Jika Laba di Depan Mata, Peduli Apa dengan Puasa.
Pikiran Rakyat
o
0JIHGFEDCBA
R a b u 0 K a m is--~~~--~----~~~~-------~~~,
0 J u m a t 0 S a b t u 0 M in g g u
S e la s a
®
4
20
ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCB
6
21
7
22
8
23
9
10
11
12
13
14
15
25
26
27
28
29
30
24
31
---------O -M a ;--C 5 A ;;;--·(5 M ~ i6 J ~ ~ -c f:;;;/6 -A -g ;---.S e -p --O -o -k t--O -= --N -o v ---:::O = -D -e -s -
-I
EORANG
S
P a s a ln y a , p a d a w a k tu itu , d a p a t d i-
p ro g ra m
b u tp rra n g p a n ja n g d ftu c rr
p a s tik a n
ra n g p re s e n te r
m e lu m u rk a n
b e rk u m p u l
p ria d e n g a n
ra m -
te p u n g k e w a ja h
s e m u a a n g g o ta k e lu a rg a
u n tu k m e n y a n ta p
sahur
sa h u r. P a d a
d ib a y a r R p
25
seo-
2004,
a c a ra sa h u r y
ju ta p e r e p is o
re k a n n y a y a n g te n g a h b e rn y a n y i.
d i ru m a h . B e rb e d a d e n g a n w a k tu
H o n o r itu te ru s n a ik b e b e ra p
A k s i k o m e d ia n
b u k a p u a s a y a n g b ia s a n y a d ig u -
s e la m a p ro g ra m
y a n g te n g a h n a ik
d a u n itu k e m u d ia n
s tu d io te le v is i, te m p a t
itu b e rla n g s u n g .
p e n o n to n
**
TREN
o le h
m e n u ru t
a c a ra
p ro -
u n tu k
m e n g h ib u r
d im a k s u d k a n
K e h a d ira n
a k si k o c a k p a ra k o m e -
d ia n d i te n g a h
k e lu a rg a s a a t s a h u r,
b is a ja d i, m a m p u
y a n g ra ta -ra ta
b e rla n g s u n g
nyuguhkan
bangun
te le v is i u n tu k
m enggaet
tig a s ta s iu n
te le v is i n a s io n a l y a n g ta h u n
b e ra t.
in i m e -
show
v a r ie ty
p ro g ra m
k o m e d i p a d a ja m
tid u r a ta u m a la s m a k a n ,
ta y a n g a n
yang penuh
c a n d a ta w a itu
m u n g k in
d a p a t m e n ja d i p e lip u r la ra .
C e rita k o m e d i y a n g d ip e ra n k a n
b in -
d ib a lu t d e ju ta a n
se b e sa r-b e sa m y a ,
k e u n tu n g a n
M e s k ip u n
d e m ik ia n , D e d e m e n y a y a n g
hal
h a n y a b e rp e ra n
tid a k
s e b a g a i le m b a g a
fa a tk a n
k h u su s p ro g ra m
d ite rta w a k a n .
m e n y ia p k a n
g ra m -p ro g ra m
dan
R am adan.
sebagai m om
yang m engandung
n ila i-n ila i R a m a d a n
P o la y a n g
y a n g te p a tj
**
PENDAPAT
s e n a d a d is a m -
ta m u m a la h s e rin g m e n u n ju k k a n
m e re k a ta w a rk a n
p e s a n a n tis o s ia l, s e p e rti b e rk a ta
m a s a n g ik la n a d a la h s p o n s o r s h ip ,
k a s a r, m e n g e je k , m e lu m u ri w a ja h
b is a s e b a g a i s p o n s o r u ta m a a ta u
B a ra t P ro f. D r. A tie R a c h m ia tie ,
d e n g a n te p u n g , a ta u b a h k a n
m e n g a m b il s e s i-s e s i te rte n tu .
M .S i .. M e n y a d a r i p o la k o m e r s i
d o ro n g tu b u h
se se o ra n g
m en-
h in g g a te r-
k e p a d a p a ra p e -
p a ik a n o le h K e tu a K o m is i P e n y i
In d o n e s ia
M is a l-
n y a , s e s i k u is a ta u s e s i ta y a n g a n .
R am adan
D a e ra h
m o-
H a rg a y a n g d ip a s a n g u n tu k p o la
B a ra t k e m u d ia n
m e n tu m
itu
s p o n s o r s h ip
e d a ra n b e ru p a
s e n d iri, s e s u n g g u h n y a
ta y a n g a n
te rs e b u t
ngandung
ta y a n g a n -
m a la h tid a k m e -
n ila i-n ila i R a m a d a n
sam a
s e k a li.
