ANALISIS KELAYAKAN FINANSIAL DAN KONTRIBUSI PENDAPATAN USAHATANI KOPI RAKYAT TERHADAP PENDAPATAN TOTAL KELUARGA DI KECAMATAN SILO KABUPATEN JEMBER
ANALISIS KELAYAKAN FINANSIAL DAN KONTRIBUSI
P E N DA P AT A N U S AH AT A NI K O PI R AK Y AT
TERHADAP PENDAPATAN TOTAL KELUARGA
DI KECAMATAN SILO KABUPATEN JEMBER
SKRIPSI
Oleh:
Rochimah Cholifatus Sa’Diah
NIM. 051510201021
JURUSAN SOSIAL EKONOMI PERTANIAN
FAKULTAS PERTANIAN
UNIVERSITAS JEMBER
2010
c.id
/dig
ilib
j.a
.une
c.id
c.id
j.a
.une
j.a
.une
ANALISIS
gilib KELAYAKAN FINANSIAL
gilib DAN KONTRIBUSI
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
KOPI RAKYAT
http PENDAPATAN USAHATANI
http
http
TERHADAP PENDAPATAN TOTAL KELUARGA
DI KECAMATAN SILO KABUPATEN JEMBER
PROPOSAL PENELITIAN
Diajukan Guna Memenuhi Salah Satu Persyaratan untuk Menyelesaikan
Program Sarjana pada Program Studi Sosial Ekonomi Pertanian/
Agribisnis Jurusan Sosial Ekonomi Pertanian
Fakultas Pertanian Universitas Jember
Oleh :
ROCHIMAH CHOLIFATUS SA’DIAH
NIM. 051510201021
JURUSAN SOSIAL EKONOMI PERTANIAN
FAKULTAS PERTANIAN
UNIVERSITAS JEMBER
2010
c.id
j.a
.une
.id
.id
ac
nej.
b.u
ili
/dig
.id
ac
nej.
b.u
gili
://di
http
.id
ac
nej.
b.u
gili
://di
http
b.u
gili
://di
http
ANALISIS KELAYAKAN FINANSIAL DAN KONTRIBUSI
P E N DA P AT A N U S AH AT A NI K O PI R AK Y AT
TERHADAP PENDAPATAN TOTAL KELUARGA
DI KECAMATAN SILO KABUPATEN JEMBER
SKRIPSI
diajukan guna memenuhi salah satu persyaratan
untuk menyelesaikan Program Sarjana pada
Program Studi Sosial Ekonomi Pertanian
Fakultas Pertanian Universitas Jember
Oleh
Rochimah Cholifatus Sa’Diah
NIM. 051510201021
JURUSAN SOSIAL EKONOMI PERTANIAN
FAKULTAS PERTANIAN
UNIVERSITAS JEMBER
2010
i
ac
nej.
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
SKRIPSI BERJUDUL
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
li
ANALISIS
FINANSIAL
ig ili
idgigiKELAYAKAN
idgigili DAN KONTRIBUSI
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p T ANI K O PI R A KY
p
tpN D A P A TA N U S Ahth
hthPtE
hthttAT
HttA
TERHADAP PENDAPATAN TOTAL KELUARGA
d
d
d.id
d
DI KECAMATAN
aj.ca.ci .id SILO KABUPATEN
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci JEMBER
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthOleh:
ttp
Rochimah Cholifatus Sa’Diah
c.ididNIM. 051510201021
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
je.aj.ac.
e
n
liibli.bu.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
Pembimbing
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttpDosen Pembimbing Utama hth: Ir.
ttpH. Imam Syafi’i, MS.
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
.
.
e
e
Dosen Pembimbing
SP.,
nej Anggota : Ati Kusmiati,
nej MP.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt ii
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
PENGESAHAN
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
n
n
nej.
nej. Kelayakan Finansial
neKontribusi
nej.
.bu.n
.buAnalisis
.budan
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
.
i
i
i
i
Skripsi
berjudul:
Pendapatan
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Usahatani
Total Keluarga dihth
Kecamatan
hthttp Kopi Rakyat TerhadaphtPendapatan
ttp
http
Silo Kabupaten Jember, telah diuji dan disahkan oleh Fakultas Pertanian pada:
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
Hari
:
Selasa
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
//dig
/
p
p
t
t
t
t
Tanggal
: 26 Oktober 2010 hhtt
hhtt
Tempat
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
: Fakultas Pertanian
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
Tim
Penguji
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
Penguji
1
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
Ir.
H.
Imam
Syafi’i,
MS
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
NIP. 195212181980021001
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
Penguji 2
Ati Kusmiati, SP., MP d
d.id
i
.
c
NIP. 197809172002122001
aj.ca.ci .id
aj.ac
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
ig il
/:d
:p//:d
/
/
//dig
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
ca.cid.id Penguji 3
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
Dr. Ir.dSugeng Raharto, MS
i .id
.a.ca.c195202221980021001
ejNIP.
nej
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
id.id Mengesahkan
.
c
ca.cid.id
a
a
c
Dekan,
.
.
j
j
a
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
Dr..iIr.
d.idBambang Hermiyanto, MP c.id.id
c
a
c
.
NIP.
jej.a 1961111011988021001
je.aj.ac
e
e
n
n
u
u
n
n
.
.
giigliiblib.u
giigliiblib.u
i
i
d
d
/
/
/
/
: /d
:p://d
hthtp
hthtp
ttp:/
ttiii
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej. dibawah ini:
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Saya yang bertanda
tangan
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
//dig
/
/
p
p
Nama
:
Rochimah
Cholifatus
Sa’Diah
t
t
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
NIM
PERNYATAAN
: 051510201021
d
d
bahwa karya tulisacilmiah
.cid.id yang berjudul:
ca.cid.id
aj.ca.ci .id
a
aj.ca.ci .id Menyatakan dengan esesungguhnya
.
.
.
.
j
j
j
j
a
.
.
e
e
e
n
ne
neFinansial Dan Kontribusi
nej
nej
.bu.n
.buPendapatan
.bu.n
.bu.n
“Analisis Kelayakan
Usahatani Kopi
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
ig il
/:d
/:d
:p/Terhadap
:p//:d
:p//:d
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
Rakyat
Pndapatan
Total
Keluarga
Di
Kecamatan
Silo
Kabupaten
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Jember” adalah benar-benar hasil karya sendiri, kecuali jika disebutkan
ca.cid.iddiajukan ke instansi manapun,
ca.cid.idserta bukan karya
ca.cid.id
ca.cid.id sumbernya dan belumj.pernah
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.
e
e
e
e
nej.
nej. jawab atas keabsahan
nejkebenaran
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
jiplakan.
Saya
bertanggung
dan
isinya
sesuai
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
dengan
sikap
ilmiah
yang
harus
dijunjung
tinggi.
hthttp
hthttp
hthttp
Demikian pernyataan ini saya buat dengan sebenarnya, tanpa adanya
d.id manapun serta bersediac.imendapatkan
d
d
d
sanksi
aj.ca.cipihak
aj.ac.id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id tekanan dan paksaanejdari
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
e benar.
ne
nedi kemudian hari pernyataan
ntidak
ne
.bu.n
.bu.ini
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
akademik jikailternyata
i
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
ig il
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
thttp
Jember, Oktoberh2010
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhSa’Diah
tt
Rochimah Cholifatus
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhttiv
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
Yang Menyatakan
NIM. 051510201021
.id
ili
//dig
b.u
ac
nej.
.id
ili
//dig
b.u
ac
nej.
.id
ili
//dig
b.u
ac
nej.
.id
ili
//dig
b.u
ac
nej.
