T BIND 1403048 Table of content

DAFTAR ISI
halaman
HALAMAN JUDUL
HALAMAN PENGESAHAN
LEMBAR PERNYATAAN
ABSTRAK.............................................................................................................. i
UCAPAN TERIMA KASIH...................................................................................ii
KATA PENGANTAR............................................................................................iii
DAFTAR ISI...........................................................................................................iv
DAFTAR TABEL................................................................................................... x
DAFTAR BAGAN................................................................................................xii
DAFTAR GAMBAR............................................................................................xiii
DAFTAR LAMPIRAN.........................................................................................xiv
BAB 1 PENDAHULUAN ...................................................................................... 1
1.1 Latar Belakang ...................................................................................... 1
1.2 Identifikasi Masalah .............................................................................. 5
1.3 Batasan Masalah.................................................................................... 6
1.4 Rumusan Masalah ................................................................................. 6
1.5 Tujuan Penelitian .................................................................................. 7
1.6 Manfaat Penelitian ................................................................................ 7
1.7 Struktur Organisasi ............................................................................... 8

BAB 2 LANDASAN TEORI .................................................................................. 10
2.1 Sastra Lisan dan Tradisi Ziarah Makam Dalem Cikundul .................... 10
2.2 Struktur Teks ......................................................................................... 15
2.2.1 Sintaksis ...................................................................................... 17
2.2.2 Bunyi ........................................................................................... 18
2.2.3 Irama............................................................................................ 19
2.2.4 Diksi ............................................................................................ 19

Siti Rodiah, 2016
KAJIAN STRUKTUR DAN NILAI TAWASUL PADA TRADISI ZIARAH MAKAM DALEM CIKUNDUL SERTA
PEMANFAATANNYA SEBAGAI BAHAN AJAR DALAM KEGIATAN PEMBELAJARAN MENULIS PANTUN
DI SMA
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan.upi.edu

2.2.5 Majas ........................................................................................... 20
2.2.6 Tema ............................................................................................ 20
2.3 Konteks Penuturan Tawasul.................................................................. 20
2.4 Proses Penciptaan dan Pewarisan Tawasul ........................................... 22
2.5 Fungsi Sastra Lisan Tawasul ................................................................. 23
2.6 Nilai-nilai Tawasul ................................................................................ 24

2.6.1 Nilai Religius............................................................................... 28
2.6.2 Nilai Moral .................................................................................. 28
2.6.3 Nilai Pendidikan .......................................................................... 29
2.6.4 Nilai Budaya ................................................................................ 29
2.7 Penelitian yang Relevan ........................................................................ 30
2.8 Bahan Ajar dalam Kegiatan Pembelajaran Menulis Pantun ................. 32
2.8.1 Bahan Ajar................................................................................... 32
2.8.2 Fungsi Bahan Ajar ....................................................................... 34
2.8.3 Komponen Bahan Ajar ................................................................ 34
2.8.4 Keterampilan Menulis ................................................................. 36
2.8.5 Ihwal Pantun ................................................................................ 38
2.8.6 Pemanfaatan Bahan Ajar Modul ................................................. 39
2.8.6.1 Ihwal Modul ............................................................................. 41
2.8.6.2 Fungsi Modul ........................................................................... 43
2.8.6.3 Komponen Isi Modul ............................................................... 43
2.8.6.4 Langkah Penyusunan Modul .................................................... 49
BAB 3 METODE PENELITIAN............................................................................ 51
3.1 Desain Penelitian ................................................................................... 51
3.2 Tempat Penelitian .................................................................................. 52
3.3 Teknik Pengumpulan Data .................................................................... 53

3.3.1 Observasi ..................................................................................... 53

Siti Rodiah, 2016
KAJIAN STRUKTUR DAN NILAI TAWASUL PADA TRADISI ZIARAH MAKAM DALEM CIKUNDUL SERTA
PEMANFAATANNYA SEBAGAI BAHAN AJAR DALAM KEGIATAN PEMBELAJARAN MENULIS PANTUN
DI SMA
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan.upi.edu

3.3.2 Wawancara .................................................................................. 53
3.3.3 Dokumentasi................................................................................ 55
3.3.4 Perekaman ................................................................................... 55
3.4 Instrumen Penelitian .............................................................................. 55
3.5 Teknik Analisis Data ............................................................................. 56
BAB 4 TEMUAN DAN PEMBAHASAN ............................................................. 57
4.1 Analisis Teks ......................................................................................... 57
4.2 Analisis Tawasul Ziarah Makam Dalem Cikundul .............................. 57
4.2.1 Analisis Struktur.......................................................................... 57
4.2.1.1 Formula Sintaksis ..................................................................... 59
4.2.1.2 Formula Bunyi.......................................................................... 111
4.2.1.3 Formula Irama .......................................................................... 119

