Teknologi Pemprosesan dan penghasilan ma
KOLEJ VOKASIONAL PERDAGANGAN JOHOR BAHRU
A10401
FOLIO SAINS
TEKNOLOGI PEMPROSESAN DAN PENGHASILAN MAKANAN
NAMA : KHAIRINA BINTI MUJAHID
KELAS : 2 BAK 2
ANGKA GILIRAN : K531EBAK036
NO.IC : 000420-01-1612
NAMA PENSYARAH : PN. ZULAIHA BT RAHMAT
PENDAHULUAN
Sumber utama manusia adalah makanan. Makanan amat penting untuk manusia kerana
manusia memerlukan tenaga, zat, dan protein untuk terus hidup. Selain itu, manusia juga
perlu mendapatkan makanan yang sihat dan seimbang. Jadi, bagaimanakah makanan
diproses dan dihasilkan agar ia kekal segar dan mampu tahan lama supaya tidak berlaku
pembaziran dan kerugian ??
DEFINISI
Teknologi pemprosesan makanan digunakan untuk memproses dan membungkus
makanan. Pemprosesan makanan dijalankan untuk menukarkan makanan mentah ke
dalam bentuk lain yang lebih selamat dimakan atau membolehkan makanan disimpan
lebih lama. Contoh makanan yang diproses adalah seperti makanan dalam tin, susu segar,
pasteur dan ikan kering. Antara tujuan memproses makanan, seperti :
a) Membunuh mikroorganisma seperti bakteria dan kulat dalam makanan supaya
dapat mengelakkan individu daripada keracunan makanan.
b) Makanan dapat tahan lama.
c) Memudahkan pencernaan dalam badan kerana makanan telah dilembutkan.
d) Menjadikan makanan lebih enak , berkhasiat, dan menarik.
BAHAN KIMIA DALAM PEMPROSESAN MAKANAN
Bahan kimia
Bahan Awet
Fungsi
Mencegah pertumbuhan dan
Contoh
Gula, garam, sebatian
pembiakan mikroorganisma supaya
nitrit, nitrat, sulfit,
makanan lebih tahan lama.
sulfur dioksida, dan
asid sorbik.
Pewarna
Memberi warna tertentu kepada
makanan.
Bahan ekstrak semula
jadi dari daun pandan
dan karamel serta
Pelentur
Melenturkan warna asal makanan
pewarna sintetik.
Benzoil peroksida.
supaya makanan kelihatan lebih
Perisa
bersih.
Memberi rasa kepada makanan yang
tawar, mengubahsuai rasa asal
makanan dan menambahkan rasa
semula jadi makanan.
Penstabil
Memperbaiki serta menstabilkan
keadaan makanan seperti mencegah
Pengantioksida
pemendapan butiran dalam makanan.
Mencegah dan melambatkan proses
pengoksidaan lemak dalam makanan.
Mencegah pembentukan warna perang
(sebatian oksida) dalam sesetengah
Perisa semula jadi
(rempah)
Perisa sintetik
(monosodium
glutamat MSG)
Gam akasia dan
gelatin.
Asid askorbik
(vitamin c), asid
sitrik, dan tokoferol
(vitamin E)
buah dan sayuran.
KAEDAH-KAEDAH PEMPROSESAN MAKANAN DAN PEMBUNGKUSAN
MAKANAN
1. Pengetinan
Makanan dipanaskan pada suhu 85°C dan dimasukkan ke dalam tin atau botol yang
telah disterilkan.
Tin makanan dipateri dan dipanaskan dengan stim di bawah tekanan serta pada
121°C.
Contoh makanan yang dimasukkan dalam tin ialah, ikan sardin, buah laici, buah
longan dan cocktail.
Gambar 1 : Contoh makanan yang telah dimasukkan ke dalam
tin.
2. Pempasteuran
Pempasteuran adalah satu proses membunuh bakteria dalam bentuk cecair.
Sesuai untuk mengawet susu segar dan jus buah-buahan.
Susu segar dipanaskan sehingga 63°C selama 30 minit atau pada suhu 72°C
selama 15 saat dan disejukkan segera.
Gambar 2 : Menunjukkan susu yang dipasteur untuk
kawalan mikrob dan pengawetan makanan.
