Pengkajian tentang Keadaan Produksi, Pengolahan dan Pemasaran dalam Perkebunan Teh Rakyat (Studi Kasus di Unit Pelaksana Proyek Teh Wanayasa Kabupaten Banjarnegara, Jawa Tengah)

PEgGKAJIAN TEBSQTARG MEADAAN PRQDUKSI, PEWGOLAHAM

DAM PEMASARAM DALAM PERREBUNAN TEH RAKYAT
( S t u d i Kasus di Unit Pelaksana Prcsyek TEH WANAYASA
Kabupaten Banjarnegara, Sawa Tengah)

JURUSAM ILMU-ILMU S O S I A L EKONOMI PERTAPEBAN

FAKULFAS PERTANlAN
IHSTITUF P E R T A N l A N 1306QW

BINSAR SITUfiORANG.

P e n g k a j i a n T e n t a n g Keadaan P r o d u k s i ,

P e n g o l a h a n d a n Pemasaran d a l a m P e r k e b u n a n Teh R a k y a t
( S t u d i K a s u s d i UPP Teh Wanayasa, B a n j a r n e g a r a ) ( D i bawah

..

b i m b i n g a n D r Ir BUNGARAN SARAG IH, M . Ec )


Dengan d i a d a k a n n y a pengembangan t e h r a l c y a t d i w i l a y a h k e r j a UPP Teh Wanayasa s e b a g a i u s a h a dalam m e n i n g k a t k a n p e n d a p a t a n p e t a n i masi h t e r u s d i h a d a p k a n p a d a m a s a l a h
p r o d u k s i yang r e n d a h p e r s a t u a n l u a s dan harga yang r e n dah d i t e r i m a p e t a n i .

P r o d u k s i yang d i c a p a i pada umur t a -

naman 3 - 1 0 t a h u n s e b e s a r 0 , 2

-

1 , 2 ton p e r ha, sedang-

ltan p a d a tanaman t u a yang belum mengalami r e h a b i l i t a s i ,
produksinya sebesar 0,2

-

0,s ton per ha.

Dari hasil


a n a l i s a u s a h a t a n i d i p e r o l e h bahwa p e n d a p a t a n p e r ha t a naman t e h i t u s e b e s a r Rp. 251 4 0 0 , - p e r t a h u n .

Dengan

b e s a r b i a y a p e r s a t u a n p r o d u k Rp. 2 3 , 9 3 clan t i n g k a t R/C
R a t i o n y a s e b e s a r 1 , 4 9 y a n g memberikan a r t i bahwa s e t i a p
r u p i a h b i a y a yang d i p e r l u k a n d a p a t n e n g h a s i l k a n 1 , 4 9 r u p i a h penerimaan.
Dal am p e n g o l a h a n h a s i l yang d i l a k u k a n o l e h p a b r i k
p e n g o l a h a n t e l l h i j a u d a n t e h wangi d a p a t memberikan n i l a i
tambah ( a d d e d v a l u e ) , s e h i n g g a j e n i s k u a l i t a s y a n g d i p e r o l e h d a p a t m e l i p u t i peko, j i k e n g , dan t u l a n g a t a u gagang,
y a n g mempunyai n i l a i - n i l a i t e r s e n d i r i .

D a r i 1 t o n pucuk

t e l l d e n g a n rendemen 23 p e r s e n d a p a t n l e n g h a s i l k a n 230 kg

t e l l k e r i n g yang t e r d i r i d a r i 70 p e r s e n k u a l i t a s H1

(peko),


28 p e r s e n k u a l i t a s H z ( j i k e n g ) , d a n 2 p e r s e n k u a l i t a s gagang
S i s t e m t a t a n i a g a t e h r a k y a t t e r n y a t a belum b e r j a l a n
e f i s i e n , d i l i h a t d a r i bagian harga yang d i t e r i m a p e t a n i
p r o d u s e n d a n pembagian p r o f i t m a r g i n y a n g d i t e r i m a t i d a i
m e r a t a p a d a t i n g k a t lembaga t a t a n i a g a .