RINGKASAN
.id Analisis Kelayakan Finansial
c.id dan Kontribusi Pendapatan
c.id Usahatani Kopi
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
Rakyat Terhadap
Total Keluarga .di
Silo Kabupaten .une
unKecamatan
.unPendapatan
b
b
i
i
l
l
i
i
ilib
Jember. Rochimah
Cholifatus Sa’Diah, ig
Jurusan Sosial Ekonomi Pertanian
g
g
i
i
d
d
d
://
://
://
Fakultas
http Pertanian Universitas Jember.
http
http
ac
nej.
b.u
ili
/dig
Wilayah Kecamatan Silo memiliki potensi besar dalam pengembangan
kopi. Desa Pace dan Sidomulyo merupakan desa di Kecamatan Silo yang banyak
mengusahakan tanaman kopi dengan produktivitas sebesar 9,73 kw/ha dan 9,41
Kw/ha. Jenis kopi yang diusahakan adalah kopi Robusta Spp, dikarenakan
topografi kedua desa tersebut terletak pada ketinggian 560 m dpl (dibawah 700 m
dpl), dalam kegiatan usahatani kopi yang dilakukan para petani di kedua desa
tersebut tidak terlepas dari banyaknya kendala. Permasalahan utama di Kecamatan
Silo ini adalah produksinya masih rendah yaitu 6-7 Kw/Ha/Th, padahal potensi
kopi Robusta adalah 9-15 Kw/Ha/Th dan jika dikelola secara intensif maka
produktifitasnya mencapai 20 Kw/Ha/Th.
Penelitian ini bertujuan untuk: (1) mengetahui kelayakan finansial
usahatani kopi rakyat di Desa Pace dan Sidomulyo, (2) mengetahui tingkat
ili
/dig
b.u
nej
id
.ac.
kepekaan petani kopi rakyat terhadap kenaikan biaya produksi dan penurunan
c.id
c.id
a besarnya kontribusi kopiejrakyat
a
harga jual, (3) mengetahui
di Desa Pace dan
nej.
n .
ib.u
ib.u
ib.u
l petani kopi rakyat. Metode
il
il
Sidomulyo
digi
//digterhadap pendapatan total //keluarga
//dig
ttp:
ttp:
ttp:
h
h
h
penelitian yang dilakukan adalah: deskriptif, analitik, dan korelasional,
pengambilan contoh secara cluster sampling dan Propotioned Random Sampling.
Data penelitian yang digunakan: data primer dan sekunder. Metode analisis data
yang digunakan: (1) analisis kelayakan finansial, (2) analisis sensitifitas, (3)
analisis kontribusi pendapatan.
Hasil peneltian menunjukkan (1) Usahatani kopi rakyat di Desa Pace dan
Sidomulyo secara finansial layak diusahakan, (2) Hasil analisis sensitifitas
usahatani kopi rakyat di Desa Pace dan Sidomulyo tidak peka terhadap
peningkatan biaya pupuk 20% dan penurunan harga jual 10%, (3) Kontribusi
usahatani kopi rakyat di Desa Pace dan Sidomulyo Kecamatan Silo Kabupaten
Jember terhadap total pendapatan keluarga petani kopi adalah tinggi
v
.id
ac
nej.
SUMMARY
Financial Feasibility Analysis and Income Contribution of People Coffee
Farm Management on Family Total Income in District of Silo Jember
Regency. Rochimah Cholifatus Sa'Diah, Department of Social Economics of
Agriculture, Faculty of Agriculture, Jember University.
District region of Silo has a great potential in the development of coffee.
Pace and Sidomulyo Villages are villages in the District of Silo, which manage a
large number of coffee plants with the productivity of 9.73 kw/ha and 9.41 Kw/ha.
The type of the managed coffee is Robusta Spp coffee, due to the topography of
both villages situated at an altitude of 560 m above sea level (below 700 m asl).
Coffee farm management activities conducted by farmers in the villages cannot be
released from the large number of constraints. The main problem in District of
Silo is that the production is still low, that is at 6-7 Kw/Ha/Year, whereas the
potential of Robusta coffee is 9-15 Kw/Ha/Year and, if managed intensively, then
the productivity reaches 20 Kw/Ha/Year.
This research is intended to: (1) analyze financial feasibility of people
coffee farming management in the villages of Sidomulyo and Pace, (2) determine
level of people coffee farmers’ sensitivity toward the increase of production costs
and the decrease of selling prices, (3) identify the size of contribution of people
coffee in the villages of Pace and Sidomulyo to family total income of people
coffee farmers. The research methods conducted were: descriptive, analytic, and
correlational; sampling was by cluster sampling and propotioned random
sampling. Data used in this research were primary and secondary data. Data
analysis methods used were: (1) financial feasibility analysis, (2) sensitivity
analysis, (3) income contribution analysis.
The research results showed that (1) people coffee farm management in
the villages of Sidomulyo and Pace was financially feasible, (2) Based on the
result of sensitivity analysis, people coffee farm management in the villages of
Pace and Sidomulyo was not sensitive to the increase in fertilizer costs of 20%
and decrease in selling prices of 10%, (3 ) Contribution of people coffee farm
management in the villages of Pace and Sidomulyo, District of Silo, Jember
Regency, to the total family income of coffee farmers was high.
vi
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
PRAKATA
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
j. atas segala rahmat .une
nej.
nej. panjatkan kehadirat
neSWT,
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Puji syukur
penulis
Allah
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
:p//:d
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
danhthidayah-Nya
penulisan
skripsi
dengan
judul,
“Analisis
Kelayakan
Finansial
tp
t
t
hthttp
hthttp
htt
dan kontribusi Pendapatan Usahatani Kopi Rakyat Terhadap Pendapatan Total
d
Jember” dapat adiselesaikan.
Skripsi ini
d
ca.cid.iKabupaten
ca.cid.id
ca.cid.id
ajSilo
aj.ca.ci .id keluarga di Kecamatan
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
.
.
e
e
e
e
n
ne satu syarat menyelesaikan
ne
nej Sarjana Strata 1 (S1),
nej
.busalah
.bu.n
.bu.n
.bu.n
diajukan sebagai
studi
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
/:d
:p/Sosial
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
Jurusan
Ekonomi
Pertanian
pada
Fakultas
Pertanian
Universitas
Jember.
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Penulis dalam menyelesaikan skripsi ini telah banyak mendapat bantuan
secara
ca.cid.id dari berbagai pihak, baik
ca.cid.id langsung maupun tidak jlangsung.
ca.cid.id Oleh karena itu,
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
j.
nej.
nepenulis
nej. yang sebesar-besarnya
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
dalam
kesempatan
ini
mengucapkan
terima
kasih
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
kepada:
hthttp
hthttp
hthttp
1. Rektor Universitas Jember yang telah memberikan kesempatan kepada penulis
d
d
d
ca.cid.idilmiah tertulis ini.
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id dalam menyelesaikan
ajkarya
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
e
n
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.Pertanian
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
2. Dekan Fakultas
Universitas Jember.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
t
t
3. hKetua
Jurusan
Sosial
Ekonomi
Pertanian
Fakultas
Pertanian
Universitas
t
thtp
t
hhtt
hhtt
tt
Jember.
.cid.id selaku Dosen Pembimbing
yang selalu
id
caMS,
ca.cid.id
ca.cid.Utama
ca.cid.id 4. Ir. H. Imam Syafi’i,
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
nej. selama penulisan skripsi
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.ini;
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
memberikan
bimbingan
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
thttpKusmiati, SP., MP, selakuhthDosen
5. hAti
ttp selalu
ttp Pembimbing Anggotahthyang
memberikan bimbingan selama penulisan skripsi ini;
dMS, selaku anggota II Tim
d
d
did
yang telah
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id 6. Dr. Ir. Sugeng Raharto,
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .Penguji
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nedalam melakukan perbaikan
ne
ne
ne penyempurnaan dalam
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
memberikan
saran
guna
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hpenulisan
hhttp
hhttp
http skripsi ini;
7. Ayahanda M. Cholili, SE dan Alm. Ibunda tersayang Syarifah Teguh Gentari,
d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
e
j.
neej.
nej.
neyang
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
liibli.bu.undan Achmad Hasby iBiahdillah
l
l
Asma’uligHusna
telah
memberikan
i
i
i
gigili
idgigili
ig
/:d
/:d
/:d
/
/
/
d
d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
kasih sayang dan doanya;
hdukungan,
hthttp
hthttp
d
i
.i
serta mama Siti Amaliyah,
.aca.c.idadik-adikku Elok
j.acac.id tante Iis dan bunda jMenik,
8.
I-MHERE Universitas Jember yang telah memberikan bantuan dana untuk
id
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhttvii
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
.
mempercepat penyelesaian
j.acac.idkarya tulis ini;
e
n
ej.
u
n
.
u
b
.
i
idgiigl ilib
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
9.
Kepala Badan Pusat Statistik (BPS) Kabupaten Jember beserta staf yang telah
membantu penulis dalam
data-data pendukung,
d
ca.cid.id
ca.cid.ipengumpulan
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
nej.
nej.Pace dan Sidomulyo iKecamatan
nej.Silo Kabupaten Jember
nej.