P a k a r ilm u k o m u n ik a s i
v e rs ita s P a d ja d ja ra n
d a ri U n i-
D r. D e d e
M u lk a n , M .S i. m e n g a ta k a n ,
s e la m a
itu s a n g a t tin g g i, ja u h
m e le b ih i b ia y a p ro d u k s i p ro g ra m
itu
" U n tu k p o la s p o n s o r s h ip
s a ja , b ia -
W IB a lia s w a k tu s a h u r.
m e s tin y a .
d i lu a r itu
v is i d a n ra d io tid a k m e n g e k s p lo
a d a la h ta m b a h a n
p e n d a p a ta n .
ltu
r a te k h u s u s R a -
m a d a n y a n g le b ih m a h a l k e tim b a n g
3 .0 0 - 5 .0 0
m e n e m p a tk a n
p u a s a s e b a g a im a n a
d u k s i. J a d i, ik la n -ik la n
ju g a m e n g g u n a k a n
d a n m e n g o m o d ifik a s i
p e rc e p a ta n
u a n g d a la m
Humas
puasa de
•
b is n is a ta u m e ra u p
b a n y a k m u n g k in
te n ta n g
nya R am adan,
sebuah
u n tu n g .
Unpad
2011
-
K P ID Ja w a B a ra
m e lih a t b a h w a g e ja la -g e ja la itu
a i ta rn
KUplng
a g a r s ta s iu n te
N a m u n , s e irin g d e n g a n b e rja l
D e d e m e n d e s k rip s ik a n
m e lim p a h n y a
at
m u a s ta s iu n te le v is i lo k a l, n a s io
ju g a m e n g im b a u
h a r i b ia s a ," tu tu r n y a .
W IB m e n ja d i p u k u l
s
kepada
b ia y a p ro -
R a m a d a n , te la h te rja d i p e ru b a h a n
1 8 .0 0 - 2 1 .0 0
is a s i
s a n y a s u d a h m e n u tu p i
p r im e
tim e d i te le v is i, d a r i p u k u l
m e la y a n g k a n
im b a u a n
d a n ra d io u n tu k
s e n d iri.
an
(K P ID ) Ja w a
d a n L e b a ra n , K P ID Ja w a
ja tu h . J ik a m e m p e rtim b a n g k a n
d a n h a k ik a t R a m a d a n
n-
" g iv e b a c k " k e p a d a
k o n se p a c a ra , b e b e ra p a
b u la n s e b e lu m
yang
k h a la y a k , d e n g a n m e n g g e la r p
s e b u a h tim
R am adan
se b e sa r-b e -
R am adan
tu rn u n tu k
M e n u ru t D e d e , b ia s a n y a s ta s iu n
lu b e ris i k e lu c u a n y a n g p a n ta s
ra u p k e u n tu n g a n
.
m e-
d ib u a t. M e n g a p a tid a k m e m a n -
s e ju m 1 a h b in ta n g
te le v is i m e m b e n tu k
s e b a g a i le m b a -
s a rn y a d a ri s e tia p ta y a n g a n
ru p ia h
s e rta ta b u ra n
d a n b in ta n g
p a ra p e n g e lo la
m e d ia u n tu k m e n g e ru k
w a k tu s e b e la s b u la n u n tu k
ta m u y a n g " e n a k d ip a n d a n g " .
g a n , p a ra k o m e d ia n
se p e r-
y a n g h a m p ir s a m a .
a n s e p e rti itu b a n y a k d is o k o n g o le h
D a la m b a n y a k a d e -
b a h w a b u la n P u a s a
d ig u n a k a n
k a n ta y a n g a n
p a ra sp o n so r.
tid a k m e lu -
m em ang
g a id e a lis . M e d ia m a s s a m e m ili
n g a n k u is b e rh a d ia h
itu te rn y a ta
K a m p u s B a n d u n g itu
m e n y im p u lk a n
p ir s e m u a s ta s iu n te le v is i m e n y ia r-
p a i d e n g a n s a a t in i, p ro g ra m
A k a n te ta p i, p e rlu d iin g a t, ta y a n g -
S -1 F a k u lta s Ilm u
b is n is , te ta p iju g a
ta n g k o m e d i te rte n tu ,
a n -ta y a n g a n
K e tu a P ro g ra m
ti itu s a n g a t d im in a ti s e h in g g a h a m -
O le h k a re n a itu , ta k h e ra n jik a s a m h ib u r-
y a n g b ia s a n y a d i-
d e n g a n ta rif k h u s u s .
itu . A p a la g i m e n g in g a t.m e d ia
sa h u r.
