13
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
b. Prosés Komunikasi dina Pangajaran Basa Sunda
Waktu pangajaran basa Sunda keur lumangsung, aya prosés komunikasi. Nurutkeun Djamarah 2002: 44 ngajar mangrupa kagiatan ngatur lingkungan
siswa pikeun nepikeun amanat mangrupa pangawéruh, kaparigelan, tur sikep ti guru ka siswa. Dina nepikeun éta amanat, kalawan teu langsung guru
tinangtu kudu boga pangabisa ngeunaan tata cara komunikasi sangkan siswa bisa éféktif nyangkem matéri. Ku kituna, guru kudu paham prosés komunikasi
salila pangajaran lumangsung.
Dina prosés komunikasi nepikeun amanat atawa ide, tinangtu baris aya atrisi penyusutan ma’na komunikasi. Dina prosés komunikasi baris aya atrisi,
antukna matéri anu ditarima ku siswa baris béda jeung matéri anu ditepikeun ku guru. Ku kituna, guru diperedih sangkan ngagunakeun stratégi-stratégi
komunikasi anu éféktif pikeun ngaminimalisir ayana atrisi. Dina milih stratégi komunikasi dipangaruhan ku faktor internal jeung éksternal.
Tarone 1983 nétélakeun yén dina milih stratégi komunikasi dipangaruhan ku faktor: sistem basa, situasi dipakéna basa, jeung pangalaman komunikasi.
c. Wangun Stratégi Komunikasi
Nurutkeun Tarore 1983 aya lima wangun stratégi komunikasi, saperti dina gambar ieu di handap.
Nyingkahan Parafrase
Strategi Komunikasi Transfer
Appeals for Assistance Mine
Ieu di handap pedaranana. 1 Nyingkahan, dilakukeun ku jalan nyingkahan tina masalah anu ngaganggu
tujuan. Stratégi komunikasi nyingkahan ngawengku: stratégi nyingkahan pesan jeung stratégi nyingkahan topik.
2 Parafrase dilakukeun ku cara ngaganti wangun atawa konsép, saperti: ngagunakeun kecap-kecap sorangan, ngagunakeun conto, atawa
ngarékonstruksi kalimah.
14
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
3 Transfer anu dilakukeun ku jalan nginjeum wangun basa tina basa nu séjén anu leuwih gampang dicangkem pikeun nepikeun maksud komunikasi
maké basa kadua B-2. 4 Appeals for assistance anu dilakukeun ku jalan siswa ménta bantuan atawa
gawé babarengan jeung babaturanana pikeun ngungkulan hambatan komunikasi ngeunaan hiji hal kalawan ngagunakeun basa kadua.
5 Mine, dilakukeun ku cara ngagunakeun mimik jeung gestur pikeun nepikeun maksud.
Dornyei Brown, 2007; Cook, 2008 ngagolongkeun stratégi komunikasi jadi dua, nyaéta stratégi komunikasi nyingkahan jeung stratégi komunikasi
konpénsatoris.
Stratégi nyingkahan avoidence strategies nyaéta: stratégi anu dilakukeun siswa ku jalan ngajauhan bangbaluh atawa hal anu dianggap hésé. Stratégi
nyingkahan ngawengku: stratégi nyingkahan pesen jeung stratégi nyingkahan
topik. Stratégi nyingkahan pesen, nyaéta stratégi anu dilakukeun ku cara ngantepkeun amanat teu réngsé lantaran héngkérna basa
Stratégi Komunikasi
Stratégi Komunikasi
Nyingkahan Stratégi
Komunikasi Kompénsatoris
Stratégi Komunikasi
Nyingkahan Topik Stratégi
Komunikasi Nyingkahan
Amanah
Gambar 1. 2 Stratégi Komunikasi
15
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
anu dipimilik. Stratégi nyingkahan topik nyaéta stratégi anu dilakukeun pikeun ngébréhkeun
ma’na leksikal basa sasaran dumasar kana pang
awéruh ma’na basa anu dikawasa. Stratégi kompénsatoris dilakukeun ku cara ieu di handap.
a. Nepikeun teu langsung circumlocution; b. Ngagunakeun istilah alternatif anu ngébréhkeun
ma’na leksikal basa sasaran approksimasi; c. Ngagunakeun kecap-kecap serba guna;
d. Ngawangun kecap-kecap anyar; e. Ngagunakeun frase cadangan anu diingetna
lantaran siswa teu maham komponén morfologis basa target;
f. Sinyal non-linguistik, saperti: gerak awak, gestur, éksprési wajah, atawa niru sora;
g. Nerjemahkeun kalawan harfiah idiom, struktur leksikal;
h. Ngaasingkeun; i. Alih kode;
j. Ménta bantuan lawan nyarita kalawan langsung
atawa teu langsung; k. Ngagunakeun
piranti ragu-ragu
pikeun ngeusian jéda jeung ayana waktu pikeun mikir.
Gambar 1.2 Stratégi Konpénsatori Stratégi kompensatoris nyaéta stratégi anu
digunakeun pikeun kompénsasi teu hadirna pangawéruh dina diri panyatur
Stratégi Kompénsatoris
16
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
d. Stratégi Komunikatif sarta Patalina jeung Kamekaran Kognitif
Kategori