EFEKTIFITAS PELAKSANAAN PUTUSAN MAHKAMAH KONSTITUSI DALAM PENYELESAIAN SENGKETA KEWENANGAN ANTAR LEMBAGA NEGARA.

SFEKTIFITAS PELAXSANAAN PUTUSAN IVIAHKAIIIAH KONSTITUSI
DALAIT' PENYELESAIATSENCKETA KEWENANCAN ANTAR

PRbCRAM Kf,KHUSUSAN : HUKUM TATA NEGARA

-)

FAKULTAS HUKUM
UNIVERSITAS ANDALAS

EFEKTII'ITAS PELA(SANAAN PUTUSAN MAHI({MAH KONS'TITIlSI
DALAM PENYELESAIAN SENCKETA XE\WNANGAN ANTAR
T,DMBAGA NECATiA
I Nama: Oki srputm. RPr 06140171-

FrluhN Hukum ljnileFn^r Andi

r( 6l+v

hllmtn.l.hun2011)
ABSTRAK


srlxh sab h6i1 dad Pe bahan UnJtnE_Lhdens Dasd Negaru Republik
lndonesia Tahun l94s ltiljD Negda Rl Taiun 1945) adalsh Lahimva penbentukan
Mrnkamsh Konsrilusi yanA bagian Pqlbaian Keliga UUD lt45 nrda ST MPR 2001
ianggal 9 Noven ber 2OOL Sebagtitindak lmjui pcnsotuEn mengcnaiMK didtlanr
I ri. Nne,mbh dn DPP nenf h \ rcnhrrrrsn rr nensaa' MK I | :1:
.cL.'i JnlLn ddn -.rla' DdJ, n rrial lr qldrd. 20,1 rc13a' r r Nor' Z'
rahun 2oor rentdg MK. Pe;rclceian engleb ks€nans,n sErlembagt neea6
\r A d DJII uh! il. dr' cM nel' ' m. I rlun )J1srNo a e 'F Te rhirda ka
i""-o nis ro' rt* m rir i'arlrn.'q" I erarJ rans oc'rcos Jng' d"- ir' "bi i'a'
ooi'ril ire mclq'lJ. lcp.nmqa' ne!r: J' bMr'a Ddlmper'r i\Jns
;-""; .",1- d'r 'ur"n,d- 1e.oar dcap" talar '1rL' ncrirJnr
b-aairlsrbLdn uo e pcnle e -'{ oa, eiei "b pc tu dM pL'J "1 M:l-\dx'\
Ko_n{nusi. Dalah hal penedpm ini mengadbil sludi kdus di Mahkaman Konslitusi'
Penclitian ini nenggunxkan netode ,z/iair tox /dgd vaitu denAan metode

.cndekatan (rd.,, leval rcscarch) PeGturM Mahkamoh Konstitusi N'nor
|8/PMK2006 lenrdng Pedoman Bc€ca€ Daltn Scngketa Kewcnangln Lembaaa
Nesam, dllam pcmtunn Iescbut dbeb"t bahwo lembaga negam adalti lcmbaga
yans kewen..sannyr dibcrikan oleh UUD 1945. MA mcnjadiFngccualian neni'di


rmo.ra a V^ Pa'_ p.rrd"$an '1C'e'd leqer'ng'' dn'ar
Lnoaes rg. doi V( c.rd dcncr l' \oror'4 I'hlr /OU Pa- o o'enbnS

.it"t

,l"am

senskela kiwenoean lembasa negara vans kewendgannva dibenkan oleh UUD
,rcr;D
Nr\r'a ..',,{erJ \e c$nsB U u' t'rbas! 1ru''d \dnA di\elu' 1"'
dk I dL'pcrc\r'fiu nrr3t*r s1
o-l- vh rio"i J.pa. nenFJ p{dorl3n aul

1.,

n',\rn MK dJm
ocDJ Jb',r.e!npul.t
DeneJn


'.
..";,""s".,"'.

erbJs' nclam er'

'ola{

crba'a

oeg''

'
osnld oalm o-o'- peDccsan "ro\cE

\ir' ehl'e' r"Lrde'srbr'\ \8nur

m.sih pe;lu perhatiu dari MK nencenai kelenluan renbns keqssgd ]alre di3tur
UU. Sedangka. elekrilib pulusn MK dalam povelestian
oLeh UUD
scnskeb kewenansu anttu lcmbasa nesa6 liddk daptt dinvatakr efekil ksren!

tidak adanfa rolak ukur ata! indikatot dalam menentukannva N@u., perLu addva
r lc\eadngrF clm
' prcr' Pc1
'erc\e

iuk*

(.'du
oe8.irdt n.lsi,n
ij;i b,s lemDaq,'enbaF! jtE beun dk'Lkd
Dr'lL oc
\ela
ecdm
;enrel..d'm ra a ,b L rc io.li ..rs.c- te!-Fa gM
'slair
o'bc"ls
r1l'
menPcr
d
ber'ur

rsnt
i..-.e.ensir o- ocrcl'irr Pb n sll'
t,,ja"p n"*pir'a" )dns neL'"dd' cr'ap rr|LU'm V l-\Jr* Kor'rLi

BAB I
PENDAHULUAN

A. Lrtar B€l'kttrg Maeldh
PerkembMean

ztnan yang diharapk akan lebih modem

smCai

mcmpengaruhi hampn semua negara ylng akhimva bovak nesara yang mampu

mcngiknli terkembIgan

le


ebul. namun &mpal nc8alifnva .dalah

tidlk sedikit

jl8a yms mdltnjauh bningsal Ddpal positifvmg nunctrl dalan dunia

modem

teNebul adsLlh .kan mendoions menjunjuns tinssi btusunan denokrasi Menurut
Plsto,

mengahk bahs3 nega.r yans beoalln di

bentuk kene8aEan

lds

atas benluk

demoknsi aun nenuai


ideal vanE disebut Ye&rc srdrs, karen! defrokasi

mengingi.kan peran negad

ddm

ncg@ berdassrkan konslitusi

upala mclakukan refomf,si stukttrr

&n peFdilI vMg t /e?drd€,r.

