Latar Belakang dan Perbezaan Sukuk

ISLAMIC CAPITAL MARKET
DPD6023

CASE STUDY
SESI DISEMBER
PROGRAM : DIB6B
PENSYARAH KURSUS :
WAN MOHD RUSHDI BIN W.A.LAH
Nama

LUQMAN NUL HAKIM BIN MOHAMAD SHAHRIL NIZAM
NUR AIMAN AZIM BIN MOHD NUR HAFIZ
ZAHIDAH NAZIFA BINTI ZANALHUDDIN
NURLIYANA BINTI KAMARUDDIN
NAILULMUNA BINTI NORKIFLI
NUR HIDAYAH BINTI MOHAMAD RADZI

No. Matrik
10DIB14F1010
10DIB14F1090
10DIB14F1048

10DIB14F1040
10DIB14F1022
10DIB14F1004

ISI KANDUNGAN
BIL
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

PERKARA
PENGENALAN PASARAN MODAL ISLAM
LATAR BELAKANG PRODUK PASAR MODAL ISLAM
PERBANDINGAN ANTARA PASARAN MODAL ISLAM DAN PASARAN

MODAL KONVENSIONAL
KELEBIHAN PRODUK PASARAN MODAL ISLAM BERBANDING
DENGAN PRODUK PASARAN MODAL KONVENSIONAL
CABARAN DALAM MENGELUARKAN PRODUK KEPADA ORANG
RAMAI
NILAI TAMBAHAN
KESIMPULAN
RUJUKAN
LAMPIRAN

M/S
1
2-3
4
5-6
7-8
9-12
13
14
15

i. PENGENALAN
Pada zaman globalisasi ini, pasaran modal Islam merupakan salah satu komponen
daripada keseluruhan pasaran di Malaysia. Ia sangat memainkan peranan yang sama
pentingnya

seperti

komponen

pasaran-pasaran

lain

dalam

menyumbang

kepada

peningkatan ekonomi negara. Pasaran Modal Islam telah berfungsi sebagai sebuah pasaran
yang sama seperti dengan pasaran modal konvensional bagi para pengguna dan penyedia
modal, dan telah memainkan peranan pelengkap kepada sistem perbankan Islam dalam
memperkembangkan serta memperluaskan pasaran kewangan Islam di Malaysia. Tetapi
dalam pasaran modal Islam, urus niaga pasaran dijalankan dengan cara yang tidak
bercanggah dengan hati nurani umat Islam dan agama Islam. Oleh kerana itu, di sini
terdapat ketegasan undang-undang agama supaya pasaran bebas daripada menjalankan
aktiviti yang dilarang oleh Islam seperti riba (riba), perjudian (maisir) dan ketidakpastian
(gharar).
Seterusnya, ketika pasaran menjadi lebih kompleks dan canggih, ia memerlukan
sokongan infrastruktur supaya sistem boleh beroperasi dan berfungsi dengan lebih cekap
dan berkesan. Dengan itu, inisiatif awal yang dilakukan oleh suruhanjaya sekuriti (SC)
adalah menubuhkan sebuah Jabatan Pasaran Modal Islam yang berdedikasi (JPMI) dalam
Strategi dan Pembangunan Perniagaan Kumpulan adalah untuk memberi lebih sokongan
infrastruktur yang diperlukan. Mandat Jabatan Pasaran Modal Islam (JPMI) adalah untuk
menjalankan

aktiviti

penyelidikan

dan

pembangunan

termasuk

membentuk

dan

memudahcarakan satu pelan jangka panjang bagi memperkukuh pasaran modal islam
Malaysia.
Justeru itu, pada Mei 1996 telah ditubuhkan Majlis Penasihat Syariah (MPS) ataupun
Syariah Advisory Council (SAC) yang bertujuan sebagai untuk menjadi penasihat kepada
Majlis Penasihat Syariah dalam semua perkara yang berhubung dengan pembangunan
pasaran modal Islam yang komprehensif dan selain daripada itu, ia juga bertindak sebagai
pusat rujukan dalam semua isu pasaran modal lslam. Seterusnya, ahli-ahli majlis penasihat
syariah terdiri daripada individu-individu yang berkelayakan dalam memberikan pandangan
berkaitan Syariah serta mempunyai pengalaman yang luas dalam penggunaan dan

pelaksanaan prinsip Syariah, terutamanya dalam bidang ekonomi dan kewangan Islam.

