9 Ch
ỉ trên cơ s phân tích làm rõ những nguyên nhân cơ bản, nguyên nhân ch y
ếu mới có thể tổ chức thực hi n các giải pháp m t cách hữu hi u nh : Tập trung ngu
ồn lực để u tiên thực hi n các giải pháp cơ bản, ch yếu; những đ a bàn tr ng y
ếu... nhằm đấu tranh có hi u quả với tình hình t i phạm.Nghiên cứu nguyên nhân, điều ki n c a tình hình t i phạm còn giúp cho vi c xác đ nh những đ a bàn tr ng
y ếu, tr ng điểm th ng phát s nh t i c ớp giật tài sản. Từ đó giúp cho các cơ quan
ch ức năng có giải pháp phù hợp, tập trung vào những đ a bàn tr ng yếu, tr ng điểm
đó để đấu tranh phòng chống t i có hi u quả. - Vi c nghiên c
ứu làm rõ nguyên nhân, điều ki n c a t i c ớp giật tài sản là cơ s cho vi c hoạch đ nh các chính sách phát triển kinh tế xã h i c a đ a ph ơng
m t cách phù h ợp giảm thiểu các mâu thuẫn xã h i là nguyên nhân làm phát sinh
tình hình t i ph ạm.
Chính sách phát tri ển kinh tế - xã h i c a đ a ph ơng có ảnh h ng rất lớn
đến tình hình t i c ớp giật tài sản. Mặc dù chỉ tác đ ng gián tiếp nh ng lại mang tính căn bản, có ảnh h ng rất lớn đến vi c hạn chế và loại trừ dần dần những
nguyên nhân, điều ki n làm phát sinh tình hình t i phạm, trong đó có nguyên nhân, điều ki n làm phát sinh t i c ớp giật tài sản.
Trên cơ s nghiên cứu nguyên nhân, điều ki n c a t i c ớp giật tài sản và đư xác đ nh những tồn tại, hạn chế, yếu kém trong vi c phát triển kinh tế - xã h i là
nguyên nhân cơ bản, ch yếu làm phát sinh t i c ớp giật tài sản thì các cơ quan ch
ức năng sẽ có cơ s hoạch đ nh các chính sách phát triển kinh tế - xã h i c a đ a ph ơng m t cách phù hợp nhằm giảm thiểu các tiêu cực xã h i là nguyên nhân làm
phát sinh tình hình t i ph ạm.
1.2. Phânălo iănguyênănhân,ăđi uăki n c aăt iăc păgi tătàiăs n
1.2. 1. Căn cứ vào mức độ tác động
Căn cứ vào mức đ tác đ ng c a các ảnh h ng,quá trình xã h i, nguyên nhân, điều ki n c a tình trạng phạm t i còn đ ợc phân chia làm các loại sau đây:
- Nguyên nhân, điều ki n c a THTP nói chung;
- Nguyên nhân, điều ki n c a các loại t i phạm nhất đ nh;
- Nguyên nhân, điều ki n c a t i phạm c thể...
10 S
ự phân chia nguyên nhân, điều ki n nói trên là xuất phát từ cái nhìn bi n ch
ứng về tính đ c lập và tính liên quan giữa cái chung, cái riêng và cái đặc thù c a các quá trình xã h i.
S ự phân chia các loại nguyên nhân, điều ki n nói trên còn giúp cho vi c
nghiên c ứu nguyên nhân, điều ki n c a THTP m t cách chính xác, chặt chẽ logic.
M ặt khác, vi c phân chia này còn giúp chúng ta hoạch đ nh các hoạt đ ng phòng
ng ừa THTP m t cách có kết quả.
Thí d nghiên c ứu nguyên nhân, điều ki n c a THTP nói chung hoặc c a
ng i ch a thành niên, c a các phần tử tái phạm, tái phạm nguy hiểm trong phạm vi c
ả n ớc hay trong từng khu vực đ a lý nhất đ nh; chúng ta nhất thiết phải chú Ủ đến các y
ếu tố cơ bản c a nguyên nhân, điều ki n nh hoàn cảnh kinh tế, chính tr xã h
i nói chung. Đặc điểm c a quá trình hình thành nhân cách trong những ng i ch a thành niên; đặc điểm c a quá trình quản lý giáo d c, cải tạo ng i phạm t i,
ng i đư mưn hạn tù.....
