sermaye kavraｭｮ＠
｡ｫｬｲ
Ｎ＠
ｓｔｒ＠
HALDUN (1332-1\0&)
ｧ･ｬｩｰ＠
diegemen ｯｬｭ｡ｳｮ＠
grup dinamikleri, Arap filozof ve tarihçi ｢ｮ＠ Haldun'u büyüleｭｩｴｲＮ＠
｢ｮ＠
Haldun en çok ｋｩｴ｡｢ｵ
Ｇ ｊＭﾭ
ber ｡､ｬ＠
çok ciltli, ｫ｡ｰｳｭｬ＠
bir dünya tarihi ve özellikle de onun Mukaddime ｡､ｬ＠
ｧｩｲ＠
bölümüyle ｴ｡ｮﾭ
ｮｲＮ＠
ｋｩｴ｡｢ｵ
Ｇ ｊＭ ｢･ｲ
Ｌ＠ Berberi ve Arap
ｴｯｰｬｵｭ｡ｲｮ＠
tahlilleri nedeniyle
sosyolojinin öncüsü olarak görülür.
｢ｮ＠
Haldun bir toplumun ｢｡ｲﾭ
ｳｮ＠
｡ｫｬｲ･ｮ＠
Arapça asabiyye
ｫ｡ｶｲｭｮ＠
veya toplumsal ､｡ｹｮﾭ
ｭ｡ｹ＠
merkeze ｹ･ｲｬｴｩＮ＠
Asabiyye
ｫ｡ｶｲｭ＠
aslen klanlar ve nomadik
topluluklarda bulunan aile ｢｡ｬｲｮ＠
ｩ｡ｲ･ｴ＠
eder, ama ｵｹｧ｡ｲｬｫ＠
ｧ･ｬｩｴｫﾭ
çe aidiyet hissi ｡ｮｬｭ､＠
ｫｵｬ｡ｮﾭ
maya ｢｡ｬｮｭｴｲ＠
ve günümüzde
Ｂ ､｡ｹｮｭ
Ｂ＠ olarak çevrilmektedir.
｢ｮ＠
Haldun'a göre asabiyye ｫ｡ｶｲｭＬ＠
klanlar kadar küçük ve imparatorluklar kadar büyük tüm toplumlarda
mevcuttur, ama ortak amaç ve ｹ｡ｺｧ＠
hissi bir toplum ｧ･ｬｩｰ＠
ｹ｡ｬｮ､ｫ＠
ｹｰｲ｡ｮ＠
ve ｵｹｧ｡ｲｬｫ＠
ｺ｡ｹｦｬｲＮ＠
Nihayetinde bu tür bir ｵｹｧ｡ｲｬｫＬ＠
daha güçlü
hissine sahip daha
bir ､｡ｹｮｭ＠
küçük veya daha genç bir toplumun
B
KISACA
622 ｬｫ＠
ｇｅｔｒｍ＠
ｴｯｰｬｵｭ｡ｲｮ＠
･ｲｬｩｮ＠
｡ｺ＠
ｾ＠
･ｧｭｮｬｩ＠
girecektir. Bir ulus fiziksel bir yenilgi deneyimleyebilir, ama bu yenilgi onu hiçbir zaman yok
etmez. Ulus "psikolojik bir yenilginin
ｫ ｵｲ ｢｡ｮ＠
ｯｬ､ｵ＠
zaman ... bu onun
sonuna ｩ｡ｲ･ｴ＠
eder."
Toplumda ､｡ｹｮｭ＠
ve sosyal
ｫ｡ｹｮｭ＠
önemini vurgulayan
bu ｹ｡ｫｬｭ
Ｌ＠ Robert ｐｵｴｮ｡ｭ
Ｇ ｮ＠
｡ﾭ
､｡＠
toplumun ｴｯｰｬｵ｡＠
ｫ｡ｴｬｭｮ＠
ｫｮ､･＠
mustarip ｯｬ､ｵｮ＠
teda dahil olmak üzemel alan ｫｵｲ｡ｭ＠
re modern sosyolojide topluluk ve
ｹｵｲｴ｡ｬｫ＠
ruhu ｨ｡ｫｮ､ｩ＠
birçok
ｧｲｮ＠
habercisi ｯｬｭｵｴｲ
Ｎ＠
｢ｮ＠
Haldun sosyal ve psikolojik
faktörlerin ｵｹｧ｡ｲｬｫｮ＠
ｹｫ
ｳ･ ｬｩｮ･＠
ve
ｫｮ
･＠ ｫ｡ｴ､＠
｢ｵｬｮ､＠
grup
､ｩｮ｡ｭ
ｩ＠ ｫｵｲ
｡ ｭｮ､
｡＠ çöldeki Bedevi
kabilelerinden söz ･ｴｭｩｲＮ＠
1996 Michel Maffesoli'nin Du
Nomadisme ｡､ｬ＠
lecilik ｡ｬｭｳｮ＠
eseri neo-kabidevam ettirir.
