TUGASAN 1 PERSPEKTIF MENEGENAI KELUARGA
TUGASAN 1: PERSPEKTIF MENGENAI KELUARGA
Teoritikal Perspektif
Mengenai Keluarga
Sangkutan
Autonomi
Inisiatif
Kendiri
Teoritikal Perspektif
Teoritikal Perspektif
Mengenai Keluarga
Mengenai Keluarga
Sangkutan
Sangkutan
Autonomi
Autonomi
1
Inisiatif
Inisiatif
Kendiri
Kendiri
Definisi
John Bowlby telah meneruskan kajian Lorenz. Beliau menyatakan bahawa kanak-kanak
kecil membentuk sangkutan dan perapatan emosi yang intim kepada ibu bapa atau orang
dewasa yang menggantikan ibu bapa sebenar.
(i)
Ibu kepada bayi yang membentuk sangkutan yang selamat akan lebih responsif
kepada keperluan bayi semasa 3 bulan pertama. Contohnya: Ibu dengan cepat memujuk
bayi apabila bayi menangis, memberi makan kepada bayi bila menjangkakan bayi itu lapar.
(ii) Ibu bersikap konsisten dalam bertindak balas kepada keperluan bayi.
Ciri-ciri
pembentukan
sangkutan
Sangkutan
(iii) Ibu bapa biasanya akan menyesuaikan tingkah laku mereka dengan mengambil kira
reaksi dan kerenah bayi.
(iv) Sangkutan yang tidak selamat timbul apabila ibu gagal menyediakan keprihatinan
yang sensitif dan responsif terhadap keperluan dan harapan bayi.
(i) Tingkah laku sangkutan di kalangan bayi adalah merupakan tingkah
laku yang
berdasarkan kepada tingkah laku naluri dan evolusi manusia yang telah diprogramkan
secara semula jadi.
Prinsip-prinsip
sangkutan
Teori Etologi sangkutan
oleh Bowlby
(ii) Sangkutan di kalangan manusia tidak hanya bergantung kepada keperluan bayi untuk
makan atau menyusu semata-mata.
(iii) Bayi membentuk sangkutan dengan orang-orang yang berinteraksi dengan mereka
secara kerap.
(iv) Di kalangan manusia kehidupan tahun pertama adalah masa yang paling kritikal
dalam pembentukan sangkutan.
2
Definisi
Mengikut Teori Erikson, tahap perkembangan manusia bermula pada umur 18 bulan
hingga 3 tahun. Perkembangan pada peringkat ini adalah berdasarkan konflik yang
wujud dalam diri kanak-kanak iaitu autonomi lawan rasa malu atau sangsi. Pada
peringkat ini kanak-kanak perlahan-lahan mula memahami bahawa mereka boleh
mengawal tindakannya. Ini bermakna kanak-kanak sudah mempunyai autonomi ke
atas diri mereka.
Selalunya ibu bapa menggunakan perkataan [jangan...jangan...] Ibu bapa kurang
memberi alasan kenapa tidak boleh melakukan sesuatu tindakan secara rasional.
Alasan yang diberi lebih kepada ugutan dan menakut-nakutkan kanak-kanak. Ini
menyebabkan kanak-kanak kurang yakin kepada diri sendiri dan bergantung kepada
orang lain dan kurang berdikari.
Menangani isu
pengawalan
Autonomi
Kanak-kanak akan membuat pemerhatian yang berulang-ulang dan memperoleh
maklumat sama ada perbuatan yang ditiru mendapat sambutan atau teguran dan
tegahan daripada orang dewasa.
Contohnya perbuatan bersalaman akan menimbulkan keserasian dan membentuk
tabiat kepadanya, maka kanak-kanak akan bersalaman apabila diminta berbuat
demikian berbanding dengan kanak-kanak yang kurang selesa untuk bersalaman.
Terdapat ibu bapa yang memberi hadiah dan ganjaran yang setimpal dengan tingkah
laku anak dan ini adalah perbuatan yang menggalakkan. Ini dapat menolong mereka
mengekalkan tingkah laku positif. Konsep kendiri banyak mempengaruhi tingkah laku
kanak-kanak ke arah penyesuaian diri.
