17 Rancangan Petak Terbagi (Split Plot)

  

OLEH :

FAKULTAS PERTANIAN

UNIVERSITAS SWADAYA GUNUNG JATI CIREBON

WIJAYA

P E R A N C A N G A N P E R C O B A A N

SPLIT PLOT

  ¾ Tepat digunakan pada percobaan faktorial jika

  pengaruh salah satu faktor sudah bisa diprediksi (main plot) dan ingin diketahui pengaruh interaksinya dengan faktor lain (sub plot), atau jika salah satu faktor lebih dipentingkan (sub plot) daripada faktor lainnya (main plot).

  ¾ Bisa menggunakan rancangan dasar RAL

  De na h Ta ta le ta k Pe rla kua n : SPLIT PLOT - RAL

  PENGARUH TAKARAN PUPUK KANDANG DAN JUMLAH BENIH PER LUBANG TERHADAP PERTUMBUHAN DAN HASIL TANAMAN KACANG TANAH

  ¾ Takaran Pupuk Kandang (Main Plot = Petak Utama) : k ₁

  ; k ₂ ; k ₃

  ¾ Jumlah Benih per Lubang (Sub Plot = Anak Petak) : j ₁

  ; j ₂ ; j ₃

  ¾ Ulangan = 3 kali

  SPLIT PLOT - RAL

  I I

  II I

  III

  III

  III De na h Ta ta le ta k Pe rla kua n :

  PENGARUH TAKARAN PUPUK KANDANG DAN JUMLAH BENIH PER LUBANG TERHADAP PERTUMBUHAN DAN HASIL TANAMAN KACANG TANAH

  ¾ Takaran Pupuk Kandang (Main Plot = Petak Utama) : k ₁

  ; k ₂ ; k ₃

  ¾ Jumlah Benih per Lubang (Sub Plot = Anak Petak) : j ₁

  ; j ₂ ; j ₃

  ¾ Ulangan = 3 kali

II II

  SPLIT PLOT - RAL k ₁ ^j ₃ ^k ₁ ^j ₃ ^k ₃ ^j _{1 k 1 j 2} k ₂ j _{3 k 1 j 1 k 3 j 3} ^k ₃ ^j ₁

_k

_{2 j 1} ^k ₂ ^j _{2 k 2 j 1}

^k

₂ ^j _{3 k 1 j 1} ^k ₃ ^j ₁ ^k ₁ ^j _{2 k 2 j 3 k 3 j 3 k 3 j 3} I

  I II

  I III

  III

  III De na h Ta ta le ta k Pe rla kua n :

  PENGARUH TAKARAN PUPUK KANDANG DAN JUMLAH BENIH PER LUBANG TERHADAP PERTUMBUHAN DAN HASIL TANAMAN KACANG TANAH

  ¾ Takaran Pupuk Kandang (Main Plot = Petak Utama) : k ₁

  ; k ₂ ; k ₃

  ¾ Jumlah Benih per Lubang (Sub Plot = Anak Petak) : j ₁

  ; j ₂ ; j ₃

  ¾ Ulangan = 3 kali

II II

  MODEL LINIER : Y ijk = μ + K

i

• + E Ir + J j + (KJ) ij + E jr SPLIT PLOT -RAL Daftar Sidik Ragam

  No Keragaman DB JK KT F F

  5%

  1 Pukan

  2 KTP KTP/KTG1 5.143

  2 Galat Pukan

  6 KTG1

  3 Jumlah Benih

  2 KTB KTB/KTG2 3.885

  4 Interaksi

  4 KTPB KTPB/KTG2 3.259

  5 Galat Benih

  12 KTG2 Total

  26

  DA TA BO BO T BIJI KERING PER TA NA M A N (G RA M ) No. Pukan Benih Bobot Biji per Tanaman (g) 1 k

  1 j

  1 63,83 65,00 65,50 2 j

  2 66,43 65,83 66,83 3 j

  3 67,83 64,33 65,83 4 k

  2 j

  1 65,33 65,83 65,00 5 j

  2 68,00 68,67 69,20 6 j

  3 66,67 66,33 67,75 7 k

  3 j

  1 65,50 64,67 65,33

  