1

ii. LATAR BELAKANG SUKUK
Sukuk adalah kata jama’ (plural) dalam bahasa Arab “Sukk” yang bererti dokumen,sijil, atau
instrumen bertulis mengenai pemilikan secara undang-undang. Secara ringkasnya sukuk
didefinisikan sebagai sijil bernilai yang merupakan bukti pemilikan terhadap suatu asetyang
tidak dibahagikan, hak manfaat atau pemilikan ke atas projek atau kegiatan pelaburan
tertentu.
Sukuk merupakan instrumen kewangan Islam yang bertujuan bagi mendapatkan modal bagi
suntikan kewangan bagi sesebuah kerajaan mahupun entiti perniagaan (syarikat). Ia
bergerak berlandaskan asas-asas aturan syariah yang membezakan ia dari istrumen
konvensional yang bergerak atas elemen riba, spekulasi, hutang, perjudian dan keuntungan.
Sukuk merupakan salah satu instrumen kewangan Islam yang telah berkembang dengan
pesatnya di Malaysia dan pasaran global semenjak tahun 1990 sehingga
sekarang .Malaysia merupakan salah sebuah negara pengeluar sukuk terbesar di dunia
dengan jumlah terbitan sukuk dari Malaysia adalah sebanyak 68.9% atau RM213 bilion
daripada jumlah sukuk terkumpul global pada akhir tahun 2007. Perkembangan dalam
pasaran sukuk serta pasaran modal Islam adalah disebabkan oleh permintaan sukuk yang

menggalakkan dari pelabur dalam dan luar Malaysia.
LaporanTahunan Suruhanjaya Sekuriti Malaysia pada tahun 2004 dan Buletin Bulanan
Pasaran Modal IslamMalaysia pada Mac, tahun 2007 telah menunjukkan peralihan sukuk
daripada sukuk berasaskan pembiayaan hutang kepada sukuk berasaskan pembiayaan
ekuiti. )Ini bermakna, sukuk yang banyak diterbitkan pada awal penerbitan sukuk di Malaysia
adalah sukuk yang berasaskan pembiayaan hutang dan kemudiannya beralih kepada sukuk
yang berasaskan pembiayaan ekuiti.
Sukuk bukan sekadar instrumen kewangan atau modal malah ia lebih dari itu. Potensi dan
kebaikan instrumen ini mampu membawa banyak kemajuaan dan kesejahteraan untuk umat
Islam dan bukan Islam. Antara implikasi wujudnya sukuk sebagai alternatif dan instrumen
ialah :
Entiti Pemohon Sukuk /Originator:




Pembiayaan kos dengan murah

-Jauh dari riba, spekulasi,gharar

Pembiayaan dari modal pasaran yang cair

-Peluang carian dana yang besar

Perluasan sasaran pelabur

-Dana orang Islam dan bukan Islam

2

Pelabur / Investor :








Diversifikasi portfolio pelaburan dalam pasaran berbeza

Pulangan yang lebih tinggi berbanding konsep Murabahah
Pengurusan kecairan yang disediakan
Pelaburan dan keuntungan yang patuh syariah (halal)
Penilaian risiko yang mahir

-oleh panel penilai yang diwujudkan

Tempoh matang yang fleksibel

-tempoh berbeza antara sukuk-sukuk

Unjuran pulangan (tailored-cash flow) -lebih stabil dan selamat bersandarkan aset

Kepentingan kewujudan Sukuk









Perluasan pasaran modal Islam
Kawalan yang lebih cekap dalam proses dan penyenaraian
Penyeragaman standard patuh shariah melangkaui ruang sempadan
Pertumbuhan pasaran modal Islam
Dana bagi projek pembangunan dan infrastruktur bagi negara Islam
Alternatif bagi penyenaraian-silang
Pengukuhan entiti perniagaan Islam bagi melawan dominasi pasaran konvensional