B e b e ra p a ta h u n la lu , p ro g ra m
y a n g k e s u lita n
khusus R am adan
P a d ja d ja ra n
b e rg e n re
m akanan
a c a ra
sa h u r.
m e n je 1 a n g
b u k a p u a s a s e rta ik la n -ik la n p ro d u k
ta y a n g k a n
s ta s iu n
k o m e d i s e k a lig u s p re s e n te r
p u k u l g .o o W I B - - m e r u p a k a n ja m
B a g i o ra n g -o ra n g
B e lu m la g i d a ri p ro g ra m
a n ta rs ta s iu n
S e tid a k n y a , te rd a p a t
pada
m e n d a p a tk a n
K o m u n ik a s i (F ik o m ) U n iv e rs ita s
y a n g tid a k b ia s a u n tu k te rja g a ,
a p a la g i m e n y a n ta p
sebuah
y a n g te n g a h n a ik d a u n p a d a s a a t itu .
sa h u r --
b ia s a n y a
b o n u s y a n g b e s a r p a d a a k h ir R a -
y a n g s a m a . S e p e rti a d a k o m p e tis i
b in ta n g
m e n g h id u p k a n
s u a s a n a . M e n g in g a t, ja m
la lu . K e b e rh a s ila n
s a h u r d i s a la h s a tu s ta s iu n
te le v is i la in u n tu k m e n y a jik a n
k h a la y a k y a n g
b a h w a k ru
p ro g ra m
m a d a n . ltu b a ru d a ri p ro g ra m
ta w a s e n d iri,
te le v is i s w a s ta m e n d o ro n g
te n g a h s a h u r.
D e d e ju g a m e n y e b u tk a n
te le v is i y a n g m e n a n g a n i
R am adan
khusus R am adan
D e d e , d im u la i s e ja k s e p u -
lu h ta h u n
p ro g ra m
khusus sahur pada R am adan
la lu itu ta m p a k n y a
p ro g ra m
yang m engum bar
y a n g m e n y a k s ik a n
m akan di
lu a r ru m a h .
p e rtu n ju k a n
itu d i la y a r k a c a , A d e g a n d a la m
g ra m
di
A p re s ia s i s e ru p a ,
m u n g k in , ju g a d ib e rik a n
p e n o n to n
n a k a n b a n y a k o ra n g u n tu k
d is a m b u t g e la k
ta w a d a n te p u k ta n g a n
ju ta
itu b e rla n g s u n g .
a k . P ro g ra m -p ro g ra m
._ - - - - - - - - - - - - - -
I
k h u s u s 'R a m a
n p a d a t ik la n
n g a k u s u d a h m e n e ri-
b e rm u n c u la n . Ik la n -ik la n p ro d u k
b e rn u a n s a R a m a d a n ta y a n g d i h a m p ir s e p a n ja n g ja m .
m a k e lu h a n d a n m e n y a m p a ik a n
s ta s iu n te le v is i y a n g m e n g is i ta y a n g a n a z a n M a g rib d e n g a n p ro d u k -p ro d u k te rte n tu . M e re k a s e p e rti tid a k
m a u la g i m e m b e d a k a n s is i b is n is d e n g a n ta n g g u n g ja w a b
h a d a p m a s y a ra k a t.
A tie m e n g a ta k a n ,
B e b e ra p a d i a n ta ra n y a a d a la h p e rla k u a n b e rn u a n s a S A R A y a n g d ila k u k a n o le h s e o ra n g b in ta n g k o m e d i te rh a d a p
s o s ia l te r-
s ta s iu n te le v is i y a n g m e n ja d ik a n
se b e n a rn y ~ ,
ta y a n g a n a z a n M a g rib s e b a g a i m e d ia ik la n . A d a ju g a k e lu h a n m e n g e n a i a c a ra m a s a k y a n g d is ia rk a n p a d a
p a g i h a ri. " K e s im p u la n y a n g s a y a
b e rg e n re k o m e d i sa a t
d a p a t, s e n s itifita s m e d ia te rh a d a p
s a h u r m e m a n g m a s ih a d a , te ta p is e -
k e b u tu h a n
ju m la h s ta s iu n te le v is i m e m ilih ~ n -
p ro g ra m
y a n g s a la h k a p ra h . S a y a h a ra p , k h a la y a k b is a le b ih k ritis m e n g a ju k a n
tim k re a tif s e b u a h
k e lu h a n s e h in g g a itu a k a n m e n ja d i
khusus R am adan yang
m em aksakan
k e h a d ira n
's e n j a t a ' k a m i d a l a m m e n y a m p a i k a n
m u s ik
t e g u r a n ," u j a r n y a . ( L i a
M a rlia j" P R " )* * *
d a la m s e b u a h a c a ra d a k w a h . " P a d a h a l ,d a k w a h itu s e n d ir i s u d a h m e r u p a k a n h i b u r a n kok b a g i m a s y a r a k a t .
E n g g a k u s a h d ip a k s a k a n p a k a i
m u s ik d a n m e m b u a t ib u -ib u y a n g
s u d a h s e p u h itu m e n g g o y a n g k a n
t a n g a n n y a ,"
ucapnya.