ａｹｲ｣｡＠
bkz.: Ferdinand Tönnies 32- 33 • Robert D Putnam 124- 25 •
Arjun Appadurai 166- 69 • David Held 170- 71 • Michel Maffesoli 291
ｓｏｙｌｊｎｩ＠
ｔｅｍｌｒ＠
21
ｎｓａｌｉｋ＠
HER ZAMAN SÜRÜLER
VE TOPLULUKLAR ｈａｌｎｄｅ＠
ｄｏｌａｍｉＬ＠
ａｎｌｍｙ＠
ｙｅｒｌｍＬ＠
ｖａｒｍｉ＠
VEYA
TARTISMISTIR
ADAM FBiGUSON (1723-1816)
•
l
ｙ ａｋｌｉｍ＠
Sivil Ruh
ￖ ｎｅｍｌ＠
ｔａｒｈｌｅ＠
1748 Montesquieu ｋ｡ｮｵｬｲ＠
l?uhu ｡､ｬ＠
eserini yazarak,
myasi ｫｵｲｭｬ｡ｮ＠
bir toplumun
sosyal geleneklerinden türetilmesi ｧ･ｲｫｴｩｮ＠
ileri sürer.
1767 Adam Ferguson, Essay
ｯ＠
the History of Civil Society
, ､ｬ＠
ｫｩｴ｡｢ｮ､＠
ｨ｡ｴ
ｧｲｬ･ｩｮ＠
ｬ｡ｲｮ＠
ana
ortaya koyar.
1776 Adam Smith,
ＷＬｯ
ｮｧｩｬ＠
ｫｩｴ｡｢ｹｬ＠
ｫ ｯｮｭ
Ｑ
ｩｹ･＠
lerleme hem ｫ｡ｮｬｭｺ＠
hem
de arzu edilir bir ･ｹ､ｩｲＬ＠
ama
ilerlemenin mal ｯｬ｡｢ｩ･｣＠
sosyal bedellerin her zaman farｫｮ､｡＠
ｯｬｭ｡ｺ＠
gerekir. Felsefeci ve
tarihçi Adam Ferguson'un ｵｹ｡ｲｳ＠
bu yöndedir. Ferguson, ｳｫｯ＠
ａｹ､ｮｬ｡ｭｳ＠
bir ｰ｡ｲｳ＠
olan
Edinburgh entelektüellerinin kur､ｵ＠
"Select Society" ｡､ｬ＠
grubun
bir üyesidir. Felsefeci David Hume
ve ekonomist Adam Smith de bu
grubun üyeleri ｡ｲｳｮ､Ｎ＠
Ferguson, ｴｰｫ＠
Smith gibi, ticari
ｕｬｵｳ｡ｲｮ＠
modem
öncülük eder.
1867 Karl Marx Kapital'in ilk
ｧ･ｬｩｭｮ＠
ｫｩｳ･ｬ＠
ｫ｡ｲ＠
ｹｮｬ･､ｩｲ＠
ｴ｡ｲｦｮ､＠
ｩｮ｡ｭｴｲＮ＠
Fakat
Smith'in aksine bu ｧ･ｬｩｭｮ＠
etkilerini analiz ･ｴｭｩ＠
ve bunun geleneksel ｩ｢ｲｬ＠
ve Ｂ､ｵｹｧ｡ｬｫ＠
､･ｲｬｩｮ＠
ｰ｡ｨｳｮ＠
ｩｮ＠
｡ｮｬｭｴｲＮ＠
ｧ･ｲｫｬｴｩﾭ
ｇ･ｭｩｴ＠
, ＠ hlaki ve sosyal temellerini
toplumlar
aileler ve ｴｯｰｬｵｫ｡ｲ＠
temel ｡ｬｭｴｲＮ＠
Onur ve sadakat fikirleri topluluk
ruhunu ｧｬ･ｮ､ｩｲｭｴＮ＠
Fakat kapitalizmin ｧ･ｲｫｴｩ､＠
ｫ｡ｲ｣ｬＬ＠
bu
､･ｲｬｩ＠
ｺ｡ｹｦｬｴｲ＠
ve nihayetinde
toplumsal ｫ
･＠
yol açar. Ferguson,
ticari kapitalizmin kendini yok edecek ｴｯｨｵｭｬ｡ｲ＠
ekmesinin önüne
geçmek için ｹｵｲｴ｡ｬｫ＠
ruhu hissinin
qüçlendirmek için CommuniL