t bind 0807981 table of content
DAFTAR ISI
ABSTRAK ................................................................................................................
i
KATA PENGANTAR ............................................................................................. ii
UCAPAN TERIMA KASIH ................................................................................... iv
DAFTAR ISI ............................................................................................................ vii
DAFTAR TABEL .................................................................................................... x
DAFTAR GRAFIK .................................................................................................. xvi
DAFTAR BAGAN ...................................................................................................xvii
BAB I PENDAHULUAN ........................................................................................ 1
1.1
Latar Belakang Masalah .................................................................................. 1
1.2
Identifikasi Masalah ......................................................................................... 7
1.3
Rumusan Masalah ............................................................................................. 8
1.4
Tujuan Penelitian ............................................................................................. 9
1.5
Manfaat Penelitian ............................................................................................ 9
1.6
Definisi Operasional ......................................................................................... 10
1.6.1
1.6.2
Model Integratif Bahan Ajar BIPA ...................................................... 10
Kemampuan Komunikatif Bahasa Indonesia Penutur Asing (BIPA) Tingkat
Menengah ............................................................................................. 10
1.7
Asumsi .............................................................................................................. 11
1.8
Hipotesis ........................................................................................................... 12
1.9
Metode Penelitian ............................................................................................. 13
BAB II MODEL INTEGRATIF BAHAN AJAR BAHASA INDONESIA BAGI PENUTUR
ASING (BIPA) TINGKAT MENENGAH DAN KEMAMPUAN KOMUNIKATIF
BERBAHASA INDONESIA ................................................................................... 15
2.1
Bahasa Indonesia sebagai Bahasa Kedua ......................................................... 15
2.1.1 Perspektif Historis .................................................................................... 15
2.1.2 Aspek-aspek Berbahasa Kedua ................................................................ 17
2.1.3 Pembelajaran dan Pemerolehan Bahasa Kedua ....................................... 20
2.2
Bahasa Indonesia bagi Penutur Asing (BIPA) ................................................. 21
2.2.1 Pengantar Bahan Ajar BIPA .................................................................... 24
2.2.2 Model Integratif Bahan Ajar BIPA .......................................................... 38
2.3
Kemampuan Komunikatif Bahasa Indonesia.................................................... 47
BAB III METODOLOGI DAN TEKNIK PENELITIAN ................................... 63
3.1
Metode Penelitian ............................................................................................. 63
3.2
Desain Penelitian .............................................................................................. 65
3.3
Subjek Penelitian dan Data Penelitian .............................................................. 67
3.3.1 Subjek Penelitian ..................................................................................... 67
3.3.2 Data Penelitian ......................................................................................... 68
3.4
Instrumen Penelitian ......................................................................................... 69
3.4.1 Instrumen Tes........................................................................................... 69
3.4.2 Instrumen Nontes ..................................................................................... 75
3.5 Teknik Pengolahan dan Analisis Data ............................................................... 76
3.5.1 Teknik Pengumpulan Data....................................................................... 76
3.5.2 Teknik Pengolahan Data .......................................................................... 79
3.6 Pemetaan Model Integratif Bahan Ajar BIPA Tingkah Menengah ................... 80
3.7 Paradigma Penelitian ......................................................................................... 81
BAB IV DESKRIPSI, ANALISIS DATA, PEMBAHASAN DAN HASIL TEMUAN
...................................................................................................................83
4.1
Deskripsi Data Penelitian .................................................................................. 83
4.1.1 Deskripsi Kegiatan Prates-Postes serta Kegiatan Intervensi ................... 83
4.1.2 Deskripsi Data Primer .............................................................................. 87
4.1.3 Deskripsi Data Sekunder.......................................................................... 88
4.2
Analisis Data Penelitian .................................................................................... 93
4.2.1 Analisis Data Primer ................................................................................ 93
4.2.2 Analisis Data Sekunder ............................................................................244
4.2.3 Penilaian Kesesuaian Model Integratif Bahan Ajar untuk Tingkat Menengah oleh
Pakar (Expert Judgment) .........................................................................247
4.3
Pembahasan dan Hasil Temuan ........................................................................252
4.3.1 Pembahasan..............................................................................................253
4.3.1.1 Profil Kemampuan Komunikatif Berbahasa Indonesia Penutur Asing Tingkat
Menengah ....................................................................................253
4.3.1.2 Profil Model Integratif Bahan Ajar BIPA Tingkat Menengah ....256
4.3.1.3 Gaya Penyusunan Model Integratif Bahan Ajar BIPA Tingkat Menengah
.....................................................................................................258
4.3.1.4 Pengaruh Model Integratif Bahan Ajar BIPA terhadap
Kemampuan
Komunikatif Pembelajar BIPA Tingkat Menengah..................259
4.3.2 Temuan Empiris .......................................................................................260
4.3.2.1 Karakteristik Siswa BIPA ............................................................260
4.3.2.2 Kendala-kendala ..........................................................................263
BAB V SIMPULAN DAN SARAN ........................................................................265
5.1
Simpulan ..........................................................................................................265
5.2
Saran .................................................................................................................269
DAFTAR PUSTAKA ...............................................................................................271
RIWAYAT HIDUP ..................................................................................................277
LAMPIRAN-LAMPIRAN
ABSTRAK ................................................................................................................