Serta disimpan dalam kotak yang sesuai.
3. Penyejukbekuan
Pembekuan tidak membunuh bakteria tetapi ia menghentikan aktiviti bakteria
yang menyebabkan makanan basi.
Makanan disejukbekukan secara perlahan pada suhu 0°C.
Bagi penyejukbekuan segera, makanan disejukbekukan pada suhu kurang -18°C.
Contoh, ayam, daging, ikan dan lain-lain.
Gambar 3
: Contoh
4. Kering beku
Makanan disimpan pada suhu -15°C.
Tekanan dikurangkan bagi menukarkan air beku kepada wap air.
Gambar 4
5. Pendinginan
Pendinginan ialah proses mengeluarkan haba dari suatu bahan dan memindahkannya
ke tempat lain. Tujuannya ialah merendahkan suhu tempat atau bahan tersebut.
Contohnya, peti sejuk ialah sejenis alat pendingin yang dapat menyimpan makanan
pada suhu rendah.
Sesuai kepada buah-buahan, sayur-sayuran dan hasil tenusu sahaja.
Makanan disimpan dalam tempat dingin pada suhu kira-kira 0°C - 5°C.
Gambar 5: sayur-sayuran dan buah-buahan yang disejukkan
dalam peti sejuk.
6. Pendehidratan
Satu kaedah pemeliharaan makanan di mana, makanan dikeringkan (dehidrasi).
Pengeringan menghalang pertumbuhan bakteria, yis, dan kulat melalui
penyingkiran air.
Terdapat tiga kaedah di mana air disingkirkan daripada makanan :
a) Menjemur makanan di bawah cahaya matahari.
b) Mengeringkan makanan dengan haba yang tinggi.
c) Menvakumkan makanan sehingga kering.
Gambar 6: Ikan yang dijemur sehingga kering
7. Pembungkusan vakum
Udara dikeluarkan daripada bekas makanan.
Makanan disimpan dalam keadaan kedap udara.
Sesuai untuk menyimpan makanan yang mudah rosak akibat pengoksidaan.
Terdapat mesin vakum supaya memudahkan proses pembukusan. Contohnya :
8. Penyinaran
Penyinaran (radiation) ialah teknik pemprosesan makanan dengan mendedahkan
makanan dengan sinaran radioaktif seperti sinar gamma atau sinar-X untuk
membunuh bakteria dengan serangga perosak pada makanan.
Penyinaran memperlahankan proses percambahan biji benih, pertunasan sayuran
berubi, dan pematangan buah-buahan.
Gambar 7: Menunjukksn
sinaran cahaya daripada
lampu diletakkan diatas
tumbuhan agar cepat
berbuah.
KAEDAH-KAEDAH UNTUK MENINGKATKAN KUANTITI DAN KUALITI
1. Penggunaan teknologi moden
Tanaman dan ternakan diubahsuai secara genetik.
Penggunaan baja kimia dan pestisid.
Alat dan mesin moden mempercepatkan proses penanaman, pemungutan.
2. Penggunaan baka yang berkualiti
Dapat mengeluarkan makanan dan ternakan yang cepat terhasil.
Mengeluarkan hasil yang banyak.
Mengeluarkan hasil yang berkualiti.
Lebih tahan terhadap serangan penyakit dan perosak.
3. Penggunaan tanah yang cekap
Dapat memelihara kesuburan tanah.
Mencegah hakisan tanah.
Menjalankan sistem pasture.
Menjalankan tanaman bercampur.
4. Penggunaan tanah dan kawasan pengairan optimum.
Mengadakan sistem pengairan yang berkesan.
Menggunakan kawasan perairan terbiar sebagai tapak akuakultur.
Menentukan jenis tanaman yang sesuai dengan tanah dan kawasan perairan.
5. Pendidikan dan bimbingan kepada petani.
Memperkenalkan teknik pertanian yang terkini.
Memperkenalkan baka yang bermutu.
Membimbing penggunaan baja dan racun serangga.
6. Penyelidikan dan pembangunan.
Mengkaji teknik pertanian yang berkesan.
Mengkaji dan menghasilkan baka yang bermutu tinggi.
Mengkaji dan mempelbagaikan jenis makanan.
Mengkaji dan menghasilkan baja organik dan inorganik.