M e n u ru t d ia , h a l itu m e n ja d i b u k ti
b a h w a fra m e
p a ra p e n g e lo la te le v is i
m e n g e n a i p ro g ra m
khusus R a-
m a d a n m a s ih b e ru p a h ib u ra n s e m a ta s . P a d a h a l, b e lu m te n tu s e m u a
o ra n g y a n g b e rp u a sa
m e n ik m a ti
s a jia n -s a jia n b u d a y a p o p itu . P a ra
p e n g e l o l a m e d i a s e h a r u s n y a j i l l ! g .a n
m e n g a ja k k h a la y a k u n tu k b e rp ik ir
b a h w a p u a s a itu m e ru p a k a n
ib a d a h
b e ra t y a n g m e m b u a t o ra n g m e n ja d i
s a n g a t ra w a n , b a ik s e c a ra k e s e h a ta n
m aupun
s o s ia l s e h in g g a m e r~ k a p e r-
lu d ih ib u r o le h s a jia n k o m e d i,
d id u k u n g o le h b e rb a g a i m a k a n a n
ta m b a h a n ,
a ta u d ib e ri u p a h h a d ia h
u a n g d a n p e m a k lu m a n .
A tie m e -
u m a t Is la m s e la m a R a -
m a d a n itu k u ra n g . J a d in y a b a n y a k
tu k m e n y ia rk a n a c a ra b e d a h ta fs lr.
d a n d a k w a h . A tie h a n y a m e n y o ro ti
k e p u tu s a s a a n
la w a n m a in n y a d a la m
s e b u a h a c a ra s a h u r. L a lu , s e b u a h
ta h u n in i, p ro g ra m R a m a ~ n
d i te le v is i ja u h le b ih b e ra g a m k e tu n b a n g
e m p a t t a h u n k e b e l a k a n g . .t \ c a r a va-
riety show
te -
g u ra n te rh a d a p b e b e ra p a s ta s iu n
te le v is i te rk a it p ro g ra m R a m a d a n .
Iro n is n y a , a d a
,
C a ta ta n te n ta n g
ada
P ro g ra m
b e rte m a
a QPONMLKJIHGFEDCBA
Ram adan
d i d e la p a n
t e le v is i
s w a s ta
b e rb e n tu k
R a m a d a n - t a in m e n t .
K a te g o ri
p ro g ra m
dengan
d u ra s i
d a n a c a ra
y a n g ju m la h n y a
w a k tu
m u s ik
t in g g i.
y a n g d im ilik i.
d ib a n d in g k a n
t id a k
M is a ln y a
dengan
b e r b a n d in g
pada
p ro g ra m
lu r u s
p ro g ra m
p e n g a jia n
kom edi
a ta u
dakw ah_
D a r i h a s il
p e m a n ta u a n
802
te rd a p a t
adegan
suei R am adhan,
p e r s t a s iu n
h a r in y a .
dengan
24
f is ik .
p s ik is , 1 2 p a r s e n
p a rs e n
r in e ia n 1 1 4
adegan
s e k it a r
pada
dengan
la lu . '
b u la n
adagan)
adagan
p e r s t a s iu n
TV par
(4 7 6 a d a g a n ) m e ru p a k a n
m e ru p a k a n
b e rb a u
k e k e ra s a n
p o r n o g r a f i,
dan
5
m is t ik .
NMLKJIHGFEDCBA
d a n M e d ia
S y a fr o la /ljfP a n s e t
(190
p e rs e n
Ram adan
sem angat
a d e g a n p e r h a r i a ta u 1 0 a d a g a n
& 4 p e rs e n
m e ru p a k a n
( S u m b e r : P u s a t S tu d } K c m u n lk a s i
S a m p a g u ita
sesual
T V p e r h a r i a t a u 2 - 3 a d a g a n p e r ja m
R in e ia n n y a :
k e k e ra s a n
M U I - K P I - O e p k o m in f o
y a n g t id a k
U n iv e r s ita s M u h a m m B d iy a /l
Y O fY a k a r ta ( U M Y ) . d a n b e r tJ a g a , s u m b e r ) .
"P R "
R a m a d a n -ta 'n m e n t
~-
J e n 's
S In e tr o n /F T V
dl
'P,
.
le eVlsI
Tayangan
J u m la h
/S In e m a
Tayangan
In to ta ln m e n t
29
15
P e n g a J la n /d a k w a h
kom edl
13
R e a lity
Show
k u ls
F e a tu r e
M u s lk
T a lk s h o w
10
10
10
B
5
Catatan:
tlg a h a r i
(S u m b e ,-
~
P e n e litla n d lla k u k a
1
n dengan m
{ J e r ta m a b U la n R a m B d a n 1432 H e n g a m a tlp r o g r a m tv s w a s ta n a
.