.bu.n
.bu.Desa
.bu.n
.bu.n
10. Bapak Kepala
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
yang
telah
memberikan
ijin
penelitian
kepada
penulis,
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
11. Bapak Zaini dan Bapak Adi Karta, selaku Petugas Penyuluh Lapang (PPL) di
d
d.id
Desa Pace dan Sidomulyo
memberikan
ac.i .id Kecamatan Silo yang telah
ac.ibanyak
ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n
ej yang dibutuhkan olehb.u.n
nej dalam proses pengumpulan
ndata
nej
.bu.bantuan
.bu.n
informasiildan
u
u
u
b
b
i
i
i
l
l
i
i
b
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
penulis,
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
12. Para petani kopi rakyat di Desa Pace dan Sidomulyo sebagai responden yang
.cid.id mengumpulkan
telah bersedia meluangkan
ca.cid.id
ca.cid.id waktunya kepada penulis
cauntuk
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
u.n
nej.
nej.
nej.ini,
nej.
.bu.n
.bu.n
.btertulis
.bu.n
u
u
u
u
data-data
yang
diperlukan
dalam
karya
ilmiah
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
:p//:d
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
tp
t
t
13.htTeman-teman
seangkatan
dan
seperjuangan
Fakultas
Pertanian
2005
hthttp
hthttp dan
htt
semua pihak yang tidak dapat disebutkan satu persatu, terima kasih atas
d
d
d
d
bantuan dan kerja samanya
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .idselama ini..
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
u.n
ne
ne
ne
ne ini masih terdapat
.bu.n
.bu.n
.bmenyadari
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Penulis
bahwa penyusunan
skripsi
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
d
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:mengharapkan
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
kekurangan.
Oleh
karena
itu,
penulis
kritik
dan
saran
t
t
t
hhtt yang
hhtt
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
membangun dan semoga skripsi ini dapat bermanfaat bagi semua pihak.
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id Jember, Oktober 2010
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
ig il
/:d
:p//:d
/
/
//dig
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id Penulis
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhttviii
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
DAFTAR ISI
Halaman
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej.
nej.
n.............................................................................
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
HALAMAN iJUDUL
i ilib.u.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
b
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
HALAMAN
PEMBIMBINGAN
..........................................................
ii
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
HALAMAN PENGESAHAN ...............................................................
iii
d
d
d
d
iv
aj.ca.ci .id...............................................................
aj.ca.ci .id HALAMAN PERNYATAAN
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
RINGKASAN
........................................................................................
v ilib.bu.une
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
SUMMARY
...........................................................................................
vi
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
PRAKATA .............................................................................................
viii
ix
ca.cid.id DAFTAR ISI ..........................................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
DAFTAR
TABEL
.................................................................................
xii
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
DAFTAR
GAMBAR
.............................................................................
xv
hthttp
hthttp
hthttp
DAFTAR LAMPIRAN .........................................................................
xvi
d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
BAB 1. PENDAHULUAN
...........................................................................
1 ilibi.bu.un
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
1.1
Latar
Belakang
Permasalahan
....................................................
1
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
1.2 Identifikasi Masalah ................................................................... 9
id
1.3 Tujuan dan
10
c.cid.id .................................................................
.aKegunaan
.ac.c.id
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
n
nej. ................................................................................
nej.
nej.
.bu.Tujuan
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
1.3.1
10
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp 1.3.2 Manfaat ..............................................................................
hthttp 10
hthttp
d
d
d
d
11
aj.ca.ci .id ..................................................................
aj.ca.ci .id BAB 2. TINJAUANejPUSTAKA
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nePenelitian Terdahulu ...................................................
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
2.1
Tinjauan
11
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
//:d
//:d
:p//:d
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt 2.2 Tinjauan Teori ............................................................................
hhttp 12
hhttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
2.2.1 Budidaya Kopi ................................................................... 12
d
ca.cid.id
a
.
j
.
e
e
e
n
nejKelayakan
nej.
nej.
.bu.Teori
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
2.2.3
.................................................................
16
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
hthttp 2.2.4 Teori Sensitivitash...............................................................
hthttp 23
d
.i
ca.ci .iddan Pendapatan ..............................................
2.2.2 Teori
14
j.aBiaya
j.acac.id
2.2.5 Teori Kontribusi Pendapatan ............................................. 25
id
id
ca.cid.id
a
.
j
.
.
.
e
e
e
j
ne.....................................................................................
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
2.8
Hipotesis
34
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhttix
.
2.3 Kerangkaj.Pemikiran
27
aca.c.id ...................................................................
j.acac.id
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
BAB 3. METODE PENELITIAN ............................................................... 35
3.1 Penentuan Lokasi
35
c.id.idPenelitian.......................................................
c.id.id
ca.cid.id
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
ej.
nPenelitian
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
3.2 Metode
.......................................................................
35ilib.u.n
u
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
b
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
3.3
Metode
Pengambilan
Contoh
.....................................................
35
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
3.4 Metode Pengambilan Data ......................................................... 37
dd ..................................................................
d
3.5 Metode Analisa
38
ac.i .iData
ac.i .id
ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n j
nej ................................................................................
nej
.bu.n
.bu.n
3.6 Terminologi
42ilib.bu.une
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
BAB 4. GAMBARAN UMUM DAERAH PENELITIAN ........................ 45
4.1 Gambaran a
Wilayah
45
d
c.id.id Desa Pace di KecamatanaSilo
c.id.i.....................
ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
n
nej. Penduduk MenurutiliKelompok
nej. Umur ................. 46ilib.bu.n
nej.
.bu.Keadaan
.bu.n
u
u
u
4.1.1
b
b
i
l
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
4.1.2
Keadaan
Penduduk
Menurut
Tingkat
Pendidikan
.............
46
hthttp
hthttp
hthttp
4.1.3 Mata Pencaharian Penduduk .............................................. 49
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
n ej
n
nej Komunikasi dan Transportasi
ne................................
.bu.Sarana
.bu.n
u
u
b
b
4.1.5
50ilibi.bu.un
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
4.1.6
Keadaan
Pertanian
.............................................................
51
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
id.id
id
4.1.4 Keadaan
Pendidikan ..........................................
49
.ac.cPrasarana
.ac.c.id
4.1.7 Keadaan Kopi Rakyat di Desa Pace .................................. 53
id
4.2 Gambaran.a
Wilayah
c.cid.id Desa Sidomulyo di Kecamatan
.ac.c.idSilo ........... 55
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
n
nej. Penduduk MenurutiliKelompok
nej.
nej. Umur ................. 57ilib.bu.n
.bu.Keadaan
.bu.n
u
u
u
b
b
4.2.1
i
l
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Tingkat Pendidikan .............
tp
hthttp 4.2.2 Keadaan Penduduk
hthttp 58
hthtMenurut
4.2.3 Mata Pencaharian Penduduk .............................................. 59
.id.id
.id
4.2.4 Keadaan
Pendidikan ..........................................
59
j.ac cPrasarana
j.ac c.id
ca.cid.id
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
n
nej Komunikasi dan Transportasi
nej
ne................................
.bu.Sarana
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
4.2.5
60
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
:p//:d
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
4.2.6 Keadaan Pertanian
hhtt
hhttp 61
hh.............................................................
ttp
4.2.7 Keadaan Kopi Rakyat di Desa Sidomulyo ........................ 63
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
e
u.n
nej.
nej.
nej.
nej.............................
.bPENELITIAN
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
BAB
5.
HASIL
DAN
PEMBAHASAN
67
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp 5.1 Kelayakan Usahatani Kopi
hthttp 67
hthttpRakyat di Kecamatan Silo ..............
5.2 Sensitivitas Usahatani Kopi rakyat di Kecamatan Silo .............. 74
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt x
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
5.2.1 Sensitivitas Usahatani Kopi Rakyat Di Kecamatan Silo
d.id Produksi
Kabupaten
c.id.idJember Terhadap Peningkatan
c.iBiaya
ca.cid.id
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
n
nej. Pupuk 20%) ...........................................................
nej.
nej.
.bu.(Biaya
.bu.n
75ilib.u.n
u
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
b
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
5.2.2
Sensitivitas
Usahatani
Kopi
rakyat
di
Kecamatan
Silo
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
Kabupaten Jember terhadap Penurunan Harga Jual Kopi
d
id.id ......................................................................