Mengeluarkan racun perosak yang efektif.
Meneroka kawasan tanah pertanian baru.
PENGUBAHSUAIAN GENETIK PADA HAIWAN DAN TUMBUH-TUMBUHAN
1. Dalam kejuruteraan genetik, gen daripada suatu organisma dimasukkan ke dalam
nukleus organisma lain untuk menghasilkan ciri-ciri yang diingini.
2. Contohnya, saintis telah memasukkan gen yang menghasilkan insektid semula jadi
ke dalam jagung atau ubi kentang untuk membolehkan tumbuhan itu
menghapuskan perosak dengan sendiri. Gen antikulat juga boleh dimasukkan ke
dalam pokok jagung.
3. Makanan yang diubah secara genetik ialah makanan yang diperoleh daripada
organisma yang telah dimodifikasikan gennya.
KEBAIKAN DAN KEBURUKAN MAKANAN YANG DIMODIFIKASIKAN
SECARA GENETIK
1. Saintis telah memasukkan gen daripada satu
organisma ke dalam organisma lain untuk
menghasilkan bahan kimia, misalnya vitamin yang
sukar dihasilkan dalam keadaan biasa.
2. Dengan itu, penggunaan pestisid dan baja pada
tanaman dapat dikurangkan.
KEBAIKAN
3. Tanaman yang mempunyai rintangan yang tinggi
terhadap kemarau, penyakit dan serangga perosak
dapat dihasilkan. Tanaman baru yang terhasil tidak
memerlukan banyak pemprosesan di kilang dan hanya
memerlukan sedikit bahan tambah makanan. Ini
kerana tanaman ini mempunyai gen yang
membolehkannya tahan lebih lama.
4. Kos tanaman yang lebih murah.
1. Usaha memodifikasikan makanan secara genetik
boleh membawa kesan buruk ke atas kesihatan dan
alam sekitar.
2. Bahan baru yang tidak pernah dimakan sebelum
ini dimasukkan ke dalam tanaman atau ternakan.
Kesan bahan ini ke atas sistem keimunan badan
masih dalam kajian.
KEBURUKAN
3. Cara pemprosesan protein yang berlainan dalam
tumbuhan atau haiwan mungkin akan mengubah
fungsi badan kita.
4. Sesetengah tanaman seperti anggur yang
dimodifikasikan secara genetik, mempunyai
rintangan tinggi terhadap pestisid tertentu telah
didapati membiak dengan rumpai tertentu di
sekitarnya dan menyebabkan rumpai itu juga
mempunyai daya rintangan itu.
MEMILIH CARA MAKANAN DIPROSES SUPAYA TIDAK MENJEJASKAN
KESIHATAN
Makanan yang baik haruslah mempunyai ciri-ciri seperti berikut :
a) Makanan asli yang tidak diproses secara melampau.
b) Makanan yang tidak diproses secara kimia yang selalunya bersifat asid
apabila memasuki dalam tubuh yang memberi kesan buruk kepada organoragan, tisu dan sel-sel.
c) Makanan yang bebas bahan aditif kimia atau sintetik. Seperti pengawet,
pewarna, kondisioner dan perasa yang selalunya berasid dalam tubuh.
d) Makanan yang bebas bahan antibiotik, vaksin, hormon, steroid untuk
mempercepatkan pertumbuhan haiwan ternakan seperti ayam, ikan dan
lembu.
Gambar tersebut
menunjukkan ayam yang
disuntik dengan
SUMBER RUJUKAN
1. http://infoagro-iqbal.blogspot.my/2008/08/makanan-gmo.html (30/8/2017) 12:05 a.m.
2. https://www.google.com/search?
biw=1440&bih=770&tbm=isch&sa=1&q=teknologi+pemprosesan+
+pengetinan&oq=teknologi+pemprosesan++pengetinan&gs_l=psyab.3...7020.8204.0.10632.7.7.0.0.0.0.104.554.6j1.7.0....0...1.1.64.psyab..0.0.0.IDs212z8sQU (30/8/2017, 12:06 a.m.)
3. Modul Sains Pengajian Sosial Semester 4, Kolej vokasional Perdagangan.
LAWATAN KE KILANG SAJI IAITU DELIMA OIL PRODUCTS SDN.BHD.