3

iii. PERBANDINGAN ANTARA PASARAN MODAL ISLAM DAN PASARAN
MODAL KONVENSIONAL

Perbezaan utama yang membezakan diantara sukuk (bon islamik) dan bon konvensional
ialah dari segi prinsip yang digunakan. Sukuk merupakan bon yang bergerak berlandaskan
prinsip syariah manakala pergerakkan bon konvensional pulak tidak berlandaskan prinsip
syariah iaitu ia melibatkan elemen riba,gharar,maisir dan elemen yang dilarang. Ia sah dari
segi unadang-undang negara dan kewangan. Namun dari segi pematuhan syariah,

pelaburan di dalam bon konvensional tidak disahkan halalnya. Jadi pelabur muslim diseru
untuk memilih produk yang patuh syariah iaitu Sukuk (bon islamik).
Perbezaan dari sudut pelabur pula, sukuk mempunyai kelebihan yang lebih jika
dibandingkan dengan bon konvensional kerana sukuk memberi peluang kepada semua
jenis pelabur sama ada pelabur konvensional iaitu bukan Islam dan juga pelabur Islam yang
mahu mengikut garis panduan Islam dalam mencari keuntungan tetapi bon konvensional
hanya melibatkan pelabur yang bukan Islam sahaja. Dimana kita boleh melihat bahawa
sukuk (bon islamik) lebih terbuka berbanding bon konvensional kerana pelabur Islam tidak
dibenarkan untuk melibatkan diri dalam bon konvensional.
Dari sudut harga, sukuk lebih stabil kerana ia berdasarkan aset,perniagaan atau projek
tertentu. Manakala bon konvensional harganya lebih anjal dan mudah mengalami
penurunan dan peningkatan yang drastik kerana ia tidak bersandarkan aset. Selain itu,
pengiraan keuntungan juga adalah berbeza kerana sukuk merupakan tuntutan pada aset
khusus yang jelas manakala bon konvensional ialah tuntutan pada aliran wang tunai
semata-mata atau pemilikan sesuatu entiti secara keseluruhan (umum) kerana ia adalah
suatu hutang. Harga terbitan bagi sukuk adalah berdasarkan harga pasaran sesuatu aset
ataupun projek tertentu. Harga terbitan bagi bon konvensional pula berdasarkan nilai yang
ditetapkan oleh penerbit bon tersebut.
Disamping itu, struktur dan penerbitan sukuk bukan sekadar pertukaran antara wang
dengan sijil semata-mata tetapi ianya berdasarkan kepada pertukaran aset (asset backed)
dimana pelabur boleh menuntut pelaburan mereka dengan mencagarkan aset yang menjadi
jaminan sukuk. Manakala struktur bon konvensional berasaskan hutang, dimana hutang
yang diniagakan dan bukan berasaskan perniagaan sebenar yang bertentangan dengan
syariah Islam mengenai larangan urusniaga hutang atau urusniaga hak.
BON KONVENSIONAL

KATEGORI

SUKUK

Hutang

Asas

Aset

Tiada

Cagaran

Aset

Pasti (dijamin)

Keuntungan

Risiko (tanpa jaminan)

Berubah

Harga

Stabil

Hutang

Tuntutan

Aset

4

iv. KELEBIHAN PRODUK PASARAN MODAL ISLAM BERBANDING DENGAN
PRODUK PASARAN MODAL KONVENSIONAL

Sukuk memerlukan proses yang agak rumit kerana ia melibatkan banyak pihak
kerana peralihan pemilikan aset (harta) perlu jelas dan tiada unsur gharar dan riba. Proses
penerbitan sukuk adalah seperti yang dinyatakan sebelum ini memerlukan proses yang
pelbagai termasuk penilaian dan pemantauan oleh panel syariah yang mahir dalam prinsipprinsip syariah agar sukuk yang diterbitkan adalah patuh syariah (syariah compliance) dan
bukan sekadar strategi membuat pinjaman hutang semata.Ini disebabkan prinsip asas
penerbitan sukuk ialah
 Sukuk adalah instrumen dana bagi perkembangan perniagaan atau aset.

