Insight BPSTT Buletin Bahagian Pembangun

I“U , DI“EMBER

PPK Kg. Kuala Pah, Jelebu, Negeri Sembilan

DISEMBER
4
ISU

DI DALAM

PENGANTAR EDITORIAL

“epa ja g ula “epte er hi gga Dise
la
e erapa aki ii a g pe i g.

er pihak BP“TT telah terli at da-

KURSUS PENGENALAN
KEPADA MAKANAN
RUMINAN

Aki ii-aki ii terse ut ialah Kursus Pe ge ala Kepada Maka a Ru i a
di PTH Air Hita . Di IBVK pula, satu progra Hari Keluarga telah diadaka
u tuk e geratka perhu u ga a tara kakita ga da ahli keluarga telah
diadaka .

ANAK LEMBU KEMBAR
HETEROPATERNAL
SUPERFECUNDATION
PERTAMA DI MALAYSIA

Bulei ula i i turut e uatka arikel e ge ai kelahira a ak le u
ke ar Heteropater al “uperfe u daio a g perta a dilaporka di Mala sia.

HARI KELUARGA IBVK

Bulei pada kali i i juga a aparka sorota aki ii-aki ii se asa
Pa era Mala sia Agri ulture, Hori ulture & Agrotouris e
MAHA
a g telah diadaka pada - No e er di Mala sia Agro E posiio Park “erda g, MAEP“.

MALAYSIA AGRICULTURE, HORTICULTURE &
AGROTOURISM SHOW,
MAHA 2014

“ida g pe gara g i gi
e gu apka ri ua teri a kasih kepada ereka
a g e u a gka aha u tuk di uatka dala
ulei i i. “e oga
pe er ita ulei i i dapat e eri a faat kepada se ua.
SIDANG PENGARANG
PENAUNG : Dato’ Dr. Moha

ad Az ie bi Zakaria.

PENGERUSI : Dato’ Dr. Quaza Niza

uddi bi Hassa Niza ,

KETUA EDITOr : Salleh bi Sheikh Ibrahi ,

EDITOR : Dr. Norsuha

a bi i Mohd Mokhtar, Dr. Lai Shu Zha , Wa Nurfarahdilla bi i Wa Mohd Fauzi, Azlei da bi i Abdullah

PEREKA : Salleh bi Sheikh Ibrahi , Dr. Norsuha

a bi i Mohd Mokhtar, Dr. Lai Shu Zha , Wa Nurfarahdilla bi i Wa Mohd Fauzi, Azlei da bi i Abdullah

PENULIS : Dr. Wa Ai Warzuk i, Dr. Lai Shu Zha , Wa Nurfarahdilla bi i Wa Mohd Fauzi, Azlei da bi i Abdullah , Salleh Sheikh Ibrahi , Dr. Ah ad Fikri
bi Ah ad Yu us, P Hjh Nor ala bt. Tukiba ,

I“U , DI“EMBER

Kursus

pe ge ala

kepada

aka a ru i a telah dijala ka di PTH Air Hita

/ /

pada

. Kursus kali i i

dihadiri sera ai
serta

ora g pe-

dari

a g terdiri daripada

TEMPAT : PTH AIR HITAM,

KLUANG, JOHOR.
PESERTA : 4 ORANG

4

Pe aka a ,

I situt Veteri ar Mala sia.

akil- akil seiap Pusat Ter-

“lot i i

e

aka Hai a .

kepada

peserta

hagika

kepada

eri pe dedaha

la

slot. “lot

i dustri pe ter aka

perta a ertajuk Pe aka a

sa pi g ka du ga

Ter aka

da kadar pe

Ru i a

je is-je is

kose trat a g digu aka da-

Kursus kali i i di aTARIKH : 4 SEPTEMBER

Bahagia

– Kose -

utrie

eria kepada

ternakan.