Ketika
saya
membuat
A10401
FOLIO SAINS
TEKNOLOGI PEMPROSESAN DAN PENGHASILAN MAKANAN
NAMA : KHAIRINA BINTI MUJAHID
KELAS : 2 BAK 2
ANGKA GILIRAN : K531EBAK036
NO.IC : 000420-01-1612
NAMA PENSYARAH : PN. ZULAIHA BT RAHMAT
PENDAHULUAN
Sumber utama manusia adalah makanan. Makanan amat penting untuk manusia kerana
manusia memerlukan tenaga, zat, dan protein untuk terus hidup. Selain itu, manusia juga
perlu mendapatkan makanan yang sihat dan seimbang. Jadi, bagaimanakah makanan
diproses dan dihasilkan agar ia kekal segar dan mampu tahan lama supaya tidak berlaku
pembaziran dan kerugian ??
DEFINISI
Teknologi pemprosesan makanan digunakan untuk memproses dan membungkus
makanan. Pemprosesan makanan dijalankan untuk menukarkan makanan mentah ke
dalam bentuk lain yang lebih selamat dimakan atau membolehkan makanan disimpan
lebih lama. Contoh makanan yang diproses adalah seperti makanan dalam tin, susu segar,
pasteur dan ikan kering. Antara tujuan memproses makanan, seperti :
a) Membunuh mikroorganisma seperti bakteria dan kulat dalam makanan supaya
dapat mengelakkan individu daripada keracunan makanan.
b) Makanan dapat tahan lama.
c) Memudahkan pencernaan dalam badan kerana makanan telah dilembutkan.
d) Menjadikan makanan lebih enak , berkhasiat, dan menarik.
BAHAN KIMIA DALAM PEMPROSESAN MAKANAN
Bahan kimia
Bahan Awet
Fungsi
Mencegah pertumbuhan dan
Contoh
Gula, garam, sebatian
pembiakan mikroorganisma supaya
nitrit, nitrat, sulfit,
makanan lebih tahan lama.
sulfur dioksida, dan
asid sorbik.
Pewarna
Memberi warna tertentu kepada
makanan.
Bahan ekstrak semula
jadi dari daun pandan
dan karamel serta
Pelentur
Melenturkan warna asal makanan
pewarna sintetik.
Benzoil peroksida.
supaya makanan kelihatan lebih
Perisa
bersih.
Memberi rasa kepada makanan yang
tawar, mengubahsuai rasa asal
makanan dan menambahkan rasa
semula jadi makanan.
Penstabil
Memperbaiki serta menstabilkan
keadaan makanan seperti mencegah
Pengantioksida
pemendapan butiran dalam makanan.
Mencegah dan melambatkan proses
pengoksidaan lemak dalam makanan.
Mencegah pembentukan warna perang
(sebatian oksida) dalam sesetengah
Perisa semula jadi
(rempah)
Perisa sintetik
(monosodium
glutamat MSG)
Gam akasia dan
gelatin.
Asid askorbik
(vitamin c), asid
sitrik, dan tokoferol
(vitamin E)
buah dan sayuran.
KAEDAH-KAEDAH PEMPROSESAN MAKANAN DAN PEMBUNGKUSAN
MAKANAN
1. Pengetinan
Makanan dipanaskan pada suhu 85°C dan dimasukkan ke dalam tin atau botol yang
telah disterilkan.
Tin makanan dipateri dan dipanaskan dengan stim di bawah tekanan serta pada
121°C.
Contoh makanan yang dimasukkan dalam tin ialah, ikan sardin, buah laici, buah
longan dan cocktail.
Gambar 1 : Contoh makanan yang telah dimasukkan ke dalam
tin.
2. Pempasteuran
Pempasteuran adalah satu proses membunuh bakteria dalam bentuk cecair.
Sesuai untuk mengawet susu segar dan jus buah-buahan.
Susu segar dipanaskan sehingga 63°C selama 30 minit atau pada suhu 72°C
selama 15 saat dan disejukkan segera.
Gambar 2 : Menunjukkan susu yang dipasteur untuk
kawalan mikrob dan pengawetan makanan.
Serta disimpan dalam kotak yang sesuai.
