Pengkajian tentang Keadaan Produksi, Pengolahan dan Pemasaran dalam Perkebunan Teh Rakyat (Studi Kasus di Unit Pelaksana Proyek Teh Wanayasa Kabupaten Banjarnegara, Jawa Tengah)
PEgGKAJIAN TEBSQTARG MEADAAN PRQDUKSI, PEWGOLAHAM
DAM PEMASARAM DALAM PERREBUNAN TEH RAKYAT
( S t u d i Kasus di Unit Pelaksana Prcsyek TEH WANAYASA
Kabupaten Banjarnegara, Sawa Tengah)
JURUSAM ILMU-ILMU S O S I A L EKONOMI PERTAPEBAN
FAKULFAS PERTANlAN
IHSTITUF P E R T A N l A N 1306QW
BINSAR SITUfiORANG.
P e n g k a j i a n T e n t a n g Keadaan P r o d u k s i ,
P e n g o l a h a n d a n Pemasaran d a l a m P e r k e b u n a n Teh R a k y a t
( S t u d i K a s u s d i UPP Teh Wanayasa, B a n j a r n e g a r a ) ( D i bawah
..
b i m b i n g a n D r Ir BUNGARAN SARAG IH, M . Ec )
Dengan d i a d a k a n n y a pengembangan t e h r a l c y a t d i w i l a y a h k e r j a UPP Teh Wanayasa s e b a g a i u s a h a dalam m e n i n g k a t k a n p e n d a p a t a n p e t a n i masi h t e r u s d i h a d a p k a n p a d a m a s a l a h
p r o d u k s i yang r e n d a h p e r s a t u a n l u a s dan harga yang r e n dah d i t e r i m a p e t a n i .
P r o d u k s i yang d i c a p a i pada umur t a -
naman 3 - 1 0 t a h u n s e b e s a r 0 , 2
-
1 , 2 ton p e r ha, sedang-
ltan p a d a tanaman t u a yang belum mengalami r e h a b i l i t a s i ,
produksinya sebesar 0,2
-
0,s ton per ha.
Dari hasil
a n a l i s a u s a h a t a n i d i p e r o l e h bahwa p e n d a p a t a n p e r ha t a naman t e h i t u s e b e s a r Rp. 251 4 0 0 , - p e r t a h u n .
Dengan
b e s a r b i a y a p e r s a t u a n p r o d u k Rp. 2 3 , 9 3 clan t i n g k a t R/C
R a t i o n y a s e b e s a r 1 , 4 9 y a n g memberikan a r t i bahwa s e t i a p
r u p i a h b i a y a yang d i p e r l u k a n d a p a t n e n g h a s i l k a n 1 , 4 9 r u p i a h penerimaan.
Dal am p e n g o l a h a n h a s i l yang d i l a k u k a n o l e h p a b r i k
p e n g o l a h a n t e l l h i j a u d a n t e h wangi d a p a t memberikan n i l a i
tambah ( a d d e d v a l u e ) , s e h i n g g a j e n i s k u a l i t a s y a n g d i p e r o l e h d a p a t m e l i p u t i peko, j i k e n g , dan t u l a n g a t a u gagang,
y a n g mempunyai n i l a i - n i l a i t e r s e n d i r i .
D a r i 1 t o n pucuk
t e l l d e n g a n rendemen 23 p e r s e n d a p a t n l e n g h a s i l k a n 230 kg
t e l l k e r i n g yang t e r d i r i d a r i 70 p e r s e n k u a l i t a s H1
(peko),
28 p e r s e n k u a l i t a s H z ( j i k e n g ) , d a n 2 p e r s e n k u a l i t a s gagang
S i s t e m t a t a n i a g a t e h r a k y a t t e r n y a t a belum b e r j a l a n
e f i s i e n , d i l i h a t d a r i bagian harga yang d i t e r i m a p e t a n i
p r o d u s e n d a n pembagian p r o f i t m a r g i n y a n g d i t e r i m a t i d a i
m e r a t a p a d a t i n g k a t lembaga t a t a n i a g a .
I-Ial i n i menun-
jukkan b e n t u k p a s a r yang t e r j a d i bukanlah p a s a r b e r s a i n g
sempurna t e t a p i l e b i h b e r s i f a t b e n t u k p a s a r monopsonistik.
D a r i k e s e l u r u h a n p r o f i t m a r g i n b a g i a n t e r b e s a r diamb i l o l e h p a b r i k 2engolahan t e h wangi y a i t u s e b e s a r 31,02
p e r s e n , kemudian d i i k u t i o l e h p a b r i k p e n g o l a h a n t e h h i j a u
s e b e s a r 3 , 9 6 p e r s e n sedanglcan p e t a n i s e b e s a r 3,27 p e r s e n .
