PENGARUH PEMBERIAN KULIT BUAH COKLAT FERMENTASI DENGAN Aspergillus niger DALAM RANSUM TERHADAP PERFORMA BROILER.

?DNCAIRTIIJ PETIBERL{N KULN' BUA{ COI{LAT FERMENTAST DENCAN
Asperyilus higetI}!J,AI!,
NSUM TtrREADAP IERIORMA BRorr,F,R

k

sKluPst

Oleb

SILVIA ISI,AMN'A OSTII\
05162 008

IAKL-LTAS PETERNAIGN
(TNMRSITAS -4NDALAS
2009

?IiNGARLH PEN'BERIAN KUI,IT BUAH COKL'\T FER,\IDNTASI DDNCAN
Asrtgilla niEet ItALi}l R ANSI JM TI'R'IADAP TIIRFORM,A RROILNR

Silyia

I

htrmih Ostin, dibiqah bimbingan Di Ir'
dd Dr.li Adc Djnlardi, Drs

un,sm Nudsi dln \'latana. I dnan Falulles

lrni!.,lids

ndalas

Pado!

21109

I,ciehtidr ini dilrksdrako dtui bLIa. Desembo 2003 smpai dcnsan
I,.hrud 2r]l)9 di kanddr! Pdrcli.r'lcrak lj'eeas lJPl l:dkuhs leiemalar
ir"l..^i". .t"A"l* fuddA Pcdcliti:n ini benliMn unlurr flcneclahli

r"IJ'^'1

. d"'r'i
r,,,per"'i
l-- '|
!od"
1 '1 u reroo'loe '1bo ''
,^, 'p! \ '
. ',
Nt.r'Dcrel': ' "r",rl-.r80 r"n" r' d'p ' '.tr
Jd "' l '
\1-Jknor
r." orr .ir'f 0-"r
'
no prctein 2l% dan
dhusun
r;nr b*ururd 60 x 60 r 75 .nr' RansuJn Nllakud
ir'e.-ei 3ooo kkdrrr' d",sd lcvel p.ncenn&n t0li1 buln 'ollal remcntasi
,u'""\b'l "rr'!rB
,"nir,_-'-'^" ir.u ^\J"rB
'D
nJ

1_
ld
v
\31ddi
rJr''
od
l,
u""(B
-t' "Lr' ;ou
1r'l '
.l de"m,a l J.r dr 'l'l,l - oJ' i' .r'or'r
D1'n
a
ro1
r'"'
.l' ',i,r *, t-o ' cb,l ,dLl'
tenimhrha. Bobor Badan dd (otrvesi R sun Broiler'
hx. r ri
'.or''o
"ile't'ldb

r'o.. r" r )0o 'r'
r. 'L 'i!
.r'trr'.n, J-e.r rv,
'" ' p., ", 'lbobor hJda du l.n\c6i rJn\u
..-.,m nrn"mt.hJo
rk'o rld hJr o(r'lr'd " oJp o n '1 1 i^ r 'b
..klil j-tu,g dilimcntasi d;nrln 'lrl.rs,l^ n'8'r bisr dignnakln sampri lelcl

Krlr

kunci

buah coklll. ,]tl.rstil's rrlrf K'rq
P.rxnrbahar b!b.lb.dan dan Konle i rannN

r Kulil

n\i

rar$D


I. PENDAHT]LI]AN

Majunya s@tu usala

pelerEk ters

tune pada kualiks

dd ta tils

patu ydg t6edia. Pako

nerupakm salah

stu faltor

dalm

petenahe. Unmk ncnghasilkan patan tmak unass

dibutuhlm biaya y&g segat

b€s

yaitu

p€nlins

yes

kedelai

itu,

berkudiias baik

bdkhd mtara 60- 80% d&i

podulGi Gnsyst 2001). Ban& p.tm ionvension.l sleni:


alrematif yans dapal

pakan konlensional tcBcbut

Pcaanfaardr linbah

biaya

jlgug, bDgkil

d& tetug ikan berhasa Elalifnajral du m6ih diinpor.