M ặt khác, khi nghên cứu nguyên nhân, điều ki n c a từng t i phạm c thể,
chúng ta l ại phải chú Ủ đến các sự ki n có tính đặc thù. Thí d sự khan hiếm hàng
hóa chí nh là điều ki n c a hoạt đ ng đầu cơ; tr m cắp; sự buông lỏng trong quản lý
tài s ản XHCN là điều ki n c a t i tham ô...
Tóm l ại khi nghiên cứu nguyên nhân, điều ki n c a THTP, cần phải l u Ủ
đến sự khác nhau hết sức cơ bản giữa nguyên nhân, điều ki n c a THTP nói chung và nguyên nhân, điều ki n c a loại t i phạm và c a các t i phạm c thể.
1.2. 2. Căn cứ vào nội dung tác động
Căn cứ vào n i dung c a tác đ ng xã h i, chúng ta có thể phân chia nguyên nhân, điều ki n c a THTP thành các loại:
- Nguyên nhân, điều ki n kinh tế xã h i;
- Nguyên nhân, điều ki n t t ng - chính tr , xã h i;
- Nguyên nh ân, điều ki n tâm lý xã h i;
- Nguyên nhân, điều ki n văn hóa, giáo d c, xã h i;
- Nguyên nhân, điều ki n tổ chức - quản lý xã h i.
Vi c phân chia nguyên nhân, điều ki n c a THTP giúp cho chúng ta nhìn rõ
hơn bản chất xã h i c a THTP nói chung và c a t i phạm c thể nói riêng. Yếu tố
11 xã h i c a t i ph
ạm là yếu tố cần nghiên cứu và xác đ nh đúng đắn khi muốn đấu tranh phòng ch
ống t i phạm có hi u quả. T i phạm bao gi cũng là kết quả c a quá trình hình thành và phát tri
ển c a cá nhân, c a mối quan h giữa cá nhân với tình hu
ống c thể mà cá nhân đó tiếp nhận. Nguồn gốc c a tình hình t i phạm và t i ph
ạm bao gi cũng gắn bó chặt chẽ với các yếu tố kinh tế, chính tr , văn hóa, xư h i, g
ắn bó với các đặc điểm đạo đức, t t ng và thói quen c a xã h i nhất đ nh. Các y
ếu tố nói trên là những thành phần quan tr ng trong cơ cấu c a hành vi phạm t i và c a s
ự tồn tại c a THTP. Trong xã h i xác đ nh các ảnh h ng hay quá trình xã h i là ti
ền đề c a nguyên nhân, điều ki n c a THTP tồn tại và thể hi n rất khác nhau. Chúng có th
ể là những sản phẩm c a chế đ xã h i hoặc là những tồn tại c a xã h
i cũ mà xư h i mới phải tiếp nhận trong từng th i diểm phát triển nhất đ nh. Tính lâu dài,
ổn đ nh c a các ảnh h ng, quá trình này tùy thu c vào các yếu tố chính tr , kinh t
ế, văn hóa, xã h i mà Nhà n ớc duy tri và thiết lập. Nh vậy, trong t i ph
ạm h c đư có sự nhận biết giữa các ảnh h ng và quá trình xã h i tích cực với các
ảnh h ng và quá trình xã h i tiêu cực - những tiền đề c a nguyên nhân, điều ki n phát sinh t i ph
ạm. Nguy
ên nhân, điều ki n c a THTP bắt nguồn từ những đặc điểm văn hóa, giáo d
c cũng nh tổ chức, quản lý xã h i thể hi n trong những tồn tại c a xã h i ta trong các lĩnh vực tổ chức quản lý c a xã h i đối với con ng i nói chung và ng i
có ti ền án, tiền sự nói riêng. Trong thực tế không ít tr ng hợp phạm t i do thất
nghi p, do b rơi vào các cạm bẫy c a ma túy, mại dâm hoặc do không đ ợc h c
hành, không đ ợc nhà tr ng, gia đình, xư h i phối hợp giáo d c k p th i tr ớc nh
ững sai sót đ t xuất... M i dân t
c điều có niềm tự hào riêng về truyền thống văn hóa c a mình. M
ặt khác, cũng không phân bi t đối xử với các dòng văn hóa lành mạnh khác. Tuy nhiên vi c trong xã h
i ta đư và đang có các hi n t ợng văn hóa tiêu cực cũng là điều đáng suy nghĩ. Trong thực tế đư có không ít các v án giết ng i, c ớp c a,
hi
ếp dâm lại xuất phát từ các cu c xem phim khiêu dâm, bạo lực c a n ớc ngoài..... 1.2.
3. Căn cứ vào dấu hiệu khách quan, chủ quan