Sebesar
79
ac.10%
ac.i .id
ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
nej Pendapatan UsahataniiliKopi
nej Terhadap
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
5.3 iKontribusi
Rakyat
u
u
u
b
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
d
:p//:d
:p//:Petani
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
Pendapatan
Total
Keluarga
Kopi
Rakyat
di
Desa
Pace
dan
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Sidomulyo Kecamatan Silo Kabupaten Jember ....................... 85
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
nej.
neDAN
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
BAB
6.
SIMPULAN
SARAN
.............................................................
89
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
6.1
Simpulan
....................................................................................
89
hthttp
hthttp
hthttp
6.2 Saran .......................................................................................... 90
d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
DAFTAR
PUSTAKA
.....................................................................................
91
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
LAMPIRAN .................................................................................................... 94
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhttxi
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Nomor
Judul
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
d
/:d
/Luas
/:d
/
/
:
:
/
/
//dig
/
/
p
p
1
Areal,
Produksi,
dan
Produktivitas
Kopi menurut
:
t
t
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
Halamanilib.bu.n
u
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
DAFTAR TABEL
Kecamatan Tahun 2008…………………………………
2
d.id
Luas Area danacProduksi
Tanaman Perkebunan
.id.id
ac.iRakyat
3
Penyebaran populasi dan Jumlah sample pada Usahatani
5
ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
nejDesa dan Jenis ilibTanaman
nej Tahun
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Menurut
u
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
d
:p//2008......................................................................................
:p//:d
:p/7/:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
did
d
kopi rakyat di Desa
dan Desa Pace Kecamatan
ac.i .Sidomulyo
ac.i .id
ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
37
Silo.........................................................................................
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
4
Distribusi
Penggunaan
Tanah
di
Desa
Pace
Kecamatan
Silo
hthttp
hthttp
hthttp
Kabupaten Jember................................................................
46
d
Pace Berdasarkan
ca.cid.id
ca.cid.iJenis
a
a
.
.
j
j
j
a
.
.
.
e
e
e
n ej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
Kelamin.................................................................................
46 ilibi.bu.un
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
d
/:d
:p/47
:p//Jumlah
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
6
Penduduk
Desa
Pace
Berdasarkan
Usia....................
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
id
Penduduk
.ac.c.id Desa
5
Jumlah
7
Jumlah Penduduk Berdasarkan Tingkat Pendidikan di Desa
id
.cid.idKabupaten Jember..............................
Pace Kecamatan
.acSilo
.ac.c.id
48
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
.
e
e
e
n
nej. Desa Pace Kecamatan
nej.
nejKabupaten
.bu.Penduduk
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
8
Distribusi
Silo
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
hthttpJember Berdasarkan Mata hPencaharian.................................
hthttp49
9
Prasarana Pendidikan di Desa Pace Kecamatan Silo
d
d
d
d
Kabupaten Jember)................................................................
49
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
neSarana Komunikasi Dan
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.buTransportasi
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
10
Kepemilikan
Di
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
d
/:d
//:d
//:d
:p//Desa
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
:
t
t
t
t
t
t
Pace Kecamatan SilohKabupaten
Jember..................... hhttp51
hhtt
http
11
Status Kepemilikan Perkebunan............................................
51
.cid.id
caSwasta/Negara..........................................
ca.cid.id 12 Hasil Perkebunan
ca.cid.id
ca.cid.id
52
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
j.
n
nePerkebunan
nej.
nej.
neKecamatan
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.buPace
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
13
Macam
Hasil
Rakyat
di
Desa
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttpSilo Kabupaten Jember..........................................................
hthttp52
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
14
Distribusi
Penggunaan
id
Tanah
di
Desa
Sidomulyo
id
.
ca.c.id
Kecamatan Silo
Jember.......................................
j.aKabupaten
j.acac.id
e
n
ej.
u
n
.
u
b
.
i
idgiigl ilib
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
e
n
ej.
u
n
.
u
b
.
i
idgiigl ilib
d
/
/
:
/
/
p:
hthtp
ttxii
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
56
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
15
Jumlah Penduduk Desa Sidomulyo Berrdasarkan Jenis
Kelamin.................................................................................
57
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
u.n
nej.
nej. Desa Sidomulyo
nej.
nej.
.bu.n
.buPenduduk
.bKecamatan
.bu.n
16
Jumlah
Silo
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
d
/:d
/Kabupaten
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
Jember
Berdasarkan
Usia.................................
58
:
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
17
Jumlah Penduduk Berdasarkan Tingkat Pendidikan di Desa
d
d
d
d
Sidomulyo Kecamatan
59
aj.ca.ci .id Silo Kabupaten Jember....................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.buKecamatan
.bu.n
18
Distribusi
Penduduk
Desa Sidomulyo
Silo
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
d
/:d
/:d
/:d
:p//Kabupaten
:p/Mata
:p/60
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
:
Jember
Berdasarkan
Pencahariannya.........
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
19
Prasarana Pendidikan di Desa Sidomulyo Kecamatan Silo
Kabupaten Jember.................................................................
60
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
n
nej.
neSarana
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.buTransportasi
.bu.n
u
u
u
u
20
Kepemilikan
Komunikasi
Dan
Di
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Desa
Sidomulyo
Kecamatan
Silo
Kabupaten
Jember...........
62
hthttp
hthttp
hthttp
21
Status Kepemilikan Perkebunan............................................
62
d
Rakyat di Desa .a
Sidomulyo
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
aj.ca.ci .id 22 Macam Hasil
ajPerkebunan
.
.
.
j
j
j
j
.
.
.
e
e
e
e
n ej
ne
ne Kabupaten Jember.......................................
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
Kecamatan
Silo
63 ilibi.bu.un
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
d
/:d
/:d
:p//:d
:p//Macam
:p/Swasta/Negara
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
:
t
t
t
23
Hasil
Perkebunan
di
Desa
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Sidomulyo Kecamatan Silo Kabupaten Jember....................
64
d
id B/C, dan IRR Usahatani
ca.cid.Net
ca.cid.id
ca.cid.iKopi
ca.cid.id 24 Perhitungan NPV,
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
.
e
e
e
e
n
nejPace
nej.
nejJember.....
nej.
.bu.Desa
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Rakyat
di
Kecamatan
Silo
Kabupaten
68
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
25
hthttpPerhitungan NPV, Net B/C,
hthttpdan IRR Usahatani Kopi hthttp
Rakyat di Desa Sidomulyo Kecamatan Silo Kabupaten
d
d
d
d
Jember...................................................................................
71
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
neSensitivitas Usahatani iKopi
ne
ne
ne di Desa
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
26
Hasil
Analisis
Rakyat
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
d
/:d
//:d
//:d
:p//Pace
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
:
t
t
t
t
t
t
Kecamatan Silo hKabupaten
Jember terhadap hhttp
hhtt
http
Peningkatan Biaya Produksi (Biaya Pupuk) Sebesar 20 %..
76
d
ca.cid.id Usahatani Kopi Rakyat
ca.cid.id 27 Hasil Analisisj.Sensitivitas
ca.cid.id
ca.cdiid.iDesa
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
n
nej.
nej.
nej.
nej. terhadap
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.buJember
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
Sidomulyo
Kecamatan
Silo
Kabupaten
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttpPeningkatan Biaya Produksi
hth(Biaya
ttp Pupuk) Sebesar 20 %.. hthttp78
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
28
Hasil Analisis Sensitivitas Usahatani Kopi Rakyat di Desa
id
.cid.id
ca.cid.id
caterhadap
Kabupaten Jember
a
a
.
.
j
j
.
.
.
e
e
e
nej Jual Kopi Sebesar 10%............................
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
Penurunan
Harga
81
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhttxiii
Pace
. id
kecamatan
j.acac.Silo
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
29
Hasil Analisis Sensitivitas Usahatani Kopi Rakyat di Desa
Sidomulyo kecamatan
.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id Silo Kabupaten Jember
caterhadap
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej. Jual Kopi Sebesar 10%.............................