 Sukuk adalah tuntutan ke atas aset dan perolehan hasil aset dan bukan hutang (bon).
 Sukuk adalah instrumen kewangan Islam berasaskan syariah.

Pengiraan keuntungan adalah berbeza kerana sukuk merupakan tuntutan pada aset
khusus yang jelas manakala bon ialah tuntutan pada aliran wang tunai semata-mata atau
pemilikan sesuatuentiti secara keseluruhan (umum) kerana ia adalah suatu hutang.Struktur
Sukuk dan penerbitan bukan sekadar pertukaran antara wang dengan sijil sematamatatetapi ianya berdasarkan kepada pertukaran aset (asset backed)dimana pelabur boleh
menuntut pelaburan mereka dengan mencagarkan aset yang menjadi jaminan sukuk.
Manakala struktur bonadalah berasaskan hutang (debt-claim) dimana hutang yang
diniagakan dan bukan berasaskan perniagaan sebenar (real-economy) yang bertentangan
dengan syariah Islam mengenai laranganurusniaga hutang atau urusniaga hak.
Dalam sukuk, asas cagaran dan tuntutannya adalah merupakan dalam bentuk aset.
Manakala harga di pasaran adalah stabil tetapi keuntungannya adalah berisiko iaitu tidak
dijamin keuntungannya. Selain itu kelebiham utama sukuk ini ialah ianya merupkan satu
instrument yang bersaskan kepada syariah.
Sukuk boleh memainkan peranan penting dalam pembangunan sistem pasaran dan
perbankan Islam. Kelebihan utama sukuk adalah mematuhi Syariah sambil meningkatkan
taraf hidup dalam masyarakat Islam dan negara-negara membangun masyarakat Islam.
Sukuk menyediakan cara yang ideal untuk membiayai projek-projek besar untuk kebaikan
awam yang akan sebaliknya tidak boleh dilakukan. Terdapat banyak aktiviti ekonomi atau
projek-projek yang di luar bidang kuasa individu, syarikat, atau, dalam hal pelbagai negaranegara membangun, kerajaan Islam. Dalam kes ini, sukuk yang sempurna untuk membiayai
projek-projek ini tanpa jatuh ke dalam hutang berasaskan minat. Ini menjadikan sukuk
saluran penting bagi pengagihan semula kekayaan dan pencapaian keadilan sosial.

5

Penggunaan sukuk untuk membiayai projek-projek besar bermakna pelabur dalam sukuk
insentif untuk membantu ekonomi berkembang dengan mencipta dan menghasilkan
bukannya dengan memakan atau memanipulasi orang lain. kewangan Islam adalah
berdasarkan kepada prinsip-prinsip kesaksamaan dan keadilan yang dicapai dengan
mengelakkan Riba.
Pelabur di pasaran sekunder yang mencari pelaburan yang boleh dicairkan dengan
mudah akan mencari sukuk yang ideal. Terima kasih kepada pasaran sekunder bagi sekuriti
Islam, pelabur boleh menjual sekuriti mereka dan mendapatkan kos sijil mereka. Jika projekprojek yang menyokong sijil sukuk mereka telah menjana keuntungan, ini menyebabkan
pulangan yang cepat dalam pelaburan. Ini bermakna bahawa instrumen kewangan Islam
adalah amat sesuai untuk pengurusan dana. Bank-bank atau institusi boleh menggunakan
sebahagian daripada dana mereka untuk membeli sekuriti Islam dan kemudian menjual
mereka di pasaran sekunder apabila aset cair yang diperlukan.
Sukuk amat sesuai untuk pengurusan pintar risiko. Ketidakpastian adalah sebahagian
besar pelaburan. sekuriti Islam boleh dikeluarkan dengan pelbagai peringkat risiko dan hasil,
membolehkan pelabur untuk memilih portfolio yang paling sesuai untuk profil pengurusan
risiko mereka. Adalah penting untuk ambil perhatian bahawa risiko dalam sukuk adalah lebih
sukar untuk memanipulasi buatan daripada yang berlaku di lain-lain jenis sekuriti. Ini adalah
kerana nilai dan risiko sukuk sentiasa berkaitan dengan aset sebenar dengan dibuktikan,
nilai ketara, bukan pada manipulasi tiruan hutang dan kredit penilaian.