D a r i h a r g a j u a l p e t a n i s e b e s a r Rp. 8 5 0 0 0 , - p e r t o n
pucuk t e h a t a u s e k i t a r 1 5 , 5 4 p e r s e n d a r i h a r g a yang d i b a y a r o l e h konsumen m a s i h belum d a p a t rnemberikan tambahan
p e n d a p a t a n y a n g l e b i h l a y a k b a g i p e t a n i s e b a b p r o f i t marg i n yang d i p e r o l e h p e t a n i masih r e n d a h dibandingkan dengan
pabrik pengolahan t e h wangi.
H a r g a y a n g r e n d a h kemungkin-
a n d i s e b a b k a n o l e h k u a l i t a s d a r i p r o d u k s i yang r e n d a h .
Dengan k e h a d i r a n UPP y a n g h a m p i r k u r a n g l e b i h 5 t a h u n
m a s i h t e r u s d i l l a d a p k a n p a d a t a n t a n g a n yang l e b i h s e r i u s
dalam memajukan s e t i a p w i l a y a h k e r j a n y a , m u l a i d a r i t i t i k
u s a h a t a n i n y a s a m p a i pada p e m a s a r a n p r o d u k .
PEgGKAJIAN TEBSQTARG MEADAAN PRQDUKSI, PEWGOLAHAM
DAM PEMASARAM DALAM PERREBUNAN TEH RAKYAT
( S t u d i Kasus di Unit Pelaksana Prcsyek TEH WANAYASA
Kabupaten Banjarnegara, Sawa Tengah)
JURUSAM ILMU-ILMU S O S I A L EKONOMI PERTAPEBAN
FAKULFAS PERTANlAN
IHSTITUF P E R T A N l A N 1306QW
BINSAR SITUfiORANG.
P e n g k a j i a n T e n t a n g Keadaan P r o d u k s i ,
P e n g o l a h a n d a n Pemasaran d a l a m P e r k e b u n a n Teh R a k y a t
( S t u d i K a s u s d i UPP Teh Wanayasa, B a n j a r n e g a r a ) ( D i bawah
..
b i m b i n g a n D r Ir BUNGARAN SARAG IH, M . Ec )
Dengan d i a d a k a n n y a pengembangan t e h r a l c y a t d i w i l a y a h k e r j a UPP Teh Wanayasa s e b a g a i u s a h a dalam m e n i n g k a t k a n p e n d a p a t a n p e t a n i masi h t e r u s d i h a d a p k a n p a d a m a s a l a h
p r o d u k s i yang r e n d a h p e r s a t u a n l u a s dan harga yang r e n dah d i t e r i m a p e t a n i .
P r o d u k s i yang d i c a p a i pada umur t a -
naman 3 - 1 0 t a h u n s e b e s a r 0 , 2
-
1 , 2 ton p e r ha, sedang-
ltan p a d a tanaman t u a yang belum mengalami r e h a b i l i t a s i ,
produksinya sebesar 0,2
-
0,s ton per ha.
Dari hasil
a n a l i s a u s a h a t a n i d i p e r o l e h bahwa p e n d a p a t a n p e r ha t a naman t e h i t u s e b e s a r Rp. 251 4 0 0 , - p e r t a h u n .
Dengan
b e s a r b i a y a p e r s a t u a n p r o d u k Rp. 2 3 , 9 3 clan t i n g k a t R/C
R a t i o n y a s e b e s a r 1 , 4 9 y a n g memberikan a r t i bahwa s e t i a p
r u p i a h b i a y a yang d i p e r l u k a n d a p a t n e n g h a s i l k a n 1 , 4 9 r u p i a h penerimaan.
Dal am p e n g o l a h a n h a s i l yang d i l a k u k a n o l e h p a b r i k
p e n g o l a h a n t e l l h i j a u d a n t e h wangi d a p a t memberikan n i l a i
tambah ( a d d e d v a l u e ) , s e h i n g g a j e n i s k u a l i t a s y a n g d i p e r o l e h d a p a t m e l i p u t i peko, j i k e n g , dan t u l a n g a t a u gagang,
y a n g mempunyai n i l a i - n i l a i t e r s e n d i r i .
