PEMBUATAN ALAT PENGHASIL BAHAN BAKAR BIODISEL, "BIODIESEL REACTOR".
TUGAS AKEIR
BIDANC KONVf, RSI EI{ERGT
PEMBUATAN AI.AT Pf,NGEASIL BAEAN BAI(AR
BIODIf, Sf, Ia'BIODI3Sf, L REACTOR.
Di4uk@ S.ba&i Sdl"! Satu Srlrar Unru! M€nyel@jtd
P6adidjld T"n !
seje
AII
MIINAITTO
NBP: 02 r71 056
JI]RUSAN TEKNIK MESIN
FAKI'LTAS Tf,KNIK
UMI,TRSITAS ANDALAS
PA}ANG
2007
AbttraL
S.inry ddsm t iaairya bisis bahan bakat yans yd@s nelanda .ltnia
dipe*ilzkan percdim nihyat buni IndoEsia hanla culep untut ku@a ddi
lA bhun tethtung da tohun 20@ t7t.S. cebtbgi.at SuNr Ail td c6
Jottuq. Bedi Arlrn h,mg Avi 4 tahun tzdep@ Ietedi@ niltd* btni
I daretia dipe*itukan akan hrbt, ltal ini neDEbabkq nelan'tiEtta hnaa
Baiab Bdtat MitEak (BBL0 di taah an. kdkt petu dicqi a|etud bdha,
bala,latht tl tunshd.t'pi ktisis k6ebut oLh ttrers ito dib@tah atat lahs
.bpd tur8htil*ah bah.h bdht altenttt tepcai Biadi.ssl. Biodhsel ini dibtat
derym Mpays nihtvt tuboti ,anS dneatsitan d.hgan katalis do" altohol
dm dtldLtka daldn kblah rerctot. Dalah tus6 akhit ini dituat rcactot
tetetn luA .libeli turu dengn Biodierel Redto. Biodieel R.a.tot ini .iapd
nengolah nblt+-dhrak Mbdi letdi nii,ttl stuit, nin dk kelapa, .la nintak
jotuk Dan ftmbr ini ludah dapd w'tph.hksi senditi tahat bokat Uoaieset.
Pen6@Mt\ satAd edzlhtu dm bita tlilaln*alt dzlm stota nhah ta"s@-
tuta tr,ait BD-ra d u..t xa.n
,tAo.a|nk Pntnttti,
BAB I
PENDAHTJLUAN
I,I. LATAR BILAKANC
Bangs ltrdoiesia
ai!3cnhi rrrrh Iafg subur Iklin topni),
mcnr-sdi.lan sina. narahnri scpanjhg khun. cadrngan annya melirprrl do,r
dsam ran.,na iya ic rmp.i hcnlhia\i ahm sayrnsnF. atrugerah )ang
d
demikiln besrr ini rldrk hampu
Iih
tearekaragrmrn hrlarinomordur
d
kc
[elo]a dengar baik. Indorcsia ncm:liki
duiLa srclah BdsL. Jik. diramb.h dengan
ekrnermm hayari lrtnya. mcijadi nomor saru di dunir,
Fnis reiika brnse ini ie.us nieigalahi
kehidlprn
ay.l
rrrL
kcrcryurukan
sshingCa satrCar
di *3ata
hidang
]ans l)llin-! me,npeiSanrht kchidtrph marrralcr tndonesir itdak
Laei adalah horgn
tlahor B.kar N{in}rk (RBM) Ilarga harga bomfg engar
dipcnganrhi olch harea BBM
)ad! Jirchpkrn .leh oemeinrah
Rcp1lblik. Di
mclafrbunF. harqr BBM. dan kererbads!tr oasokan b.hai hkr. dl
IiJoncsia.
isu rcdlrds kriris enerei ! B akan nciinpa k[a. Jidi
'iuncul
mcngapa kib ridrk mmrnhrrkai kekaymn alan kirn rcrscbur dengrn mencari
xlremarilhanan brkarlang biedibud d.nAdn memrnfratkan kekrlran d rko.
rcncah
sahh srtu ]rng sngat tlol)uLer adaLah bahan baka. ahenaiifdari nrinlak nibiri
lral yrng lebih dikenri
,^dapun pemburrin
L
dengrn scburan
rld Fnshrsil
6iodlescl.