trat . Pe era ah agi slot i i
ialah Pua Natashah Bt Rosle

“lot kedua pula ertajuk Pe

a gu a & Pe gurusa

Foder da Pastura . Pe era ah agi slot i i ialah Pua
Har a i

t Ha zah dari Bahagia

Veteri ar Mala sia. “lot i i

e

Agro o i, I situt
eri pe dedaha te -

ta g foder da je is-je is ru put a g sesuai dijadika
se agai su

er

aka a

a a ru put da pe

ter aka . Cara- ara pe aajaa juga ditera gka . Para

peserta juga diperke alka de ga siste

CCDFR agi pe giraa

aka a ter aka .
Diharap kursus a g dihadiri i i
pe getahua

e

eri

a faat da il u

a g ergu a kepada se ua peserta da dapat di-

praikka di lada g

asi g- asi g.

di

I“U , DI“EMBER

ANAK LEMBU KEMBAR HETEROPATERNAL SUPERFECUNDATION PERTAMA
DI MALAYSIA
Oleh Pn Hjh Normala bt. Tukiban

Bida g pe iaka le u se ara
per a ia eradas di Negeri Kela ta telah dikejutka de ga erita
kelahira sepasa g a ak le u
ke ar dari dua je is aka er eza
oleh seekor i duk Ka uka Charolais di Kg. Pada g Rok a, Wakaf Baru, Tu pat, Kela ta pada Ja uari
.

Fe o e a kelahira ke ar dua
daripada e ih peja ta a g erGa ar : “epasa g a ak le u dari dua se e eku a g
eza i i se ara sai iik a dike ali er eza iaitu Charolais depa da Belgia Blue elaka g
se agai heteropater al superfe- dilahirka se ara ke ar oleh seekor i duk di Kg. Pada g
u daio . Ia erlaku apa ila dua Rok a, Wakaf Baru, Tu pat pada Ja uari
atau le ih o u dise a aka oleh dua atau le ih sper a daripada peja ta a g er eza. Kejadia a g erlaku di Negeri Kela ta i i adalah hasil daripada aki ii per a ia eradas a g
dijala ka oleh seora g Jurusu ik Per a ia Beradas Ja ata , iaitu E ik Wa Azla i Wa
Hassa pada April
a g lalu. Beliau telah e ggu aka dua se e eku daripada aka
a g er eza, iaitu aka Charolais da Belgia Blue. I i erupaka kelahira ke ar seu paa a a g perta a per ah di rekodka oleh Ja ata erlaku di egeri Kela ta da juga Mala sia .

Kelahira ke ar a g a g e pu ai
aka a g erlai a i i dapat dike alpasi dari iri- iri ekslusif ofologi ar a
ulu. Puih da kri , a akala a ak kauka Belgia Blue e pu ai to pokto pok hita da puih.

I“U , DI“EMBER

“e ara
ke iasaa a,
i daka
e ggu aka dua stra se e eku u tuk
satu aki ii per a ia
eradas i i dilakuka ke atas i duk a g e gala i asalah kesu ura . “e elu i i, sa a telah
elakuka per a ia
eradas se a ak
iga kali ke atas i duk le u ilik E ik “aiful Bahari i Is ail a g erasal dari Kg.
Pada g Rok a, Wakaf Baru. Tetapi
kese ua a idak erja a u tuk di u i gka . Na u
egitu, sa a ers ukur peru aa a g kee pat telah e e ui keja aa a g di luar ja gka . Ujar E ik Wa
Azla se asa dite u ual di I upeja at
Perkhid ata Veteri ar Negeri Kela ta .

Charolais da seekor a ak
ka uka Belgia Blue de
asi g erat
kilogra
dilahirka oleh i duk Ka uka
se ut.

le u ja ta
ga
asi gtelah erja a
Charolais ter-

Me urut E ik “aiful Bahari, a ak a g ula- ula dilahirka ialah Baka Belgia Blue,
diikui oleh a ak dari aka Charolais
sepuluh
i it ke udia a. E ik “aiful
Bahari e ga ggap kelahira ke ar i i
se agai rezeki eliau se pe a de ga tahu aharu
.

Me urut E ik Wa Azla lagi, se asa
proses per a ia
eradas di uat, eliau
se ara trial a d error telah e asukka
se e Charolais ke ahagia ka a ta duk
uterus i duk terse ut, diikui de ga see Belgia Blue di se elah kiri a. Hasila, seekor a ak ei a le u Ka uka
Lembu Baka Charolais
Baka lembu yang berasal dari Charolles, Perancis.