Menangani
pengekalan
Dalam pengekalan tingkah laku yang positif guru perlu memberi perhatian yang
sewajarnya seperti dorongan dan sokongan dalam proses pengajaran dan
pembelajaran kanak-kanak. Terdapat banyak aktiviti yang boleh mengekalkan tingkah
laku positif.
Perkara yang utama perlu dilakukan oleh guru ialah memberi dan menikmati
pengalaman kejayaan bersama kanak-kanak. Guru memberi peluang kepada kanakkanak menjadi pemimpin atau mengambil bahagian dalam aktiviti seperti main
peranan, simulasi, permainan dalam kumpulan dan sebagainya.
Semua kanak-kanak perlu merasa bangga terhadap diri mereka dan keluarganya.
Mereka perlu merasai dirinya dihargai dan merasa berkebolehan dan dapat mencapai
3
sesuatu. Mereka perlu merasa selamat dan yakin kepada diri sendiri
Definisi
Perkembangan
konflik
Inisiatif
Perkataan inisiatif bermakna bercita-cita dan bersemangat. Ini menunjukkan kanakkanak mempunyai tujuan untuk hidup. Kanak-kanak tidak sabar melakukan tugasan
baru, menyertai aktiviti bersama rakan sebaya dan menjumpai apa mereka boleh
lakukan dengan pertolongan orang dewasa.
Kanak-kanak selalu
berada dalam suasana
konflik. Contohnya berebut
barang mainan dan tidak
mahu berkongsi dengan
kawan. Berikut merupakan
panduan guru dalam
menghadapi konflik:
Mendengar kanak-kanak bercerita dan berterima
kasih kerana memberitahu apa yang berlaku
Jangan menyalahkan kanak-kanak
dan
bertanyakan perasaan kanak-kanak sekiranya
sesuatu perkara itu berlaku pada dirinya sendiri
Bertanyakan kepada kanak-kanak perkara yang
patut dibuat supaya kawannya rasa seronok. Ikut
apa yang telah dipersetujui untuk menamatkan
konflik.
(a) kawalan tingkah laku
seksual
(b) mensosialisasikan
anak
Peranan persekitaran
Keluarga memainkan
peranan penting dalam
masyarakat. Setiap
masyarakat mengawal
tingkah laku ahli-ahlinya. Di
antara fungsi keluarga
dalam masyarakat adalah
seperti berikut:
(c) memberi sokongan
emosi
(d) mengenakan kawalan
sosial
(e) memberi jagaan
terhadap anak
(f) memberi kerjasama
ekonomi
4
Definisi
Peningkatan
persekitaran
kendiri
Kendiri
Kendiri adalah konsep merujuk kepada fikiran, perasaan dan sikap terhadap diri. Konsep kendiri yang
positif adalah pandangan tentang diri yang positif. Contohnya ‘saya rajin’, ‘saya pandai”, ‘Rambut saya
cantik dan seumpamanya. Konsep kendiri yang negatif ialah pandangan yang terlalu kritikal terhadap diri
hingga menyebabkan tidak yakin pada diri sendiri. Ini menyebabkan kekecewaan dan kegagalan sebelum
mencuba sesuatu. Sifat gembira kalau orang lain ditimpa bencana dan suka memutuskan silatulrahim
adalah konsep kendiri yang akan menyebabkan kanak-kanak itu tersingkir dan dipencilkan oleh rakan
rakan sebayanya
Kasih sayang dan penerimaan orang lain daripada persekitaran boleh mengubah konsep kendiri
seseorang kanak-kanak. Kekuatan konsep kendiri bergantung kepada bagaimana seseorang bertindak
balas kepada elemen-elemen persekitaran
Persekitaran seperti didikan agama, budaya keluarga, rumah, rakan sebaya, sekolah, jiran tetangga,
saudara mara dan harapan guru boleh memberi implikasi kepada konsep kendiri
Harapan guru - Strategi berpusatkan pelajar perlu diutamakan. Pendekatan guru kepada pendekatan
konstruktif, kontekstual dan projek dari ekposisi. Guru memberi galakan kepada kanak-kanak mencuba
dan meneroka dunia mereka dengan aktiviti yang sesuai dengan minat dan perkembangan mereka
Kanak-kanak sebagai pembelajaran aktif - Guru perlu membuat perhatian yang teliti terhadap tingkah
laku kanak-kanak dengan menggunakan senarai semak kendiri berkualiti Ini dapat dijalankan dari masa
ke semasa supaya aspek yang lemah boleh ditingkatkan melalui aktiviti dalam kelas.