Venemulon bahan baka. alie
dasrr J-ang mudah didrparkai
2.
Biodierl
Biodic{l R.aci.r inl lEfruiuan
DrillM!
dL
Lnrtrk
Rmah linskunsan. dan he.hrhan
dacnh ropis
\sndi
indonesir
Memrnlu rn \umbc. daya aLaft trmLL menghaitta' k.modiri lang
nantinla dihaFpkan dapat ncmbaneu p€rekommian batrls.
L
Mcngcrahui carn pcmb0rbn reakior blodlcscl
Mcnlclrh
i
komponrn-komponef
)aig
dlgunrkan dalam
Ddprtm.nghasiLkan Bidliese dalam sk.ir kcci
msnrhuar
@ d br d o r tt tn t IPd !
ha t qkh o a q ot
Adapu peDrbuar
"tt
:1
ttz
aLat rcakror biodiesel
meniberiljn manfrat
lt
"4 i.
tln! I qh dr t "
lni nairinla dih.rapk.n dapd
tafedih
'naDfaa!bagisiapa
Dapal diguiakan unlrk ncmbuar bahan bakarbiodic*tdatam skala kecit
L
2.
I.'1,
at lf :Bb lE
saja. Manlaar
apkan:
Dipar mcnjadi insplnsi uDruk p.dbtrd rcrkb reakror biodiest
BATASAI Itr\SALAH
Dolam tugas okhir
ini hair'r
dibrrasi pada petrgenalan komponcn-
konp.Ntr yane dibutuhkai u uk menhlai reaklor biodicscl. p.nbualad alal
pfl'ehasil baliaf bakar bi.dicscl _Biodiesl Reaclor' Mciglngar bebe.rpa
kererba6san dalam penbktan ald ini, mrka dlla'n pambmr.n idi iula *an
mc4gmak.n bcbcmpa id.rlisrsi rarg
1.5. SISTf,
nrutrBkin unr'k dihksanalian
Ttr{TII(A PENULISAN
Drhm nenullsan rugrs akhn iri. sklcmatib pcnuLien yane akln penutn
sjikrrdalahsctjcn b.'ikur:
RAB
I
PeMahuluat bc.isike latar belakane. ruju.n. mMlar. babqn
ma$lah dai skrcmarikr penulisan
BAB
BAB
rl
lll
Tidauin Puiakai beri\ikan rcdran! scjarh biodiert. Bi.diert.
bah.n bah unruk me'nbuor bioJics.l. prcses p..dlksi biodicse.
:
|lr.al.lin yrn-! dihrluhkan um'k mcmhuai reaklor biodle€t.
: Melodologl Penbuardi hcrisitan innahsi at.r dan pcmbuahn
: H6ir
datr PDmbahasn: he.isikatr hasit pchburran kompoien
kompoici din .ldr rcaktr biodies.l nu $ndni.
BAB
V
: Pciurup:
b.rislkm Kesinrputan drn Sarrn
tunbu at
irtatetqttel'tth arttot)|htnqttqittit,tl
BiLlti4tt tuadat
BAB V
PNN IIT
IJ P
5.I. KfSIMPULAN
Dari hasiL pernbubn
koniponen lonrpotren
u.ana
al{ uji iil
dapar
disinpulkai hahwa FmiLil,rn 6ahan/krmkierisiik bahan. kclc6cdiaaD bahai
dipasani dan hargr }rng terirngkatr n,enpalatr salah salu toklor latrg harus
dipe.hitunslan disamping ito kelclillan daLafr proscs pcd!.r n p.rLu s.k li
di|re rarikrn Lc.urania daLin p€.ilir.n komponen lomponcn i\hLari agrr ridrk
le.jadi kcboconn p.ldt $nbuilan-slfrbungan dan trjadinya huhunsari singler
Alar ini sudah d.p.r frcnshtuilkan 8i.dieri. *aLatrpun hasiL yanC
didlporkaf n,asih belum rmpumr
rn€d !af!diha6l)k!n
Scrcl.h n.lalui rahap ponbr.1.n
]ang d iberi
ncnulis
n
am
r
,i,/drdl ,{.ftr,4
d$
nraka ada
alrr padi pchbnlan ptmbuarM
suJah drpr( dihasilkan seburh ahr
iEb€epr hrl!!ng lnglf
d saFDkln
seaniuroya Biodie$l rcacror jnidapar
yai!