D a r i 1 t o n pucuk
t e l l d e n g a n rendemen 23 p e r s e n d a p a t n l e n g h a s i l k a n 230 kg
t e l l k e r i n g yang t e r d i r i d a r i 70 p e r s e n k u a l i t a s H1
(peko),
28 p e r s e n k u a l i t a s H z ( j i k e n g ) , d a n 2 p e r s e n k u a l i t a s gagang
S i s t e m t a t a n i a g a t e h r a k y a t t e r n y a t a belum b e r j a l a n
e f i s i e n , d i l i h a t d a r i bagian harga yang d i t e r i m a p e t a n i
p r o d u s e n d a n pembagian p r o f i t m a r g i n y a n g d i t e r i m a t i d a i
m e r a t a p a d a t i n g k a t lembaga t a t a n i a g a .
I-Ial i n i menun-
jukkan b e n t u k p a s a r yang t e r j a d i bukanlah p a s a r b e r s a i n g
sempurna t e t a p i l e b i h b e r s i f a t b e n t u k p a s a r monopsonistik.
D a r i k e s e l u r u h a n p r o f i t m a r g i n b a g i a n t e r b e s a r diamb i l o l e h p a b r i k 2engolahan t e h wangi y a i t u s e b e s a r 31,02
p e r s e n , kemudian d i i k u t i o l e h p a b r i k p e n g o l a h a n t e h h i j a u
s e b e s a r 3 , 9 6 p e r s e n sedanglcan p e t a n i s e b e s a r 3,27 p e r s e n .
D a r i h a r g a j u a l p e t a n i s e b e s a r Rp. 8 5 0 0 0 , - p e r t o n
pucuk t e h a t a u s e k i t a r 1 5 , 5 4 p e r s e n d a r i h a r g a yang d i b a y a r o l e h konsumen m a s i h belum d a p a t rnemberikan tambahan
p e n d a p a t a n y a n g l e b i h l a y a k b a g i p e t a n i s e b a b p r o f i t marg i n yang d i p e r o l e h p e t a n i masih r e n d a h dibandingkan dengan
pabrik pengolahan t e h wangi.
H a r g a y a n g r e n d a h kemungkin-
a n d i s e b a b k a n o l e h k u a l i t a s d a r i p r o d u k s i yang r e n d a h .
Dengan k e h a d i r a n UPP y a n g h a m p i r k u r a n g l e b i h 5 t a h u n
m a s i h t e r u s d i l l a d a p k a n p a d a t a n t a n g a n yang l e b i h s e r i u s
dalam memajukan s e t i a p w i l a y a h k e r j a n y a , m u l a i d a r i t i t i k
u s a h a t a n i n y a s a m p a i pada p e m a s a r a n p r o d u k .
DAM PEMASARAM DALAM PERREBUNAN TEH RAKYAT
( S t u d i Kasus di Unit Pelaksana Prcsyek TEH WANAYASA
Kabupaten Banjarnegara, Sawa Tengah)
JURUSAM ILMU-ILMU S O S I A L EKONOMI PERTAPEBAN
FAKULFAS PERTANlAN
IHSTITUF P E R T A N l A N 1306QW
BINSAR SITUfiORANG.
P e n g k a j i a n T e n t a n g Keadaan P r o d u k s i ,
P e n g o l a h a n d a n Pemasaran d a l a m P e r k e b u n a n Teh R a k y a t
( S t u d i K a s u s d i UPP Teh Wanayasa, B a n j a r n e g a r a ) ( D i bawah
..
b i m b i n g a n D r Ir BUNGARAN SARAG IH, M . Ec )
Dengan d i a d a k a n n y a pengembangan t e h r a l c y a t d i w i l a y a h k e r j a UPP Teh Wanayasa s e b a g a i u s a h a dalam m e n i n g k a t k a n p e n d a p a t a n p e t a n i masi h t e r u s d i h a d a p k a n p a d a m a s a l a h
p r o d u k s i yang r e n d a h p e r s a t u a n l u a s dan harga yang r e n dah d i t e r i m a p e t a n i .
P r o d u k s i yang d i c a p a i pada umur t a -
naman 3 - 1 0 t a h u n s e b e s a r 0 , 2
-
1 , 2 ton p e r ha, sedang-
ltan p a d a tanaman t u a yang belum mengalami r e h a b i l i t a s i ,
produksinya sebesar 0,2
-
0,s ton per ha.
Dari hasil
a n a l i s a u s a h a t a n i d i p e r o l e h bahwa p e n d a p a t a n p e r ha t a naman t e h i t u s e b e s a r Rp. 251 4 0 0 , - p e r t a h u n .