i
KATA PENGANTAR ............................................................................................. ii
UCAPAN TERIMA KASIH ................................................................................... iv
DAFTAR ISI ............................................................................................................ vii
DAFTAR TABEL .................................................................................................... x
DAFTAR GRAFIK .................................................................................................. xvi
DAFTAR BAGAN ...................................................................................................xvii
BAB I PENDAHULUAN ........................................................................................ 1
1.1
Latar Belakang Masalah .................................................................................. 1
1.2
Identifikasi Masalah ......................................................................................... 7
1.3
Rumusan Masalah ............................................................................................. 8
1.4
Tujuan Penelitian ............................................................................................. 9
1.5
Manfaat Penelitian ............................................................................................ 9
1.6
Definisi Operasional ......................................................................................... 10
1.6.1
1.6.2
Model Integratif Bahan Ajar BIPA ...................................................... 10
Kemampuan Komunikatif Bahasa Indonesia Penutur Asing (BIPA) Tingkat
Menengah ............................................................................................. 10
1.7
Asumsi .............................................................................................................. 11
1.8
Hipotesis ........................................................................................................... 12
1.9
Metode Penelitian ............................................................................................. 13
BAB II MODEL INTEGRATIF BAHAN AJAR BAHASA INDONESIA BAGI PENUTUR
ASING (BIPA) TINGKAT MENENGAH DAN KEMAMPUAN KOMUNIKATIF
BERBAHASA INDONESIA ................................................................................... 15
2.1
Bahasa Indonesia sebagai Bahasa Kedua ......................................................... 15
2.1.1 Perspektif Historis .................................................................................... 15
2.1.2 Aspek-aspek Berbahasa Kedua ................................................................ 17
2.1.3 Pembelajaran dan Pemerolehan Bahasa Kedua ....................................... 20
2.2
Bahasa Indonesia bagi Penutur Asing (BIPA) ................................................. 21
2.2.1 Pengantar Bahan Ajar BIPA .................................................................... 24
2.2.2 Model Integratif Bahan Ajar BIPA .......................................................... 38
2.3
Kemampuan Komunikatif Bahasa Indonesia.................................................... 47
BAB III METODOLOGI DAN TEKNIK PENELITIAN ................................... 63
3.1
Metode Penelitian ............................................................................................. 63
3.2
Desain Penelitian .............................................................................................. 65
3.3
Subjek Penelitian dan Data Penelitian .............................................................. 67
3.3.1 Subjek Penelitian ..................................................................................... 67
3.3.2 Data Penelitian ......................................................................................... 68
3.4
Instrumen Penelitian ......................................................................................... 69
3.4.1 Instrumen Tes........................................................................................... 69
3.4.2 Instrumen Nontes ..................................................................................... 75
3.5 Teknik Pengolahan dan Analisis Data ............................................................... 76
3.5.1 Teknik Pengumpulan Data....................................................................... 76
3.5.2 Teknik Pengolahan Data .......................................................................... 79
3.6 Pemetaan Model Integratif Bahan Ajar BIPA Tingkah Menengah ................... 80
3.7 Paradigma Penelitian ......................................................................................... 81
BAB IV DESKRIPSI, ANALISIS DATA, PEMBAHASAN DAN HASIL TEMUAN
...................................................................................................................83
4.1
Deskripsi Data Penelitian .................................................................................. 83
4.1.1 Deskripsi Kegiatan Prates-Postes serta Kegiatan Intervensi ................... 83
4.1.2 Deskripsi Data Primer .............................................................................. 87
4.1.3 Deskripsi Data Sekunder.......................................................................... 88
4.2
Analisis Data Penelitian .................................................................................... 93
4.2.1 Analisis Data Primer ................................................................................ 93
4.2.2 Analisis Data Sekunder ............................................................................244
4.2.3 Penilaian Kesesuaian Model Integratif Bahan Ajar untuk Tingkat Menengah oleh
Pakar (Expert Judgment) .........................................................................247
4.3
Pembahasan dan Hasil Temuan ........................................................................252
4.3.1 Pembahasan..............................................................................................253
4.3.1.1 Profil Kemampuan Komunikatif Berbahasa Indonesia Penutur Asing Tingkat
Menengah ....................................................................................253
4.3.1.2 Profil Model Integratif Bahan Ajar BIPA Tingkat Menengah ....256
4.3.1.3 Gaya Penyusunan Model Integratif Bahan Ajar BIPA Tingkat Menengah
.....................................................................................................258
4.3.1.4 Pengaruh Model Integratif Bahan Ajar BIPA terhadap
Kemampuan
Komunikatif Pembelajar BIPA Tingkat Menengah..................259
4.3.2 Temuan Empiris .......................................................................................260
4.3.2.1 Karakteristik Siswa BIPA ............................................................260
4.3.2.2 Kendala-kendala ..........................................................................263
BAB V SIMPULAN DAN SARAN ........................................................................265
5.1
Simpulan ..........................................................................................................265
5.2
Saran .................................................................................................................269
DAFTAR PUSTAKA ...............................................................................................271
RIWAYAT HIDUP ..................................................................................................277
LAMPIRAN-LAMPIRAN