PERAN BADAN PENGAWAS PASAR MODAL DAN LEMBAGA KEUANGAN (Bapepam-LK) DALAM PENANGGULANGAN TTNDAK PIDANA PASAR MODAL DI INDONESIA.

PERAN BADAN PNNC{WAS PASAR N1ODAL DA\ LEMBACA
KLtIANCAh* lBrpepan-Ln D:\l!.{!I Pf NANGGULAT\CAN
TINDAIi PID.{NA P,\SAR \IODAT DI INDO\ESIA
( DickiNclso\ No.

Bf:06

[alultas tlukun. Uriv€rsihs Addnl*,
H,lnmrn,20l0)

9.10 012.

?s

!I]STR{K
P.stu madal dikcnal dcned istihn r.?t/1 uzrtrrii lre berdi temFnt
r.nenunya penjuat nodatdda dcnem pcnb:li nod,rdux. P h.L !Ja. nodal
xa! kailaurya denean diterbitkar UDdaE-undturg Nonor 3 Tinun 1995 Teniang
Pasr. iv{idal yra dapat memberikan kepElim h.(un bagi pclalu psr modal
I:egiari par m.dal lidat rtr rerleps dri pFktek kcjanah yane b.ncnhgm
l..gr lurm yme benatu di t6ar .!dal. yaog diken.l dene tindanpidba pdlI


nodJ li.dak ridm! r6q

modal memberikan

pensfl$

Deeatil terhadaF pdsd

TodJ lndoiesia sehingg! memerlulu lembrgl yang orelakukan peoegakahukun
li pad frodrl ynng dikenrl d€ngf Brdm Pengar'6 tdar Modd dan Lchb.ga
(.udse (B.pcpd-LK). Pemsdlnm i.lm pe.elitio jni tsLn (l) blsliDara
!..an tlapepm-LK dalan penMssnlmAan tindak pidb. Fd\d n$dal- (2) apa
B,DeDd ; L d.r .{ lc.ba." ld ,, " r, h p.' r!6' lrj
'in&I ridrnrpasr. modrl, (l) sena spa srja hambaran _vds
ditcnNi olch Bapepm
lK dain penanggulrgan tindak pid.na pasd nod.r PDncftid ini mcruFkd
r.o.lnirnlu/dtr v,\i.t.ir dengan silat peneliiiin netodc bdpihir dcdulailnelihar
.alsme cackrifirs Undes mdmg N.mor 3 tuhun l9r5 I cDtare tasd llJodal oleh
fap.pam.LK Hasil pciclirib ini nemperliharkr hanrva (l) Peran llipeptun l-K

rru dari pelaksanun tun8si d.n rcv.ndg ymg dinilikinladr Grdin dai turgsi
?r1? ,rrJlj,s (leorbuto aturm), lunesi,1.t,/i.,/,r:r (mrnsrdili dm mcnjaruhkm
!ik\i), rungsi /,v"rrjg,ro?- .,,/or.e,d,r (melatukdr Femenksatu db re.yidikan

:rhadrp lapor adarta duedr tindal pidsa pasr mod.l dr nelitlkao
rne-qrkrn hukm) (l) Rrpepa.r LK mentali! kcrjasda dalm be.tul<
aoeddmg m l\Iorj secra n4ioml dao intencional bail bideg pcnc!,rrn
:u:rn dm ptdutrm inlom*i dalm penlngaor. dibidan8 pasar nod.l lj)
lanbatur yMg dircnrtM ol.h Rapepe, I K yrilu kuian'rya pemahame pcncgal

di lndod$ia renLrng par nodd dmpcnyelesian k6uslindak pidaa pa*
-.Jrl trg sulit krcna dapar menggmegu shbilitG perdag gin di pastu dddrl.
irul F!.btke ddd F€nrggulrgln tind* pidrna pa modaL penu dilalukb
:l Bap.ph LK hms lebih b€{Erm *lil dalam mcnjalanlm tugasnya sebrgri
:.irar pcnga\'6 di p$r modal seda lebib beani dnLin neneuekap dm
:.rF.os.r dugm tindak pidra di raur modal (b) m.ninskatt kcrja\dr
jDnrl dan inremrsional oleh Bap€pam LK, dro (c) lebi! menekmkd kcnbali
:r:i Rlpepm LK menle.i atibat dIi lindrk pidana pasar mod.l sctu basainma

:utm


j::r

penlnlsulusmrra.