Tingkah laku bukan lisan - Kanak-kanak lebih memahami mengenai perasaan anda terhadap mereka
dengan cara anda bertindak dan apa yang anda katakan. Bagaimana nada suara anda dalam
menenangkan perasaan mereka daripada apa yang anda katakan. Tingkah laku bukan lisan adalah
termasuk ekspresi muka anda.
Aplikasi kendiri
kanak-kanak
Buku bergambar - Kanak-kanak di bawah jagaan anda datang daripada pelbagai latar belakang seperti
pelbagai budaya, status sosio ekonomi, cacat anggota, pintar cerdas, tingkah laku bermasalah dan lainlain. Dalam erti kata lain dalam menangani kendiri, kanak-kanak selesa menerima sifat-sifat yang ada
pada dirinya dan menerima dirinya seadanya dan tidak merungut kekurangan yang ada pada dirinya.
Membina kekuatan kanak-kanak - Guru membantu kanak-kanak mengenali kekuatan yang ada pada diri
mereka. Kanak-kanak yang "langsang "dibenarkan memanjat tetapi perlu kawalan. Kanak-kanak yang
pemalu boleh memegang sudu untuk makan bersama kawan-kawan yang sudah dikira mempunyai
kekuatan bergaul dengan kawan-kawan
Pilihan aktiviti kanak-kanak - Perkara penting dalam diri kanak-kanak ialah memperoleh pengalaman
5
berjaya dengan membiarkan kanak-kanak memilih permainan yang mereka minati. Bahan-bahan
permainan disusun dengan baik dan menarik supaya dapat menarik perhatian kanak-kanak untuk
bermain. Sekiranya permainan itu menjadi tumpuan, maka sediakan kertas giliran untuk digunakan secara
bergilir-gilir.
Teoritikal Perspektif
Mengenai Keluarga
Sangkutan
Autonomi
Inisiatif
Kendiri
Teoritikal Perspektif
Teoritikal Perspektif
Mengenai Keluarga
Mengenai Keluarga
Sangkutan
Sangkutan
Autonomi
Autonomi
1
Inisiatif
Inisiatif
Kendiri
Kendiri
Definisi
John Bowlby telah meneruskan kajian Lorenz. Beliau menyatakan bahawa kanak-kanak
kecil membentuk sangkutan dan perapatan emosi yang intim kepada ibu bapa atau orang
dewasa yang menggantikan ibu bapa sebenar.
(i)
Ibu kepada bayi yang membentuk sangkutan yang selamat akan lebih responsif
kepada keperluan bayi semasa 3 bulan pertama. Contohnya: Ibu dengan cepat memujuk
bayi apabila bayi menangis, memberi makan kepada bayi bila menjangkakan bayi itu lapar.
(ii) Ibu bersikap konsisten dalam bertindak balas kepada keperluan bayi.
Ciri-ciri
pembentukan
sangkutan
Sangkutan
(iii) Ibu bapa biasanya akan menyesuaikan tingkah laku mereka dengan mengambil kira
reaksi dan kerenah bayi.
(iv) Sangkutan yang tidak selamat timbul apabila ibu gagal menyediakan keprihatinan
yang sensitif dan responsif terhadap keperluan dan harapan bayi.
(i) Tingkah laku sangkutan di kalangan bayi adalah merupakan tingkah
laku yang
berdasarkan kepada tingkah laku naluri dan evolusi manusia yang telah diprogramkan
secara semula jadi.
Prinsip-prinsip
sangkutan
Teori Etologi sangkutan
oleh Bowlby
(ii) Sangkutan di kalangan manusia tidak hanya bergantung kepada keperluan bayi untuk
makan atau menyusu semata-mata.
(iii) Bayi membentuk sangkutan dengan orang-orang yang berinteraksi dengan mereka
secara kerap.