No. Pukan Benih Bobot Biji per Tanaman (g) Jumlah Rata-rata

1 k j 63,83 65,00 65,50 194,33 64,78

  1

  1

2 j 66,43 65,83 66,83 199,09 66,36

  2

3 j 67,83 64,33 65,83 197,99 66,00

  3

4 k j 65,33 65,83 65,00 196,16 65,39

  2

  1

5 j 68,00 68,67 69,20 205,87 68,62

  2

6 j 66,67 66,33 67,75 200,75 66,92

  3

7 k j 65,50 64,67 65,33 195,50 65,17

  3

  1

8 j 65,83 66,50 65,00 197,33 65,78

  2

9 j 64,17 63,50 63,00 190,67 63,56

3 Jumlah 593,59 590,66 593,44 1777,69

  TA BEL DUA A RA H SPLIT PLOT - RAL Perlakuan k

  1 k

  2 k

  3 Jumlah Rat-rata j

  1 194,33 196,16 195,50 585,99 65,11 j

  2 199,09 205,87 197,33 602,29 66,92 j

  3 197,99 200,75 190,67 589,41 65,49 Jumlah 591,41 602,78 583,50 1777,69 Rata-rata 65,71 66,98 64,83

  PERHITUNG A N :

  2

  1. FK = (1.777,69) : 27 = 117.043,77

  2

  2

  2. JK(T) = (63,83 + … + 63,00 ) – FK = 61,153

  2

  2

  3. JKT-Pkn = (198,09 + … + 193,33 )/3 – FK = 24,265 _{2 2}

  4. JK(K) = [ (591,41 + … + 583,50 )/9 ] – FK = 20,873

  5. JKG-Pkn = JKT (Pkn) – JK(K) = 3,392

  2

  

2

  6. JK(J) = [ (585,99 + … + 589,41 )/9 ] – FK = 16,418

  2

  

2

7. JK(KJ) = [(194,33 + … + 190,67 )/3 ] – FK – JK(K) − JK(J) = 11,345

  SPLIT PLOT - RAL Da fta r Sid ik Ra g a m

  No Keragaman DB JK KT F F _5%

  1 Pukan 2 20,873 10,436 18,460 5,143

  2 Galat Pukan 6 3,392 0,565

  3 Jumlah Benih 2 16,418 8,209 10,795 3,885

  4 Interaksi 4 11,345 2,836 3,730 3,259

  5 Galat Benih 12 9,125 0,760 Total 26 61,153

  Nila i F inte ra ksi (F = 3 ,7 3 0 ) > (F _{0 ,0 5 (4 ; 1 2 )} = 3 ,2 5 9 ) m a ka

p e ng ujia n d ila njutka n te rha d a p p e ng a ruh inte ra ksi te rse b ut.

  SPLIT PLOT - RAL

  UJI LSD :

1. Jika Tidak Terjadi Interaksi

  A. Membedakan taraf Petak Utama :

  B. Membedakan taraf AnakPetak :

  SPLIT PLOT - RAL

2. Jika Terjadi Interaksi

  A. Membedakan taraf Petak Utama :

  B. Membedakan taraf AnakPetak :

  SPLIT PLOT - RAL

  Keterangan : j = taraf Anak Petak (Faktor Jumlah Benih J) = 3 k = taraf Petak Utama (Faktor Jumlah Pukan K) = 3 t = t = t = 1,782

  J 0,05(DBG(J) 0,05(12)

  t = t = t = 1,943

  k 0,05(DBG(k) 0,05(6)

  A. Membedakan taraf Petak Utama :

  UJI LSD :

  A. Membedakan Taraf Faktor K (Taraf Petak Utama) : LSD = 1,16

  1

  2

  3

  1

  1

  1

  2

  1

  3

  1 Perlakuan Rata-rata Beda Rata-rata Indeks

• - k 64,78

  A

  1

• - k 65,17 0,39 A

  3

  Perlakuan Rata-rata Beda Rata-rata Indeks k

  3

  65,78 - A k

  1

  66,36 0,59 - A k 68,62 2,26 2,85 B UJI LSD :