I

B,{B

A.

i,!tr

Bclrkrng llrsahh

Drle lchidrpd

bcmasyealial dm beneem, kita tidat dapat nelepAkm

diri ddj kegiatd ncnctui dm mempedahinnan hidup. dilenal jusa densm


k.siah ckonodi alaulu

dunia usaha yang pada umuMya oerupakan landcln

ma mn* nenenufi kebutubo
ckononi admya

kaeda.h

hidup

ydg

d

dm noma ydB Ferl! diikrti

santsi apabila melmegar kaedah


Drld tdgilto

silatoya langka.

jugr

dibcm

dengm

dd nofta tbg b€ dlu tersebut. hal ini dikcnrl

densa. hukum ekononi. Hul.m ckonomi mcnjadi sepedrslar pengatule bait
Lenuiis

mauF6 tidat tcrtulh yms nengaturkesiatan ekonomi, calupannyd daplt

di bidbs Fublik naupun print atau lenssabunsan tad publik dan !.ival baik
sewanasional maupun intemdio.al


I

Peoyimpugan dan p€nyelewengd
dapai bctupa sanlsi perdata dan atlu

kdenn bmyak m6yarakat

kalrgM

drld pehksd hukh

pido!

usana

sehingea

lerlu disegdlb kcmbrli

nersxlb


ban{3 kcgiale usaimya

hanya dicanup dalam lioskungan

hukm pcdata

buy0k kcgiatd alau basie dari

proses kesialanoya

ini tcla!

Ekonomi

atau

hulm

dacmc, sdmskm


dircan trksi pidna. Hrl

dicctuskm oleh pemerinrah dengm diterbilkmla Undrs undma

Nohor 7 Dalml

'laim

1955 Tentmg Peoeuutd, Fenuntut

, d& Peradild

Tin{bl Pidrn Ekononi Jm pe.annr pcmdbgd scldjLtrnra tme

biasa

dikcnal dcnem llukum Pid.na Ekoooni.

Pulalsu.d


ekon..1i .dstu.rl

pembanS$nan

FmbialaM. baik dari pemenohh maupun
pdmbidllan n.nbdguran

di n.so

dibiayai oLeh pemerintrh meialui

dr

tenenhm

ncCtua pcrlr

dd masrd.lal.


Dendatang

brrkcnbmg. kcbut r.n yana semakin besd

slal!

Kcbutuitul

lkan sem.lio besar

berkenrbeg,ni ridtk
lrojaL dar

dan

ald lipar

pcnerinar

LaiMya.


Dcned dcnikia\ psor nrodal dapri nreniad, salah satu .llcdatil pcnbiayatur

pcdbmgun, yaDgdapatmeDlasilihri pclkedbegdckonomi.)
Faslr nodal terjen,ne

Jri

islilah

-anplrdl,rldlkf

yans

3uL sisten bagaifrrnr cda dipenuniiya k.bunrne-kebutuhan
suaru pctuslnrm.

jergka

Drld, ani tala

pastu modal yaitu suatu

pejeg biik uhng maupun m.drl

utiny!

t€mpat

dur

untuk krtiral

psr

dimrnr d:rn!

sendin dipe.dlgdgkm, l,ang nana

dea ldeka pdjes yans merupako utug biasbya b.rbcnluk oblisdi
s.ddlekm dda jarska

panj s ysa

bersmb€r modalreddiri bi.seta ber6cntuk

P.s&nodal daprt Demrinks p.rb pdti.a d.lm lerkeDbansrn ekooomi
disuatu n.gda, yana mana lungsi

pdd nodalyaitul

l. srea utuk nenshimpuo daorda.a masyar* untll
dxlm kugiatm-kcsiatmt

L

Strnbe. pdmbiala& ymg

pedbdsunm nasional:

disalurkm kc

re produktilj

nud.I. nurai dln

cepat basi dunia lsana

dd

KFSINlPTII,AN DAI! SAIt{N

Irdd.sdkan

u.io ddi bab-bab di

alas penuh dapat memberikd

kesimptrlar sebaeai berik!tl

I

Perun Bapelan

l.K d:lan menmggulrogi lind:t pid.na tasr modal dapal

dilihat dari pelaLsu.d lunssi dao te$eninsanny4 yane noaBapepan I-K
lebih nengedepanlan penyelesaiu tindak

piddj tard nodal

mclalui sanksi

dJnininndl drip.da smksi pidM.. Irunesi Bapcpm-LK neliputi ilrgsi

i,rr ffdfi,!