menjadi ebih scmpuma dxn mcneha\iL[r 6]hai bakar altematilbiodic*l
rsuai
L
dengan yang dihrrapkrn
p.d. Ocnbunran s.laniutnj-r menglunakrn ielrror ahu
.g.r panas r.ng drprl Jihrsilli .leh l,earer drpar Lehih
Oihm.pldn
sclubun!
maksin.l $hiiQAa lalukonrcksi kc
l)ihrraflGn nada pemburhi
udanrkit
daoaidmi'iiinrl si.
Hkrd Biodicsl
Nenssxnakan tatup persrtur tekanan
b6ik0h)-a
sudah
DAFTAR PUSTAKA
AlaD syah. Andi nur'BIODIESEL JARAK PAGAIT bahan bak&ahcharift,an8
ramah
lingkun$o . Jakana : Agronelia Punakr 2006
dtl. 'MENGI lASl LK NBIOD|FtSItLMUR H,.Jakana
asromedia Pusbla_ 2006
Ftocdmd.B., Pryde, E.ll.dan Mounrs. T. (t93,1). Vrriabtes Affccringrhe
Prihandma. Rma
Yields ol Fany Hneu lmm Tranenerified Ve8etsbtc
Oik,J
An Ail ahen. !;o. l6la-1641.
Fukudqll.Kondo,A donNoda.H.,(2001).BiodieetFuclPbducrionby
'Innse$eincaion
oloiBI
AlrJa: Biocns. 1A5416.
CofTma. F.D. Pinson. S.dan BeG6d.C (2003). Ceneric diversi!, fo.
Khon- A., (2002).
Resrch into Biodiesl(ineticsaid Cahtl,n
Thcsis.
Trcmmelnans,
J
Un
Devetopmcnr
ivcn iiy of Queens land. AueBl ia.
Pdnsip
-
pnnsip mesin Dieel.
pT
Rosda la!! purm
BIDANC KONVf, RSI EI{ERGT
PEMBUATAN AI.AT Pf,NGEASIL BAEAN BAI(AR
BIODIf, Sf, Ia'BIODI3Sf, L REACTOR.
Di4uk@ S.ba&i Sdl"! Satu Srlrar Unru! M€nyel@jtd
P6adidjld T"n !
seje
AII
MIINAITTO
NBP: 02 r71 056
JI]RUSAN TEKNIK MESIN
FAKI'LTAS Tf,KNIK
UMI,TRSITAS ANDALAS
PA}ANG
2007
AbttraL
S.inry ddsm t iaairya bisis bahan bakat yans yd@s nelanda .ltnia
dipe*ilzkan percdim nihyat buni IndoEsia hanla culep untut ku@a ddi
lA bhun tethtung da tohun 20@ t7t.S. cebtbgi.at SuNr Ail td c6
Jottuq. Bedi Arlrn h,mg Avi 4 tahun tzdep@ Ietedi@ niltd* btni
I daretia dipe*itukan akan hrbt, ltal ini neDEbabkq nelan'tiEtta hnaa
Baiab Bdtat MitEak (BBL0 di taah an. kdkt petu dicqi a|etud bdha,
bala,latht tl tunshd.t'pi ktisis k6ebut oLh ttrers ito dib@tah atat lahs
.bpd tur8htil*ah bah.h bdht altenttt tepcai Biadi.ssl. Biodhsel ini dibtat
derym Mpays nihtvt tuboti ,anS dneatsitan d.hgan katalis do" altohol
dm dtldLtka daldn kblah rerctot. Dalah tus6 akhit ini dituat rcactot
tetetn luA .libeli turu dengn Biodierel Redto. Biodieel R.a.tot ini .iapd
nengolah nblt+-dhrak Mbdi letdi nii,ttl stuit, nin dk kelapa, .la nintak
jotuk Dan ftmbr ini ludah dapd w'tph.hksi senditi tahat bokat Uoaieset.