I-Ial i n i menun-

jukkan b e n t u k p a s a r yang t e r j a d i bukanlah p a s a r b e r s a i n g
sempurna t e t a p i l e b i h b e r s i f a t b e n t u k p a s a r monopsonistik.
D a r i k e s e l u r u h a n p r o f i t m a r g i n b a g i a n t e r b e s a r diamb i l o l e h p a b r i k 2engolahan t e h wangi y a i t u s e b e s a r 31,02
p e r s e n , kemudian d i i k u t i o l e h p a b r i k p e n g o l a h a n t e h h i j a u
s e b e s a r 3 , 9 6 p e r s e n sedanglcan p e t a n i s e b e s a r 3,27 p e r s e n .
D a r i h a r g a j u a l p e t a n i s e b e s a r Rp. 8 5 0 0 0 , - p e r t o n
pucuk t e h a t a u s e k i t a r 1 5 , 5 4 p e r s e n d a r i h a r g a yang d i b a y a r o l e h konsumen m a s i h belum d a p a t rnemberikan tambahan
p e n d a p a t a n y a n g l e b i h l a y a k b a g i p e t a n i s e b a b p r o f i t marg i n yang d i p e r o l e h p e t a n i masih r e n d a h dibandingkan dengan
pabrik pengolahan t e h wangi.

H a r g a y a n g r e n d a h kemungkin-


a n d i s e b a b k a n o l e h k u a l i t a s d a r i p r o d u k s i yang r e n d a h .
Dengan k e h a d i r a n UPP y a n g h a m p i r k u r a n g l e b i h 5 t a h u n
m a s i h t e r u s d i l l a d a p k a n p a d a t a n t a n g a n yang l e b i h s e r i u s
dalam memajukan s e t i a p w i l a y a h k e r j a n y a , m u l a i d a r i t i t i k
u s a h a t a n i n y a s a m p a i pada p e m a s a r a n p r o d u k .

PEgGKAJIAN TEBSQTARG MEADAAN PRQDUKSI, PEWGOLAHAM

DAM PEMASARAM DALAM PERREBUNAN TEH RAKYAT
( S t u d i Kasus di Unit Pelaksana Prcsyek TEH WANAYASA
Kabupaten Banjarnegara, Sawa Tengah)

JURUSAM ILMU-ILMU S O S I A L EKONOMI PERTAPEBAN

FAKULFAS PERTANlAN
IHSTITUF P E R T A N l A N 1306QW

BINSAR SITUfiORANG.


P e n g k a j i a n T e n t a n g Keadaan P r o d u k s i ,

P e n g o l a h a n d a n Pemasaran d a l a m P e r k e b u n a n Teh R a k y a t
( S t u d i K a s u s d i UPP Teh Wanayasa, B a n j a r n e g a r a ) ( D i bawah

..

b i m b i n g a n D r Ir BUNGARAN SARAG IH, M . Ec )

Dengan d i a d a k a n n y a pengembangan t e h r a l c y a t d i w i l a y a h k e r j a UPP Teh Wanayasa s e b a g a i u s a h a dalam m e n i n g k a t k a n p e n d a p a t a n p e t a n i masi h t e r u s d i h a d a p k a n p a d a m a s a l a h
p r o d u k s i yang r e n d a h p e r s a t u a n l u a s dan harga yang r e n dah d i t e r i m a p e t a n i .

P r o d u k s i yang d i c a p a i pada umur t a -

naman 3 - 1 0 t a h u n s e b e s a r 0 , 2

-

1 , 2 ton p e r ha, sedang-


ltan p a d a tanaman t u a yang belum mengalami r e h a b i l i t a s i ,
produksinya sebesar 0,2

-

0,s ton per ha.

Dari hasil

a n a l i s a u s a h a t a n i d i p e r o l e h bahwa p e n d a p a t a n p e r ha t a naman t e h i t u s e b e s a r Rp. 251 4 0 0 , - p e r t a h u n .

Dengan

b e s a r b i a y a p e r s a t u a n p r o d u k Rp. 2 3 , 9 3 clan t i n g k a t R/C
R a t i o n y a s e b e s a r 1 , 4 9 y a n g memberikan a r t i bahwa s e t i a p
r u p i a h b i a y a yang d i p e r l u k a n d a p a t n e n g h a s i l k a n 1 , 4 9 r u p i a h penerimaan.
Dal am p e n g o l a h a n h a s i l yang d i l a k u k a n o l e h p a b r i k
p e n g o l a h a n t e l l h i j a u d a n t e h wangi d a p a t memberikan n i l a i
tambah ( a d d e d v a l u e ) , s e h i n g g a j e n i s k u a l i t a s y a n g d i p e r o l e h d a p a t m e l i p u t i peko, j i k e n g , dan t u l a n g a t a u gagang,
y a n g mempunyai n i l a i - n i l a i t e r s e n d i r i .


D a r i 1 t o n pucuk

t e l l d e n g a n rendemen 23 p e r s e n d a p a t n l e n g h a s i l k a n 230 kg

t e l l k e r i n g yang t e r d i r i d a r i 70 p e r s e n k u a l i t a s H1

(peko),

28 p e r s e n k u a l i t a s H z ( j i k e n g ) , d a n 2 p e r s e n k u a l i t a s gagang
S i s t e m t a t a n i a g a t e h r a k y a t t e r n y a t a belum b e r j a l a n
e f i s i e n , d i l i h a t d a r i bagian harga yang d i t e r i m a p e t a n i
p r o d u s e n d a n pembagian p r o f i t m a r g i n y a n g d i t e r i m a t i d a i
m e r a t a p a d a t i n g k a t lembaga t a t a n i a g a .