(iv) Di kalangan manusia kehidupan tahun pertama adalah masa yang paling kritikal
dalam pembentukan sangkutan.
2
Definisi
Mengikut Teori Erikson, tahap perkembangan manusia bermula pada umur 18 bulan
hingga 3 tahun. Perkembangan pada peringkat ini adalah berdasarkan konflik yang
wujud dalam diri kanak-kanak iaitu autonomi lawan rasa malu atau sangsi. Pada
peringkat ini kanak-kanak perlahan-lahan mula memahami bahawa mereka boleh
mengawal tindakannya. Ini bermakna kanak-kanak sudah mempunyai autonomi ke
atas diri mereka.
Selalunya ibu bapa menggunakan perkataan [jangan...jangan...] Ibu bapa kurang
memberi alasan kenapa tidak boleh melakukan sesuatu tindakan secara rasional.
Alasan yang diberi lebih kepada ugutan dan menakut-nakutkan kanak-kanak. Ini
menyebabkan kanak-kanak kurang yakin kepada diri sendiri dan bergantung kepada
orang lain dan kurang berdikari.
Menangani isu
pengawalan
Autonomi
Kanak-kanak akan membuat pemerhatian yang berulang-ulang dan memperoleh
maklumat sama ada perbuatan yang ditiru mendapat sambutan atau teguran dan
tegahan daripada orang dewasa.
Contohnya perbuatan bersalaman akan menimbulkan keserasian dan membentuk
tabiat kepadanya, maka kanak-kanak akan bersalaman apabila diminta berbuat
demikian berbanding dengan kanak-kanak yang kurang selesa untuk bersalaman.
Terdapat ibu bapa yang memberi hadiah dan ganjaran yang setimpal dengan tingkah
laku anak dan ini adalah perbuatan yang menggalakkan. Ini dapat menolong mereka
mengekalkan tingkah laku positif. Konsep kendiri banyak mempengaruhi tingkah laku
kanak-kanak ke arah penyesuaian diri.
Menangani
pengekalan
Dalam pengekalan tingkah laku yang positif guru perlu memberi perhatian yang
sewajarnya seperti dorongan dan sokongan dalam proses pengajaran dan
pembelajaran kanak-kanak. Terdapat banyak aktiviti yang boleh mengekalkan tingkah
laku positif.
Perkara yang utama perlu dilakukan oleh guru ialah memberi dan menikmati
pengalaman kejayaan bersama kanak-kanak. Guru memberi peluang kepada kanakkanak menjadi pemimpin atau mengambil bahagian dalam aktiviti seperti main
peranan, simulasi, permainan dalam kumpulan dan sebagainya.
Semua kanak-kanak perlu merasa bangga terhadap diri mereka dan keluarganya.
Mereka perlu merasai dirinya dihargai dan merasa berkebolehan dan dapat mencapai
3
sesuatu. Mereka perlu merasa selamat dan yakin kepada diri sendiri
Definisi
Perkembangan
konflik
Inisiatif
Perkataan inisiatif bermakna bercita-cita dan bersemangat. Ini menunjukkan kanakkanak mempunyai tujuan untuk hidup. Kanak-kanak tidak sabar melakukan tugasan
baru, menyertai aktiviti bersama rakan sebaya dan menjumpai apa mereka boleh
lakukan dengan pertolongan orang dewasa.
Kanak-kanak selalu
berada dalam suasana
konflik. Contohnya berebut
barang mainan dan tidak
mahu berkongsi dengan
kawan. Berikut merupakan
panduan guru dalam
menghadapi konflik:
Mendengar kanak-kanak bercerita dan berterima
kasih kerana memberitahu apa yang berlaku
Jangan menyalahkan kanak-kanak
dan
bertanyakan perasaan kanak-kanak sekiranya
sesuatu perkara itu berlaku pada dirinya sendiri
Bertanyakan kepada kanak-kanak perkara yang
patut dibuat supaya kawannya rasa seronok. Ikut
apa yang telah dipersetujui untuk menamatkan
konflik.
