4 HUMANITIES JOURNAL OF EDUCATION
Ýðäýì øèíæèëãýýíèé ºã¿¿ëýë áè÷èæ, òóõàéí ñàëáàðûí òýðã¿¿ëýã÷
ñýòã¿¿ëä íèéòë¿¿ëýõ íü ýðäýìòýí ñóäëàà÷èä õèéãýýä ìàãèñòðàòóð,
ä î ê ò î ð à í ò ó ð ò ñ ó ð à ë ö à æ á ó é îþóòíóóäûí õóâüä ÷óõàë àñóóäàë
áèëýý. Ò¿¿í÷ëýí îëîí óëñûí ò¿âøèíä ý ð ä ý ì ø è í æ è ë ã ý ý í è é º ã ¿ ¿ ë ý ë ä
òàâèãääàã øààðäëàãà íü àêàäåìèê ñî¸ëûã ñóðàëöàõ, ýíý òàëààð ºðãºí
îéëãîëòòîé áàéõûã øààðäàæ áóé íýã õýëáýð òóë ýíý óäààãèéí äóãààðò
àêàäåìèê ñî¸ë áà ýðäýì øèíæèëãýýíèé º ã ¿ ¿ ë ý ë ä ò à â è ã ä à õ í è é ò ë ý ã
ø à à ð ä ë à ã û í ò à ë à à ð º ã ¿ ¿ ë ý õ è é ã çîðèëîî.
ÒÀÍÈËÖÓÓËÃÀ
Ñóäëàà÷èä ººðèéí ñóäàëãààíû àæëûí ¿ð ä¿í, îëîëò, íýýëòèéã
áóñàäòàé õóâààëöàõûí òóëä ºã¿¿ëýë õýëáýðýýð îëîí íèéòýä ò¿ãýýõ
øààðäëàãàòàé áîëäîã. Òèéìýýñ îëîí óëñûí õýìæýýíä õ¿ëýýí
çºâøººðºãäñºí ñýòã¿¿ë¿¿ä ñóäëàà÷äûí ºã¿¿ëýë, ñóäàëãààíû àæëûã õ¿ëýýí
àâàõäàà á¿òýö, çàãâàðûí òóõàéä òîäîðõîé øàëãóóðóóäûã áîëîâñðóóëàí
ãàðãàñàí áàéäàã. ªºðººð õýëáýë ñóäëàà÷èä ººðñäèéí áè÷ñýí ºã¿¿ëëèéã
òóõàéí ñýòã¿¿ëèéí øàëãóóðò íèéö¿¿ëýõ çàéëøã¿é øààðäëàãàòàé
áîëäîã. Òýäãýýð íèéòëýã øàëãóóðóóä íü çºâõºí ñýòã¿¿ë¿¿äèéí õ¿ðýýíä
ÿðèãäàõ àñóóäàë òºäèéõýí áóñ åðººñ ñóäëàà÷èä çàéëøã¿é ýçýìøñýí áàéõ
¸ñòîé ¸ñ ñóðòàõóóí, ÷àäâàð, ìýäëýãèéí òóõàé öîãö îéëãîëò þì. Ó÷èð íü
ìýðãýæëèéí ñýòã¿¿ëä õýâë¿¿ëýõ ºã¿¿ëýë íü òóñãàé çàãâàð, áàðèìòàëäàã
ÀÊÀÄÅÌÈÊ ÑÎ¨Ë ÁÀ ÝÐÄÝÌ ØÈÍÆÈËÃÝÝÍÈÉ ªÃ¯¯ËÝËÄ ÒÀÂÈÃÄÄÀÃ
ÍÈÉÒËÝÃ ØÀÀÐÄËÀÃÓÓÄ
Í. Îþóíöýöýã, Õýë ñî¸ëûí ñóðãóóëèéí áàãø, äîêòîð
æóðàìòàé, ò¿¿ãýýð äàìæóóëæ àêàäåìèê îð÷èíä ìºðäºõ äýã æàÿãèéã
áèé áîëãîäîã þì. Ñóäëàà÷èä ñóäàëãàà øèíæèëãýýíèé àæèë õèéæ
ã¿éöýòãýõèéí çýðýãöýý ººðèéí îð÷èíä àêàäåìèê ñî¸ëûã áèé áîëãîæ, ò¿¿íèéã
áóñàä ñóäëàà÷èä áîëîí îþóòíóóäàä äàìæóóëæ áàéäàã. Àêàäåìèê ñî¸ëûí
îð÷èíä ÿðèãäàõ àñóóäëóóäûã àâ÷ ¿çüå.