rdng henbuat arum-alxnn tc.hxdap pcl.lu plsd nodal

b(bcnnLl Kcpurusm Kctua Bapepam-LK yane hmr di palxhi oleh

pebku p$ar nodal

di

yds

sclunLlr

Indonesir, tunssi ,ldjudicatary BrpepM-LK

nreLakukan pengaNdan. mencadili

dN menjaru[kan suksi srksi

terhadap

pelaku p6a. modll yang melanggar peEturu li.rundln! undrDgan t.ntrng

pNr

moda, lunAsi inrestigatorr enf.rctntnl, RrFcprm LK mcmtu.yli

keqtm.gan uotuk .rencan buk'i pemdM y&C culup re rdg rer.jadi.ya

tnniik pidana pasar modal be&hsrkno ddmP latodn taisdtsi yhg
mencuriBaka! di busa elek.

2.

Bcnn( kcrjasma du koordinasi

yang dilaksmakan oleh Bapepan r-K adalah

melrrukh ko.rdinasi dengxn Kcpolisiu Republit Indonesia (IOLRI)
Kelaksam Republik lndonesia

db

lenbaga lnrcnGional, baik

dan

dal r uFaya

prcvcntil b.rupa F.laiihm pcnyidiku dao penuntutu dengm PoLRI

ds

Ansr, J$ut.

2003, P,rar ,t/,./,1 kbagdi

1mni.

Arv

Suta"

Stdna lenbiatdan

ddn

lhre dsi P I

Bbdhg

I Futu Cede. 2000.

Rltepm LK. I ltonn

Pasar N1od.l

Tahunan

Modron

J.rda

: Yayasm Sal

Sltria

Bapepd-L(, HubMgm lntedadidn.l, Trnun

Bapeph. 2000 gturze? Pc,genhanEan Peldku Patar ,ilodal : Cehk Aitu Pasat
M.ddl Inrlone:id 2000 200,1, Bapepm dan Depfemen Keumgm
R€!uhlik Ind.nesir- Jakatu

Fudy, Vunir,2001,

tlro

Modal Modth

(tihja.h htk n),

PT

cita Adnyr

Bairi. Bbdung
n_darudin. M.lrsan dm lndra St,vd.20A4,,,l!pzk H&un Pasar ilbda! Indonesia,

K.ncmLlakft
PntbaVieta\ Kanrs Unun Pordl Mrrdl, UI Press,J:krr4 2000

salirri, India. 1993, caktan Hukun Pzszr rvoldl

co clobd

Book.

Jal@ra.Soekturo, Sa.).na, t993, Fakb4aklat yans M?dpeasar&i
P.hqabh ttrktn, Prjawdi. !*n!

Soekdto, Socjono,2006. P,a?ntnr Penelilian
Sumantorc, 1990,,4Jpe*-ajp.t

Snuat|

1942. Hukun

H&M, Ul

Iidana.li Bj.lang

Ekan

lan Perdunguar, Balai Pusek..

Press,

ni.

lakatu

Ghalia Indonesi4

Jakana.

Suneaono. Bmbde. 2001. ,u,todolDgi Penetiti.n Huhm. PT Raja GEEndo
Pers:da

hlda

Tavinayati Yulia Qamadyati, 2409, Hukun Pasar Maddl Di lhrLncsia.
Sina G.afikr lln l:l

widj!j!. Guoa*o de

J.dltu:

Ahmad Yei,2403, Soi H,kun Bisnis: Huk,n Transdki
B;ln;l tnte.nuriondl, PT Rajacr.nnd. Penada

J*dr