Pen6@Mt\ satAd edzlhtu dm bita tlilaln*alt dzlm stota nhah ta"s@-
tuta tr,ait BD-ra d u..t xa.n
,tAo.a|nk Pntnttti,
BAB I
PENDAHTJLUAN
I,I. LATAR BILAKANC
Bangs ltrdoiesia
ai!3cnhi rrrrh Iafg subur Iklin topni),
mcnr-sdi.lan sina. narahnri scpanjhg khun. cadrngan annya melirprrl do,r
dsam ran.,na iya ic rmp.i hcnlhia\i ahm sayrnsnF. atrugerah )ang
d
demikiln besrr ini rldrk hampu
Iih
tearekaragrmrn hrlarinomordur
d
kc
[elo]a dengar baik. Indorcsia ncm:liki
duiLa srclah BdsL. Jik. diramb.h dengan
ekrnermm hayari lrtnya. mcijadi nomor saru di dunir,
Fnis reiika brnse ini ie.us nieigalahi
kehidlprn
ay.l
rrrL
kcrcryurukan
sshingCa satrCar
di *3ata
hidang
]ans l)llin-! me,npeiSanrht kchidtrph marrralcr tndonesir itdak
Laei adalah horgn
tlahor B.kar N{in}rk (RBM) Ilarga harga bomfg engar
dipcnganrhi olch harea BBM
)ad! Jirchpkrn .leh oemeinrah
Rcp1lblik. Di
mclafrbunF. harqr BBM. dan kererbads!tr oasokan b.hai hkr. dl
IiJoncsia.
isu rcdlrds kriris enerei ! B akan nciinpa k[a. Jidi
'iuncul
mcngapa kib ridrk mmrnhrrkai kekaymn alan kirn rcrscbur dengrn mencari
xlremarilhanan brkarlang biedibud d.nAdn memrnfratkan kekrlran d rko.
rcncah
sahh srtu ]rng sngat tlol)uLer adaLah bahan baka. ahenaiifdari nrinlak nibiri
lral yrng lebih dikenri
,^dapun pemburrin
L
dengrn scburan
rld Fnshrsil
6iodlescl.
Venemulon bahan baka. alie
dasrr J-ang mudah didrparkai
2.
Biodierl
Biodic{l R.aci.r inl lEfruiuan
DrillM!
dL
Lnrtrk
Rmah linskunsan. dan he.hrhan
dacnh ropis
\sndi
indonesir
Memrnlu rn \umbc. daya aLaft trmLL menghaitta' k.modiri lang
nantinla dihaFpkan dapat ncmbaneu p€rekommian batrls.
L
Mcngcrahui carn pcmb0rbn reakior blodlcscl
Mcnlclrh
i
komponrn-komponef
)aig
dlgunrkan dalam
Ddprtm.nghasiLkan Bidliese dalam sk.ir kcci
msnrhuar
@ d br d o r tt tn t IPd !
ha t qkh o a q ot
Adapu peDrbuar
"tt
:1
ttz
aLat rcakror biodiesel
meniberiljn manfrat
lt
"4 i.
tln! I qh dr t "
lni nairinla dih.rapk.n dapd
tafedih
'naDfaa!bagisiapa
Dapal diguiakan unlrk ncmbuar bahan bakarbiodic*tdatam skala kecit
L
2.
I.'1,
at lf :Bb lE
saja. Manlaar
apkan:
Dipar mcnjadi insplnsi uDruk p.dbtrd rcrkb reakror biodiest
BATASAI Itr\SALAH
Dolam tugas okhir
ini hair'r
dibrrasi pada petrgenalan komponcn-
konp.Ntr yane dibutuhkai u uk menhlai reaklor biodicscl. p.nbualad alal
pfl'ehasil baliaf bakar bi.dicscl _Biodiesl Reaclor' Mciglngar bebe.rpa
kererba6san dalam penbktan ald ini, mrka dlla'n pambmr.n idi iula *an
mc4gmak.n bcbcmpa id.rlisrsi rarg
1.5. SISTf,
nrutrBkin unr'k dihksanalian
Ttr{TII(A PENULISAN
Drhm nenullsan rugrs akhn iri. sklcmatib pcnuLien yane akln penutn
sjikrrdalahsctjcn b.'ikur:
RAB
I
PeMahuluat bc.isike latar belakane. ruju.n. mMlar. babqn
ma$lah dai skrcmarikr penulisan
BAB
BAB
rl
lll
Tidauin Puiakai beri\ikan rcdran! scjarh biodiert. Bi.diert.
bah.n bah unruk me'nbuor bioJics.l. prcses p..dlksi biodicse.