I. Îþóíû á¿òýýëèéã õ¿íäýòãýõ ¿çýë áà ñóäëàà÷èéí ¸ñ ç¿é
Áóñäûí îþóíû á¿òýýëèéã õ¿íäýòãýõ íü ñóäëàà÷ õ¿íèé áàðèìòëàõ
¸ñ ç¿éí íýã õýìæ¿¿ð áèëýý. Òèéì ÷ ó÷ðààñ ñóäëàà÷ íü áóñäûí îþóíû
á¿òýýëä õ¿íäýòãýëòýé õàíäàõ îéëãîëòûã ýçýìøèæ, ò¿¿íèéã ìºðäëºã
áîëãîõ íü çàéëøã¿é þì.
Ýíý òàëûí ìýäëýãèéã äýýä áîëîâñðîë ýçýìøèæ áóé õýí á¿õýí èõ
ñóðãóóëüä îðñîí öàãààñ ýõëýí ñóðàëöàæ óëìààð äàäàë áîëãîõ
õýðýãòýé. Äýëõèéí òýðã¿¿ëýã÷ èõ ñóðãóóëèóä øèíýýð ýëñýæ áóé
îþóòíóóäàä áóñäûí îþóíû á¿òýýëèéã õýðõýí õ¿íäýòãýí ¿çýõ, òýäãýýðýýñ
õýðõýí èøëýë õèéõ çýðýã íàðèéí çààâàð÷èëãààã òóñãàé õè÷ýýëýýð îëãîæ,
ãàðûí àâëàãà áýëòãýæ ãàðãàñàí áàéäàã. Ýë àñóóäàëä èéíõ¿¿ à÷ õîëáîãäîë
ºãñºíººð ñóðàëöàã÷äàä òàâèãäàõ àêàäåìèê ò¿âøèíèé øààðäëàãà
æèíõýíý óòãààð õýðýãæèæ òóõàéí ñóðãóóëèéí ñóðàëöàã÷èä îþóíû
á¿òýýëèéí ¿íý öýíèéã ýðòíýýñ îéëãîæ àâäàã áàéíà.
Õàðèí ìàíàé èõ, äýýä ñóðãóóëèóäûí ò¿âøèíä ñóðàëöàã÷äûí
îþóíû á¿òýýëä õàíäàõ ìýäëýã òóí
5
2013. ¹04 òààðóó áàéíà ãýæ ñóäëàà÷èéí õóâüä
¿çäýã. Æèøýýëáýë: Áèå äààëòûí àæèëä àøèãëàñàí íîìíû æàãñààëòûã
çºâ õèéæ ñóðààã¿é, áóñäûí á¿òýýëýýñ ¿ã, ºã¿¿ëáýðèéã èøëýë õèéëã¿éãýýð
øóóä õóóëàí áè÷äýã çýðýã àêàäåìèê ñî¸ëûí ýíãèéí îéëãîëò áàéõã¿é áàéãàà
íü õàðàìñàëòàé. Ãýâ÷ ýíý áàéäëûã çàëðóóëæ àêàäåìèê ñî¸ëûã áèé
áîëãîõûí òóëä áàãø, ñóäëàà÷èä ìàíëàéëàõ ó÷èðòàé. Òèéì ÷ ó÷ðààñ
ñóäëàà÷ ìèíèé áèå ººðèéí çààæ áóé àíãèéí îþóòíóóäàä ýíý òàëûí ìýäëýã
îëãîõîîð õè÷ýýõèéí çýðýãöýý áóñàä ñóðàëöàã÷äàä õýðýã áîëîõ òóë
á¿òýýëèéí æàãñààëò, èøëýë õèéõ îëîí óëñàä õ¿ëýýí çºâøººðºãäñºí
ñòàíäàðòóóäûí òàëààð ýíä ºã¿¿ëýõèéã çîðèëîî.