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Penurunan
Harga
82 ilib.u.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
d
/:d
/Kontribusi
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
30
Pendapatan
Usahatani
Kopi
Rakyat
Tahun
2009
:
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
Terhadap Pendapatan Total Keluarga Rp/Th Di Desa Pace
d
d
dan Sidomulyo.......................................................................
ac.i .id
ac.i .id
je. j.ac
e
n
u
n
.
giigliiblib.u
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
je. j.ac
e
n
u
n
.
giigliiblib.u
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
d
P E N DA P AT A N U S AH AT A NI K O PI R AK Y AT
TERHADAP PENDAPATAN TOTAL KELUARGA
DI KECAMATAN SILO KABUPATEN JEMBER
SKRIPSI
Oleh:
Rochimah Cholifatus Sa’Diah
NIM. 051510201021
JURUSAN SOSIAL EKONOMI PERTANIAN
FAKULTAS PERTANIAN
UNIVERSITAS JEMBER
2010
c.id
/dig
ilib
j.a
.une
c.id
c.id
j.a
.une
j.a
.une
ANALISIS
gilib KELAYAKAN FINANSIAL
gilib DAN KONTRIBUSI
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
KOPI RAKYAT
http PENDAPATAN USAHATANI
http
http
TERHADAP PENDAPATAN TOTAL KELUARGA
DI KECAMATAN SILO KABUPATEN JEMBER
PROPOSAL PENELITIAN
Diajukan Guna Memenuhi Salah Satu Persyaratan untuk Menyelesaikan
Program Sarjana pada Program Studi Sosial Ekonomi Pertanian/
Agribisnis Jurusan Sosial Ekonomi Pertanian
Fakultas Pertanian Universitas Jember
Oleh :
ROCHIMAH CHOLIFATUS SA’DIAH
NIM. 051510201021
JURUSAN SOSIAL EKONOMI PERTANIAN
FAKULTAS PERTANIAN
UNIVERSITAS JEMBER
2010
c.id
j.a
.une
.id
.id
ac
nej.
b.u
ili
/dig
.id
ac
nej.
b.u
gili
://di
http
.id
ac
nej.
b.u
gili
://di
http
b.u
gili
://di
http
ANALISIS KELAYAKAN FINANSIAL DAN KONTRIBUSI
P E N DA P AT A N U S AH AT A NI K O PI R AK Y AT
TERHADAP PENDAPATAN TOTAL KELUARGA
DI KECAMATAN SILO KABUPATEN JEMBER
SKRIPSI
diajukan guna memenuhi salah satu persyaratan
untuk menyelesaikan Program Sarjana pada
Program Studi Sosial Ekonomi Pertanian
Fakultas Pertanian Universitas Jember
Oleh
Rochimah Cholifatus Sa’Diah
NIM. 051510201021
JURUSAN SOSIAL EKONOMI PERTANIAN
FAKULTAS PERTANIAN
UNIVERSITAS JEMBER
2010
i
ac
nej.
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
SKRIPSI BERJUDUL
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
li
ANALISIS
FINANSIAL
ig ili
idgigiKELAYAKAN
idgigili DAN KONTRIBUSI
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p T ANI K O PI R A KY
p
tpN D A P A TA N U S Ahth
hthPtE
hthttAT
HttA
TERHADAP PENDAPATAN TOTAL KELUARGA
d
d
d.id
d
DI KECAMATAN
aj.ca.ci .id SILO KABUPATEN
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci JEMBER
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthOleh:
ttp
Rochimah Cholifatus Sa’Diah
c.ididNIM. 051510201021
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
je.aj.ac.
e
n
liibli.bu.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
Pembimbing
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttpDosen Pembimbing Utama hth: Ir.
ttpH. Imam Syafi’i, MS.
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
.
.
e
e
Dosen Pembimbing
SP.,
nej Anggota : Ati Kusmiati,
nej MP.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt ii
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
PENGESAHAN
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
n
n
nej.
nej. Kelayakan Finansial
neKontribusi
nej.
.bu.n
.buAnalisis
.budan
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
.
i
i
i
i
Skripsi
berjudul:
Pendapatan
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Usahatani
Total Keluarga dihth
Kecamatan
hthttp Kopi Rakyat TerhadaphtPendapatan
ttp
http
Silo Kabupaten Jember, telah diuji dan disahkan oleh Fakultas Pertanian pada:
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
Hari
:
Selasa
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
//dig
/
p
p
t
t
t
t
Tanggal
: 26 Oktober 2010 hhtt
hhtt
Tempat
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
: Fakultas Pertanian
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
Tim
Penguji
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
Penguji
1
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
Ir.
H.
Imam
Syafi’i,
MS
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
NIP. 195212181980021001
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
Penguji 2
Ati Kusmiati, SP., MP d
d.id
i
.
c
NIP. 197809172002122001
aj.ca.ci .id
aj.ac
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
ig il
/:d
:p//:d
/
/
//dig
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
ca.cid.id Penguji 3
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
Dr. Ir.dSugeng Raharto, MS
i .id
.a.ca.c195202221980021001
ejNIP.
nej
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
id.id Mengesahkan
.
c
ca.cid.id
a
a
c
Dekan,
.
.
j
j
a
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
Dr..iIr.
d.idBambang Hermiyanto, MP c.id.id
c
a
c
.
NIP.
jej.a 1961111011988021001
je.aj.ac
e
e
n
n
u
u
n
n
.
.
giigliiblib.u
giigliiblib.u
i
i
d
d
/
/
/
/
: /d
:p://d
hthtp
hthtp
ttp:/
ttiii
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej. dibawah ini:
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Saya yang bertanda
tangan
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
//dig
/
/
p
p
Nama
:
Rochimah
Cholifatus
Sa’Diah
t
t
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
NIM
PERNYATAAN
: 051510201021
d
d
bahwa karya tulisacilmiah
.cid.id yang berjudul:
ca.cid.id
aj.ca.ci .id
a
aj.ca.ci .id Menyatakan dengan esesungguhnya
.
.
.
.
j
j
j
j
a
.
.
e
e
e
n
ne
neFinansial Dan Kontribusi
nej
nej
.bu.n
.buPendapatan
.bu.n
.bu.n
“Analisis Kelayakan
Usahatani Kopi
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
ig il
/:d
/:d
:p/Terhadap
:p//:d
:p//:d
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
Rakyat
Pndapatan
Total
Keluarga
Di
Kecamatan
Silo
Kabupaten
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Jember” adalah benar-benar hasil karya sendiri, kecuali jika disebutkan
ca.cid.iddiajukan ke instansi manapun,
ca.cid.idserta bukan karya
ca.cid.id
ca.cid.id sumbernya dan belumj.pernah
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.
e
e
e
e
nej.
nej. jawab atas keabsahan
nejkebenaran
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
jiplakan.
Saya
bertanggung
dan
isinya
sesuai
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
dengan
sikap
ilmiah
yang
harus
dijunjung
tinggi.
hthttp
hthttp
hthttp
Demikian pernyataan ini saya buat dengan sebenarnya, tanpa adanya
d.id manapun serta bersediac.imendapatkan
d
d
d
sanksi
aj.ca.cipihak
aj.ac.id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id tekanan dan paksaanejdari
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
e benar.
ne
nedi kemudian hari pernyataan
ntidak
ne
.bu.n
.bu.ini
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
akademik jikailternyata
i
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
ig il
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
thttp
Jember, Oktoberh2010
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhSa’Diah
tt
Rochimah Cholifatus
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhttiv
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
Yang Menyatakan
NIM. 051510201021
.id
ili
//dig
b.u
ac
nej.
.id
ili
//dig
b.u
ac
nej.
.id
ili
//dig
b.u
ac
nej.
.id
ili
//dig
b.u
ac
nej.
RINGKASAN
.id Analisis Kelayakan Finansial
c.id dan Kontribusi Pendapatan
c.id Usahatani Kopi
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
Rakyat Terhadap
Total Keluarga .di
Silo Kabupaten .une
unKecamatan
.unPendapatan
b
b
i
i
l
l
i
i
ilib
Jember. Rochimah
Cholifatus Sa’Diah, ig
Jurusan Sosial Ekonomi Pertanian
g
g
i
i
d
d
d
://
://
://
Fakultas
http Pertanian Universitas Jember.
http
http
ac
nej.
b.u
ili
/dig
Wilayah Kecamatan Silo memiliki potensi besar dalam pengembangan
kopi. Desa Pace dan Sidomulyo merupakan desa di Kecamatan Silo yang banyak
mengusahakan tanaman kopi dengan produktivitas sebesar 9,73 kw/ha dan 9,41
Kw/ha. Jenis kopi yang diusahakan adalah kopi Robusta Spp, dikarenakan
topografi kedua desa tersebut terletak pada ketinggian 560 m dpl (dibawah 700 m
dpl), dalam kegiatan usahatani kopi yang dilakukan para petani di kedua desa
tersebut tidak terlepas dari banyaknya kendala. Permasalahan utama di Kecamatan
Silo ini adalah produksinya masih rendah yaitu 6-7 Kw/Ha/Th, padahal potensi
kopi Robusta adalah 9-15 Kw/Ha/Th dan jika dikelola secara intensif maka
produktifitasnya mencapai 20 Kw/Ha/Th.