:
|lr.al.lin yrn-! dihrluhkan um'k mcmhuai reaklor biodle€t.
: Melodologl Penbuardi hcrisitan innahsi at.r dan pcmbuahn
: H6ir
datr PDmbahasn: he.isikatr hasit pchburran kompoien
kompoici din .ldr rcaktr biodies.l nu $ndni.
BAB
V
: Pciurup:
b.rislkm Kesinrputan drn Sarrn
tunbu at
irtatetqttel'tth arttot)|htnqttqittit,tl
BiLlti4tt tuadat
BAB V
PNN IIT
IJ P
5.I. KfSIMPULAN
Dari hasiL pernbubn
koniponen lonrpotren
u.ana
al{ uji iil
dapar
disinpulkai hahwa FmiLil,rn 6ahan/krmkierisiik bahan. kclc6cdiaaD bahai
dipasani dan hargr }rng terirngkatr n,enpalatr salah salu toklor latrg harus
dipe.hitunslan disamping ito kelclillan daLafr proscs pcd!.r n p.rLu s.k li
di|re rarikrn Lc.urania daLin p€.ilir.n komponen lomponcn i\hLari agrr ridrk
le.jadi kcboconn p.ldt $nbuilan-slfrbungan dan trjadinya huhunsari singler
Alar ini sudah d.p.r frcnshtuilkan 8i.dieri. *aLatrpun hasiL yanC
didlporkaf n,asih belum rmpumr
rn€d !af!diha6l)k!n
Scrcl.h n.lalui rahap ponbr.1.n
]ang d iberi
ncnulis
n
am
r
,i,/drdl ,{.ftr,4
d$
nraka ada
alrr padi pchbnlan ptmbuarM
suJah drpr( dihasilkan seburh ahr
iEb€epr hrl!!ng lnglf
d saFDkln
seaniuroya Biodie$l rcacror jnidapar
yai!
menjadi ebih scmpuma dxn mcneha\iL[r 6]hai bakar altematilbiodic*l
rsuai
L
dengan yang dihrrapkrn
p.d. Ocnbunran s.laniutnj-r menglunakrn ielrror ahu
.g.r panas r.ng drprl Jihrsilli .leh l,earer drpar Lehih
Oihm.pldn
sclubun!
maksin.l $hiiQAa lalukonrcksi kc
l)ihrraflGn nada pemburhi
udanrkit
daoaidmi'iiinrl si.
Hkrd Biodicsl
Nenssxnakan tatup persrtur tekanan
b6ik0h)-a
sudah
DAFTAR PUSTAKA
AlaD syah. Andi nur'BIODIESEL JARAK PAGAIT bahan bak&ahcharift,an8
ramah
lingkun$o . Jakana : Agronelia Punakr 2006
dtl. 'MENGI lASl LK NBIOD|FtSItLMUR H,.Jakana
asromedia Pusbla_ 2006
Ftocdmd.B., Pryde, E.ll.dan Mounrs. T. (t93,1). Vrriabtes Affccringrhe
Prihandma. Rma
Yields ol Fany Hneu lmm Tranenerified Ve8etsbtc
Oik,J
An Ail ahen. !;o. l6la-1641.
Fukudqll.Kondo,A donNoda.H.,(2001).BiodieetFuclPbducrionby
'Innse$eincaion
oloiBI
AlrJa: Biocns. 1A5416.
CofTma. F.D. Pinson. S.dan BeG6d.C (2003). Ceneric diversi!, fo.
Khon- A., (2002).
Resrch into Biodiesl(ineticsaid Cahtl,n
Thcsis.
Trcmmelnans,
J
Un
Devetopmcnr
ivcn iiy of Queens land. AueBl ia.
Pdnsip
-
pnnsip mesin Dieel.
pT
Rosda la!! purm