Warna bulunya putih dan krim.
Mempunyai badan yang panjang dan lebar dan mempunyai tabiat yang baik
Tahap kesuburan baik dengan kelahiran setiap tahun.
Berat baka tulen boleh mencapai 1,100kg bagi pejantan dan 900kg bagi betina.

Lembu Baka Belgian Blue (Bleu Belge)
Baka lembu yang berasal dari Belgium
Kebanyakannya didapati dengan bulu berwarna kelabu dan berbintik Juga wujud dalam bulu pelbagai warna.

Mempunyai ciri-ciri ‘double-muscling’
Berat Baka tulen boleh mencapai 900-1,200kg bagi pejantan dan 700-850kg bagi betina.

I“U , DI“EMBER

INSTITUT BIODIVERSITI VETERINAR KEBANGSAAN

Newsletter Date
Volume 1, Issue 1

htp://i.li es ie e. o /

htp:// e s et ork. a o li i .org/

TAHUKAH ANDA???
Ikan Patin merupakan tarikan
di
daerah
Jerantut
dan
Temerloh,
Pahang

Ikan

Patin

atau

saintifiknya

nama

Pangasius

sutchi adalah spesis ikan air
tawar

jenis

yang

mendiami

HARI KELUARGA IBVK
Oleh : Dr. Lai “hu )ha

Pada

Okto er
, satu aki ii tahu a iaitu
Hari
Keluarga

a g
eli atka
arga
IBVK da keluarga telah
dijala ka di lo i peja at
Diet utama spesis ini adalah IBVK. Hari Keluarga pada
anak-anak ikan, buah-buahan
tahu
a g disungai, udang dan bangkai
pe gerusika
oleh
binatang.
Pe garah IBVK se diri, Dr
Mohd Haizal i Ah ad
telah
erjala
de ga
la ar da telah dihadiri
oleh
ora g ter asuklah
sa ak-saudara

kawasan-kawasan sungai

P ada ga i dah Kola

arga IBVK. Aki ii terse ut a g telah erja a
e dapat sa uta ha gat arga IBVK dijala ka
de ga ada a a tua Ahli-ahli Ja ata kuasa Hari
Keluarga a g ertu gkus-lu us dala
e ediaka peralata , khe ah,hadiah, aka a da seagai a.

Pa da ga sisi tasik di hadapa
peja at IBVK

di hadapa peja at

“e u a

a is terpapar di

uka ahli keluarga

I“U , DI“EMBER

Salah satu akivii a g telah e dapat sa uta adalah
aki ii perta di ga
e a i g ika dari kola ika a g
terletak di hadapa peja at. Le ih kura g keluarga a g
terli at dala aki ii perta di ga
e a i g terse ut
da seiap keluarga adalah dihadka oleh dua jora sahaja.
U pa -u pa a g di e arka adalah roi, a i g, katak
da se agai a da idak ter asuklah orga dala a iata g.

Hari Keluarga telah ber ula pada : pagi pada hari terse utd a sete gah ja ke udia , arga IBVK telah ergerak ke tapak kola
e a i g da a ara e a i g
telah er ula selepas sarapa pagi. A ara e a i g terse ut telah erla gsu g sehi gga pukul : a . A tara
kategori-kategori a g diperta di gka adalah ika tererat terku pul, ika ter erat da ika isi e a. Kategori
erat ika terku pul di e a gi oleh keluarga E ik Mohd
Noorhil ee da P Hali a to “a’adiah a akala agi
kategori ika ter erat dijuarai oleh E ik Mohd NoorHilee diikui oleh keluarga E ik Rosta
i Ha zah da
keluarga E ik Is ail i Moha ed Noor. Na u
de ikia , kategori ika isi e a idak di e a gi oleh
sesiapa pu .

Ika -ika hasil pa i ga : pada Hari Keluar-

Juri-juri seda g

e i

a g ika hasil pa i ga

Pe a paia hadiah u tuk seiap kategori terse ut telah
disa paika oleh Pe garah IBVK da ja ua
aka te gah hari telah diadaka selepas itu. Hari keluarga telah erakhir pada pukul p pada hari a g sa a.

