HUBUNGAN TINGKAT STRESS KERJA PERAWAT DENGAN ADAPTASI STRESS PADA PERAWAT DI INSTALASI GAWAT DARURAT (IGD) RSUP DR. M. DJAMIL PADANG TAHUN 2010.
ABSI'RAK
c,r L...JJf- o
,t'.1,-1
'n
":ll:
0.,,h....0.p. eh., ,,J
did
. r \,,,'4dlL ,dJ,)h drbrr
r J" \- ct,,ih
I
Ld
,
dlJl"_r'..,
"td,,.e....-J D.,.
-,
,d,
m"h
1..!,.d3 r'..,:
rD;r. "
!1" , .c r d.,.,.d, * ,- p:J
, ,1o. lcrR.!pui
:,::"-,li :,
J'd J'.
v.D,,n.tp:..,31.,h1,oto.t"hd: ,.di
-.
n,l.'r
.t').\ , o.,n n.oo.. Lr. i c,1 ,.,,D bridr
' ,,I, rttrr -r.'t.)*,
e
J^\.'r,
' J.-o, .h1it t.n"J1,Lt.'1 .r,
rrat .i { ._ ui",ii
ol.l"l.," i.F .u c, ., tjnsJl r,n L t,j, ,
\r'\s i-tr.dd1d end { Da h, tt.n i,, I do.,.t;..r!
.0.;_ i .O
r.""rn. ' n . ,po1 . d"''."'""€','"'',"''";
di
.r..iJi.nr.o,p,. .rL .
l;r.,'d.:
-,,"
'j *r',rJ, L d'la. b re,nr.,,!ten J'""a
r,,. .s\ ( ;-/JJ,r"
JJ. .".',T.D:tlJt.'..- d' u.,n-J I,Djr tL, M Dr1. t t. . .,.s . .F'uh
'l0o Jr rm,i lr l].!dcr. 4flc.rJ.p .,0.
ts'tt,d, .p..
J (.D..,J
cD iut rclbdd \ar .rL, ..., ',0-s.cf.,,n., Tq.r.h. t.(r^"q,ID
'.. n 'j r E J(d
L.' tjcrp j d, I rc1t"r L
.J'.
.' gr
'
r'.'nptrl
, I'r'
di
lii
Krh (uici: Stcs
ue'o .,
kcr.lq adrpbsi
$rc$, peBw.l ICO
B{BI
st€$
psikossill(
adalah
lekanan
sdrtr
Htsi ahd Bpon rlbuh
nenhltuu
beban Lehidupon).
tubuh tcrhadap situasi yan8 mcnimbllks
enosi ,ran rain
-
Iain
(
sunaryo, 2002 ).
lek'm,
redadrp slrosor
sres nerupako Eaksi
perubahaA keregsgan
Monht rudir yds di kutip ddi
Agun8pi. 2003 Sre$ kcda dapal di anik n sbagai subcr ailu
kerja J'anc nenyebabtm
oleh
Eaki
fisioJoch dan ps'kolosh.
sre$ di
s@sr
akibarkan
adbla p.obahs nilai budayq pcruhahs keh6lahtahn, Dckerjad
*i! fibat
kcrcg@gan
de4m sft$
dmikim
eraa
da bclajr
ftss yes
id@tismc
db
menggudalcnnt!
@!ira. Individu b€ddapbsi
dehi keutunaa4
walaupm
bdlebiho stM nmFngehi taalibs hidl".
Berrqlb0hnyr iEss iidup
ald ndycbabko tlrAdgguya kesjnb€ngs
ndial da dosidnal yog sal&pu rid.k @n €blbktu k€naim ldgsune
ate
tclapi n€nsgssau F.dukifir.s d,n ln&p
slrc$ (e'ja dapal
nma!
ndrhlln
oleh p€msint h
upara
denjadi tid.k
j@pai di *ehidu!€tr $hdi hai sdah s.ruya di
sliL Rult skit ndlpdq $trh ::ll
yeg disl€nggaFkm
utuk
di
ssFnc
da
pelayds &es.h,bn
batu&
s@! b::lEh!, b,ik
!r0u frast€nkal ya8
d.s rl&
tdfhEsi
kcsharj, rujut@ d&
ahu upa'€ keshr&n penujes. Kebqha3ihn s!.tu f,m,n sjdl rl,lm
menjrhnkar tunesii$ di6ldaj dcf,Bar
rmai skir.