6

vii. CABARAN DALAM MENGELUARKAN PRODUK KEPADA ORANG RAMAI
1.Risiko tukaran wang asing
Apabila pelabur membeli sukuk ijarah yang didagangkan dipasaran antarabangsa,
pelaburan tersebut biasanya didagangkan dalam matawang US dolar. Namun apabila nilai
US dolar jatuh sudah tentu pulangan terhadap keuntungan sewaan akan menjadi berkurang.
Oleh itu, para pelabur perlu memerhati dan menilai kadar tukaran wang asing sebelum
membuat keputusan membeli sukuk. Risiko perubahan pendapatan investor juga terjadi
sekiranya sukuk dikeluarkan menggunakan mata uang domestik (tempatan), apabila terjadi
perubahan exchange rates akan menyebabkan wujud risiko pada standard nilai tukar asing.
Hal inilah menyebabkan pelabur sukuk akan menghadapi risiko perubahan pendapatan dan
bagi pihak originator (pemilik aset asal) mengalami risiko perubahan kadar bayaran sewa
atas aset. Sebagai contoh, kadar dolar melemah di pasaran maka originator akan
memperoleh keuntungan dan pelabur akan mengalami kerugian, dan sebaliknya.
2.Risiko kadar faedah
Kontrak sukuk mengalami risiko pasaran ada juga disebabkan oleh faktor external seperti
kadar faedah. Meskipun sukuk secara tidak berhubungan dengan konsep faedah akan
tetapi perubahan kadar faedah dapat mengakibatkan harga pasaran. Risiko pasaran pada
sukuk berasaskan aset terjadi apabila perubahan harga pasaran yang dapat mengakibatkan
perubahan nilai harga aset sukuk ijarah yang telah ditentukan sejak awal tersebut.
Perubahan ini akan mempengaruhi perubahan nilai sukuk ijarah, pendapatan pelabur sukuk
dan perubahan tukaran asing jika sukuk ijarah tersebut dikeluarkan bukan dengan
menggunakan mata wang domestik.
Sebagai contoh, sukuk ijarah yang menggunakan kadar keuntungan berasaskan sewa,
apabila kadar nilai faedah dalam pasaran meningkat akan menyebabkan kejatuhan bagi
nilai keuntungan pelabur sukuk yang menerima bayaran sewa kadar tetap (fixed-rate return)
sepanjang kontrak sukuk ijarah berlangsung dan dapat mengakibatkan pelabur menghadapi
kerugian. Contohnya pelabur sukuk membeli sukuk ijarah pada 1 oktober 2014 dengan
tempoh matang 3 tahun dan nilai keuntungan sebesar 10%, pada 2 november 2014 pula
nilai pasaran interest rate meningkat menjadi 15%. Akibatnya meskipun nilai harga pasaran
meningkat tetapi pelabur tetap mendapatkan bayaran sewa yang sama dan juga nilai
asetnya sekarang menjadi lebih rendah 5% dari harga pasaran.

