4
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
118
1. Titénan heula tujuan jeung indikator kahontalna hasil diajar. 2. Baca pedaran bahan ajar nu dipidangkeun kalawan disiplin.
3. Pigawé latihan atawa pancén nu dipidangkeun dina ieu kagiatan
diajar tanggung jawab jeung disiplin. 4. Baca deui saliwat pedaran bahan ajar, tuluy titénan tur bandingkeun
jeung raguman bahan ajar kalawan kréatif. 5. Lamun manggih bangbaluh, Sadérék bisa gawé bareng dina diskusi
jeung kancamitra séjénna.
E. Latihan
Jawab atawa tétélakeun sakur pananya jeung paréntah ieu di handap kalawan jujur jeung disiplin
1. Naon waé ciri-cirina karya sastra nu disebut sajak téh? 2. Naha sajak téh asli sastra Sunda? Ti mimiti iraha gelarna sajak?
3. Naon waé anu kagolong kana unsur-unsur galur carita? 4. Naon sasaruaan katut bédana antara téma jeung amanat?
5. Kumaha ari basa dina sajak? 6. Terangkeun harti guguritan
7. Béré conto wangun guguritan 8. Terangkeun struktur guguritan
9. Tétélakeun bédana wawacan jeung guguritan
10. Pék analisis eusi guguritan ieu di handap dumasar kana unsur-strukturna
KINANTI IMPIAN
Tina Buku “Lagu Ngajadi: Kumpulan Guguritan” Karya Dian Hendrayana
Peuting dilimpudan Liwung liwungna pageuh na jempling
saéna tuang jungjunan kersa rurumpaheun sumping
ngalayadan ngalanglangan jigrah teuing ieu ati
Ati dirungruman bingung bingungna maseuk na batin
saéna tuang panutan
4
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
119
kersa rinéh naros lirih mapaykeun nu keur sungkawa
sungkawa teuing ku lami Lami diseundeuhan gandrung
gandrungna nyeumat na pikir saéna tuang salira
Kersa néang nu prihatin da cacak teu disindangan
tangtos nineung langkung nambih Tambih nineung janten lamun
lamunan eunteup na ngimpi saéna tuang pangersa
léah nyungsi najan demit ngademit dina impian
impian nu tanpa tepi
F. Tingkesan
Sajak
Sajak téh nyaéta kedaling pamikiran anu ngahudang rasa tur wangwangan imajinasi pancaindra dina runtuyan kecap nu ngawirahma nepi ka
pikatajieun tur méré kesan. Sajak mangrupa rékaman jeung tapsiran pangalaman manusa anu penting, dirékacipta dina wujud puitis tur nu
nimbulkeun kesan. Sajak téh mangrupa wangun ugeran anu basana dirakit ku wirahma alatan ayana ébréhan rasa salaku éksprési pamikiran nu ngirut
daya hayal jeung panca indera. Rasa jeung pikiran panyajak nu masih abstrak dikongkritkeun.
Sajak téh ngabgaan struktur batin jeung struktur lahir. Struktur batin sajak Struktur batin sajak nyaéta médium pikeun ngébréhkeun ma’na anu
ditepikeun ku pangarang. Aya opat struktur batin sajak, nyaéta téma, rasa, nada, jeung amanat.
4
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
120
Ari struktur lahir sajak nyaéta unsur éstétik anu ngawangun struktur luar puisi tur bisa katitén sacara visual. Éta struktur téh ngawengku 1 Tata Rupa
Tipografi 2 diksi, 3 imaji implengan, 4 kecap kongkrit kecap nyata, 5 basa figuratif gaya basa jeung 6 vérsifikasi.
Guguritan
Guguritan nyaéta karangan puisi mangrupa dangding anu teu kawilang panjang. Nurutkeun wangunanana, gugurutan kaasup wangun ugeran,
nyaéta kauger ku patokan pupuh. Ku lantaran teu panjang tea biasana mah ukur ukur diwangun ku hiji pupuh, tara gunta-ganti pupuh cara dina
wawacan, sarta ilaharna eusina henteu ngawujud carita naratip. Dibacana biasana mah dihariringkeun maké lalaguan anu geus matok keur pupuh éta.
Atawa ngahaja jadi rumpaka dina pagelaran seni tembang Cianjuran. Guguritan diwangun ku sababaraha unsur, nyaéta anu aya patalina jeung
struktur jero struktur sarta struktur luar unsur ékstrinsik. Struktur dina guguritan di antarana nyaéta: téma, rasa, nada, jeung amanat.
G. Uji Balik jeung Lajuning Laku