.deyr peningka(e mlru pttalar
Muru nmah ekir smgar dipen8xruhi ole! bcb€Epa lirkbr
Fahor yang pnlin8 dominan adetahsumGrdaya muusi. (Depk€i 2002).
PeBmt
rneniliki
kemampuan dan kewcnangan
bcrdaerkan
Somg
pdgelanulJl
kdtutilan
pemwar di
Penn pcnwat
a,lalah
K*hllnn
jit
memiUki itnu
ena neniliki
lma konhl
slau
ds
bdhubues
sikap
No. 23, I992 ).
,li tn$tdi Casat Dm€l ( rcD ) snsal
sbagai ujug ronbak di tcr)
g
percteh netatoi pcndidik&
takkm pDtgio.at
LJU
y
swdns
hclalukar lirdalan kepenRrhn
kep.Ewalan pEfesimal
ptufesional ssuai kode erik pmftsi I
tenaga paling
$til
ilnu ]dg di nitikinra )aig di
kep.6walan.
khu
nndh
sebagai sumber daya di
p€niins
nwor inap, p.dwal medpat
dcngan p6ien
dr
kele8a.
Ha1
ini ilon ako nenlebabkan slrcssr ydg kur ped. !.R at didatam
linglungm p€kdjtu Tue6 dd brggug javqb p€mmt buke hat yeg
nnsd btok dipikul- Deru
nsilq nenghad.pi
yds nmcul
keetus,
sisi
p.dut
berl,nggus
joftb tertud!! bgs
ketuhd dan mckoisme p€drnM diri psien
Dsid p$ien lkibrt etinly4 ker€lnsm, kejqunan datm
n.ngha!.pi p6im de$e koddisi yug
temi@|, disisi lair ia
f€6wd yo6 bai(
h@
oleh
ndd.ib stit
elelu dinrful
ut!*
t6dd
stslu hDDit *5!g!i pmfil
pakMyb I Ke.iJL laia/.
PeEwot di IGD noshadapi b€docai a.pck
mbd lain li,skunFn
kriis llau
.lstm li.Ctustu k€rja
6sik dm tinskuse psikosial.
berup! h€rhsgri ma@ pasid du !€nyab!
!F
Liryhrse
6sik
tqja J@g lus' tebisinss
KFSIM}IJI,AN DANSARAN
Adapun hal
]dg
dapar
disinpulkd
daltun pcnelitian ini. vailu
:
L L.bih ddi sebasi peEwl (58,8%) di I@gM IGD dcngalmi tingkat
2.
rf,bih ddi sbagim (56,9v") p€Ewat nenssuale r6rrn yms nalad.plif
lcrbadap stJcss yms ada
3. Tirtal: rerdapar
ldaptai
nr$
Ada beb€Epa nal
l
Dih@pte
hubmsm yae b.mat@ dta.a
pada peEwal di
yms
pada
k
dapat
ru so
IGD RSU? Dr. M.
kotal<
baei p€d*€t di
:
keFmwro utrk bis nogorbte
yug n6eim Lrjlit dn
d&i i€mga n€dis ktruNta p@wt da
b6u!e
Djmil Padag
disaalkd dalae p€nelitia ini, yaitu
F6la bidmg
mdan kcsiabn arlu
liiCl,t shs kaja dc.em
tlEgu
sm
suatu
serta kcluh
ndbdild Nlvai de
IGD RSUP Dr. M.