Ñóäëàà÷èä ìýäýýëëèéã îëîí òàëûí ýõ ñóðâàëæààñ îëæ àâ÷ òýäãýýðèéã
õàðüöóóëæ, ¿íýëýõ çàéëøã¿é øààðäëàãàòàé òóëãàðäàã. ͺ㺺 òàëààñ
ñóäàëãààíû àæèë ãýäýã äàí ãàíö ñóäëàà÷èéí ¿çýë áîäîë, îëîëòîîð
á¿òýýãäýõ íü õàíãàëòòàé áóñ þì. Ó÷èð íü àêàäåìèê ò¿âøèíä á¿òýýãäýæ áóé
á¿òýýë á¿õýí òîäîðõîé îíîë, çàð÷èì áàðèìòëàõ, òóõàéí ñóäàëãààíû àæëûí
çàðèì îéëãîëòûã ººð ºíöºãººñ õàðæ áè÷ñýí áóñàä ñóäëàà÷äûí á¿òýýëòýé
çýðýãö¿¿ëýí àíàëèç õèéõ, ñòàòèñòèê ìýäýý, ìýäýýëëèéã æèøýý áîëãîí
îðóóëàõ øààðäëàãàòàé áàéäàã. Òèéì ÷ ó÷ðààñ ýðäýì øèíæèëãýýíèé ºã¿¿ëýë,
ñóäàëãààíû àæëóóä îíîëûí õýñýãòýé áàéæ, ò¿¿ãýýð äàìæóóëàí ººðèéí
áè÷èæ áóé ñàíààã áàðèìòæóóëäàã áèëýý. Àêàäåìèê îð÷íû ýë øààðäëàãà
íü ñóäëàà÷èéã áóñäûí á¿òýýëòýé õàðüöàõ àðãà áàðèëûã ýçýìøèõ ¸ñòîé
ãýäãèéã àëõàì òóòàìä ñàíóóëæ áóé õýðýã. Òèéìýýñ ñóäëàà÷èä íýí òýðã¿¿íä
èøëýë ç¿¿ëò õýðõýí õèéõ òàëààð õàíãàëòòàé ìýäëýãòýé áàéõ ¸ñòîé.
Îëîí óëñûí ò¿âøèíä èøëýë ç¿éëò õèéõ äàðààõ çàãâàðóóä ºðãºí
õýðýãëýãääýã áàéíà. Ýäãýýð çàãâàðóóä íü íàðèéâ÷èëñàí îëîí çààëòóóäààñ
á¿ðääýã, öîãö îéëãîëò áºãººä õýðýâ òóõàéí á¿òýýë íü
· Ãàíö çîõèîã÷òîé áîë
· Õî¸ðîîñ òàâàí çîõèîã÷òîé áîë
· Çóðãààãààñ äîëîîí çîõèîã÷òîé áîë
· Íýã çîõèîã÷èéí ººð ººð îíóóäàä
á¿òýýñýí á¿òýýë áîë ·
Ýëåêòðîí õýëáýð á¿õèé íîì áîë ·
Õÿíàí òîõèîëäóóëñàí á¿òýýë áîë ·
Ñýòã¿¿ë áîë ·
Ñîíèíä íèéòëýãäñýí á¿òýýë áîë ·
Çàñãèéí ãàçðûí òàéëàí, ìýäýýëýë áîë
· Ëåêöèéí ìàòåðèàë áîë
· Öàõèì õóóäàñ áîë
· ßðèëöëàãà áîë
õýðõýí èøëýë õèéõ, àøèãëàñàí á¿òýýëèéí æàãñààëòàä õýðõýí áè÷èõ
çýðýã îëîí çààëòûã áàãòààñàí ãàðûí àâëàãóóä áîëîâñðóóëñàí áàéäàã áºãººä
òýäãýýðò öýã, òàñëàë, õàøèëò, õààëò, òîäîðõîéëîõ öýã çýðýã íü îíöãîé
¿¿ðýãòýé õýðýãëýãääýã.