Dengan
b e s a r b i a y a p e r s a t u a n p r o d u k Rp. 2 3 , 9 3 clan t i n g k a t R/C
R a t i o n y a s e b e s a r 1 , 4 9 y a n g memberikan a r t i bahwa s e t i a p
r u p i a h b i a y a yang d i p e r l u k a n d a p a t n e n g h a s i l k a n 1 , 4 9 r u p i a h penerimaan.
Dal am p e n g o l a h a n h a s i l yang d i l a k u k a n o l e h p a b r i k
p e n g o l a h a n t e l l h i j a u d a n t e h wangi d a p a t memberikan n i l a i
tambah ( a d d e d v a l u e ) , s e h i n g g a j e n i s k u a l i t a s y a n g d i p e r o l e h d a p a t m e l i p u t i peko, j i k e n g , dan t u l a n g a t a u gagang,
y a n g mempunyai n i l a i - n i l a i t e r s e n d i r i .
D a r i 1 t o n pucuk
t e l l d e n g a n rendemen 23 p e r s e n d a p a t n l e n g h a s i l k a n 230 kg
t e l l k e r i n g yang t e r d i r i d a r i 70 p e r s e n k u a l i t a s H1
(peko),
28 p e r s e n k u a l i t a s H z ( j i k e n g ) , d a n 2 p e r s e n k u a l i t a s gagang
S i s t e m t a t a n i a g a t e h r a k y a t t e r n y a t a belum b e r j a l a n
e f i s i e n , d i l i h a t d a r i bagian harga yang d i t e r i m a p e t a n i
p r o d u s e n d a n pembagian p r o f i t m a r g i n y a n g d i t e r i m a t i d a i
m e r a t a p a d a t i n g k a t lembaga t a t a n i a g a .
I-Ial i n i menun-
jukkan b e n t u k p a s a r yang t e r j a d i bukanlah p a s a r b e r s a i n g
sempurna t e t a p i l e b i h b e r s i f a t b e n t u k p a s a r monopsonistik.
D a r i k e s e l u r u h a n p r o f i t m a r g i n b a g i a n t e r b e s a r diamb i l o l e h p a b r i k 2engolahan t e h wangi y a i t u s e b e s a r 31,02
p e r s e n , kemudian d i i k u t i o l e h p a b r i k p e n g o l a h a n t e h h i j a u
s e b e s a r 3 , 9 6 p e r s e n sedanglcan p e t a n i s e b e s a r 3,27 p e r s e n .
D a r i h a r g a j u a l p e t a n i s e b e s a r Rp. 8 5 0 0 0 , - p e r t o n
pucuk t e h a t a u s e k i t a r 1 5 , 5 4 p e r s e n d a r i h a r g a yang d i b a y a r o l e h konsumen m a s i h belum d a p a t rnemberikan tambahan
p e n d a p a t a n y a n g l e b i h l a y a k b a g i p e t a n i s e b a b p r o f i t marg i n yang d i p e r o l e h p e t a n i masih r e n d a h dibandingkan dengan
pabrik pengolahan t e h wangi.
H a r g a y a n g r e n d a h kemungkin-
a n d i s e b a b k a n o l e h k u a l i t a s d a r i p r o d u k s i yang r e n d a h .
Dengan k e h a d i r a n UPP y a n g h a m p i r k u r a n g l e b i h 5 t a h u n
m a s i h t e r u s d i l l a d a p k a n p a d a t a n t a n g a n yang l e b i h s e r i u s
dalam memajukan s e t i a p w i l a y a h k e r j a n y a , m u l a i d a r i t i t i k
u s a h a t a n i n y a s a m p a i pada p e m a s a r a n p r o d u k .
PEgGKAJIAN TEBSQTARG MEADAAN PRQDUKSI, PEWGOLAHAM
DAM PEMASARAM DALAM PERREBUNAN TEH RAKYAT
( S t u d i Kasus di Unit Pelaksana Prcsyek TEH WANAYASA
Kabupaten Banjarnegara, Sawa Tengah)
JURUSAM ILMU-ILMU S O S I A L EKONOMI PERTAPEBAN
FAKULFAS PERTANlAN
IHSTITUF P E R T A N l A N 1306QW
BINSAR SITUfiORANG.
P e n g k a j i a n T e n t a n g Keadaan P r o d u k s i ,
P e n g o l a h a n d a n Pemasaran d a l a m P e r k e b u n a n Teh R a k y a t
( S t u d i K a s u s d i UPP Teh Wanayasa, B a n j a r n e g a r a ) ( D i bawah
..
b i m b i n g a n D r Ir BUNGARAN SARAG IH, M . Ec )
Dengan d i a d a k a n n y a pengembangan t e h r a l c y a t d i w i l a y a h k e r j a UPP Teh Wanayasa s e b a g a i u s a h a dalam m e n i n g k a t k a n p e n d a p a t a n p e t a n i masi h t e r u s d i h a d a p k a n p a d a m a s a l a h
p r o d u k s i yang r e n d a h p e r s a t u a n l u a s dan harga yang r e n dah d i t e r i m a p e t a n i .
