Ikut MDGs atau Didikte?

I(OMPAS
o

o

S e n in

2(D
17

18

OJan

Se/asa



456

19


O P eb

o

Ra bu

7

20

21

oMar

O Ap r

23

O M ei


o DCBA
S a b tu
o

Jumat

M in g g u

9
10
11
12
13
14
15
24
25
26
27

28
29
30

8

22

0

K a m is

ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

O Jun

0 Ag s

O Ju/


O Sep

eNov

O O kt

31

O D es

IkutMDGs atau D i d i k t ?
O le h

DEDE

M AR /AN A

S

e b a g a i m a n a s u d a h m e n ja d i b a g ia n d a ri


D

n g a t b e rg a n tu n g
a n n e g a ra

c a ta ta n s e ja ra h b a h w a s e p u lu h ta h u n la lu ,

nya.

te p a tn y a S e p te m b e r 2 0 0 0 , k e p a la n e g a ra

d a n p e rw a k ila n d a ri 1 8 9 n e g a ra m e n d e k la ra s ik a n

N am anya

b e ru ta n g .

P e m b a n g u n a n M iIe n iu m (M ille n n iu m D e v e lo p m e n t


o

G o a ls /M D G s )

d e n g a n m e n e m p a tk a n

ju g a

te rh a d a p

fo k u s u ta m a p e m b a n g u n a n

d a n m e n g a rtik u la s i s a tu g u g u s

yang

pem bangunan

k e d a la m


B agi

n e g a ra -n e g a ra

b a n g , te rm a s u k
d ig u n a k a n

dan

cana

acuan

k e b ija k a n ,

p ro g ra m

k e m u d ia n

In d o n e s ia ,


sebagai

p e ru m u sa n

2 0 0 5 -2 0 2 5 ,

ngunan
nal

2 0 0 5 -2 0 0 9

dan

R encana

ik u t d o k u m e n

k ita


"G R " d a n m e ra sa k a n
te rh a d a p

akan

m e ra sa

" n a d a h e b a t"

M D G s . T e ta p i, k ita ju g a

d ia ja rk a n

u n tu k

m em baca

Pem baN a s io -

2 0 1 0 -2 0 1 4 ,


n y a " . J ik a

d e m ik ia n

n e g a ra

in i h a n y a

sanggup

e a te k s M D G s s e c a ra

pro-

pem bangunan

ngan konsekuensi

s tra te g i


dan

h a ln y a ,

te rs u ra t

hanya
dan

m e m b ia rk a n

s e g a la

m endukung

s e tia p

ta h d e n g a n
m adani

dan

M D G s te ru s

ta h u n .

s e k to r

p e m e rin -

m a sy a ra k a t
s w a s ta

p e n tin g

p e n c a p a ia n

m e-

D i s a m p in g

o rg a n is a s i

dan

p e rc e p a ta n

p e n c a p a ia n

p ro d u k tif

b e rk o n trib u s i

d a e ra h

ju g a

te rh a d a p
M D G s.

ik u t tre n

k e b ija k a n

naskah

te k s tu a l,

MDGs

sebuah kehendak

sasa" agar

n e g a ra b e rk e m b a n g

in d u s tri.

S e la in

"ra k da-

in v e s ta s i d a n

itu , ju g a

d a e ra h

d ija d ik a n

itu

MDGs

T e n tu

d a n te r-

kem bang

s a ja
akan

n e g a ra -n e g a ra
" ta k lu k "

sebab

b e rsa-

Kliping Humas Unpad 2010

U)
in o -

m encanangv is i

dan

b id a n g

e k o n o m i,

hukum ,

dan

N e g a ra -n e g a ra
In d o n e s ia

m is i

p o litik ,

keam anan,

s e rta b id a n g k e s e ja h te ra a n

ra k y a t.

m a ju m e n g a k u i,

b e rsa m a

C h in a ,

In d ia ,

dan

A frik a

S e la ta n

d iu n -

dang m asuk

d a la m

ha nced
a ta u

n e g a ra

dengan

k e lo m p o k "

enga gem ent
yang

k in d itin g k a tk a n .
n e s ia ju g a

k e te rlib a ta n n y a
m a ju s e m a -

S e ja k 2 0 0 8 In d o -

te rg a b u n g

G -2 0 ,

y a itu

d a la m k e lo rn -

20

8 5 p e rse n

d o m e s tik

b ru to

m e m ilik i

p e ra n a n

d a n m e n e n tu k a n
tu k k e b ija k a n

en-

c o u n tr ie s "

n e g a ra -n e g a ra

m enguasai

s e c a ra k e ta t

ju g a

m e la lu i

s e lu ru h

n e g a ra m a ju .

