PENGARUH KONSENTRASI ASAM SITRAT TERHADAP KARAKTERISTIK PIGMEN ANTOSIANIN BAYAM MERAH (Amaranthus tricolor).

PFNGARUH KONSENTRASI ASAM SITRAT TEfuIADAI KAR,{KTENSTIK
PIGMEN ANTOSIANIN BAYAM MnRr\]:l

(A otMthB tricolot)

ABSTRAK

Asd Sitrat tlhada!
(AmardrthB
nicolor) tetnh
Koratrerisrik PiEmen A.tosimin Bay@ M.t^
dilaL*m di Laborabnun Tcknolosi llsil Ptuim, Pada bule Desmb€r 2009
smtai Febt@i 2010. Tujm Penelilia ini adalan ncnscLanui p€ns0run konFdra\i
dm odotukm kotucniGi al4 sitJal ymg lali.g esuai dalm nmses €k$ratsi
ba\m n"n}. Vengeralui sEb'.iB P'ene1 biri' bald ncmn dM
n;mnrru lon.enba "{eml piBmr' do\i ir brvd ne?h krhJoap ''rD
Pdelitim yang berjlldul '9engtnn Ko.sentr6i

yaitu R&mge Acak Lenstap GAL) dengd 4
r"".
tu

4"". 5oo ooo) Dab veg d'pc'olc\ diunhl
De ar-W da drca rd
jrls
be'b€da nJal! drlMlu*n densdr Jji Dumds \ew
menaeumttr rdrk Esm.
VLltiDle Rdae le{ (DNMRD ploa ramf soo Ketrud& d'lal'IJ' t.Fneddtr
,*hJ'.l.n.;nB.ianbsimin. Endrmer rro5 dir deddl lcsmu. {11p'lai I
sabililas mlosiMin dm uji ogeolepiik y@g neliputi Rms, ras", dd eona
Il6il p€nclitiu nenujukts banwa konsnldsi dm sittat tidtl
bcrp€ncaluh nyala terhadap komdtr6i dd dfjat k$am chpi b€A€nBmb nvall
Le;"oab Endedo dd snc !e.dr. loNntrbt as !'hr rn! mmFld pcrlJ@
Le-bdl dense kone.h'i mros'r'. 0 lpo. re eno ?1 010" d'ml0 \tu.wd
rnH,2.lo, Jr.ie p€|er i.88"". 4rostdm "bb l pad. pH ' dtrs suhd I'r I o
;;s qekD *lda 8 h . c tup belimbing 4.Ll dmgd nb}W c m.runalr
nrd;aErbail Je.e penila'M qdna mm4ru pdinsoomi@d sul.aiponFl's

Rdceed yes digEatm

BADI
PENDAHTILUAN


1.1

Lrilr

Belskrng

Bayam frenpalan reamar satlran )ang dikcnal dcnSli

n,mr nmirh

A ttdnth s \pp K!L! d,afunl,' d!],fr bdlrasa Yunar] herfi b r.l,vtn (abadil.
iln nun hayam beraeL dari d@r,h Atucita tropit. diduga lananan blttm nrluk

blym ves lemasuk k€ dalan
Affimthus tricoror. yaitu bay@ hijau bi6a, bayah hetah (rlituk tubu ). vNE
bau.g dm damya beNma merd. dm bayd putih yDs beNdna hijau

ke Indonesia pada abdd XIX. Terdapai lisa v&ieos


kelltile-pnlih

(Dalimeth420071

P€nsss@

al m@

sinlclis smatin mflingtat densm berkehbdg!]3

indusi p€nsoknd pmsm dm ldballsnya junlai dm nutD 21 psda altuni.
acecia dd Cro Renes. I99l) .t Se (2003). Soial ditemuksnla zt Fwma
sintetik penegud pigmen sebasd 72r \ma aldi stualin ncnurun. nastipu
tebendo,mya tid,l menel ldg sma skali (wjnmo, 1992) Menurut Jenie ul
dl(1994) .i, Sd (2001). p€nggbm pewmo sinietik *ba8aj p*oa dalanan
alau

nin$d

dapal


bddepal

n€salif yaitu nmycbtbkm loksik

tltr tmioscnik

msih kalah l@s le.yebam p€nsgMnyd denS& pew
sintdis. Di l@.eg€ri. at pe1m alei ini suddh bdytl digudlim puds produk
dagins d.! uggd, suq iepme, roii, mj.ufrm, ohat-obath dff &osn€tik