s lo n a l s e /a m a
P
• U s a t S tU d i I( o m u n ik
o g y a k a r ta ( U M Y ) )
a S I d a n M e d ia U n lV e r S lt
a s M U h a m m a d iy a h
o
0JIHGFEDCBA
R a b u 0 K a m is--~~~--~----~~~~-------~~~,
0 J u m a t 0 S a b t u 0 M in g g u
S e la s a
®
4
20
ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCB
6
21
7
22
8
23
9
10
11
12
13
14
15
25
26
27
28
29
30
24
31
---------O -M a ;--C 5 A ;;;--·(5 M ~ i6 J ~ ~ -c f:;;;/6 -A -g ;---.S e -p --O -o -k t--O -= --N -o v ---:::O = -D -e -s -
-I
EORANG
S
P a s a ln y a , p a d a w a k tu itu , d a p a t d i-
p ro g ra m
b u tp rra n g p a n ja n g d ftu c rr
p a s tik a n
ra n g p re s e n te r
m e lu m u rk a n
b e rk u m p u l
p ria d e n g a n
ra m -
te p u n g k e w a ja h
s e m u a a n g g o ta k e lu a rg a
u n tu k m e n y a n ta p
sahur
sa h u r. P a d a
d ib a y a r R p
25
seo-
2004,
a c a ra sa h u r y
ju ta p e r e p is o
re k a n n y a y a n g te n g a h b e rn y a n y i.
d i ru m a h . B e rb e d a d e n g a n w a k tu
H o n o r itu te ru s n a ik b e b e ra p
A k s i k o m e d ia n
b u k a p u a s a y a n g b ia s a n y a d ig u -
s e la m a p ro g ra m
y a n g te n g a h n a ik
d a u n itu k e m u d ia n
s tu d io te le v is i, te m p a t
itu b e rla n g s u n g .
p e n o n to n
**
TREN
o le h
m e n u ru t
a c a ra
p ro -
u n tu k
m e n g h ib u r
d im a k s u d k a n
K e h a d ira n
a k si k o c a k p a ra k o m e -
d ia n d i te n g a h
k e lu a rg a s a a t s a h u r,
b is a ja d i, m a m p u
y a n g ra ta -ra ta
b e rla n g s u n g
nyuguhkan
bangun
te le v is i u n tu k
m enggaet
tig a s ta s iu n
te le v is i n a s io n a l y a n g ta h u n
b e ra t.
in i m e -
show
v a r ie ty
p ro g ra m
k o m e d i p a d a ja m
tid u r a ta u m a la s m a k a n ,
ta y a n g a n
yang penuh
c a n d a ta w a itu
m u n g k in
d a p a t m e n ja d i p e lip u r la ra .
C e rita k o m e d i y a n g d ip e ra n k a n
b in -
d ib a lu t d e ju ta a n
se b e sa r-b e sa m y a ,
k e u n tu n g a n
M e s k ip u n
d e m ik ia n , D e d e m e n y a y a n g
hal
h a n y a b e rp e ra n
tid a k
s e b a g a i le m b a g a
fa a tk a n
k h u su s p ro g ra m
d ite rta w a k a n .
m e n y ia p k a n
g ra m -p ro g ra m
dan
R am adan.
sebagai m om
yang m engandung
n ila i-n ila i R a m a d a n
P o la y a n g
y a n g te p a tj
**
PENDAPAT
s e n a d a d is a m -
ta m u m a la h s e rin g m e n u n ju k k a n
m e re k a ta w a rk a n
p e s a n a n tis o s ia l, s e p e rti b e rk a ta
m a s a n g ik la n a d a la h s p o n s o r s h ip ,
k a s a r, m e n g e je k , m e lu m u ri w a ja h
b is a s e b a g a i s p o n s o r u ta m a a ta u
B a ra t P ro f. D r. A tie R a c h m ia tie ,
d e n g a n te p u n g , a ta u b a h k a n
m e n g a m b il s e s i-s e s i te rte n tu .
M .S i .. M e n y a d a r i p o la k o m e r s i
d o ro n g tu b u h
se se o ra n g
m en-
h in g g a te r-
k e p a d a p a ra p e -
p a ik a n o le h K e tu a K o m is i P e n y i
In d o n e s ia
M is a l-
n y a , s e s i k u is a ta u s e s i ta y a n g a n .
R am adan
D a e ra h
m o-
H a rg a y a n g d ip a s a n g u n tu k p o la
B a ra t k e m u d ia n
m e n tu m
itu
s p o n s o r s h ip
e d a ra n b e ru p a
s e n d iri, s e s u n g g u h n y a
ta y a n g a n
te rs e b u t
ngandung
ta y a n g a n -
m a la h tid a k m e -
n ila i-n ila i R a m a d a n
sam a
s e k a li.