4.2.1.4 Majas ........................................................................................ 138
4.2.1.5 Tema ......................................................................................... 139
4.2.2 Analisis Konteks Penuturan Tawasul.......................................... 142
4.2.2.1 Konteks Situasi......................................................................... 143
4.2.2.2 Konteks Budaya ....................................................................... 145
4.2.3 Proses Penciptaan ........................................................................ 148
4.2.3.1 Proses Penciptaan Teks Tawasul.............................................. 149
4.2.3.2 Proses Pewarisan Teks Tawasul............................................... 149
4.2.4 Fungsi .......................................................................................... 151
4.2.5 Analisis Nilai ............................................................................... 151
4.2.5.1 Nilai Religius............................................................................ 151
4.2.5.2 Nilai Pendidikan ....................................................................... 151
4.2.5.3 Nilai Budaya ............................................................................. 152
4.3 Rangkuman Analisis ............................................................................. 152

Siti Rodiah, 2016
KAJIAN STRUKTUR DAN NILAI TAWASUL PADA TRADISI ZIARAH MAKAM DALEM CIKUNDUL SERTA
PEMANFAATANNYA SEBAGAI BAHAN AJAR DALAM KEGIATAN PEMBELAJARAN MENULIS PANTUN
DI SMA
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan.upi.edu


4.4 Pembahasan Hasil Analisis Tawasul Pada Ziarah Makam Dalem
Cikundul ............................................................................................... 154
4.4.1 Hasil Analisis Struktur ................................................................ 154
4.4.2 Hasil Analisis Konteks, Proses Penciptaan, Fungsi dan Nilai
Tawasul Pada Ziarah Makam Dalem Cikundul ................................... 158
BAB 5 RANCANGAN BAHAN DAN KEGIATAN PEMBELAJARAN
MENULIS PANTUN DI SMA ................................................................... 167
5.1 Dasar Pemikiran .................................................................................... 181
5.2 Rancangan Bahan Ajar .......................................................................... 168
5.2.1 Alih Wahana Teks Tawasul sebagai Alternatif Bahan
Pembelajaran Bahasa di Sekolah.......................................................... 168
5.2.2 Pemanfaatan Dokumentasi Teks Tawasulsebagai Media
Pendudkung dalam Pembelajaran Bahasa Indonesia ........................... 168
5.2.3 Penyajian Bahan Ajar .................................................................. 169
5.3 Hasil Penelaahan Modul........................................................................ 170
BAB 6 SIMPULAN, IMPLIKASI, DAN REKOMENDASI ................................. 171
6.1 Simpulan................................................................................................ 171
6.2 Implikasi dan Rekomendasi1 ................................................................ 177
DAFTAR RUJUKAN ............................................................................................. 180

LAMPIRAN
RIWAYAT PENULIS

Siti Rodiah, 2016
KAJIAN STRUKTUR DAN NILAI TAWASUL PADA TRADISI ZIARAH MAKAM DALEM CIKUNDUL SERTA
PEMANFAATANNYA SEBAGAI BAHAN AJAR DALAM KEGIATAN PEMBELAJARAN MENULIS PANTUN
DI SMA
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan.upi.edu

DAFTAR TABEL
4.1 Tabel Analisis Sintaksis............................................................................

59

4.2 Tabel Analisis Sintaksis............................................................................

61

4.3 Tabel Analisis Sintaksis............................................................................


63

4.4 Tabel Analisis Sintaksis............................................................................

65

4.5 Tabel Analisis Sintaksis............................................................................

67

4.6 Tabel Analisis Sintaksis............................................................................

73

4.7 Tabel Analisis Sintaksis............................................................................

74

4.8 Tabel Analisis Sintaksis............................................................................


74

4.9 Tabel Analisis Sintaksis............................................................................

76

4.10 Tabel Analisis Sintaksis..........................................................................

76

4.11 Tabel Analisis Sintaksis..........................................................................

79

4.12 Tabel Analisis Sintaksis..........................................................................

80

4.13 Tabel Analisis Sintaksis..........................................................................


81

4.14 Tabel Analisis Sintaksis...........................................................................

82

4.15 Tabel Analisis Sintaksis..........................................................................

84

4.16 Tabel Analisis Sintaksis..........................................................................

86

4.17 Tabel Analisis Sintaksis...........................................................................

87

4.18 Tabel Analisis SintaksiS........................................................................... 88
4.19 Tabel Analisis Sintaksis...........................................................................