Penelitian ini bertujuan untuk: (1) mengetahui kelayakan finansial
usahatani kopi rakyat di Desa Pace dan Sidomulyo, (2) mengetahui tingkat
ili
/dig
b.u
nej
id
.ac.
kepekaan petani kopi rakyat terhadap kenaikan biaya produksi dan penurunan
c.id
c.id
a besarnya kontribusi kopiejrakyat
a
harga jual, (3) mengetahui
di Desa Pace dan
nej.
n .
ib.u
ib.u
ib.u
l petani kopi rakyat. Metode
il
il
Sidomulyo
digi
//digterhadap pendapatan total //keluarga
//dig
ttp:
ttp:
ttp:
h
h
h
penelitian yang dilakukan adalah: deskriptif, analitik, dan korelasional,
pengambilan contoh secara cluster sampling dan Propotioned Random Sampling.
Data penelitian yang digunakan: data primer dan sekunder. Metode analisis data
yang digunakan: (1) analisis kelayakan finansial, (2) analisis sensitifitas, (3)
analisis kontribusi pendapatan.
Hasil peneltian menunjukkan (1) Usahatani kopi rakyat di Desa Pace dan
Sidomulyo secara finansial layak diusahakan, (2) Hasil analisis sensitifitas
usahatani kopi rakyat di Desa Pace dan Sidomulyo tidak peka terhadap
peningkatan biaya pupuk 20% dan penurunan harga jual 10%, (3) Kontribusi
usahatani kopi rakyat di Desa Pace dan Sidomulyo Kecamatan Silo Kabupaten
Jember terhadap total pendapatan keluarga petani kopi adalah tinggi
v
.id
ac
nej.
SUMMARY
Financial Feasibility Analysis and Income Contribution of People Coffee
Farm Management on Family Total Income in District of Silo Jember
Regency. Rochimah Cholifatus Sa'Diah, Department of Social Economics of
Agriculture, Faculty of Agriculture, Jember University.
District region of Silo has a great potential in the development of coffee.
Pace and Sidomulyo Villages are villages in the District of Silo, which manage a
large number of coffee plants with the productivity of 9.73 kw/ha and 9.41 Kw/ha.
The type of the managed coffee is Robusta Spp coffee, due to the topography of
both villages situated at an altitude of 560 m above sea level (below 700 m asl).
Coffee farm management activities conducted by farmers in the villages cannot be
released from the large number of constraints. The main problem in District of
Silo is that the production is still low, that is at 6-7 Kw/Ha/Year, whereas the
potential of Robusta coffee is 9-15 Kw/Ha/Year and, if managed intensively, then
the productivity reaches 20 Kw/Ha/Year.
This research is intended to: (1) analyze financial feasibility of people
coffee farming management in the villages of Sidomulyo and Pace, (2) determine
level of people coffee farmers’ sensitivity toward the increase of production costs
and the decrease of selling prices, (3) identify the size of contribution of people
coffee in the villages of Pace and Sidomulyo to family total income of people
coffee farmers. The research methods conducted were: descriptive, analytic, and
correlational; sampling was by cluster sampling and propotioned random
sampling. Data used in this research were primary and secondary data. Data
analysis methods used were: (1) financial feasibility analysis, (2) sensitivity
analysis, (3) income contribution analysis.
The research results showed that (1) people coffee farm management in
the villages of Sidomulyo and Pace was financially feasible, (2) Based on the
result of sensitivity analysis, people coffee farm management in the villages of
Pace and Sidomulyo was not sensitive to the increase in fertilizer costs of 20%
and decrease in selling prices of 10%, (3 ) Contribution of people coffee farm
management in the villages of Pace and Sidomulyo, District of Silo, Jember
Regency, to the total family income of coffee farmers was high.
vi
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
PRAKATA
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
j. atas segala rahmat .une
nej.
nej. panjatkan kehadirat
neSWT,
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Puji syukur
penulis
Allah
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
:p//:d
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
danhthidayah-Nya
penulisan
skripsi
dengan
judul,
“Analisis
Kelayakan
Finansial
tp
t
t
hthttp
hthttp
htt
dan kontribusi Pendapatan Usahatani Kopi Rakyat Terhadap Pendapatan Total
d
Jember” dapat adiselesaikan.
Skripsi ini
d
ca.cid.iKabupaten
ca.cid.id
ca.cid.id
ajSilo
aj.ca.ci .id keluarga di Kecamatan
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
.
.
e
e
e
e
n
ne satu syarat menyelesaikan
ne
nej Sarjana Strata 1 (S1),
nej
.busalah
.bu.n
.bu.n
.bu.n
diajukan sebagai
studi
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
/:d
:p/Sosial
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
Jurusan
Ekonomi
Pertanian
pada
Fakultas
Pertanian
Universitas
Jember.
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Penulis dalam menyelesaikan skripsi ini telah banyak mendapat bantuan
secara
ca.cid.id dari berbagai pihak, baik
ca.cid.id langsung maupun tidak jlangsung.
ca.cid.id Oleh karena itu,
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
j.
nej.
nepenulis
nej. yang sebesar-besarnya
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
dalam
kesempatan
ini
mengucapkan
terima
kasih
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
kepada:
hthttp
hthttp
hthttp
1. Rektor Universitas Jember yang telah memberikan kesempatan kepada penulis
d
d
d
ca.cid.idilmiah tertulis ini.
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id dalam menyelesaikan
ajkarya
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
e
n
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.Pertanian
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
2. Dekan Fakultas
Universitas Jember.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
t
t
3. hKetua
Jurusan
Sosial
Ekonomi
Pertanian
Fakultas
Pertanian
Universitas
t
thtp
t
hhtt
hhtt
tt
Jember.
.cid.id selaku Dosen Pembimbing
yang selalu
id
caMS,
ca.cid.id
ca.cid.Utama
ca.cid.id 4. Ir. H. Imam Syafi’i,
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
nej. selama penulisan skripsi
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.ini;
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
memberikan
bimbingan
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
thttpKusmiati, SP., MP, selakuhthDosen
5. hAti
ttp selalu
ttp Pembimbing Anggotahthyang
memberikan bimbingan selama penulisan skripsi ini;
dMS, selaku anggota II Tim
d
d
did
yang telah
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id 6. Dr. Ir. Sugeng Raharto,
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .Penguji
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nedalam melakukan perbaikan
ne
ne
ne penyempurnaan dalam
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
memberikan
saran
guna
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hpenulisan
hhttp
hhttp
http skripsi ini;
7. Ayahanda M. Cholili, SE dan Alm. Ibunda tersayang Syarifah Teguh Gentari,
d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
e
j.
neej.
nej.
neyang
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
liibli.bu.undan Achmad Hasby iBiahdillah
l
l
Asma’uligHusna
telah
memberikan
i
i
i
gigili
idgigili
ig
/:d
/:d
/:d
/
/
/
d
d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
kasih sayang dan doanya;
hdukungan,
hthttp
hthttp
d
i
.i
serta mama Siti Amaliyah,
.aca.c.idadik-adikku Elok
j.acac.id tante Iis dan bunda jMenik,
8.
I-MHERE Universitas Jember yang telah memberikan bantuan dana untuk
id
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhttvii
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
.
mempercepat penyelesaian
j.acac.idkarya tulis ini;
e
n
ej.
u
n
.
u
b
.
i
idgiigl ilib
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
9.
Kepala Badan Pusat Statistik (BPS) Kabupaten Jember beserta staf yang telah
membantu penulis dalam
data-data pendukung,
d
ca.cid.id
ca.cid.ipengumpulan
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
nej.
nej.Pace dan Sidomulyo iKecamatan
nej.Silo Kabupaten Jember
nej.