Pe ega g-pe ega g agi kategori ika ter-

I“U , DI“EMBER

Pada 20-30 November 2014 yang lalu telah berlangsung

LAMAN TERNAKAN

pameran pertanian terbesar di Malaysia iaitu Malaysia Agriculture, Horticulture & Agrotourisme 2014 (MAHA 2014)
Acara yang diadakan secara 2 tahun sekali ini telah diadakan di Malaysia Agro Exposition Park Serdang, MAEPS.
Seperti kebiasaannya, Jabatan Perkhidmatan Veterinar

sekali lagi telah
diberi mandat untuk melaksanakan
Pameran Haiwan

Aktiviti—aktiviti
MAHA














Pa era Ter aka
Hidup

Pa era Agrostologi
da Pastura
Pertu juka Tek ologi
Pe iaka
Pusat Daga ga
Fair

Trade

dan Industri Hiliran Ternakan.
Antara

tujuan

pameran ini diadakan adalah untuk memberi pendedahan
kepada pengunjung mengenai industri ternakan sebagai
satu

bidang

yang
menguntungkan
dan mampu me-

Pa era I dustri Asas
Ter aka

mebri pulangan

Pa era I dustri Walit

Selain dari itu,

Pa era I dustri
U ggas

MAHA 2014 ju-

Pa era & Perta di ga Hai a
Kesa a ga

pamerkan ternakan, teknologi penternakan, inovasi, R&D

Perta di ga Ter aka
da I terakif Hai a
Fu la d
Pertu juka Kreai ii

yang

baik.

ga membuka peluang kepada pihak swasta untuk memdan produk-produk berkaitan penternakan. Pengusahah dan penternak juga tidak melepaskan peluang

untuk

menambah

penge-

tahuan dan melebarkan jaringan
perniagaan.

I“U , DI“EMBER

Pameran telah disertai oleh 120 syarikat swasta dan
agensi kerajaan. Seramai hampir 400 petugas jabatan
terlibat dalam MAHA pada kali ini.
Pameran Ternakan mencatat jumlah jualan dan
urusniaga tertinggi sepanjang penganjurannya iaitu
sebanyak RM 58,923,200.00

yang meliputi

kesemua komponen-komponen pameran iaitu
Industri Asas Ternakan, Trade Fair, Industri

Walit, Industri Unggas, Ternakan Hidup, Pertandingan Ternakan & Interaktif Haiwan, Agrostologi & Pastura, Haiwan Kesayangan

I“U , DI“EMBER

CORETAN PERSEDIAAN MAHA 2014
MAHA 2014 yang lalu telah melabuhkan tirai dengan pelbagai kejayaan dan pencapaian. Program ini
merupakan platform bagi melahirkan pelbagai usahawan dan teknologi baru dalam bidang penternakan,
pertanian, perladangan dan perikanan. Di sebalik kejayaan berlangsungnya acara MAHA tersebut, peringkat persediaan atau permulaan adalah peringkat yang paling penting dalam acara – acara besar seumpama ini.
Bahagian Pembangunan Sumber Teknologi Ternakan (BPSTT) telah diberi tanggungjawab dalam
menggalas tugas menyediakan tapak Pameran Ternakan Hidup. Kerja – kerja permulaan persediaan
tapak ini telah berlangsung seawal 13 Oktober 2014 hingga berlanjutan malam sebelum bermulanya
MAHA 2014 iaitu 19 November 2014.
Sebanyak 12 ladang (PTH) yang telah memberi komitmen dalam menghantar petugas – petugas bagi
menjayakan proses penyediaan tapak. Aktiviti penyediaan tapak MAHA telah melibatkan sekurangkurangnya 50 orang kakitangan yang mengembeling tenaga secara gotong royong bagi memastikan
tapak bagi pameran laman ternakan tersedia untuk digunakan.
Terdapat 7 kawasan utama yang dipertanggungjawabkan untuk BPSTT bangunkan dalam persediaan
tapak tersebut. Iaitu kawasan pameran lembu, kambing, rusa, mekanikal rodeo, fun land, pembiakan
dan trade fair.

Kerja – kerja persiapan ‘walkway’ di tapak
mekanikal rodeo

Proses mengangkat kayu akasia setelah turun dari lori.
Kayu untuk tiang wakaf.

I“U , DI“EMBER

CORETAN PERSEDIAAN MAHA 2014
Proses mengangkat kayu
akasia setelah turun dari lori.
Kayu untuk tiang wakaf.