P a k a r ilm u k o m u n ik a s i
v e rs ita s P a d ja d ja ra n
d a ri U n i-
D r. D e d e
M u lk a n , M .S i. m e n g a ta k a n ,
s e la m a
itu s a n g a t tin g g i, ja u h
m e le b ih i b ia y a p ro d u k s i p ro g ra m
itu
" U n tu k p o la s p o n s o r s h ip
s a ja , b ia -
W IB a lia s w a k tu s a h u r.
m e s tin y a .
d i lu a r itu
v is i d a n ra d io tid a k m e n g e k s p lo
a d a la h ta m b a h a n
p e n d a p a ta n .
ltu
r a te k h u s u s R a -
m a d a n y a n g le b ih m a h a l k e tim b a n g
3 .0 0 - 5 .0 0
m e n e m p a tk a n
p u a s a s e b a g a im a n a
d u k s i. J a d i, ik la n -ik la n
ju g a m e n g g u n a k a n
d a n m e n g o m o d ifik a s i
p e rc e p a ta n
u a n g d a la m
Humas
puasa de
•
b is n is a ta u m e ra u p
b a n y a k m u n g k in
te n ta n g
nya R am adan,
sebuah
u n tu n g .
Unpad
2011
-
K P ID Ja w a B a ra
m e lih a t b a h w a g e ja la -g e ja la itu
a i ta rn
KUplng
a g a r s ta s iu n te
N a m u n , s e irin g d e n g a n b e rja l
D e d e m e n d e s k rip s ik a n
m e lim p a h n y a
at
m u a s ta s iu n te le v is i lo k a l, n a s io
ju g a m e n g im b a u
h a r i b ia s a ," tu tu r n y a .
W IB m e n ja d i p u k u l
s
kepada
b ia y a p ro -
R a m a d a n , te la h te rja d i p e ru b a h a n
1 8 .0 0 - 2 1 .0 0
is a s i
s a n y a s u d a h m e n u tu p i
p r im e
tim e d i te le v is i, d a r i p u k u l
m e la y a n g k a n
im b a u a n
d a n ra d io u n tu k
s e n d iri.
an
(K P ID ) Ja w a
d a n L e b a ra n , K P ID Ja w a
ja tu h . J ik a m e m p e rtim b a n g k a n
d a n h a k ik a t R a m a d a n
n-
" g iv e b a c k " k e p a d a
k o n se p a c a ra , b e b e ra p a
b u la n s e b e lu m
yang
k h a la y a k , d e n g a n m e n g g e la r p
s e b u a h tim
R am adan
se b e sa r-b e -
R am adan
tu rn u n tu k
M e n u ru t D e d e , b ia s a n y a s ta s iu n
lu b e ris i k e lu c u a n y a n g p a n ta s
ra u p k e u n tu n g a n
.
m e-
d ib u a t. M e n g a p a tid a k m e m a n -
s e ju m 1 a h b in ta n g
te le v is i m e m b e n tu k
s e b a g a i le m b a -
s a rn y a d a ri s e tia p ta y a n g a n
ru p ia h
s e rta ta b u ra n
d a n b in ta n g
p a ra p e n g e lo la
m e d ia u n tu k m e n g e ru k
w a k tu s e b e la s b u la n u n tu k
ta m u y a n g " e n a k d ip a n d a n g " .
g a n , p a ra k o m e d ia n
se p e r-
y a n g h a m p ir s a m a .
a n s e p e rti itu b a n y a k d is o k o n g o le h
D a la m b a n y a k a d e -
b a h w a b u la n P u a s a
d ig u n a k a n
k a n ta y a n g a n
p a ra sp o n so r.
tid a k m e lu -
m em ang
g a id e a lis . M e d ia m a s s a m e m ili
n g a n k u is b e rh a d ia h
itu te rn y a ta
K a m p u s B a n d u n g itu
m e n y im p u lk a n
p ir s e m u a s ta s iu n te le v is i m e n y ia r-
p a i d e n g a n s a a t in i, p ro g ra m
A k a n te ta p i, p e rlu d iin g a t, ta y a n g -
S -1 F a k u lta s Ilm u
b is n is , te ta p iju g a
ta n g k o m e d i te rte n tu ,
a n -ta y a n g a n
K e tu a P ro g ra m
ti itu s a n g a t d im in a ti s e h in g g a h a m -
O le h k a re n a itu , ta k h e ra n jik a s a m h ib u r-
y a n g b ia s a n y a d i-
d e n g a n ta rif k h u s u s .
itu . A p a la g i m e n g in g a t.m e d ia
sa h u r.