7

3.Country Risk
Risiko ini merupakan risiko ketentuan hukum dan permasalahan undang-undang suatu
negara (legality), di mana sijil sukuk diperjual belikan di pasar yang melibatkan pelbagai
negara. Undang-undang dan kebajikan ekonomi dalam suatu negara terdapat beberapa
perbezaan dasar, iaitu: perbezaan jenis mata wang yang digunakan, perbezaan undangundang cukai, perbezaan hak pemilikan tangible assets bagi penduduk asing, perbezaan
standard penggunaan hukum syariah. Perbezaan tersebut akan memberikan pengaruh
berbagai risiko bagi kontrak sukuk.
4.Risiko Kesesuaian dengan Syariah
Maksud daripada risiko kesesuaian dengan syariah ialah risiko yang terjadi akibat
pemahaman teotikal fiqh hasil formulasi mujtahid yang dipahami dan diamalkan berbeza
oleh pihak masing-masing yang berkontrak, akibatnya akan memberi pengaruh pada bentuk
kontrak sukuk yang diamalkan. Pada sukuk ijarah, kadar sewa berubah (floating rate) dalam
akad ijarah ditanggapi secara berbeza oleh pakar fiqh, di mana penasihat syariah pada
Islamic Development Bank (IDB) kurang menyetujui penetapan kada sewa berubah dalam
kontrak ijarah, kerana menurut prinsip syariah nilai sewa mestilah tetap (fixed rate) pada
underlying asset tersebut. Sedangkan Suruhanjaya Sekuriti (Security Comission) di
Malaysia membolehkan penetapan kadar sewa berubah terhadap underlying asset dalam
akad ijarah, iaitu untuk melindungi pelabur sukuk ijarah daripada risiko perubahan harga
pasaran.
Sebelum sukuk diterbitkan, Suruhanjaya Security perlu memeriksa dan mengawal selia
proposal sukuk agar ia mematuhi kehendak syara’ melalui Majlis Penasihat Syariah
Malaysia. Namun jika berlaku kontroversi terhadap keputusan majlis penasihat syariah
seperti berlakunya khilaf dan percanggahan pendapat di arena antarabangsa, sukuk
tersebut sudah pasti mempunyai risiko terhadap pasaran antarabangsa kerana fuqaha dan
sarjana Islam tidak menyokong kelulusan terbitannya. Dan sekiranya Majlis Penasihat
Syariah membatalkan kelulusan sukuk kerana terdapat unsur yang bercanggahan dengan
syariah seperti adanya maisir atau gharar dalam sukuk tersebut. Oleh itu sebelum
menstruktur sukuk ijarah, penerbit dan penasihat syariah perlu memeriksa sama ada sukuk
yang diterbitkan tidak ada kontroversi dan menepati kebanyakan fuqaha dan sarjana Islam
di dunia pada masa kini.

8

viii. NILAI TAMBAHAN
Jenis-jenis sukuk
Dalam praktiknya di industri kewangan syariah keempat belas jenis sukuk tersebut dapat
digolongkan ke dalam tiga kelompok. Iaitu:
1. Sukuk berbasis akad Ijarah (Ijarah Based Sukuk), yang terdiri dari lima jenis sukuk.
2. Sukuk berbasis akad jual beli (Sale Based Sukuk), yang terdiri dari tiga jenis sukuk.
3. Sukuk berbasis akad kerjasama (Participation Based Sukuk), yang terdiri dari enam
jenis sukuk.

SUKUK
IJARAH

JUAL BELI

KERJASAMA

(IJARAH BASED

(SALE BASED SUKUK )

(PARTNERSHIP BASED SUKUK)

ASET WUJUD

SUKUK MURABAHAH

SUKUK MUSYARAKAH

SUKUK KEPEMILIKAN
ASET YANG BERWUJUD
YANG DISEWAKAN /
DIJANJIKAN UNTUK
DISEWAKAN

SUKUK ISTISNA

SUKUK MUDHARABAH

SUKUK SALAM

SUKUK WAKALAH

SUKUK MUZARA’ AH
NILAI MANFAAT ASSET
I) SUKUK KEPEMILIKAN
NILAI MANFAAT ASET
BERWUJUD

II) SUKUK KEPEMILIKAN
NILAI MANFAAT ASET
YANG TERSEDIA DI
MASA DEPAN

NILAI MANFAAT JASA
I) SUKUK KEPEMILIKAN
JASA DARI PENYEDIA
TERTENTU

II) SUKUK KEPEMILIKAN
JASA TERTENTU DI MASA
DEPAN
9

SUKUK MUSAQAH

SUKUK MUGHARASAH



Sukuk Ijarah
-

Ijarah ialah menyewakan hak manfaat aset kepada pihak lain berdasarkan harga
dan tempoh yang disepakati. Ijarah adalah hak guna ke atas barang tanpa
pemindahan pemilikan.

-



Disertakan dengan contoh carta aliran sukuk ijarah :

Sukuk Salam
-

Salam adalah kontrak jual beli sesuatu barang yang jumlah dan kriteria telah
ditentukan secara jelas dengan pembayaran dilakukan terlebih dahulu dan
barangnya diserahkan kemudian pada waktu yang dipersetujui bersama.