3. Penyejukbekuan
Pembekuan tidak membunuh bakteria tetapi ia menghentikan aktiviti bakteria
yang menyebabkan makanan basi.
Makanan disejukbekukan secara perlahan pada suhu 0°C.
Bagi penyejukbekuan segera, makanan disejukbekukan pada suhu kurang -18°C.
Contoh, ayam, daging, ikan dan lain-lain.
Gambar 3
: Contoh
4. Kering beku
Makanan disimpan pada suhu -15°C.
Tekanan dikurangkan bagi menukarkan air beku kepada wap air.
Gambar 4
5. Pendinginan
Pendinginan ialah proses mengeluarkan haba dari suatu bahan dan memindahkannya
ke tempat lain. Tujuannya ialah merendahkan suhu tempat atau bahan tersebut.
Contohnya, peti sejuk ialah sejenis alat pendingin yang dapat menyimpan makanan
pada suhu rendah.
Sesuai kepada buah-buahan, sayur-sayuran dan hasil tenusu sahaja.
Makanan disimpan dalam tempat dingin pada suhu kira-kira 0°C - 5°C.
Gambar 5: sayur-sayuran dan buah-buahan yang disejukkan
dalam peti sejuk.
6. Pendehidratan
Satu kaedah pemeliharaan makanan di mana, makanan dikeringkan (dehidrasi).
Pengeringan menghalang pertumbuhan bakteria, yis, dan kulat melalui
penyingkiran air.
Terdapat tiga kaedah di mana air disingkirkan daripada makanan :
a) Menjemur makanan di bawah cahaya matahari.
b) Mengeringkan makanan dengan haba yang tinggi.
c) Menvakumkan makanan sehingga kering.
Gambar 6: Ikan yang dijemur sehingga kering
7. Pembungkusan vakum
Udara dikeluarkan daripada bekas makanan.
Makanan disimpan dalam keadaan kedap udara.
Sesuai untuk menyimpan makanan yang mudah rosak akibat pengoksidaan.
Terdapat mesin vakum supaya memudahkan proses pembukusan. Contohnya :
8. Penyinaran
Penyinaran (radiation) ialah teknik pemprosesan makanan dengan mendedahkan
makanan dengan sinaran radioaktif seperti sinar gamma atau sinar-X untuk
membunuh bakteria dengan serangga perosak pada makanan.
Penyinaran memperlahankan proses percambahan biji benih, pertunasan sayuran
berubi, dan pematangan buah-buahan.
Gambar 7: Menunjukksn
sinaran cahaya daripada
lampu diletakkan diatas
tumbuhan agar cepat
berbuah.
KAEDAH-KAEDAH UNTUK MENINGKATKAN KUANTITI DAN KUALITI
1. Penggunaan teknologi moden
Tanaman dan ternakan diubahsuai secara genetik.
Penggunaan baja kimia dan pestisid.
Alat dan mesin moden mempercepatkan proses penanaman, pemungutan.
2. Penggunaan baka yang berkualiti
Dapat mengeluarkan makanan dan ternakan yang cepat terhasil.
Mengeluarkan hasil yang banyak.
Mengeluarkan hasil yang berkualiti.
Lebih tahan terhadap serangan penyakit dan perosak.
3. Penggunaan tanah yang cekap
Dapat memelihara kesuburan tanah.
Mencegah hakisan tanah.
Menjalankan sistem pasture.
Menjalankan tanaman bercampur.
4. Penggunaan tanah dan kawasan pengairan optimum.
Mengadakan sistem pengairan yang berkesan.
Menggunakan kawasan perairan terbiar sebagai tapak akuakultur.
Menentukan jenis tanaman yang sesuai dengan tanah dan kawasan perairan.
5. Pendidikan dan bimbingan kepada petani.
Memperkenalkan teknik pertanian yang terkini.
Memperkenalkan baka yang bermutu.
Membimbing penggunaan baja dan racun serangga.
6. Penyelidikan dan pembangunan.
Mengkaji teknik pertanian yang berkesan.
Mengkaji dan menghasilkan baka yang bermutu tinggi.
Mengkaji dan mempelbagaikan jenis makanan.
Mengkaji dan menghasilkan baja organik dan inorganik.
Mengeluarkan racun perosak yang efektif.