B e b e ra p a ta h u n la lu , p ro g ra m
y a n g k e s u lita n
khusus R am adan
P a d ja d ja ra n
b e rg e n re
m akanan
a c a ra
sa h u r.
m e n je 1 a n g
b u k a p u a s a s e rta ik la n -ik la n p ro d u k
ta y a n g k a n
s ta s iu n
k o m e d i s e k a lig u s p re s e n te r
p u k u l g .o o W I B - - m e r u p a k a n ja m
B a g i o ra n g -o ra n g
B e lu m la g i d a ri p ro g ra m
a n ta rs ta s iu n
S e tid a k n y a , te rd a p a t
pada
m e n d a p a tk a n
K o m u n ik a s i (F ik o m ) U n iv e rs ita s
y a n g tid a k b ia s a u n tu k te rja g a ,
a p a la g i m e n y a n ta p
sebuah
y a n g te n g a h n a ik d a u n p a d a s a a t itu .
sa h u r --
b ia s a n y a
b o n u s y a n g b e s a r p a d a a k h ir R a -
y a n g s a m a . S e p e rti a d a k o m p e tis i
b in ta n g
m e n g h id u p k a n
s u a s a n a . M e n g in g a t, ja m
la lu . K e b e rh a s ila n
s a h u r d i s a la h s a tu s ta s iu n
te le v is i la in u n tu k m e n y a jik a n
k h a la y a k y a n g
b a h w a k ru
p ro g ra m
m a d a n . ltu b a ru d a ri p ro g ra m
ta w a s e n d iri,
te le v is i s w a s ta m e n d o ro n g
te n g a h s a h u r.
D e d e ju g a m e n y e b u tk a n
te le v is i y a n g m e n a n g a n i
R am adan
khusus R am adan
D e d e , d im u la i s e ja k s e p u -
lu h ta h u n
p ro g ra m
khusus sahur pada R am adan
la lu itu ta m p a k n y a
p ro g ra m
yang m engum bar
y a n g m e n y a k s ik a n
m akan di
lu a r ru m a h .
p e rtu n ju k a n
itu d i la y a r k a c a , A d e g a n d a la m
g ra m
di
A p re s ia s i s e ru p a ,
m u n g k in , ju g a d ib e rik a n
p e n o n to n
n a k a n b a n y a k o ra n g u n tu k
d is a m b u t g e la k
ta w a d a n te p u k ta n g a n
ju ta
itu b e rla n g s u n g .
a k . P ro g ra m -p ro g ra m
._ - - - - - - - - - - - - - -
I
k h u s u s 'R a m a
n p a d a t ik la n
n g a k u s u d a h m e n e ri-
b e rm u n c u la n . Ik la n -ik la n p ro d u k
b e rn u a n s a R a m a d a n ta y a n g d i h a m p ir s e p a n ja n g ja m .
m a k e lu h a n d a n m e n y a m p a ik a n
s ta s iu n te le v is i y a n g m e n g is i ta y a n g a n a z a n M a g rib d e n g a n p ro d u k -p ro d u k te rte n tu . M e re k a s e p e rti tid a k
m a u la g i m e m b e d a k a n s is i b is n is d e n g a n ta n g g u n g ja w a b
h a d a p m a s y a ra k a t.
A tie m e n g a ta k a n ,
B e b e ra p a d i a n ta ra n y a a d a la h p e rla k u a n b e rn u a n s a S A R A y a n g d ila k u k a n o le h s e o ra n g b in ta n g k o m e d i te rh a d a p
s o s ia l te r-
s ta s iu n te le v is i y a n g m e n ja d ik a n
se b e n a rn y ~ ,
ta y a n g a n a z a n M a g rib s e b a g a i m e d ia ik la n . A d a ju g a k e lu h a n m e n g e n a i a c a ra m a s a k y a n g d is ia rk a n p a d a
p a g i h a ri. " K e s im p u la n y a n g s a y a
b e rg e n re k o m e d i sa a t
d a p a t, s e n s itifita s m e d ia te rh a d a p
s a h u r m e m a n g m a s ih a d a , te ta p is e -
k e b u tu h a n
ju m la h s ta s iu n te le v is i m e m ilih ~ n -
p ro g ra m
y a n g s a la h k a p ra h . S a y a h a ra p , k h a la y a k b is a le b ih k ritis m e n g a ju k a n
tim k re a tif s e b u a h
k e lu h a n s e h in g g a itu a k a n m e n ja d i
khusus R am adan yang
m em aksakan
k e h a d ira n
's e n j a t a ' k a m i d a l a m m e n y a m p a i k a n
m u s ik
t e g u r a n ," u j a r n y a . ( L i a
M a rlia j" P R " )* * *
d a la m s e b u a h a c a ra d a k w a h . " P a d a h a l ,d a k w a h itu s e n d ir i s u d a h m e r u p a k a n h i b u r a n kok b a g i m a s y a r a k a t .
E n g g a k u s a h d ip a k s a k a n p a k a i
m u s ik d a n m e m b u a t ib u -ib u y a n g
s u d a h s e p u h itu m e n g g o y a n g k a n
t a n g a n n y a ,"
ucapnya.