dip€rluk b,im paka

usala

Oleh k{ena

nensuegi pelgsu@n bahm


)sB berldsa muan du nempuryai kudun8m

h6il pertri&

alau limbah

indusl]i yas beryoEnsi

besd sebagai palm ahenatif temal salah satunya adalan kulit buah coklal

(Cd./or.&). Tdmm

coklat (Theobtona cacao

Btrar, lerutda di dae!,n

ddi

Psma


dm

L)b

y?ktetdapat di Sunalera

Primd. Bcrdsrld

dala

ydg

didapal

Dinas Pe&ebuna SuDalen Bdar (2006), produlsi buai c.klal n€nMlai

1,1.6-.1l

lon


dcne lu6 aeal perkeburan

konrposhi. buah

oklal lerdin dan kdit

2008). selinesa daplt dilJelkimtd

ncmapai r0.8l4 ron

do ak&

31.4?0 hekllr. Bila ditinjau

dai ssi

74%, bi.ji 24% dm plasenla 2% (\{awoj

lbdulsi kulll bual


coklat l)!da bnun 2006

letus neningkll setia! lahunnya seinng denge

b.rjalenya prosEm pengedbbgb ldamb collal di Sunatcn Bdal

Ditjnjau ddi kmdmgm nutrisi. kulit bD,n coklar berdGarkfl p€rsentasc

bato

kenng nengbdug pr.lcin kasar 13,15%

kddung&

snl kd&nya

menganduns sedt

dd

lcmat 5,05%, lel1pi

linEei yaitu 28,49% (femila, 2008).

tdd lmg

Selain

linggi. kulit buan coklal jusa ncns&dung

Koduem

nDdsi yaitu thcobronine dan lanin.
adahn :1,69%

dd

eti

thoabronine kuiit !@h cotlat

kmdungm i.atu dalm kulir buan .oklal adalal 3.?8% o]asil

Analisis hborarorim Ki.ria Posan SEAFASi IPB Boaor, 2003). Zainuddin

dkl (199i) menlat tm bahqpenggunaan kulit buah.oklatddm ra.suD ay@
pedaeine p!.1,

lcvcl 5% tidal bcipc.sdun ncsail terhadap penunbuhal

sedarel penggud ditl$ Iclcl ledebul dap!!

Lrntuk nengoplinralisasi pengsunaan
temah

nuh

menyebablan penunrnar

kulit buah .oklat

plan

dibutuhta. F:rlalud tnemu.grr tandunAan seral kasd tcn

selulosadri tulitbuai

coki

dapal

dens kap By gti.ggi

akivjlas cnzin seluiasen)a (Emri. 1983). McnLmi Widayali
{1996) b,nwa proes lcnnentdi dapal mcnccan
karbohidrai, protein

dd

widalesliri

kon!.nm k.nplek

da lcnar ncnjadi zal ,jr )aB

sepeni

lebih sederhu sepeni

6{n lcnal sehinlsa mudah dicena oleh tma!,

glukosr, lsam

,frino dm

disnrins ilu

lcdicnLasi dapal mcnsumgi

dri .udsi

digunala. krpng seluloliiik y^itr )lp?rf,illu\

l.ntlel

ma

dituJUnlb Sal:n saiu upaya yans dilakuku

unluk menuruntan serar kasd banb adalrn Gmentdi

slalu

scbagai

c.7in ydre ledni dari

bcNama- sano meolDr,ika. selulosa

be

b€raFa

nigtr

Dalanr penelitim ini

EMi

selulde Derupatm

$zim rMC bekeia ben ndt

ncni.dirlukoi.

alau

sedangkan enzim prolease

y s dlt2t

ddalah cMim

ncnguaikatr prolein menjad'

(Afiimri.2004).
Kuln bMi coklat ymg lclah diJemdnl.si dengh kapdg
bdddaLkan penenlasc bah.D kerina
24 86 %,

ka

d& kardung.n senl kNtr

ungan prclein

lrp*arrrs ria.r

kasr mcningkal

tmi.di

turun meniadi 16.2t %. send kandu gan

lcmaklrnunrenjadi1.52%(Fennila,2008),disanr ngnurandunganxnliDftrisi
nreobronnre turun

ncriadi

Lrboratorium Kimia Pegan

1.75% dan ia.nnr

menjdi I lj% (Hlsil Aidkk

sEA|ASl lPll llogor.2008)

sehingga kulir buab

' -'r'l -_ biL(D.l/ 'r drtrL r ' 'L\ 'c'r'rar'o.leEr r E

.

danbungkilkedelaidalammnsunbroiler

Me.r

t

Hidayal (2007) Jr.da

nrengatLmi perubaha fisik

tk$nr. data

cemd

du kinri.