Meneroka kawasan tanah pertanian baru.
PENGUBAHSUAIAN GENETIK PADA HAIWAN DAN TUMBUH-TUMBUHAN
1. Dalam kejuruteraan genetik, gen daripada suatu organisma dimasukkan ke dalam
nukleus organisma lain untuk menghasilkan ciri-ciri yang diingini.
2. Contohnya, saintis telah memasukkan gen yang menghasilkan insektid semula jadi
ke dalam jagung atau ubi kentang untuk membolehkan tumbuhan itu
menghapuskan perosak dengan sendiri. Gen antikulat juga boleh dimasukkan ke
dalam pokok jagung.
3. Makanan yang diubah secara genetik ialah makanan yang diperoleh daripada
organisma yang telah dimodifikasikan gennya.
KEBAIKAN DAN KEBURUKAN MAKANAN YANG DIMODIFIKASIKAN
SECARA GENETIK
1. Saintis telah memasukkan gen daripada satu
organisma ke dalam organisma lain untuk
menghasilkan bahan kimia, misalnya vitamin yang
sukar dihasilkan dalam keadaan biasa.
2. Dengan itu, penggunaan pestisid dan baja pada
tanaman dapat dikurangkan.
KEBAIKAN
3. Tanaman yang mempunyai rintangan yang tinggi
terhadap kemarau, penyakit dan serangga perosak
dapat dihasilkan. Tanaman baru yang terhasil tidak
memerlukan banyak pemprosesan di kilang dan hanya
memerlukan sedikit bahan tambah makanan. Ini
kerana tanaman ini mempunyai gen yang
membolehkannya tahan lebih lama.
4. Kos tanaman yang lebih murah.
1. Usaha memodifikasikan makanan secara genetik
boleh membawa kesan buruk ke atas kesihatan dan
alam sekitar.
2. Bahan baru yang tidak pernah dimakan sebelum
ini dimasukkan ke dalam tanaman atau ternakan.
Kesan bahan ini ke atas sistem keimunan badan
masih dalam kajian.
KEBURUKAN
3. Cara pemprosesan protein yang berlainan dalam
tumbuhan atau haiwan mungkin akan mengubah
fungsi badan kita.
4. Sesetengah tanaman seperti anggur yang
dimodifikasikan secara genetik, mempunyai
rintangan tinggi terhadap pestisid tertentu telah
didapati membiak dengan rumpai tertentu di
sekitarnya dan menyebabkan rumpai itu juga
mempunyai daya rintangan itu.
MEMILIH CARA MAKANAN DIPROSES SUPAYA TIDAK MENJEJASKAN
KESIHATAN
Makanan yang baik haruslah mempunyai ciri-ciri seperti berikut :
a) Makanan asli yang tidak diproses secara melampau.
b) Makanan yang tidak diproses secara kimia yang selalunya bersifat asid
apabila memasuki dalam tubuh yang memberi kesan buruk kepada organoragan, tisu dan sel-sel.
c) Makanan yang bebas bahan aditif kimia atau sintetik. Seperti pengawet,
pewarna, kondisioner dan perasa yang selalunya berasid dalam tubuh.
d) Makanan yang bebas bahan antibiotik, vaksin, hormon, steroid untuk
mempercepatkan pertumbuhan haiwan ternakan seperti ayam, ikan dan
lembu.
Gambar tersebut
menunjukkan ayam yang
disuntik dengan
SUMBER RUJUKAN
1. http://infoagro-iqbal.blogspot.my/2008/08/makanan-gmo.html (30/8/2017) 12:05 a.m.
2. https://www.google.com/search?
biw=1440&bih=770&tbm=isch&sa=1&q=teknologi+pemprosesan+
+pengetinan&oq=teknologi+pemprosesan++pengetinan&gs_l=psyab.3...7020.8204.0.10632.7.7.0.0.0.0.104.554.6j1.7.0....0...1.1.64.psyab..0.0.0.IDs212z8sQU (30/8/2017, 12:06 a.m.)
3. Modul Sains Pengajian Sosial Semester 4, Kolej vokasional Perdagangan.
LAWATAN KE KILANG SAJI IAITU DELIMA OIL PRODUCTS SDN.BHD.
Ketika
saya
membuat