Pe*ea

alami

i.i

(Boselleca dd Hallase, 1992) .n Sdi (2003).

ndptle


21 p€qma almi berw&E kenelair'
nedle y s lmt ldm an dm l€^ebtr luN di duis tmbuhrmbula Z?t Nam
ini bdyaL diisolsi mtuk diguald dalm beb€rapa bde olah4 mal@e ruupnh
dinm (Tdgsono, l99o) ., Nucifdmi (2004). Aniosiaii. jtrsa tcrgolons
*nFsa tlavo.oid yms nmiliki liugsi sebaFi &liokidm ala i
Pada kondisi Nm mlosianin otm lebin $abil dibsdingkm dengm p3da
kondis' bN au! nel'El Antosiein dipe.seuhi bebeara fallor tac laid ptr'
Anlosimi!

salan sa$

tehtemtu. oksige.. ion losss (Nollel,

1996) crr

Nucifqani (2004)

rl6i ar wma eiosiuin dlri bald al@i. lelsh
bsyak dilaporkm seFni elclrai{si densm peldt orgmik yde disanrt dmgan

.s olgmik (FHcis, 1982) ct Sdi (2003) dd y@g diLlmlm deos& am
oorgmit (Budiano. I99lr chinboda d& Fmcis. 1970 ddm F@di l9R7) .ir
Bebeapa nerode ekst

s$

(2ool). Pe@banm

6m

bedujm

bhn

mensoprinalisdi ekstrrki

k.fu

denat@i jencm mmbtu (weningiys. 2009) ., (stmk {lm
Wny (1993). Artosidin hbih slabil dalm lmlan alm dibsdine dalm ld&n

neFal alau alk li (Mdlatiq 1982). Jika tH mit. Iebih bdyak p$udobas vsg

,lu ndbdtu

rerhenbl

d wm! nalir ldsn

b€wa nea!{trse seddgle
atau

(deMm. 1989). Dalm s@sm

dalm ssma

as

b& dtosiui! buwma

mlosimin

bitu msu

kadag-tad:ns kuine (Eskin. I979).

Ddi p€neLiie padahul@ ydg dilakul@, denga noSgunakan pelmr
ehnol sebalya} 5Oo nl dianbaftm alm sildl 3% dri jmkn peluruL
noshsilkd .endmen lebih tinegi dibddingle denem n€ngaunald aquades
scm'€t 500 nl denss p€mbahm as sit al 3% d&i Flml Dai p@.litim tdg
tela,h dilaLukar oleh Sri (2003) le@laie osd sittat dalM Flmt €l,nol adalah
3% din jmlah p€lml terhadlp bvBa kM (Canru coccined arr') Sedangtm
!€nctiris ydg dildluim ulul n@gekstJ.t pisnd et sidin ddi kulil ndggis
oleh Sukni, dkr @O(]8), komentrsi as silnl ymg disunst& adala,b 5% d.n
BerdMkd hrl

t€Eebui

pet

is lelah


nelalok len.litid yes

Pcngrrub KoNentmsi Asrb Sitrtr r€rh.drp

Btytm Me6h (Arurunthu ttttobt)"

l(lnlt€ri il

b€rjudul

"

Pisn.n Anldhnin

I

B€!d.sa*@

1.


pa€lilie

tq l&

KoIMltri a.@ sitht Ysg
kolMtlci de ddjat reoso tEpi bdp@gttu! t6bdt0
lslatM lqtait d€nsd ko 'nrEi
yag didlpen ()-13%, dd@a 7591%, deEjat k.smd (plt