Frs.\

lenneniasi.

nralturan akan

yang nengunlungkan seDenl arornr,

dd d!)d simpn l.hih btk

nremecah senya$r

bMb

kontlck trrdadi

rs..

dari bahan asalnya, scda dapal

scnya\{a scd.rhana

dd

juca

dap

merunrkan serya*, lntinuhsi ,Ada bchcr.lrd lrkror lantl tcrlu diFrharikan

dalm

proscs fcnnenlasi nado media padar sepeni dosh inokulum. l.Dri

lcnrmasi.slh

, komposisi

trmlk nengct.hri
baeaimana peneduhnya

sub$ial (nedio lernEnlasi) dni keleb.l i substnl.
bempa balasan p.m0laiannl-a

dalln rmsun dd

le r.dip nerlona broiler lraka perh dilalukan uji

coba

V. KtrSIMPIILAN

Bed.skm

hasil penelilim dapd disinpulkan bahxa

buah coklal yanJ: difcrnenhsj denem

pada broiler empai level 20%

pdggl]mn kulit

k!p6g ,'1?,rg,t-l,r ,iser

dalm

msm

dapat dib€nkd

Pada percliti@

ini

diPercleh

konstrtri rMsum sdabn 1550,35 g€n/ekor, penanbanan bobot barlan adalah
807.96 erah/etor

dd konvfii dns@ brciler adalah I J2

DAFTAR PUSTAKA
Abe, J.1., Y. Takeda

/spryl/,s,,s!r

d S. Hi?2kwi 2003 Aclion ol elukomylAe lrom

on phosplrory laled strbstnl Biochemim et BioPhlsiM
Acre (BBA)/Prclein Strucnue od Moleculer Enzlnolosi, ?03(l). paCcs
26-31.

Adcebols, A A. l9?7. l,liliation of asro indukial by poduct in
Anim Pod and llalthPapct, Rome

Afica

f'AO

rikitu-Ratvat
femcntasi http: w
Com/ccrauo6o4,2,1/Calmvala/irdex.hLd. Diakscs lancsol I 5 N.venbcr
2008.P$ul11.'15 15 40 WIB

Afrimli. L.H.2004. Keunesulatr

m*dd

Amircend. D.ll. 1990. Mutu rdsd betbentul pellet dengd banu sent
bionra$a pod corlal (7lLcoDro,,a.4.,,I) mtuk pertunbuht. sad pcnh
jlnlan Thesis. Prgm Pas€erjana Inslitut Perlanian R.gor, Boeor
Anggorodi, H.R. 1995. Nudsi Anckx Temat

BPPT. 2007. Kakao (Theobrcna

',n-g1l

l.No cddq )008

Qa. t).
6
'rLl

n

Un8gs PT aimn..1i3 Pusbla

ntbt/lc bpp!.!o irrimek Diatses
lb00\r4n

Canyono. B. 2004. Cm Meningka*m Budiday!
Yayasan P unak a Nusatafr x, Yogyakarta

Dims Pe

eb@r

Aym

Ras Pedasins

(Broil*)

2006. slaiisrik. Dind Perkebum Pmpinsi Sud,lera Bmt,

Endi. l.M.1983. Micrcbial anybse DidalamwM Fogarti Microbial Enzincs
dd Biole*noloey. Applied S.icn.e Publhhet Ne{ York
FaLdiaz-

s

1

992. I\'lik robioloei

Ftrnlan PT. Crancdi! Puslakarjlama, Jakana

Femila. Y. 2008. Kalian a.ktints eMim selulse, p€nb3nm kmduryo seral
rasar k0lil buah coklar lane difemenlasi d€ngan bcberap! klp.ns
sehlolitik Sknpsi fakullas Pelenakan llrilersilas Andalas. Padaus

Frricr. W.C a.d D.C. w€slhof. 1981. Food_Biolisv
Pili ao Ld. Ncs Delhi.lndia.

Tard MCCr.w_

tlill

Book

)7