I-Ial i n i menun-

jukkan b e n t u k p a s a r yang t e r j a d i bukanlah p a s a r b e r s a i n g
sempurna t e t a p i l e b i h b e r s i f a t b e n t u k p a s a r monopsonistik.
D a r i k e s e l u r u h a n p r o f i t m a r g i n b a g i a n t e r b e s a r diamb i l o l e h p a b r i k 2engolahan t e h wangi y a i t u s e b e s a r 31,02

p e r s e n , kemudian d i i k u t i o l e h p a b r i k p e n g o l a h a n t e h h i j a u
s e b e s a r 3 , 9 6 p e r s e n sedanglcan p e t a n i s e b e s a r 3,27 p e r s e n .
D a r i h a r g a j u a l p e t a n i s e b e s a r Rp. 8 5 0 0 0 , - p e r t o n
pucuk t e h a t a u s e k i t a r 1 5 , 5 4 p e r s e n d a r i h a r g a yang d i b a y a r o l e h konsumen m a s i h belum d a p a t rnemberikan tambahan
p e n d a p a t a n y a n g l e b i h l a y a k b a g i p e t a n i s e b a b p r o f i t marg i n yang d i p e r o l e h p e t a n i masih r e n d a h dibandingkan dengan
pabrik pengolahan t e h wangi.

H a r g a y a n g r e n d a h kemungkin-

a n d i s e b a b k a n o l e h k u a l i t a s d a r i p r o d u k s i yang r e n d a h .
Dengan k e h a d i r a n UPP y a n g h a m p i r k u r a n g l e b i h 5 t a h u n
m a s i h t e r u s d i l l a d a p k a n p a d a t a n t a n g a n yang l e b i h s e r i u s
dalam memajukan s e t i a p w i l a y a h k e r j a n y a , m u l a i d a r i t i t i k
u s a h a t a n i n y a s a m p a i pada p e m a s a r a n p r o d u k .

Dokumen yang terkait

Sistem Pengolahan Arsip Pada Unit Pengolahan Teh PTPN IV Perkebunan Tobasari Pematang Siantar

0 29 41

Dampak Proyek Perkebunan Inti Rakyat (PIR) Teh terhadap Tingkat dan Distribusi Pendapatan Petani Peserta (Studi Kasus Pada PIR-Lokal Teh Taraju. Kabupaten Tasikmalaya, Jawa Barat)

0 5 91

Pengaruh Proyek P3TRSN dan PRPTE terhadap Peningkatan Produksi dan Pendapatan Petani Teh (Studi Kasus di Kecamtan Cikajang, Kabupaten Garut) Jawa Barat

0 3 83

Partisifasi Petani Teh Rakyat trhadap Pembinaan Operasi Pengabdian Pengembangan Perkebunan Teh Rakyat (Studi Kasus Perkebunan Papandayan PT. Perkebunana XIII, Kecamatan Pakenjeng, Kabupaten Garut, Jawa Barat)

0 2 113

Sistem Manajemen Perkebunan Teh Rakyat (Studi Kasus PT Tehnusamba Indah, Kabupaten DT II Sukabumi)

0 11 106

Analisis Perubahan Penetapan Harga Pokok Produksi Teh Dalam Kaitannya dengan Titik Impas dan Profitabilitas Perusahaan (Studi Kasus di Perusahaan Perkebunan Teh XYZ, Jawa Barat)

0 10 136

Analisis pendapatan usahatani dan saluran pemasaran teh perkebunan rakyat Studi kasus perkebunan teh rakyat, Kecamatan Sukanagara, Kabupaten Cianjur, Jawa Barat

1 13 117

QUALITY CONTROL PENGOLAHAN TEH HITAM DI UNIT PERKEBUNAN TAMBI, PT PERKEBUNAN TAMBI WONOSOBO

12 52 118

ANALISIS HASIL PENJUALAN BERSIH PUCUK TEH RAKYAT DI KECAMATAN SUKANAGARA KABUPATEN CIANJUR PROVINSI JAWA BARAT (Kasus Pengelolaan Agribisnis Teh Rakyat)

0 0 19

QUALITY CONTROL PENGOLAHAN TEH HITAM DI UNIT PERKEBUNAN TAMBI, PT PERKEBUNAN TAMBI WONOSOBO

0 2 118