Pembinaan dan pemasangan kandang lembu pameran.

Proses membina jambatan
menggunakan batang kayu
akasia.

Antara hasil yang dicapai setelah 38 hari membanting tulang empat kerat.

100 peratus peserta di tapak Pameran Ternakan Hidup adalah dari pihak penternak dan swasta.
Sambutan yang diberikan oleh penternak dan syarikat swasta adalah amat memberansangkan
dan disambut positif oleh mereka.
Pada malam terakhir, pihak penyelaras tapak Pameran Ternakan Hidup telah mengadakan
jamuan bagi menghargai penat lelah kakitangan yang menyumbangkan tenaga dalam kerja –
kerja persiapan tapak MAHA pada kali ini. Namun, tugas mereka tidak selesai lagi. Tamatnya
MAHA 2014 pada malam 30 November 2014 juga bermakna bermulalah tugas – tugas bagi
mereka untuk mengemas semula tapak yang berlanjutan sehingga 6 November 2014.

I“U , DI“EMBER

DEMONSTRASI TEKNOLOGI PERMBIAKAN
Tahun 2014 sekali lagi menyaksikan penganjuran MAHA 2014 di MAEPS. Pameran dibuka kepada
pengunjung dari 20-30 November 2014.
Bagi petugas-petugas pameran dan demonstrasi

MAHA kerja mereka telah bermulalah dari 18hb
November 2014 pagi lagi.
Ternakan

–ternakan

yang

digunakan

dalam

demonstrasi aktiviti teknologi pembiakan ternakan
ruminan

telah dihantar ke Tapak Ternakan Hidup,

Laman Veterinar yang berdekatan dengan Pintu Dua, MAEPS sejak 18hb November 2014.
Persiapan yang melibatkan pemindahan ternakan yang digunakan untuk demonstrasi telah dibuat
awal. Permohonan permit telah dipohon di Pejabat Veterinar Daerah Jerantut sehari sebelum itu.

Pemindahan seekor lembu betina yang jinak serta bunting telah dilakukan dengan menggunakan lori
IBVK. Kambing-kambing yang digunakan untuk tujuan
demonstrasi

telah dipindahkan dari PPK Kg Pah ke

laman ternakan dan telah ditempatkan berdekatan
dengan gerai IBVK.
Persiapan alatan demonstrasi dan pameran telah
dibawa ke laman pameran pada tidak kurang penting. Barangan seperti poster dan rak pameran telah
diatur

mengikut

kesesuaian

bagi

memudahkan

pelawat-pelawat dapat berinterkasi secara langsung
kepada pegawai-pegawai yang bertugas.
Petugas-petugas berkenaan mempunyai pengalaman di lapangan sekurang-kurang 2 tahun ke atas
dan berkhidmat di lapangan serta mempunyai pengetahuan yang meluas dalam bidang pembiakan dalam peternakan ruminan. Petugas-petugas berkenaan terdiri daripada pegawai veterinar, penolong
pegawai veterinar, pegawai penyelidik dan juga Pengarah Institut Biodiversiti Veterinar Kebangsaan
yang sanggup berhujan panas melayan karenah peternak-peternak yang berkunjung ke gerai IBVK.