-



Disertakan dengan contoh carta aliran sukuk salam :

Sukuk Istisna
-

Istisna adalah jual beli aset berupa pembiayaan antara pihak dimana spesifikasi,
cara dan jangka waktu penyerahan, serta harga aset tersebut ditentukan
berdasarkan kesepakatan banyak pihak. Tujuan sukuk adalah mendapatkan
dana yang akan digunakan untuk mengeluarkan barangan.
10

-



Disertakan dengan contoh carta aliran sukuk istisna :

Sukuk Musyarakah
-

Musyarakah

adalah

kerjasama

antara

dua

pihak

atau

lebih

untuk

menggabungkan modal dalam bentuk wang atau bentuk lain. Keuntungan akan
dibahagikan sesuai dengan nisbah atau jumlah yang telah dipersetujui manakala
kerugian akan ditanggung sesuai dengan jumlah pelaburan modal masingmasing.
-



Disertakan dengan contoh carta aliran sukuk Musyarakah :

Sukuk Mudharabah
-

Mudharabah adalah kerjasama antara dua pihak atau lebih iaitu satu pihak
sebagai penyedia modal dan pihak lain sebagai pengusaha (mudharib).
Keuntungan dari hasil kerjasama tersebut dibahagi berdasarkan nisbah yang
telah dipersetujui dan jika berlaku kerugian akan ditanggung oleh pihak penyedia
modal kecuali jika kerugian disebabkan oleh kelalaian pengusaha.

11

-



Disertakan dengan contoh carta aliran sukuk Mudharabah :

Sukuk Wakalah
-

Wakalah adalah akad pelimpahan kuasa oleh satu pihak kepada pihak lain dalam
hal-hal yang tertentu iaitu suatu projek atau kegiatan diuruskan oleh agen (wakil)
tertentu yang diwakilkan atas kepentingan pemegang sukuk.

-

Disertakan dengan contoh carta aliran sukuk wakalah :

12

ix. KESIMPULAN
Secara ringkasnya, definisi sukuk ini adalah merupakan satu nama pada sijil
kewangan yang seakan sama dengan surat hutang Islam. Sukuk juga boleh didefinisikan
sebagai sijil bernilai dengan sebahagian atau keseluruhan dari pemilikan harta dalam
mendapatkan hasil dan jasa dalam kepemilikan aset ataupun sukuk adalah surat yang
berharga yang sangat sesuai dengan syariah Islam yang berprinsip melarang pembayaran
riba, maisir dan gharar.
Seterusnya, sukuk ini adalah instrumen yang berlandaskan shahriah yang mana
tidak melakukan sebarang aktiviti yang akan mendatangkan ketidakpastian, perjudian dan
sebagainya. Oleh kerana itu, sukuk ini sesuai kepada pelabur-pelabur orang islam ataupun
kepada pelabur-pelabur yang lebih mengemarkan pelaburan yang mengikut shahriah.
Selain itu, sukuk ini bukan hanya dikhaskan untuk orang islam sahaja, malah ia jugak boleh
dibeli oleh orang bukan islam kerana ia tidak mempunyai syarat-syarat yang menghalang
pembelian daripada orang bukan islam.
Secara tidak langsung, dengan adanya produk yang berlandaskan shariah atau
produk islamik yang ada di dalam pelaburan, pelabur-pelabur akan bertambah lebih ramai
tidak kira samaada pelabur yang islam mahupun pelabur yang bukan islam.

13

x. RUJUKAN
I.

http://www.academia.edu/8270485/Sukuk_Penjelasan_Konsep

II.

http://www.ukm.my/fep/perkem/pdf/perkemVIII/PKEM2013_1B4.pdf

III.

http://www.bnm.gov.my/microsite/fs/sac/shariah_resolutions_2nd_edition_EN.
pdf

IV.

http://www.iefpedia.com/english/wp-content/uploads/2012/02/sukuk__aninside-study-of-its-background-structures-challenges-and-cases.pdf

14

xi. LAMPIRAN

Petikan daripada Utusan Online

Petikan daripada Sinar Harian Online

15