Djdn
?addg
ldtang cm b€ddlplasi tug adaptif ternadq stess lsja )6e dl alani
oieh
Fme4 da $pe,€
lebih d€opdhatitd
k*jahteEe leFwt
nauju&a
Fn*.i
'mg
h4il koj4 t@C baik d& ilal tsp@ ddn n Frlllankd sded
d€nse
.@ nmberjk"n al$siai
tepa.la
rin dagm i@ bdell€d be@a dN bedanraga
59
bMa
zq, ,ia? siBd d@rd
An'lriadb. (2000).t
y3ng dr
ates
pada rangglt I 3
riar
ndet20l0melalui hup:/rsboautivah.com/znicte&on*p
eawac
daru.nhhl
Abmnan & Shanley. ( 1997). /sJkoloqi Sotnrt Untuk
e.$al
16
p.t$.t.
J^tata : EcC
F.bruai nelalui htrp ://agungpiq
hultiply.@m4omar/ih/15/s1Ess kdja Fngenim dd pencenalan.
Arikunlo, S. (2000).
Ankmto.
s
M'mjg'e, ra,.r,?u
(2005).
Jakda : Ridck cipb
,itro.& P€retiti@ stutu Petule*dan prai]e*. )^ktua
Anddeq (2000. robc? csra!, 5rars & ,tdryrdi di rtres
j
Atr, Iscs,
pda lanssal
:
l0
usi2010mel,ltri
RN. CS, MSN, (2002). Kep€Fwalm Kesha&n JiM & psikialdk.
Dspdimen Ke$harln RI (2002). Pedonu Umiq Tuad Tetuga
AMarsdl4 eta*n
Eutadr,N. 11995).
Pe,Edo
2.
Jdorla: Dirjd. yod{.d
Ptules
Kep.mtu
xhelgenry NuNins Asftiation (ENA).(200O.
cngsonTeE, QAl, Dle ,..l.]brt
rwhetu di
frsn
Dat@,
tew da
Jak rla : PEsrlsi
ll$ui,D-Q0o4). Mddieren Stuts, C.M &
r*^t^
:EuC
Fuaasi
pdtua
Ablak@ya
Ihwsl!*^tt.FKut
c,r L...JJf- o
,t'.1,-1
'n
":ll:
0.,,h....0.p. eh., ,,J
did
. r \,,,'4dlL ,dJ,)h drbrr
r J" \- ct,,ih
I
Ld
,
dlJl"_r'..,
"td,,.e....-J D.,.
-,
,d,
m"h
1..!,.d3 r'..,:
rD;r. "
!1" , .c r d.,.,.d, * ,- p:J
, ,1o. lcrR.!pui
:,::"-,li :,
J'd J'.
v.D,,n.tp:..,31.,h1,oto.t"hd: ,.di
-.
n,l.'r
.t').\ , o.,n n.oo.. Lr. i c,1 ,.,,D bridr
' ,,I, rttrr -r.'t.)*,
e
J^\.'r,
' J.-o, .h1it t.n"J1,Lt.'1 .r,
rrat .i { ._ ui",ii
ol.l"l.," i.F .u c, ., tjnsJl r,n L t,j, ,
\r'\s i-tr.dd1d end { Da h, tt.n i,, I do.,.t;..r!
.0.;_ i .O
r.""rn. ' n . ,po1 . d"''."'""€','"'',"''";
di
.r..iJi.nr.o,p,. .rL .
l;r.,'d.:
-,,"
'j *r',rJ, L d'la. b re,nr.,,!ten J'""a
r,,. .s\ ( ;-/JJ,r"
JJ. .".',T.D:tlJt.'..- d' u.,n-J I,Djr tL, M Dr1. t t. . .,.s . .F'uh
'l0o Jr rm,i lr l].!dcr. 4flc.rJ.p .,0.
ts'tt,d, .p..
J (.D..,J
cD iut rclbdd \ar .rL, ..., ',0-s.cf.,,n., Tq.r.h. t.(r^"q,ID
'.. n 'j r E J(d
L.' tjcrp j d, I rc1t"r L
.J'.