I“U , DI“EMBER

DEMONSTRASI TEKNOLOGI PERMBIAKAN
Poster-poster yang berwarna-warni yang menerangkan secara
ringkas tentang fungsi dan aktiviti IBVK dalam JPV turut dibentangkan bagi pemahaman pengunjung-pengunjung ke gerai kami.
Selain itu, risalah-risalah yang berkaitan turut dipamerkan dan
diberi kepada pengunjung-pengunjung gerai. Beg-beg bersama
buku nota serta buku kalendar turut diedarkan sebagai saguhati
kepada pengunjung-pengunjung yang berminat dengan aktivitiaktiviti IBVK .
Antara aktivit-aktiviti yang medapat sambutan pengunjungpengunjung adalah siri demonstrasi aktivit-aktiviti pembiakaan
yang diadakan di laman ternakan. Siri demonstrasi yang telah dipersembahkan termasuklah aktiviti permanian beradas lembu,
permanian beradas kambing dan pemeriksaan kebuntingan yang
diadakan hampir setiap hari pada pukul 5 petang. Selain itu,
demonstrasi aktiviti pemeriksaan semen turut ditunjukkan pada
setiap pagi pada pukul 11 pagi.
Pengunjung-pengunjung juga berpeluang menyaksikan demonstrasi tersebut secara dekat bagaimana aktiviti-aktiviti pembiakan
dijalankan di lapangan. Pertunjukan demonstrasi tersebut dijalankan dengan usahasama antara pihak IBVK dan warga Seksyen
Teknologi Pembiakan dan Pembakaan, DVS Putrajaya. Selepas
setiap pertunjukan demonstrasi selesai, kuiz tentang demonstrasi aktiviti tersebut diadakan bagi menarik perhatian pengunjung
untuk lebih memahami aktiviti-aktiviti pembiakan yang telah dipertunjukkan.
Pengunjung-pegunjung tanpa mengira umur, bangsa dan jantina bertanding dan berebut menjawab soalan-soalan yang telah dikemukakan oleh pihak IBVK dan STPP.
Berakhirnya MAHA 2014 pada 30hb November 2014 setelah dua minggu berlangsung. Akhirnya, bagi
penutupan tirai MAHA 2014 adalah aktiviti demonstrasi permanian beradas lembu yang mengunjungi
gerai kami dengan wajah kanak-kanak yang berlarian kegembiraan setelah bermain dan berkenalan
dengan ternakan secara dekat. Pengungjung-pegunjung yang tidak putus dan sangat berminat dengan
ternakan telah menghujani kami seribu soalan. Sehingga berjumpa lagi di MAHA 2016…!!

I“U , DI“EMBER

LAMAN AGROSTOLOGI DAN PASTURA

Sempena maha 2014 yang lepas, Seksyen
Pemakanan Haiwan telah terlibat secara
langsung dengan pameran Di laman pastura. pihak seksyen telah menanam dan
membiakkan sebanyak 21 spesies rumput,
4 spesies kekacang dan 6 jenis pokok
foder

serta

varieti

jagung.

Dengan

berkeluasan 4.2 ekar pihak jabatan berupaya untuk membekalkan bibit-bibit pastura
dan foder kepada pengusaha-pengusaha
yang berminat. Usaha ini dijangka akan berterusan dan bertambah maju dengan sokongan jabatan
secara berterusan memastikan

kesinambun-

gan fungsi laman ini seperti hasrat jabatan untuk menjadikan laman ini sebagai bank benih
rumput, foder dan pastura.
Disamping pameran pastura terdapat juga
kaunter pertanyaan berkenaan Akta Makanan
Haiwan 2009 bagi melengkapkan memantapkan aktiviti komponen ini.
Selari dengan misi dan visi jabatan, inisiatif untuk mewujudkan pusat sumber benih pastura
dan foder yang dijangka dapat membantu pengusaha-pengusaha industri ternakan untuk
mengenali, memahami dan mempraktikkan penghasilan makanan segar sendiri bagi membantu industri ternakan Negara

I“U , DI“EMBER

AKTIVITI SEKITAR MAHA 2014

I“U , DI“EMBER

AKTIVITI SEKITAR MAHA 2014

I“U , DI“EMBER

I situt Biodi ersii Veteri ar
Ke a gsaa IBVK
Tel: +
“eks e Pe a gu a “u
Ge eik “P“G
Tel: +

er

“eks e Tek ologi Pe iaka
da Pe iak akaa “TPP
Tel: +
“eks e Pe aka a Hai a
Tel: +
Bahagian Pembangunan
Sumber Teknologi Ternakan
Jabatan Perkhidmatan
Veterinar, Aras , G , Blok
Podium, Wisma Tani, No.
Persiaran Perdana, Presint ,
Pusat Pentadbiran Kerajaan
Persekutuan,
Putrajaya Malaysia

Tel. : +
Fax : +

I sight BP“TT a at e galuka - e galuka aha aha ertulis dari a a- a a kakita ga DV“ a g
i gi
e u a gka pe ulisa da
erko gsi
pe getahua
erkaita de ga pe gurusa lada g
da pe geluara ter aka
agi e eri a faat
kepada se ua arga DV“.
U tuk aklu at la jut sila hu u gi sida g editor
I sight BP“TT.

www. dvs.gov.my