P r o d u k s i yang d i c a p a i pada umur t a -
naman 3 - 1 0 t a h u n s e b e s a r 0 , 2
-
1 , 2 ton p e r ha, sedang-
ltan p a d a tanaman t u a yang belum mengalami r e h a b i l i t a s i ,
produksinya sebesar 0,2
-
0,s ton per ha.
Dari hasil
a n a l i s a u s a h a t a n i d i p e r o l e h bahwa p e n d a p a t a n p e r ha t a naman t e h i t u s e b e s a r Rp. 251 4 0 0 , - p e r t a h u n .
Dengan
b e s a r b i a y a p e r s a t u a n p r o d u k Rp. 2 3 , 9 3 clan t i n g k a t R/C
R a t i o n y a s e b e s a r 1 , 4 9 y a n g memberikan a r t i bahwa s e t i a p
r u p i a h b i a y a yang d i p e r l u k a n d a p a t n e n g h a s i l k a n 1 , 4 9 r u p i a h penerimaan.
Dal am p e n g o l a h a n h a s i l yang d i l a k u k a n o l e h p a b r i k
p e n g o l a h a n t e l l h i j a u d a n t e h wangi d a p a t memberikan n i l a i
tambah ( a d d e d v a l u e ) , s e h i n g g a j e n i s k u a l i t a s y a n g d i p e r o l e h d a p a t m e l i p u t i peko, j i k e n g , dan t u l a n g a t a u gagang,
y a n g mempunyai n i l a i - n i l a i t e r s e n d i r i .
D a r i 1 t o n pucuk
t e l l d e n g a n rendemen 23 p e r s e n d a p a t n l e n g h a s i l k a n 230 kg
t e l l k e r i n g yang t e r d i r i d a r i 70 p e r s e n k u a l i t a s H1
(peko),
28 p e r s e n k u a l i t a s H z ( j i k e n g ) , d a n 2 p e r s e n k u a l i t a s gagang
S i s t e m t a t a n i a g a t e h r a k y a t t e r n y a t a belum b e r j a l a n
e f i s i e n , d i l i h a t d a r i bagian harga yang d i t e r i m a p e t a n i
p r o d u s e n d a n pembagian p r o f i t m a r g i n y a n g d i t e r i m a t i d a i
m e r a t a p a d a t i n g k a t lembaga t a t a n i a g a .
I-Ial i n i menun-
jukkan b e n t u k p a s a r yang t e r j a d i bukanlah p a s a r b e r s a i n g
sempurna t e t a p i l e b i h b e r s i f a t b e n t u k p a s a r monopsonistik.
D a r i k e s e l u r u h a n p r o f i t m a r g i n b a g i a n t e r b e s a r diamb i l o l e h p a b r i k 2engolahan t e h wangi y a i t u s e b e s a r 31,02
p e r s e n , kemudian d i i k u t i o l e h p a b r i k p e n g o l a h a n t e h h i j a u
s e b e s a r 3 , 9 6 p e r s e n sedanglcan p e t a n i s e b e s a r 3,27 p e r s e n .
D a r i h a r g a j u a l p e t a n i s e b e s a r Rp. 8 5 0 0 0 , - p e r t o n
pucuk t e h a t a u s e k i t a r 1 5 , 5 4 p e r s e n d a r i h a r g a yang d i b a y a r o l e h konsumen m a s i h belum d a p a t rnemberikan tambahan
p e n d a p a t a n y a n g l e b i h l a y a k b a g i p e t a n i s e b a b p r o f i t marg i n yang d i p e r o l e h p e t a n i masih r e n d a h dibandingkan dengan
pabrik pengolahan t e h wangi.
H a r g a y a n g r e n d a h kemungkin-
a n d i s e b a b k a n o l e h k u a l i t a s d a r i p r o d u k s i yang r e n d a h .
Dengan k e h a d i r a n UPP y a n g h a m p i r k u r a n g l e b i h 5 t a h u n
m a s i h t e r u s d i l l a d a p k a n p a d a t a n t a n g a n yang l e b i h s e r i u s
dalam memajukan s e t i a p w i l a y a h k e r j a n y a , m u l a i d a r i t i t i k
u s a h a t a n i n y a s a m p a i pada p e m a s a r a n p r o d u k .