dan
dan

te rs e b u t

b a ra n g ,

d ik e n d a lik a n

te rd e p a n ,

k re a tiv ita s ,

m e la k s a n a k a n

pok

dengan

9)

bencana,

p a s c a k o n flik ,

p e m e rin ta h

kan

p ro d u k ,

ja s a ,

dan

te rtin g g a l,

dan

s e b a g a i w ila y a h p e m a s a ra n
dan

7 ) ik lim

8 ) e n e rg i,

v a s i te k n o lo g i. B a h k a n , d i s a m p in g

B ra s il,
seku-

te rs a m a r,

p a t d ija d ik a n k a w a s a n

d i-

n e g a ra -n e g a -

m e ru p a k a n

o le h im p e riu m

K a la u m e m b a c a
e k s p lis it,

se c a ra

de-

d ia m -d ia rn

te rs ira t-im p lis it,

ra n g n y a

p ro d u k si

Membaca peta
se c a ra

S e c a ra

di

m em ba-

d ik te o le h h e g e m o n i

pusat

apa-

k a h a lu r d a n la ju rp e m b a n g u n a n

b e r-

a n g g a ra n n y a .

"ada m au-

10)

usaha,
h id u p

kebudayaan,

te n tu

ra m a ju m e la lu i te k s M D G s ?

n in g k a t

lin g k u n g a n

M D G s p a s ti

la m

itu , k e m itra a n

dan

Pan-

K e rja T a h u n a n

sa sa ra n

6 ) in fra s tru k tu r,

in v e s ta s i

Jangka

te rs ira t,

p r o - e n vir o n m e n t, a lo k a s i d a n a d a -

b e rb a g a i

pangan,

te rlu a r,

g r o w th , p r o -jo b s , p r o -p o o r

u n tu k

4) penanggu5 ) k e ta h a n a n

k e m is k in a n ,

s e b a b n e g a ra - n e g a ra m a ju m e la lu i

im p lis it,

s e ju m -

1 ) re fo rm a si

la n g a n

te rs e b u t

dan

a n g g a ra n

te k s

d ija b a rk a n

d a n ta ta k e lo la , 2 ) p e n d i-

yang

dan

dan

k e d a la m

d ik a n , 3 ) k e s e h a ta n ,

R en-

se c a ra

2014

p rio rita s :

d a la m

M enengah

B e rla n d a s k a n

b is a ja d i

d a la m
s tra te g i,

R encana

Jangka

s u ra t,

b iro k ra s i

MDGs

pem bangunan

d itu a n g k a n

Pem bangunan

ja n g

b e rk e m -

m is i

n a s io n a l2 0 1 O -

d iru m u s k a n

la h p ro g ra m

d ite r-

v is i d a n

le b ih o p e ra s io n a l

d a n k e m itra a n g lo b a l.

n e g a ra

M D G s k e m u d ia n

je m a h k a n

pem bangunan

tu ju a n y a n g b e rk a ita n s a tu s a m a la in k e d a la m a g e n d a

yang

b is a m a -

u ta n g .

N askah

m a n u s ia s e b a g a i

n e g a ra

M a k a , ia tid a k

c a m -rn a c a m

T u ju a n

p e m b e ri

()

p a d a b e la s k a s ih -

m a ju m e la lu i p in ja m a n -

n e g a ra

yang

p e n d a p a ta n

(P D B ) d u n ia , y a n g
sangat
d a la m

ekonom i

p e n tin g

m em beng lo b a l.

N am un,

se c a ra

lik i p e lu a n g

d a n k e s e m p a ta n

un-

d ia m - d ia m ,

ke-

k r e d ito r

m e-

tu k b is a m e n ja d i n e g a r a y a n g tid a k

n ik m a ti " b u n g a u ta n g " d a r i n e g a r a

m e n ja d i k o r b a n M D G s s e b a b s a m a

tik a

n e g a ra -n e g a ra

b e rk e m b a n g
tr a k a n

s a m b il

te r u s

m e n c i-

d ir in y a s e b a g a i " n e g a r a p e -

n y e la m a t"

u n tu k

b e rk e m b a n g ,

n e g a ra -n e g a ra

n e g a ra

b ia r k a n

n e g a ra

n g e lo la

sum ber

donor

m em -

b e rk e m b a n g

m e-

d a y a a la m n y a

se-

s e k a li p e m e r in ta h
d a k m e m ilik i
b e r g a n tu n g

d i n e g a r a in i ti-

a la s a n

r i. N e g a r a

in i te r la lu

m e n y e ja h te r a k a n
nya, sebuah

ra p a n ,

p a d a n e g a r a a s in g .