  A. Membedakan Taraf Faktor K (Taraf Petak Utama) : LSD = 1,16

  1

  2

  3

  2

  1

  2

  2

  2

  3

  2

  Perlakuan Rata-rata Beda Rata-rata Indeks k

  3

  63,56 - A k

  1

  66,00 2,44 - B k 66,92 0,92 3,36 B UJI LSD :

  A. Membedakan Taraf Faktor K (Taraf Petak Utama) : LSD = 1,16

  1

  2

  3

  2

  1

  2

  2

  2

  3

  2

  SPLIT PLOT - RAL

  B. Membedakan taraf AnakPetak : LSD = 1,27

  UJI LSD :

  j

  66,00 1,22 - ab

  3

  64,78 - a j

  1

  ) : Perlakuan Rata-rata Beda Rata-rata Indeks j

  3

  j

  1

  , k

  2

  1

  B. Membedakan Taraf Faktor J (Taraf Anak Petak) : LSD = 1,27 1. j

  , k

  1

  j

  1

  ( membedakan k

  1

  , j

  2

  , j

  1

3 Pada k

  Perlakuan Rata-rata Beda Rata-rata Indeks j

  j

  ) :

  3

  j

  2

  , k

  2

  j

  2

  , k

  1

  2

  1

  ( membedakan k

  2

  , j

  2

  , j

  1

  B. Membedakan Taraf Faktor J (Taraf Anak Petak) : LSD = 1,27 2. j

3 Pada k

  66,92 1,53 - b UJI LSD :

  3

  65,39 - a j

  Perlakuan Rata-rata Beda Rata-rata Indeks j

  j

  ) :

  3

  j

  3

  , k

  2

  j

  3

  , k

  1

  3

  3

  ( membedakan k

  3

  , j

  2

  , j

  1

  B. Membedakan Taraf Faktor J (Taraf Anak Petak) : LSD = 1,27 3. j

3 Pada k

  65,17 1,61 - b UJI LSD :

  1

  63,56 - a j

  SPLIT PLOT - RAL TA BEL INTERA KSI HA SIL UJI LSD : k

  1 k

  2 k

  3 j

  1 64,78 a 65,39 a 65,17 b A A A j

  2 66,36 b 68,62 c 65,78 b A B A j

  3 66,00 ab 66,92 b 63,56 a B B A

  De na h Ta ta le ta k Pe rla kua n : SPLIT PLOT - RAK

  PENGARUH TAKARAN PUPUK KANDANG DAN JUMLAH BENIH PER LUBANG TERHADAP PERTUMBUHAN DAN HASIL TANAMAN KACANG TANAH

  ¾ Takaran Pupuk Kandang (Main Plot = Petak Utama) : k ₁

  ; k ₂ ; k ₃

  ¾ Jumlah Benih per Lubang (Sub Plot = Anak Petak) : j ₁

  ; j ₂ ; j ₃

  ¾ Ulangan = 3 kali

  I I

  I II

  II II

  III

  III

  III

  De na h Ta ta le ta k Pe rla kua n : SPLIT PLOT - RAK

  PENGARUH TAKARAN PUPUK KANDANG DAN JUMLAH BENIH PER LUBANG TERHADAP PERTUMBUHAN DAN HASIL TANAMAN KACANG TANAH

  ¾ Takaran Pupuk Kandang (Main Plot = Petak Utama) : k ₁

  ; k ₂ ; k ₃

  ¾ Jumlah Benih per Lubang (Sub Plot = Anak Petak) : j ₁

  ; j ₂ ; j ₃

  ¾ Ulangan = 3 kali

  I I

  I II

  II II

  III

  III

  III

  De na h Ta ta le ta k Pe rla kua n : SPLIT PLOT - RAK

  PENGARUH TAKARAN PUPUK KANDANG DAN JUMLAH BENIH PER LUBANG TERHADAP PERTUMBUHAN DAN HASIL TANAMAN KACANG TANAH

  ¾ Takaran Pupuk Kandang (Main Plot = Petak Utama) : k ₁

  ; k ₂ ; k ₃

  ¾ Jumlah Benih per Lubang (Sub Plot = Anak Petak) : j ₁

  ; j ₂ ; j ₃

  ¾ Ulangan = 3 kali k ₁ ^j ₁ ^k ₂ ^j ₂ ^k ₁ ^j _{2 k 1 j 2} k ₂ j _{3 k 1 j 3 k 1 j 3} ^k ₃ ^j ₁