2. Kon*nlrasi am sitd

5%

m@pBle

mrosish
2,19, dd P@ole sisa P€la$t 4.88%
3. Stabilils elosioin dilakuto tethlda! pqltk@ C (loNdulsj osm sinlt
palb koldisi
57'), diboa atrtosidi! stalil pada !F{ 5 de.gE 3$u l0'c de

nns eelap wldm 8 bdi FnYimp€td.
4. Si p h€linbitg mlul dasd Fnal{rE C (kosdfisi ?rgno mlosimin
pedlds
svo) mmpst loduk te$aik kND disutni parcli! denee

donim Etuk Nam d€nge knbria vam adtlt! nef,a'h nuds. unlul
Nm d@gm al(@ Ln6 belimbing nluh , utuk rua d€nge Ba sditil
I@is dd as b€linbile *du!
p€rbotold brjadint€ kerusd.m $€m kl@a etosi&in tidal
p€I]latllM. Untuk itu pdlu dilskuld Fleliie 6mEdd penstabil al

Pad:
srabil oleh

rtfu

st

mtosianin pdd.

!s6

n@lisi slsoa penseN ([Enbolola!)

Y

I
I

r

i

DAF'TAR PUSTAI'A

Bedini . Y

d

N. Aziz. 2005.

aalat. Penebr

Swadaya

lak ra

69 Hal

Brclirrtrd, R. 1982. C/E tual St!.|ure oItnthDtynia Did?ln P. Mdtakt Gd)
Akthactani. o\l6d Colots A.ademic Picss, New York
Dalimanh4 Seriapd. 2007. Alllr Tmh&ak Obat Inlohetia
Agnwidt,. Jakrla.

Jilid2

't

btts

R.F Cain 1968 Chanses in me Atuhoqtnin Pisnen of
Raspbevies Dwina Ptucslihs And StoruEe J F@d Se|

Dldvine6. G

D.M$

1997 .

Dcsrcsid.

dd

Kjhia Matanan Rmduns:

Penerbn

N W

ITB

19a8. lek oloEi Pere'eetan
Mujohddjo. Ul Press. JalGrla

Eskin- J.H.

lansan Tdemsh Melii

dm R Schaller. 1986 Htd/ochlotic Aci.l Ih Isolatina 'lhthoctanin
Pignen Fro Monhoremr chel,,s J food. Sci
Maggts (Carcintu tungoeand L) sknDsi Fakulbr
lcrlanid ldtitut PenMim Boeor' Bogor'

Teknologi

Ftucis.F.J lg85- Pignen dnd Olrel C,1,r4,8. Di !,lm o.R Femena GO
Cr.resirl. MNel Dekrer lNC. New York dm Bael.

Odcia

/r,d

Fluctualio6 in Glast! Iabattlrylere
tetaphthatak) Intt'erce ol tu! Ihetmt Treahent. tlo dt Tl1c so.ic1\

da C, Renes 1991. Ddait
of Poltner Sciene. JaPd.

id ltlr. Ul Pr€s. 35I hal
Harp€r, K.A. dm B.v. Chmdg. \96A. 9trcttal Chds of Flsitrn Sullr' t
PolarcSrophic and Speldrade|b E aninution of T lrdihvro'r
FtNjli; Pqchlolate.Did eM-Esnn Plant Piqa.hr' Fleou anl

Cuenlher, Enest. 1990.

Lr/,'Z.

Hidaya! Nu

M,,/at,{rs#t

Acadenic Pr€ss,

Ns

.20A7. Pertenbaryon Pehelitidh Pesam llMi.

hnp/plpz007.wordpress.conr,

Kelarn,

3.1986.

Yo.k

ll2

Desenb€r 20081

Mitdk Dan lenuk Pahtah l.rnive6ild

lndonesia

(tJI'r63)