.bu.n
.bu.Desa
.bu.n
.bu.n
10. Bapak Kepala
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
yang
telah
memberikan
ijin
penelitian
kepada
penulis,
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
11. Bapak Zaini dan Bapak Adi Karta, selaku Petugas Penyuluh Lapang (PPL) di
d
d.id
Desa Pace dan Sidomulyo
memberikan
ac.i .id Kecamatan Silo yang telah
ac.ibanyak
ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n
ej yang dibutuhkan olehb.u.n
nej dalam proses pengumpulan
ndata
nej
.bu.bantuan
.bu.n
informasiildan
u
u
u
b
b
i
i
i
l
l
i
i
b
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
penulis,
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
12. Para petani kopi rakyat di Desa Pace dan Sidomulyo sebagai responden yang
.cid.id mengumpulkan
telah bersedia meluangkan
ca.cid.id
ca.cid.id waktunya kepada penulis
cauntuk
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
u.n
nej.
nej.
nej.ini,
nej.
.bu.n
.bu.n
.btertulis
.bu.n
u
u
u
u
data-data
yang
diperlukan
dalam
karya
ilmiah
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
:p//:d
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
tp
t
t
13.htTeman-teman
seangkatan
dan
seperjuangan
Fakultas
Pertanian
2005
hthttp
hthttp dan
htt
semua pihak yang tidak dapat disebutkan satu persatu, terima kasih atas
d
d
d
d
bantuan dan kerja samanya
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .idselama ini..
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
u.n
ne
ne
ne
ne ini masih terdapat
.bu.n
.bu.n
.bmenyadari
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Penulis
bahwa penyusunan
skripsi
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
d
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:mengharapkan
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
kekurangan.
Oleh
karena
itu,
penulis
kritik
dan
saran
t
t
t
hhtt yang
hhtt
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
membangun dan semoga skripsi ini dapat bermanfaat bagi semua pihak.
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id Jember, Oktober 2010
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
ig il
/:d
:p//:d
/
/
//dig
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id Penulis
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhttviii
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
DAFTAR ISI
Halaman
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej.
nej.
n.............................................................................
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
HALAMAN iJUDUL
i ilib.u.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
b
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
HALAMAN
PEMBIMBINGAN
..........................................................
ii
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
HALAMAN PENGESAHAN ...............................................................
iii
d
d
d
d
iv
aj.ca.ci .id...............................................................
aj.ca.ci .id HALAMAN PERNYATAAN
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
RINGKASAN
........................................................................................
v ilib.bu.une
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
SUMMARY
...........................................................................................
vi
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
PRAKATA .............................................................................................
viii
ix
ca.cid.id DAFTAR ISI ..........................................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
DAFTAR
TABEL
.................................................................................
xii
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
DAFTAR
GAMBAR
.............................................................................
xv
hthttp
hthttp
hthttp
DAFTAR LAMPIRAN .........................................................................
xvi
d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
BAB 1. PENDAHULUAN
...........................................................................
1 ilibi.bu.un
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
1.1
Latar
Belakang
Permasalahan
....................................................
1
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
1.2 Identifikasi Masalah ................................................................... 9
id
1.3 Tujuan dan
10
c.cid.id .................................................................
.aKegunaan
.ac.c.id
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
n
nej. ................................................................................
nej.
nej.
.bu.Tujuan
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
1.3.1
10
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp 1.3.2 Manfaat ..............................................................................
hthttp 10
hthttp
d
d
d
d
11
aj.ca.ci .id ..................................................................
aj.ca.ci .id BAB 2. TINJAUANejPUSTAKA
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nePenelitian Terdahulu ...................................................
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
2.1
Tinjauan
11
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
//:d
//:d
:p//:d
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt 2.2 Tinjauan Teori ............................................................................
hhttp 12
hhttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
2.2.1 Budidaya Kopi ................................................................... 12
d
ca.cid.id
a
.
j
.
e
e
e
n
nejKelayakan
nej.
nej.
.bu.Teori
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
2.2.3
.................................................................
16
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
hthttp 2.2.4 Teori Sensitivitash...............................................................
hthttp 23
d
.i
ca.ci .iddan Pendapatan ..............................................
2.2.2 Teori
14
j.aBiaya
j.acac.id
2.2.5 Teori Kontribusi Pendapatan ............................................. 25
id
id
ca.cid.id
a
.
j
.
.
.
e
e
e
j
ne.....................................................................................
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
2.8
Hipotesis
34
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhttix
.
2.3 Kerangkaj.Pemikiran
27
aca.c.id ...................................................................
j.acac.id
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
BAB 3. METODE PENELITIAN ............................................................... 35
3.1 Penentuan Lokasi
35
c.id.idPenelitian.......................................................
c.id.id
ca.cid.id
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
ej.
nPenelitian
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
3.2 Metode
.......................................................................
35ilib.u.n
u
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
b
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
3.3
Metode
Pengambilan
Contoh
.....................................................
35
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
3.4 Metode Pengambilan Data ......................................................... 37
dd ..................................................................
d
3.5 Metode Analisa
38
ac.i .iData
ac.i .id
ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n j
nej ................................................................................
nej
.bu.n
.bu.n
3.6 Terminologi
42ilib.bu.une
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
BAB 4. GAMBARAN UMUM DAERAH PENELITIAN ........................ 45
4.1 Gambaran a
Wilayah
45
d
c.id.id Desa Pace di KecamatanaSilo
c.id.i.....................
ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
n
nej. Penduduk MenurutiliKelompok
nej. Umur ................. 46ilib.bu.n
nej.
.bu.Keadaan
.bu.n
u
u
u
4.1.1
b
b
i
l
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
4.1.2
Keadaan
Penduduk
Menurut
Tingkat
Pendidikan
.............
46
hthttp
hthttp
hthttp
4.1.3 Mata Pencaharian Penduduk .............................................. 49
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
n ej
n
nej Komunikasi dan Transportasi
ne................................
.bu.Sarana
.bu.n
u
u
b
b
4.1.5
50ilibi.bu.un
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
4.1.6
Keadaan
Pertanian
.............................................................
51
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
id.id
id
4.1.4 Keadaan
Pendidikan ..........................................
49
.ac.cPrasarana
.ac.c.id
4.1.7 Keadaan Kopi Rakyat di Desa Pace .................................. 53
id
4.2 Gambaran.a
Wilayah
c.cid.id Desa Sidomulyo di Kecamatan
.ac.c.idSilo ........... 55
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
n
nej. Penduduk MenurutiliKelompok
nej.
nej. Umur ................. 57ilib.bu.n
.bu.Keadaan
.bu.n
u
u
u
b
b
4.2.1
i
l
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Tingkat Pendidikan .............
tp
hthttp 4.2.2 Keadaan Penduduk
hthttp 58
hthtMenurut
4.2.3 Mata Pencaharian Penduduk .............................................. 59
.id.id
.id
4.2.4 Keadaan
Pendidikan ..........................................
59
j.ac cPrasarana
j.ac c.id
ca.cid.id
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
n
nej Komunikasi dan Transportasi
nej
ne................................
.bu.Sarana
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
4.2.5
60
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
:p//:d
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
4.2.6 Keadaan Pertanian
hhtt
hhttp 61
hh.............................................................
ttp
4.2.7 Keadaan Kopi Rakyat di Desa Sidomulyo ........................ 63
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
e
u.n
nej.
nej.
nej.
nej.............................
.bPENELITIAN
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
BAB
5.
HASIL
DAN
PEMBAHASAN
67
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp 5.1 Kelayakan Usahatani Kopi
hthttp 67
hthttpRakyat di Kecamatan Silo ..............
5.2 Sensitivitas Usahatani Kopi rakyat di Kecamatan Silo .............. 74
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt x
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
5.2.1 Sensitivitas Usahatani Kopi Rakyat Di Kecamatan Silo
d.id Produksi
Kabupaten
c.id.idJember Terhadap Peningkatan
c.iBiaya
ca.cid.id
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
n
nej. Pupuk 20%) ...........................................................
nej.
nej.
.bu.(Biaya
.bu.n
75ilib.u.n
u
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
b
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
5.2.2
Sensitivitas
Usahatani
Kopi
rakyat
di
Kecamatan
Silo
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
Kabupaten Jember terhadap Penurunan Harga Jual Kopi
d
id.id ......................................................................