.' gr
'
r'.'nptrl
, I'r'
di
lii
Krh (uici: Stcs
ue'o .,
kcr.lq adrpbsi
$rc$, peBw.l ICO
B{BI
st€$
psikossill(
adalah
lekanan
sdrtr
Htsi ahd Bpon rlbuh
nenhltuu
beban Lehidupon).
tubuh tcrhadap situasi yan8 mcnimbllks
enosi ,ran rain
-
Iain
(
sunaryo, 2002 ).
lek'm,
redadrp slrosor
sres nerupako Eaksi
perubahaA keregsgan
Monht rudir yds di kutip ddi
Agun8pi. 2003 Sre$ kcda dapal di anik n sbagai subcr ailu
kerja J'anc nenyebabtm
oleh
Eaki
fisioJoch dan ps'kolosh.
sre$ di
s@sr
akibarkan
adbla p.obahs nilai budayq pcruhahs keh6lahtahn, Dckerjad
*i! fibat
kcrcg@gan
de4m sft$
dmikim
eraa
da bclajr
ftss yes
id@tismc
db
menggudalcnnt!
@!ira. Individu b€ddapbsi
dehi keutunaa4
walaupm
bdlebiho stM nmFngehi taalibs hidl".
Berrqlb0hnyr iEss iidup
ald ndycbabko tlrAdgguya kesjnb€ngs
ndial da dosidnal yog sal&pu rid.k @n €blbktu k€naim ldgsune
ate
tclapi n€nsgssau F.dukifir.s d,n ln&p
slrc$ (e'ja dapal
nma!
ndrhlln
oleh p€msint h
upara
denjadi tid.k
j@pai di *ehidu!€tr $hdi hai sdah s.ruya di
sliL Rult skit ndlpdq $trh ::ll
yeg disl€nggaFkm
utuk
di
ssFnc
da
pelayds &es.h,bn
batu&
s@! b::lEh!, b,ik
!r0u frast€nkal ya8
d.s rl&
tdfhEsi
kcsharj, rujut@ d&
ahu upa'€ keshr&n penujes. Kebqha3ihn s!.tu f,m,n sjdl rl,lm
menjrhnkar tunesii$ di6ldaj dcf,Bar
rmai skir.
.deyr peningka(e mlru pttalar
Muru nmah ekir smgar dipen8xruhi ole! bcb€Epa lirkbr
Fahor yang pnlin8 dominan adetahsumGrdaya muusi. (Depk€i 2002).
PeBmt
rneniliki
kemampuan dan kewcnangan
bcrdaerkan
Somg
pdgelanulJl
kdtutilan
pemwar di
Penn pcnwat
a,lalah
K*hllnn
jit
memiUki itnu
ena neniliki
lma konhl
slau
ds
bdhubues
sikap
No. 23, I992 ).
,li tn$tdi Casat Dm€l ( rcD ) snsal
sbagai ujug ronbak di tcr)
g
percteh netatoi pcndidik&
takkm pDtgio.at
LJU
y
swdns
hclalukar lirdalan kepenRrhn
kep.Ewalan pEfesimal
ptufesional ssuai kode erik pmftsi I
tenaga paling
$til
ilnu ]dg di nitikinra )aig di
kep.6walan.
khu
nndh
sebagai sumber daya di
p€niins
nwor inap, p.dwal medpat
dcngan p6ien
dr
kele8a.
Ha1
ini ilon ako nenlebabkan slrcssr ydg kur ped. !.R at didatam
linglungm p€kdjtu Tue6 dd brggug javqb p€mmt buke hat yeg
nnsd btok dipikul- Deru
nsilq nenghad.pi
yds nmcul
keetus,
sisi
p.dut
berl,nggus
joftb tertud!! bgs
ketuhd dan mckoisme p€drnM diri psien
Dsid p$ien lkibrt etinly4 ker€lnsm, kejqunan datm
n.ngha!.pi p6im de$e koddisi yug
temi@|, disisi lair ia
f€6wd yo6 bai(
h@
oleh
ndd.ib stit
elelu dinrful
ut!*
t6dd
stslu hDDit *5!g!i pmfil
pakMyb I Ke.iJL laia/.