_k

_{2 j 1} ^k ₂ ^j _{3 k 2 j 1}

^k

₂ ^j _{3 k 2 j 1} ^k ₃ ^j ₁ ^k ₁ ^j _{2 k 2 j 2 k 3 j 3 k 3 j 3} I

  I I

  II II

  II III

  III

  III

  DA TA BO BO T BIJI PER PETA K (kg ) SPLIT PLOT - RAK No. Pukan Benih

  I II

  III 1 k

  1 j 1 1,112 1,091 1,080 2 j 2 1,215 1,212 1,204 3 j 3 1,100 1,103 1,071 4 k

  2 j 1 1,125 1,117 1,100 5 j 2 1,286 1,295 1,275 6 j 3 1,145 1,086 1,127 7 k

  3 j 1 1,043 1,050 1,029

  No. Pukan Benih

  I II

  III Jumlah Rata- rata 1 k ^{1 j 1 1,112 1,091 1,080 3,283 1,094} 2 j ^{2 1,215 1,212 1,204 3,631 1,210} 3 j ^{3 1,100 1,103 1,071 3,274 1,091} 4 k ₂ j

_{1 1,125 1,117 1,100}

3,342 1,114 5 j

_{2 1,286 1,295 1,275}

3,856 1,285 6 j ^{3 1,145 1,086 1,127 3,358 1,119} 7 k ^{3 j 1 1,043 1,050 1,029 3,122 1,041} 8 j ^{2 1,250 1,173 1,178 3,601 1,200} 9 j

_{3 1,135 1,100 1,070}

3,305 1,102

Jumlah 10,411 10,227 10,134 30,772

k ^{1 3,427 3,406 3,355 10,188}

  TA BEL DUA A RA H

  Perlakuan k

  1

  k

  2

  k

  3 Jumlah Rat-rata

  j

  1

  3,283 3,342 3,122 9,747 1,083 j

  2

  3,631 3,856 3,601 11,088 1,232 j

  3

  3,274 3,358 3,305 9,937 1,104 Jumlah 10,188 10,556 10,028 30,772 Rata-rata 1,132 1,173 1,114

  SPLIT PLOT - RAK

  SPLIT PLOT - RAK PERHITUNG A N :

  2

  1. FK = (30,772) : 27 = 35,071

  2

  2

  2. JK(T) = (1,112 + … + 1,070 ) – FK = 0,1494

  2

  2

  3. JK(U) = (10,411 + … + 10,134 ) – FK = 0,0044

  2

  2

  4. JKT-Pukan = (3,427 + … + 3,277 )/3 – FK = 0,0219

  2

  2

  4. JK(K) = [ (10,188 + … + 10,028 )/9] – FK = 0,0163

  5. JKG-Pukan = JKT Pukan ̶ JK(U) – JK(K) = 0,0012

  2

  2

  6. JK(J) = [(9,747 + … + 9,937 )/9] – FK = 0,1170

  2

  2

  7. JK(KJ) = [(3,283 + … + 3,306 )/3] – FK – JK(U) – JK(K) − JK(J) = 0,0021

  SPLIT PLOT - RAK Da fta r Sid ik Ra g a m

  No Keragaman DB JK KT F F _5%

  1 Ulangan 2 0,0044 0,0022 7,416 6,944

  2 Pukan 2 0,0163 0,0081 27,353 6,944

  3 Galat Pukan 4 0,0012 0,0003

  4 Benih 2 0,1170 0,0585 83,177 3,885

  5 Interaksi 4 0,0021 0,0005 0,744 3,259

  6 Galat Benih 12 0,0084 0,0007 Total 26 0,1494

  SPLIT PLOT - RAK Perlakuan Rata-rata Beda Rata-rata Indeks k

A. Membedakan taraf Petak Utama :

  3 1,114 - a k 1,132 0,018 - b UJI LSD :

  SPLIT PLOT - RAK

B. Membedakan taraf AnakPetak :

  Perlakuan Rata-rata Beda Rata-rata Indeks - j 1,083 a

1 J 1,104 0,021 b -

  3