Sebesar
79
ac.10%
ac.i .id
ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
nej Pendapatan UsahataniiliKopi
nej Terhadap
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
5.3 iKontribusi
Rakyat
u
u
u
b
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
d
:p//:d
:p//:Petani
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
Pendapatan
Total
Keluarga
Kopi
Rakyat
di
Desa
Pace
dan
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Sidomulyo Kecamatan Silo Kabupaten Jember ....................... 85
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
nej.
neDAN
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
BAB
6.
SIMPULAN
SARAN
.............................................................
89
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
6.1
Simpulan
....................................................................................
89
hthttp
hthttp
hthttp
6.2 Saran .......................................................................................... 90
d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
DAFTAR
PUSTAKA
.....................................................................................
91
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
LAMPIRAN .................................................................................................... 94
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhttxi
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Nomor
Judul
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
d
/:d
/Luas
/:d
/
/
:
:
/
/
//dig
/
/
p
p
1
Areal,
Produksi,
dan
Produktivitas
Kopi menurut
:
t
t
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
Halamanilib.bu.n
u
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
DAFTAR TABEL
Kecamatan Tahun 2008…………………………………
2
d.id
Luas Area danacProduksi
Tanaman Perkebunan
.id.id
ac.iRakyat
3
Penyebaran populasi dan Jumlah sample pada Usahatani
5
ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
nejDesa dan Jenis ilibTanaman
nej Tahun
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Menurut
u
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
d
:p//2008......................................................................................
:p//:d
:p/7/:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
did
d
kopi rakyat di Desa
dan Desa Pace Kecamatan
ac.i .Sidomulyo
ac.i .id
ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
37
Silo.........................................................................................
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
4
Distribusi
Penggunaan
Tanah
di
Desa
Pace
Kecamatan
Silo
hthttp
hthttp
hthttp
Kabupaten Jember................................................................
46
d
Pace Berdasarkan
ca.cid.id
ca.cid.iJenis
a
a
.
.
j
j
j
a
.
.
.
e
e
e
n ej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
Kelamin.................................................................................
46 ilibi.bu.un
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
d
/:d
:p/47
:p//Jumlah
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
6
Penduduk
Desa
Pace
Berdasarkan
Usia....................
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
id
Penduduk
.ac.c.id Desa
5
Jumlah
7
Jumlah Penduduk Berdasarkan Tingkat Pendidikan di Desa
id
.cid.idKabupaten Jember..............................
Pace Kecamatan
.acSilo
.ac.c.id
48
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
.
e
e
e
n
nej. Desa Pace Kecamatan
nej.
nejKabupaten
.bu.Penduduk
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
8
Distribusi
Silo
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
hthttpJember Berdasarkan Mata hPencaharian.................................
hthttp49
9
Prasarana Pendidikan di Desa Pace Kecamatan Silo
d
d
d
d
Kabupaten Jember)................................................................
49
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
neSarana Komunikasi Dan
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.buTransportasi
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
10
Kepemilikan
Di
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
d
/:d
//:d
//:d
:p//Desa
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
:
t
t
t
t
t
t
Pace Kecamatan SilohKabupaten
Jember..................... hhttp51
hhtt
http
11
Status Kepemilikan Perkebunan............................................
51
.cid.id
caSwasta/Negara..........................................
ca.cid.id 12 Hasil Perkebunan
ca.cid.id
ca.cid.id
52
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
j.
n
nePerkebunan
nej.
nej.
neKecamatan
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.buPace
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
13
Macam
Hasil
Rakyat
di
Desa
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttpSilo Kabupaten Jember..........................................................
hthttp52
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
14
Distribusi
Penggunaan
id
Tanah
di
Desa
Sidomulyo
id
.
ca.c.id
Kecamatan Silo
Jember.......................................
j.aKabupaten
j.acac.id
e
n
ej.
u
n
.
u
b
.
i
idgiigl ilib
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
e
n
ej.
u
n
.
u
b
.
i
idgiigl ilib
d
/
/
:
/
/
p:
hthtp
ttxii
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
56
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
15
Jumlah Penduduk Desa Sidomulyo Berrdasarkan Jenis
Kelamin.................................................................................
57
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
u.n
nej.
nej. Desa Sidomulyo
nej.
nej.
.bu.n
.buPenduduk
.bKecamatan
.bu.n
16
Jumlah
Silo
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
d
/:d
/Kabupaten
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
Jember
Berdasarkan
Usia.................................
58
:
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
17
Jumlah Penduduk Berdasarkan Tingkat Pendidikan di Desa
d
d
d
d
Sidomulyo Kecamatan
59
aj.ca.ci .id Silo Kabupaten Jember....................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.buKecamatan
.bu.n
18
Distribusi
Penduduk
Desa Sidomulyo
Silo
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
d
/:d
/:d
/:d
:p//Kabupaten
:p/Mata
:p/60
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
:
Jember
Berdasarkan
Pencahariannya.........
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
19
Prasarana Pendidikan di Desa Sidomulyo Kecamatan Silo
Kabupaten Jember.................................................................
60
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
n
nej.
neSarana
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.buTransportasi
.bu.n
u
u
u
u
20
Kepemilikan
Komunikasi
Dan
Di
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Desa
Sidomulyo
Kecamatan
Silo
Kabupaten
Jember...........
62
hthttp
hthttp
hthttp
21
Status Kepemilikan Perkebunan............................................
62
d
Rakyat di Desa .a
Sidomulyo
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
aj.ca.ci .id 22 Macam Hasil
ajPerkebunan
.
.
.
j
j
j
j
.
.
.
e
e
e
e
n ej
ne
ne Kabupaten Jember.......................................
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
Kecamatan
Silo
63 ilibi.bu.un
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
d
/:d
/:d
:p//:d
:p//Macam
:p/Swasta/Negara
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
:
t
t
t
23
Hasil
Perkebunan
di
Desa
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Sidomulyo Kecamatan Silo Kabupaten Jember....................
64
d
id B/C, dan IRR Usahatani
ca.cid.Net
ca.cid.id
ca.cid.iKopi
ca.cid.id 24 Perhitungan NPV,
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
.
e
e
e
e
n
nejPace
nej.
nejJember.....
nej.
.bu.Desa
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Rakyat
di
Kecamatan
Silo
Kabupaten
68
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
25
hthttpPerhitungan NPV, Net B/C,
hthttpdan IRR Usahatani Kopi hthttp
Rakyat di Desa Sidomulyo Kecamatan Silo Kabupaten
d
d
d
d
Jember...................................................................................
71
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
neSensitivitas Usahatani iKopi
ne
ne
ne di Desa
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
26
Hasil
Analisis
Rakyat
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
d
/:d
//:d
//:d
:p//Pace
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
:
t
t
t
t
t
t
Kecamatan Silo hKabupaten
Jember terhadap hhttp
hhtt
http
Peningkatan Biaya Produksi (Biaya Pupuk) Sebesar 20 %..
76
d
ca.cid.id Usahatani Kopi Rakyat
ca.cid.id 27 Hasil Analisisj.Sensitivitas
ca.cid.id
ca.cdiid.iDesa
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
n
nej.
nej.
nej.
nej. terhadap
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.buJember
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
Sidomulyo
Kecamatan
Silo
Kabupaten
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttpPeningkatan Biaya Produksi
hth(Biaya
ttp Pupuk) Sebesar 20 %.. hthttp78
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
28
Hasil Analisis Sensitivitas Usahatani Kopi Rakyat di Desa
id
.cid.id
ca.cid.id
caterhadap
Kabupaten Jember
a
a
.
.
j
j
.
.
.
e
e
e
nej Jual Kopi Sebesar 10%............................
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
Penurunan
Harga
81
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhttxiii
Pace
. id
kecamatan
j.acac.Silo
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
29
Hasil Analisis Sensitivitas Usahatani Kopi Rakyat di Desa
Sidomulyo kecamatan
.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id Silo Kabupaten Jember
caterhadap
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej. Jual Kopi Sebesar 10%.............................
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Penurunan
Harga
82 ilib.u.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
d
/:d
/Kontribusi
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
30
Pendapatan
Usahatani
Kopi
Rakyat
Tahun
2009
:
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
Terhadap Pendapatan Total Keluarga Rp/Th Di Desa Pace
d
d
dan Sidomulyo.......................................................................
ac.i .id
ac.i .id
je. j.ac
e
n
u
n
.
giigliiblib.u
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
je. j.ac
e
n
u
n
.
giigliiblib.u
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
d