APA Referencing and Citation Style
1
Àìåðèêèéí ñýòãýë ñóäëàëûí íèéãýìëýãýýñ ãàðãàñàí ýíýõ¿¿ çàãâàð
íü íèéãýì, õ¿ì¿¿íëýãèéí øèíæëýõ óõààíû á¿òýýëä èë¿¿òýé õýðýãëýãääýã.
Ò¿¿í÷ëýí áèçíåñ, ýäèéí çàñãèéí ÷èãëýëýýð áè÷èãäñýí á¿òýýëä ÷
õýðýãëýãäýõ íü áèé. Åðºíõèé人 ýíý çàãâàðûã “çîõèîã÷-îí ñàð”-ã èë¿¿
àíõààðäàã çàãâàð ãýæ íýðëýäýã. APA çàãâàðààñ çàðèì íýã æèøýýã àâ÷ ¿çüå.
Ýõ áè÷âýðò èøëýë àâàõàä: Çîõèîã÷èéí á¿òýýëýýñ àâñàí
ºã¿¿ëáýðèéí àðä çîõèîã÷èéí îâîã, á¿òýýëèéí õýâëýãäñýí îí, õóóäñûí
äóãààðûã áè÷íý.
1
American Psychology Association Referencing Style
6 HUMANITIES JOURNAL OF EDUCATION
... Halliday, 1987, p.20 Ýñâýë çîõèîã÷èé㠺㿿ëáýðò
îðóóëæ áè÷íý: Halliday 1987 proposed that …
Àøèãëàñàí á¿òýýëèéí æàãñààëòàä: Á¿òýýëèéí æàãñààëòàä çîõèîã÷èéí
íýðèéã áóñ îâãèéã ¿ñãèéí äàðààëàë áîëîí á¿òýýëèéí õýâëýãäñýí îíû
äàðààëëààð áè÷äýã: Carr, W., Kemmis, S.1986.
B e c o m i n g c r i t i c a l : E d u c a t i o n knowledge and action research.
London, England: Falmer Press. Fullan, M. 1996. The new meaning
of educational change. London, England: Cassell.
Harvard Referencing Style
Ýäèéí çàñàã, èíæåíåðèéí ÷èãëýëèéí á¿òýýëä èë¿¿òýé
õýðýãëýãääýã ýíýõ¿¿ çàãâàð íü çîõèîã÷ áîëîí õýâëýãäñýí îíûã ò¿ëõ¿¿
õàðóóëäàã çàãâàð þì. Çàðèì æèøýýã àâ÷ ¿çâýë:
Ýõ áè÷âýðò èøëýë àâàõàä: Çîõèîã÷èéí á¿òýýëýýñ àâñàí
ºã¿¿ëáýðèéí àðä çîõèîã÷èéí îâîã, á¿òýýëèéí õýâëýãäñýí îí, õóóäñûí
äóãààðûã áè÷íý. ... Halliday 1987, p.20
Çîõèîã÷èé㠺㿿ëáýðò îðóóëæ áè÷âýë:
Halliday 1987, p.20 proposed that … Àøèãëàñàí á¿òýýëèéí æàãñààëòàä:
Çîõèîã÷èéí íýðèéí ¿ñãèéí äàðààëàë áîëîí á¿òýýëèéí õýâëýãäñýí
îíû äàðààëëààð: Cochrane, A 2007, Understanding
urban policy: critical approach, Blackwell Publishing, Malden, MA.