(a) kawalan tingkah laku
seksual
(b) mensosialisasikan
anak
Peranan persekitaran
Keluarga memainkan
peranan penting dalam
masyarakat. Setiap
masyarakat mengawal
tingkah laku ahli-ahlinya. Di
antara fungsi keluarga
dalam masyarakat adalah
seperti berikut:
(c) memberi sokongan
emosi
(d) mengenakan kawalan
sosial
(e) memberi jagaan
terhadap anak
(f) memberi kerjasama
ekonomi
4
Definisi
Peningkatan
persekitaran
kendiri
Kendiri
Kendiri adalah konsep merujuk kepada fikiran, perasaan dan sikap terhadap diri. Konsep kendiri yang
positif adalah pandangan tentang diri yang positif. Contohnya ‘saya rajin’, ‘saya pandai”, ‘Rambut saya
cantik dan seumpamanya. Konsep kendiri yang negatif ialah pandangan yang terlalu kritikal terhadap diri
hingga menyebabkan tidak yakin pada diri sendiri. Ini menyebabkan kekecewaan dan kegagalan sebelum
mencuba sesuatu. Sifat gembira kalau orang lain ditimpa bencana dan suka memutuskan silatulrahim
adalah konsep kendiri yang akan menyebabkan kanak-kanak itu tersingkir dan dipencilkan oleh rakan
rakan sebayanya
Kasih sayang dan penerimaan orang lain daripada persekitaran boleh mengubah konsep kendiri
seseorang kanak-kanak. Kekuatan konsep kendiri bergantung kepada bagaimana seseorang bertindak
balas kepada elemen-elemen persekitaran
Persekitaran seperti didikan agama, budaya keluarga, rumah, rakan sebaya, sekolah, jiran tetangga,
saudara mara dan harapan guru boleh memberi implikasi kepada konsep kendiri
Harapan guru - Strategi berpusatkan pelajar perlu diutamakan. Pendekatan guru kepada pendekatan
konstruktif, kontekstual dan projek dari ekposisi. Guru memberi galakan kepada kanak-kanak mencuba
dan meneroka dunia mereka dengan aktiviti yang sesuai dengan minat dan perkembangan mereka
Kanak-kanak sebagai pembelajaran aktif - Guru perlu membuat perhatian yang teliti terhadap tingkah
laku kanak-kanak dengan menggunakan senarai semak kendiri berkualiti Ini dapat dijalankan dari masa
ke semasa supaya aspek yang lemah boleh ditingkatkan melalui aktiviti dalam kelas.
Tingkah laku bukan lisan - Kanak-kanak lebih memahami mengenai perasaan anda terhadap mereka
dengan cara anda bertindak dan apa yang anda katakan. Bagaimana nada suara anda dalam
menenangkan perasaan mereka daripada apa yang anda katakan. Tingkah laku bukan lisan adalah
termasuk ekspresi muka anda.
Aplikasi kendiri
kanak-kanak
Buku bergambar - Kanak-kanak di bawah jagaan anda datang daripada pelbagai latar belakang seperti
pelbagai budaya, status sosio ekonomi, cacat anggota, pintar cerdas, tingkah laku bermasalah dan lainlain. Dalam erti kata lain dalam menangani kendiri, kanak-kanak selesa menerima sifat-sifat yang ada
pada dirinya dan menerima dirinya seadanya dan tidak merungut kekurangan yang ada pada dirinya.
Membina kekuatan kanak-kanak - Guru membantu kanak-kanak mengenali kekuatan yang ada pada diri
mereka. Kanak-kanak yang "langsang "dibenarkan memanjat tetapi perlu kawalan. Kanak-kanak yang
pemalu boleh memegang sudu untuk makan bersama kawan-kawan yang sudah dikira mempunyai
kekuatan bergaul dengan kawan-kawan
Pilihan aktiviti kanak-kanak - Perkara penting dalam diri kanak-kanak ialah memperoleh pengalaman
5
berjaya dengan membiarkan kanak-kanak memilih permainan yang mereka minati. Bahan-bahan
permainan disusun dengan baik dan menarik supaya dapat menarik perhatian kanak-kanak untuk
bermain. Sekiranya permainan itu menjadi tumpuan, maka sediakan kertas giliran untuk digunakan secara
bergilir-gilir.