sum ber

d a y a a la m -

b e rk e m b a n g
te r h a d a p

s e m a k in

besar

s e b u a h s tr a te g i p e n ja -

ja ja h itu la n g s u n g

I n d o n e s ia
fa g

b a r n s e b a b k a la u d u lu m e n m e n g e ru k

sum -

k e s e ja h te r a a n

P r a k tik

k o ru p si

m e ru sa k

J ik a s u d a h

m ik ia n h a ln y a ,
m e n ja d i
p e d u li

sum de-

n e g a ra b e rk e m b a n g

tid a k b u tu h

id e o lo g i, ta k

I a g i te r h a d a p

k e d a u la ta n

d e m o k r a s i- H A M -

is u

h id u p "

a d a la h s ta n d a r

S ta n d a r k e d u a n y a , m e r e -

k a , n e g a ra -n e g a ra
am

m e n c a ri

kem bang
r io n y a .

m a ju , d ia m - d i-

n e g a ra -n e g a ra

a g a r ta k lu k
A r tin y a ,

m e re k a ,

r a k y a tn y a . M a k a , tid a k a n e h d i n e -

k a n s ta n d a r

k a ti d a n " m e n g e r ja i"

a d ila n s e m a k in
k ia n

m ew abah,

m e r a ja le la ,

h a k a s a s i m a n u s ia
lin g k u n g a n

k e tid a k k o ru p si

T id a k

s e r ta p e r u s a k a n

m a n u s ia

n e g a ra

M D G s seakan

b e rk e m b a n g

g a n d a k e tik a

p ih a k

k u ra n g

2 ,2 m ilia r

d a ri

d i p la n e t

bum i

y a n g " te r ja ja h "

tid a k
n e g a ra -

d ih a d a p k a n

aneh

kem bang
a la n

d i n e g a ra -n e g a ra
m uncul

k r u s ia l.

b e rb a g a i

K o n d is i

dan

in ila h y a n g d im a n f a a tk a n

a ta u te r g e r u s ?

n e g a ra

P a d a h a l,jik a n e g a r a
m e m ilik i

y a n g p u n y a h a rg a
p e r ta h a n k a n
a d a ja la n

p e m im p in

d ir i u n tu k m e m -

m a r ta b a t

m e n ja d i

se c a ra

p a d a d u a p ilih a n : ik u t a r u s M D G s
b e rk e m b a n g

m ende-

s e tia p n e g a r a

eko-

n o m i, p o litik , d a n b u d a y a s e h in g g a

Ikut arus atau tergerus?
D engan

n e g a ra -

b e rk e m b a n g .

d a n p e la n g g a r a n

s e m a k in m e n ja d i- ja d i.

b e r-

pada skena-

n e g a r a p e m o d a l, s e la lu m e n g g u n a -

g a ra b e rk e m b a n g

p r a k tik

b e rk u ra n g

" m e n ju a l
p e r ta m a .

d ir i y a n g d ib ia r k a n

tid a k

n e g a r a m a ju y a n g

se k a ra n g

b e r d a y a a la m n y a .

k u a li-

m a s y a r a k a t.

sebab hegem oni
lin g k u n g a n

sen-

aneh

M D G s di

tid a k m e la h ir k a n

b e r d a y a a la m n e g a r a b e r k e m b a n g ,
n e g a ra b e rk e m b a n g

yang

s e la lu b e r u ta n g

S e ja k 2 0 0 0 , p r o g r a m

n e g a ra

n e g a ra d o n o r.

I n i te n tu
ja h a n

akan

k a y a u n tu k

k e k e lir u a n

k a la u p e m e r in ta h

k e tik a

s e la lu

r a k y a t. K a r e n a -

c a r a s a la h a ta u k e lir u . D e n g a n h a n y a p u n a h , k e te r g a n tu n g a n

u n tu k

p a d a u ta n g lu a r n e g e -

n e g a ra n y a ,

ekspansi

tid a k h a n y u t" . A r tin y a , k ita m e m i-

u n tu k

m e la lu i

s itu a s i
n e g a ra -

m e la k u k a n

h e g e m o n ik n y a .

tu c a r a n y a ,

S a la h s a -

kem asan

m e-

n a r ik y a n g d is e b u t M D G s .

k e tig a y a n g b is a d ite r o -

b o s , y a itu " ik u t a r u s M D G s te ta p i

donor

b e rp e rso -

D E D E M A R IA N A

Guru

Besar Ilmu Pemerintahipl
Universitas Padjadjaran

l