M e n u ru t d ia , h a l itu m e n ja d i b u k ti
b a h w a fra m e
p a ra p e n g e lo la te le v is i
m e n g e n a i p ro g ra m
khusus R a-
m a d a n m a s ih b e ru p a h ib u ra n s e m a ta s . P a d a h a l, b e lu m te n tu s e m u a
o ra n g y a n g b e rp u a sa
m e n ik m a ti
s a jia n -s a jia n b u d a y a p o p itu . P a ra
p e n g e l o l a m e d i a s e h a r u s n y a j i l l ! g .a n
m e n g a ja k k h a la y a k u n tu k b e rp ik ir
b a h w a p u a s a itu m e ru p a k a n
ib a d a h
b e ra t y a n g m e m b u a t o ra n g m e n ja d i
s a n g a t ra w a n , b a ik s e c a ra k e s e h a ta n
m aupun
s o s ia l s e h in g g a m e r~ k a p e r-
lu d ih ib u r o le h s a jia n k o m e d i,
d id u k u n g o le h b e rb a g a i m a k a n a n
ta m b a h a n ,
a ta u d ib e ri u p a h h a d ia h
u a n g d a n p e m a k lu m a n .
A tie m e -
u m a t Is la m s e la m a R a -
m a d a n itu k u ra n g . J a d in y a b a n y a k
tu k m e n y ia rk a n a c a ra b e d a h ta fs lr.
d a n d a k w a h . A tie h a n y a m e n y o ro ti
k e p u tu s a s a a n
la w a n m a in n y a d a la m
s e b u a h a c a ra s a h u r. L a lu , s e b u a h
ta h u n in i, p ro g ra m R a m a ~ n
d i te le v is i ja u h le b ih b e ra g a m k e tu n b a n g
e m p a t t a h u n k e b e l a k a n g . .t \ c a r a va-
riety show
te -
g u ra n te rh a d a p b e b e ra p a s ta s iu n
te le v is i te rk a it p ro g ra m R a m a d a n .
Iro n is n y a , a d a
,
C a ta ta n te n ta n g
ada
P ro g ra m
b e rte m a
a QPONMLKJIHGFEDCBA
Ram adan
d i d e la p a n
t e le v is i
s w a s ta
b e rb e n tu k
R a m a d a n - t a in m e n t .
K a te g o ri
p ro g ra m
dengan
d u ra s i
d a n a c a ra
y a n g ju m la h n y a
w a k tu
m u s ik
t in g g i.
y a n g d im ilik i.
d ib a n d in g k a n
t id a k
M is a ln y a
dengan
b e r b a n d in g
pada
p ro g ra m
lu r u s
p ro g ra m
p e n g a jia n
kom edi
a ta u
dakw ah_
D a r i h a s il
p e m a n ta u a n
802
te rd a p a t
adegan
suei R am adhan,
p e r s t a s iu n
h a r in y a .
dengan
24
f is ik .
p s ik is , 1 2 p a r s e n
p a rs e n
r in e ia n 1 1 4
adegan
s e k it a r
pada
dengan
la lu . '
b u la n
adagan)
adagan
p e r s t a s iu n
TV par
(4 7 6 a d a g a n ) m e ru p a k a n
m e ru p a k a n
b e rb a u
k e k e ra s a n
p o r n o g r a f i,
dan
5
m is t ik .
NMLKJIHGFEDCBA
d a n M e d ia
S y a fr o la /ljfP a n s e t
(190
p e rs e n
Ram adan
sem angat
a d e g a n p e r h a r i a ta u 1 0 a d a g a n
& 4 p e rs e n
m e ru p a k a n
( S u m b e r : P u s a t S tu d } K c m u n lk a s i
S a m p a g u ita
sesual
T V p e r h a r i a t a u 2 - 3 a d a g a n p e r ja m
R in e ia n n y a :
k e k e ra s a n
M U I - K P I - O e p k o m in f o
y a n g t id a k
U n iv e r s ita s M u h a m m B d iy a /l
Y O fY a k a r ta ( U M Y ) . d a n b e r tJ a g a , s u m b e r ) .
"P R "
R a m a d a n -ta 'n m e n t
~-
J e n 's
S In e tr o n /F T V
dl
'P,
.
le eVlsI
Tayangan
J u m la h
/S In e m a
Tayangan
In to ta ln m e n t
29
15
P e n g a J la n /d a k w a h
kom edl
13
R e a lity
Show
k u ls
F e a tu r e
M u s lk
T a lk s h o w
10
10
10
B
5
Catatan:
tlg a h a r i
(S u m b e ,-
~
P e n e litla n d lla k u k a
1
n dengan m
{ J e r ta m a b U la n R a m B d a n 1432 H e n g a m a tlp r o g r a m tv s w a s ta n a
.
s lo n a l s e /a m a
P
• U s a t S tU d i I( o m u n ik
o g y a k a r ta ( U M Y ) )
a S I d a n M e d ia U n lV e r S lt
a s M U h a m m a d iy a h