89

4.20 Tabel Analisis Sintaksis........................................................................... 90
4.21 Tabel Analisis Sintaksis..........................................................................

93

4.22 Tabel Analisis Sintaksis..........................................................................

95

4.23 Tabel Analisis Sintaksis.........................................................................

96

4.24 Tabel Analisis Sintaksis........................................................................

98


4.25 Tabel Analisis Sintaksis........................................................................

99

4.26 Tabel Analisis Sintaksis.......................................................................

101

Siti Rodiah, 2016
KAJIAN STRUKTUR DAN NILAI TAWASUL PADA TRADISI ZIARAH MAKAM DALEM CIKUNDUL SERTA
PEMANFAATANNYA SEBAGAI BAHAN AJAR DALAM KEGIATAN PEMBELAJARAN MENULIS PANTUN
DI SMA
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan.upi.edu

4.27 Tabel Analisis Sintaksis........................................................................

101

4.28 Tabel Analisis Sintaksis........................................................................

103

4.29 Tabel Analisis Sintaksis........................................................................

104

4.30 Tabel Analisis Sintaksis........................................................................

105

4.31 Tabel Analisis Sintaksis........................................................................

106

4.32 Tabel Analisis Sintaksis........................................................................

107

4.33 Tabel Analisis Sintaksis.........................................................................

108

4.34 Tabel Analisis Sintaksis........................................................................

109

4.35 Tabel Analisis Sintaksis........................................................................

112

4.36 Tabel Analisis Formula Bunyi..............................................................

112

4.37 Tabel Formula Bunyi............................................................................

121

4.38 Tabel Formula Bunyi............................................................................

124

4.39 Tabel Formula Bunyi.............................................................................

138

4.40 Tabel Isotopi Kekuatan.......................................................................... 140
4.41 Tabel Isotopi Ibadah............................................................................... 141
4.42 Tabel Isotopi Tempat.............................................................................. 141
4.43 Tabel Isotopi Kegiatan............................................................................ 141
4.44 Tabel Isotopi Kekuatan........................................................................... 142
4.45 Tabel Isotopi Ibadah................................................................................ 142
4.46 Tabel Isotopi Tempat............................................................................... 143
4.47 Tabel Isotopi Kegiatan............................................................................ 143

Siti Rodiah, 2016
KAJIAN STRUKTUR DAN NILAI TAWASUL PADA TRADISI ZIARAH MAKAM DALEM CIKUNDUL SERTA
PEMANFAATANNYA SEBAGAI BAHAN AJAR DALAM KEGIATAN PEMBELAJARAN MENULIS PANTUN
DI SMA
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan.upi.edu

DAFTAR BAGAN
Bagan 2.1 Genre dan Subgenre Teks Kurikulum 2013...................................... 15
Bagan 2.2 Struktur Pantun.................................................................................. 39

Siti Rodiah, 2016
KAJIAN STRUKTUR DAN NILAI TAWASUL PADA TRADISI ZIARAH MAKAM DALEM CIKUNDUL SERTA
PEMANFAATANNYA SEBAGAI BAHAN AJAR DALAM KEGIATAN PEMBELAJARAN MENULIS PANTUN
DI SMA
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan.upi.edu

DAFTAR GAMBAR
Gambar 3.1 Peta Wisata Kabupaten Cianjur........................................... 52

Siti Rodiah, 2016
KAJIAN STRUKTUR DAN NILAI TAWASUL PADA TRADISI ZIARAH MAKAM DALEM CIKUNDUL SERTA
PEMANFAATANNYA SEBAGAI BAHAN AJAR DALAM KEGIATAN PEMBELAJARAN MENULIS PANTUN
DI SMA
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan.upi.edu

DAFTAR LAMPIRAN
Lampiran 1 Transkripsi Teks Tawasul
Lampiran 2 Terjemahan Teks Tawasul
Lampiran 3Transkripsi Hasil Wawancara dengan Narasumber
Lampiran 4 Foto-foto Kegiatan Tawasul Makam Dalem Cikundul
Lampiran 5 Rencana Pelaksanaan Pembelajaran
Lampiran 6 Modul Cita Rasa Bahasa Melalui Menulis Pantun

Siti Rodiah, 2016
KAJIAN STRUKTUR DAN NILAI TAWASUL PADA TRADISI ZIARAH MAKAM DALEM CIKUNDUL SERTA
PEMANFAATANNYA SEBAGAI BAHAN AJAR DALAM KEGIATAN PEMBELAJARAN MENULIS PANTUN
DI SMA
Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan.upi.edu