Refomasi disegah bidans adalah sahh saru dampsk
demokdi. lang dalah kelemb.gmn .eg@ di lndoncsia muncul

bdu

dengan ha60rn


alan tscipldya bmgund demokrai

dedok6i. Di d.lam nesaa dcmokrsi

dd

kultur

vang benujud

ddi

penesakan

lembaga lenbaEa

leg

benaFbenar


pemdilan tidak bisa dilePakm dari shtem

politiknya, unluk Indoncsia sisien polilik eiak prcklamsi ken'rdekun i945 tclai
nengalami bcbcFpa perubahan dinulai dari

denokdi libeBl

parlemcnrer (1945

1953). denokFsi

le4inpin (1959

1967), denokrasi p.ncasila (1967 1993).

rane menampilkan \ujah bumm shlem p*adilandan

ri3. 16e

kelacne$Izf.r


keh iJupan

Sejal datan8nla era refomasi ydg dilandal denga. pcrislis? belhen(in]'a
Presiden

Sc[ano pda

2l

Mei

1998

tel.h rerbuka peluang baai diLakuk'nnva

r.lomasi konslilusi selcl.h mengahmi lase sdkalisas LIIJD 1945

eLama


mcni.di
nemcrintahan ordc Baru Drlam perkembangmnva relormdi kotrstiiusi
salah sdtu tuntuhn bcrbaeli kai..g!n, iem.suk para pekan*adcmisi

hltum rxla

nclar. drn kclompok ntiasisw!, yane kemudiln dnvujudkar oleh MPR

melaLui

empar k3li perubalar (1999 2002)

Rclom,si konstitusi dipddang

merupakaD *ebutuhln dan agenda vdnA harus

dilakukan berdasr pdddean be6.gai kalugan

brhs. UllD

1945 tidak lagi

cl[ul

uiruk mengarr dan nensnmlrkan P€nvslcng3aran neead sesuai hlrap$ rakvatr'$enruknla

A,'/ g,valrd,.?.

aesi mdusia Burutnra

se(a mendukune pencA.kan demokmsi dan hak h

peDyelengEar&n neeara pada bcberapa bnun tcmkhir

pemerinEhan Pftsidcn Soehano lang antra lain ditandai dengad franknv! koruPsi'
ko u\i. dan ncporisne. mentldi

buklilaklerb uhkan

mcngenri

hili.i.

Bcbcrala dspek yang rerdapal dalam UUD 19'15 v.ng ncnlebabkd
kon$i1rsi lndoncsia ini

yangdenokdis d.tr

rid

cukuP mtnFtr mendukung

'nenegnkkan

P.nvelcn$nrd nelara

[ak asasi madusia. .nFE laii sbagaiberikutr

BAA IV
PDNIJTIJP

Berdirkan hasil p€nelitim lang ptrulk

l.

PrcFs nenye les. ian

sen

gketa kewendgan

lakukan, dapat

tntu

ditdik kesifrpulr

lembaga .egam.

DaLaD proses penlelesaian sengketa ke*enangan

anrd lenb3ga neAam olch

Mahkaman Konstitusi sejauh ini sudah teuturllur dencan baik.

Dihulti

dari

prcses adminisbsi pend'ftaan perkar4 p€ma4gilan pihak-Pihak,
percidsgen smpd perlc6 belssgkutln dipuluskm dm akhimya putusn

diteiiitkan dalan Bern, Nesam. Namun m6ih perlu
mengenai penyelesais s€ogkeb kewdangan
l

lshdtio

dalan aturan

mtar lcmbaga negaB lersebul,

lal ini dikdenakan bany.l{nya lembsga negara yang tida& nenahami apakai

lcnbaga neglra tdsebul
beNumber

nerupak orgo-organ yog

ddi pemberian Undang

UDdang Dasar Neeara Rcpublik lndo.esia

Tahun 1945 buk n Unda.S-LJndang. Harus dihediri sekuan

7

otra

ke$dangannya

g-

kuranlnya oleh

hakim konstitusi. Dinana nembutuhkan wal(u yane

lda ddm

proses penyeleeian pulueD sengkela kewendgm lcmbaga negea. K3En!

kewenane Mrnkanah konslilusi tidak hanya menyeleeikr ndolah
scnrkeI5 kewenMcan aitar lembaga nesa6 eja.

Tenlans kabago I2nhaga Nega.a l1ekrmt

sri Soem ]ri,

Bmdrn$Pl Cil€ Adryr

Pu$

1915,

Bakri, 1993.

Moh Kusnardi- dan Hdmaily lbrahim, Hrk
Jakada.

UllD

n

Tota NeEaru

Study Htrkum Tatc Ness.a FakuLtas Hukun

r983.

sranet Eifendy Yusur, Umat
lierlana UUD

Jidly Asshidlqie
K?tentuan

I 915,

dd

Belim,

lzkdlat Pvtaka

ReJotnasi

|