PeEwot di IGD noshadapi b€docai a.pck
mbd lain li,skunFn
kriis llau
.lstm li.Ctustu k€rja
6sik dm tinskuse psikosial.
berup! h€rhsgri ma@ pasid du !€nyab!
!F
Liryhrse
6sik
tqja J@g lus' tebisinss
KFSIM}IJI,AN DANSARAN
Adapun hal
]dg
dapar
disinpulkd
daltun pcnelitian ini. vailu
:
L L.bih ddi sebasi peEwl (58,8%) di I@gM IGD dcngalmi tingkat
2.
rf,bih ddi sbagim (56,9v") p€Ewat nenssuale r6rrn yms nalad.plif
lcrbadap stJcss yms ada
3. Tirtal: rerdapar
ldaptai
nr$
Ada beb€Epa nal
l
Dih@pte
hubmsm yae b.mat@ dta.a
pada peEwal di
yms
pada
k
dapat
ru so
IGD RSU? Dr. M.
kotal<
baei p€d*€t di
:
keFmwro utrk bis nogorbte
yug n6eim Lrjlit dn
d&i i€mga n€dis ktruNta p@wt da
b6u!e
Djmil Padag
disaalkd dalae p€nelitia ini, yaitu
F6la bidmg
mdan kcsiabn arlu
liiCl,t shs kaja dc.em
tlEgu
sm
suatu
serta kcluh
ndbdild Nlvai de
IGD RSUP Dr. M.
Djdn
?addg
ldtang cm b€ddlplasi tug adaptif ternadq stess lsja )6e dl alani
oieh
Fme4 da $pe,€
lebih d€opdhatitd
k*jahteEe leFwt
nauju&a
Fn*.i
'mg
h4il koj4 t@C baik d& ilal tsp@ ddn n Frlllankd sded
d€nse
.@ nmberjk"n al$siai
tepa.la
rin dagm i@ bdell€d be@a dN bedanraga
59
bMa
zq, ,ia? siBd d@rd
An'lriadb. (2000).t
y3ng dr
ates
pada rangglt I 3
riar
ndet20l0melalui hup:/rsboautivah.com/znicte&on*p
eawac
daru.nhhl
Abmnan & Shanley. ( 1997). /sJkoloqi Sotnrt Untuk
e.$al
16
p.t$.t.
J^tata : EcC
F.bruai nelalui htrp ://agungpiq
hultiply.@m4omar/ih/15/s1Ess kdja Fngenim dd pencenalan.
Arikunlo, S. (2000).
Ankmto.
s
M'mjg'e, ra,.r,?u
(2005).
Jakda : Ridck cipb
,itro.& P€retiti@ stutu Petule*dan prai]e*. )^ktua
Anddeq (2000. robc? csra!, 5rars & ,tdryrdi di rtres
j
Atr, Iscs,
pda lanssal
:
l0
usi2010mel,ltri
RN. CS, MSN, (2002). Kep€Fwalm Kesha&n JiM & psikialdk.
Dspdimen Ke$harln RI (2002). Pedonu Umiq Tuad Tetuga
AMarsdl4 eta*n
Eutadr,N. 11995).
Pe,Edo
2.
Jdorla: Dirjd. yod{.d
Ptules
Kep.mtu
xhelgenry NuNins Asftiation (ENA).(200O.
cngsonTeE, QAl, Dle ,..l.]brt
rwhetu di
frsn
Dat@,
tew da
Jak rla : PEsrlsi
ll$ui,D-Q0o4). Mddieren Stuts, C.M &
r*^t^
:EuC
Fuaasi
pdtua
Ablak@ya
Ihwsl!*^tt.FKut