Finkelman, AW 2006, Leadership a n d m a n a g e m e n t i n n u r s i n g,
Pearson Hall, Upper Saddle River, NJ.
Vancouver Style
Àíàãààõ óõààí, õèìè, áèîòåõíîëîãèéí ñàëáàðûí á¿òýýëä èë¿¿
õýðýãëýãääýã ýíýõ¿¿ çàãâàð íü òîîí ñèñòåìèéã õýðýãëýäýã.
Ýõ áè÷âýðò èøëýë àâàõàä: Butler1 highlighted ……
Àøèãëàñàí á¿òýýëèéí æàãñààëòàä: Çîõèîã÷èéí îâîã, íýðèéí ýõíèé
¿ñýã, íîìíû íýð, õýâëýñýí ãàçàð, õýâëýã÷, õýâëýëòèéí îí.
Butler SW. Secrets from the Black Bag. London: The Royal College of
General Practitioners; 2005. Cheers B, Darracott R, Lonne B.
Social care practice in rural communities. Sydney: The
Federation Press; 2007.
MLA style
2
Õ¿ì¿¿íëýã, óòãà çîõèîëûí ÷èãëýëèéí á¿òýýë¿¿äýä èë¿¿
õýðýãëýãääýã çàãâàð þì. Ýõ áè÷âýðò èøëýë àâàõàä:
This concern has been expressed Dover 118-21.
Àøèãëàñàí á¿òýýëèéí æàãñààëòàä: Ýíýõ¿¿ çàãâàð íü çîõèîã÷èéí îâîã,
çîõèîã÷èéí íýð, íîìûí íýð, õýâëýñýí ãàçàð: Õýâëýã÷, õýâëýãäñýí îí,
õýâëýëòèéí õýðýãñýë. Ýíý çàãâàðààð çîõèîã÷èéí íýðèéã áè÷èõýä äàðààõ
ä¿ðìèéã áàðèìòàëíà. ¯¿íä:
Íýã çîõèîã÷: Îâîã + Íýð
Õî¸ð çîõèîã÷òîé áîë: Îâîã + Íýð áà Íýð + îâîã
Ãóðâàí çîõèîã÷òîé áîë: Îâîã + Íýð, Íýð +Îâîã áà Íýð
+ Îâîã Ãóðâàí çîõèîã÷îîñ îëîí áàéâàë:
Nabokov, Vladimir. Lolita. New York: Putnam, 1995. Print.
Cross, Susan, and Christine Hoffman. Bruce Nauman: Theaters
o f E x p e r i e n c e . New York: Guggenheim Museum; London:
Thames Hudson, 2004. Print.
2
Modern Language Association
7
2013. ¹04 Äýýðõ çàãâàðóóä íü øèíæëýõ
óõààíû á¿òýýë, ºã¿¿ëýëä ò¿ãýýìýë õýðýãëýãääýã çàãâàð áºãººä ñóäëàà÷
òóõàéí ñàëáàðûí îíöëîãîîñ õàìààð÷ ýäãýýð çàãâàðààñ ñîíãîõ õýðýãòýé áîëíî.
Ñóäëàà÷ íü ýðäýì øèíæèëãýýíèé ºã¿¿ëýë íèéòë¿¿ëýõèéí òóëä òóõàéí
ñýòã¿¿ëèéí ãàçàð ÿìàð çàãâàðûã øààðäàæ áóéã òîäðóóëñíû ¿íäñýí äýýð
ººðèéí áè÷ñýí ºã¿¿ëëèéã òýðõ¿¿ çàãâàðò íèéö¿¿ëýí õýëáýðæ¿¿ëíý.
II. Àêàäåìèê îð÷èí äàõü ñóäëàà÷èéí ¿¿ðýã, õàðèóöëàãà
